KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM"

Transcriptie

1 KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM Het Koninklijk Paleis Amsterdam werd oorspronkelijk in 1648 gebouwd als een stadhuis dat de rijkdom en welvaart van de stad Amsterdam moest weerspiegelen. Aan het begin van de negentiende eeuw werd het door Lodewijk Napoleon als paleis in gebruik genomen. Wie waren betrokken bij het Koninklijk Paleis Amsterdam? Stadhouder Willem V Prinses Wilhelmina van Pruisen Koning Willem I Koningin Wilhelmina Koningin Juliana Koningin Beatrix Prins Willem-Alexander Prinses Máxima K&P_boek.indb 10 5/12/06 12:10:16 PM

2 KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM Het paleis Een groot deel van de zeventiende eeuw wordt wel de Gouden Eeuw genoemd. In deze periode floreerde de handel en was er een ongekende activiteit op het gebied van de wetenschap en kunsten. Rijke kooplieden en andere leden van de gegoede burgerij wierpen zich op als beschermheren van de kunsten en creëerden zo een bloeiperiode op het gebied van onder meer literatuur en schilderkunst. Vooral de provincie Holland en de stad Amsterdam floreerden. In Amsterdam werd dan ook besloten dat er een nieuw stadhuis moest komen, dat het aanzien en de rijkdom van de stad zou weerspiegelen. Voor de bouw van hiervan werd de architect Jacob van Campen aangetrokken, die ook betrokken was bij de bouw van Huis ten Bosch en paleis Noordeinde in Den Haag. Hij liet zich inspireren door de architectuur uit de klassieke oudheid. Van Campen was echter niet tot aan de voltooiing bij dit bouwwerk betrokken; hij vertrok na een ruzie met het stadsbestuur. Zijn werk werd afgemaakt door Daniël Stalpaert, die in 1648 was benoemd tot stadsbouwmeester. Het stadhuis In januari 1648 werd de eerste paal voor het nieuwe stadhuis de grond ingeheid. Daarna zouden er nog volgen (in totaal werden dus palen gebruikt, volgens het ezelsbruggetje: 365 palen, met een 1 ervoor en een 9 erachter). Het stadhuis werd gebouwd in een lichte zandsteen, dat als gevolg van verwering door de eeuwen heen steeds donkerder van kleur is geworden. Zeven jaar na het heien van de eerste paal werd een deel van het gebouw in gebruik genomen. In tegenstelling tot veel andere majestueuze gebouwen had het nieuwe stadhuis geen groot bordes, maar bevond de ingang zich op straatniveau. Deze letterlijk lage drempel symboliseerde dat iedereen welkom was in het stadhuis. 11 K&P_boek.indb 11 5/12/06 12:10:18 PM

3 KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Op de begane grond was de Wisselbank gevestigd. De kelders daaronder boden opslagruimte voor het goud en zilver. Op de bel-etage bevond zich de centrale zaal van het stadhuis: de Burgerzaal. Die was voor iedereen vrij toegankelijk en was een plaats waar burgers elkaar konden ontmoeten. Op deze etage lagen ook de kamers van de burgemeesters, de schout en de schepen. Op de tweede en derde verdieping bevonden zich de vertrekken van verschillende commissies en de archieven van de secretarieën. De vierde verdieping diende als opslagplaats voor wapens. Vanuit de koepel op het paleis kon men de schepen op het IJ zien aankomen. De windwijzer op de koepel in de vorm van een koggeschip symboliseerde de stad Amsterdam. Het interieur Het interieur van het gebouw moest de macht van Amsterdam en de Republiek weerspiegelen en verwees naar de klassieke oudheid. De beeldhouwer Artus Quellinus en zijn medewerkers maakten beelden van zeven Romeinse goden en godinnen voor het stadhuis. De schilder Ferdinand Bol, een leerling van Rembrandt, maakte enkele werken die onder meer in de Oude Raadszaal hingen. In de negentiende eeuw betrok Lodewijk Napoleon het stadhuis. Hij liet het stadhuis in 1808 verbouwen tot paleis. Zo kwamen er houten wanden, die de galerijen in verschillende vertrekken verdeelden. In de twintigste eeuw vonden verschillende restauraties plaats, waarbij onder meer deze wijzigingen weer ongedaan werden gemaakt. De bewoners Het stadhuis van Amsterdam kreeg voor het eerst de functie van paleis toen in 1768 stadhouder Willem V en zijn vrouw Wilhelmina van Pruisen in Amsterdam werden ontvangen en er enige dagen verbleven. Aan het begin van de negentiende eeuw koos Lodewijk Napoleon de stad 12 K&P_boek.indb 12 5/12/06 12:10:20 PM

4 KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM Amsterdam als zijn residentie. De architect J.T. Thibault verbouwde het stadhuis tot paleis. Lodewijk Napoleon liet het met meubelen in empirestijl inrichten. In 1808 betrok hij het koninklijk paleis. De noordgalerij diende als eetzaal van de koning. Achter het beeld van de Romeinse god Mars lag het appartement van Lodewijks echtgenote, koningin Hortense. Het schijnt dat Hortense het paleis mooi gemeubileerd vond, maar dat zij zich er ongelukkig voelde. Ze woonde er niet langer dan drie weken. Er is wel gesuggereerd dat dit te maken had met haar vertrekken: boven de toegang van haar appartement bevonden zich afbeeldingen van huilende kinderen en doodshoofden. Lodewijk Napoleon deed in 1810 afstand van de troon. Daarna nam de Franse landvoogd Charles Lebrun zijn intrek in het paleis. In oktober 1811 logeerde de Franse keizer Napoleon Bonaparte er gedurende zestien dagen. Opnieuw Nederlands eigendom Na de val van Napoleon gaf Willem I het paleis terug aan de stad Amsterdam. Maar toen hij eenmaal was ingehuldigd als koning, zag hij in het paleis een goed onderkomen als hij in Amsterdam wilde verblijven. Daarop stelde het gemeentebestuur van Amsterdam het paleis op verzoek van Willem I weer ter beschikking aan de koning. Uitstapje virtueel bezoek Koninklijk Paleis Via de website kunt u een virtueel bezoek brengen aan het Koninklijk Paleis in Amsterdam. Op de eerste pagina van deze website kiest u voor Paleizen en daarna voor virtuele rondleiding. In het volgende scherm kunt u aangeven waar u een virtuele rondleiding wenst. Op deze website kunt u ook kiezen voor een virtuele rondleiding in het Huis ten Bosch, in paleis Noordeinde en in het Koninklijk Staldepartement. 13 K&P_boek.indb 13 5/12/06 12:10:22 PM

