sector Internationaal

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "sector Internationaal"

Transcriptie

1 Internationaal Trading de ins en outs Het pak je uniform in het zakelijke leven Column lost in debating Over het leven en doceren in meerdere landen Wie ben jij online? sector Periodiek van de studievereniging Kraket jaargang 1 nummer 1 januari 2011

2 21 SECTOR jaargang 1 nummer BEFORE YOU STARTED READING, YOU ALREADY KNEW THE SQUARE SIZE OF THIS AD. WE ARE SCOUTING FOR BRILLIANT MINDS ONLY START YOUR CAREER IN TRADING APPLY AT Voorwoord SECTOR Na een half jaar hard werken ligt het eerste exemplaar van ons nieuwe blad SECTOR voor u. SECTOR staat voor Studenten Econometrie en Operationele Research. Naast deze afkorting, dekt de naam ook de lading van het blad. Met bedrijfsinterviews, artikelen uit het bedrijfsleven en een SECTOR die iedere editie wordt uitgelicht krijgen studenten, starters en overige geïnteresseerden een kijkje in de keuken van het bedrijfsleven. Daarnaast proberen we met vaste columnisten, een actualiteitenrubriek, boekrecensies en een uitgebreide agenda studenten te prikkelen om naast hun studie ook te kijken naar op hun toekomst gerichte inhoudelijke onderwerpen en activiteiten. Onze visie bij SECTOR is dat ieder artikel voor vele studenten leesbaar moet zijn. We hopen dan ook te bereiken dat SECTOR inhoudelijk sterk, maar toch laagdrempelig is. Deze editie staat SECTOR in het teken van het thema internationaal. Verschillende rubrieken zijn afgestemd op dit thema. Zo krijgen de studenten die niet meegaan op studiereis toch ook een kans op een kijkje in het internationale bedrijfsleven. Alle edities van SECTOR zijn ook online na te lezen: op is de digitale versie te vinden. Daarnaast hebben we voor deze editie meer materiaal ontvangen dan we konden plaatsen, vooral in de rubriek De acht... hebben we een selectie moeten maken. Bent u benieuwd naar meer antwoorden, kijk dan vooral op de website. Heeft u een idee voor SECTOR? Dan vernemen we dit graag! Zowel ideeën voor nieuwe rubrieken, als de invulling van een bestaande rubriek zijn van harte welkom. SECTOR is nog volop in ontwikkeling. Tot slot willen we via deze weg iedereen bedanken die bij heeft gedragen aan deze editie. Bedankt, zonder jullie inbreng was deze editie nooit verschenen. 1

3 SECTOR inhoudsopgave Inhoud Colofon towerswatson.nl Towers Watson. Een helder perspectief voor concrete oplossingen. Towers Perrin en Watson Wyatt zijn nu samen Towers Watson. Een wereldwijde onderneming met een eenduidige focus op klanten en hun succes. U kunt vertrouwen op ervaren professionals die over zowel lokale als internationale expertise beschikken. Onze aanpak is gebaseerd op samenwerking en betrouwbare analyses. Wij bieden een helder perspectief dat uw specifieke situatie koppelt aan het grotere geheel. Zo leiden wij u naar betere bedrijfsresultaten. Towers Watson. Duidelijk resultaat. Benefits Risk and Financial Services Talent and Rewards 2010 Towers Watson. Alle rechten voorbehouden Voorwoord Column Japan Uit de markt van social media Arjan Assink Social Media Consultant bij Getronics Consulting De acht gaan internationaal Uit de markt van CBS Erna van der Wal (CBS) en Wiebe Tamminga (Kadaster) Trading de ins en outs Binte Groen Voormalig Kraketter Uit de markt van Towers Watson Arjan van de Griend Pensioenjurist bij Towers Watson Docent vertelt Joaquim Gromicho Bijzonder hoogleraar aan de Vrije Universiteit Amsterdam Uit de markt van PwC Hajo Forsman en Simon Lok SECTOR actualiteiten Tamira Combrink (GroenLinks) en Frank van Dalen (VVD) Puzzeltijd Tips en tricks SECTOR boekrecencies Column lost in debating Siem Jan Koopman Hoogleraar Econometrie aan de VU Agenda SECTOR Jaargang 1, nr. 1, januari 2011 SECTOR is een uitgave van studievereniging Kraket (Kritische Aktuarissen en Econometristen), de vereniging voor studenten Econometrie & Operationele Research aan de Vrije Universiteit Amsterdam. Redactie: Annelieke Baller Sander Jansen Marieke Klein Florian Kok Emiel Nickolson Patrick Tuijp Yoeri van der Woerd Redactieadres: Studievereniging Kraket - SECTOR De Boelelaan 1105 Kamer 4A HV Amsterdam Tel sector@kraket.nl Advertenties: Informatie over adverteren in SECTOR kan worden aangevraagd op het bovenstaande redactieadres. Adverteerders: Gedesign Getronics Consulting LED Optiver PwC TNO Towers Watson Ontwerp: Gedesign Opmaak / art direction: Gedesign info@gedesign.nl Drukwerk: Reprografie, Vrije Universiteit Amsterdam 5

4 LED2011 Landelijke Econometristendag SECTOR column Column Japan Date February 15 th Location Beurs-WTC Rotterdam Tussen hufterig- en hoffelijkheid Bij veel problemen in de Operations Research moet men kiezen tussen mens en systeem, tussen comfort en kosten, tussen service en efficiëntie. Maar men moet niet willen kiezen. De interactie tussen mens en systeem moet worden meegenomen in onze modellen, een gedachte die bij me op kwam toen ik me laatst in Japan bevond. Op de eerste dag lijkt Osaka, zoals alle vreemde wereldsteden, niets dan chaos. Op de tweede dag beginnen lijnen zich af te tekenen. Je blijkt met gebarentaal sushi te kunnen bestellen en de bus en metro s rijden op tijd. Op de derde dag gaan je ogen open. Zo zag ik ineens dat de mensen op het perron geformeerd stonden in rijen, achter vrijwel onzichtbare lijntjes. Even later zag ik dat de metrodeuren exact voor deze lijntjes tot stilstand kwamen, en dat iedereen op volgorde de metro betrad. Nu begreep ik de verwijtende blikken die ik de voorgaande dagen ontving toen ik telkens triomfantelijk als eerste de coupé betrad. De lijntjes zijn overigens op gepaste afstand van de deur, zodat de gearriveerden ongehinderd kunnen uitstappen. Ook prettig is de teruglopende klok die na inderdaad koplampen doet opdoemen uit de duistere tunnel. Wachten wordt een stuk draaglijker als je weet waar je aan toe bent. Op de eerste dag lijkt Osaka, niets dan chaos. Op de derde dag gaan je ogen De bus kent eveneens een prachtig systeem. Er staat wederom een lijntje op het trottoir, een rij wordt gevormd, en ditmaal stopt daar de achterdeur. De achterdeur gaat pas open nadat men door de voordeur is uitgestapt. Dat duurt even, want men betaalt bij het uitstappen. Toch is dat niet hinderlijk, want dit alles geschiedt in de volgorde van aan- en binnenkomst, en dat geeft rust. Het soort rust dat je voelt als je bij de slager een nummertje hebt getrokken. Het Japanse systeem is gebaseerd op hoffelijkheid. Dat geldt zeker ook voor de taxi. Weer de lijn, de rustige rij, en de achterdeur die precies voor die lijn, ditmaal volautomatisch, wordt geopend. Ook het interieur is hoffelijk. De taxi is met kant bekleed en de chauffeur draagt handschoenen en mondkapje. Meestal moet je langer wachten om zo vervoerd te worden. Hoe anders is dat in Amsterdam, of in New York, waar het recht van de snelste arm geldt. Eenmaal in Amsterdam geland valt de hutkoffer van mijn buurman op mijn hoofd. Nog bijkomend van de dreun sleep ik mij naar het perron. Een stem roept om dat de trein naar het zuiden vertraagd is. Voor hoe lang wordt niet gemeld. Ik zoek wanhopig naar perronlijnen en teruglopende klokken, maar die blijken niet in ons model voor kostenoptimalisatie te zijn meegenomen. Een poos later komt onaangekondigd de trein op het andere perron binnenrijden. Ik vlieg tierend de roltrap op, mijn ellebogen ten volle benuttend, mensen in ontreddering achterlatend. Die flinterdunne lijntjes in Japan, die ogenschijnlijk onschuldige lijntjes blijken de scheidslijnen tussen hufterig- en hoffelijkheid. U mag me een hufter noemen, maar geloof me, het is het systeem. Subscribe at www. leditbeyourday.nl Johan van Leeuwaarden Universitair Hoofddocent aan de TU Eindhoven open 26 5

5 SECTOR uit de markt van social media auteur artikel Arjan Assink (24 jaar) is bij Getronics Consulting afgestudeerd op het gebruik van Social Media in recruitment en is sinds kort werkzaam bij de Business Unit Innovative Technology als Social Media Consultant. de andere kant van de wereld. Grappig, maar nog steeds niet heel nuttig. Zoekresultaten worden ineens een stuk relevanter als je je realiseert dat er mensen zijn die misschien wel een beeld over jou gaan vormen op basis van deze resultaten. Nog relevanter als je je realiseert dat deze mensen misschien wel eens heel veel invloed kunnen hebben op je carrière en je persoonlijke ontwikkeling. Een eerste indruk maak je maar één keer Iedereen zorgt ervoor dat hij of zij bij een sollicitatiegesprek goed voor de dag komt. Moet je nog naar de kapper? Kan dit pak nog wel? Heb je een goed verhaal klaar? Tijdens je sollicitatiegesprek laat je immers je eerste indruk bij het bedrijf achter. Maar is dit nog wel zo? voor je vrienden op Hyves, maar die je liever niet in een sollicitatiegesprek zou laten zien (zoals die dronken avond in Rimini). Zorg er dan ook voor dat deze foto s niet openbaar zijn. Als je alle informatie over jezelf afschermt loop je minder risico dat werkgevers genante foto s vinden, maar hiermee mis je ook een grote kans. Namelijk de mogelijkheid om jezelf van een goede, sociale kant te laten zien. Dat is iets wat voor veel werkgevers van groot belang is. Iets simpels als een gedeelde hobby kan er al voor zorgen dat een recruiter jou benadert, in plaats van kandidaat B, waar hij online helemaal niets van terug vond. Zorg ervoor dat je online niet alleen een naam blijft, maar word een persoon. Etaleer je kennis en kwaliteiten Wie ben jij online Bijna iedereen heeft wel eens een zoekmachine gebruikt om te kijken welke zoekresultaten zijn of haar eigen naam opleverde. Zoekmachines plaatsen informatie die recent is en regelmatig ververst wordt hoger in de zoekresultaten dan oude informatie. De verschillende vormen van Social Media zorgen ervoor dat informatie steeds sneller aangepast wordt (Twitter, Weblogs). De zoekresultaten worden dus in grote mate beïnvloed door het gebruik van Social Media. Social Media is een breed begrip, waarmee alles bedoeld wordt wat een medium is om user generated content uit te wisselen. Dit betekent dat er dus geen redactie is: gebruikers communiceren onderling, of produceren samen de inhoud van de verschillende soorten Social Media. Hyves, Facebook en LinkedIn zijn voorbeelden van Social Media, maar bijvoorbeeld ook Youtube, Twitter, weblogs en Wikipedia. Jaren geleden vond je bij het zoeken naar web-resultaten op je eigen naam misschien wat oude sportuitslagen of een enkel krantenartikel. Tegenwoordig wordt de eerste pagina vaak gedomineerd door Twitter feeds, LinkedIn, Hyves of Facebook profielen en weblogs. De persoonlijkheid die op deze manier van jezelf, online, naar voren komt wordt ook wel je online presence genoemd. Allemaal leuk en aardig, maar wat heb je daar aan? Wat je zelf tegenkomt als je je eigen naam zoekt is natuurlijk op zichzelf niet heel erg interessant. Waarschijnlijk zijn het allemaal dingen die je zelf hebt meegemaakt en waar je dus alles al vanaf weet. Misschien ontdek je een naamgenoot aan Veel recruiters zoeken nog voordat ze contact met je opnemen eerst naar je profiel op LinkedIn, Hyves of Facebook. Vaak wordt er ook nog een zoek- machine geraadpleegd. Als je met deze kennis in je achterhoofd nog eens door de zoekresultaten van je eigen naam heen loopt, zijn er dan dingen die je zou willen veranderen, verwijderen of toevoegen? Voorkom dat je een slechte eerste indruk maakt Als je online dingen tegenkomt die je liever niet laat zien tijdens een sollicitatiegesprek, is het een goed idee om te zorgen dat deze dingen ook op internet niet gelijk gevonden kunnen worden. Bijna alles is op het internet alsnog wel terug te vinden in archieven, maar het zal in elk geval een stuk minder in het oog springen. Sta je op websites waar je liever niet op staat, neem contact op met de beheerders en vraag of ze dat willen oplossen. Bekijk wat anderen zien als ze je profiel bekijken op Hyves, Facebook en LinkedIn. Al deze sites hebben de mogelijkheid om dingen te verbergen voor mensen die geen directe vriend of connectie is. Je kunt ervoor kiezen om je profiel volledig af te schermen of selectief te zijn in wat je openbaar maakt. Iedereen heeft foto s die prima kunnen Het is natuurlijk een uitstekend idee om te zorgen dat je profiel op LinkedIn volledig ingevuld en up-to-date is; dit verschaft een recruiter de nodige praktische informatie over jouw persoon. Een onvolledig profiel komt slordig over. Maar naast het invullen van profielinformatie kan je op LinkedIn ook deelnemen aan discussies in groepen. In deze discussies kan je jezelf profileren en je kennis etaleren. Studeer je nog, maar ben je al veel bezig met onderwerpen waar je na je afstuderen mee aan de slag wilt, dan heb je hier vast iets over te melden. Werk je al, dan heb je vast kennis om te delen met collega s en geïnteresseerden. In beide gevallen is het een goed idee om hier een weblog over te beginnen. Als een bedrijf op zoek is naar mensen met bepaalde vakinhoudelijke kennis, is een weblog een uitstekend middel om te laten zien wat je in huis hebt. Je kunt een weblog natuurlijk ook gebruiken om kennis te delen over een hobby of sport die je beoefent. Als je laat zien dat je geïnteresseerd en op niveau met een bepaald onderwerp bezig bent, ook al is het misschien niet direct werkgerelateerd, wordt dit zeker positief beoordeeld door mogelijke werkgevers. 6 7

