GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE HANDBOEK
|
|
- Philomena Smets
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE HANDBOEK
2 KGT GESCHIEDENIS VOOR HET VOORBEREIDEND MIDDELBAAR BEROEPSONDERWIJS 3 VMBO KGT-EDITIE HANDBOEK Redactie Prof. dr. Carla van Boxtel Wieke Schrover LEERTEKST Auteurs Anneke Blankers Piet Franke Jessie Jongejans Peet Kappen Frank Kerstjens Tessa de Leur Huub Oattes Barbara Peters Martin Prinsen Wieke Schrover Tweede druk Malmberg 's-hertogenbosch
3 Woord vooraf In de methode MeMo 3+4 vmbo vind je alle informatie die nodig is om met succes de schoolexamens en het Centraal Schriftelijk Examen voor het vak geschiedenis en Staatsinrichting af te leggen. In het MeMo-deel voor klas 3 vind je de vijf modules/kerndelen die onderdeel zijn van het schoolexamen. Ze gaan over Nederland en Indonesië, de industrialisering van Nederland, het ontstaan van de verzorgingsstaat, de veranderingen in Nederland na 1945 en de Koude Oorlog. Niet al deze onderwerpen zijn verplicht. Welke je gaat doen, hoor je van je docent. Uiteraard oefen je steeds de basisvaardigheden en de leervaardigheden voor het vak geschiedenis en staatsinrichting. Verder staan in dit deel zes oriëntaties. Zo maak je alvast kennis de perioden waarin het Historisch Overzicht vanaf 1900 is verdeeld. Dat overzicht is een belangrijk onderdeel van het Centraal Schriftelijk Examen (CSE). In het MeMo-deel voor klas 4 staan het Historisch Overzicht en de drie verdiepingsthema s en de module Staatsinrichting van Nederland: alles bij elkaar is dat de stof voor het CSE voor kgt. Overzichtelijker kan het niet! Het onderdeel Staatsinrichting behandelt het bestuur van Nederland, de organisatie van de rechtspraak en, in de verrijkingsstof, de Europese samenwerking. Het Historisch Overzicht gaat over de twintigste eeuw. Een eeuw waarin twee wereldoorlogen uitbraken, een economische crisis uitbrak, de Koude Oorlog begon en eindigde en de EU werd opgericht. Deze en andere onderwerpen komen allemaal aan bod. Je leert de gebeurtenissen, ontwikkelingen en personen die behandeld worden in de goede tijd te plaatsen en herkennen in teksten of afbeeldingen. Bij elke van de zes perioden van het Overzicht is er aandacht voor het gewone leven in Nederland. Hoe zag Nederland eruit, hoe leefden en dachten de mensen en hoe veranderde dat? Uiteraard is er bij beide onderwerpen voor het eindexamen ook veel aandacht voor het oefenen met de vaardigheden die je nodig hebt op het examen. Om je nog beter voor te bereiden op je examen staan in zowel deel 3 als 4 Examentrainers. Daar oefen je speciaal voor het eindexamen. Je kunt daarbij ook gebruikmaken van de Studiehulp Encyclopedie op Veel succes De samenstellers 3
4 Inhoudsopgave Nederland De Grote Lijn Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME VERRIJKINGSSTOF PROEF OP DE SOM SLOTSOM EN BEGRIPPEN De Eerste Wereldoorlog De Grote Lijn Module 2 Nederland als industriële samenleving DE INDUSTRIALISATIE VAN NEDERLAND ECONOMISCHE GROEI EEN NIEUW SOORT SAMENLEVING VERRIJKINGSSTOF PROEF OP DE SOM SLOTSOM EN BEGRIPPEN Het interbellum, herstel en crisis De Grote Lijn Module 3 Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland ARMOEDE ROND 1900 DE ECONOMISCHE CRISIS VAN DE JAREN DERTIG DE VERZORGINGSSTAAT VERRIJKINGSSTOF PROEF OP DE SOM SLOTSOM EN BEGRIPPEN 4
5 De Tweede Wereldoorlog De Grote Lijn Module 4 Nederland na 1945: cultuur en mentaliteit HET ONTSTAAN VAN EEN MASSACULTUUR JONGERENCULTUUR DE VROUWENBEWEGING VERRIJKINGSSTOF PROEF OP DE SOM SLOTSOM EN BEGRIPPEN Europa en de wereld De Grote Lijn Module 5 De Koude Oorlog HET ONTSTAAN VAN DE KOUDE OORLOG DUITSLAND IN DE KOUDE OORLOG HET EINDE VAN DE KOUDE OORLOG VERRIJKINGSSTOF PROEF OP DE SOM SLOTSOM EN BEGRIPPEN Een nieuwe wereldorde vanaf 1990 Register 5