5 KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Hoewel het paleis in 1936 rijkseigendom werd, maakten leden van de koninklijke familie er nog regelmatig gebruik van. Koningin Wilhelmina verbleef regelmatig in het Koninklijk Paleis Amsterdam en verscheen na haar troonsafstand in 1948 met haar dochter Juliana op het balkon van het paleis. In 1966 fungeerde het paleis als decor voor het huwelijk van prinses Beatrix en prins Claus en ook na haar inhuldiging tot koningin in 1980 verscheen Beatrix op het balkon van het paleis. Uitstapje Scheepvaartmuseum Daniël Stalpaert, die het stadhuis in Amsterdam voltooide, ontwierp ook s Lands Zeemagazijn, het belangrijkste gebouw van de Admiraliteit van Amsterdam. s Lands Zeemagazijn was een vierkant gebouw, met vier vleugels rond een binnenplaats. Net als het Koninklijk Paleis Amsterdam was het gebouwd in Hollands-classicistische stijl. Anders dan het rijk gedecoreerde Koninklijk Paleis was het Zeemagazijn sober uitgevoerd. Tegenwoordig is in dit pand het Scheepvaartmuseum gevestigd. 14 K&P_boek.indb 14 5/12/06 12:10:24 PM

6 KONINKLIJK PALEIS AMSTERDAM In 2002 vertrokken prins Willem-Alexander en Máxima Zorreguieta vanuit het paleis naar de Beurs van Berlage en de Nieuwe Kerk voor de voltrekking van hun burgerlijk en kerkelijk huwelijk. Twee dagen daarvoor was in het Koninklijk Paleis een diner en een feest gegeven voor familie en vrienden van het bruidspaar. En nu Het Koninklijk Paleis Amsterdam heeft tegenwoordig voornamelijk een representatieve functie. Het wordt onder meer gebruikt voor nieuwjaarsrecepties van koningin Beatrix en tijdens staatsbezoeken. Daarnaast vinden de uitreikingen van de Erasmusprijs, de Zilveren Anjer en de jaarlijkse Prins Claus Prijs in dit paleis plaats. Wanneer koningin Beatrix of andere leden van het koninklijk huis geen gebruikmaken van het paleis is het Koninklijk Paleis Amsterdam regelmatig opengesteld voor het publiek. In de zomermaanden is er een tentoonstelling te bezichtigen die te maken heeft met een (kunst)historisch aspect van het paleis. Na de uitreiking van de Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst zijn in het paleis de voor deze prijs geselecteerde kunstwerken te bezichtigen. Stichting Koninklijk Paleis Amstedam Postbus AM Amsterdam Tel Wegens renovatiewerkzaamheden is het Koninklijk Paleis tot 2008 gesloten. Daarna zal het weer regelmatig worden opengesteld voor het publiek. 15 K&P_boek.indb 15 5/12/06 12:10:26 PM

7 HUIS BERGH ( S-HEERENBERG) Tijdens de Tachtigjarige Oorlog werd Huis Bergh enige tijd bewoond door de zus van Willem van Oranje en haar echtgenoot Willem van den Bergh. Toen deze later in de oorlog voor de Spaanse zijde koos, kwam hij in politiek opzicht lijnrecht tegenover zijn zwager te staan. Wie waren bij Huis Bergh betrokken? Gravin Maria van Nassau K&P_boek.indb 16 5/12/06 12:10:27 PM

8 Het kasteel Het is niet bekend hoe Huis Bergh er tijdens de eerste eeuwen van zijn bestaan heeft uitgezien. Waarschijnlijk stond er in het begin niet meer dan een toren van tufsteen binnen een versterking van palissaden op een eilandje in het moeras. Deze tufstenen toren werd in de veertiende eeuw afgebroken, waarna de huidige vierkante kasteeltoren moet zijn gebouwd. Door de eeuwen heen moet er steeds gebouwd en verbouwd zijn, maar de gegevens hierover zijn spaarzaam. In de Tachtigjarige Oorlog werd Huis Bergh verwoest. Rond 1600 werd met de wederopbouw begonnen. In die periode kreeg het kasteel ook voor het grootste deel het aanzien dat het nu nog steeds heeft. Er werd onder meer een keuken gebouwd en op de voorburcht kwam het huidige rentmeestershuis te staan. HUIS BERGH ( S-HEERENBERG) Door brand verwoest Huis Bergh heeft ondanks de diverse verbouwingen zijn middeleeuwse karakter grotendeels behouden. Het kasteel werd twee keer door brand verwoest. De eerste brand, in 1735, zorgde voor aanzienlijke schade. Van 1736 tot 1738 werd het kasteel herbouwd. De tweede brand vond plaats nadat het kasteel in handen was gekomen van de Twentse textielbaron Jan Herman van Heek. Tijdens zijn terugtocht van een reis naar Egypte in 1939 werden er werkzaamheden aan het kasteel verricht. Waarschijnlijk werd daarbij de verwarmingsketel te hoog opgestookt, waardoor een scheur ontstond in het metselwerk van de schoorsteen. Een daardoorheen slaande vlam leidde ertoe dat de brand zich naar de zolder kon verspreiden. Pas s avonds laat werd de brand ontdekt. Onder aanvoering van de burgemeester en het personeel van Huis Bergh hebben de inwoners van s-heerenberg volgens Van Heek moedig en met levensgevaar voor het behoud gestreden. Toch konden zij niet voorkomen dat een groot deel van het hoofdgebouw in vlammen opging. Van Heek schreef in zijn boek over Huis Bergh: Het was een puinhoop geworden. Met moeite en levensgevaar waren ongeveer twee derde der schilderijen en een deel der meubelen gered. De Lips-brandkast wist de waardevolste handschriften der middeleeuwen te bewaren. 17 K&P_boek.indb 17 5/12/06 12:10:29 PM

9 KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Van Heek ontving tijdens zijn terugreis een telegram over de brand. Hij zond er een terug, waarin hij aan de betrokkenen zijn dank uitsprak en beloofde: Zal trachten kasteel te herstellen. Van Heek hield zijn woord en koos ervoor terug te grijpen op de vroege bouwperioden van het kasteel een principe dat bijvoorbeeld ook werd toegepast bij een van de restauraties van paleis Noordeinde (men herstelde het paleis in zijn zeventiendeeeuwse vorm). Voor Huis Bergh betekende deze restauratie dat de bouwsels uit de achttiende eeuw werden verwijderd. Verder werden onder meer opnieuw oude kruisvensters in het kasteel aangebracht en werd een deel van de vroegere ringmuur herbouwd. De bewoners Het kasteel Huis Bergh is lange tijd in het bezit geweest van de heren Van den Bergh. In 1416 stierf dit geslacht uit met het overlijden van Frederik III van den Bergh. Frederiks dochter, Sophia, was getrouwd met ene Otto van der Leck. Na Frederiks dood ging het huis over op zijn kleinzoon, de zoon van Sophia en Otto: Willem II van der Leck. Willem en zijn nageslacht gingen zich Van den Bergh noemen en namen het familiewapen van moederszijde aan. Willem IV van den Bergh, de achterachterkleinzoon van Willem II van den Bergh, werd in 1546 wees. Aangezien hij minderjarig was, kreeg hij twee voogden toegewezen: Joost van Bronckhorst en Maximiliaan van Egmond. Dit leidde ertoe dat de jonge Willem van den Bergh ook opgevoed werd aan het Habsburgse hof in Brussel waar Van Egmond veel verbleef. Zwager van Willem van Oranje Het kasteel van s-heerenberg kreeg banden met de familie van Oranje toen Willem van den Bergh in 1556 op het kasteel van Moers trouwde met de jongere zuster van Willem van Oranje, gravin Maria van Nassau. Samen kregen zij zestien kinderen: acht jongens en acht meisjes. 18 K&P_boek.indb 18 5/12/06 12:10:30 PM