6 SECTOR uit de markt van social media Een ander sociaal medium dat uitstekend geschikt is om met mensen met dezelfde interesse in contact te komen en in discussie te gaan is Twitter. Waar het gebruikelijk is om op Hyves, Facebook en LinkedIn vooral contact te onderhouden met mensen die je in het echt kent of bent tegengekomen, is het op Twitter veel gebruikelijker om nieuwe contacten te leggen op basis van interessegebied. Deze eigenschap zorgt ervoor dat je heel gemakkelijk informatie kunt vragen en delen met mensen die werkzaam zijn in hetzelfde vakgebied als jij, of waarin jij wilt gaan werken. LinkedIn biedt deze mogelijkheid ook, maar dan door middel van de groepen op Linked- In, in plaats van via de gebruikelijke connecties. ( Deze pagina zorgt ervoor dat de kennis die wordt gedeeld ook gekoppeld wordt aan Getronics Consulting als bedrijf. Weet wat je doet en wie je bent online! Het beïnvloeden van zoekresultaten of het vullen van een weblog kost tijd. Zoekmachines updaten hun resultaten niet altijd onmiddellijk en een Wat doet Getronics Consulting om kennisdeling te stimuleren? Niet alleen voor studenten en medewerkers is het voordelig om kennis te delen, ook voor een bedrijf is dit interessant. Het mooie van kennis is dat je het niet kwijt raakt als je het weggeeft. Getronics Consulting ziet zichzelf dan ook als thoughtleader. Het doel van een positie als thoughtleader is dat mensen naar Getronics Consulting komen als ze een expert nodig hebben op bijvoorbeeld het gebied van Prince2 of ITIL, omdat ze weten dat het bedrijf voorop loopt met deze standaarden. Dit komt doordat het bedrijf actief mee-ontwikkelt aan deze standaarden en deze kennis ook uitdraagt en deelt. Dit gaat tegenwoordig niet meer alleen door middel van het schrijven van boeken, maar ook via Social Media. Het mooiste voor het bedrijf is natuurlijk als medewerkers uit zichzelf al kennis delen, maar wel terug te vinden zijn als medewerker van Getronics Consulting. Veel van de medewerkers van Getronics Consulting zijn al actief in Social Media, en delen hier ook hun kennis. Wat het bedrijf nu dus gedaan heeft, is een pagina toevoegen aan de corporate website, waar de verschillende Social Media initiatieven van medewerkers worden gepresenteerd weblog dat een week geleden is opgestart heeft minder geloofwaardigheid dan een weblog waar al tijden regelmatig artikelen op gezet worden. Zorg ervoor dat je zo snel mogelijk bekijkt wat er over jezelf online te vinden is. Bepaal daarna wat je eraan wilt veranderen en hoe je dat wil gaan doen. Als je hier vandaag mee begint en dit regelmatig bij-houdt, heb je al een enorme voorsprong op het moment dat je gaat solliciteren. En het is nog leuk ook! Mijn fascinatie Werken aan maatschappelijke impact. Oplossingen vinden voor de problemen die gisteren nog onoplosbaar leken. Kennis combineren, doelgericht samenwerken. Mensen en organisaties helpen om beter te functioneren. Dat is mijn fascinatie. 8

7 SECTOR de acht gaan internationaal De acht... 1 Op welke manier bent u met uw werk in het Tim Neijs Stagiair J.P. Morgan Londen (Engeland) buitenland terechtgekomen? 2 Bent u bewust op zoek gegaan naar een William Bakker IMC financial markets Zug (Zwitserland) Alwin Tetteroo Freelance reseller Shanghai (China) 4 mogelijkheid om in het buitenland te werken of waren de omstandigheden er naar? 3 Was het moeilijk om uw vertrek te regelen en 5 waren of zijn er problemen op het gebied van taal? 3 4 Wat is het belangrijkste dat u tot nu toe heeft geleerd tijdens uw periode in het buitenland? 5 Komt uw studie econometrie nog terug in uw 6 dagelijkse werk? Zo niet, heeft de studie econometrie iets toegevoegd tot de persoon die u nu bent? 6 Heeft u het gevoel dat op uw vakgebied Nederland voor- of achterloopt op het land waar u nu verblijft? 7 Hoe gaat de omgang met de mensen uit de plaats/ het land waar u verblijft? 8 Zijn er culturele verschillen in zakelijke Steven Kliffen Werkzaam bij Capco Hong Kong (China) Robert van der Klauw CFO ING bank Milaan (Italië) Qian Wei Hsu Leerling Fulbright Center Philadelphia (Amerika) Paul Verhulst Werkzaam bij NSF Jakarta (Indonesië) contacten? 9 Wat mist u het meeste in het buitenland? 10 Wat wilt u meegeven aan studenten en starters 7 die graag vertrekken naar het buitenland? Hielke Buddelmeijer University of Melbourne Melbourne (Australië) 10 11

8 SECTOR de acht gaan internationaal 1 1. Mijn vrouw en ik waren al een lange tijd van plan om naar het buitenland te gaan. In mei 2009 heeft mijn vrouw via Philips een baan in Shanghai aangeboden gekregen en ben ik dus meegegaan. Nadat ik eerst enkele maanden Chinees gestudeerd heb en me heb georiënteerd op de arbeidsmarkt, heb ik eind 2009 besloten om wat voor mijzelf te beginnen. Daar leken mij meer mogelijkheden in dan bij een werkgever. Ik heb inmiddels twee bedrijven opgericht, allebei nog redelijk in een ontwikkelingsfase. Cross Oceans is mijn handelsbedrijf, waar ik als handelsagent optreed voor bedrijven die in China willen inkopen of willen laten produceren. CityGolf is een bedrijf waarmee ik reseller ben voor een indoor screen golf machine. 3. Ja, continu. Ik heb best intensief gestudeerd, spreek vijf talen, maar Chinees is gewoon een heel moeilijke taal om te leren. Slechts 2 procent van de Chinezen spreekt Engels en dat percentage is dalende! Chinezen krijgen, gepromoot vanuit de regering, steeds meer het idee dat ze het buitenland niet nodig hebben. 2 A. Tetteroo - Shanghai W. Bakker - Zug 1. Anderhalf jaar geleden heb ik een aanbieding ontvangen om op het kantoor in Zug (Zwitserland) te werken. Na de locatie een paar keer bezocht te hebben, heb ik de keuze gemaakt om te verhuizen. 4. Je leert zo verschrikkelijk veel. Voor mij staan zelfkennis, zelfvertrouwen en relativeringsvermogen bovenaan. 5. Econometrie komt niet meer terug in mijn werkzaamheden. De studie econometrie i s voor mij een heel interessante studie geweest, die veel gevraagd wordt en waarmee je je carrière een vliegende start kan geven. Waar je vervolgens terechtkomt en hoe je doorgroeit heb je zelf in de hand. 8. O ja, absoluut. Een groot verschil is bijvoorbeeld dat alles hier gebaseerd is op relatie. Enkele keren dineren, vaak bezoeken is belangrijk. Men gaat pas een deal aan als men vertrouwen in jou als persoon heeft. Een contract daarentegen zegt hier helemaal niets. 10. Niet aarzelen, maar doen. Laat geld hier geen rol in spelen, op termijn betaalt de ervaring zich altijd uit. 6. Momenteel werk ik samen met collega s van verscheidene nationaliteiten en ieder heeft zijn eigen opleiding en inzichten, daar leer je veel van. In Nederland zal dat niet anders zijn. niets te doen, alles is gesloten. Verder rijden de treinen hier wel op tijd (Zwitserse precisie?). 9. Je bent erg geïsoleerd. We hebben hier een leuke groep collega s en ik verveel mij geen moment, maar je kan niet even spontaan je vrienden of familie bezoeken, dit moet toch wel van te voren gepland worden. Om persoonlijke redenen zal ik begin 2011 weer terug verhuizen naar Nederland. Ik heb dan twee jaar met plezier in Zwitserland 3 1. Ik heb via het Fulbright Center een Summer school in Amerika gevolgd. Dit omdat ik iets wilde bereiken en iets bijzonders wilde doen, in plaats van de zomer door te brengen op het strand. Het programma bood iets heel anders dan econometrie, maar die afwisseling wilde ik opzoeken. Ik heb juist dit programma gekozen omdat ik geïnteresseerd ben in verschillende culturen en hiermee had ik de kans deze te leren kennen. 4. Vooroordelen verdwenen snel of werden juist bevestigd: Fransen blijken helemaal niet zo patriottisch te zijn en de zorg en het onderwijs in Scandinavië is inderdaad zo goed als wij in Nederland denken. 7. Een bijzondere ervaring vond ik een bezoek aan een gospel church. De speech was niet zo interessant, maar zodra de muziek begon en iedereen ging staan, zingen en klappen, was het echt geweldig. Sommige medestudenten gingen spontaan huilen! gewerkt. Wat ik hier dan ga missen is de omgeving. Door de ligging voor de bergen staat hier nagenoeg geen wind, in de zomer kan je zwemmen in het meer met de vooralpen als achtergrond, in de winter liggen de skipistes op een uur rijden. 10. Wat houdt je tegen? Het is een geweldige ervaring. Q. W. Hsu - Philadelphia Wat me ook erg is bijgebleven, is het vrijwilligerswerk dat we met de groep deden. Voedsel uitdelen in een buitenwijk van Philadelphia liet zien dat er erg veel arme mensen zijn en dat het een probleem is dat juist nu veel vrijwilligers zelf meer gaan werken. Toch zijn er soms bijzondere mensen die zichzelf totaal wegcijferen om juist in deze moeilijke tijd anderen te helpen. 9. Fietsen! Iedereen neemt voor 10 minuten lopen de metro. Verder geeft het samenwerken en leven met 24 studenten, vijf weken lang een erg sterke band. Ik heb daar vrienden voor het leven gemaakt, die mensen zal ik niet snel meer vergeten. 10. Een bezoek aan het buitenland heeft me veel gebracht. Ik heb veel geleerd over mensen en het gaf me inspiratie om volledig voor iets te gaan. Iedereen in de groep was ontzettend gemotiveerd om iets te bereiken! Nee, niet direct. Maar tijdens de studie ontwikkel je een bepaalde manier van modelmatig aanpakken van praktische problemen, die ik wel nog iedere dag gebruik. 7. De Zwitsers zijn heel erg op zichzelf gesteld, ik heb bijvoorbeeld geen contact met buren. Verder is zondag echt anders dan in Nederland. Zwitserland staat stil op zondag. Er is simpelweg 13

9 SECTOR de acht gaan internationaal 4 S. Kliffen - Hong Kong De acht Toen ik bij Capco begon heb ik meteen in Frankrijk een offerte gepitcht. Dat zorgt ervoor dat je snel leert; binnen een week weet je hoe het werkt. Voordat ik bij Capco werkte heb ik bij ING als hoofd van de afdeling Capital Allocation verschillende bedrijfsonderdelen over de hele wereld bezocht. 2. Soms kon ik zelf aangeven of ik naar het buitenland wilde en zo ja, waarheen. Dat kon niet altijd. Voor een project moesten we vaak met collega s uit Hong Kong overleggen. Zij verwachtten natuurlijk van ons dat wij ook een keer hun kant op zouden komen. 4. Dat is het belang van culturele verschillen voor communicatie. De econometrie is als inhoud erg belangrijk, maar als er niet goed gecommuniceerd wordt, kom je niet ver. Als je één aan de hele wereld stuurt, dan is de kans op een goede interpretatie vrij klein. Het leukste aan het buitenland waren echter de mensen. Met de lokale mensen kom je op mooie plekken. In Hong Kong had één iemand onze hele trip georganiseerd. Je eet dan dingen die je anders nooit zou eten. Dat maakt het één grote ontdekkingsreis. We zijn in een restaurant geweest waar een kok mie ging maken. Van een klein balletje maakte hij in zes handelingen meters mie! We hebben die avond Peking eend gegeten zoals de mensen het daar eten. Dat was heel bijzonder en aan dat soort dingen merk je hoe rijk verschillende culturen zijn. 7. Ja, absoluut. Hier kun je bij een bank om half 6 een kanon afschieten, maar in Zuid Europa eten ze pas om half 8 of zelfs half 10 en gaan daarna nog de kroeg in. Expats in Hong Kong werken vijf dagen keihard door en gaan in het weekend de stad uit om andere dingen te doen. 8. Op de werkvloer zelf is er weinig verschil. Het zit meer in de omgang. Nederlanders zeggen rustig tegen hun baas wat ze denken, maar in Azië kun je absoluut niet tegen je baas in gaan. In Nederland is het zoenen van vrouwelijke collega s op verjaardagen normaal, in de Verenigde Staten leidt het tot een rechtszaak. 10. Ze moeten zeker gaan! Je kunt heel veel uit boeken halen, maar het is veel leuker om het met je eigen ogen te zien. Je kunt het je bijna niet voorstellen, maar ergens ter wereld gebeurt het gewoon! Op welke manier bent u met uw werk in het buitenland terechtgekomen? Bent u bewust op zoek gegaan naar een mogelijkheid om in het buitenland te werken of waren de omstandigheden er naar? Was het moeilijk om uw vertrek te regelen en waren of zijn er problemen op het gebied van taal? Wat is het belangrijkste dat u tot nu toe heeft geleerd tijdens uw periode in het buitenland? Komt uw studie econometrie nog terug in uw dagelijkse werk? Zo niet, heeft de studie econometrie iets toegevoegd tot de persoon die u nu bent? Heeft u het gevoel dat op uw vakgebied Nederland voor- of achterloopt op het land waar u nu verblijft? Hoe gaat de omgang met de mensen uit de plaats/ het land waar u verblijft? Zijn er culturele verschillen in zakelijke contacten? Wat mist u het meeste in het buitenland? Wat wilt u meegeven aan studenten en starters die graag vertrekken naar het buitenland? 5 R. van der Klauw Milaan 1. Ik werkte op het hoofdkantoor van ING van waaruit de internationale verzekeringsactiviteiten werden aangestuurd. Dit was tijdens een periode van sterke buitenlandse groei eind jaren negentig. Ik zag direct de mogelijkheden en voordelen van het werken buiten Nederland en de sprong van daaruit was snel gemaakt. 3. Dit zijn eenvoudige praktische problemen waar verhuisbedrijven, en taal- en cultuurcursussen voor bestaan. Het vestigen in een nieuw land is niet eenvoudig voor partner en kinderen. Het vereist doorzettings- en aanpassingsvermogen van het hele gezin. 4. Zelfvertrouwen. De uitdagingen zijn van een compleet andere dimensie. Was dich nicht umbringt, macht dich stärker. 5. De manier van oplossingsgericht denken, modelleren en toepassen van kwantitatieve technieken heb ik geleerd tijdens mijn studie Econometrie en dit gebruik ik nog regelmatig. Om succesvol te zijn in een grote onderneming zijn overtuigingskracht, doorzettingsvermogen, slagvaardigheid, behendigheid, en daadkracht nodig. Dat heb ik pas in de praktijk geleerd. 8. When in Rome, do as the Romans do. Succesvol functioneren in een andere cultuur vereist begrip en aanpassing zonder de eigen normen en waarden uit het oog te verliezen. 9. Buitenland is een relatief begrip voor mij geworden. In Italië mis ik de Japanse sushi, de Koreaanse barbecue, de Roemeense polenta en soms een Hollandse haring. Maar eigenlijk mag ik niet klagen over de eetcultuur hier. 10. Internationale ervaring is noodzakelijk voor een succesvolle carrière, maar zeker geen doel op zich. Doe vooral wat je leuk vindt en waar je goed in bent, dan komt succes vanzelf