6 Oriëntatie op Nederland INTRO MODULE 1 Veel mensen hadden met spanning uitgekeken naar de eeuwwisseling. Wat zou de nieuwe eeuw brengen; er was al zoveel veranderd de laatste tientallen jaren?! Het had even geduurd voordat ook in Nederland de industrialisatie op gang was gekomen, maar nu ging het ineens hard. Spoorwegen en kanalen doorkruisten het land, de (zee)havens bloeiden en in en rond de snelgroeiende steden verrezen grote fabrieken. Zouden de veranderingen in hetzelfde tempo doorgaan of misschien nog sneller? Zouden nu eindelijk grotere groepen gaan profiteren van de welvaart en niet alleen een kleine bovenlaag? En zo ja, wie moest daar dan voor zorgen? In deze paragraaf ga je op zoek naar antwoorden op dit soort vragen. WB BLZ. 4-7 bron 1 Europa in De grootste verschillen in vergelijking met tegenwoordig zijn te vinden in Oost- en Zuid-Europa. 6
7 Met negen personen in één kamer De woonomstandigheden rond 1900 waren voor een groot deel van de bevolking slecht. Een ruwe schatting leert dat ongeveer dertig procent van de bevolking moest leven in huizen die die naam niet verdienden. Het waren krotten waar een familie (man, vrouw en kinderen) het meestal moesten doen met één kamer. Slapen deed je in een bedstee, een soort kast aan de rand van de kamer. Een toilet, laat staan een badkamer, was er niet. Als je geluk had was er in de tuin een hokje dat als wc diende, maar vaak moest je je behoeften in een emmer naar een mestput brengen die de buurt gezamenlijk gebruikte. bron 2 Een straat in het centrum van Amsterdam rond 1913 en een gezin voor hun woning op het Friese platteland rond Auto onpraktisch Autorijden was aan het begin van de twintigste eeuw meer sport dan een serieus middel van vervoer. De wegen waren slecht, stoffig en vol kuilen. Bovendien was de aanschaf van een auto voor bijna iedereen onbetaalbaar. In 1908 reden er dan ook niet meer dan zeshonderd auto s in heel Nederland rond. Pas in de jaren twintig, toen de wegen waren verbeterd en er een netwerk van benzinestations werd aangelegd, werd de auto een serieuze concurrent voor trein en boot. bron 3 Een familie met auto rond
8 Oriëntatie op Nederland MODULE 1 bron 4 Een station begin twintigste eeuw. bron 5 In 1913 werd deze moderne elektriciteitscentrale geopend in Amsterdam. Een groot deel van de stad had vanaf toen elektriciteit. bron 6 Aletta Jacobs (derde van links) met enkele medestrijdsters. Zij streden vooral voor vrouwenkiesrecht. 8
9 bron 7 Een moderne winkel van de firma De Gruyter in Rotterdam. De Gruyter had over het hele land kruidenierswinkels. Niet zelf in de bakken! Tot ver in de twintigste eeuw haalden veel Nederlanders hun boodschappen bij de buurtkruidenier. Daar vond je in bakken, blikken en bussen allerlei producten als koffie, thee, rijst en zeep. Je mocht dat niet zelf uit die bakken halen. Dat was de taak van de man en vrouw achter de toonbank. Zij wogen alles af en pakten het keurig in. Omdat zoiets wel even kon duren, was zo n winkel ook een trefpunt voor buurtbewoners om de laatste nieuwtjes uit te wisselen. Rond 1900 verscheen er, vooral in de grotere steden, een nieuw type winkel: het warenhuis. Bij V&D, C&A of de Bijenkorf kon je behalve levensmiddelen ook kleding, meubels en nog veel meer kopen. Naast deze warenhuizen ontstonden er ook ketens van levensmiddelen als Albert Heijn en P. de Gruyter (Piet den dief in de volksmond). Van elite- naar volkssport Eind negentiende eeuw kwam de voetbalsport vanuit Engeland naar Nederland. In het begin konden alleen de rijken aan de nieuwe sport meedoen. Anderen hadden er simpelweg geen tijd en geen geld voor. Dat veranderde na Het aantal voetbalclubs nam snel toe. In 1911 waren er al 346 clubs, die in competitieverband voetbalden. Dat had vooral te maken met de toegenomen welvaart en vrije tijd. Voetbal was veruit de populairste sport geworden. bron 8 Een duel tijdens de wedstrijd Sparta, toen al spelend in gestreepte rood-witte shirts, tegen GJ/C in mei