10 HUIS BERGH ( S-HEERENBERG) Willem van den Bergh was lid van het Eedverbond der Edelen, een bondgenootschap dat enkele edelen in 1565 tegen de Spaanse inquisitie sloten. Aanvankelijk was het bondgenootschap gericht tegen de godsdienstpolitiek van de Spaanse koning Filips II, die in de zestiende eeuw over de Nederlanden regeerde, maar later kreeg het ook een militair karakter. In 1567 week Van den Bergh net als zijn zwager Willem van Oranje uit naar slot Dillenburg in Duitsland voor een ballingschap die uiteindelijk negen jaar zou duren. De oudste zonen van Willem en Maria groeiden daar op in het gezelschap van personen als de latere stadhouder Maurits van Oranje. Een jaar later, in 1568, werden de bezittingen van Willem van den Bergh verbeurd verklaard. Toenadering tot Spanje Toen Willem van den Bergh terugkeerde naar Huis Bergh bleek dat zijn bezittingen waren leeggeroofd en verwoest. Zijn pogingen tot herovering ervan mislukten. Bij de Pacificatie van Gent in 1576 kreeg hij echter zijn rechten en bezittingen weer terug. Aangezien Willem ook als edelman en graaf hersteld wenste te worden, probeerde hij een ambt van aanzien te bemachtigen. Eerst richtte hij zijn pijlen op het stadhouderschap van Friesland, maar dat mislukte. Daarna probeerde hij stadhouder van Gelre te worden. Maar aangezien zijn zwager, Willem van Oranje, aanvankelijk de voorkeur gaf aan zijn eigen broer Jan, voelde Willem van den Bergh zich in zijn eer aangetast. Uiteindelijk zou hij in 1581 alsnog de functie van stadhouder van Gelre verwerven. Twee jaar later werden in Arnhem op het stadhouderlijk hof van Gelre belastende stukken gevonden over de stadhouder en zijn betrekkingen met de Spaanse koning. In 1578 had Willem namelijk contact gezocht met de landvoogd Don Juan om te trachten tot een verzoening met 19 K&P_boek.indb 19 5/12/06 12:10:31 PM

11 KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE de Spaanse koning te komen. Van een definitieve toenadering was het niet gekomen, maar de stukken pleitten tegen hem. Aangezien een verzoening met Spanje lijnrecht tegenover de opvattingen van zijn zwager stond, werd Willem van den Bergh gearresteerd en als verrader gevangengezet. In 1584 kwam hij weer vrij. Hij betrok het (in de achttiende eeuw afgebroken) Huis Ulft en overleed er in Zijn echtgenote Maria bleef na zijn dood in dit huis wonen; zij keerde niet terug naar Huis Bergh. Erkenning van het hoogste gezag Lange tijd gold Willem van den Bergh als een verrader. De laatste jaren is dat beeld enigszins genuanceerd en afgezet tegen de tijd waarin het conflict speelde. Willem van den Bergh moet zich in zijn waardigheid aangetast hebben gevoeld omdat zijn benoeming tot stadhouder van Gelderland zo moeizaam was verlopen en hij bovendien geen herstelbetalingen had ontvangen voor zijn in de strijd verwoeste bezittingen. Een adellijk persoon kon in die tijd rekenen op een eervolle behandeling zolang hij als autonoom lid van de hoogste adel werd erkend. De moeizame benoeming zal ervoor hebben gezorgd dat Van den Bergh zich vernederd voelde. Willem van den Bergh zag zichzelf als een autonoom lid van de adel, die alleen gezag kon erkennen van een hogergeplaatste. In zijn geval was dat de heersende koning en dat was op dat moment de koning van Spanje. 20 K&P_boek.indb 20 5/12/06 12:10:34 PM

12 HUIS BERGH ( S-HEERENBERG) Bewoners na Willem van den Bergh De zoon van Willem van den Bergh heette Herman. Hij volgde zijn vader op en maakte carrière in het Spaanse leger. In 1591 was Herman commandant van de Spaanse troepen in Deventer bij de belegering onder leiding van prins Maurits. Het schijnt dat beide neven, die op slot Dillenburg met elkaar hadden opgetrokken, elkaar hier hebben ontmoet en elkaar bij deze gelegenheid langdurig omhelsd hebben. Herman trouwde met Maria Mencia, markiezin van Bergen op Zoom en vestigde zich in 1569 op Huis Bergh. Door vererving kwam het kasteel in de achttiende eeuw in handen van de familie Von Hohenzollern- Uitstapje Markiezenhof Maria Mencia, de vrouw van Herman van den Bergh, was een van de markiezinnen van Bergen op Zoom. Aan het einde van de vijftiende eeuw werd in deze stad een paleis in renaissancestijl gebouwd voor de markiezen van Bergen op Zoom. Tegenwoordig is het Markiezenhof een museum, waarvan de vaste collectie bestaat uit schilderijen, meubilair en sier- en gebruiksvoorwerpen uit de vijftiende tot en met de achttiende eeuw. Ook heeft het Markiezenhof een permanente tentoonstelling over kermissen en zijn er wisselende tentoonstellingen te zien op het gebied van cultuurhistorie en moderne kunst. 21 K&P_boek.indb 21 5/12/06 12:10:37 PM

13 KASTELEN EN PALEIZEN VAN ORANJE Sigmaringen. Deze familie toonde weinig interesse in het kasteel en besloot het te verhuren. In de eerste helft van de negentiende eeuw was er een rooms-katholiek seminarie in Huis Bergh gevestigd, daarna werden gedeelten van het kasteel bewoond door de notabelen van het stadje s-heerenbergh. In 1912 verkocht Wilhelm August von Hohenzollern-Sigmaringen zijn bezittingen en rechten aan de Nederlandse industrieel Jan Herman van Heek. Hij maakte van het kasteel een historisch monument. En nu Tegenwoordig is Huis Bergh een museum met een grote collectie laatmiddeleeuwse kunst en middeleeuwse manuscripten. Ook zijn er regelmatig wisselende tentoonstellingen. Daarnaast is er een verzameling portretten van de leden van het Habsburgse en het Bourgondische huis te bezichtigen, die per toeval door Jan van Heek in de ronde toren op de voorburcht van het kasteel zijn gevonden. Huis Bergh Hof van Bergh 8 s-heerenberg Tel Geopend: van 1 mei tot 1 november van dinsdag t/m zondag van tot uur. In de maanden januari t/m april en november en december vinden er iedere zondag rondleidingen plaats om en uur. Op feestdagen gelden andere openingstijden. Voor meer informatie daarover kunt u de website of het bovengenoemde telefoonnummer raadplegen. 22 K&P_boek.indb 22 5/12/06 12:10:40 PM

