Nieuwsbrief juli 2013 nummer 2. Programmateam AWBZ en Jeugd van start

Transcriptie

1 Contactpersonen Harry Wagemakers Bestuurlijk trekker transitie AWBZ Paul van Hattem Programmamanager transitie AWBZ Programmateam transitie AWBZ Marjan van den Hoek Tonia Ruybroek Joey Westenberg Lenne van de Merwe Jelle Boersma Patricia Savenije De nieuwsbrief AWBZ is een periodieke uitgave van het programmateam transitie AWBZ. Met de nieuwsbrief informeert het transitieteam de gemeenten in de Drechtsteden, zorgaanbieders, WMO adviesraden en cliëntenraden over de voortgang en ontwikkelingen in het proces. U kunt zich aan- of afmelden voor de nieuwsbrief door een te sturen naar: s.eland@dordrecht.nl Dit is het tweede nummer van de nieuwsbrief AWBZ. Het vorige nummer verscheen eind In de eerste helft van 2013 is veel gebeurd. Zo is het gezamenlijke programmateam AWBZ en Jeugd van start gegaan, presenteerde staatssecretaris Van Rijn (VWS) zijn hervormingsplannen voor deze zorg, tekenden de Drechtsteden samen met VGZ en het Zorgkantoor een convenant voor betere samenwerking in wijken en zijn op lokaal niveau allerlei pilots en experimenten in voorbereiding. Programmateam AWBZ en Jeugd van start Tijdens een tweedaagse Project Start Up (PSU) eind mei 2013 is het programmateam AWBZ en Jeugd van start gegaan. De programmateamleden voor zowel de transitie AWBZ als Jeugd werken zoveel mogelijk samen vanuit het Stadskantoor in. Het programmateam AWBZ bestaat uit een aantal teamleden vanuit verschillende gemeenten. Daarnaast werkt nog een aantal lokale en regionale projectleiders aan de begeleiding van pilots. De teams AWBZ en Jeugd werken samen waar dat kan. Er wordt gezocht naar samenhang en mogelijke verbinding tussen de transitie AWBZ en Jeugd. Denk hierbij aan samenwerking rond bijvoorbeeld toegang en indicatie. Mariëtte Teunissen van Zorgbelang ZHZM is ingehuurd om het cliëntenperspectief te behartigen. Hervorming langdurige zorg: kwaliteit, houdbaarheid en betrokkenheid Staatssecretaris Van Rijn van Volksgezondheid, Welzijn en Sport heeft op 25 april 2013 zijn plannen gepresenteerd voor de hervorming op het terrein van de langdurige zorg. Hiermee komt meer duidelijkheid in de verantwoordelijkheid en bijbehorende taken die komen te liggen bij gemeenten. Toch blijven er nog een hoop vragen. Ondanks dat verschillende maatregelen worden verzacht, komen we als samenleving voor een flinke sociale uitdaging te staan. De hervorming is noodzakelijk vanwege de wens om langer zelfstandig thuis te wonen. Dit sluit niet aan bij het huidige zorgaanbod. Ten tweede de financiële houdbaarheid van de langdurige zorg en ten derde de disbalans tussen de afhankelijkheid van vrijwillige inzet en de afhankelijkheid van betaalde en verzekerde zorg. Gemeenten krijgen per 1 januari 2015 op grond van de Wmo een brede verantwoordelijkheid voor de ondersteuning van burgers die beperkt kunnen participeren. Door gerichte ondersteuning bij het voeren van regie op het eigen leven, het uitvoeren van algemeen dagelijkse levensverrichtingen en het ontmoeten van anderen, kunnen mensen met een beperking langer thuis blijven wonen en participeren in de maatschappij. De aanspraken op extramurale zorg in de AWBZ komen te vervallen. De Wmo wordt herzien en de bijbehorende budgetten worden overgeheveld naar gemeenten. Dit betekent geen overheveling van rijkstaken, maar wel een overheveling van het budget, zodat in grote beleidsvrijheid ondersteuning op maat georganiseerd kan worden. Anders dan in de AWBZ kunnen geen verzekerde rechten worden ontleend aan de Wmo. Hier bovenop komt dat het uitgangspunt van de herziene Wmo explicieter in zal gaan op wat de burger van de gemeente mag verwachten en omgekeerd (principe van wederkerigheid en toepassing verantwoordelijkheidsladder).

