BESLUIT. Nederlandse Mededingingsautoriteit. Openbaar

Transcriptie

1 Nederlandse Mededingingsautoriteit BESLUIT Nummer 6684/27 Betreft zaak: Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie Besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit tot ongegrond verklaring van het bezwaar van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie, gericht tegen het besluit van de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit van 8 juli 2009, kenmerk 6684/7. I. VERLOOP VAN DE PROCEDURE 1. Bij brief van 24 april 2009, aangevuld bij brief van 29 juni 2009, heeft de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) de Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (de Raad) verzocht de haar bij besluit van 26 april 2004 (het sanctiebesluit) opgelegde boete te heroverwegen. 2. Bij besluit van 8 juli 2009 (het bestreden besluit) heeft de Raad dit verzoek gemotiveerd afgewezen. Hiertegen is op 10 augustus 2009 tijdig bezwaar gemaakt door NVP. 3. Op 18 september 2009 is ten kantore van de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa) een hoorzitting gehouden. NVP heeft haar standpunt tijdens de hoorzitting mondeling toegelicht. Van de hoorzitting is een verslag gemaakt, dat op 13 oktober 2009 aan NVP is toegezonden (kenmerk 6684/17). II. ACHTERGROND 4. Bij sanctiebesluit van 26 april 2004 heeft de directeur-generaal van de NMa (d-g NMa) vastgesteld dat de ondernemersverenigingen Nederlands Instituut van Psychologen (NIP), Landelijke Vereniging van Eerstelijnspsychologen (LVE), Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie (NVP) en Nederlandse Vereniging van Vrijgevestigde Psychotherapeuten (NVVP) artikel 6, eerste lid, Mw hebben overtreden door het door elk van deze ondernemersverenigingen afzonderlijk nemen van besluiten aangaande tariefadviezen aan hun leden in de periode van 1998 tot en met Openbaar

2 5. Tegen het sanctiebesluit hebben NVP en de overige ondernemersverenigingen tijdig gemotiveerd bezwaar aangetekend. Bij besluit van 20 april 2005 (besluit op bezwaar) heeft de d-g NMa, onder aanvulling van de motivering, de in het sanctiebesluit opgelegde sancties gehandhaafd. 6. NVP is tegen dit besluit op bezwaar niet in beroep gegaan en heeft de aan haar opgelegde boete van EUR betaald. De overige ondernemersverenigingen zijn wel in beroep gegaan. Dit beroep is door de rechtbank Rotterdam gegrond verklaard. De Raad is tegen deze uitspraak in hoger beroep gegaan bij het College van Beroep voor het bedrijfsleven (CBb). 7. Het CBb bevestigde op 6 oktober 2008 de uitspraak van de rechtbank en droeg de NMa op opnieuw op de bezwaren van NIP, LVE en NVVP te beslissen. 1 Naar aanleiding daarvan heeft de Raad op 17 maart 2009 geconcludeerd dat nader onderzoek in zaak 3309 niet opportuun was en derhalve besloten af te zien van het opleggen van een boete aan NIP, NVVP en LVE. 2 III. BETROKKEN PARTIJ 8. De NVP is de beroepsvereniging van op grond van de wet Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg (Wet BIG) geregistreerde psychotherapeuten en diegenen die daarvoor in opleiding zijn. De NVP heeft tot doel het behartigen van de belangen van het BIG geregistreerde beroep van psychotherapeut. De leden van de NVP werken zowel ambulant als (poli)klinisch, en zijn zowel in dienstverband werkzaam als zelfstandig gevestigd. 3 IV. HET VERZOEK EN HET BESTREDEN BESLUIT 9. NVP verzocht de Raad om de boete te heroverwegen en het verzoek te beschouwen als een aanvraag in de zin van artikel 4:6 Awb. Zij gaf in haar verzoek aan dat zij, na de beslissing op bezwaar van de Raad van 20 april 2005, een economische afweging heeft moeten maken of zij al dan niet beroep zou moeten instellen, waarbij meespeelde dat NVP op dat moment in een zeer slechte financiële positie verkeerde. Nu de Raad op 17 maart 2009 het sanctiebesluit ten aanzien van de andere betrokken ondernemersverenigingen (NIP, LVE en NVVP) heeft herroepen en daarbij heeft afgezien 1 CBb, 6 oktober 2008, AWB 06/667, LJN: BF Zie het besluit van de NMa in zaak 3309/347 NIP, LVE, NVVP d.d. 17 maart Bron: 2 Openbaar