14 HUIS BERGH ( S-HEERENBERG) Uitstapje slot Loevestein Niet alleen de familie Van den Bergh van Huis Bergh had een meningsverschil met Willem van Oranje en zijn nazaten. Er speelden meer conflicten in deze roerige tijd Tijdens het Twaalfjarig Bestand (van 1609 tot 1621) kreeg prins Maurits te maken met een religieus conflict tussen de zogenaamde remonstranten (aanhangers van Arminius) en de contraremonstranten (aanhangers van Gomarus) over de predestinatieleer. De remonstranten kwamen op tegen de strenge predestinatieleer en pleitten voor de vrijheid van het geweten. Het conflict liep steeds hoger op en Maurits en zijn leger kregen grote bevoegdheden om de orde te kunnen handhaven. Maurits koos daarbij voor de kant van de contraremonstranten. Toen vervolgens bij de Synode van Dordrecht ( ) de contraremonstranten gelijk kregen, werd besloten het standpunt van de remonstranten te verbieden. Leden van de Staten van Holland die voor de remonstrantse kant hadden gekozen werden gevangengenomen. Zo belandde zowel Johan van Oldenbarnevelt als Hugo de Groot in de gevangenis. Hugo de Groots ontsnapping uit staatsgevangenis slot Loevestein met behulp van een boekenkist is wereldberoemd. Het middeleeuwse slot is nu ingericht als museum. In de kamer waar Hugo de Groot verbleef is tegenwoordig een permanente tentoonstelling te zien over de periode waarin het kasteel een staatsgevangenis was. 23 K&P_boek.indb 23 5/12/06 12:10:42 PM

NEDERLAND IN DE 16e EEUW

NEDERLAND IN DE 16e EEUW NEDERLAND IN DE 16e EEUW In de 16e eeuw vielen de Nederlanden onder de Spaanse overheersing. Er bestonden grote verschillen tussen de gewesten (= provincies), bv: - dialect - zelfstandigheid van de gewesten

Nadere informatie

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20

1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10. 2 De geboorte van een prins 16. 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 Inhoud Stamboom van het Koninklijk Huis 6 Inleiding 9 e 1 Het ontstaan van het Koninkrijk 10 2 De geboorte van een prins 16 3 De jeugd van prins Willem-Alexander 20 4 De studententijd van prins Willem-Alexander

Nadere informatie

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander

verwerkingsopdrachten Willem-Alexander verwerkingsopdrachten Willem-Alexander Van kind tot koning Vragen bij Stamboom van het Koninklijk huis (bladzijde 6 en 7) 1 Als je goed kijkt, zie een schild met het wapen van Nederland. Op het schild

Nadere informatie

Emma van Waldeck-Pyrmont: Arolsen, 2 augustus 1858 Den Haag, 20 maart 1934

Emma van Waldeck-Pyrmont: Arolsen, 2 augustus 1858 Den Haag, 20 maart 1934 Emma van Waldeck-Pyrmont: Arolsen, 2 augustus 1858 Den Haag, 20 maart 1934 Adelheid Emma Wilhelmina Theresia, geboren als Adelaïde Emma Wilhelmina Therèse zu Waldeck und Pyrmont, prinses van Waldeck-Pyrmont,

Nadere informatie

Probusclub Merwestad Het Paleis op de Dam te Amsterdam

Probusclub Merwestad Het Paleis op de Dam te Amsterdam Cees de Wit Het Paleis op de Dam te Amsterdam 16 48-1665 Architect: Jacob van Campen Constructeur: Daniël Stalpaert Het paleis is In de 17 e eeuw gebouwd als Stadhuis van het toen rijke en oppermachtige

Nadere informatie

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621

Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Albrecht en Isabella Heersers van de Nederlanden Periode: 1598 1621 Voorganger: Filips II Opvolger: Filips IV Albrecht van Oostenrijk: (Wiener Neustadt, 15 november 1559 Brussel, 13 juli 1621 Ook Albert

Nadere informatie

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties

Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Samenvatting geschiedenistoets hoofdstuk 6: Een tijd van revoluties Dit hoofdstuk gaat over opstand in Amerika, Frankrijk en Nederland. Deze opstanden noemen we revoluties. Opstand in Amerika (1775). De

Nadere informatie

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN

ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN STUDIONLINE JAARGANG 2, NR. 10 ONLINE BIJBELSTUDIE VOOR JONGEREN DL 2 D O M I N E E O N L I N E. O R G Vierhonderd jaar geleden vergaderde de synode in Dordrecht. Je weet inmiddels wat een synode is: een

Nadere informatie

Instructie voor leerkracht

Instructie voor leerkracht Instructie voor leerkracht Bij deze PPT hoort achtergrondinformatie. Dit vindt u ook op deze site. In het document: Informatie voor leerkrachten Print het uit. Dan heeft u de info bij de hand, tijdens

Nadere informatie

1. De bus met daarop het staatsieportret van Koningin Wilhelmina, en een afbeelding van de gouden koets.(1977)

1. De bus met daarop het staatsieportret van Koningin Wilhelmina, en een afbeelding van de gouden koets.(1977) 1. De bus met daarop het staatsieportret van Koningin Wilhelmina, en een afbeelding van de gouden koets.(1977) 2. De bus met daarop Koningin Wilhelmina als jong meisje, en de intocht te Amsterdam.(1984)

Nadere informatie

Den Haag Scheveningen Delft

Den Haag Scheveningen Delft Den Haag Scheveningen Delft Zaterdag en zondag 21 en 22 juni 2008 met bezoek aan Mauritshuis Museum Beelden aan zee Vermeercentrum V.V.A. afdeling Brussel G. Gilsonstraat 55, 1090 Brussel tel. 02-479.32.32

Nadere informatie

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren

Geschiedenis kwartet Tijd van jagers en boeren Geschiedenis kwartet jagers en boeren jagers en boeren jagers en boeren Reusachtige stenen die door mensen op elkaar gelegd zijn. Zo maakten ze een begraafplaats. * Hunebedden * Drenthe * Trechterbekers

Nadere informatie

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek.

Leerdoel Leerlingen herhalen op een speelse manier kennis over het ontstaan en het bestuur van de Republiek. HISTORISCHE BLINGO Korte omschrijving werkvorm Deze kennisquiz is een combinatie van Bingo en Lingo. De klas wordt verdeeld in zes teams. Ieder team heeft een bingokaart met daarop negen jaartallen. Het

Nadere informatie

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift

Noord-Nederlandse gewesten. Smeekschift Habsburgs gezag Vanaf dat moment stonden de zuidelijke Nederlanden onder Habsburgs gezag. Noord-Nederlandse gewesten Door vererving en verovering vielen vanaf dat moment ook alle Noord- Nederlandse gewesten

Nadere informatie

Koninginnedagboek: Groep 3/4 /5

Koninginnedagboek: Groep 3/4 /5 Naam: Groep: Onze koningin Koningin Beatrix is Koningin der Nederlanden. Haar volledige naam luidt: Beatrix Wilhelmina Armgard, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld.

Nadere informatie

Het kasteel begin 19e eeuw. Naar een gouache van J.A. Knip. RHCe, fotocollectie nr. 108658.