2 De grootste veranderingen op en rij De voorziening Huishoudelijke Ondersteuning in de Wmo wordt beperkt tot burgers die deze echt nodig hebben en die er zelf (financieel) niet in kunnen voorzien. Gemeenten houden 60% van het budget om breed in te zetten voor ondersteuning aan burgers. Men kan per 1 januari 2015 geen aanspraak meer maken op de extramurale functies begeleiding, kortdurend verblijf, persoonlijke verzorging in de AWBZ. Het budget wordt met een financiële taakstelling overgeheveld naar gemeenten om breed in te zetten voor ondersteuning aan burgers. De middelen in de AWBZ voor cliëntondersteuning worden overgeheveld naar gemeenten. Het persoonsgebonden budget (pgb) blijft behouden onder strikte voorwaarden. Er wordt 50 mln. geïnvesteerd in het opzetten van sociale wijkteams binnen gemeenten, waarmee de ondersteuning uit het gemeentelijk sociale domein afgestemd kan worden op het medisch domein. Het begeleid wonen gericht op participatie wordt ondergebracht binnen het gemeentelijk domein. Gemeenten worden verantwoordelijk voor het creëren van laagdrempelige GGZ-voorzieningen. Planning Het programmateam AWBZ werkt volgens onderstaande planning Voorbereiding beleidskader: april september 2013 Bespreking beleidsconcepten: september november 2013 Besluitvorming Tweede Kamer: november december 2013 Afronding beleidskader: december 2013 Besluitvorming colleges: januari 2014 Besluitvorming raden: februari 2014 Convenant voor betere koppeling tussen zorg en welzijn De Drechtsteden, zorgverzekeraar VGZ en het zorgkantoor VGZ in de regio zetten gezamenlijk zogenoemde wijknetwerken op. Hiermee willen zij zorgen voor een betere koppeling tussen zorg en welzijn, zodat mensen langer in hun eigen omgeving kunnen blijven wonen. Op 14 mei 2013 tekenden zij een convenant om beter samen te werken. Het wijknetwerk bestaat uit verpleegkundigen, ouderenwerkers, welzijnswerkers en andere hulpverleners, maar ook uit huisartsen, buurtverenigingen, scholen wijkagenten en actieve wijkbewoners. Doel is een laagdrempelig aanspreekpunt voor wijkbewoners voor zorg en welzijn en zo tijdig te kunnen signalering. Door snel in te kunnen spelen op hulpvragen van bewoners, probeert het netwerk te voorkomen dat problemen van wijkbewoners uitgroeien tot medische problemen. Op die manier kan eerste en tweedelijns zorg worden ontlast. Papendrechtse wethouder Joke Reuwer geflankeerd door Bart Verhulst, manager zorginkoop VGZ (links) en Jan Slappendel, manager Zorgkantoor VGZ (rechts).

3 Cultuur- en communicatieprogramma De decentralisatie AWBZ raakt cliënten, bewoners, professionals, beslissers en beleidsmakers. De hervorming van langdurige zorg en ondersteuning en de forse budgetkortingen vragen om een andere en nieuwe manier van werken. Het veranderingstraject vraagt om bewustwording en cultuurverandering. In de stuurgroep AWBZ van donderdag 20 juni 2013 is ingestemd met het voorstel om een communicatiewerkgroep te starten met daarin communicatieadviseurs van zowel de instellingen als gemeenten. De werkgroep gaat aan de slag met een plan van aanpak. Het gezamenlijke cultuur- en communicatieprogramma wordt in 2013 en 2014 verder uitgewerkt en uitgevoerd. De stuurgroep AWBZ bestaat uit directeurbestuurders van Gemiva-SVG Groep, Yulius, Syndion, Het Parkhuis, Leger des Heils, Rivas Zorggroep, Stichting Het Parkhuis, Drechtzorg, MEE Drechtsteden, Zorgkantoor VGZ, wethouder Harry Wagemakers en programmamanager Paul van Hattem namens de Drechtsteden. Informatie Voor meer informatie over de communicatiewerkgroep kunt u contact opnemen met Martine Bossers van het programmateam Jeugd en AWBZ, m.bossers@dordrecht.nl. Veel belangstelling voor Decentralisatie AWBZ op Drechtstedendinsdag Tijdens de carrousel Sociaal op Drechtstedendinsdag 11 juni 2013 luisterde een overvolle zaal naar de presentatie van portfeuillehouder Harry Wagemakers. Hij informeerde de aanwezigen over de brief van staatsecretaris Van Rijn over de hervorming in de langdurige zorg. Daarnaast meldde hij dat er landelijk wordt gewerkt aan een nieuw wetsontwerp Wmo. Kort na de zomer is daarover meer bekend. Keukentafelgesprek