HospitaalBroeders. Jaarverslag 2012

Transcriptie

1 HospitaalBroeders Jaarverslag 2012

2 1 Onze aanpak 2 Wat doen wij in Afrika? - Zorg - Voedsel - Onderwijs - Water 3 Onze middelen 4 Doen we het goed? 5 Waar willen we heen? 6 Jaarrekening

3 Voorwoord In 2012 gingen we door waar we in 2011 gestopt zijn: met het uitvoeren van prachtige projecten in een aantal Afrikaanse landen. Met het geven van eersteklas gezondheidszorg. Als specialist in geestelijke gezondheidszorg hebben we weer een nieuwe faciliteit geopend, dit keer in Malawi. Maar ook onze voedselzekerheidsprogramma s en de bouw van scholen werden uitgebreid. Kortom: met beperkte middelen zo efficiënt mogelijk zorg bieden. Toch ging 2012 niet zonder slag of stoot voorbij aan HospitaalBroeders. De economische crisis bleek ook voor een aantal van onze donateurs reden om wat minder gul te zijn met giften voor Afrika. In dit beknopte maar in gewone mensentaal geschreven jaarverslag, kunt u lezen hoe we daar achter kwamen. In de zomer van 2012 hebben we een uitgebreid donateursonderzoek gehouden. En daar zijn we veel wijzer van geworden! Het heeft ons geleerd waar we beter in kunnen worden volgens onze eigen achterban. Maar de belangrijkste les is toch dat we vooral moeten blijven doen wat we al eeuwen doen: goede zorg verlenen in Afrika. Samen met onze broeders. Onze achterban gaf ons gemiddeld een 8-. Daar gaan we in 2013 een 9 van maken! David Heyer Manager HospitaalBroeders

4 02 Onze Aanpak Aanpak Onze organisatie is praktisch en kleinschalig. We bouwen en runnen ziekenhuizen en scholen. We leiden artsen en verpleegkundigen op. Dorpsbewoners leren we om voedsel te verbouwen. Met microkredieten en apparatuur kunnen dorpsfamilies zelfs een klein agrarisch bedrijf runnen. Ons werk doen we zakelijk, flexibel en efficiënt. We werken met gemotiveerde mensen in Nederland en even gemotiveerde Broeders in Afrika. We committeren ons net zolang tot de gemeenschap zelfredzaam is. We gaan uit van de kracht en wensen van de mensen zelf. Senegal Sierra Leone Liberia Ghana Visie De HospitaalBroeders helpen kansarme mensen in Afrika om in hun levensonderhoud te voorzien. Het is ons doel ervoor te zorgen dat mensen de hoogste kwaliteit zorg, scholing of hulp krijgen - in overeenstemming met hun behoeften. De leden van onze Orde streven waarden na die passen bij het leven van Johannes de Deo: dienstbaarheid, vertrouwen, zorg, waardigheid en compassie. Daarbij helpen we iedereen, ongeacht iemands ras, sekse of godsdienst. Hier werken we Kenia Zambia Malawi Kameroen Mozambique Afrika Onze structuur We zijn onderdeel van een internationale katholieke organisatie: St. John of God. Onze Broeders werken overal ter wereld. We runnen wereldwijd 334 ziekenhuizen! De Nederlandse manager geeft leiding aan het team in Amsterdam. Het management in Nederland brengt verslag uit aan een Ierse directeur (de HospitaalBroeders zijn groot in Ierland). De directeur legt verantwoording af aan een Iers-Brits-Nederlands bestuur. De Ierse directeur wordt overigens volledig uit Ierse middelen betaald en niet uit Nederlandse. Bestuur Het bestuur van de HospitaalBroeders bestond in 2012 uit een Nederlander, Hendrik Jan de Vries en vier Broeders die voor de internationale Orde van St. John of God werken, vooral in Ierland. Dit zijn Michael Kearns (voorzitter), Gregory McCrory (penningmeester), Michael Neild en William Brennan-Whitmore. Het vijfde Ierse bestuurslid is John Pepper, hij is geen broeder. In 2013 komt hier een Nederlander bij. 4