10 De Grote Lijn De tijd van burgers en stoommachines De tijd van de wereldoorlogen MODULE 1 Eeuwenlang beschouwden de Nederlanders Indonesië als hun gebied. Er woonden al die tijd ook wel Nederlanders, maar dat waren er niet zo veel. In feite had het grootste deel van Indonesië weinig met de Nederlanders te maken. Nederland was vooral geïnteresseerd in de specerijen. Dat veranderde in de negentiende eeuw. In Europa ontstond toen een industriële samenleving. Het was ook het begin van een nieuw tijdperk in de Europese geschiedenis: de moderne tijd. Met de komst van fabrieken ontstond er grote belangstelling voor grondstoffen en afzetgebieden. Dat leidde in de tweede helft van de negentiende eeuw tot een race om koloniën: het moderne imperialisme. Ook Nederland deed hieraan mee: het probeerde zoveel mogelijk gebied in Indonesië onder controle te krijgen. Met de Eerste Wereldoorlog had Indonesië weinig te maken. Er waren wel wat gevolgen merkbaar, vooral de scheepvaart en handel kregen te maken met allerlei beperkende maatregelen, maar het leven in Indonesië ging verder zijn gewone gang. Op een ander gebied was er wel sprake van onrust: langzaam maar zeker begonnen sommige Indonesiërs te beseffen dat overheersing door de Nederlanders geen vanzelfsprekende zaak was. Dat idee werd gestimuleerd toen de Japanners steeds meer gebied veroverden in Azië. Ook Indonesië werd door hen bezet. Daarmee kwam er een einde aan het Nederlands bestuur. Na de Japanse nederlaag in 1945 wilde Nederland de draad weer oppakken en terugkeren in Indonesië. Imperialisme: Europese landen stichten grote koloniale rijken. Nederland bezit Nederlands-Indië en Suriname. de tijd van burgers en stoommachines de tijd van wereldoorlogen ONTSTAAN PARLEMENTAIR STELSEL ( ) ARBEIDERS KOMEN OP VOOR HUN RECHTEN ( ) WO I IMPERIALISME ( ) 10
11 De tijd van televisie en computers De Tweede Wereldoorlog had grote gevolgen voor Europa en de rest van de wereld. Een van die gevolgen was, dat steeds meer koloniën onafhankelijkheid wilden. Ook in Indonesië brak een conflict uit tussen het Nederlandse bestuur en de nationalisten. Dat conflict eindigde met de onafhankelijkheid van Indonesië in Sindsdien is er veel veranderd in het land. Indonesië is een van de grootste en machtigste ontwikkelingslanden, mede dankzij de aanwezigheid van grote hoeveelheden olie in de bodem. Of het land zich zal ontwikkelen zoals China en India op dit moment, is een vraag die in de toekomst beantwoord zal worden. De bewoners van Europese kolonies willen zichzelf besturen. Indonesië maakt zich los van Nederland en wordt onafhankelijk. de tijd van televisie en computer ECONOMISCHE CRISIS OPKOMST NATIO- NAAL SOCIALISME KOUDE OORLOG KOLONIES WORDEN ONAFHANKELIJK ( ) NEDERLAND WORDT EEN MODERNE SAMENLEVING WO II 11
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK
GESCHIEDENIS VOOR VMBO BOVENBOUW 3 VMBO KGT-EDITIE WERKBOEK Inhoudsopgave 8 Nederland 1900-191 Module 1 Nederland en Indonesië HET CULTUURSTELSEL NEDERLAND BREIDT ZIJN INVLOED UIT HET NATIONALISME 6 50
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2015-2016-2017
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GT GS/K/2 Basisvaardigheden GT GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GT GT GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin 2014-2015-2016
Schoolexamen derde leerjaar mavo (2014 2015) 1 SE1 De industriële samenleving in Nederland Het proces van industrialisatie heeft de Nederlandse samenleving ingrijpend veranderd vanaf het midden van de
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GS/K/2 Basisvaardigheden GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië - Nederland
Nadere informatieExamenkatern :Sociale zekerheid en verzorgingsstaat in Nederland
Seizoen: 2016-2017 Vak: Geschiedenis Klas: 3 Afdeling: Mavo Herkansingen/inhalen: Tijdens de herkansingen kunnen de SE s van een trimester herkanst en/of ingehaald worden. Echter een ingehaald SE kan niet
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GS/K/2 Basisvaardigheden GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië - Nederland
Nadere informatieGeschiedenis en Staatsinrichting TL Bohemen, Houtrust, Kijkduin
Exameneenheden geschiedenis GS/K/1 Oriëntatie op leren en werken GS/K/2 Basisvaardigheden GS/K/3 Leervaardigheden in het vak geschiedenis en staatsinrichting GS/K/4 De koloniale relatie Indonesië - Nederland
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland
Samenvatting Geschiedenis Module 3, Welvaart in Amerika en Nederland Samenvatting door een scholier 583 woorden 8 februari 2005 4,7 21 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Module 3, aantekeningen.