3 van het aan hen opleggen van boetes, meent NVP dat het evenredigheidsbeginsel en het gelijkheidsbeginsel ertoe leiden dat ook de aan NVP opgelegde boete moet komen te vervallen. 10. In het bestreden besluit heeft de Raad aangegeven dat NVP geen novum in de zin van artikel 4:6 Awb heeft aangevoerd en het sanctiebesluit inmiddels formele rechtskracht heeft verkregen. Tevens is door de Raad uiteengezet dat de op dit beginsel in aanmerking komende uitzonderingen hier niet aan de orde zijn, omdat het afzien van het opleggen van boetes enkel op doelmatigheidsgronden berust. Nu uit het vervallen van de boetes aan NIP, LVE en NVVP niet volgt dat het sanctiebesluit ten aanzien van NVP onrechtmatig is, kan niet worden gezegd dat er sprake is van strijd met het evenredigheids- en het gelijkheidsbeginsel. NVP heeft zelf de keuze gemaakt om niet in beroep te gaan, op grond van bedrijfseconomische overwegingen, hetgeen niet voor rekening van de Raad kan komen. De Raad concludeert dat hij niet toekomt, noch behoeft toe te komen aan een heroverweging van het sanctiebesluit, nu het formele rechtskracht heeft verkregen, van nieuw gebleken feiten of veranderde omstandigheden geen sprake is en ook anderszins geen reden is voor heroverweging van het sanctiebesluit. Het verzoek om heroverweging is derhalve afgewezen. V. DE GRONDEN VAN BEZWAAR 11. Het bezwaar richt zich uitsluitend tegen het bestreden besluit voor zover het ingediende verzoek is afgewezen omdat er naar het oordeel van de Raad geen sprake is van klemmende bijkomende omstandigheden die een uitzondering op het beginsel van formele rechtskracht rechtvaardigen. 12. Tijdens de hoorzitting heeft NVP aangegeven dat zij geen rechten ontleent aan het herroepingsbesluit van de NMa d.d. 17 maart 2009 met betrekking tot de andere partijen; NVP is het ermee eens dat dit een op zichzelf staand besluit is. 13. In haar verzoek stelde NVP dat zij op basis van economische overwegingen ervoor heeft gekozen geen beroep in te stellen. In haar bezwaarschrift en tijdens de hoorzitting nuanceerde NVP dit: er is destijds voor gekozen niet in beroep te gaan op basis van (ook) andere dan economische redenen, namelijk het oplossen van de chaos die destijds binnen de vereniging was ontstaan door mogelijke opheffing van het BIG-geregistreerde beroep van psychotherapeut. NVP had daardoor geen tijd om aandacht te besteden aan een procedure die destijds door haar advocaat als kansarm werd gezien. 3 Openbaar

4 14. In 2001 is NVP door de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op de hoogte gebracht van de voorgenomen wijzigingen van de wet BIG. Het beroep van psychotherapeut zou met deze wijzigingen komen te vervallen, waardoor NVP een belangrijke peiler van haar bestaansrecht zou verliezen. 15. Deze wijziging, die volgens NVP onontkoombaar en definitief zou zijn, heeft het beleid van NVP in de jaren daarna sterk bepaald. De veronderstelling dat het beroep van psychotherapeut zou verdwijnen, leidde tot een identiteitscrisis binnen de vereniging; NVP moest nadenken over een andere vormgeving van haar organisatie. In deze verwarrende situatie besloot NVP niet verder te gaan met de procedure en zich te richten op het behoud van de beroepsgroep BIG geregistreerde psychotherapeuten. De mededeling begin 2005 dat het voornemen tot opheffen van het beroep nog eens ten fundamentele zou worden bezien, gaf NVP geen aanleiding om haar besluit tot het niet instellen van beroep te herzien. Volgens haar bestond er ten tijde van het instellen van het beroep tegen het besluit op bezwaar nog teveel onzekerheid, hetgeen een doorslaggevende rol heeft gespeeld bij het besluit om geen geld te steken in een lange juridische en kostbare procedure. 16. Voorts gaf NVP tijdens de hoorzitting aan dat zij de keuze heeft gemaakt om niet in beroep te gaan, mede omdat haar advocaat destijds adviseerde dit niet te doen omdat het een kansarme procedure zou zijn. NVP stelt destijds geen andere keuze te hebben gehad dan er de voorkeur aan te geven kwalitatieve aspecten van de beroepsuitoefening te borgen, in plaats van geld uit te geven aan risicovolle bestedingen. 17. Inmiddels is de kans dat het beroep van psychotherapeut binnenkort wordt opgeheven niet meer aanwezig. Daardoor heeft de NVP haar bestaansrecht behouden. NVP is echter van mening dat het onvoorspelbare en zwenkende beleid van het Ministerie van VWS met betrekking tot de beroepsgroep van BIG geregistreerde psychotherapeuten de reden is waarom zij geen beroep heeft ingesteld en dat daarmee sprake is van een zodanig klemmende bijkomende omstandigheid, dat in deze kwestie een uitzondering op het beginsel van formele rechtskracht zou moeten worden gemaakt. VI. BEOORDELING 18. De Raad stelt voorop dat het feit dat NVP geen rechtsmiddelen tegen het bij besluit op bezwaar van 20 april 2005 gehandhaafde sanctiebesluit heeft aangewend, terwijl deze wel open hebben gestaan, in beginsel leidt tot formele rechtskracht van het besluit. Zodoende wordt uitgegaan van de rechtmatigheid van het besluit. 4 Echter, onder 4 Zie bijvoorbeeld Hoge Raad, 19 november 1976, AB 1978, 243 (Semper Crescendo). 4 Openbaar