5 Iers/Brits (5) Bestuur Nederlands (1) Onze mensen De Nederlandse HospitaalBroeders zijn een kleine en slagvaardige organisatie. In 2012 stonden er 5 mensen op de loonlijst, in totaal 2,6 fte. Onze mensen hebben veel ervaring op het gebied van organisatie, bestuur, marketing en fondsenwerving. Al onze medewerkers hebben een band met Afrika, vanuit hun afkomst en/of loopbaan. Administratie 0.6 fte Directeur Algemeen Manager 1.0 fte Communicatie/Online 0.8 fte Database 0.2 fte Organisatie Wie was Johannes de Deo? Johannes de Deo ( ) werd als João Cidade geboren in Portugal. Hij reisde als herder, soldaat en boekverkoper door Spanje en Noord-Afrika. Rond zijn veertigste jaar kreeg hij een zenuwinzinking. Hij moest naar een psychiatrisch hospitaal. Na een succesvolle behandeling besloot hij om verpleegkundige en medische vaardigheden aan te leren. Tegelijkertijd verdiepte hij zijn spiritualiteit. In Granada, Zuid-Spanje, opende Johannes een opvanghuis voor zieken en armen. In 1540 stichtte hij een Orde, die later de HospitaalBroeders werden. Tot op de dag van vandaag groeit het aantal ziekenhuizen van de Orde van Johannes de Deo. 03 Wat doen wij in Afrika? Algemene inleiding We zijn klein in Nederland, maar groots in Afrika. Al eeuwenlang bieden we zorg en aandacht voor degenen die dat het hardste nodig hebben. Vaak zijn dat degenen die uitgestoten zijn door de gemeenschap: mensen en kinderen met een verstandelijke handicap of psychische beperking, moeders en Hiv-geïnfecteerden. In Afrika konden we in 2012 bijdragen aan veel duurzame en kansrijke projecten. Die projecten vinden vaak plaats rond onze ziekenhuizen en klinieken. Zorg is immers onze core business. Maar goede zorg kan alleen plaatsvinden binnen stevige gemeenschappen. Daarom investeren wij ook in onderwijs, schoon water en voedselzekerheid. 5

6 Zorg Zorg in Malawi Malawi kent nauwelijks zorg voor mensen met een beperking. De HospitaalBroeders hebben een medische vestiging in het noorden, in de stad Mzuzu, die is uitgegroeid tot de beste kliniek in het land. In 2012 openden we nog een faciliteit, in de hoofdstad Lilongwe. Dit complex bestaat uit een inloopcentrum, een opvangfaciliteit en een inpandig kindercentrum. Vooral het kindercentrum betekent een geweldige stap vooruit voor Lilongwe. Kinderen met een beperking krijgen aangepast onderwijs met speciaal lesmateriaal en getrainde onderwijzers. Voorheen bleven deze kinderen vaak thuis, omdat de ouders niet wisten wat ze met hen aan moesten. Niet zelden zaten ze de hele dag thuis, soms vastgebonden. Het kindercentrum biedt gezinnen advies, zodat kinderen ook thuis de juiste begeleiding krijgen en zich optimaal kunnen ontwikkelen. Volwassen patiënten hebben veel baat bij de specialistische hulp in het nieuwe inloopcentrum in Lilongwe. Ze kunnen dankzij medicatie en behandeling een normaal leven leiden. Kraamafdeling Steeds meer moeders uit Sierra Leone zoeken hulp bij hun zwangerschap en bevalling. Ze weten dat de levenskansen van henzelf en hun baby s sterk stijgen als ze in het ziekenhuis kunnen bevallen. De dokters van ons ziekenhuis in Lunsar hadden daarom al heel lang een wens: een kraamafdeling voor moeders uit ver afgelegen dorpen. In 2012 werd deze wens werkelijkheid en kon een kraamvleugel worden aangebouwd en ingericht. Het kraamteam kon direct volop aan de slag. Veel aanstaande moeders stroomden toe en konden met wat hulp en begeleiding hun kinderen gezond ter wereld brengen. Al in de eerste maand kwam een ultieme testcase: er was een drieling op komst! Ook deze drie kindjes zijn met hulp van het medische team in de kraamkliniek gezond ter wereld gekomen. In Sierra Leone geloven ze dat meerlingen geluk brengen, dus we hopen dat we nog veel goede geboortes mogen begeleiden. Huizen bouwen met eigen handen Dankzij dertig sportieve donateurs hebben we afgelopen jaar in Malawi huizen kunnen bouwen voor mensen met een verstandelijke of psychische beperking. Bij de Marathon van Amsterdam, eind 2011, haalden de renners meer dan twaalfduizend euro op. Dit geld bleek voldoende te zijn om in 2012 zes families in Malawi een huis te laten bouwen. Met hun eigen handen, wat kracht en zelfvertrouwen geeft. Voorheen woonden deze Malawiërs in kleine hutjes met lekkende daken. Ze laten nu zien aan hun dorpsgenoten en aan zichzelf - dat ze veel meer kunnen en zijn dan alleen hun beperking. Dankzij de marathonlopers wonen ze voortaan in een droog en veilig, eigen gebouwd huis. Child Development Centre De millenniumdoelstelling van de Verenigde Naties ten aanzien van onderwijs is duidelijk: alle kinderen hebben het recht om zich te ontwikkelen. Maar in Zambia krijgen kinderen met een verstandelijke of lichamelijke beperking vaak nog niet de juiste therapie en onderwijskundige begeleiding. Sterker nog: een handicap wordt gezien als straf van God. Het ontbreekt zelfs vaak nog aan basale medische zorg. Voor deze kinderen bouwen we ons nieuwe Child Development Centre, dat in 2013 zijn deuren opent in de stad Monze. Het nieuwe centrum heeft straks lesruimtes, slaapzalen, speelplekken en therapieruimtes. We zijn volop bezig om goed personeel aan te trekken en op te leiden. Als we komend jaar de deuren openen van ons Child Development Centre, komen veel Zambiaanse kinderen én hun ouders uit hun isolement en krijgen ze voortaan de juiste zorg en begeleiding patiënten behandeld in ons ziekenhuis in Asafo, Ghana 6

