Stadswandelroute: GENT

Transcriptie

1 Gent: Rabot en Oud-Begijnhof Gent heeft wel meer mooie plekjes dan alleen maar in de Kuip. Deze wandeling leid je langs een stukje Gent dat al evenzeer een eeuwenoude geschiedenis heeft. Het Oud-Begijnhof met zijn unieke sfeer dateert van de 13de eeuw, Keizer Karel moet de muren van de Donkere Poort nog gezien hebben en het stoere Rabot is een paar eeuwen jonger. De andere aspecten van de wandeling zijn niet minder boeiend: een ontmoeting met een stroppendrager, een ongewone fabrieksschouw, gebedshuizen van maar liefst veel verschillende religies, En dat allemaal op een traject van net iets meer dan twee kilometer, waar je op het einde bovendien een lekker Turks restaurant vindt. Afstand: 2,2 km Vertrekplaats: Griendeplein (gelegen tussen begin Wondelgemstraat en kruispunt Begijnhoflaan) Karakter: stadswandeling Wegdek: verharde wegen Bewegwijzering: geen Toegankelijk voor rolwagens: ja Parkeren is eventueel mogelijk in Filip van Cleeflaan of omliggende. Openbaar Vervoer: vlakbij halte van tram 4 op Begijnhoflaan. Vervoer- en Verkeersinfo: NMBS ( De Lijn ( Deze route op je smartphone: Honger of dorst De Komeet, Griendeplein 9 (hoek Wondelgemstraat), Gent, tel. 09/ Uitgebreid aanbod van drankjes, gegrilde en andere broodjes, omeletten, salades en frietjes. Hedendaags interieur. > Legende: = wegwijzer = bezienswaardigheid 1

2 ROUTEBESCHRIJVING Stap van het Griendeplein naar de Begijnhoflaan, die je dan ter hoogte van de tramhalte tot halverwege kruist. Tussen de bomen wandel je naar links, richting Rabot. Je ziet een paar honderd meter verder naar links het nieuwe Gerechtsgebouw staan. Op het einde van de 15de eeuw, enkele eeuwen nadat de Lieve gegraven was tussen Gent en de zee in Damme, bouwden de Gentenaars een versterkte waterpoort met een sluis op de plaats waar dit kanaal de stadsgracht kruiste. Dit historische gebouw staat inmiddels bekend als Rabot, een woord dat wellicht is afgeleid van het Franse rabattre en dat kan vertaald worden als neerlaten van de sluisbalken. De Gentenaars hadden nog een bijkomende reden voor de bouw van een versterking op deze plaats. Ze herdachten daarmee een overwinning op het leger van de Duitse keizer, dat een paar jaar voordien een paar maanden lang vruchteloos deze noordwestelijke zijde van de stad belegerde. Het oorspronkelijke Rabot bestond uit twee torens met daartussen het huis van de sluiswachter, dat in 1860 evenwel deels werd afgebroken tijdens wegenwerken. In de loop der eeuwen deed het Rabot dienst als militaire versterking, ijskelder, tolhuis, herberg en elektriciteitscabine. Nu functioneert het als socio-culturele ruimte. Net voor het Rabot met zijn twee torens mag je links in Bachtenwalle, een hobbelige kasseistraat naast de Lieve. Stap even verder niet over het bruggetje links, maar blijf rechtdoor aanhouden. Een stroppendrager, een beeld van Chris Demangel, wacht op je op een pleintje, dat Hof ter Walle heet. Let op de grote vierkante fabrieksschouw, gebouwd tegen een voormalig ketelhuis. Vervolgens leidt de route onder de Donkere Poort door. Stroppendragers is de naam die de Gentenaars kregen nadat een aantal onder hen in 1539 bij wijze van straf in hun nachthemd, blootsvoets en met een strop om de hals voor Keizer Karel moesten verschijnen. De vierkante fabrieksschouw uit 1850 is de enige van deze vorm die nog overeind staat in de stad. De Donkere Poort is het enige zichtbare overblijfsel van het domein van de graven van Vlaanderen op deze plaats, naast enkele binnenmuren in woningen en magazijnen. In het begin van de 13de eeuw was het slot eigendom van Hugo, 2