Het kasteel begin 19e eeuw. Naar een gouache van J.A. Knip. RHCe, fotocollectie nr. 108658. 2. Huidige kasteel Anders dan in het verleden vaak gedacht is, heeft het kasteel van Helmond een eeuwenlange bouwgeschiedenis gekend. Begonnen in het tweede kwart van de veertiende eeuw (ca. 1325) werd

Nadere informatie

Wilhelmina blikken door de jaren heen

Wilhelmina blikken door de jaren heen Wilhelmina blikken door de jaren heen 1977 - De bus met daarop het staatsieportret van Koningin Wilhelmina, en een afbeelding van de gouden koets. 1984 - De bus met daarop Koningin Wilhelmina als jong

Nadere informatie

QUIZ. Tip! Speel de quiz klassikaal op het digitale schoolbord! Spelregels Wijs een jurylid aan: die bepaalt wie antwoord mag geven.

QUIZ. Tip! Speel de quiz klassikaal op het digitale schoolbord! Spelregels Wijs een jurylid aan: die bepaalt wie antwoord mag geven. QUIZ Tip! Speel de quiz klassikaal op het digitale schoolbord! Spelregels Wijs een jurylid aan: die bepaalt wie antwoord mag geven. Wijs een vragensteller aan: die stelt de vraag en noemt de 3 mogelijke

Nadere informatie

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824

Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Lodewijk XVIII van Frankrijk: Kasteel van Versailles, 17 november 1755 Parijs, 16 september 1824 Kasteel van Versailles Koning van Frankrijk Co-vorst van Andorra Periode : 1814-1824 Voorganger: Napoleon

Nadere informatie

Onze koningin. Het Koninklijk Huis en de koninklijke familie

Onze koningin. Het Koninklijk Huis en de koninklijke familie Onze koningin Koningin Beatrix is Koningin der Nederlanden. Haar volledige naam luidt: Beatrix Wilhelmina Armgard, Koningin der Nederlanden, Prinses van Oranje-Nassau, Prinses van Lippe-Biesterfeld. Ze

Nadere informatie

rijks museum Verdiepend programma Jij & de Gouden eeuw Bijlage: Onderzoeksvragen voor leerlingen 1/6 Ontsnapping Hugo de Groot Eeuw?

rijks museum Verdiepend programma Jij & de Gouden eeuw Bijlage: Onderzoeksvragen voor leerlingen 1/6 Ontsnapping Hugo de Groot Eeuw? 1/6 Bijlage: voor leerlingen Ontsnapping Hugo de Groot Eeuw? Personage 1. Hugo de Groot Wie was Hugo de Groot? Wat waren de onderwerpen waar hij als geleerde over schreef? Waarom werd hij opgesloten in

Nadere informatie

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt

Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt Naam: DE GOUDEN EEUW en Rembrandt De Gouden Eeuw duurde niet precies honderd jaar. Hij begon aan het eind van de 16de eeuw, beleefde zijn hoogtepunt rond 1675 en was in de 18de eeuw voorbij. De Gouden

Nadere informatie

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637

Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Keizer Ferdinand II: Graz, 9 juli 1578 Wenen, 15 februari 1637 Ferdinand II, was de zoon van Karel II van Oostenrijk, broer van keizer Maximiliaan II, de vader van keizer Matthias. Hij behoorde tot het

Nadere informatie

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A15. Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A15 Willem II, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1626-1650) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A15 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats).

Stofomschrijving Deze opdracht hoort bij 2.1-3.1 en 3.2 van De Republiek in tijd van Vorsten (Geschiedenis Werkplaats). Het verhaal van 1588 Bodystorming Inleiding Het jaar 1588 is een belangrijk jaar in de geschiedenis van de Republiek. De gebeurtenissen die eraan vooraf gaan worden als feiten voorgelezen en tussen de

Nadere informatie

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726

Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan II Emanuel van Beieren: München, 11 juli 1662 aldaar, 26 februari 1726 Maximiliaan Emanuel Lodewijk Maria Jozef Cajetanus Anton Nicolaas Frans Ignatius Felix, kortweg Max Emanuel en bijgenaamd

Nadere informatie

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235

Hendrik I van Brabant: Leuven, ca Keulen, 5 september 1235 Hendrik I van Brabant: Leuven, ca. 1165 - Keulen, 5 september 1235 Hendrik I was hertog van Brabant vanaf 1183 en hertog van Neder-Lotharingen vanaf 1190. Hij wordt ook Hendrik de Krijgshaftige genoemd.

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Tijd van regenten en vorsten 1600 1700. 6.2 Wie heeft de macht? Deel 2. Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht. De bijzondere plaats in staatskundig opzicht

Nadere informatie

Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941

Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari Doorn, 4 juni 1941 Wilhelm II van Duitsland: Berlijn, 27 januari 1859 - Doorn, 4 juni 1941 Friedrich Wilhelm Viktor Albert von Preußen, in het Nederlands Frederik Willem Victor Albert van Pruisen uit het huis Hohenzollern

Nadere informatie

Na de Nassau s werd de Gouverneur van de KMA de nieuwe Kasteelheer. Van de oude Burcht in Breda is vrijwel niets bekend.

Na de Nassau s werd de Gouverneur van de KMA de nieuwe Kasteelheer. Van de oude Burcht in Breda is vrijwel niets bekend. 1200 an POLANEN naar NASSAU tot GOEVERNEUR Ons koningshuis Oranje Nassau ontstond in Breda door het huwelijk van Johanna van Polanen (ook wel Wassenaar) met Egelbrecht van Nassau uit Duitsland. Van BURCHT

Nadere informatie

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon

Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon. les 1: Wie waren de graven van Loon Limburg tussen staf en troon 1000 jaar graafschap Loon les 1: Wie waren de graven van Loon Na deze les kan je de geschiedenis van het graafschap Loon aanduiden op je tijdbalk; kan je informatie opzoeken

Nadere informatie

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643

Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII van Frankrijk: Fontainebleau, 27 september 1601 - Saint-Germain-en-Laye, 14 mei 1643 Lodewijk XIII, bijgenaamd de Rechtvaardige (le Juste), koning van Frankrijk van 1610 tot aan zijn dood,

Nadere informatie

Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom

Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom Vrouwen aan de macht Markiezinnen van Bergen op Zoom Portret van een vriendschap Moeizaam manoeuvreren Corte deductie Het heikele punt van de religie Portretruil Politiek ongelukkige partnerkeuze Portret

Nadere informatie

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745

Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Keizer Karel VII Albrecht: Brussel, 6 augustus 1697 München, 20 januari 1745 Karel VII Albert, een lid van het Huis Wittelsbach, was keurvorst van Beieren vanaf 1726 en Rooms-Duitse keizer van 24 januari

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Havo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Welke militaire oorzaak kun je benoemen? Holland

Nadere informatie

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo

De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Kennistoets bij hoofdstuk 3 Vwo Opdracht 1 De sterke economische groei die de Gouden Eeuw kenmerkt, kwam hoofdzakelijk ten goede aan het gewest Holland. Daar is een militaire oorzaak voor. Benoem die oorzaak

Nadere informatie

Karel IV van Spanje: Portici, 11 november Rome, 20 januari 1819.