Aan een echte keukentafel in de zaal schoven daarna enkele zorgaanbieders, mantelzorgers/ervaringsdeskundigen en vertegenwoordigers van cliëntenorganisaties aan om te praten over de gevolgen van de decentralisatie en de aanpak. Raadsleden kregen gelegenheid om hen vragen te stellen. Aan bod kwamen onderwerpen als: diversiteit van zorg, aandacht voor het individu, PGB, dagbesteding, kosten voor vervoer rond dagbesteding, ketenzorg en indicatie door gemeenten. Hoe het anders kan Zorginstellingen lichtten toe dat zij gezamenlijk kijken hoe het anders kan. Bijvoorbeeld het vervoer naar de dagbesteding. Een veel gehoord geluid is: Er zijn nu zoveel busjes. Ook het mogelijk samenvoegen van groepen bij de dagbesteding onderzoeken zij. Diverse raadsleden wezen op het belang van een goede voorbereiding van de burger op de gevolgen en openheid over de flinke bezuinigingen. Tot slot ontvingen de raadsleden een uitnodiging voor een toer langs diverse doelgroepen binnen de AWBZ, bedoeld om een beter beeld te krijgen van de praktijk.

4 Innovatieagenda AWBZ Samen zorgen voor verandering Begin 2013 zijn de Drechtsteden gestart met de uitwerking van de Innovatieagenda AWBZ. Samen met VGZ, zorginstellingen en partners zijn plannen gemaakt om in 2013 en 2014 te experimenteren met nieuwe en andere manieren van samenwerken. Gemeenten, instellingen en vrijwilligersorganisaties trekken hierbij samen op. De Innovatieagenda AWBZ richt zich op de ontwikkeling van nieuwe arrangementen (good practices) voor zorg en ondersteuning met op elkaar afgestemde dienstverlening, dichtbij bewoners/cliënten. Door de ontwikkeling van arrangementen worden de eigen kracht en zelfredzaamheid van bewoners gestimuleerd. Daarnaast wordt gezocht naar mogelijkheden om de lange termijn betaalbaarheid te garanderen, door zorg en ondersteuning aantoonbaar efficiënter en met minder middelen te organiseren. Begeleiding en monitoring JSO, het expertisecentrum voor jeugd, samenleving en ontwikkeling, verzorgt de procesbegeleiding bij een aantal van de pilots. Het Onderzoek Centrum Drechtsteden (OCD) monitort samen met de Dienst Gezondheid en Jeugd (DGJ) de beoogde doelstellingen en resultaten. Alblasserdam Samenwerking vrijwilliger professional bij dementie Mantelzorgers rondom dementerende ouderen ontlasten, terwijl er een kleiner beroep wordt gedaan op professionele zorg en mensen langer in hun eigen omgeving blijven wonen. Jan-Willem Schuurman, projectleider Alblasserdam: We zien mogelijkheden om de kwaliteit van leven toe te laten nemen, terwijl professionals een andere rol innemen. Hiervoor is een aantal zaken nodig. Bijvoorbeeld (h)erkenning van dementie in een vroeg stadium om medicatie effectief in te zetten. Maar ook: voorlichting aan mantelzorgers en vrijwilligers, zodat ze weten wat hen te wachten staat. En tot slot een goed beeld van de ondersteuning die iemand nodig heeft, zodat we gericht vrijwilligers kunnen benaderen. Papendrecht Wijk in regie De zelfredzaamheid van bewoners versterken door samen te werken met professionals uit eerste lijnszorg, bestaande netwerken en organisaties aan een laagdrempelige voorziening voor zorg en welzijn. In de wijken Kraaihoek, Middenpolder en Molenpolder gaat een aantal organisaties hiermee aan de slag. Naast ondersteuning voor individuele bewoners richt de pilot zich ook op het collectief, legt Paula van der Winckel, projectleider van de gemeente Papendrecht uit. Bijvoorbeeld door het verbinden van mensen en organisaties en het ondersteunen bij het opzetten van vrijwillige buurthulpsystemen en het matchen van vraag en aanbod van vrijwilligers. Uitgangspunt is dat de cliënt centraal staat bij het zoeken van een op maat gesneden aanpak en niet de belangen van de eigen organisatie. Van de samenwerkingspartners vraagt dit dat zij over de grenzen van hun eigen organisatie heen moeten kunnen en willen kijken. Dit zorgt voor een leerzaam en leuk proces. Sliedrecht Sociaal Buurtteam Joost van den Vondel In de gemeente Sliedrecht wordt hard gewerkt aan een sociaal buurtteam. Dit buurtteam is geen doel op zich, maar een middel om ontschotting tussen verschillende organisaties in het sociale domein te realiseren. Brigitta Müller, directeur bij Welzijnswerk Sliedrecht en projectleider van deze pilot: Ik word in deze pilot gedreven door de mogelijkheden die ik kan bieden of voor handen heb om het mensen (jongerenvolwassenen en ouderen) mogelijk te maken het heft in eigen handen te nemen en zichzelf verantwoordelijk te voelen voor (het veranderen van) de eigen sociale positie, relaties, de leefomgeving. Zwijndrecht Zo zijn onze manieren Lokale (sociale) partners in Zwijndrecht werken vanaf 2008 samen. De samenwerking is bezegeld in het

