Sisa Kinderopvang. Pedagogisch Werkplan voor het Kinderdagverblijf

Transcriptie

1 Sisa Kinderopvang Pedagogisch Werkplan voor het Kinderdagverblijf Afdeling kwaliteit/werkplan pedagogisch beleid kinderdagverblijf / maart 2013

2 [2] Voorwoord Het pedagogisch werkplan is een praktische handleiding voor het handelen bij gebeurtenissen op de groep. Je kunt het werkplan gebruiken als naslagwerk of als hulpmiddel bij het inwerken van nieuwe medewerkers en stagiaires op de groep. Tevens is het een informatiebron voor ouders en verzorgers. Het werk van pedagogisch medewerker brengt met zich mee dat er op elk moment sprake is van een wisselwerking tussen de kinderen en de medewerkers. Tijdens een vast omschreven dagritme met betrekking tot eten, spelen, verschonen etc. reageert de medewerker voortdurend op het gedrag van de kinderen en collega s op de groep. Dit kan worden samengevat als: handelen. In de meeste gevallen gaat dit gewoon vanzelf, onbewust en is het uiteraard niet mogelijk om voortdurend stil te staan bij het waarom van deze handelingen. Wanneer er een nieuwe medewerker ingewerkt moet worden of een ouder vragen stelt ten aanzien van. het pedagogisch handelen op de groep worden pedagogisch medewerkers zich vaak weer bewust van hun eigen handelen. Daarnaast bestaat een team uit meerdere personen, die allemaal handelen vanuit hun eigen denken (visie) met/op de kinderen. Levenservaring, de eigen gezinssituatie en opleiding zijn hier natuurlijk van invloed op. Om duidelijkheid te scheppen in het handelen op de kinderdagverblijven bij Sisa Kinderopvang hebben we afspraken gemaakt over bijvoorbeeld breng- en haaltijden of welk speelgoed we geschikt vinden voor de ontwikkeling van de kinderen. Deze afspraken zijn vastgelegd in dit werkplan. Om snel op te zoeken hoe je dient te handelen in bepaalde situaties zijn in hoofdstuk 26 stroomschema s opgenomen. In hoofdstuk 27 vind je de observeerbare termen. Deze termen geven sturing aan het in gesprek blijven met elkaar, en laten zien hoe de opvoedingsdoelen zichtbaar zijn in de dagelijkse omgang met en het opvoeden van de kinderen. Waar in dit werkplan zij staat vermeldt kan ook hij worden gelezen. Waar ouders worden genoemd kan ook worden gelezen: ouder/verzorgers/verzorger. Bij pedagogisch medewerker wordt ook pedagogisch medewerkster bedoeld.

3 [3] INHOUDSOPGAVE 1. Pedagogisch klimaat 2. Wenbeleid 3. Dagindeling 4. Spelen (inclusief activiteiten) 5. Slapen 6. Uitstapjes 7. Corrigeren en belonen 8. Voedingbeleid 9. Hygiëne 10. Seksuele ontwikkeling 11. Ziekte en overlijden 12. Medische handelingen en toedienen van geneesmiddelen 13. Ongevallen 14. Temperatuur, vochtbeheersing en hitte 15. Taalbeleid / meertaligheid 16. VVE 17. Signaleren van ontwikkeling- en gedragsproblemen 18. Kindvolgsysteem 19. Signaleren van kindermishandeling (inclusief meldcode, protocol ongewenste omgangsvormen en 4 ogenbeleid) 20. Centrum Jeugd en Gezin / verwijsindex 21. Bijzondere gezinsomstandigheden 22. Calamiteiten en ontruiming 23. Zieke kinderen 24. Klachten van ouders 25. Borgen 26. Stroomschema s 27. Observeerbare termen