7 Medische hulp veraf In Afrika runnen we al tientallen jaren medische klinieken in afgelegen gebieden. Lang niet iedereen is in staat om zelf naar onze centra te komen. Daarom hebben we in de jaren negentig een Outreach-programma opgezet in Malawi. Een team van dokters, fysiotherapeuten en verpleegkundigen gaat per jeep op pad naar afgelegen dorpen in de omgeving. Dit programma is medisch en therapeutisch erg succesvol. In 2012 besloten we daarom tot Outreach in Zambia. Volgens dezelfde formule als in Malawi, maar dan vanuit ons ziekenhuis in Monze. Opnieuw blijkt de aanpak goed te werken. Onze mobiele teams zijn in staat om de gezondheidzorg in veel omliggende Zambiaanse dorpen te verbeteren. Web-filmpjes We kunnen nog zulke mooie verhalen opschrijven over onze projecten, donateurs zijn pas overtuigd van onze aanpak als ze het met eigen ogen kunnen zien. Major donors hebben bij ons de kans om zelf in Afrika te komen kijken wat er met hun geld gebeurt. Maar we willen liefst iedereen laten zien waar zijn of haar donatie terecht komt. Daarom maken we zoveel mogelijk opnamen van ons werk in Afrika. Op onze website staan vijftien video s van de klinieken, de scholen, ons medische werk, ons voedselprogramma en het huizenproject. In 2012 schakelden we lokale filmmakers in om projecten in Sierra Leone en Zambia te filmen. Medicijnen en materialen Duurzame hoogwaardige zorg in Afrika is alleen mogelijk als onze artsen en verplegers gebruik kunnen maken van goed werkende (medische) apparatuur en medicijnen. We hebben in 2012 dan ook flinke investeringen gedaan in zorg: extra medicijnen, apparatuur en een opknapbeurt voor onze klinieken in Malawi; een generator en computers voor ons ziekenhuis in Lunsar; communicatiemiddelen en verblijfvoorzieningen voor de medische teamleden in Sierra Leone. Mobiliteit was in 2012 een forse kostenpost. We schaften voertuigen aan voor onze Outreach programma s in Malawi en Senegal. Een belangrijke investering, gezien de grote groep patiënten en andere hulpbehoevenden die wij met onze mobiele doktersteams bereiken. Veelzijdigheid en samenhang In mei 2012 bezocht bestuurslid Hendrik Jan de Vries ons centrum in Mzuzu, Malawi. Hij was onder de indruk hoe de Broeders voorop lopen in hun visie op gezondheidszorg. In Mzuzu kreeg ik een goede indruk van de veelzijdigheid en samenhang van alle programma s. Kern is en blijft de gezondheidszorg. Bij de aanpak van de zorg is veel aandacht voor het hand in hand gaan van lichamelijke en geestelijke klachten. Alle programma s in Malawi zijn gericht op verbetering van de levensomstandigheden en kansen op ontwikkeling en groei, van zowel gezonde mensen als van mensen met een beperking. Dit gebeurt op elk niveau en in de omgeving van het eigen ziekenhuis. Ik heb veel verschillende landen bezocht, maar was geraakt door de inzet en bezieling van de Broeders in Mzuzu. 7