10 SECTOR de acht gaan internationaal P. Verhulst - Jakarta 1. Dit is mijn eerste baan en ik ben direct naar Jakarta gegaan. Ik ben geattendeerd op NFS door een studiegenoot. Wat mij erg aansprak is dat NFS, in tegenstelling tot de grote strategische consultants, implementatie en kwantitatief gericht is. 7. Kenmerkend voor de Indonesische cultuur is de zogenaamde basa basi (Vrij vertaald: zoete broodjes bakken). Omdat Indonesiërs altijd aardig, behulpzaam en vriendelijk willen zijn, kan dit resulteren in beloftes en bevestigingen die uiteindelijk niet waar gemaakt kunnen worden. Dit kan moeilijkheden veroorzaken bij het maken van afspraken, maar ook bijvoorbeeld bij het vragen naar de weg. Het door Jakarta dwalen met een taxichauffeur, die bij hoog en laag beweert plaats X te kennen, is geen uitzondering. 8. NFS werkt voornamelijk voor grote multinationals. De hoofdkantoren zijn vaak gevestigd in 1. Als je als student in de VS klaar bent met je PhD en de markt opgaat dan is die strak georganiseerd, zeer gecentraliseerd en erg internationaal. Het kan dus makkelijk gebeuren dat je in het buitenland terecht komt. 4. Ik heb geleerd niet te ver vooruit te kijken omdat bijna alles anders is gelopen dan ik had voorspeld. En dat voor een econometrist! Maar ja, ik ga net als politici meestal blind op de puntschatting. Okay voor de korte termijn, maar voor de lange termijn onhoudbaar. Europa/USA/Singapore. Al die bedrijven zijn sterk internationaal georiënteerd. Er is sprake van een internationale bedrijfscultuur. Het is een succesvolle integratie/mix van verschillende culturen. Ik kan eigenlijk alleen concluderen dat we in een sterk geglobaliseerde wereld leven. 9. Simpel, familie en vrienden. Maar ik stap s avonds 21:00 uur lokale tijd het vliegtuig in en arriveer de volgende dag 06:00 uur Amsterdamse tijd. Afstand is in deze tijd een relatief begrip. 10. Belangrijk is - dat geldt overigens voor alles - dat je er zin in moet hebben. Je werpt jezelf in een slangenkuil en moet daar vervolgens eigenhandig uitkrabbelen. De veilige comfortzone van familie en vrienden is er niet. Mocht je dat als een extra uitdaging vinden dan moet je het zeker doen. Het is natuurlijk een fantastische kans om in een totaal andere wereld te leven. H. Buddelmeijer - Melbourne 5. Dagelijks gebruik ik nog steeds praktische technieken die ik heb geleerd als econometrist, Modula II daargelaten. Bovendien leer je tijdens de studie een zekere manier van denken en problemen oplossen waar je in praktijk erg veel aan hebt. En mijn toenmalige medestudenten hebben een enorme invloed gehad op mij als persoon. Het introductieweekend, de Kraketweekenden. Dat zijn herinneringen waarop ik nog tot in het verzorgingshuis kan teren. 6. Dat is moeilijk te zeggen. Een belangrijk verschil met nederland en het buitenland is dat in het buitenland econometrie slechts beschouwd wordt als een onderdeel van de opleiding economie, zo ook in Australië (met slechts één uitzondering). De opleiding ligt daarom denk ik op een hoger niveau in Nederland. 8 T. Neijs - Londen 2 Ik was op zoek naar een stage, maar niet speciaal in het buitenland. Ik wilde wel graag bij een investment bank stage lopen en de meeste en grootste zitten in Londen. Uiteindelijk heb ik van één van deze een aanbod gekregen en zodoende ben ik in the City beland. 5 Tot nu toe heb ik nog geen enkel econometrisch model opgesteld en waarschijnlijk zal ik dat ook niet doen in de toekomst. Sommige aspecten van de studie helpen mij echter wel degelijk in het uit-oefenen van mijn functie. Bij risicoanalyses pas ik kennis toe uit vakken als kansrekening en simulatie. Verder maak ik bijna dagelijks dankbaar gebruik van de Excel-vaardigheden en de programmeertechnieken die ik geleerd heb in de loop van de studie. 7 De informele omgang met vrienden en bekenden verschilt niet veel met Nederland. Omgang 9. Fysiek contact met vrienden van de VU. Facebook en Skype zijn geen panacee. En schaatsen op natuurijs. 10. Gewoon doen. met klanten en collega s (met name diegenen die wat verder van je af staan) vereist daarentegen iets meer takt. De directe wijze van communiceren die Nederlanders vaak hebben wordt als brutaal opgevat en niet zo gewaardeerd. Het is belangrijk om je woorden zorgvuldig te kiezen en negatieve boodschappen moet je zeer subtiel brengen. 9 Je laat een hoop vrienden en familie achter, die je niet zomaar even kan opzoeken. Verder mis ik ook stroopwafels, Calvé pindakaas en fatsoenlijk bier. 10 Als het kan, probeer dan voor een langere periode ergens te zitten. Je leert in de loop der tijd het land en de mensen steeds beter kennen, waardoor het ook steeds leuker wordt. Het is zonde om bijvoorbeeld na twee maanden alweer weg te zijn. Al is iets beter dan niets natuurlijk! 17

11 SECTOR uit de markt van CBS Waarom de gemiddelde koopsom geen huizenprijs indicator is Verschil gemiddelde koopsom Prijsindex Bestaande Koopwoningen Het CBS en het Kadaster publiceren de prijsindex bestaande koopwoningen (PBK). Daarnaast publiceren zij ook de gemiddelde koopsom van de verkochte woningen. Nu komt het voor dat volgens de gemiddelde koopsom de huizenprijzen dalen, terwijl deze volgens de Prijsindex Bestaande Koopwoningen (PBK) stijgen. Hoe kan dat en wat is waar? Om direct met de deur in huis te vallen: De gemiddelde koopsom is geen indicator van de prijsontwikkeling van koopwoningen. De gemiddelde koopsom weerspiegelt namelijk de gemiddelde prijs van woningen die verkocht zijn in een specifieke maand. Doordat elke maand andere woningen worden verkocht, wordt er geen rekening gehouden met eventuele verschillende koopsom in maart met 11,5 procent gedaald ten opzichte van februari. Er kan echter niet geconcludeerd worden dat de prijzen van woningen met dit percentage zijn gedaald. De verkochte woningen in maart zijn namelijk van mindere kwaliteit (tussenwoningen t.o.v. grachtenpanden). Dit volgt uit de gemiddelde WOZ-waarde van de in maart verkochte woningen. geen enkele woning van prijs veranderen, dan kan de gemiddelde koopsom toch een prijsverandering laten zien. De door het CBS en het Kadaster gepubliceerde Prijsindex Bestaande Koopwoningen (PBK) is gebaseerd op de zogenaamde SPAR-methode (Sale Price Appraisal Ratio). Simpel gezegd kijkt deze methode naar de verandering in de verhouding van de gemiddelde koopsom en de gemiddelde WOZ-waarde van de verkochte woningen. In het voorbeeld is deze gestegen met 2,9 procent. Het delen door de gemiddelde WOZ-waarde fungeert in feite als een kwaliteitscorrectie, waardoor de rekenmethode nauwelijks gevoelig is voor verschillen in de woningkenmerken en de kwaliteit van de verkochte woningen. Hiermee is het belangrijkste verschil tussen de cijfers van de gemiddelde koopsom en de PBK verklaard. Kort samengevat is het verschil tussen de gemiddelde koopsom per maand een mengeling van het verschil in prijs en kwaliteit van de verkochte woning- en, terwijl bij de PBK het verschil wordt verklaard door de prijs. Formule (1) geeft de SPAR-methode weer: Vanwege het feit dat van het grootste deel van de woningen die in een bepaalde periode verkocht worden, geen verkoopprijzen bekend zijn in de basisperiode, worden daarom deze basisprijzen geschat met behulp van appraisal gegevens. De teller geeft de prijsontwikkelingen van woningen verkocht in een actuele maand ten opzichte van de appraisals uit de basisperiode van deze verkochte woningen. De noemer corrigeert voor eventuele over- of onderschatting van de appraisal ten opzichte van de werkelijke verkoopprijs in de basisperiode. Formule (1) is een gewogen methode, wat betekent dat duurdere woningen een zwaarder gewicht krijgen in de berekening van de index dan goedkopere woningen. De gemiddelde koopsom is geen indicator van de prijsontwikkeling van koopwoningen Voorbeeld prijsontwikkeling bestaande koopwoningen Gemiddelde koopsom Gemiddelde WOZ-waarde (laatste waardepeildatum) Gemiddelde koopsom / gemiddelde WOZ-waarde (PBK) kenmerken van de verkochte woningen. Een voorbeeld om uit te leggen welke problemen dit met zich meebrengt. Stel in februari van een jaar zijn voornamelijk grote grachtenpanden met tuin verkocht, terwijl in maart veel kleine tussenwoningen van eigenaar wisselden. Hierdoor zal de gemiddelde koopsom in februari hoger liggen dan in maart. In het voorbeeld is de gemiddelde februari ,040 maart ,070 maart t.o.v. februari -11,5% -14,0% + 2,9% Die was 14,0 procent lager dan de WOZ-waarde van de in februari verkochte woningen. De WOZwaarde is de waarde die een woning heeft als deze op de waardepeildatum verhandeld zou worden. Door verkoopprijzen van de in maart verkochte woningen te vergelijken met de in februari verkochte woningen, worden dus appels met peren vergeleken. Zelfs al zou in deze twee maanden 100 Daarbij is: It : de prijsindex van periode t, Sjt : de verkoopprijs van de verkochte woning j in periode t, Aj0: de geschatte verkoopprijzen (appraisal) van deze woning j op het waardepeilmoment 0, n : het aantal transacties. (1) De formule en de beschrijving zijn afkomstig uit het artikel Methodebeschrijving Prijsindex Bestaande Koopwoningen waarin staat beschreven hoe de PBK wordt berekend. Dit artikel is te vinden op de CBS website ( C F B B 0 B A C / 0 / MethodebeschrijvingPrijsindexBestaande Koopwoningen.pdf) auteurs Erna van der Wal (CBS) Wiebe Tamminga (Kadaster) bron CBS 18 19

12 SECTOR traders Trading de ins en outs Wat weten we van de SECTOR trading? Je kunt er veel geld in verdienen, je moet heel goed kunnen hoofdrekenen en je houdt je bezig met de handel in financiële producten. Maar wat doe je nu precies en wat moet je daar allemaal voor kunnen? Binte Groen, voormalig Kraketter en nu bijna anderhalf jaar werkzaam als schermhandelaar bij Optiver, geeft ons meer inzicht in het vak trading. Aansluitend vindt u een overzicht van de belangrijkste bedrijven in deze sector en hun kenmerken. Hoe ziet jouw werkdag er over het algemeen uit? Ik kom meestal om 8:00 uur binnen en dan begin ik met de administratie. Is alles wat ik de dag ervoor heb gehandeld goed verwerkt? Alle trades worden gecontroleerd door een clearing bank. Als het allemaal klopt ben ik hier een paar minuten mee bezig, vervelender wordt het als er iets niet goed is gegaan. Elke ochtend houd ik verder het nieuws bij en hebben we een teammeeting waar we de strategieën voor de dag doorspreken. Om 9:00 uur gaat de beurs open en ben ik tot 17:30 uur aan het handelen. Het eerste uur is het druk vanwege de informatieverwerking van de tijd dat de beurs dicht is geweest en de laatste twee uur is het drukker omdat de beurs in de VS opengaat en alle posities moeten worden afgesloten. Rond lunchtijd is het rustiger en heb ik soms wat tijd voor andere dingen zoals wat regels van het systeem doorlezen of overleggen met IT ers. Kun je een gedetailleerde beschrijving geven van je werkzaamheden? Ik ben market maker voor één product, opties op de Euro Stoxx Index. Op deze index zijn opties van verschillende looptijden en verschillende uitoefenprijzen, alles bij elkaar betekent dit dat ik verantwoordelijk ben voor de prijzen op honderden opties. Als market maker zijn we verplicht altijd een koop- en verkoopprijs af te geven en voor al deze opties zou dat met de hand onmogelijk bij te houden zijn. Wij maken dan ook gebruik van software die de verwachte prijzen voor ons berekent. De modellen die hiervoor gebruikt worden bevatten vele parameters en de keuzes voor deze parameters bepalen de prijzen die wij kiezen. Een goede in-schatting van de prijzen kan een kleine winstmarge voor ons betekenen als mensen bereid zijn voor een lagere prijs te verkopen of voor een hogere prijs te kopen. Deze kleine marges leveren over grote hoeveelheden onze winst op. We zijn dus constant bezig met mogelijkheden hiertoe te vinden en hier als snelste op in te springen. Hierbij is ook risicomanagement van groot belang. Maak je nog gebruik van kennis opgedaan tijdens je studie? Niet echt van de econometrische modellen. Kansrekening is erg belangrijk aangezien we constant met verwachtingen en scenario s bezig zijn. De finance vakken zijn van belang omdat je daar de basismodellen voor de waarderingen leert. Maar deze modellen kent iedereen en het is dan ook niet moeilijk om ongeveer een prijs te berekenen. Het is vooral het interpreteren van de modellen en de details die het verschil maken. Kun je iets zeggen over de andere functies die je binnen een trader kunt bekleden? Naast de schermhandelaren zijn er de wholesale traders en de IT ers. Wholesale traders zijn aan het handelen met een tegenpartij, vaak brokers van institutionele beleggers, die te grote hoeveelheden willen afnemen om het via de normale kanalen te doen. Deze traders handelen de hele dag via de telefoon om goede deals voor grote partijen producten te sluiten en moeten dan ook uitmuntende communicatieve vaardigheden hebben. De IT ers zijn de laatste jaren steeds belangrijker geworden voor traders. Het is heel belangrijk dat de software zo betrouwbaar en snel mogelijk is. Een milliseconde sneller kan een groot verschil in winst betekenen. We merken dat trading en IT steeds dichter naar elkaar groeien, IT ers moeten uiteraard veel van de handel weten en voor traders is het erg belangrijk om ook gevoel voor de IT te hebben. Zo kunnen ze samen tot de beste nieuwe software komen. Werk je veel samen met collega s? Heel veel, teamwork is voor ons erg belangrijk. Iedereen zit naast elkaar achter de schermen en er wordt gedurende de dag erg veel met elkaar overlegd. Het wordt erg gestimuleerd om ervaringen uit te wisselen en samen na te denken over de beste strategieën. Een junior en senior trader werken samen op een index en zijn dus de hele dag samen aan het werk. Naast een teammeeting elke ochtend zijn we dus eigenlijk de hele dag bezig met samenwerken. Hoe komt het dat er vrijwel alleen mannen als trader werkzaam zijn? Vrouwen vinden het waarschijnlijk niet leuk genoeg. Ik denk dat mannen over het algemeen het 20 21