4 [4] 1. PEDAGOGISCH KLIMAAT Het pedagogisch klimaat is het geheel aan omgevingsfactoren waar het kind en/of de groep zich in begeeft. Onophoudelijk spelen deze elementen op elkaar in. Dat gebeurt bewust, maar meestal onbewust. Omgevingsfactoren zijn bijvoorbeeld de manier van opvoeding, de inrichting van de omgeving en alle vormen van communicatie. De manier van opvoeding die binnen Sisa Kinderopvang wordt nageleefd zijn beschreven in: Het pedagogisch beleid Het pedagogisch werkplan De Inrichting en de omgeving bepalen voor een belangrijk deel de sfeer en zijn afgestemd op: de ontwikkeling en leeftijd van het kind en de groep uitdaging veiligheid Communicatie middelen: hoe bewust wordt er gebruik gemaakt van de verschillende manieren van communicatie op welke manier wordt een kind/de groep aangesproken In het contact met kinderen is er altijd sprake van interactie. Of een medewerker er nu bewust of onbewust mee bezig is, er wordt door welke manier van communicatie voortdurend een boodschap naar het kind en/of de groep gezonden. Alle bewegingen, handelingen, blikken, opmerkingen en gesprekjes maken onderdeel uit van de communicatie. Het is goed om hier af en toe bij stil te staat en na te denken wat het effect is van ons gedrag en of hetgeen je bedoelt op de manier overkomt zoals je het bedoelt. Wanneer we als pedagogisch doel hebben gesteld dat we de kinderen willen leren om respectvol met elkaar om te gaan, dan moeten we in de eerste plaats zélf respectvol met elkaar om gaan. Het is belangrijk dat we ons bewust zijn van het gedrag dat daarbij hoort, maar ook van het gedrag dat daar niet bij past. Wanneer we als voorbeeld het doel nemen: leren samen spelen en delen, dan is het nodig dat er wel speelgoed is om mee te kunnen spelen. Bovendien moeten er ook meerdere kinderen zijn met wie het gedeeld kan worden. Belangrijk hierbij is dat de pedagogisch medewerker de kinderen begeleid in het spel. Wat kun je allemaal doen met het speelgoed? Wordt het ook leuker als je het samen doet? Wanneer de kinderen niet samen willen spelen kan de medewerker ze leren dat je moet wachten tot je aan de beurt bent. De manier waarop de pedagogisch medewerker de kinderen daarbij begeleid zegt veel over de kwaliteit van het pedagogisch klimaat waarin dat gebeurt. Hoe lost een pedagogisch medewerker een situatie op waarbij twee kinderen aan hetzelfde stuk speelgoed staan te trekken? Hoe leert ze de kinderen hiermee om te gaan? Hoe stimuleert ze een kind om iets nieuws te kiezen? Het doel is om kinderen ervaringen te laten opdoen zodat dit hun ontwikkeling ten goede komt. Naast alle vormen van communicatie zijn ook andere onderdelen, zoals b.v. veiligheid en ondersteuning bieden, ruimte scheppen voor leren en ontwikkelen, het stimuleren van zelfstandigheid, regels en grenzen stellen en het begeleiden van interacties tussen kinderen van essentieel belang voor het pedagogisch klimaat. Al deze onderwerpen komen aan bod in dit werkplan

5 [5] 2. WENBELEID Opvang op het kinderdagverblijf is voor de meeste ouders een nieuwe ervaring. Ouders en kinderen maken zich voorafgaand aan de opvang een voorstelling van hoe het zal zijn. Naast praktische zaken komt daar ook een stuk emotie bij. De ouders/verzorgers dragen de zorg en begeleiding van hun kind(eren) over aan pedagogisch medewerkers die in eerste instantie voor hen niet bekend zijn. Voor het tot stand komen van een relatie tussen de ouders, de kinderen en de pedagogisch medewerkers is het nodig dat er sprake is van vertrouwen. Vanuit dit vertrouwen kan er verdieping plaatsvinden, van waaruit gewerkt wordt aan het welbevinden van in de eerste plaats het kind in de groep. Sisa Kinderopvang heeft daarom een wenbeleid ingesteld. Zo kunnen ouders en verzorgers: In de gelegenheid worden gesteld om kennis te maken met de groep waarop hun kind geplaatst wordt; Ontdekken of zij met de vorm van opvang een goede keuze hebben gemaakt; Ervaren of het welbevinden van hun kind in de groep aan de (positieve) verwachtingen voldoet; Wennen op de groep In het intakegesprek kunnen ouders uitgebreid vertellen over hun kind. Zo hebben pedagogisch medewerkers van tevoren al de informatie die belangrijk is voor de opvang van het betreffende kind. Tijdens het gesprek kan een afspraak gemaakt worden voor het eerste wenmoment. In totaal kan er tot een maximum van 2 keer een gratis dagdeel worden afgenomen. Wanneer een kind al wat groter is kunnen ouders hun kind voorafgaand aan de wenmomenten thuis al voorbereiden op de kinderopvang door al iets te vertellen over het dagritme, de groep en de medewerkers. Belangrijk daarbij is dat kinderen weten dat ze aan het einde van de dag weer door hun ouders worden opgehaald. Pedagogisch medewerkers kunnen ouders hierin ondersteunen en adviseren. Ouders brengen en halen hun kind tijdens het wenmoment niet op de vaste haal-en brengtijden en zijn ook niet aanwezig tijdens het wenmoment. Op deze manier kan de pedagogisch medewerker meer tijd vrij maken voor zowel ouder als kind. Extra dagdelen worden middels een maandformulier dat door ouders wordt ondertekend, afgerekend. Tijdens het wennen dient één van de ouders of verzorgers bereikbaar te zijn zodat zij hun kind kunnen ophalen wanneer een dagdeel toch te lang blijkt te zijn. Wanneer een kind wisselt van stamgroep worden kinderen en ouders in de gelegenheid gesteld om te wennen op de nieuwe groep. Hiervoor kan een individuele afspraak worden gemaakt met de betreffende pedagogisch medewerkers..