8 Voedsel 120 workshops op scholen over gevaren van HIV/Aids in Malawi Wat tractors kunnen doen Landbewerking in Sierra Leone is zwaar zonder machines. De voedselproductie in de dorpen rond ons ziekenhuis in Lunsar bracht met moeite genoeg op voor de dorpsfamilies en voor het ziekenhuis. De komst van twee tractors zorgde voor een spectaculaire verandering. Maar liefst 600 boeren kunnen vanaf dit jaar hun grond machinaal bewerken tijdens het zaaien en oogsten. De voedselproductie vliegt omhoog en de dorpelingen kunnen nu ruim voorzien in de voedselbehoefte van de zieken en van henzelf. Het ziekenhuis regelt de verhuur van de tractors; de gemeenschap zorgt zelf voor het onderhoud. De komst van de tractors geeft een enorme impuls aan ons voedselprogramma in Sierra Leone. De landbouwers kunnen vanaf dit jaar zelfs voedsel gaan verkopen. Dit betekent dat agrarische families zich met handel kunnen opwerken uit hun positie van armoede en achterstand. Minder honger in Sierra Leone Jaren van burgeroorlog hebben de inwoners en gronden van Sierra Leone uitgeput. De HospitaalBroeders investeren al vijf jaar in een goed lopend voedselprogramma, dat meer dan duizend gezinnen voedt. In 2012 besloten we om het programma uit te breiden naar 1500 families. Hoe werkt het programma? Elk deelnemend dorp krijgt één of twee zakken zaaigoed. Deelnemers verdelen de zaden onderling en bewerken hun land voor het inzaaien. De HospitaalBroeders geven advies en training. Na de eerste oogst betaalt het dorp één zak terug in de vorm van rijst. Deze rijst gebruiken we als voedsel voor patiënten in ons ziekenhuis. Ook doneren de dorpsbewoners per oogst een zak zaaigoed aan de zadenbank, voor de volgende oogst of voor nieuwe projectdeelnemers. De rest is voor de verkoop of eigen gebruik. Deelnemende dorpen produceren inmiddels meer dan 40 zakken per oogstperiode. Hoe beter de deelnemers samenwerken, hoe hoger de opbrengst, hoe hoger het profijt. Onderwijs Studieboeken naar Malawi Geen kennis zonder boeken. Ons College voor Mental Health in Mzuzu heeft elk jaar meer studenten. De behoefte aan goede studieboeken is dan ook groot. We vroegen onze donateurs om een bijdrage. Velen kwamen daaraan tegemoet. In september 2012 konden we een lading met 122 eersteklas studieboeken naar Mzuzu sturen. De studenten zijn enorm blij met deze aanwinst en maakten direct gebruik van de nieuwe lesmaterialen. Verplegers en psychologen Het gaat goed met onze opleidingsinstituten. In augustus 2012 studeerden in Malawi 54 studenten af als bachelor aan ons College voor Mental Health. Dit zijn 11 psychiatrisch verplegers, 24 artsen in de mentale gezondheidszorg en 19 therapeuten. De bachelors kunnen zich vanaf nu inzetten om de geestelijke gezondheidzorg in Malawi te verbeteren. In Sierra Leone studeerden in 2012 een flinke groep af aan onze eigen Nursing School. 61 studenten behaalden een diploma als verpleger of verpleegster. Een aantal werkt inmiddels in ons ziekenhuis in Lunsar. De rest vond een werkplek in andere klinieken. Het aantal aanmeldingen voor de Nursing School groeit gestaag door. De opleidingsfaciliteit leidde sinds 2007 al honderden jongeren op, die zich inzetten voor goede zorg in hun land. In het eerste jaar waren er 40 studenten, in 2012 meer dan

9 25% meer huisbezoeken door ons Outreach team in Zambia Basisonderwijs in Sierra Leone In 2011 startten we voor het eerst in de geschiedenis van onze organisatie met een basisschool, in Sierra Leone. Dat was geen overbodige luxe, want in datzelfde jaar stond Sierra Leone bijna onderaan in de Human Development Index, vanwege de slechte onderwijsmogelijkheden en het analfabetisme. Basisonderwijs is een basisvoorwaarde om uit armoede te komen. We zijn er dan ook blij mee dat onze eerste basisschool in Makuteneh het goed doet. De 7-jarige leerling Arif: Ik ga met veel plezier naar school. Als ik later groot ben word ik leraar. Dan kan ik altijd op school zijn!. Ook dorpskinderen in de omgeving van onze kliniek in Katick hadden geen onderwijs; de dichtstbijzijnde school ligt kilometers verderop. In 2012 openden we daarom in Katick een basisschool, met hulp van een enthousiaste lokale bevolking. Vanaf dit jaar kunnen de dorpskinderen rond Katick lessen volgen, op weg naar een betere toekomst. Intensieve begeleiding 14- tot 17-jarigen Onze Elvira-school is de enige school voor speciaal onderwijs in Noord-Malawi. De school van de HospitaalBroeders biedt kinderen met een beperking een veilige plek om te kunnen leren. Onderwijzers en psychologen begeleiden de leerlingen onder meer bij schrijven, hygiëne en sportactiviteiten. De Elvira-school staat open voor kinderen met een beperking van 4 tot 14 jaar. Het overgrote deel stroomt daarna automatisch door naar onze beroepsopleiding. Voor kinderen die achterbleven, vanwege de ernst van hun beperking, boden we tot voor kort geen oplossing. Daar is dit jaar verandering in gekomen. Naast de bestaande Primary school, bieden we vanaf 2012 nu ook Post Primary onderwijs. Deze lessen zijn bedoeld voor kinderen van jaar met een ernstige beperking. Deze tieners krijgen drie jaar lang intensieve begeleiding. Zodat ook zij zich goed ontwikkelen en kansen krijgen om volop deel te nemen aan de samenleving. Water In het Westen is drinkwater uit de kraan en goed sanitair vanzelfsprekend. Aan de andere kant van de wereld niet. Veel Afrikanen hebben geen schoon water of goede toiletvoorzieningen. Ernstige ziektes in Afrika hangen vaak samen met vuil drinkwater en slechte riolering. Vervuild drinkwater leidt bijvoorbeeld tot cholera, tyfus of diarree. Wij zien in onze ziekenhuizen elke dag de gevolgen van gebrek aan water en sanitaire voorzieningen. Goede ziekenzorg kan pas duurzaam zijn als de waterkwaliteit in orde is. Daarom proberen wij waar we kunnen bij te dragen aan de komst en het onderhoud van basale watervoorzieningen: waterpompen, de distributie van schoon drinkwater en toiletblokken. Waterfeiten 900 miljoen mensen wereldwijd hebben geen toegang tot veilig (drink)water. 2,5 miljard mensen hebben geen sanitaire voorzieningen: in Sub-Sahara geldt dat voor 70% van de bevolking. Elke dag sterven meer dan 4000 kinderen aan slecht water-gerelateerde ziektes. Jaarlijkse sterven honderdduizenden mensen door ziektes die samenhangen met slecht drinkwater: cholera, tyfus en diarree. 9