Karel IV van Spanje: Portici, 11 november Rome, 20 januari 1819. Karel IV van Spanje: Portici, 11 november 1748 - Rome, 20 januari 1819. Karel Anton Pascal Frans Xavier Johan Nepomuceen Jozef Januarius Serafijn Didacus (Spaans: Carlos) was van 1788 tot 1808 koning van

Nadere informatie

Inleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd

Inleiding. Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland Symbolen in deze tijd Monumenten, symbolen en iconen Kindermonumentendag in Midden-Delfland 2016 Lesbrief voor de groepen 7 van de basisscholen in Midden-Delfland Deze les is de voorbereiding voor de Kindermonumentendag op

Nadere informatie

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419

Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Jan zonder Vrees (hertog): Dijon, 28 mei 1371 Montereau, 10 september 1419 Hij was hertog van Bourgondië. Hij werd geboren in Dijon en was de oudste zoon van Filips de Stoute, hertog van Bourgondië en

Nadere informatie

Napoleon, Alexander en Josephine. Dit werkboekje is van:

Napoleon, Alexander en Josephine. Dit werkboekje is van: Napoleon, Alexander en Josephine Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244

Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244 Johanna van Constantinopel: tussen 1194 en 1200 Marquette, 5 december 1244 Johanna van Constantinopel, gravin van Vlaanderen en Henegouwen van 1205 tot 1244, was de oudste dochter van graaf Boudewijn IX

Nadere informatie

Welkom op de Dam! De Dam:

Welkom op de Dam! De Dam: Welkom op de Dam! De Dam: De naam van de dam, heeft hij te danken aan het werk dat hij vroeger verrichtte, het was namelijk een dam in de Amstel. De dam is gebouwd tussen 1204 en 1275, waarschijnlijk tussen

Nadere informatie

Koningsspelen quiz. Benodigdheden: Spelregels:

Koningsspelen quiz. Benodigdheden: Spelregels: Koningsspelen quiz Benodigdheden: Dobbelsteen Kaartjes van de verschillende vragen (uitgesneden en gelamineerd) Antwoorden voor de spelleider (lekkere) beloning Leuke manier om punten te tellen Spelregels:

Nadere informatie

2 De oprichting van de VOC en de WIC zorgde ervoor dat overal op de wereld Zeeuwse en Hollandse schepen voeren.

2 De oprichting van de VOC en de WIC zorgde ervoor dat overal op de wereld Zeeuwse en Hollandse schepen voeren. Tijdvak 6 Toetsvragen 1 In de Tijd van Vorsten en Regenten werden in ook in de Nederlanden de eerste handelstochten naar Azië georganiseerd. Hoe werden deze tochten gefinancierd? A De Nederlandse overheid

Nadere informatie

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442

Gebeurtenis Regeerperiode 1403-1442 Johanna van Polanen is pas 11 jaar als ze trouwt. Dit komt doordat haar familie een verstandshuwelijk sluit. Ontvang 100 florijnen. 1403 Engelbrecht de Eerste van Nassau trouwt met Johanna van Polanen.

Nadere informatie

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( )

Nummer Toegang: A14. Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda ( ) Nummer Toegang: A14 Frederik Hendrik, prins van Oranje, graaf van Nassau-Breda (1584-1647) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A14 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5

Nadere informatie

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II

1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II 1: De nederlanden komen in verzet tegen Filips II Wat wilden Karel V en Filips II bereiken? Op politiek gebied wilden ze dat de macht van de regering in Brussel vergroot werd Grote ontevredenheid onder

Nadere informatie

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705

Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni aldaar, 5 mei 1705 Keizer Leopold I: Wenen, 9 juni 1640 - aldaar, 5 mei 1705 Leopold I (Leopold Ignatius Joseph Balthasar Felician; Hongaars: I. Lipót), was bijna een halve eeuw heerser als Rooms-Duitse keizer, koning van

Nadere informatie

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats?

Het begin van staatsvorming en centralisatie. Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Onderzoeksvraag; Hoe vond de staatsvorming van Engeland, Frankrijk en het hertogdom Bourgondië plaats? Voorbeeld 1: Engeland De bezittingen van de Engelse koning Hendrik II in Frankrijk rond 1180 zijn

Nadere informatie

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië

1 Friesland 2 Stad en Lande 3 Drenthe 4 Overijssel 5 Gelre 6 Limburg 7 Sticht 8 Holland 9 Zeeland 10 Brabant 11 Vlaanderen 12 Artesië Werkblad Ω Hoe Nederland ontstond Ω Les : Nederland nu en toen een Rond 500 krijgt ons land de naam de Lage Landen of de Nederlanden. Ons land ligt namelijk erg laag. Het gebied is zo groot als Nederland,

Nadere informatie

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen

L ang geleden zag de Achterhoek er. De geschiedenis van Doetinchem, Wehl en Gaanderen Vuurstenen werktuigen steentijd [Stadsmuseum] L ang geleden zag de Achterhoek er heel anders uit dan tegenwoordig. Er waren uitgestrekte heidevelden, moerassen en veel bossen. Kortom, een ruig en onherbergzaam

Nadere informatie

Oefenexamen II vwo De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702

Oefenexamen II vwo De Republiek in een tijd van vorsten, 1477-1702 Oefenexamen II vwo 1 Het gewest Holland werd in de zestiende eeuw een sterk verstedelijkt gebied. Leg uit: a. waarom de moedernegotie voor het voortbestaan van dit verstedelijkte gebied absoluut noodzakelijk

Nadere informatie

Monarchie! vmbo. Leerdoel De leerlingen zien welke taken/regels onze huidige koning(in) heeft.

Monarchie! vmbo. Leerdoel De leerlingen zien welke taken/regels onze huidige koning(in) heeft. Monarchie! vmbo Sinds 1848 heeft de koning geen politieke macht meer. Hij moet zich houden aan de grondwet. Hieronder staan 20 regels voor het koningshuis. Welke 8 regels passen er bij ons huidige koningshuis?

Nadere informatie

Willem III der Nederlanden: Brussel, 19 februari 1817 Apeldoorn, 23 november 1890

Willem III der Nederlanden: Brussel, 19 februari 1817 Apeldoorn, 23 november 1890 Willem III der Nederlanden: Brussel, 19 februari 1817 Apeldoorn, 23 november 1890 Hij was koning der Nederlanden en groothertog van Luxemburg van 17 maart 1849 tot zijn dood in 1890. Hij was ook hertog

Nadere informatie

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5

Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 De Kerk Inhoudsopgave Inhoudsopgave...2 1. Geschiedenis...3 2. Interieur...4 3. Copy...5 2 1. Geschiedenis De grote bevolkingsgroei in de tweede helft van de 14de eeuw maakte het noodzakelijk nieuwe kerken

Nadere informatie

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545

Willem van Oranje. Over Willem. Info. Bekenden van Willem. Willem van Oranje. Tijdlijn Info Foto s. wsw. Dillenburg. Willem van Oranje Lente, 1545 Over Willem Willem krijgt op 11-jarige leeftijd door het overlijden van een neef een grote erfenis. Daar hoort ook bij dat hij verhuist van zijn ouders in de naar de grote stad. Daar wordt hij opgevoed

Nadere informatie

DE FAMILIE VAN LOON 130 _

DE FAMILIE VAN LOON 130 _ DE FAMILIE VAN LOON Mooi idee: je familie en huis jarenlang laten portretteren door schilders en fotografen. De roemrijke familie Van Loon uit Amsterdam deed dat. De indrukwekkende stapel familieportretten