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-BB 2003
Examenopgaven VMBO-BB 2003 tijdvak 1 donderdag 22 mei 09.00-10.30 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE BB Beantwoord alle vragen in het uitwerkboekje. Dit examen bestaat uit 40 vragen. Voor dit examen
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting Schooljaar e leerjaar VMBO GL. François Vatelschool
Schooljaar 2016-2017 4e leerjaar VMBO GL François Vatelschool Vak: Nederlandse taal -1g Fictie T S 1 P5 30 min -2g Grammatica T S 1 P5 30 min -3g Spelling T S 1 P5 30 min -4g Informatie T S 1 P5 30 min
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500
Nadere informatieToelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7
Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 7 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 7 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Boze
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-GL en TL 2003
Examenopgaven VMBO-GL en TL 2003 tijdvak 2 woensdag 18 juni 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-D Gebruik het bronnenboekje. Dit examen
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2003
Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatiePROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING VMBO
Schoolexamen: klas 4 (2013/2014) vak: Nederlands leerjaar: 4 1 Luister- en Kijkvaardigheid Domeinen Toetsnummer Toetsvorm Werktijd Herkansing Gewicht K1,K2, K3, K4, SE 1 CITO 100 min. Ja 20% K8 Schrijfvaardigheid
Nadere informatieA. LEER EN TOETSPLAN. Vak: Geschiedenis Leerjaar: 3 Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en 2) Kerndoel(en):
A. LEER EN TOETSPLAN Vak: Geschiedenis Leerjaar: Onderwerp: De Eerste en Tweede Wereldoorlog (H1 en ) Kerndoel(en): 7. De leerling leert een kader van tien tijdvakken te gebruiken om gebeurtenissen, ontwikkelingen
Nadere informatieOnderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen?
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost-Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieExamenonderwerpen. schooljaar Aardrijkskunde. Kunst (Beeldende vormgeving / dans / drama / muziek / algemeen) Geschiedenis
Examenonderwerpen schooljaar 2017-2018 Aardrijkskunde Kunst (Beeldende vormgeving / dans / drama / muziek / algemeen) Geschiedenis Griekse taal en cultuur Latijnse taal en cultuur Maatschappijkunde / Maatschappijwetenschappen
Nadere informatieMemo 4 vmbo-kgt Historisch overzicht Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie
Memo 4 vmbo-kgt Historisch overzicht Hoofdstuk 1 Nederland en Indonesië Oriëntatie 1 a B, C. b De minister van Oorlog kreeg een telegram. Hij bracht koningin Wilhelmina op de hoogte. 2 1 Je kunt meer pakketten
Nadere informatieExamenonderwerpen schooljaar 2016-2017
Examenonderwerpen schooljaar 2016-2017 Aardrijkskunde Beeldende vormgeving / dans / drama / muziek / algemeen Geschiedenis Grieks Latijn Maatschappijleer / Maatschappijwetenschappen Aardrijkskunde Onderwijstype
Nadere informatieHieronder volgt een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen van de handelsstromen. Verder in dit werkstuk
Werkstuk door een scholier 1433 woorden 1 november 2017 7 6 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Inleiding; Wat zijn handelsstromen? Wat zijn kolonies? Chronologisch
Nadere informatieExamen HAVO. Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl)
Geschiedenis (nieuwe stijl) en geschiedenis en staatsinrichting (oude stijl) Examen HAVO Vragenboekje Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Tijdvak 1 Woensdag 22 mei 9.00 12.00 uur 20 02 Voor dit examen
Nadere informatieBijlage VMBO-KB. geschiedenis en staatsinrichting CSE KB. tijdvak 1. Bronnenboekje. KB-0125-a-17-1-b
Bijlage VMBO-KB 2017 tijdvak 1 geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Bronnenboekje KB-0125-a-17-1-b Staatsinrichting van Nederland bron 1 Een omschrijving van de eerste politieke partij: De kleine luyden
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 de industri?le samenleving Samenvatting door Amy 673 woorden 19 maart 2017 6,6 8 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Hoofdstuk 1 de industriële samenleving
Nadere informatieToespraak van Anouchka van Miltenburg, Voorzitter van de Tweede Kamer, bij de bijeenkomst van de Stichting Herdenking 15 augustus 1945, op 14 augustus 2015 in de Tweede Kamer We dachten dat we na de capitulatie
Nadere informatieInstroom pabo geschiedenis
Keuzedeel mbo Instroom pabo geschiedenis gekoppeld aan één of meerdere kwalificaties mbo Code K0050 Penvoerder: Sectorkamer zorg, welzijn en sport Gevalideerd door: Sectorkamer Zorg, welzijn en sport Op:
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme
Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met
Nadere informatieEen voorbeeld van een longitudinaal leerplan geschiedenis. Albert van der Kaap
Een voorbeeld van een longitudinaal leerplan geschiedenis Albert van der Kaap Een voorbeeld van een longitudinaal leerplan geschiedenis Albert van der Kaap Enschede, juli 2008 Verantwoording Stichting
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 De Industri?le Revolutie Samenvatting door Sander 1530 woorden 18 april 2013 7,1 458 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Hoofdstuk 3: De Industriële Revolutie
Nadere informatieVerantwoording syllabus centraal examen 2018: geschiedenis vmbo
Verantwoording syllabus centraal examen 2018: geschiedenis vmbo Aanleiding De huidige syllabus geschiedenis vmbo is gebaseerd op het examenprogramma uit 2003. Bij de operatie globalisering eindtermen VO
Nadere informatie1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...
HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m , 1.8
Samenvatting Aardrijkskunde Paragraaf 1.1 t/m 1.4 + 1.7, 1.8 Samenvatting door K. 958 woorden 9 november 2013 6,5 13 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Samenvatting aardrijkskunde paragraaf
Nadere informatieAls bij een vraag een verklaring of uitleg gevraagd wordt, worden aan het antwoord geen punten toegekend als deze verklaring of uitleg ontbreekt.
Examen VWO 2007 tijdvak 1 dinsdag 22 mei 9.00-12.00 uur geschiedenis Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 28 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 85 punten te behalen. Voor elk vraagnummer
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting Schooljaar e leerjaar VMBO GL. François Vatelschool
Schooljaar 2017-2018 4e leerjaar VMBO GL François Vatelschool Vak: Nederlandse taal ------------------------------------------------------------ SE cijfers PTA van 3GL: ------------------------------------------------------------
Nadere informatieDe Industriële Revolutie. Veranderingen in de landbouw
De Industriële Revolutie Veranderingen in de landbouw Hoe het eerst ging In de middeleeuwen was 90 procent van de bevolking boer Dit was geen keuze, maar noodzaak De opbrengt van de grond lag laag! Ondanks
Nadere informatieLijst met websites voor het project Moderne Geschiedenis van Alles-in-1
Lijst met websites voor het project Moderne Geschiedenis van Alles-in-1 Algemene zoeksites: Denk van tevoren na over het trefwoord waarmee je zoekt. www.netwijs.nl www.meestersipke.nl www.google.nl ook
Nadere informatieToetsvragen geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 8 Toetsvragen
Tijdvak 8 Toetsvragen 1 In Nederland was de eerste belangrijke politieke stroming het liberalisme. Welke politieke doelen wilden liberalen bereiken? A Zij wilden een eenheidsstaat met een grondwet en vrijheid
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door M. 804 woorden 17 juni 2013 5,5 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Samenvatting geschiedenis Hoofdstuk 6 Burgers en stoommachines,
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 paragraaf 1 t/m 5 Samenvatting door Sven 1427 woorden 12 april 2018 7,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Paragraaf 3.1 In de wereld van
Nadere informatieExamenprogramma geschiedenis en staatsinrichting
Examenprogramma geschiedenis en staatsinrichting Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 geschiedenis en staatsinrichting 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting vmbo aardrijkskunde
aardrijkskunde voor het vmbo aardrijkskunde voor het vmbo aardrijkskunde voor het vmbo arm en rijk bronnen van energie grenzen en identiteit 3 vmbo-kgt handboek water bevolking en ruimte weer en klimaat
Nadere informatieGeschiedenis groep 6 Junior Einstein
De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten
Nadere informatieExamenopgaven VMBO-KB 2004
Examenopgaven VMBO-KB 2004 tijdvak 1 dinsdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit
Nadere informatieDe jeugd van je opa en oma
De jeugd van je opa en oma Welvaart na de Tweede Wereldoorlog Lesduur: 50 minuten Werkvorm: solo Lesvorm: vragen beantwoorden Opdracht Beantwoord de vragen zo goed mogelijk. Neem ze later mee naar je opa
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis H3
Samenvatting Geschiedenis H3 Samenvatting door een scholier 2621 woorden 10 mei 2017 1 1 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden 1. Industrialisatie. -Uitvindingen sinds het einde van
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Examen VMBO-KB 2005 tijdvak 1 woensdag 25 mei 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 35 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 50 punten
Nadere informatieTijdvak I. 31 oktober 2013 8: 30-10:00.
1 SCHOOLONDERZOEK Tijdvak I GESCHIEDENIS 31 oktober 2013 8: 30-10:00. Dit onderzoek bestaat uit 38 vragen. Bij dit onderzoek behoort een antwoordblad. Beantwoord de antwoorden uitsluitend op het antwoordblad.
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting door J. 1043 woorden 22 april 2015 6,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1 Europa verovert de wereld 1815 : leiders van de
Nadere informatieTijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.6 Emancipatie en democratisering. Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd?