10 Gezonde handel Het rurale gebied in Sierra Leone heeft gebrek aan schoon drinkwater. We hoefden dan ook niet lang na te denken toen ons ziekenhuis in Lunsar het plan had om eigen gefilterd water te gaan verkopen. In 2012 verstrekten we een renteloze lening, bedoeld voor twee distributiewagens. Het ziekenhuisonderdeel dat het water gaat verkopen betaalt deze lening in drie jaar terug. De winst van de verkoop gaat naar onderhoud en ontwikkeling van de kliniek. Zo gaan gezondheid en ondernemerschap hand in hand. Door de verzelfstandiging van onze vrijwilligers hebben we het aantal huisbezoeken aan patiënten weten te verdubbelen in het vierde kwartaal van 2012, naar ruim 100 per maand. (Zambia-coördinator Theresa Ghalaieny, over de toename aantal huisbezoeken) Donateurs schieten te hulp Een noodkreet uit Sierra Leone! In augustus 2012 stuurde de ziekenhuisdirecteur uit Lunsar, broeder Peter Dawoh, een naar Nederland: Hevige regens teisterden onze kliniek in Lunsar. Het toiletblok is ingestort. We doen een dringend beroep op de solidariteit van onze donateurs. De risico s lieten zich raden. Per dag komen tientallen mensen uit heel Sierra Leone naar de kliniek in Lunsar. Peter Dawoh: We zagen dat tientallen kinderen diarree kregen. We waren bang voor het infectiegevaar bij de vele patiënten met open wonden. Gelukkig kwamen de Nederlandse donateurs snel te hulp. We haalden in korte tijd op voor de opbouw. Enkele weken na het ineenstorten van het toiletblok, kreeg het ziekenhuis nieuw en schoon sanitair. We zijn de donateurs intens dankbaar dat zij ons zo snel en zo gul te hulp zijn gekomen. Waterputten Drinkwater is een eerste voorwaarde voor gezond leven. Van alle patiënten in onze ziekenhuizen is zeker een kwart ziek geworden van vervuild water. Daarom besloten we om in Sierra Leone en Ghana waterputten te slaan in de dorpen rond onze ziekenhuizen. Daarbij werken we nauw samen met de dorpelingen. Zij zijn de gebruikers en zij zullen de putten moeten beheren en onderhouden. De waterputten blijken het leven van de dorpsbewoners te verlichten. Met name van de vrouwen en meisjes, die voorheen elke dag (vervuild) water naar huis moesten dragen. Schoon drinkwater maakt hun huishoudelijke taken lichter en geeft de vrouwen en meisjes meer tijd en ruimte voor de zorg en ontwikkeling van zichzelf en hun familieleden. Schoolwater Onze basisschool in Katick, Sierra Leone, heeft sinds afgelopen jaar een eigen pomp. Onontbeerlijk om in het droge en hete gebied les te kunnen geven aan kinderen. Staf en leerlingen gebruiken het water voor veel doeleinden. De kinderen kunnen zich opfrissen na de vaak lange wandeling naar school. Het schone drinkwater lest de dorst tussen de lessen door, reinigt voedingswaren en gebruiksvoorwerpen en draagt zo bij aan een goede gezondheid van de leerlingen en docenten. 10

