MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER. Ons contract. Inhoud. Doelgroep. Vakgebied. Materialen. Doelen STERKE SCHAKELS

Transcriptie

1 MAGDA? REGELS OP SCHOOL EN DE WERKVLOER Jongeren krijgen op school, op de werkplek, in de klas met allerlei regels en afspraken te maken. Zijn de afspraken en regels duidelijk genoeg voor hen? Wat vinden zij over de leefregels op school? Kennen zij de regels op de werk- of stageplek? In dit lespakket worden de jongeren aangezet om op een constructieve manier na te denken over hoe het samenleven in de klas en op school het best kan verlopen: ze nemen het schoolreglement onder de loep, denken na over regels en afspraken op de werkvloer en ze maken een contract met afspraken voor in de klas en de praktijkruimte. Ons contract Inhoud Doelgroep Vakgebied Materialen Doelen De jongeren denken ieder voor zich na over wat ze aangenaam en storend vinden tijdens de lessen en in de praktijkruimte. Op basis van deze punten maken ze met de hele klasgroep samen afspraken voor in de klas en de praktijkruimte. Deze afspraken worden in een contract genoteerd waaronder iedere jongere van de klas zijn handtekening plaatst. 3 de graad BSO Deeltijds Onderwijs Project Algemene Vakken Beroepsgerichte Vorming werkbladen Functionele taalvaardigheid mondeling kunnen argumenteren (ET4) eenvoudige informatie schriftelijk kunnen formuleren (ET5) zich mondeling duidelijk kunnen uiten (ET6) STERKE SCHAKELS 1

2 Lesschema Lesschema fase werkvorm activiteit materiaal 1 klassikaal jongeren staan kort stil bij het waarom van regels en afspraken 2 individueel jongeren noteren voorbeelden van wat ze storend of aangenaam vinden in de klas of in praktijkruimte werkblad 1 klassikaal jongeren wisselen met elkaar uit wat ze storend of aangenaam vinden 3 klassikaal jongeren komen tot een aantal klasafspraken op basis van de verzamelde meningen uit de vorige fase 4 klassikaal jongeren ondertekenen hun contract werkblad 2 uitbreiding: werkblad 3 Magda? 2

3 Lesbeschrijving Lesbeschrijving Fase 1 Vertel de jongeren dat goede afspraken niet alleen op school en op het werk belangrijk zijn, maar dat er ook in de klas regels en afspraken moeten gemaakt worden. Goede afspraken maken immers goede vrienden. Zeg hen dat jij niet alleen gaat beslissen over de klasafspraken, maar dat er met heel de klas samen over de klasafspraken zal beslist worden. Vraag de jongeren welke zaken hen echt kunnen ergeren of storen in het dagelijkse leven of op school. Benadruk dat iedereen wel iets heeft wat hij storend of aangenaam vindt. Stimuleer de jongeren door hen te laten reageren op enkele herkenbare situaties. Bijvoorbeeld: je hebt afgesproken voor een avondje uit met een vriend en die daagt niet op op het afgesproken uur. Je staat in de file op de snelweg en enkele chauffeurs steken je langs de pechstrook voorbij. Je bent op zoek naar een schroevendraaier in het atelier, de perforator in de klas, en vindt die nergens terug. Maak op deze manier duidelijk dat afspraken maken of regels vastleggen soms nodig is. Fase 2 Geef elke jongere werkblad 1. Laat de jongeren individueel in het kader noteren wat hij of zij aangenaam en storend vindt tijdens de lessen of in de praktijkruimte. Differentiatie Laat de taalzwakkere jongeren samenwerken met meer taalvaardige jongeren en laat de meer taalvaardige jongere de notities maken. Verzamel de reacties van de jongeren door hen om de beurt iets storends/ aangenaams te laten vertellen. Daarbij maken ze gebruik van hun ingevulde werkblad. Noteer dit op het bord. Op die manier kunnen de jongeren elkaar aanvullen en op ideeën brengen. Zijn er grote verschillen of overeenkomsten? Pols bij de jongeren over welke punten het nodig is om afspraken te maken. Fase 3 Geef elke jongere werkblad 2. Wijs de jongeren erop dat er veel verschillende meningen bestaan en dat het best is om een aantal afspraken te maken met de hele groep. Formuleer samen een aantal afspraken voor de klasgroep, op basis van de punten op het bord uit de vorige fase. Noteer de klasafspraken op het bord, zodat iedere jongere die kan overnemen op zijn werkblad. Gebruik bij het opstellen van de regels de wij -vorm (bijvoorbeeld: we laten iedereen uitspreken). Op die manier geef je aan dat de regels van iedereen zijn. Uitbreiding: Vooraleer met de jongeren klassikaal tot een consensus te komen over de te maken afspraken, kan je met hen stilstaan bij de manier waarop je het in groep eens kan worden. Geef de jongeren hiervoor werkblad 3. Laat de jongeren in heterogene groepjes van vier de tekst lezen op het werkblad. Elke jongere leest de inleiding en één stukje van de tekst. Geef de kortste en eenvoudigste stukjes aan de minder taalvaardige jongeren. Laat de groepjes op basis van de tekst kiezen welke manier van besluitvorming zij de beste vinden en waarom. De verslaggever noteert de antwoorden op het werkblad. Leg de verschillende meningen bij elkaar en spreek met de jongeren af op welke manier ze tot de gezamenlijke afspraken zullen komen. Deze manier van werken rond besluitvorming komt ook aan bod in het lespakket Iedereen beroemd! Indien je deze activiteit reeds gedaan hebt, verwijs hier dan naar en vraag de jongeren of ze op een zelfde manier tot een consensus willen komen. Indien niet, geef hen dan de opdracht om opnieuw de tekst te lezen en een andere manier te kiezen en te beargumenteren. Magda? 3