Nadere informatie

Londen ipad. Londen. Tower of Londen. Tower of London. Samengesteld door: BusTic.nl

Londen ipad. Londen. Tower of Londen. Tower of London. Samengesteld door: BusTic.nl Londen ipad Londen Tower of Londen Tower of London 1 Londen ipad De Tower of London werd aan het begin van de 11e eeuw gebouwd door Willem de Veroveraar. In de 13e eeuw werd het sterk uitgebreid tot de

Nadere informatie

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( )

Nummer Toegang: A13. Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda ( ) Nummer Toegang: A13 Maurits, prins van Oranje, graaf van Nassau- Breda (1567-1625) Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A13 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen

Nadere informatie

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn

Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Naam: DE BEELDENSTORM Ketters Luther en Calvijn Filips II In 1566, meer dan vierhonderd jaar geleden, zijn veel mensen boos. Er is onrust in de Nederlanden. Er zijn spanningen over het geloof, veel mensen

Nadere informatie

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog

Calvijn. Vrede van Augsburg. Margaretha van Parma. Hertog van Alva. De keurvorst van Saksen. Karel V. Buitenlandse zaken en oorlog In welk jaar publiceerde Luther zijn 95 stellingen? Welke Frans-Zwitserse hervormer kreeg veel aanhang in de Nederlanden? Welke vrede bepaalde, dat de vorst de religie van zijn volk bepaalt? 1517 Calvijn

Nadere informatie

Lodewijk Napoleon. Dit werkboekje is van:

Lodewijk Napoleon. Dit werkboekje is van: Lodewijk Napoleon Dit werkboekje is van: 1 Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in MOA: Museum Oud Amelisweerd. Voordat je naar MOA gaat, leer je alvast over de geschiedenis en over wat je er gaat zien.

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - II Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In 1792 begon de eerste Coalitieoorlog. 1p 1 Welk politiek doel streefde Oostenrijk met de strijd tegen Frankrijk na? Gebruik

Nadere informatie

1c. Losse opdracht- Memoryspel

1c. Losse opdracht- Memoryspel 1c. Losse opdracht- Memoryspel Instructie: Op de volgende pagina van deze instructie vindt u het memory-spel met de portretten van de hoofdrolspelers tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Op elk portret staat

Nadere informatie

TANTE BETSIE. Charles & Herman Horsthuis. (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943)

TANTE BETSIE. Charles & Herman Horsthuis. (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943) Charles & Herman Horsthuis TANTE BETSIE (Elisabeth Helena Henriëtte Issels) (Arnhem 11 oktober 1885 Haarlem 29 oktober 1943) De kunstzinnige familie Issels, waaruit wij mede voortgekomen zijn, telde één

Nadere informatie

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780

Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk: Wenen, 13 mei 1717 aldaar overleden op, 29 november 1780 Maria Theresia van Oostenrijk, (Hongaars: Mária Terézia, Kroatisch: Marija Terezija), was regerend aartshertogin

Nadere informatie

Op bezoek in de Sint Bavo Basiliek aan de Leidsevaart.

Op bezoek in de Sint Bavo Basiliek aan de Leidsevaart. Op bezoek in de Sint Bavo Basiliek aan de Leidsevaart. Via de Nederlandse Genealogische Vereniging, afd. Kennemerland zijn we in de gelegenheid gesteld om een rondleiding in de Sint Bavo Basiliek bij te

Nadere informatie

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1]

Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 Reisverslag Boedapest 2015 Deel 2 [1] Door wjvanderzanden[2]op vr, 07/24/2015-13:29 Tags:reizen

Nadere informatie

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934

Albert I van België: Brussel, 8 april Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Albert I van België: Brussel, 8 april 1875 - Marche-les- Dames, 17 februari 1934 Hij was prins van België, hertog van Saksen, prins van Saksen-Coburg-Gotha, was van 23 december 1909 tot 17 februari 1934

Nadere informatie

Oscar II van Zweden: Stockholm, 21 januari 1829 aldaar, 8 december 1907

Oscar II van Zweden: Stockholm, 21 januari 1829 aldaar, 8 december 1907 Oscar II van Zweden: Stockholm, 21 januari 1829 aldaar, 8 december 1907 Oscar II Frederik was, in opvolging van zijn oudere broer Karel, van 18 september 1872 tot zijn dood in 1907 koning van Zweden en

Nadere informatie

Nummer Toegang: A04. Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies

Nummer Toegang: A04. Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies Nummer Toegang: A04 Nassau-Siegense en Nassau-Hadamarse Linies Koninklijke Verzamelingen, Den Haag (c) 2000 A04 3 I N H O U D S O P G A V E BESCHRIJVING VAN HET ARCHIEF...5 Aanwijzingen voor de gebruiker...6

Nadere informatie

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865

Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold I van België: Coburg, 16 december 1790 Laken, 10 december 1865 Leopold Joris Christiaan Frederik van Saksen-Coburg en Gotha, prins van Saksen-Coburg-Saalfeld (later van Saksen-Coburg en Gotha),

Nadere informatie

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh?

Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Wie was Schafrat(h)? En wat was de relatie met Van Gogh? Soms weten bezoekers ons tijdens rondleidingen te vermelden dat Vincent van Gogh ooit een kamertje bewoonde in hotel Schafrath aan het Park in Nuenen.

Nadere informatie

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht?

Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Dit deel van 6.2 hoort bij de HC De republiek Onderzoeksvraag: Wie hadden in de Republiek, in Frankrijk en in Engeland de politieke macht? Kenmerkende aspect: Het streven van vorsten naar absolute macht.

Nadere informatie

De Abdij van Middelburg, centrum van het Zeeuws provi

De Abdij van Middelburg, centrum van het Zeeuws provi De Abdij van Middelburg Centrum van het Zeeuws provinciebestuur www.zeeland.nl De Abdij van Middelburg, centrum van het Zeeuws provi Geschiedenis Abdij Het provinciebestuur van Zeeland is sinds 1574 actief

Nadere informatie

Wilhelm I van Duitsland: (Berlijn, 22 maart 1797 aldaar, 9 maart 1888

Wilhelm I van Duitsland: (Berlijn, 22 maart 1797 aldaar, 9 maart 1888 Wilhelm I van Duitsland: (Berlijn, 22 maart 1797 aldaar, 9 maart 1888 Ook bekend als Willem I (volledige naam: Willem Frederik Lodewijk, Duits: Wilhelm Friedrich Ludwig) van het Huis Hohenzollern, was

Nadere informatie

navolgers. In 1625 bestelde de stad vijf portretten bij de schilder Michiel Jansz. van Mierevelt, te weten die van Willem van Oranje, Maurits,

navolgers. In 1625 bestelde de stad vijf portretten bij de schilder Michiel Jansz. van Mierevelt, te weten die van Willem van Oranje, Maurits, in de etalage Album, bevattende handteekeningen van vorstelijke personen, die het Oude Raadhuis der stad Kampen met een bezoek vereerden, 1875. Met tekeningen van C.H. Hein. De relatie tussen Kampen en

Nadere informatie

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I

Eindexamen geschiedenis havo 2009 - I Ten oorlog! Europese oorlogen 1789-1919. Oorlog als maatschappelijk fenomeen In de Coalitieoorlogen voerde de Franse regering de dienstplicht in. 2p 1 Leg uit dat zij hiermee de betrokkenheid van Franse