11 04 Onze middelen Inkomsten In 2012 liepen de inkomsten voor het eerst sinds jaren terug. De totale inkomsten bedroegen E , een daling van 16% t.o.v Dit werd veroorzaakt door het feit dat we minder donateurs in 2011 aan ons hebben weten te binden. Vanwege die geringe toestroom in 2011 liepen de inkomsten van structurele donateurs -in terug. Door de groei van het aantal donateurs in 2012 en 2013 verwachten we die inkomsten weer op te schroeven. Onze belangrijkste inkomsten komen van trouwe gevers: meer dan 70% van de inkomsten van donateurs is structureel. Daarnaast hebben we een steeds groter wordende groep van incidentele gevers. Zij doneren vaak naar aanleiding van een mailing, evenement of nieuwsbrief. 81,5% 6% 4,5% 8% Uitgaven De bestedingen aan de doelstelling van onze organisatie bedroegen in of 61% van de totale uitgaven. De kosten van fondsenwerving waren of 29% van de totale uitgaven. Aan beheer en administratie besteedden we ofwel 10%. De daling van de bestedingen aan onze doelstelling van 78% naar 61% is met name te wijten aan een extra investering in de fondsenwerving. Die zal zich in 2013 gaan uitbetalen en we verwachten dan ook niet boven 20% uit te komen aan kosten fondsenwerving. Legaten en notariële akten Een gift per notariële akte is bij de belastingaangifte volledig aftrekbaar van het belastbaar inkomen. Ook een nalatenschap is fiscaal voordelig. We wijzen onze donateurs daarom graag op de mogelijkheden van een legaat of notariële schenking. Onze inspanningen hebben ertoe geleid dat meer mensen de HospitaalBroeders opnemen in hun notariële akte of testament. Afgelopen jaar kregen we 3 legaten met een totale waarde van Zorg Educatie Voedsel Water A B C D Ons budget A. 81,5 % van ons budget ( ) besteden we aan zorg voor zieken en hulpbehoevenden. B. 6 % van ons budget ( ) besteden we aan educatie: basis- en voortgezet onderwijs en opleidingen voor verpleegkundigen en psychiaters. C. 4,5% van ons budget ( ) besteden we aan landbouwprojecten, waarbij dorpsgemeenschappen zelf in hun voedsel kunnen voorzien. D. 8% van ons budget ( ) besteden we aan schoon water, wat essentieel voor de dorpsgemeenschappen. Instituties en fondsen Hoewel particuliere inkomsten onze belangrijkste inkomstenbron vormen, waren er in 2012 ook inkomsten uit de institutionele hoek. Van verschillende organisaties ontvingen we ondersteuning van onze projecten. Onder andere van Wilde Ganzen, die ons steunden met de bouw van ons Child Development centrum in Zambia en van MIVA dat ons Outreach team in Senegal steunde met een nieuw voertuig. Evenementen Evenementen en sponsoracties zijn een uitgelezen kans om financiële steun te verwerven. Begin 2012 hebben studenten van drie hogescholen (InHolland Den Haag en de Hogeschool van Arnhem en Nijmegen) leuke evenementen georganiseerd. In de kantine van InHolland Den Haag werden een week lang lekkernijen verkocht, zoals wafels en poffertjes. De andere twee hogescholen organiseerden een zaalvoetbaltoernooi. Dankzij de opbrengst van deze activiteiten konden we in Malawi een extra huis bouwen voor mensen met een handicap. 11

12 Budgettering Aan het begin van elk boekjaar maken we een budget. We verdelen de te verwachte inkomsten per projectland. Hierbij reserveren we doorgaans 10% voor dringende projecten die gedurende het jaar om een bijdrage vragen. We streven ernaar om de fondsenwervende kosten onder de 25% te houden, wat passend is bij een hulporganisatie. Fondsenwerving We kozen in 2012 voor een breed pakket aan bewezen fondsenwervingsmethoden, zoals direct mailings, online marketing en straatwerving. Via onze website hebben we het makkelijker mogelijk gemaakt om snel en eenvoudig geld te doneren. Wie ons incidenteel steunt door de jaren heen, vragen wij om een machtiging. Mensen die ons eenmalig gesteund hebben, bijvoorbeeld rond een sponsoractie, vragen we om vervolgsteun bij soortgelijke projecten. Heel incidenteel maken we gebruik van telemarketing, altijd gekoppeld aan een project. Wereldwijd meer dan 1.1 miljoen patiënten per jaar 05 Doen we het goed? Eerlijk? Voor al onze projecten en programma s maken we afspraken over bestedingen, resultaten en rapportages. Deze afspraken leggen we vast in een overeenkomst. Tijdens onze veldbezoeken in Afrika kijken we expliciet naar behaalde resultaten. Als afspraken niet worden nagekomen of als we fraude of corruptie constateren, nemen we onze maatregelen. Dat kan variëren van een verzoek om uitleg tot het volledig stopzetten van alle betalingen. In 2012 zijn geen gevallen van fraude of corruptie geconstateerd bij onszelf of bij onze partnerorganisaties. 12

13 Donateursonderzoek HospitaalBroeders deed in 2012 donateursonderzoek. Manager David Heyer: We hadden een hoog aantal opzeggingen, ondanks alle energie in behoud van donateurs. We wilden achterhalen wat we beter konden doen. De geïnterviewde donateurs vertelden dat ze de HospitaalBroeders een belangrijke, nuttige, doelgerichte, prettige en kleinschalige organisatie vinden. Religie is voor 13% van de donateurs doorslaggevend voor steun. Over het algemeen zijn ze tevreden over HospitaalBroeders: gemiddelde geeft men een 7,8. Het imago van de HospitaalBroeders is betrouwbaar, sympathiek en zorgzaam. Waarom dan de terugloop? Degenen die stopten, hadden daar in de meeste gevallen een financiële reden voor. Veel vaste donateurs willen de organisatie incidenteel blijven steunen. Een groot aantal donateurs gaf daarnaast aan behoefte te hebben aan informatie op maat. Oudere, trouwe donateurs ontvangen graag de nieuwsbrief per post (maar niet te vaak). Jongere donateurs ontvangen liefst digitale, beknopte informatie. David Heyer: Deze uitkomsten zijn duidelijk. We maken nu duidelijke keuzes en gaan er mee aan de slag zodat we onze donateurs nog beter op maat kunnen bedienen! Sterk Lange traditie Flexibel Specialist in zorg Kans Menselijke projecten Zwak Onbekend Ouderwets imago Bedreiging Krimpende economie SWOT Sterktes, zwaktes, kansen, bedreigingen We hebben een lange traditie en veel ervaring in Afrika. Onze projecten worden gerund door eigen Broeders; we hebben dus veel invloed en controle. We zijn een flexibele en slagvaardige organisatie met concrete en effectieve projecten. Maar we hebben ook zwakke plekken. Door onze lage naamsbekendheid bereiken we maar een fractie van onze potentiële donateurs. De naam HospitaalBroeders vinden veel mensen bovendien ouderwets. Kansen liggen er volop. We kunnen onze menselijke projecten moeiteloos persoonlijk maken. Het continent Afrika staat bovendien behoorlijk in de aandacht. Donateurs zien de potentie van het continent, niet alleen armoede. De HospitaalBroeders hebben net als andere goede doelen wel te maken met een afbrokkelende donateurstrouw. De loyale donateur die een leven lang lid blijft, verdwijnt langzaam. We zullen snel en effectief in actie moeten komen om de Nederlandse donateurs ook in een aanhoudend krimpende economie aan ons te binden. Keurmerk en beloningen Onze organisatie is er trots op sinds 2010 het Keurmerk Goede Doelen te dragen. Dit geeft onze donateurs nog meer zekerheid dat we efficiënt en transparant werken. We werken in Nederland met slechts drie personeelsleden, die een marktconform salaris krijgen. In Afrika 18 ziekenhuizen en klinieken 13