5 omstandigheden is een uitzondering op de formele rechtskracht mogelijk, bijvoorbeeld wanneer het bestuursorgaan erkent dat het besluit onrechtmatig is 5 of wanneer er sprake is van zodanig klemmende bijkomende omstandigheden dat een uitzondering moet worden aanvaard De Raad stelt vast dat in het onderhavige geval geen van bovengenoemde uitzonderingen aan de orde is. NVP heeft aangegeven dat zij geen erkenning ontleent aan het feit dat de andere ondernemersverenigingen in zaak 3309 uiteindelijk niet beboet zijn. Zij heeft niet gesteld dat de Raad met het herroepingsbesluit van 17 maart 2009 in zaak 3309 de onrechtmatigheid van het bij besluit op bezwaar van 20 april 2005 gehandhaafde sanctiebesluit heeft erkend. In dat opzicht is evenmin sprake van een nieuw gebleken feit of omstandigheid in de zin van artikel 4:6 Awb. 20. Hetgeen NVP stelt met betrekking tot het zwenkende beleid van het Ministerie van VWS kan niet aan de Raad worden tegengeworpen. Naar het oordeel van de Raad stond de NVP niet onder zodanige druk dat zij niet in vrijheid een keuze heeft kunnen maken ten aanzien van het al dan niet aanwenden van rechtsmiddelen. Dat NVP er, gezien de toenmalige politieke vooruitzichten en het advies van haar advocaat, de voorkeur aan gaf geen gebruik te maken van openstaande rechtsmiddelen en zich te richten op het oplossen van de problemen binnen de vereniging is wellicht begrijpelijk, maar uit vaste rechtspraak vloeit voort dat de gevolgen van een dergelijke keuze dan wel voor rekening dienen te komen van degene die geen beroep heeft ingesteld. 21. De Raad merkt daarbij op dat NVP desgevraagd tijdens de hoorzitting heeft bevestigd dat er van de zijde van de NMa geen mededelingen zijn gedaan die NVP bij de keuze om niet in beroep te gaan hebben beïnvloed. De NMa heeft ook nimmer het vertrouwen gewekt dat het besluit op bezwaar van 20 april 2005 zou kunnen worden herzien. VII. CONCLUSIE 22. Gelet op het bovenstaande concludeert de Raad dat het bij besluit van 20 april 2005 gehandhaafde sanctiebesluit formele rechtskracht heeft verkregen en dat er geen sprake is van zodanig klemmende bijkomende omstandigheden, dat een uitzondering op dit beginsel moet worden gemaakt. 5 Zie bijvoorbeeld Hoge Raad, 18 juni 1993, AB 1993, 504, (Sint Oedenrode/Van Aarle). 7 Zie bijvoorbeeld Hoge Raad, 16 mei 1986, NJ 1986, 723 (Heesch/Van de Akker). 5 Openbaar

6 23. Het bezwaar van de Nederlandse Vereniging voor Psychotherapie tegen het bestreden besluit van 8 juli 2009 dient derhalve ongegrond te worden verklaard. Het bestreden besluit dient in stand te worden gelaten. 6 Openbaar

7 BESLUIT De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit laat het besluit van 8 juli 2009, met kenmerk 6684/7, in stand. De Raad van Bestuur van de Nederlandse Mededingingsautoriteit, namens deze, w.g. J.Th.A. de Keijzer Lid van de Raad van Bestuur Datum: 11 november 2009 Tegen dit besluit kan degene, wiens belang rechtstreeks bij dit besluit is betrokken, binnen zes weken na bekendmaking van dit besluit een gemotiveerd beroepschrift indienen bij de rechtbank Rotterdam, sector bestuursrecht, postbus 50951, 3007 BM Rotterdam. 7 Openbaar