5 'Vivera convenant'. De uitdaging anno 2013 is doorontwikkelen en samen de uitdaging aan gaan die de bezuinigingen in de zorg vragen. Met de pilot verwachten de partners een passend alternatief te formuleren voor de minder vitale burger. De ondersteuning die wij als professionele organisaties binnen het sociale domein bieden is in sommige gevallen tenslotte het verschil tussen meedoen of uitvallen, vertelt Mireille Henderson, projectleider vanuit Syndion. Maar ook gaan we investeren in goede praktijkvoorbeelden waarin professionals al goed laten zien dat werken met vrijwilligers ook mogelijkheden biedt. We weten niet of we het moeten formuleren als, meer met minder. We weten wel dat één theezakje ook vier kopjes thee kan maken in plaats van één. Noodzaak geeft creatieve oplossingen ruimte. We bundelen de krachten en hopen hiermee een passende resultaat te realiseren met veel synergie." Hendrik-Ido-Ambacht Samen Sterker in De Volgerlanden De pilot beoogt de opzet van een duurzame structuur van wijkgerichte vrijwillige inzet ten behoeve van toekomstige Wmo (ex-awbz-cliënten) en het verbinden van deze structuur aan in de wijk aanwezige professionele welzijns, zorg en ondersteuningsorganisaties. Projectleider gemeente Hendrik-Ido-Ambacht, Fokko Alkema over deze pilot: Het leuke aan de pilot is het enthousiasme, creativiteit en meedenken van partijen over de mogelijkheden tot vrijwillige inzet met een aanstekelijk enthousiasme bij de deelnemers. Het wijknetwerk van Kop tot Staart In de wijk Staart opereren professionele en informele organisaties naast elkaar. Vanuit de eigen discipline doen deze organisaties vaak al goede dingen. Door bijvoorbeeld het ontschotten van middelen en mensen/ professionals en het ontdubbelen van voorzieningen, wordt een duurzaam ondersteunend wijknetwerk van informele en formele (gezondheids)zorg in de Staart opgezet. Els van Leeuwen, projectleider gemeente : De vraag is: hoe ga je ontschotten? Samen met de partners brengen we de huidige werkwijze in kaart: wie levert wat? Welke stappen zijn nodig om een sociaal netwerk verder op te bouwen. Van professionals hoor ik: Laat dat AWBZ denken weg. Frontline team kwetsbare bewoners (werktitel) Om voor kwetsbare bewoners (dementerende ouderen en psychiatrische cliënten) in Sterrenburg zorg, begeleiding en welzijn te kunnen bieden, wordt een frontline team opgericht. De uitdaging is om het team samen te stellen op basis van competenties en niet vanuit organisatiebelangen, legt Els van Leeuwen uit, Medewerkers moeten elkaars organisaties kunnen vertegenwoordigen. Van belang is dat zij hun ondernemerschap en creativiteit inzetten buiten de huidige kaders van wet- en regelgeving moeten denken. In deze pilot wordt onderzocht in hoeverre zorg- en welzijnsbudgetten die nu ingezet worden in de wijk vrijgemaakt kunnen worden voor het team. Regio Regionaal Dagbesteding en Vervoer Dagbesteding is tot nu toe per zorgaanbieder georganiseerd voor het eigen cliëntenbestand. Overlap met collega-zorgaanbieders komt soms zelfs op loopafstand voor. De transitie AWBZ en hiermee verbonden bezuinigingen versnellen de noodzaak tot regionale samenwerking in het vervoer rond dagbesteding en mensen met een lage arbeidsproductiviteit. Wij hebben in samenwerking een ambitieus plan opgesteld, de ontwikkeling van nieuwe concepten staat centraal. Daarbij hebben wij ook oog voor toeleiding, vervoersstromen, cliëntbelangen en keuzemogelijkheden van de cliënten én cohesie in de wijk, aldus Ines Pruijt, projectleider vanuit JSO.