4 Lesbeschrijving Fase 4 Maak een mooi document dat je laat ondertekenen door alle jongeren. Kom op dit document regelmatig terug wanneer er bijvoorbeeld een nieuwe jongere in de groep komt en wanneer jongeren afspraken overtreden. In de praktijkruimte kan je op dezelfde manier te werk gaan om afspraken te maken rond veiligheid en hygiëne. Magda? 4

5 Werkblad 1 MENS, ERGER JE NIET Opdracht Erger jij je wel eens in de klas? Wat kan je echt niet hebben? Vind jij het storend als er andere jongeren zitten te babbelen in de klas? Of ben je een echte babbelkous en vind je het heerlijk om tijdens de lessen te praten met je vrienden? Wat vind jij van rommel op de banken of stofpluizen onder de kast? Denk eens na over wat je aangenaam en storend vindt tijdens de lessen of in het atelier en schrijf enkele voorbeelden op in het kader. Dit vind ik storend Dit vind ik aangenaam Magda? 5

6 Werkblad 2 GOEDE AFSPRAKEN MAKEN GOEDE VRIENDEN Opdracht Leg met de klas alles samen wat jullie storend en aangenaam vinden. Zijn er grote verschillen of zijn jullie het helemaal eens? En over welke zaken moeten er echt wel afspraken komen? Beslis met de hele klas welke afspraken jullie met de klas willen maken. Noteer ze hieronder. Dit zijn dan de regels waaraan iedereen zich in de klas moet houden. Het is jullie eigen klascontract. Ons contract Dit zijn de afspraken voor onze groep: Handtekeningen: Magda? 6

7 Werkblad 3 HOE WORD EN BLIJF JE HET EENS? Opdracht Je gaat met de klas een lijst met klasafspraken maken, een contract. Maar hoe kan je ervoor zorgen dat iedereen het eens is met de afspraken? En hoe kan je ervoor zorgen dat iedereen er zich aan wil houden? Bespreek eerst in kleine groepjes hoe je een besluit kan nemen. Lees hiervoor de tekst hieronder met je groep. Je moet niet heel de tekst lezen, maar verdeel hem in je groep. Iedereen leest de inleiding, daarna leest ieder één manier van afspraken maken. Bespreek samen de verschillende manieren en schrijf dan in het kader op hoe jullie in jullie groepje afspraken willen maken. Wissel de meningen met de andere groepjes uit en maak dan met de hele klas de afspraak hoe jullie besluiten gaan nemen over de klasafspraken. Inleiding Je gaat met een bende vrienden kamperen. Je spreekt op voorhand af om alle kosten te delen. Halfweg de vakantie krijgen jullie knallende ruzie over wat er uit de gezamenlijke pot mag worden betaald want de vegetarische burgers van Liesl zijn duurder dan het lamsgehakt van Öznur. En Ruiz drinkt elke avond vijf glazen wijn, terwijl Mirko gratis water van de campingkraan drinkt. Je kent de argumenten waarschijnlijk wel, die dan over tafel gaan: die wijn van Ruiz wil ik niet betalen! Dat was niet afgesproken! Je hebt me nooit gevraagd of ik het met die afspraak eens was! Ik was er niet toen jullie dat afspraken! Dat had ik toch zo niet begrepen! Over alle afspraken, zelfs die met je vrienden, neem je dus best een zorgvuldig besluit. Of je het makkelijk eens wordt hangt natuurlijk af van met hoeveel mensen je bent, hoe verschillend de meningen zijn en hoe ingewikkeld de afspraken zijn. Er zijn verschillende manieren om afspraken te maken. Hieronder vind je vier mogelijkheden. 1. Samen consensus bereiken Afspraken maak je door net zolang met elkaar te overleggen tot je het eens bent. Een consensus bereiken heet dat met dure woorden. Een nadeel is dat dit wel eens heel lang kan duren. Ook is de kans groot dat iedereen door elkaar gaat roepen of alleen degene met de grootste mond zijn zin krijgt. Je kunt besluiten om een voorzitter aan te stellen die ervoor zorgt dat iedereen echt zijn mening kan zeggen. Een verslaggever aanstellen is ook een goed idee. Die kan opschrijven wat er besloten is. Ook moet je opletten dat iedereen aanwezig is. Kan iemand toch niet bij het overleg zijn, spreek dan op voorhand af hoe je zijn of haar mening te weten kunt komen. Magda? 7