14 Gedragscodes De HospitaalBroeders zijn lid van het Instituut Fondsenwerving. We houden ons aan hun gedragscode ten aanzien van fondsenwerving. In deze gedragscode staan belangrijke principes en normen met betrekking tot de ethiek van het fondsenwerven. Daarnaast is manager David Heyer lid van de Ledenraad van het Instituut Fondsenwerving en vertegenwoordigt hij de sector Onwikkelingshulp. Ook vinden het uiterst belangrijk om de rechten van onze patiënten te respecteren en beschermen. Dit maken we duidelijk bij werving en selectie van medewerkers. Onze leidinggevenden in onze ziekenhuizen houden de respectvolle behandeling van patiënten goed in de gaten. Bijzondere aandacht hebben wij voor bescherming van de rechten van het kind. Alle ziekenhuizen en klinieken in Afrika die geld van ons ontvangen zijn dan ook verplicht om een Child Abuse Policy te voeren en zich daaraan te houden. Financiële controle We hechten aan een goede controle op onze inkomsten en uitgaven. Wij dragen het Keurmerk Goede Doelen. Onze organisatie houdt zich strikt aan de gedragscode voor goede doelen. Arep Accountants uit Nieuwegein controleerde in 2012 voor het vierde achtereenvolgende jaar de jaarrekening van HospitaalBroeders Nederland. De Belastingdienst heeft ons aangemerkt als Algemeen Nut Beogende Instelling (ANBI). Klachten Onderdeel van onze bedrijfsethiek is een klachtenregeling. In 2012 hebben we 15 klachten in behandeling genomen. Deze zijn allen afgehandeld volgens de daarvoor bestaande procedure. De meeste klachten hadden betrekking op straatwerving. Evalueren en verbeteren Om onze doelstellingen te halen, monitoren we regelmatig hoe we staan ten opzichten van onze targets. We meten het effect van onze activiteiten, hier en in Afrika. Waar nodig passen we onze activiteiten aan om (opnieuw) optimaal effectief te zijn. Bij onze nieuwe activiteiten en programma s leren we van lessen uit eerdere activiteiten of programma s. Op deze manier kunnen we het functioneren van onze organisatie voortdurend verbeteren. In 2012 hebben we een brainstorm gehouden met samenwerkingspartners van de HospitaalBroeders op het gebied van fondsenwerving, marketing en communicatie. Wat kunnen we beter doen? Deze brainstorm was een welkome invulling op wat onze donateurs ons vertelden in ons donateursonderzoek. Met al deze input hopen we de komende jaren onze werving en onze effectiviteit als organisatie verder te verbeteren. Donateurs aan het woord Naomi Streefkerk, 19 jaar, Hengstdijk Als je leest wat ze doen, wil je je er meteen voor inzetten! Op Facebook kwam ik de HospitaalBroeders tegen. Als je leest wat ze doen, wil je je er meteen voor inzetten! Ik besloot mee te doen met de sponsorloop in Amsterdam. Ik heb redelijk wat geld kunnen ophalen voor Malawi. Ik vind de HospitaalBroeders een duidelijke hulporganisatie. Je weet meteen wat de bedoeling is van de projecten. De site ziet er betrouwbaar uit, door de verhalen en foto s. De HospitaalBroeders houden persoonlijk contact met je, wat heel fijn is. Het is niet zo n organisatie waarbij je geld doneert en er vervolgens niets meer van hoort. Mijn roots liggen in Afrika. Daarom voel ik een connectie met de mensen waar de HospitaalBroeders zich voor inzetten. Bijvoorbeeld de gehandicapten in Malawi die geen fatsoenlijk huis hebben. Ik ben donateur omdat iedereen recht heeft op onderdak en voedsel. 14