Onderzoeksvraag: Hoe werd de politiek gedemocratiseerd? Kenmerkende aspecten: * Voortschrijdende democratisering, met deelname van steeds meer mannen en vrouwen aan het politiek proces. * De opkomst van
Nadere informatieExamenprogramma geschiedenis en staatsinrichting vmbo
Examenprogramma geschiedenis en staatsinrichting vmbo Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 geschiedenis en staatsinrichting 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren
Nadere informatieMens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst)
Mens en maatschappij (aardrijkskunde, economie, geschiedenis, godsdienst) Kerndoelen 36. De leerling leert betekenisvolle vragen te stellen over maatschappelijke kwesties en verschijnselen, daarover een
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1
Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 1 Samenvatting door een scholier 1521 woorden 14 december 2017 6,6 4 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats Geschiedenis samenvatting Hoofdstuk 1 Hoofdstuk
Nadere informatieModule 5 Geschiedenis en geografie
Module 5 Geschiedenis en geografie 5.1 De geschiedenis van Nederland Tekst 1: De gouden eeuw Handel In de zeventiende eeuw gingen Nederlanders steeds meer handelen. Nederland ligt aan zee en er zijn veel
Nadere informatie10% ET 50 Weer en klimaat 2 t/m 9 Nee Nee E3 15% ET 50 Weer en klimaat H4 Ja Ja E4
VAK: Aardrijkskunde 10% ET 50 Weer en klimaat 2 t/m 9 Nee Nee E3 15% ET 50 Weer en klimaat H4 Ja Ja E4 10% ET 50 Bevolking en ruimte 2 t/m 9 Nee Nee E5 15% ET 50 Bevolking en ruimte H5 Ja Ja E6 10% ET
Nadere informatieGeschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren
Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers
Nadere informatieEindexamen geschiedenis havo 2007-I
Van kind tot burger: Volksopvoeding in Nederland (1780-1901) De Calvinisten hechtten er veel belang aan dat de mensen zelf de Bijbel konden lezen. 1p 1 Welk gevolg had dit voor het onderwijs in de Republiek?
Nadere informatie1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...
HET CONGRES VAN WENEN 1. WAT VOORAFGING...1 2. HET CONGRES VAN WENEN...2 2.1. BESLISSINGEN...3 2.2. GEVOLGEN...6 2.3. BELANG VAN HET CONGRES VAN WENEN...7 3.1. Het Congres van Wenen en de restauratie Het
Nadere informatieVerslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer
Verslag Geschiedenis Tijdvakkendossier tijdvak 10: tijd van televisie en computer Verslag door Lotte 1361 woorden 19 juni 2017 6,2 10 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Tijdvak: Tijd van televisie
Nadere informatieLEVEN IN DE OORLOG LES 1. Het begin van de oorlog
Wereldoorlogen en Holocaust LES 1 LEVEN IN DE OORLOG JE LEERT wat er in het begin van de Tweede Wereldoorlog gebeurt; wat er verandert in het dagelijks leven van de mensen; wat de mensen doen bij een luchtalarm.
Nadere informatieEmancipatie EMANCIPATIE
WAT GA JE DOEN? Binnenkort geef je samen met een klasgenoot een presentatie in het. bhet onderwerp van je presentatie is: ONDERWERP: Emancipatie Diamantslijptafel Vervaardiger: Metaalbewerkingsbedrijf
Nadere informatieExamentraining - Geschiedenis. HAVO 5 Republiek Duitsland Koude oorlog
Examentraining - Geschiedenis HAVO 5 Republiek Duitsland Koude oorlog Doel Bewustwording nieuw programma Kansen zien! Kennis & vaardigheden herhalen Typische examenzaken Vergroten motivatie Inhoud Inhoudelijke
Nadere informatieProgramma van Toetsing en Afsluiting schoolexamens d Oultremontcollege Afdeling MAVO
Programma van Toetsing en Afsluiting schoolexamens d Oultremontcollege 2017 2018 Afdeling MAVO PROGRAMMA van TOETSING en AFSLUITING MAVO Schoolexamen: klas 4 (2017 / 2018) vak: Nederlands leerjaar: 4
Nadere informatieTijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw
Tijdvakken Tijdvak van burgers en stoommachines (1800 1900) / 19 e eeuw K.A. * De Industriële Revolutie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving * De moderne vorm van imperialisme
Nadere informatieEindexamen geschiedenis vwo 2007-I
Van kind tot burger: Volksopvoeding via het onderwijs in Nederland (1780-1920) Patriotten gaven aan het begrip burger een nieuwe betekenis. 2p 1 Noem deze nieuwe betekenis en geef aan tot welke visie op
Nadere informatieCarla du Pree. Johan Huizinga en de bezeten wereld. De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS
Carla du Pree Johan Huizinga en de bezeten wereld De rol van publieke intellectueel tussen twee wereldoorlogen ISVW UITGEVERS 4 Ik ben ik en mijn omstandigheden. Als ik die omstandigheden niet red, red
Nadere informatieHet nieuwe eindexamen geschiedenis