13 SECTOR traders competitieve aspect leuker vinden. En vrouwen willen misschien ook niet altijd in deze mannenwereld terecht komen. Het wordt door ons echter wel erg gestimuleerd als vrouwen interesse tonen in het vak. Sowieso maken wij op geen enkel gebied onder-scheid. We zoeken naar de beste mensen en welke cultuur, huidskleur of geslacht er bij komt kijken is niet van belang. Hoe komt het dat mensen over het algemeen niet langer dan zes jaar als trader werkzaam blijven? Daar zijn verschillende redenen voor. Allereerst beginnen er alleen net afgestudeerden als trader. Verder is het mentaal en fysiek behoorlijk zwaar, je moet elke dag scherp zijn en belangrijke beslissingen nemen die je soms niet in de koude kleren gaan zitten. Ook kan het zijn dat je scherpte en snelheid na een aantal jaar afnemen. Daarnaast moeten we niet vergeten dat de noodzaak om lang te blijven niet aanwezig is vanwege de goede arbeidsvoorwaarden. Veel traders gaan daarom na een aantal jaar iets heel anders doen, vaak binnen het bedrijf en soms in een heel andere SECTOR. Er is soms nogal wat discussie over trading. Mensen vragen zich af wat het maatschappelijke nut is en wie er betaalt voor jullie winst. Wat zou jij tegen deze mensen zeggen? Uiteindelijk is het een zero-sum game, dus onze winsten moeten ergens vandaan komen. Maar onze rol als market makers wordt vaak niet op waarde geschat. Wij zorgen ervoor dat de beurs door transparantie efficiënter wordt. Dankzij ons kan er altijd gehandeld worden, zonder dat er voor elke koop of ver-koop apart een tegenpartij moet worden gezocht. De handel zal er altijd zijn, wij zorgen dat deze efficiënt kan verlopen en dus leveren traders wel degelijk een bijdrage aan de maatschappij. Om dit te kunnen doen nemen we risico en daarvoor ontvangen we een premie. Daarnaast doen wij alles met eigen geld en nemen we zelf geen posities in. Hierdoor kunnen we mensen dan ook niet benadelen. Tibra Trading Wat onderscheidt jullie van andere traders? Wij zijn de beste werkgever in deze SECTOR. Qua arbeidsvoorwaarden krijgen werknemers een gratis lidmaatschap voor de sportschool en komt er elke week een masseuse langs die de werknemers op kosten van de zaak masseert. Wat zoeken jullie in een medewerker, wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen? Goede numerieke, analytische en probleemoplossende vaardigheden, Bachelor titel, of vergelijkbaar, met uitmuntende academische resultaten, snel kunnen denken en handelen en onder druk kunnen presteren, de gedrevenheid en discipline om je doelen als trader te halen, uitstekende schriftelijke en verbale beheersing van de Engelse taal en ambitie carrière te maken. Hoe begint een starter? Ons Junior trading programma begint met vier weken intensieve theoretische training en vervolgens een special ontworpen programma om inzichten in de international financiële markten te verkrijgen. Hierna volgt gesimuleerde training, live training en real-time mentoring met een senior trader. Een succesvol verloop betekent dat je binnen acht weken aan het handelen bent in live markten. Wat zijn de doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf? Afhankelijk van motivatie, vaardigheden en gedrevenheid valt alles te bespreken. Wat was jullie laatste bedrijfsuitje? Boottocht in de Amsterdamse grachten met aansluitend een barbecue en borrel. All Options Wat onderscheidt jullie van andere traders op het gebied van werkzaamheden? Bij All Options heb je als trader veel zelfstandigheid op het gebied van het uitdenken en analyseren van bijvoorbeeld een trading strategie. Ook ligt de nadruk echt op team trading, je werkt echt samen. Wat onderscheidt All Options als werkgever van andere market makers? Nou, we zitten op een mooie locatie in het hartje van Amsterdam. Daarnaast hebben we ook verzorgde lunches, snacks, massage-friday en een kapper op de werkvloer. Wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen van een trader? Het is belangrijk dat je als trader snel en intelligent bent. Ook is een trader goed met getallen en denkt graag na over hoe dingen werken en maakt daar gebruik van. Natuurlijk zijn goede traders ook gedreven en competitief, in dit werk streef je ernaar om de beste, slimste en snelste te zijn. Hoe begint een starter? Wanneer je als Trainee Trader bij All Options binnen komt, begin je gelijk in het opleidingstraject waarvan de eerste twee maanden theoretisch zijn. Na die eerste maanden begint de praktijk al. De nadruk wordt gelegd op het ontwikkelen van kennis van optietheorie zoals gezien door de producent van opties. Dit kan soms behoorlijk afwijken van opties gezien door een academische lens. Hebben jullie een spel of sport die op het werk wordt gespeeld? Wat we verreweg het meest doen is met elkaar wedden op alles wat je je kan bedenken. Dit kan de closing van de AEX tot het aantal verhandelde opties in een dag zijn, de uitslag van sportwedstrijden of het aantal keer dat een bepaalde collega langs komt om een praatje te maken. Verder zingen we veel. Scrocca Option Trading B.V. Wat onderscheidt jullie van andere traders op het gebied van werkzaamheden? Wij zijn een bedrijf dat qua omvang zit tussen de marktleiders en de kleinere partijen. Misschien dat dit feit ons meer flexibiliteit geeft ten opzichte van de grotere spelers en meer synergie voordelen ten opzichte van onze kleinere concurrenten. Wat onderscheidt jullie van andere traders als werkgever? Vergeleken met banken bieden wij slechtere secundaire arbeidsvoorwaarden. Dit wordt doorgaans gecompenseerd door een hogere variabele beloning. Binnen de branche zijn de arbeidsvoorwaarden over het algemeen wel aardig gelijk. Wij onderscheiden ons als bedrijf in de menselijke opstelling. Wat zoeken jullie in een medewerker, wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen? Discipline en doorzettingsvermogen gecombineerd met een bepaald basistalent zijn belangrijke karaktereigenschappen. Daarnaast is een zekere sociale instelling ook belangrijk, gezien het feit dat we veel tijd met elkaar doorbrengen. Veel collega s zien elkaar ook buiten werktijd. Dit gegeven sterkt ons in de overtuiging dat de bedrijfscultuur goed te noemen is. Hoe begint een starter? Als we ons hier focussen op de traders dan geldt dat er gestart wordt met een theoretische opleiding van ongeveer zes weken. Na het theoretische traject gaan de trainees het praktische opleidingstraject in. Hier worden ze wegwijs gemaakt met de handelssoftware en doen ze al handelend ervaring op. Daarbij vindt er een constante terugkoppeling plaats waardoor de opleiding sneller gaat. Als blijkt dat de trainee de basis onder controle heeft kan hij gekoppeld worden aan een ervaren handelaar of zelfstandig een fonds toegewezen krijgen waar hij verantwoordelijk voor is

14 SECTOR traders Caerus Trading Wat onderscheidt jullie van andere traders op het gebied van werkzaamheden? Caerus Trading is een jong en dynamisch market making bedrijf dat een jaar geleden is opgericht en bestaat op dit moment uit 11 werknemers. Wij hebben ruime ervaring met derivatenhandel, risk management en research. Met ons eigen research team streven wij er constant naar om onze software te verbeteren om onze handelaren zodanig te voorzien van state-of-the-art handels-software. Wat onderscheidt jullie van andere traders als werkgever? Caerus biedt alle werknemers, dus niet alleen traders, de mogelijkheid zich op een goede en vooruitstrevende manier te ontwikkelen en te laten delen in toekomstige revenues. Wij hebben een platte en transparante organisatiestructuur met een open werkvloer. Wat zoeken jullie in een medewerker? Toekomstige werknemers dienen te beschikken over goede academische achtergrond, waarin analytische eigenschappen een belangrijke rol spelen. Verder zijn handelsgeest, enthousiasme en gedrevenheid belangrijke factoren, zeker omdat wij als start-up onze organisatie en structuur nog aan het ontwikkelen, verbeteren en stroomlijnen zijn. Hoe begint een starter? Voor startende handelaren geldt dat zij een inhouse opleidingstraject volgen door een senior trader. Dit traject duurt ongeveer zes weken en omvat het bijbrengen van zoveel mogelijke theoretische en praktische kennis primair op het gebied van derivatenhandel. Wat zijn de doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf? Startende traders of researchers worden betrokken bij zoveel mogelijk ontwikkelingen binnen Caerus. Verwacht wordt dan ook dat zij meedenken en innovatief zijn om zodoende het ontwikkelings- en kwaliteitsniveau verder te kunnen verbeteren in de sterk dynamische en snel innoverende wereld van de derivatenhandel. Leopark Options Wat onderscheidt jullie van andere traders? Het verloop in handelaren is erg laag. Verder handelen wij ook zonder rekenprogramma en technische hulpmiddelen. Wij zijn een soort maatschap waar iedereen meedeelt in de winst. De medewerkers zijn allemaal ook voor minstens 5% eigenaar. Het accent ligt bij ons op de handelaar niet op de ICTer, die huren we extern in. Wat zoeken jullie in een medewerker, wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen? Rekenvaardigheid, besluitvaardigheid en analytisch denkvermogen zijn belangrijke eigenschappen maar voor alles moet je goed bij de groep passen. Hoe begint een starter? Een starter zal bij ons vrijwel meteen de verantwoordelijkheden krijgen over zijn eigen fondsen en begint meteen met handelen. Hierbij zal hij in het begin zeer intensief begeleid worden, maar na verloop van tijd zal hij zelfstandig moeten kunnen opereren. Wat zijn de doorgroeimogelijkheden binnen het bedrijf? Doorgroeimogelijkheden zijn er in de zin dat als hij in staat is gebleken zichzelf te bedruipen, hij aandeelhouder kan worden en indien gewenst ook zelf mensen kan gaan opleiden die onder hem komen te werken. Wat was jullie laatste bedrijfsuitje? Wij zijn afgelopen winter een weekend gaan skiën in Zwitserland als bedrijfsuitje. IMC financial markets Wat onderscheidt jullie van andere traders op het gebied van werkzaamheden? Bij IMC werkt een zeer enthousiast, jong team medewerkers. Er is een informele, maar zeer professionele cultuur. Onze medewerkers zijn allen hoogopgeleid en zeer talentvol. Hierdoor genieten zij van een hoge mate van zelfstandigheid. Iedereen is specialist in zijn eigen specialisme. Onze medewerkers kenmerken en verbinden zich door hun passie voor hun werk, tegelijkertijd is er ruimte voor persoonlijkheid. Medewerkers hebben verschillende achtergronden en hebben meer dan twintig verschillende nationaliteiten. Dit geeft een geweldige dynamiek aan ons kantoor en het is een fantastische basis voor succes. De handel zal er altijd zijn, wij zorgen dat deze efficiënt kan verlopen en dus leveren traders wel degelijk een bijdrage aan de maatschappij. Wat zoeken jullie in een medewerker, wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen? Voor talentvolle mensen is er bij IMC altijd ruimte. De omgeving van een handelshuis is zeer dynamisch. Dit betekent dat wij constant innoveren. Juist daarom zijn wij op zoek naar mensen die in staat zijn constant bij te dragen aan deze innovatie. Verder moet je zeer analytisch en kwantitatief sterk zijn. Wij zoeken mensen met ideeën die tevens in staat zijn deze ideeën tot een succes te maken. Uiteraard moet iemand in het team passen en vragen wij een behoorlijk aantal persoonlijke vaardigheden. Want juist de persoon kan het verschil maken. Hoe begint een starter? Onze handelaren beginnen met een zeer uitdagende in-house training, ofwel in ons traineeship. Dit traineeship begint met een theoretisch deel. Welke wordt gegeven in een internationale setting met trainees van onze andere kantoren uit Zug, Chicago, Sydney en Hong Kong. Het eerste deel van de training vindt plaats in Amsterdam. Het tweede deel vindt plaats in Chicago. Dit is een geweldige mogelijkheid om collega s van andere kantoren te ontmoeten en een van onze andere kantoren te zien. Na deze in-house training zal je onder supervisie van een senior trader starten met het daadwerkelijke werk. Je krijgt vanaf dat moment training on the job met direct ruimte voor veel eigen verantwoordelijkheid. Flow Traders Wat onderscheidt jullie van andere traders op het gebied van werkzaamheden? Flow Traders richt zich voornamamelijk op ETF s en de andere handelshuizen handelen voornamelijk in opties. Wij zijn de grootste market maker in ETF s in Europa en al drie jaar benoemd als de beste (door industrie peers) en deze positie willen we uiteraard behouden. Wat onderscheidt jullie van andere traders als werkgever? Flow Trader is een relatief jonge organisatie met een platte organisatiestructuur. Je kan een relatief grote impact hebben binnen de organisatie, je kan echt het verschil nog maken. We geven onze traders relatief veel vrijheid en verantwoordelijkheid. Creativiteit, innovatie en kennisdeling worden erg gestimuleerd binnen Flow en wij geloven dat het

15 SECTOR traders de manier is om je organisatie naar een hoger niveau te krijgen. Bij ons hecht niemand waarde aan titels en bij Flow Traders vind je ook geen mensen die niet zelf met de inhoud bezig zijn. Als je kijkt naar ons beloningssysteem (40% van het netto resultaat gaat naar de bonus pool) is iedereen gebaat bij een organisatie die lean is. Hoe begint een starter? Als jr. trader zal je altijd met een aantal andere jr. traders starten. Naast een interne cursus/praktijkopdrachten, zal je ook de relevante beurs examens moeten halen om op bepaalde beurzen te mogen handelen. Je zal al na een maand daadwerkelijk gaan handelen met je mede starters in team verband. Alle traders beginnen als jr. trader. Ons doel is dan ook om de jr. traders zo snel mogelijk te krijgen naar het niveau van een volwaardig handelaar. Hebben jullie een spel of sport die op het werk wordt gespeeld? Een sport of spel wordt er niet echt gespeeld. Wel is er in onze lounge een pooltafel, X-box, gokkasten, flipperkasten en een pokertafel aanwezig en daar wordt dagelijks intensief gebruik van gemaakt. De (jr) traders spreken vaak onderling af en gaan vaak op vrijdag met zijn allen op stap. Optiver Wat onderscheidt jullie van andere traders? Qua werkzaamheden verschillen we niet veel van elkaar. Binnen Optiver vinden wij teamwork erg belangrijk, er worden veel ervaringen en inzichten gedeeld, zodat we met elkaar tot de beste strategieën en software kunnen komen. Daarnaast zijn wij in 2010 verkozen tot expat employer of the year. Wat zoeken jullie in een medewerker, wat zijn belangrijke persoonlijke eigenschappen? Goede analytische en rekenkundige vaardigheden en het lef om beslissingen onder grote druk te nemen. Verder zijn goede communicatieve vaardigheden van belang en moet je kennis aan anderen willen overdragen. Daarnaast zijn integriteit en ambitie belangrijke eigenschappen. Hoe begint een starter? Bij Optiver start één keer in de twee maanden een traineeklas. Gedurende de eerste maand leer je veel optietheorie en leer je door middel van simu-latie en spelletjes het traden beter kennen. De maand daarna begin je onder begeleiding van een trainer met handelen, op een traineespot. Na twee maanden krijg je een plek aangewezen in een team en begin je aan het echte werk op een grotere spot. De eerste periode zul je nog wel veel contact houden met een coach met wie je de prestaties evalueert. Dan is het aan jezelf hoe snel het doorgroeien gaat. Laat zien wat je kunt en dan kun je altijd hogerop komen. Wat was jullie laatste bedrijfsuitje? Een groot kerstfeest in Strand Zuid met alles erop en eraan, waarvoor alle werknemers met partners uitgenodigd waren. Hebben jullie een spel of sport die op het werk wordt gespeeld? Verscheidene, we hebben elk jaar een Optiver fit test met voor de meesten het advies meer te bewegen. Dit wordt vaak ter harte genomen. Elke woensdag is er een verzorgde hardlooptraining en daarnaast zijn er vanuit werknemers initiatieven als zaalvoetbal en tennis. Op het werk kan bijvoorbeeld tafeltennis of pool gespeeld worden Statistieken traders Wat is de verhouding traders/ ICT-werknemers? Wat is de verhouding vast salaris / variabel salaris voor een starter? Wat is gemiddelde leeftijd van de werknemers? In hoeveel landen zit jullie bedrijf? Leopark Options 1. Wij hebben 7 traders en geen ICTers. 2. De verhouding vast variabel salaris is afhankelijk van de winst die hij maakt voor het bedrijf ( bonussen variëren van 0 tot ongeveer 5 jaarsalarissen) 3. Gemiddelde leeftijd bij ons is 38 jaar. 4. Wij zijn gezeteld in Amsterdam, Beursplein 5 maar handelen vanuit hier in Nederland, Engeland, Frankrijk en België. Flow Traders 1. De verhouding traders/it is bijna 1 op Alle traders starten met een basissalaris van 3.000,- bruto per maand. Dit is tevens het vast salaris voor traders. Of je nou 1 maand of 5 jaar in dienst bent, wij erkennen dat je senioriteit vergaart vanuit de inhoud en niet alleen van het aantal jaar werkervaring. Het verschil zit in de bonus, 40 % van onze nettoresultaat wordt verdeeld onder onze werknemers, waar de traders natuurlijk het grootste aandeel in hebben. 3. De gemiddelde leeftijd ligt bij ons rond de 31 / 32 jaar. De traders die bij ons starten zijn meestal rond 25 jaar. Dit komt doordat wij de Junior Traders direct van de universiteit werven. 4. Nederland Amsterdam (HQ) 87 medewerkers Singapore Singapore 19 medewerkers Verenigde staten New York 15 medewerkers Caerus Trading 1. 1 op de 4 werknemers is IT of reseacher Alleen in Amsterdam. All Options 1. Momenteel is de verhouding traders en ICTwerknemers 50: : jaar 4. All Options is actief op vele markten en heeft kantoren in vier landen: Nederland, Curacao, China en Zwitserland. Optiver 1. Ongeveer 1:1,5 2. Bedrijfsresultaten worden verdeeld naast het vaste salaris. 3. Rond de 30, bij traders iets lager rond de : Australië, Nederland en de Verenigde Staten IMC financial markets 1. Verhouding trader: IT is 1:1. 2. Onze salarissen voor starters liggen ruim boven de markt. Daarnaast bestaat een deel van de salarissen uit een variabele bonus gebaseerd op je performance. 3. De gemiddelde leeftijd binnen IMC Amsterdam is 32. In onze dealing room is dat IMC financial markets heeft kantoren op 5 verschillende locaties (Amsterdam, Zug, Chicago, Sydney en HongKong). Tibra Trading 2. Er is een vast salaris en twee keer per jaar wordt er een bonus uitgekeerd. De verhouding is moeilijk aan te geven. 4. Amerika, Engeland, Nederland, China, Australië Scrocca Option Trading B.V. 1. De verhouding is ongeveer 50/50 waarbij we van nieuwe handelaren verwachten dat ze ook development capaciteiten hebben. 2. Een starter moet ervan uitgaan dat hij geen variabel deel krijgt in het eerste jaar. Het belangrijkste is ervoor zorgen dat je slaagt als handelaar. Als dit zo is dan zijn de mogelijkheden talrijk. Iemand moet dit vak dus echt ambiëren en het zal niet eenvoudig zijn. 3. Ongeveer 30 jaar. 4. Wij hebben kantoor in Amsterdam en zijn actief op verschillende beurzen