Nadere informatie

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen

Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt. Mening in 1618. Mening Nu. Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Meningen over Johan van Oldenbarnevelt Mening in 1618 Mening Nu Niet waar of Valt niet te zeggen Sessie 64. Uitspraken over Johan van Oldenbarnevelt Johan van Oldenbarnevelt verdiende het om

Nadere informatie

Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377

Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377 Eduard III van Engeland: Windsor Castle, 13 november 1312 Richmond upon Thames, 21 juni 1377 Eduard III (Engels: Edward) was koning van Engeland van 1327 tot 1377. Hij was de oudste zoon van Eduard II

Nadere informatie

een zee van tijd In Omdat 14 juli het begin van de Franse Revolutie is. Werkblad 42 Ω Fransen en koningen Ω Les 1: De Fransen komen Naam:

een zee van tijd In Omdat 14 juli het begin van de Franse Revolutie is. Werkblad 42 Ω Fransen en koningen Ω Les 1: De Fransen komen Naam: Werkblad 4 Ω Fransen en koningen Ω Les : De Fransen komen een Het strijdlied van de Franse Revolutie: Kom, kinderen van het vaderland, de dag van de overwinning is gekomen! De Franse Revolutie De burgers

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2.

Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca Door A. F. Verstegen. 1. Heerlijkheid Hagestein. 2. Hertogen, Graven, Baronnen en Heren rond de Baronie van Acquoy ca. 1555 Door A. F. Verstegen 1. Heerlijkheid Hagestein 2. Land van Vianen 1 3. Graafschap Culemborg 2 3 4. Land van Arckel 5. Graafschap

Nadere informatie

Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346

Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346 Lodewijk II van Nevers: Nevers, ± 1304 Slag bij Crécy, 26 augustus 1346 Lodewijk II van Nevers of Lodewijk I van Vlaanderen, ook Lodewijk van Crécy genoemd, was graaf van Vlaanderen en van Nevers (1322-1346),

Nadere informatie

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken

Spreekbeurten.info Spreekbeurten en Werkstukken Koning Juliana Inleiding Koningin Juliana werd geboren op 30 april 1909 in Den Haag. Haar volledige naam is: Koningin Juliana Louise Marie Wilhelmina van Oranje-Nassau. Ze is een dochter Prins van Hendrik

Nadere informatie

Naam: FLORIS DE VIJFDE

Naam: FLORIS DE VIJFDE Naam: FLORIS DE VIJFDE Floris V leefde van 1256 tot 1296. Hij was een graaf, een edelman. Nederland zag er in de tijd van Floris V heel anders uit dan nu. Er woonden weinig mensen. Verschillende edelen

Nadere informatie

De eerste generatie, Isbrant Cornelis (pm 1588 tot pm 1653) en Clasijntien Richarts

De eerste generatie, Isbrant Cornelis (pm 1588 tot pm 1653) en Clasijntien Richarts Genealogie Van de(r) Tonnekreek De eerste generatie, Isbrant Cornelis (pm 1588 tot pm 1653) en Clasijntien Richarts Een genealoog probeert de familielijn zo ver mogelijk terug in de geschiedenis te traceren.

Nadere informatie

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.!

De renaissance!! Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis.! De renaissance Waarschijnlijk heb je al eens van deze term gehoord bij het bezoeken van museums of tijdens lessen geschiedenis. Deze term betekent letterlijk de wedergeboorte, en is een kunststroming uit

Nadere informatie

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013

Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Korte lesbrief Koningsbomen Ter gelegenheid van het planten van de Lindeboom voor Koning Willem Alexander Op 30 april 2013 Geschiedenis Op 30 april 2013 wordt de Prins van Oranje, beter bekend als Prins

Nadere informatie

Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) [1]

Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) [1] Gepubliceerd op Willem-Jan van der Zanden (http://www.wjvanderzanden.nl) Home > Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) Reisverslag Innsbruck 2016 Deel 3 (30 juli 2016) [1] Door wjvanderzanden[2]op

Nadere informatie

PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen!

PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen! PINKSTEREN DRIE: Bokkie kopen! Met PINKSTEREN hebben we in Nederland altijd vrij! Er is een 1 e Pinksterdag, een 2 e Pinksterdag. En in Purmerend (en omgeving) hebben we zelfs een 3 e Pinksterdag. Op deze

Nadere informatie

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143

Fulco V van Anjou: ca Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V van Anjou: ca. 1091 Jeruzalem, 12 november 1143 Fulco V de Jonge ook wel Fulco I van Jeruzalem was een zoon van graaf Fulco IV van Anjou en Bertrada van Montfort. Hij was graaf van Anjou van 1109

Nadere informatie

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus

Tijdwijzer. Het begin. Voor en na Christus 138 Tijdwijzer Het begin Op deze tijdbalk past niet de hele geschiedenis van de mens. Er lopen namelijk al zo n 100.000 jaar mensen rond op aarde. Eigenlijk zou er dus nog 95.000 jaar bij moeten op de

Nadere informatie

JOOST VAN DEN VONDEL. Jakub Jun Kristýna Němčanská Ema Kubovičová

JOOST VAN DEN VONDEL. Jakub Jun Kristýna Němčanská Ema Kubovičová JOOST VAN DEN VONDEL Jakub Jun Kristýna Němčanská Ema Kubovičová 1. Geboren in Duitsland op 17 november 1587 Overleden te Amsterdam op 5 februari 1679 Vanaf 1596 leefde hij in Amsterdam 2. Streven naar

Nadere informatie

12½ jaar samen. Reformatorisch Dagblad

12½ jaar samen. Reformatorisch Dagblad 12½ jaar samen Reformatorisch Dagblad 1 1 3 2 2 3 2002 2003 1 In het jaar van hun huwelijk moeten de prins en prinses de op 6 oktober overleden prins Claus naar de grafkelder in de Nieuwe Kerk in Delft

Nadere informatie

De Franse keizer Napoleon voerde rond 1800 veel oorlogen in Europa. Hij veroverde verschillende gebieden, zoals Nederland en België. Maar Napoleon leed in 1813 een zware nederlaag in Duitsland. Hij trok

Nadere informatie

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten

Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Jagers & boeren Waarvan leefden de jagers-verzamelaars? Jagers & boeren Waarvan leefden de boeren? Van de jacht en van vruchten en planten Van de oogst van hun land en van hun dieren Jagers & boeren Wat

Nadere informatie

Waar verleden en heden elkaar ontmoeten

Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Waar verleden en heden elkaar ontmoeten Introductie Graafs Museum Het Graafs Museum is gevestigd in de Hampoort, de laatste overgebleven stadspoort van de vestingstad Grave. Een locatie die mede het verhaal

Nadere informatie

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk

Werkgroep Bouwhistorie Zutphen. Informatiekaart St. Janskerk. St. Janskerk Informatiekaart St. Janskerk St. Janskerk De spits van deze lange slanke toren staat al eeuwen scheef. Hoe dat komt weten we niet, maar het zal tot in lengte van dagen wel zo blijven. De toren heeft niet

Nadere informatie