8 Werkblad 3 2. Vertegenwoordigers van de partijen laten onderhandelen In een grote groep mensen is het soms niet mogelijk het over alle punten eens te worden. Je kunt dan vertegenwoordigers kiezen die samen overleggen. Bijvoorbeeld uit elke groep in de klas één vertegenwoordiger of een paar vertegenwoordigers van de jongeren en een paar van de leerkrachten. Het grote voordeel is dat een klein groepje mensen rustig kan overleggen wat het beste is. Misschien blijkt dan wel dat ze het samen snel eens kunnen worden, als iedereen een beetje toegeeft tenminste. Het nadeel is dat je zelf geen invloed meer hebt op wat er wordt besloten. Je kunt er wel op toezien dat het er eerlijk aan toegaat door een zogenaamde publieke tribune in te stellen. Iedereen op de publieke tribune mag meeluisteren, maar zich niet bemoeien met de discussie. 3. Een objectieve bemiddelaar of jury inschakelen Soms is het een goed idee om één persoon of een paar mensen van buiten om hulp te vragen. Die hebben vaak een frisse kijk op de zaak. Je moet die mensen wel een duidelijke taak geven. Ofwel zijn ze alleen bemiddelaar, ofwel zijn ze rechter (één persoon) of jury (meer personen). Een bemiddelaar geeft alleen advies. Een jury of een rechter mag de knoop doorhakken. Het moeten natuurlijk mensen zijn die je vertrouwt, die objectief zijn en die bereid zijn naar alle partijen te luisteren. Een nadeel van deze aanpak is dat je nooit voor honderd procent zeker weet hoe objectief iemand is, dat jouw groep de beslissing niet zelf neemt of dat misschien niet iedereen het met de besluiten eens is. 4. Een stemming organiseren Als je het door overleg niet eens wordt, of als er geen mogelijkheid is om te overleggen, kan je erover stemmen. Het kan ook zijn dat je het wel eens bent, maar dat je toch een stemming wilt. Bijvoorbeeld om zeker te zijn dat iedereen echt mee beslist. Om ruzie over de uitslag van de stemming te voorkomen moet je op voorhand afspraken maken. Bijvoorbeeld dat een besluit alleen geldig is wanneer de helft van de groep plus één voor is. Of dat er tweederde of drievierde van de stemmen nodig is om een besluit goed te keuren. Stemmen kan op verschillende manieren. Bij openbaar stemmen zoals je hand opsteken weet de hele groep wat je denkt. Sommige stemmers zijn dan misschien minder eerlijk. Anoniem stemmen in een stemhokje heeft het voordeel dat alle kiezers vrij kunnen stemmen. Als iedereen mag stemmen, kan een grote groep iets opleggen aan een kleinere groep. Jongeren kunnen dan iets besluiten dat de leerkrachten absoluut niet zien zitten. Om dat te voorkomen kan je eventueel afspreken dat een besluit maar geldig is als er in elke groep een meerderheid voor is. (Bron: Steunpunt GOK, Bronnenboek TSO/ BSO. Gelijke onderwijskansen in de praktijk. Zie Magda? 8

9 Werkblad 3 Wij willen een besluit nemen door Voordelen daarvan zijn Nadelen daarvan zijn Als we op deze manier werken, moeten we ook nog afspreken dat Magda? 9