16 SECTOR uit de markt van towers watson Eenvoud, efficiency en voorspelbaarheid. Aan de studerenden van nu de mooie taak om daar een eigen stempel op te drukken in de toekomst auteur artikel Jongeren moeten meepraten over pensioenregelingen Pensioen is belangrijk, dat weet iedereen. De risico s van ouderdom, arbeidsongeschiktheid en overlijden kan de individuele werknemer moeilijk zelf dragen. Daarom bestaan er verzekeringen, waarin je deze risico s volgens de principes van de levensverzekeringswiskunde kunt delen. Als het gaat om pensioenen, is er meer dan verzekeringstechniek alleen. Er kan worden gewezen op de voordelen van collectiviteit. Als je kosten van administratie en vermogensbeheer met een grote groep deelt, ontstaat meer waarde per betaalde euro premie. Daarnaast bestaat ook solidariteit. Solidariteit Arjan van de Griend is pensioenjurist bij Towers Watson. Momenteel is hij lid van het management van Retirement Solutions en vallen de pensioenjuridische en de M&A praktijk onder zijn verantwoordelijkheid. De meeste jongeren hebben onvoldoende zicht op de manier waarop pensioenregelingen worden gefinancierd. Er wordt onder de noemer solidariteit veel van jongeren gevraagd, zonder dat jongeren wordt gevraagd wat ze daarvan vinden. In dit artikel wordt duidelijk gemaakt dat jongeren er verstandig aan doen om zich nadrukkelijker in de pensioendiscussie te mengen. komt erop neer dat er inkomensoverdrachten zijn van de ene groep naar de andere groep. In dit artikel wordt specifiek ingegaan op de solidariteit tussen jong en oud. Dat is een vorm van solidariteit die in bijna alle collectieve pensioenregelingen voorkomt, en waar in de praktijk door maar weinig jongeren vraagtekens bij worden gesteld. De vraag is of dat terecht is. Oordeel zelf. Veel collectieve pensioenregelingen worden gefinancierd op basis van een doorsneepremie. Een doorsneepremie is een premie op basis van een vast percentage van de premiegrondslag, dat onafhankelijk is van de leeftijd van de individuele werknemers. De premie is gebaseerd op de gewogen gemiddelde leeftijd binnen de groep premiebetalers. Hierdoor betaalt een werkgever voor een oudere met een bepaald loon een gelijke premie als voor een jongere, en zijn eigen bijdragen van werknemers leeftijdonafhankelijk. De doorsneepremie is voor een jongere hoger dan actuarieel-technisch nodig is. Voor een oudere is dat net omgekeerd. Iedereen wordt oud en gaat dan profiteren van het systeem, nietwaar? Dat is zo als je altijd in zo n pensioenregeling zou blijven. Maar dat is steeds vaker niet zo. Als je van baan wisselt en gaat werken in een regeling zonder die solidariteit heb je alleen bijgedragen. Hetzelfde geldt als je uit het arbeidsproces treedt of zelfstandig ondernemer wordt. Daar komt bij dat pensioenregelingen in de loop van de tijd worden versoberd. In je tijd als bijdrager draag je bij aan een luxere regeling dan die je zelf krijgt. De bewijzen hiervoor uit het verleden zijn er legio. Meebetalen aan eindloonpensioen, VUT, vroegpensioen, zonder daar zelf nog voor in aanmerking te komen. Deze vorm van solidariteit werkt in Nederland door in hele bedrijfstakken, via de bedrijfstakpensioenfondsen. Hierdoor zijn ondernemingen met een relatief jong werknemersbestand (jonge startende ondernemingen wellicht) aan het meebetalen aan ondernemingen met een relatief oud werknemersbestand. Is deze gedachte anno 2010 nog ver-dedigbaar? In het op 4 juni door sociale partners getekende Pensioenakkoord wordt het principe van de doorsneepremie vastgehouden. Jongeren blijven dus voor ouderen betalen. De commissie Goudswaard, die minister Donner heeft geadviseerd over de houdbaarheid van het pensioenstelsel, heeft juist aangeraden hier goed naar te kijken. Sociale partners hebben met die raad nauwelijks iets gedaan. Zoals gezegd, kun je bij deze solidariteit door de toegenomen arbeidsmobiliteit vragen bij zetten. Tenzij je deze vorm van solidariteit om ideële redenen acceptabel vindt natuurlijk, zoals veel oudere (op de arbeidsmarkt minder mobiele) vakbondsleden, en vakbondsbestuurders. Sociale partners willen de datum waarop het pensioen in gaat afhankelijk maken van de ontwikkeling van de levensverwachting. Wordt iedereen ouder (dan gedacht) dan schuift de pensioenleeftijd vanzelf op. De verwachting is, dat in de praktijk ouderen die vlak voor de oude pensioenleeftijd zaten worden ontzien. De al gepensioneerden blijven uiteraard ook uit de wind, want het al betaalde pensioen kun je niet afpakken. De rechten van de jongeren echter worden (met terugwerkende kracht) op de nieuwe pensioenleeftijd gezet. Daardoor neemt de waarde van de pensioenaanspraken van de jongeren af. Dat zet een hefboom op de solidariteit van jong naar oud. Een goed idee? Een ander onderdeel van het Pensioenakkoord is dat de AOW-uitkering aan de loonontwikkeling wordt gekoppeld. Nu is dat niet zo. De AOW zal daardoor sneller stijgen. Omdat de AOW-uitkering in omslag wordt gefinancierd, komt de rekening daarvoor naar verwachting vooral bij de werkenden terecht. De vraag is of dat fair is. Sociale lasten moeten juist omlaag, om te zorgen dat we ons in Nederland ten opzichte van concurrerende landen niet uit de markt prijzen. Ook gaan sociale partners uit van de gedachte dat bepaalde versoberingen in pensioenregeling-en niet tot een lagere premie gaan leiden. De besparing zou in het pensioenfonds moeten worden gestort, om zo de indexatiecapaciteit te vergroten. Een besparing ten koste van de werkenden, die voor een belangrijk deel ten goede komt aan de inactieven binnen het pensioenfonds. Is specifiek aan jongeren gevraagd of ze het daarmee eens zijn? Waar pensioenregelingen goedkoper worden, zou de loonruimte redelijkerwijze ten goede moeten komen aan de werkenden, zonder verschuiving naar ouderen. Niet vergeten mag worden dat de pensioenregelingen van veel ouderen voorheen een heel stuk rianter waren dan nu. Niet voor niets is de huidige generatie 28 29

17 SECTOR uit de markt van towers watson gepensioneerden in doorsnee beter af dan de werkenden. Dat komt mede door het gunstige fiscale regime voor ouderen. Er is een tendens waarneembaar naar het vervangen van uitkeringsregelingen (defined benefit) voor premieregelingen (defined contribution). Op grond van de fiscale wetgeving zijn de premies die door en voor werknemers worden betaald gestaffeld. Naar mate de leeftijdscategorie hoger wordt, stijgt het premiepercen-tage dat mag worden betaald. Ouderen krijgen dan meer premie dan jongeren, ook als hun functie en hun salaris hetzelfde is. Dat is een vorm van leeftijdsdiscriminatie die is toegestaan. Maar het blijft discriminatie. In veel andere landen met premieregelingen moet je juist om discriminatie te voorkomen voor iedereen een gelijk percentage van de premiegrondslag betalen en zijn leeftijdafhankelijke staffels juist verboden. In Nederland schrijft de wetgever dus een vorm van solidariteit voor. Niks aan te doen? Als jongeren zich niet laten horen in ieder geval niet. We moeten allemaal langer doorwerken, omdat de mensen een stuk ouder worden dan toen het pensioenstelsel werd ontworpen. Als we straks allemaal tot leef-tijd 67 door moeten gaan, dan is het belangrijk dat ouderen niet onnodig onaantrekkelijk worden voor de arbeidsmarkt. Pensioenopbouw voor ouderen is duur, en hoge pensioenpremies specifiek voor ouderen zullen hen van de arbeidsmarkt drukken. De oplossing lijkt me niet om ouderen kunstmatig goedkoper te maken ten koste van jongeren. Daarom is het wellicht beter om de kosten van pensioenopbouw evenwichtiger over de loopbaan te spreiden. Jongeren krijgen dan meer dan nu en ouderen wat minder. Om pensioen betaalbaar te houden is collectiviteit belangrijk. Samen sta je sterker en (bedrijfstak-) pensioenfondsen kunnen daar een belangrijke functie in vervullen. Maar dan moet dat wel op basis van volledige transparantie over kosten en prestaties van de uitvoerders. Geen onnodige ingewikkeldheid graag, maar eenvoud en efficiency en voorspelbaarheid. Aan de studerenden van nu de mooie taak om daar een eigen stempel op te drukken in de toekomst. Werk en ruimte voor innovatie te over, en genoeg om over na te denken. Arjan van de Griend Pensioenjurist bij Towers Watson. Pensioenakkoord: Vlak voor de verkiezingen in juni 2010 hebben de sociale partners (werkgevers en werknemers) het pensioenakkoord afgesloten. De regering hoeft dit akkoord niet over te nemen, maar de sociale druk om dit wel te doen is groot. In het pensioenakkoord is onder andere opgenomen dat de pensioenleeftijd afhankelijk zou moeten zijn van de levensverwachting, hierdoor schuift het langlevenrisico van het pensioenfonds naar de deelnemers. Doorsneepremie: Een doorsneepremie is een premie op basis van een vast percentage van de premiegrondslag, dat onafhankelijk is van de leeftijd van de individuele werknemers. Defined benefit regeling: Defined benefit regelingen is de meest voorkomende pensioenvorm in Nederland, de regeling is er op gebaseerd dat de uitkering wordt gegarandeerd en de premie die hiervoor betaald moet worden kan fluctueren. Het risico ligt vaak volledig bij het pensioenfonds. Defined contribution regeling: Defined contribution regelingen zijn in opkomst in Nederland, de regeling is er op gebaseerd dat de premie vooraf wordt afgesproken (voor een aantal jaar) en dat de uitkering die dit oplevert op pensioendatum kan fluctueren. De uitkering is namelijk afhankelijk van de belegginsrendementen en de rentestand. Het risico schuift hierdoor naar de deelnemer. OP WEG NAAR NUMMER 1 Wij willen het beste en meest gevraagde IT-consulting bedrijf zijn. Om dit waar te kunnen maken zijn wij voortdurend op zoek naar gedreven young professionals met een passie voor IT. Wil jij de top van het bedrijfsleven helpen excelleren? En samen met ons nummer 1 worden? Kijk dan op onze site naar de mogelijkheden. 30 GetronicsConsulting.com

18 SECTOR docent vertelt auteur artikel Joaquim Gromicho Bijzonder hoogleraar Vrije universiteit Amsterdam Joaquim Gromicho is bijzonder hoogleraar Applied Optimization in Operations Research bij de afdeling Econometrie & Operations Research, Vrije Universiteit Amsterdam, en Software Manager bij ORTEC Software Development in Gouda waar hij het hoofd van de afdeling Research & Development in Optimization Algorithms is. Over het leven en doceren in meerdere landen Als Portugees ervaar ik Nederland anders dan een geboren en getogen Nederlander. Zo heb ik pas in Nederland een mooie zonnige dag leren waarderen. Ik vind het bijzonder hoe gewenning ervoor kan zorgen dat mensen kleine wonderen niet meer zien: in Portugal schijnt de zon toch wel regelmatig. Ik nam het voor lief en heb er nooit bij stil gestaan dat het eigenlijk iets heel waardevols is. Totdat ik naar Nederland ben gekomen. Ik zette voor het eerst voet in Nederland op 8 januari De daling richting de Kaagbaan, langs de A4 naar Schiphol, liet veel water, ijs, sneeuw en, ondanks het vroege middaguur, veel kunstlicht zien. Ook al was de landing rond 5 uur in de middag, het was toch al goed donker. Het eerste wat me trof was dat de grond zo goed als overal in gebruik was en behoorlijk dicht bebouwd. De verlichte kassen weerkaatsten in de witte sneeuw en als water niet bevroren was tot ijs, dan waren er donkerdere vlekken in het anders zo vol gebouwde en verlichte landschap. En alles leek heel plat. Ik reisde naar Nederland om aan de Erasmus Universiteit Rotterdam mijn promotieonderzoek te komen doen. Samen met een medestudente was ik verleid, door twee gastdocenten die Portugal in de zomer van 1990 bezochten, om hier te komen promoveren. Toen al was het niet eenvoudig Nederlanders te verleiden met een AIO plaats. Samen werden wij de laatste twee promovendi van Alexander Rinnooy Kan, al lang een man met wereldbekendheid, die op het punt stond vrijwillig zijn florissante academische carrière te beëindigen. Twee belangrijke verschillen tussen Portugal en Nederland: in Nederland zijn er vier duidelijke jaargetijden, Portugal is zachter van klimaat en heeft eigenlijk maar twee echte jaargetijden: zomer en herfst. Nederland is bijna evenredig vol gebouwd en behoorlijk vlak, Portugal is heel heterogeen in bevolkingsdichtheid en biedt hier en daar zeer ruig en vaak bergachtig landschap. In Portugal nadert men de zee altijd van boven, dalend naar de zeespiegel. In Nederland bevindt de zee zich zo goed als altijd achter hoge duinen en dijken en de weg daarheen is vaak licht stijgend. Maar ook verschillen in levensopvattingen beginnen zich te onthullen. In Nederland wordt het kiezen voor een academische carrière, minder dan in Portugal, als bijzonder gezien. In feite hebben Nederlanders een natuurlijke houding van afvlakken van verschillen tussen de mensen. Er is een kleinere notie van aanzien dan in Portugal. Zeer goede studenten kiezen vaak voor het bedrijfsleven en academici met schitterende carrières en een wereldwijde reputatie (zoals prof. dr. A.H.G. Rinnooy Kan) kunnen ineens dramatisch van koers wijzigen en zich richting het bedrijfsleven wenden. Datzelfde bedrijfsleven neemt ze gretig aan. In Portugal worden doorgewinterde academici door het bedrijfsleven vaak als eigenaardig, zelfs een beetje wereldvreemd, gezien. Mijn eerste dag in Rotterdam was ook vol ontdekkingen. Punctueel openbaar vervoer met voldoende zitplaatsen (neem van mij aan dat het wel zo is in Nederland; alles wordt anders ervaren, afhankelijk van wat je gewend bent) en goed verwarmd. En ondanks de drukte alles geordend, schoon en betrekkelijk stil. Geen toeterende auto s op straat en er werd ook bijna niet gesproken tegen elkaar. Zelfs de ophaalbruggen gaan omhoog en omlaag zonder krijsen. Toen was de mobiele telefoon nog niet zo ingeburgerd als nu, dus de tram was heel stil. Zo stil waren ook de stoepen, al was het in het centrum van Rotterdam, ten minste overdag, drukbevolkt op straat. En iedereen was zo lang! In Portugal steek ik meestal boven mijn medemensen uit, hier moet ik om de medemens in de ogen te kijken heel vaak omhoog kijken. Die lichte ogen en haren, vooral bij de dames, waren een grote fascinatie voor me. Het is dan ook geen wonder dat ik in minder dan een jaar verliefd werd op een knappe blondine maar daar komen we nog op, later in dit verhaal. Het viel me ook gelijk op dat mensen in Nederland tijdens een gesprek graag elkaar diep in de ogen kijken. In veel gevallen is dat dus voor mij geen straf! Echter zijn de dagen in de buitenlucht heel kort. Vooral in de winter. Het bleke zonnetje dat mij dan een schaduwloos bestaan geeft, gaat zeer vroeg onder. En de stoepen en straten werden dan ineens leeg. En alle winkels gingen (toen zelfs supermarkten) om 5 uur in de middag dicht. Ook in het centrum! Ongehoord. Eens in de week waren ze tot heel laat (9 uur!) open, op vrijdag. De winkelcentra van Lissabon die 7 dagen per week tot middennacht open zijn, leken ineens heel ver hier vandaan. Maar de mensen waren niet geheel uit het zicht na vijven! Al die open gordijnen boden een vrije blik in goed verlichte kamers. Vreemd. Ik werd een beetje verlegen van het zomaar onbedoeld in de intimiteit van gezinnen mogen kijken. Om te ontwijken dat ik onbekende mensen aan tafel etend of spelend zag, of op de bank TV kijkend, of op het tapijt met kinderen nog voor bedtijd spelend, ontwikkelde ik de houding om tijdens het lopen vooral naar beneden te kijken. Dit heeft me af een toe een verloren munt opgeleverd. Mijn eerste bezoek aan de universiteit werd als een warm welkom ervaren: iedereen stelde zich voor en wenste mij een gelukkig nieuwjaar. Daarna beleefde ik bij de tramhalte een van mijn eerste cultuurakkefietjes: ik naderde een halte waar een groep jongedames, later bleken zij rechtenstudentes te zijn, al wachtte. De tram stopte toevallig met de deur voor mij en ik deed prompt een stap opzij om hen voor te laten gaan. De dames keken me in afwachting aan; de trambestuurder keek ons allemaal aan en na een paar seconden impasse deed hij zijn deur weer dicht en reed weg. Toen werd me voor de eerste keer echt duidelijk dat dames niet verwachten met hoffelijkheid te worden behandeld. Toen ik uitlegde dat ik hoffelijk probeerde te zijn, vond maar een klein aantal het enigszins charmant, maar ze waren het er unaniem over eens dat het bijzonder onhandig was geweest. Eigenlijk stap ik veel te makkelijk over een zeer belangrijk detail heen. Iedereen praatte moeiteloos Engels! Tijdens de eerste maanden leek het alsof Engels de officiële taal was. Alleen als Nederlanders onderling met elkaar spraken werd ik op de 32 33