6 Innovatieagenda Pilot Gemeente Projectleiding Betrokken instelling Samenwerking Alblasserdam Rivas Zorggroep: vrijwilliger Kinderdijk Lilian Bouman professional bij dementie Wijk in regie Sociaal Buurtteam Joost van den Vondel Zo zijn onze manieren Papendrecht Kraaihoek, Middenpolder en Molenpolder Sliedrecht Centrum Zwijndrecht Nederhoven Gemeente: Jan Willen Schuurman Brede Welzijnsinstelling: Gemeente: Paula van der Winckel Stichting Welzijnswerk Sliedrecht: Brigitta Müller Gemeente: Hans Erkens Suzan Mannens (JSO) Syndion: Mireile Henderson Gemeente: Paul Maurtis Rivas Zorggroep Stichting Welzijn Alblasserdam Eleos Woonkracht 10 Projectleider Ketenzorg Dementie Nederlandse Patiëntenverenigin g Havenkerk Brede Welzijnsinstelling MEE Drechtsteden RIVAS Zorggroep Protestant- Christelijke Stichting Waardeburgh Rivas Zorggroep MEE Drechtsteden Stichting Waardeburgh Vivera partners SWOZ Swinhove Vivenz Fase Begin juni 2013 plan definitief maken. Daarna zo snel snel mogelijk starten. Samenstellen wijkteam. Donderdag 4 juli 2013 bijeenkomst voor partners. Sociaal Buurteam wordt gevormd. Na de zomervakantie moet dit team operationeel zijn Donderdag 11 juli 2013 bijeenkomstvo or partners. Plan van aanpak gereed Samen sterker in de Volgerlanden WijkNetwerk van Kop tot Staart Frontline team kwetsbare bewoners (werktitel) Dagbesteding en Vervoer Regio Drechtsteden Hendrik-Ido- Ambacht Volgerlanden Staart Sterrenburg Regio Drechtsteden Ines Pruijt (JSO) i.pruijt@jso.nl Yulius: Ernst Schotting e.schotting@yulius.nl Gemeente: Fokko Alkema Suzan Mannens (JSO) Merwelanden/Internos Marga Verweij Gemeente Els van Leeuwen Eh.van.leeuwen@dordrecht.nl Yulius Els van Veen Gemeente Els van Leeuwen Eh.van.leeuwen@dordrecht.nl Gemiva-SVG Groep: Peter Jikcoot p.jiscoot@gemiva.nl Sociale Dienst Drechtsteden: Gerard van Andel g.w.van.andel@alblasserdam.nl Ines Pruijt i.pruijt@jso.nl Blijeborgh Syndion Mee Drechtsteden Syndion Yulius Het Spectrum Vivenz De Wielborgh Het Parkhuis MEE Drechtsteden Syndion Philadelphia Eleos Yulius Protestantse Zorggroep Crabbehoff MEE Drechtsteden Drechtwerk Startfase. Projectplan wordt opgesteld. Plan van aanpak is gereed en vastgesteld in Stuurgroep AWBZ