Het nieuwe eindexamen geschiedenis Stephan Klein Rotterdam, 4 oktober 2013 Gesprek in de klas (2013) Docent: Wie kan uitleggen wat standplaatsgebondenheid inhoudt? (stilte van enkele seconden) Leerling
Nadere informatiePTA 21+ opleidingen VAVO RIJNMOND COLLEGE
Definitief september 017 Opleiding: Ma 1+ Vak: Engels Periode tofomschrijving All Right VMBO GT e ed. Textbook + workbook deel 4 1 Textbook / workbook Units 1 + Plus tekstbegrip E In rooster? E1 1 Textbook
Nadere informatieCOLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST
COLLEGEDAG VRIJDAG 17 MEI 2019 KOUDE OORLOG NATIONAAL MILITAIR MUSEUM SOEST PROGRAMMA Ochtend 10.00 10.30 uur: Inloop met koffie/thee 10.30 10.40 uur: Welkomstwoord en inleiding door Bas Kromhout, redacteur
Nadere informatieNieuwsgierig maken / motiveren voor een tijdvak of historisch onderwerp Vragen / hypothesen kunnen formuleren over historische verschijnselen
Werken met afbeeldingen in het examenprogramma geschiedenis havo/vwo OPDRACHTEN EXAMENPROGRAMMA FUNCTIE AFBEELDING 1. De afbeelding als motivator Tien tijdvakken met kenmerkende aspecten Geschiedenis van
Nadere informatieGESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB
Bijlage VMBO-KB 2004 tijdvak 2 GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Bronnenboekje 400030-2-633-527b SOCIALE ZEKERHEID EN VERZORGINGSSTAAT IN NEDERLAND bron
Nadere informatieGeschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor
Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners
Nadere informatieVMBO Theoretische/Gemengde leerweg tweetalig / aardrijkskunde
VMBO Theoretische/Gemengde leerweg tweetalig 2017-2019 / aardrijkskunde 4 9 4.1 to0 26 Dit is het eindcijfer behaald in leerjaar 3 voor leerlingen die zijn blijven zitten of uit een andere opleiding /
Nadere informatieJagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten
Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2008 tijdvak 2 dinsdag 17 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Gebruik het bronnenboekje Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieWerkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw
Werkstuk Geschiedenis Nederland in de 19e eeuw Werkstuk door een scholier 2435 woorden 22 januari 2005 6 108 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoud: Hoofdvragen: 1: Wat veranderde er in de 19e Eeuw met
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting Schooljaar e leerjaar VMBO GL. François Vatelschool
Schooljaar 2017-2018 3e leerjaar VMBO GL François Vatelschool Vak: Nederlandse taal 1-1g H1 T S 2 P1 50 min NE/K/B/2-3-4-5-6-7-8 1-2g SO fictie T S 1 P1 50 min NE/K/6-8 1-3g SO lezen T S 2 P1 50 min NE/K/2-3-6
Nadere informatie2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw
2,1: Nederlands-Indië, 19 e eeuw 1830 1870: Javaanse boer werkt voor Nederlandse staat: - cultuurstelsel - Herendiensten van verliespost naar wingewest Vanaf 1870: modern imperialisme particuliere bedrijven
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2007 tijdvak 1 vrijdag 25 mei 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 42 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieNEDERLANDS VMBO-4 PERIODE 1
NEDERLANDS VMBO-4 PERIODE 1 De leerlingen beheersen alle mondelinge en schriftelijke taalvaardigheden die aan bod komen in Op Nieuw Niveau 4 en aangeleverde materialen Afwisselende werkvormen: zelfstandig
Nadere informatieDocentenhandleiding vmbo - kgt
Geschiedenis voor de bovenbouw vmbo Docentenhandleiding vmbo - kgt Auteurs Anneke Blankers Hans Bulthuis Jessie Jongejans Frank Kerstjens Barbara Peters Martin Prinsen Wieke Schrover Eindredactie Hans
Nadere informatieSamenvatting Geschiedenis geschiedenis samenvatting H4
Samenvatting Geschiedenis geschiedenis samenvatting H4 Samenvatting door een scholier 1333 woorden 21 oktober 2012 5,7 28 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis samenvatting 4.1.1 Vanaf
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2008 1 tijdvak 1 donderdag 22 mei 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 42 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieNE/5/1 Blok 5: Spelling NE/K/3 PTA Toets 45 min 2. NE/5/4 Fictie NE/K/8 PO Einddatum bepaalt de docent
PTA 2017-2019 Vak: Nederlands Niveau: VMBO-T Periode 5 Code Omschrijving Leerstof Eindterm Evaluatievorm Evaluatieduur Weging NE/5/1 Begrijpend lezen Blok NE/K/6 PTA Tentamen 60 min. 3 1+2 NE/5/1 Blok
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL
Examen VMBO-GL en TL 2019 tijdvak 2 dag nog dinsdag onbekendd 18 juni 13.30-15.30 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 50 vragen. Voor