19 SECTOR docent vertelt uitdaging gewezen van wat het inhield deze taal te leren. Ik kon niet eens inschatten hoeveel woorden er in een zin werden uitgesproken. Ik kon er niks van maken. Ik wilde de taal leren en ik deed er echt mijn best voor, maar keer op keer gingen de gesprekken waar ik bij betrokken was moeiteloos over op het Engels. Uit efficiëntie-overwegingen. Efficiëntie. Dat is ook een sleutelbegrip hier. Nederland is een goed land voor Operations Research. Ook in de omgang zijn mensen efficiënt. Ze zijn recht door zee en direct. In Portugal zijn mensen meer verfijnd in de omgang. Zo is het in Portugal gebruikelijk niet gelijk ja op een aanbod te zeggen. Mijn eerste verjaardagsbezoek heeft me geleerd wat de consequentie van een nee in Nederland is. Bij binnenkomst werd me gevraagd wil je een plakje cake? Ik dacht nog niet, maar beantwoorde nee dank je waardoor de cake de rest van mijn visite niet meer tot mijn mogelijkheden behoorde. Heel bijzonder! Het tegenovergestelde is dat men in Nederland niet vertrouwd is met aanbiedingen uit beleefdheid: voor mijn eerste lange treinreis nam ik brood mee en toen ik trek kreeg bood ik eerst mijn medereizigers wat van mijn brood aan, zoals mijn moeder me geleerd heeft en in feite heel normaal is in Portugal. Uiteraard ging ik er vanuit ging dat iemand ja zou kunnen zeggen en was bereid een deel van mijn brood af te staan wat ik niet zag aankomen was dat mijn hele voorraad werd verdeeld onder meerdere hongerige reizigers. Ik bleef dus mijn trek houden, maar had zelf geen brood meer. Met enkel verwarring, en een soort van gevoel iets goeds voor de medemens te hebben gedaan, was ik weer een ervaring rijker. Recht door zee en direct zijn, zie ik nog steeds als een evidentie van een natuurlijke aanleg voor efficiëntie. En ander verschil is het hebben van verwachtingen ten aanzien van het verloop van bijna alles. Verjaardagen worden in de regel steeds op dezelfde manier gevierd. Mensen worden bij elk restaurant op dezelfde manier ontvangen met wat kan ik voor u inschenken voordat de kaart komt en direct na het leegeten van het bord met de hoofdmaaltijd, komt een correct, maar ik vermoed, niet altijd oprecht geïnteresseerd was alles na wens?. Als iemand op een onverwachte manier met zo n formule omgaat, is de gesprekspartner gelijk ontwapend. Op de vraag op straat hoe gaat het? beantwoorden met iets minder dan goed het liefste uitstekend leidt tot verwarring, en een overhaast we moeten eens een afspraak maken om daarover te praten. Portugezen zijn in de regel spontaner. Zeggen en doen waar ze ineens zin in hebben. Zoals even onaangekondigd bij iemand langs gaan. Nederland daarentegen is het land van de agenda. Bij het maken van een afspraak zeggen we oh, ik kan pas over zes maanden ; we zijn er dan ook klokslag op de afgesproken tijd. Even wennen voor een Portugees dus Maar ook Nederlanders hebben wat tijd nodig om aan Portugezen te wennen; gedurende een bepaalde tijd waren er drie en soms vijf Portugezen in het Econometrische instituut van de Erasmus Universiteit. Als we onderling met elkaar kletsten over de meeste banale zaken, dachten onze Nederlandse collega s dat we voortdurend ruzie met elkaar hadden. Een beheerste gesprekstoon is in Nederland gemeengoed. Net als alles vertellen met een glimlach. Zelfs al is het slecht nieuws. Het gezicht en de intonatie van Portugezen verraden de innerlijke gemoedstoestand veel makkelijker en dat word snel als ernstig gezien. Nederlanders worden ook geacht snel hun eigen brood te verdienen. Studerende kinderen gaan op kamers, en zoeken een bijbaantje om de studiefinanciering aan te vullen. In Portugal bestaat geen studiefinanciering en ouders betalen alle rekeningen. En er zijn geen bijzondere leningsvormen voor studerenden. Als een Portugees gaat studeren is dat werkelijk een bijzondere opgave, voor de jonge telg en de ouders. Er wordt dan ook veel toewijding verwacht en dat is ook werkelijk aanwezig bij de student. Studeren komt voor alles. Ik kan er nog altijd niet aan wennen dat mijn studenten in Nederland mij komen vertellen mijnheer, ik kan niet naar het tentamen komen, want ik moet op wintersport. Dat blijft voor mij de wereld op zijn kop. De student en ik blijven het dan ook altijd oneens als ik zeg volgens mij is dat een slechte planning, u moet naar het tentamen, en daarom kunt u nu niet op wintersport. Enfin. Het pragmatisme van de berekende Nederlandse student uit zich ook in de inspanning voor een vak, en in de behaalde cijfers. In de regel worden vakken uitgezocht op het leveren van de nodige studiepunten tegen de laagste inspanning. Qua cijfer is vooral een voldoende van belang. Als ik een inzagedag houd voor een tentamen, komen alleen de studenten met cijfers tussen 5.0 en 5.4 langs. Ik vermoed dat die cijfers relatief schaars worden gegeven uit pragmatisme door docenten. Dat pragmatisme heb ik nog niet ontwikkeld. Ik tel deelcijfers op en geef wat er uit komt. Het blijft me wel verrassen dat studenten die een 6 halen, maar wie ik in staat acht een veel hoger cijfer te halen, niet benieuwd zijn naar waar het fout ging. Dat laatste gebeurt in Portugal wel. In Nederland wordt eerder gevraagd om de uitwerking van het tentamen openbaar te maken. Terug naar de bijbaantjes van de Nederlandse student. Die worden niet alleen uit pure noodzaak gezocht. Er zit ook een bepaalde strategie achter. Studenten denken vaak aan hun toekomstige curiculum vitae. Sommige nevenactiviteiten staan goed naast een studie, favoriet zijn bestuursactiviteiten bij clubs of verenigingen. Iets anders is dat iedereen in Nederland een mening lijkt te hebben over alles. Ik kan het in feite mijn schoonmoeder niet kwalijk nemen; ongevraagd advies geeft werkelijk iedereen. Die houding om een mening te hebben en advies te geven kan deels verklaren waarom Nederland zo uitzonderlijk veel consultants levert. Na vele jaren in Nederland, ben ik zelf ook een beetje Nederlander geworden Maar gelukkig blijft het bij Nederlanders niet bij het praten, ze doen ook een hoop. En hebben onbetwistbare expertises. Sommige uit noodzaak geboren, zoals de meesterlijke wijze waarop Nederlanders baggerwerk kunnen doen en natte bouwwerken kunnen maken. Ik blijf een trots gevoel houden als ik in plekken, zoals de Chek Lap 34 35

20 SECTOR docent vertelt SECTOR vacature 36 Kok Airport in Hong Kong kom, wetend dat het aangelegd is op grond die door Nederlanders uit de zee is gebaggerd. Aan het begin van dit verhaal heb ik beloofd op een bepaalde jongedame met mooie blauwe ogen en blond haar terug te komen. Mijn ontmoeting met haar bewijst opnieuw het pragmatisme van het Nederlandse volk: een vriendin plaatste in haar hoofd dat ik geen 4 jaar (de AIO tijd) alleen in Nederland kon zijn, en ontwikkelde een plan: mij van gezelschap voorzien. Nietsvermoedend werden de jongedame met mooie blauwe ogen en blond haar (nu mijn vrouw) en ik door haar uitgenodigd om te komen eten en merkwaardig genoeg was het wel een schot in de roos. We zijn al bijna twintig jaar bij elkaar, meer dan de helft besteed na ons huwelijk en sinds anderhalf jaar zijn we thuis met zijn drieën: we hebben een prachtdochter die Portugees en Nederlands leert. Relaties. Ook een intrigerend onderwerp. Ook op dit vlak is het in Portugal niet gebruikelijk openlijk te zeggen wat je wilt. En ook niet om gelijk ja te zeggen. In Nederland wordt openlijker gepraat over de kansen en mogelijkheden. In Portugal wordt meer gedroomd en worden liefdesverklaringen gedaan, en herhaald, voordat een relatie een feit is. Daarentegen gedragen mensen in Portugal zich in het openbaar meer als verliefden dan in Nederland. In Nederland overkomt me nog steeds dat ik pas later ontdek dat twee mensen, die ik beide al langer ken, al lange tijd een relatie blijken te hebben zonder dat ik dat merkte. Portugezen houden die dingen minder voor zichzelf. In feite houden Portugezen veel minder voor zichzelf. Zoals eerder gezegd, onze toon en gelaat laat makkelijk zien hoe we ons voelen. En we kunnen ons makkelijker in melancholie verliezen. Zo is fado een typische vorm van volksmuziek. In hedendaags Portugees is fado ook synoniem voor het lot. Aangezien ik geen linguïst ben, kan ik niet zeggen of deze vorm van muziekkunst zijn naam ontleent aan een woord dat al lot betekende, of dat fado synoniem is geworden voor het lot, dankzij de liederen die daaronder vallen. Dat maakt verder ook niet uit, fado zingt over de blote ziel. Dat ken ik niet in de Nederlandse muziektraditie. Maar ondanks de taalbarrière is er vast iets van te voelen: fadozangers (vaak zangeressen) trekken volle zalen in Nederland. Bijzonder. Zo hebben de Portugezen ook iets te bieden aan de Nederlanders. Misschien biedt de meer emotionele houding van een Portugees een meerwaarde aan de berekenende en pragmatische Nederlandse samenleving. Wie weet ontstaat ooit, naast het grondrechtelijke recht op vrijheid van meningsuiting, ook een feitelijke vrijheid van emotie-uitingen onder het Nederlandse volk. Na vele jaren in Nederland ben ik zelf ook een beetje Nederlander geworden. Ook officieel, ik heb twee paspoorten, iets wat me nooit zal verenigen met de heer Wilders. Dat is zeker niet de enige reden voor meningsverschillen, maar wel een praktische. En ik weet nu heel goed dat ondanks de oppervlakkige verschillen in de kern, er veel meer overeenkomsten dan verschillen zijn. Zo worden we door dezelfde dingen geraakt en bewogen. We uiten ons enkel anders, en daarmee bedoel ik niet alleen de taal. Gelderlandplein 75d Postbus AB Amsterdam t: +31 (0) f: +31 (0) i: Déhora Consultancy Group ondersteunt opdrachtgevers bij het verbeteren en flexibiliseren van haar personele inzet. Dat doet zij inmiddels 23 jaar succesvol in Nederland, België en Polen. Ter versterking van onze afdeling Advies zijn wij op zoek naar een: Advanced Planning Consultant (m/v) (32-40 uur p/w) Jouw job? Als Advanced Planning Consultant ben je dagelijks bezig met het adviseren, ondersteunen en begeleiden van (complexe) personele planningsvraagstukken om zo tot duurzame oplossingen te komen. Binnen deze functie ben je een allround consultant die bij verschillende klanten op vele uiteenlopende adviesprojecten inzetbaar is. Door je goede communicatieve vaardigheden ben je in staat om de complexe vraagstukken voor jezelf en voor de klant te vereenvoudigen. Hierbij weet je een goed overzicht te houden tussen het totaalplaatje en de details. Door je creatieve manier van denken, slaag je er elke keer weer in om de juiste oplossing aan de klant te bieden. Je zult ook een belangrijke rol spelen bij het verder uitbouwen van onze Advanced Planning & Scheduling (APS) group. Bij de APS group werken we samen met leveranciers van APS systemen. Voor de ontwikkeling van APS systemen stel je specificaties en wijzigingsverzoeken op. Je bent het functionele aanspreekpunt voor onze klant én onze software developers. Jouw APS werkzaamheden zullen bestaan uit: ontwerpen van beslissingsondersteunende applicaties voor Advanced Planning en Scheduling (APS) in bij verschillende klanten zoals in de zorg en het openbaar vervoer; ontwikkelen en implementeren van intelligente planningsalgoritmes; modelleren en programmeren van planningsapplicaties; ontwerpen van interfaces tussen APS systemen en bestaande (ERP)applicaties. Wie zoekt Déhora? Als Advanced Planning Consultant heb je een WO opleiding in de richting econometrie, toegepaste wiskunde of een andere relevante studie afgerond (relevante werkervaring is zeker een pré!). Je hebt kennis van optimaliseringstechnieken en algoritmes, simulatietechnieken, objectoriëntatie, UML, SQL databases, datamodellering, softwaretechnologie en programmeertalen. Daarnaast beschik je over uitstekende communicatieve vaardigheden, ben je klantgericht, zelfstandig, commercieel ingesteld en heb je een positief- kritische houding. Je vindt het erg belangrijk om jezelf te blijven ontwikkelen binnen een professionele organisatie en je vindt het een uitdaging om binnen het vakgebied continu je grenzen te verleggen. Wat biedt Déhora? Naast de uitdagende opdrachten bij aansprekende klanten kun je rekenen op een goed salaris en een aantrekkelijk pakket secundaire arbeidsvoorwaarden. Uitstekende persoonlijke ontwikkelmogelijkheden ontbreken hierbij niet! Interesse? Wij ontvangen graag je reactie voorzien van een CV per ter attentie van mevrouw el Morabeti via vacature@dehora.nl. Voor meer informatie over de vacature kun je contact opnemen met Carlo Verleun via telefoonnummer

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid

18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid 18 tips om te werken aan je eigen inzetbaarheid Goed, gezond en gemotiveerd aan het werk tot je pensioen? Dat bereik je door kansen te pakken op het werk. Leer aan de hand van onderstaande punten hoe je

Nadere informatie

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst.

Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Hallo, Wij zijn Kai & Charis van de Super Student en wij geven studenten zin in de toekomst. Dat is namelijk helemaal niet zo makkelijk. Veel studenten weten nog niet precies wat ze willen en hoe ze dat

Nadere informatie

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9

Inhoud. Inleiding 6. 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 Inhoud Inleiding 6 1 Introductie 7 Ondernemerschap in Nederland 8 Drie manieren om een bedrijf te starten 8 IK als ondernemer 9 2 Instanties in Nederland 13 Belangrijke instanties voor ondernemers 14 Kamer

Nadere informatie

Prijsontwikkeling koopwoningen

Prijsontwikkeling koopwoningen Prijsontwikkeling koopwoningen 1. Doelen De doelen van deze les zijn: Leerlingen leren het belang van definities en hoe verschillende definities kunnen leiden tot verschillende uitkomsten en conclusies;

Nadere informatie

Ondernemerschap in Nederland

Ondernemerschap in Nederland Ondernemerschap in Nederland Je neemt deel aan het profiel Ondernemerschap. Dit betekent dat je erover denkt om in de toekomst als ondernemer te gaan werken. Dat is anders dan werken in loondienst. Dan

Nadere informatie

Meer succes met je website

Meer succes met je website Meer succes met je website Hoeveel geld heb jij geïnvesteerd in je website? Misschien wel honderden of duizenden euro s in de hoop nieuwe klanten te krijgen. Toch levert je website (bijna) niets op Herkenbaar?

Nadere informatie

1 3 N u t t i g e LinkedIn Tips. Haal direct meer uit je netwerk!

1 3 N u t t i g e LinkedIn Tips. Haal direct meer uit je netwerk! 1 3 N u t t i g e LinkedIn Tips Haal direct meer uit je netwerk! Inleiding Allereerst wil ik u bedanken voor het downloaden van dit e-book. Na weken van voorbereiding kunnen we dan nu eindelijk dit e-book

Nadere informatie

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl

Zorg voor je carrière. Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Neem gerust contact op of maak een afspraak. Telefoon: (030) 602 94 25 of e-mail: zorg@matchcare.nl Hoe presenteer ik mijzelf? Wat wil ik? Zorg voor je carrière Door het dagelijkse contact met mijn coach

Nadere informatie

Voorbereiding assessment

Voorbereiding assessment Voorbereiding assessment 1. Zelfportret gemaakt door malou... 1 2. Samenvatting... 3 3. Zelfportret door een docent... 5 4. Zelfportret door Slc er... Fout! Bladwijzer niet gedefinieerd. 5. Aanvullende

Nadere informatie

Frans de Hoyer GW Management. E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive. De wereld is veranderd

Frans de Hoyer GW Management. E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive. De wereld is veranderd Frans de Hoyer GW Management E-Mail Marketing (mysterye-mail) E-Mailnieuwsbrief Social media voor de Automotive De wereld is veranderd 1 We kopen online We plaatsen alles online 2 Dit onderdeel valt ineens

Nadere informatie

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij

Elke middag loopt Fogg van zijn huis naar de Club. Om een spelletje kaart te spelen. Er wordt altijd om geld gespeeld. En als Fogg wint, geeft hij Rijk Phileas Fogg is een vreemde man. Hij is erg rijk. Maar niemand weet hoe hij aan zijn geld komt. Een baan heeft hij namelijk niet. Toch woont hij in een groot huis, midden in Londen. In zijn eentje.

Nadere informatie

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK!

LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! LAAT JE BEDRIJF GROEIEN DOOR HET INZETTEN VAN JE NETWERK! In dit E-book leer je hoe je door het inzetten van je eigen netwerk je bedrijf kan laten groeien. WAAROM DIT E-BOOK? Veel ondernemers beginnen

Nadere informatie

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken!

E-PAPER. Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! Dé expert in praktische apotheektrainingen E-PAPER Drie praktische tips om je werk als apothekersassistent(e) leuker te maken! 1 Inhoudsopgave De cliënt en ik 3 Weet jij nog waarom je in de apotheek wilde

Nadere informatie

Werkboek Het is mijn leven

Werkboek Het is mijn leven Werkboek Het is mijn leven Het is mijn leven Een werkboek voor jongeren die zelf willen kiezen in hun leven. Vul dit werkboek in met mensen die je vertrouwt, bespreek het met mensen die om je geven. Er

Nadere informatie

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl

13 Acquisitietips. AngelCoaching. Coaching en training voor de creatieve sector www.angelcoaching.nl 13 Acquisitietips AngelCoaching Coaching en training voor de creatieve sector Tip 1 Wat voor product/dienst ga je aanbieden? Maak een keuze, niemand kan alles! Tip 1 Veel ondernemers zijn gezegend met

Nadere informatie

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014

TuinHulp.com, Nieuwe Webservice voor Hoveniersbedrijven 2014 Even voorstellen: Mijn naam is Marcel van Leeuwen, ben van oorsprong hovenier, en tuincentrum deskundige. Sinds eind jaren negentig ontwerp en publiceer ik ook websites. Nadat ik ben overgestapt naar Wordpress

Nadere informatie

Werken in een andere sector of branche: iets voor u?

Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Werken in een andere sector of branche: iets voor u? Uw hele loopbaan blijven werken in dezelfde sector of branche? Voor veel werknemers is het bijna vanzelfsprekend om te blijven werken in de sector of

Nadere informatie

10 Tips voor je LinkedIn-profiel

10 Tips voor je LinkedIn-profiel 10 Tips voor je LinkedIn-profiel LinkedIn is nog altijd dé netwerksite voor professionals. Behalve een netwerkfunctie, heeft LinkedIn ook steeds meer de functie van sollicitatiesite. Recruiters, headhunters

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw 25 september en 8 oktober 2014 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van de webinars LinkedIn Simpel: Je Profiel van24 september en

Nadere informatie

Juridische medewerker

Juridische medewerker 28-11-2013 Sectorwerkstuk Juridische medewerker Temel, Elif HET ASSINK LYCEUM Inhoudsopgave Inhoud Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 2 Hoeveel procent van de opleiding bestaat uit stage?... 6 o Begeleiding...

Nadere informatie

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld:

De informatie uit deze stappenwijzer is in heel veel situaties te gebruiken. Bijvoorbeeld: Inleiding Deze Loopbaan-stappenwijzer is bestemd voor OBP-medewerkers en geeft praktische tips over loopbaanpaden, carrièremogelijkheden en mobiliteit. Ben je toe aan nieuwe uitdaging? Heb je behoefte

Nadere informatie

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK

EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK EEN SUCCESVOL SOLLICITATIEGESPREK INHOUD Over ons 1 Finance 2 Business support 3 Voorbereiding 4 De juiste indruk achterlaten 5 Het sollicitatiegesprek 7 Sollicitatievragen beantwoorden 8 OVER ONS Walters

Nadere informatie

Stageverslag Danique Beeks

Stageverslag Danique Beeks Stageverslag Danique Beeks Waarom deze stage en hoe zag de stage eruit? Ik heb via Mirthe informatie gekregen over deze stage. Haar achterneef is een van de eigenaren van dat bedrijf. Ze heeft mij deze

Nadere informatie

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee?

(VIDEO) Review ZEEF Wat is ZEEF en wat kan je hiermee? Inhoud Inleiding Voor Wie is ZEEF? Wat kan ik op ZEEF vinden? Hoe werkt ZEEF voor een bezoeker? Hoe werkt ZEEF voor een expert? Voordelen ZEEF Nadelen ZEEF Conclusie ZEEF Eigen ervaringen met ZEEF Bronnen

Nadere informatie

Online Training Basis LinkedIn (LI) Profiel

Online Training Basis LinkedIn (LI) Profiel Auteur: Leni Minderhoud info@45plusondernemer.nl Online Training Basis LinkedIn (LI) Profiel Audio 1 Het belangrijkste voor je LI profiel eerst Hallo luisteraar naar deze audio serie over je LI profiel.

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Johan Vosbergen Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Johan Vosbergen... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Johan,

Nadere informatie

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE

ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE Exact Online CASE STUDY ONLINE SAMENWERKEN IN HET DNA VAN ACCOUNTANTSKANTOOR JOINSON & SPICE www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY INZICHT DELEN OM TE GROEIEN JOINSON & SPICE is druk.

Nadere informatie

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A

Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A Presentatie Tekst Top plan (talentontwikkelingsplan) Amy Kouwenberg OABCE1A INLEIDING Ik heb vandaag een cadeautje meegenomen. Niet voor jullie, maar voor mijzelf. Het cadeautje staat voor de verrassingen

Nadere informatie

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014

! LERAREN HANDBOEK!!! 1e Editie, 2014 LERAREN HANDBOEK 1e Editie, 2014 1. Je eerste Workshop Om te beginnen In dit Leraren Handboek vind je een paar tips en tricks die je kunnen helpen bij het voorbereiden van je workshop. Als je nog nooit

Nadere informatie

Rapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen

Rapportage. Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen Rapportage Onderzoek: mediawijsheid onder ouders en kinderen In opdracht van: Mediawijzer.net Datum: 22 november 2013 Auteurs: Marieke Gaus & Marvin Brandon Index Achtergrond van het onderzoek 3 Conclusies

Nadere informatie

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly 1592180

ESSAY. Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay. Lexington Baly 1592180 ESSAY Hoe kan Oxford House efficiënter online communiceren naar zijn potentiele opdrachtgevers? Essay Lexington Baly 1592180 Seminar: Dream Discover Do Essay Docent: Rob van den Idsert Effectief gebruik

Nadere informatie

Hoe vind ik mijn droombaan?

Hoe vind ik mijn droombaan? Hoe vind ik mijn droombaan? Denk eens aan een collega of vriend van je die in jou ogen een droombaan heeft. Hij is niet alleen goed in zijn werk, maar geniet er ook elke dag met volle teugen van. Anderen

Nadere informatie

E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be

E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be E-Book Thuiswerk Vacatures Met 10 Insider Tips!!! Gratis downloaden op: www.thuiswerk-vacatures.be Disclaimer Bij het samenstellen van deze cursus is de grootste zorg besteed aan de juistheid van de hierin

Nadere informatie

Consultants: je bent je eigen gereedschapskist Door: Nicky Hansen

Consultants: je bent je eigen gereedschapskist Door: Nicky Hansen Consultants: je bent je eigen gereedschapskist Door: Nicky Hansen De vraag is groot, de druk is aanwezig, de salarissen zijn hoog en de gevolgen zijn enorm. Dit is het werk van een strategie- of bedrijfsconsultant.

Nadere informatie

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar

Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Mijn 7 grootste inzichten in ICT in de zorg uit de afgelopen 15 jaar Gebaseerd op ervaringen die ik opdeed in meer dan 10 verschillende ziekenhuizen Mirjan van der Meijden Zorginformatisering Vooraf In

Nadere informatie

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer

op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer op een gebrek aan kennis berustende mening of afkeer stellen: geef ik iedereen een gelijke kans of staan er misschien onbewust vooroordelen in de weg? Ook in Den Haag worden kansen gemist, waardoor bijvoorbeeld

Nadere informatie

U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen.

U leert in deze les toestemming vragen. Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. TOESTEMMING VRAGEN les 1 spreken inleiding en doel U leert in deze les "toestemming vragen". Toestemming vragen is vragen of u iets mag doen. Bij toestemming vragen is het belangrijk dat je het op een

Nadere informatie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie

Zaken voor mannen. Verhalen van mannen met epilepsie Zaken voor mannen Verhalen van mannen met epilepsie Introductie Niet alle mannen vinden het prettig om over hun gezondheid te praten. Ieder mens is anders. Elke man met epilepsie ervaart zijn epilepsie

Nadere informatie

Onderzoek Social Media in Transport & Logistiek

Onderzoek Social Media in Transport & Logistiek Onderzoek Social Media in Transport & Logistiek 19 maart 2014 2 Inleiding Na een aantal zware crisisjaren lijkt de sector transport & logistiek begin 2014 weer uit het dal te klimmen. De eerste signalen

Nadere informatie

International Study Project

International Study Project International Study Project International Study Project Het International Study Project (ISP) is een studie project in het buitenland, waarbij een groep van 24 laatstejaars bachelor- en masterstudenten

Nadere informatie

Inge Test 07.05.2014

Inge Test 07.05.2014 Inge Test 07.05.2014 Inge Test / 07.05.2014 / Bemiddelbaarheid 2 Bemiddelbaarheidsscan Je hebt een scan gemaakt die in kaart brengt wat je kans op werk vergroot of verkleint. Verbeter je startpositie bij

Nadere informatie

Optimaliseer je prestaties

Optimaliseer je prestaties Winst en Groei - Internetmarketing en Verkooptraining Optimaliseer je prestaties 10 Technieken om je prestaties te verbeteren Christo Cornelissen & Mieke Bouquet Alles waar je jezelf op weet te focussen

Nadere informatie

Hoe maak je interessante tweets?

Hoe maak je interessante tweets? Hoe maak je interessante tweets? Januari 2012 Inleiding Leuk dat je echt aan de slag gaat met het maken van goede tweets! In dit document vind je algemene tips voor het opstellen van goede tweets. Bovendien

Nadere informatie

Aanmelden bij LinkedIn

Aanmelden bij LinkedIn Aanmelden bij LinkedIn Wat is LinkedIn? In de vorige les hebben jullie kennisgemaakt met Facebook: een sociaal netwerk waarop je contact kan onderhouden met vrienden. LinkedIn is ook een sociaal netwerk

Nadere informatie

Effectief solliciteren de beste start voor je Carrière. 14 mei 2013 Laura van der Knaap Nutri-akt bv

Effectief solliciteren de beste start voor je Carrière. 14 mei 2013 Laura van der Knaap Nutri-akt bv Effectief solliciteren de beste start voor je Carrière 14 mei 2013 Laura van der Knaap Nutri-akt bv Programma Korte toelichting Nutri-akt Arbeidsmarkt Sollicitatieproces Zelfreflectie Sollicitatiebrief

Nadere informatie

Cursusgids - Social Medi lessen. Eerste druk November 2015. Digitaal Leerplein. Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein.

Cursusgids - Social Medi lessen. Eerste druk November 2015. Digitaal Leerplein. Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein. Titel Cursusgids - Social Medi lessen Eerste druk November 2015 Auteur Fred Beumer Digitaal Leerplein Website: www.digitaalleerplein.nl E-mail: info@digitaalleerplein.nl Alle rechten voorbehouden. Niets

Nadere informatie

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole

De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole De ambtenaar als ambassadeur aan de slag met social business Door: Jochem Koole Sociale media hebben individuen meer macht gegeven. De wereldwijde beschikbaarheid van gratis online netwerken, zoals Facebook,

Nadere informatie

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes?

Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? Rapportage online marktonderzoek Wat maakt succes? December 2007 / Januari 2008 Door: Marco Bouman, Impulse, Strategie & Marketing Februari 2008 2008 Marco Bouman, alle rechten voorbehouden Het is niet

Nadere informatie

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben

Ik-Wijzer Ik ben wie ik ben Ik ben wie ik ben Naam: Lisa Westerman Inhoudsopgave Inleiding... 3 De uitslag van Lisa Westerman... 7 Toelichting aandachtspunten en leerdoelen... 8 Tot slot... 9 Pagina 2 van 9 Inleiding Hallo Lisa,

Nadere informatie

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach

Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Test: Je ouders als studie oriëntatiecoach Je ouders kunnen perfecte last minute studie oriëntatiecoaches zijn, maar weten ze eigenlijk wel wat je dromen en ambities zijn? En omgekeerd: weet jij hoe jouw

Nadere informatie

MINI-WHITEPAPER Personeel werven de mogelijkheden

MINI-WHITEPAPER Personeel werven de mogelijkheden MINI-WHITEPAPER Personeel werven de mogelijkheden Als uw bedrijf groeit of als één van uw werknemers het bedrijf verlaat, heeft u nieuw personeel nodig. U heeft echter zelf niet de tijd en/of de kennis

Nadere informatie

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig

Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Grijp je Ambities Sprankelend Spraakmakend Verrassend Inspirerend Waanzinnig Je dromen verwezenlijken in 7 stappen. Grijp je ambities Brengt je dichterbij je ideaal Geeft je inzicht in jouw persoonlijke

Nadere informatie

ONTSLA JEZELF Jouw Eerste Stap Naar Werken Met Energie En Voldoening Dit rapport is geschreven voor iedereen die al lang op zoek is naar werk dat echt voldoening gaat geven en in een ideale wereld het

Nadere informatie

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline.

Exact Online BUSINESS CASE MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING. De 5 tips van Marc Vosse. www.exactonline. BUSINESS CASE Exact Online MET EXACT ONLINE MEER FOCUS OP ACCOUNTMANAGEMENT EN ADVISERING De 5 tips van Marc Vosse www.exactonline.nl 2 EXACT ONLINE CASE STUDY ACCOUNTANCY DE 5 TIPS VAN MARC VOSSE Voor

Nadere informatie

Schrijf met meer impact

Schrijf met meer impact Schrijf met meer impact Het volledige trainingsprogramma om met je teksten meer klanten te werven In het Schrijf met meer impact -programma leer je hoe je met jouw eigen schrijfstijl meer ideale klanten

Nadere informatie

Om Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn zakelijk goed te kunnen inzetten, organiseren wij de onderstaande 3 workshops.

Om Facebook, Twitter, Instagram en LinkedIn zakelijk goed te kunnen inzetten, organiseren wij de onderstaande 3 workshops. Social media zijn niet meer weg te denken in de huidige wereld. De ontwikkelingen gaan razend snel en de mogelijkheden zijn onbegrensd. We hebben allemaal wel een Facebook, Twitter of Linkedin account.

Nadere informatie

EMPLOYEE INSIGHTS 2015 NEDERLAND

EMPLOYEE INSIGHTS 2015 NEDERLAND EMPLOYEE INSIGHTS 2015 NEDERLAND www.robertwalters.nl ROBERT WALTERS EMPLOYEE INSIGHTS 2015 In dit document vindt u de resultaten van een onderzoek dat Robert Walters dit jaar heeft uitgevoerd onder professionals

Nadere informatie

Succesvol campagne voeren

Succesvol campagne voeren Succesvol campagne voeren Spread the word, spread the feeling! Campagne voeren: íedereen kan het! In deze toolkit vind je tips voor het campagne voeren. Dit is gegarandeerd het leukste onderdeel van jouw

Nadere informatie

DE VOORHOEDE VAN DIGITAL

DE VOORHOEDE VAN DIGITAL DE VOORHOEDE VAN DIGITAL Betalingen vormen het hart van e-commerce. Maar de digitalisering heeft voor banken veel meer potentie dan alleen betalingen. Daarom investeert ABN AMRO in de ontwikkeling van

Nadere informatie

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST

Werkboek MEER KLANTEN OP JOUW MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER KLANTEN DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST Werkboek MEER MANIER! ANNEMIEKE TISSINK KRIJG MEER DOOR MARKETING IN TE ZETTEN OP EEN MANIER DIE BIJ JOU PAST MANIER! Hoofdstuk 1 Nieuwe klanten nodig? Marketing is een vakgebied waar veel om te doen is.

Nadere informatie

11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen

11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen 11 dingen die je nu kunt doen om meer te gaan verkopen Iedereen met een website komt er vroeg of laat mee in aanraking. Hoe verander ik meer bezoekers in klanten? Met conversie dus. Conversie optimalisatie

Nadere informatie

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot.

2.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. Fase.4 Tekstopbouw In deze paragraaf oefen je in het schrijven van een tekst met een indeling in inleiding, kern en slot. 1 1 Lees onderstaande tekst. Daarna ga je zelf een soortgelijke tekst schrijven.

Nadere informatie

JOB MARKETING. How to create a killer cv and cover letter. Jelle Verdoodt @Sportcareers

JOB MARKETING. How to create a killer cv and cover letter. Jelle Verdoodt @Sportcareers JOB MARKETING How to create a killer cv and cover letter Agenda 1. Voorstelling 2. Hoe past je cv en motivatiebrief in jullie zoektocht naar een job? 3. Hoe creëer je een killer cv? 4. Hoe zorg je dat

Nadere informatie

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden

Studieloopbaan en Loopbaanorientatie. Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Studieloopbaan en Loopbaanorientatie Nieke Campagne Studenten Loopbaan Service Universiteit Leiden Programma - Wat kan er in de opleiding - Hoe kies je? - Loopbaan oriëntatie en Studieloopbaankeuzes, binnen

Nadere informatie

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1

B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 B a s S m e e t s w w w. b s m e e t s. c o m p a g e 1 JE ONBEWUSTE PROGRAMMEREN VOOR EEN GEWELDIGE TOEKOMST De meeste mensen weten heel goed wat ze niet willen in hun leven, maar hebben vrijwel geen

Nadere informatie

MEEST GEMAAKTE FOUTEN IN HET CV

MEEST GEMAAKTE FOUTEN IN HET CV DE 5: MEEST GEMAAKTE FOUTEN IN HET CV Een handleiding vol met tips over het opstellen van een duidelijk en goed cv. L1NDA 1 Introductie Als je gaat solliciteren is een spetterend CV essentieel. Het is

Nadere informatie

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft!

150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft! Scott de Jong http://www.positiefleren.nl - 1 - Je leest op dit moment versie 2.0 van het Ebook: 150 Tips om kinderen te laten zien dat je om ze geeft.

Nadere informatie

De workshop Solliciteren wordt incompany gegeven en op maat aangeboden.

De workshop Solliciteren wordt incompany gegeven en op maat aangeboden. Workshop Solliciteren Solliciteren, vol vertrouwen aan de bak Je staat op een punt in je leven dat je op zoek gaat naar een baan. Je bent toe aan een nieuwe uitdaging of je bent genoodzaakt om iets anders

Nadere informatie

Slimmer Acquisitie van Passie naar Winst in 1 jaar. 28 tips. GRATIS bezoekers naar je site zonder Google? www.slimmeracquisitie.nl

Slimmer Acquisitie van Passie naar Winst in 1 jaar. 28 tips. GRATIS bezoekers naar je site zonder Google? www.slimmeracquisitie.nl 28 tips GRATIS bezoekers naar je site zonder Google? Hieronder geef ik je een aantal van mijn slimmer acquisitie praktijken die goed werken. De tips hebben niets te maken met SEO, oftewel beter gevonden

Nadere informatie

Boost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door

Boost uw carrière. Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past. Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Boost uw carrière Zo kiest u de MBAopleiding die bij u past Deze whitepaper is mede mogelijk gemaakt door Introductie Update uw kennis De wereld om ons heen verandert in een steeds hoger tempo. Hoe goed

Nadere informatie

Functieprofiel. Positie Research Consultant. Organisatie Quaestus Executive Leadership

Functieprofiel. Positie Research Consultant. Organisatie Quaestus Executive Leadership Functieprofiel Organisatie Quaestus Executive Leadership Datum 3 April 2017 De organisatie Quaestus is gespecialiseerd in Executive Leadership en heeft een breed aanbod van diensten in Executive Search,

Nadere informatie

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen.

Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. Een klein gesprekje met God Er was eens een Kleine Ziel die tegen God zei: Ik weet wie ik ben, ik ben het licht net als alle andere zielen. God lachte breed. Dat is waar!, zei God. Jij bent ook het licht.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1. Introductie

Hoofdstuk 1. Introductie Hoofdstuk 1 Introductie Wat kan dit boek voor jou betekenen? Als je dit boek leest, sta je op het punt een enorm succes te maken van je bedrijf. Dat vind ik geweldig cool. Welkom! Mijn naam is Marielle

Nadere informatie

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft)

De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) De VrijBaan Vragenlijst (specifiek voor iemand die geen werk heeft) Inleiding Veel mensen ervaren moeilijkheden om werk te vinden te behouden, of van baan / functie te veranderen. Beperkingen, bijvoorbeeld

Nadere informatie

1. Jurriaan Vogel. 2. Mark van Wijgerden. Waarde medestudenten,

1. Jurriaan Vogel. 2. Mark van Wijgerden. Waarde medestudenten, 1. Jurriaan Vogel Als derdejaarsstudent Bedrijfseconomie mag ik dit jaar al namens Student Party ECCO in de faculteitsraad van Tilburg School of Economics and Management plaatsnemen. Hier hebben we al

Nadere informatie

Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege. 12 t/m 16 oktober 2015. Naam: Klas 3:

Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege. 12 t/m 16 oktober 2015. Naam: Klas 3: Verslag snuffelstage week St. Aloysiuscollege 12 t/m 16 oktober 2015 Naam: Klas 3: DIT STAGEVERSLAG IS VAN Naam Emailadres Telefoon Klas MIJN STAGE DOE IK BIJ Naam organisatie Soort bedrijf Adres Plaats

Nadere informatie

Aan de slag met de Werk Ster!

Aan de slag met de Werk Ster! Aan de slag met de Werk Ster! Werk Ster Copyright EgberinkDeWinter 2013-2014 Werk Ster Stappen naar werk De Werk Ster helpt je duidelijk te krijgen waar jij op dit moment staat op weg naar werk. Je krijgt

Nadere informatie

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou!

DEEL 1. WERKBOEK 5 Eigen keuze. 2015 Monique van Dam YOU: De keuze is aan jou! DEEL 1 1 WERKBOEK 5 Eigen keuze Inhoud 2 1. Hoe zit het met je keuzes? 3 2. Hoe stap je uit je automatische piloot? 7 3. Juiste keuzes maken doe je met 3 vragen 9 4. Vervolg & afronding 11 1. Hoe zit het

Nadere informatie

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële

Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële Adinda Keizer - Copyright 2013 Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van Vindjeklant.nl worden gekopieerd of gebruikt in commerciële uitingen. Als startend ondernemer is alles nieuw. De boekhouding,

Nadere informatie

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING

Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING Verslag ouderavond FIT(s) OP DE KRING In gesprek met elkaar. Uitwerking van de stellingen. De onderstaande stellingen hebben we deze avond besproken onder elke stelling staan een aantal opmerkingen die

Nadere informatie

Employee Support en Menea

Employee Support en Menea Employee Support en Menea Sinds de aankondiging in april heb je de adviseurs van Employee Support bij Philip Morris kunnen zien om jou en je collega's te ondersteunen en bij te staan. Gelukkig hebben veel

Nadere informatie

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert.

9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. 9 redenen waarom jouw website geen klanten oplevert. Introductie Een goed ingerichte website met een goed uitgevoerde marketingstrategie is het ideale marketing tool voor ondernemers. Een goede website

Nadere informatie

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012

Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Speech van commissaris van de koningin Max van den Berg, opening vmbo-schooljaar, Hogeland College, Uithuizen, 20 september 2012 Beste leerlingen, dames en heren, Er is een filmpje op YouTube dat begint

Nadere informatie

Stap voor Stap Strategie

Stap voor Stap Strategie Stap voor Stap Strategie naar Passief Inkomen Hugo Bakker Hi, mijn naam is Hugo Bakker en vorig jaar april/ mei heb ik besloten om financieel onafhankelijk te worden via het internet. Simpelweg omdat ik

Nadere informatie

NN Vacaturevlogs Handleiding voor het creëren van video content met je smartphone

NN Vacaturevlogs Handleiding voor het creëren van video content met je smartphone NN Vacaturevlogs Handleiding voor het creëren van video content met je smartphone NN vacaturevlogs De vacaturevlogs zijn een ideale manier om kandidaten te laten kennismaken met de afdeling en collega

Nadere informatie

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0

Jobbersguide - 2015. Jobbersguide 2015 0 Jobbersguide - 2015 Jobbersguide 2015 0 Introductie Jobbersguide Om ervoor te zorgen dat jij als Jobber succesvol aan de slag kan en niet tegen verrassingen aanloopt hebben wij deze Jobbersguide gemaakt.

Nadere informatie

Solliciteren Sollicitatiebrief

Solliciteren Sollicitatiebrief - Aanhef Geachte heer Formeel, mannelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte mevrouw Formeel, vrouwelijke geadresseerde, naam onbekend Geachte heer, mevrouw Formeel, naam en geslacht van de geadresseerde

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw Februari 2015 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van de webinars LinkedIn Simpel: Je Profiel van 24 september 2014 en 8 oktober

Nadere informatie

APQ rapportage. Bea Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email:

APQ rapportage. Bea Voorbeeld. support@meurshrm.nl. Naam: Datum: 16.06.2015. Email: APQ rapportage Naam: Bea Voorbeeld Datum: 16.06.2015 Email: support@meurshrm.nl Bea Voorbeeld / 16.06.2015 / APQ rapportage 2 Inleiding Dit rapport geeft inzicht in jouw inzetbaarheid. We bespreken hoe

Nadere informatie

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid

Meten van mediawijsheid. Bijlage 6. Interview. terug naar meten van mediawijsheid Meten van mediawijsheid Bijlage 6 Interview terug naar meten van mediawijsheid Bijlage 6: Het interview Individueel interview Uitleg interview Ik zal je uitleggen wat de bedoeling is vandaag. Ik ben heel

Nadere informatie

10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN

10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN 10 SUCCESFACTOREN VAN VIP-DAGEN SNEL GOED VERDIENEN MET WERK DAT JE LEUK VINDT DOOR LAURA BABELIOWSKY WWW.BOUWEENBLOEIENDBEDRIJF.NL WAT IS EEN VIP-DAG PRECIES? Je gaat een dag met de klant aan het werk

Nadere informatie

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS)

Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Oplossingsgerichte vragen (Het Spel van Oplossingen IKB & TS) Stel dat dat (te grote wonder) gebeurt, ik betwijfel of dat zal gebeuren, maar stel je voor dat, wat zou je dan doen dat je nu niet doet? (p36)

Nadere informatie

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach.

Karin de Galan. Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Karin de Galan Karin de Galan (1967) is sinds 1991 trainer en coach. Ze heeft zich gespecialiseerd in het trainen van trainers en richtte in 2007 de galan school voor training op. Eerder werkte ze als

Nadere informatie

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5

Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 5 5 Tuin van Heden.nu 1 Mag ik zijn wie ik ben? Van In 6 Zacheüs (1) Het is erg druk in de stad vandaag. Iedereen loopt op straat. Zacheüs wurmt zich

Nadere informatie

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw

LinkedIn Simpel: Je Profiel. EBoekje voor starters Annet van Betuw LinkedIn Simpel: Je Profiel EBoekje voor starters Annet van Betuw 11 juni 2015 Over dit boekje Dit Eboekje is de weergave van het webinar LinkedIn Simpel: Je Profiel van 11 juni 2015 en gebaseerd op eerdere

Nadere informatie

Vrijwilligers en social media

Vrijwilligers en social media Inspiratiesessie Welkom! Introductie Agenda voor vandaag Vrijwilligers & social media De cijfers Facebook LinkedIn De verschillen In de praktijk Randvoorwaarden Ken uzelf! Thema s Vacaturetekst Vrijwilligers

Nadere informatie

Acquisitie met LinkedIn. Acquisitie met LinkedIn

Acquisitie met LinkedIn. Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn Acquisitie met LinkedIn 1. Introductie 2. Wat is acquisitie 3. Wat betekent acquisitie voor jou 4. Social Media facts 5. Acquisitie en LinkedIn 6. Tips Voorstellen

Nadere informatie