3 kastelein van Gent, maar in het midden van de 14de eeuw viel het in handen van Lodewijk van Male, graaf van Vlaanderen, die het liet verbouwen en uitbreiden. Eertijds kon je via de Donkere Poort, de noordelijke buitenpoort van het kasteel, naar het voorhof ervan. Het onderste deel van de poort bevat nog grotendeels het oorspronkelijke metselwerk, de verdieping erboven dateert uit de 19de eeuw en deed toen dienst als woning bij de ernaast gelegen textielfabriek. Onder de Donkere Poort wordt de nagedachtenis geëerd van mensen die terechtgesteld werden omwille van hun overtuiging (protestanten) of gewoon op bevel van Keizer Karel. Enkele tientallen stappen verder ge je links het pleintje op. Dit is het Prinsenhof met centraal het beeld van Keizer Karel. Ook dit plein, het Prinsenhof, maakte deel uit van dat grote domein van de graven van Vlaanderen. Op het plein zie je een maquette van dit kasteel. Hier werd Keizer Karel geboren en is er een standbeeld van hem opgericht. Het is een copij van een 16de eeuws standbeeld dat in het Prado in Madrid te zien. Het standbeeld werd geschonken door de Spaanse stad Toledo (vroegere hoofdstad van Spanje) aan Gent in Keer even terug op je stappen en wandel links in de Sanderswal. Via een speelpleintje beland je in de Lodewijk van Malestraat, waar je links de Creesersweg volgt door een onderdoorgang. Na ongeveer 25 m links in de Rabostraat kruis je deze naar de Basseveldestraat. Slechts 50 m verder, op het einde van de straat, wacht links de Gravin Johannastraat. Je merkt dat voormalige begijnenwoningen nu voor andere doeleinden worden aangewend: onder meer voor sociale diensten, een school en kinderopvang. Voor de Sint-Elisabethkerk buigt je route naar links, langsheen de huizen van de Begijnhofdries.. Hier vonden de arme begijnen een laatste rustplaats, de rijke kochten zich een plaats in de kerk. Een oude poort in een hoek herinnert aan het leven vroeger op deze plek. Wanneer je op het Sint-Elisabethplein komt, stap je onmiddellijk links, over het tramspoor, naar de Koolsteeg in de hoek. De Sint-Elisabethkerk is het centrale gebouw van het gelijknamige begijnhof, dat ook wel Oud- Begijnhof wordt genoemd. De huidige kerk dateert grotendeels uit de 17de eeuw. Binnen vallen onder meer een aantal apostelbeelden uit 1684 te bewonderen. Op het grasveld bij de de kerk staat een beeldhouwwerk van Georges Minne, die daarmee hulde wilde brengen aan dichter Georges Rodenbach. 3