Nadere informatieBronnenboekje examen VMBO-KB 2003
Bronnenboekje examen VMBO-KB 2003 tijdvak 1 GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C 300005-633-527b DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË - NEDERLAND bron 1 E A C F
Nadere informatieEindtermen Geschiedenis
Eindtermen Geschiedenis Eindtermen KSE-2 Tweede wereldoorlog Kandidaten kunnen enige informatie geven over de Tweede Wereldoorlog en de vervolging van Joden en andere groepen beschrijven. Kandidaten: kunnen
Nadere informatie5.2. Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september keer beoordeeld. Geschiedenis. Inleiding
Praktische-opdracht door een scholier 1531 woorden 18 september 2003 5.2 49 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ik wil wat vertellen over sommige bevolkingsgroepen die uit andere landen in ons lang
Nadere informatieM. van Rossum
2017 2018 M. van Rossum Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 duits Voorwoord Met deze examenbundel kun je je goed voorbereiden op het eindexamen Duits. Het eerste deel bestaat uit duidelijke
Nadere informatiehavo M. van Rossum Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018
2017 2018 M. van Rossum havo Duits Jouw beste voorbereiding op je examen in 2018 havo duits Voorwoord Met deze examenbundel kun je je goed voorbereiden op het eindexamen Duits havo. Het eerste deel bestaat
Nadere informatieSamenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8
Samenvatting Aardrijkskunde hoofdstuk 1 paragraaf 2,3,4,7,8 Samenvatting door V. 1226 woorden 30 oktober 2016 7,1 21 keer beoordeeld Vak Methode Aardrijkskunde BuiteNLand Par. 1.2 Er zijn 2 manieren om
Nadere informatieExamenprogramma geschiedenis havo
Examenprogramma geschiedenis havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Domein B Domein C Domein
Nadere informatieExamen VMBO-GL en TL 2005
Examen VMBO-GL en TL 2005 tijdvak 2 dinsdag 21 juni 9.00 11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE GL EN TL Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 41 vragen. Voor dit examen zijn maximaal
Nadere informatieVeel Europese landen (vooral Engeland, Frankrijk, Portugal en Nederland) veroverden veel (overzeese) gebieden, kolonies. Waarom?
Samenvatting door Floor 1727 woorden 2 april 2014 6,5 76 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 4.1 Nationalistische bewegingen in de kolonies 1.1 Europese macht in Azië en Afrika 17 e eeuw: Veel
Nadere informatieEindexamen geschiedenis nieuwe stijl havo 2008-I
Door de tijd heen De volgende gebeurtenissen hebben met verschillende godsdiensten te maken en staan in willekeurige volgorde: 1 Jezus Christus wordt geboren. 2 De profeet Mohammed trekt van Mekka naar
Nadere informatiePROGRAMMA VAN TOETSING EN AFSLUTING 2010 Afdeling: havo 5. duur in minuten 2. voorwaarden voor deelname
Vak: Aardrijkskunde 26 omein E: Leefomgeving Wonen in Nederland S 100 Stof W27 afgesloten 10 27 28 omein : Gebieden Indonesië actueel S 100 Stof W afgesloten 20 29 1 Vak: Biologie 26 27 Schoolexamen over
Nadere informatiegeschiedenis en staatsinrichting CSE KB
Examen VMBO-KB 2007 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 9.00-11.00 uur geschiedenis en staatsinrichting CSE KB Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit 32 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 48 punten
Nadere informatieLes 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders
Les 5: De leefomstandigheden van de Maastrichtse arbeiders Les 5: Leefomstandigheden De kloof tussen arm en rijk De afstand tussen arm en rijk was in de negentiende eeuw veel groter dan nu. Door de toenemende
Nadere informatieEindexamen geschiedenis en staatsinrichting vmbo gl/tl 2003 - II
Meerkeuzevragen Schrijf alleen de hoofdletter van het goede antwoord op. DE KOLONIALE RELATIE INDONESIË NEDERLAND + HET INDONESISCH NEDERLANDS CONFLICT 1945 1949 Gebruik bron 1. 1p 1 Er is een verschil
Nadere informatieIndonesian Times blz. 4 toch niet vrij? en spotprent
Indonesian Times 28-12-1949 blz.2 eindelijk onafhankelijk!! blz. 5 het dagelijks leven en advertentie Blz. 3 onafhankelijkstrijd? blz.6 eerlijke strijd? blz. 4 toch niet vrij? en spotprent blz.7 column
Nadere informatieklas naar Museum Kom met je het Zaans Museum Zaans Museum Educatie Voortgezet Onderwijs
Kom met je klas naar het Zaans Museum Kom met je klas naar het Zaans Museum Zaans Museum Schansend 7 1509 AW Zaandam sales@zaansmuseum.nl www.zaansmuseum.nl/onderwijs Kom met je klas naar het Zaans Museum
Nadere informatie