15 Dhr. Godding, 65 jaar, s-hertogenbosch Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk psychische zorg is Ik ben bijna 10 jaar betrokken bij de HospitaalBroeders. Ze zijn een katholieke organisatie met een vrij unieke doelstelling: het beschikbaar maken van psychiatrie voor iedereen. Er zijn niet veel andere organisaties die zich op deze manier met geestelijke gezondheidszorg bezig houden. Dit is natuurlijk de invloed van Johannes de Deo. Daarin onderscheiden de HospitaalBroeders zich, het werk van een heilige al honderden jaren voortzetten. Het bewijst dat de HospitaalBroeders bestaansreden hebben. Het boezemt vertrouwen in dat de ze al zo lang werk verrichten. Uit eigen ervaring weet ik hoe belangrijk psychische zorg is. Mensen in psychische nood raken snel in een isolement, ze zijn eenzaam of depressief. Hulp voor hen is van levensbelang. De HospitaalBroeders maken mensen bovendien zelfredzaam met voedselprojecten. En ze geven mensen, door middel van onderwijs, kans om zichzelf te ontwikkelen. Willem ter Avest, 39 jaar, Ommen Inzet van de deelnemers is een voorwaarde. Dat spreekt mij aan De HospitaalBroeders zijn kleinschalig en gaan doelgericht te werk, met projecten waar kansarme mensen direct wat aan hebben. De HospitaalBroeders staan tussen de mensen die hulp nodig hebben en weten wat er speelt en waaraan behoefte is. Dit onderscheidt hen in mijn ogen van veel andere liefdadigheidsorganisaties. Het is een slagvaardige organisatie die de ontvangen donaties rechtstreeks aanwendt voor de projecten die zij realiseert. Wat mij aanspreekt, is dat er van beide kanten een inspanning wordt gevraagd. De HospitaalBroeders faciliteren, maar de betrokkenen dienen actief te participeren. Het gaat niet alleen om liefdadigheid, maar ook om de inzet van de deelnemers aan de projecten. Van hen wordt verlangd dat zij hun vaardigheden en talenten aanwenden, om te leren voorzien in hun eigen onderhoud. Bijvoorbeeld via microkredieten, waarmee ze een eigen onderneming kunnen beginnen. 06 Waar willen we heen? Voortbouwen op stabiliteit Onze aanpak blijkt al vijf eeuwen succesvol: we werken praktisch, duurzaam en efficiënt. In Nederland zijn we een kleine organisatie, maar we betekenen veel voor gemeenschappen in Afrika. Ook het komende jaar geven we daarom opnieuw concrete hulp, onderwijs en zorg aan de allerarmsten in Afrika. In tijden van politieke en economische onrust bieden wij zorg en stabiliteit in en rond onze ziekenhuizen, scholen en landbouwprojecten. Het donateursgeld in 2013 willen we dan ook gebruiken om onze ziekenhuizen en faciliteiten goed te onderhouden, zodat we goede zorg kunnen blijven garanderen. Daarnaast willen we meer bekendheid geven aan het succes van onze aanpak van armoede, ziekte en honger in Afrika. Op die manier kunnen we continuïteit bieden in zorg, educatie en voedsel aan hen die dat het allermeeste nodig hebben. 15

16 Plannen 2013 Outreach programma Sierra Leone. Vanuit het ziekenhuis in Lunsar met teams naar de verafgelegen dorpen, net zoals in Malawi en Senegal. Verantwoord vooruit Hoewel we gedreven zijn, gaan we zeker bij nieuwe projecten doordacht te werk. We bouwen alleen voort op projecten die bewezen succesvol zijn. Ook in 2013 starten we alleen iets nieuws als we hebben kunnen vaststellen dat meer groepen mensen gaan profiteren van ons project. Daarom gaan we verder met het meten, transparant maken en controleren van onze activiteiten. Bovenal willen we dat ook onze toekomstige projecten blijvend bijdragen aan duurzame groei en ontwikkeling in Afrika. Tandzorg in Sierra Leone. Onze klinieken in Lungi krijgt een eigen tandheelkundige unit met de apparatuur en adviezen van de gepensioneerde Nederlandse tandarts Rob van der Drift. Een gloednieuwe faciliteit in Malawi. De overheid in Malawi heeft ons gevraagd in Lilongwe eenzelfde hoogwaardige kwaliteitsfaciliteit te bouwen zoals die in Mzuzu staat. Dit wordt een echt meerjarenplan. Mother s Hostel in Zambia. In ons nieuwe Child Development Centre willen we een afdeling bouwen voor de moeders. Zo kunnen de families die vanuit heel Zambia naar Monze reizen bij hun kinderen blijven gedurende de behandeling. gerichte specialistische hulp geven aan gezinnen. Outreach in Senegal. In navolging van Malawi en Zambia willen we, met advies van de coördinator uit Malawi, een goed en effectief vijfjarig Outreachprogramma opzetten in Senegal. Water in Senegal. We willen ons ziekenhuis een watervoorziening geven, bedacht door een slimme Nederlandse ingenieur. Zodat het ziekenhuis eindelijk goed drinkwater heeft. Daar is al jaren grote behoefte aan. 16

17 07 Jaarrekening 17

18 18

19 19

20 20