4 Men neemt aan dat het Sint-Elisabeth Begijnhof zo niet het oudste dan toch een van de alleroudste begijnhoven is in Vlaanderen. In 1234 schonk Johanna van Constantinopel een broec, een moerassig stuk grond, aan een gemeenschap van godsdienstige vrouwen. De Gentse begijnen hadden het lang niet altijd gemakkelijk: in de 14de eeuw werden ze beschuldigd van ketterij, in de 16de eeuw doorspartelden ze de Beeldenstorm, in 1674 was er een zware brand en in de Franse tijd besloot het stadsbestuur het begijnhof te verkavelen en moesten de begijnen verhuizen (uiteindelijk naar Sint-Amandsberg). Tussendoor waren er ook periodes van bloei: in de 15de eeuw werd een kerk gebouwd, er waren toen behalve de begijnenhuisjes ook een bakkerij, een priesterhuis en zelfs een brouwerij. In de Koolsteeg kom je bij wat wellicht het kleinste kruispuntje van Gent is. Aan de onderdoorgang kan je een blik werpen op een plekje dat herinnert aan de vroeger zo talrijke beluiken in deze stad. Naar rechts brengt de Koolsteeg je naar de Burgstraat. Je moet hier naar rechts, maar weet dat zowat 150 meter naar links de Karmelietenkerk staat. Als je wil kun je vlug even om en weer. De Karmelietenkerk, voorzien van 3 beuken, werd gebouwd in het begin van de 18de eeuw; de buitenbouw was voltooid in Het volledige bouwproces verliep onder het toezicht van lekenbroeders karmelieten. Onder de talrijke schilderijen in de kerk vermelden we deze van Gaspar De Crayer en Theodoor Boeyermans. Daar waar de Burgstraat en de Begijnengracht elkaar ontmoeten mag je weer naar het Sint- Elisabethplein, naar rechts dus. Daar wacht links de Proveniersterstraat, met een lange rij witgeschilderde begijnenhuisjes. Kijk rechts uit voor het Straatje van de Oliveten, zo beland je nu aan de andere zijde van de Begijnhofdries bij de Sint-Elisabethkerk. Zou je hier rechtdoor stappen, dan kom je in de Edmond Boonestraat, waar op het nummer 4 tot voor kort de Anglicaanse kerk gevestigd was. Wandel rechts aan de kerk, voorbij het huisje waar de vzw Elisabethbegijnhof een onderdak vond. Mocht je op deze hoek een tiental meter verder stappen, dan sta je voor het nummer 4 in de Edmond Boonestraat waar tot voor kort de Anglicaanse kerk gevestigd was. Het wandeltraject rechtdoor volgend bereik je de Sophie Van Akenstraat, nog steeds in het Begijnhof. De begijnhofsfeer is best op te snuiven in de Proveniersterstraat. De straatnaam is afgeleid van prebende en verwijst naar inkomsten die moesten opgebracht worden door parochies en kloosters en mogelijk ook door begijnhoven. Met die inkomsten moesten de geestelijken (en wellicht ook begijnen) in hun levensonderhoud voorzien. Op het nummer 4 van de Edmond Boonestraat huisde sinds 1964 en tot voor kort de Anglicaanse kerk Saint-John. De Anglicaanse gemeenschap is actief in Gent sinds 1816 en maakt deel uit van de Church of England. Sinds 1886 is er een eigen parochie. Blijf de Sophie Van Akenstraat volgen, ook waar ze smaller wordt. Op het nummer 9b staat de Orthodoxe kerk. Wellicht had je de typische toren al eerder gezien. Op het einde van de straat ga je links in de Jan Verspayenstraat. 4

5 De Orthodoxe kerk van de Heilige Apostel Andreas is gemakkelijk te herkennen aan haar byzantijnse uiterlijk. Achter de gevel huist behalve een kerk ook een feestzaal. Deze orthodoxe gemeenschap ging van start in het najaar van 1972; in 1973 volgde de erkenning als parochie. Vanaf haar ontstaan in Gent is de orthodoxe gemeenschap Nederlandstalig, ook tijdens de liturgische diensten, terwijl ze zich situeert in de schoot van de Slavische orthodoxe traditie. Iedereen is er welkom tijdens de diensten (Goddelijke Liturgie iedere zondag om u). Terug in de Begijnhoflaan leidt de route naar rechts. Net voor je deze laan kruist naar de startplaats op het Griendeplein bemerk je op de hoek met de H.V. Wittenbergstraat het gebedshuis van de Protestantse Gemeenschap. De Verenigde Protestantse Gemeenschap van België heeft een kerkgebouw op de hoek van de Begijnhoflaan en de H.V. Wittenbergstraat. Dienst: zondag om 10 u. Dit gebouw, ook gekend als De Geuzentempel is het enige gebouw in Gent dat specifiek voor de protestantse eredienst werd gebouwd. Het werd in 1958 overgenomen van de Christelijke Zendingskerk. 5

6 6