6 [6] 3. DAGINDELING Kinderen hebben behoefte aan duidelijkheid en structuur. Een min of meer vast dagritme geeft kinderen houvast. Een dagindeling kan een hulpmiddel zijn, maar mag nooit een keurslijf zijn. Wanneer er afgeweken wordt van de vaste routine leren kinderen dat flexibiliteit ook mogelijk is. Bij mooi weer kan er bijvoorbeeld i.p.v. binnen aan tafel te eten ook in de tuin gepicknickt worden.een dagindeling hangt af van de soort groep en/of leeftijdsgroep waartoe het kind behoort. We onderscheiden drie hoofdgroepen die elk een op de behoefte afgestemd dagritme volgen baby s peuters in de kinderdagverblijfgroep peuters in de peuterspeelplaatsgroep kinderen in de basisschoolleeftijd Het onderstaande schema is een hulpmiddel bij het indelen van de dag. Per groep kunnen er kleine variaties bestaan. Ook kunnen er aanleidingen zijn waardoor er wordt afgeweken van dit schema. Bijvoorbeeld bij het vieren van een verjaardag of een ander speciaal feest. Ook het weer kan aanleiding zijn om af te wijken van de vaste tijdsindeling. Wanneer de kinderen lekker aan het spelen moet het geen probleem zijn om wat later aan tafel te gaan. De dagindeling is bedoeld om een stuk herkenning/duidelijkheid/houvast te creëren naar de kinderen toe en mag nooit een strikt opgelegd stramien worden. Hoe zien de dagritmes er globaal uit? Baby s 7:00-9:00 Brengen Brengen Vrij spelen 9:00-10:00 7:00-12:00 Individueel ritme van drinken, eten, slapen en spelen Dreumes/peuters in de kinderdagverblijfgroep Fruit eten + drinken Boekje lezen/zingen/vertellen 10:00 Verschonen/toiletbezoek Evt. op bed brengen (kleintjes) 10:00-11:30 Vrij spelen in de hal of buiten of aanbieden van een gerichte activiteit 11:30-12:00 Brood eten 12:00-13:30 Ophalen of brengen Ophalen of brengen 12:00 12:00-18:30 Individueel ritme van drinken, eten, slapen en spelen Verschonen/toiletbezoek Evt. op bed brengen 12:30-14:00 Vrij spelen of aanbieden van een gerichte activiteit 14:00-14:30 Koekje + drinken Boekje lezen/zingen/vertellen 14:30 Verschonen/toiletbezoek Evt op bed brengen (kleintjes) 14:30-16:00 Vrij spelen of aanbieden van een gerichte activiteit 16:00-16:30 Crackers eten + drinken 16:30-17:00 Verschonen/toiletbezoek Schoonmaken van de groep 16:00-18:30 Ophalen Ophalen Flexibele opvang Bij Sisa Kinderopvang wordt flexibele opvang, geheel op maat aangeboden voor kinderen van 0 tot 12 jaar. De minimum afname is 23 uur per maand, Per dag geldt een afname van minimaal 3 uur. Indien de opvang minimaal 14 dagen van te voren wordt doorgegeven is er gegarandeerd plaats tot de, maximale in het landelijk register opgenomen capaciteit. Wordt een aanvraag later ingediend, dan is plaatsing afhankelijk van de groepsgrootte, samenstelling leidster kind ratio mogelijk. Het is daarnaast ook mogelijk om uitsluitend opvang af te nemen tijdens de vakanties. Hiervoor geldt een minimale afname van 8 dagdelen. Tevens kunnen opvangdagen geruild worden, Dit kan 2 weken voor of 2 weken na de betreffende datum. Feestdagen worden gecompenseerd Bij flexibele opvang lopen ouders in en uit tijdens het halen en brengen van de kinderen. Het is de taak van de pedagogisch medewerkers om er voor te zorgen dat aankomst en vertrekmomenten van de kinderen rustig verlopen. Zij bereiden kinderen voor op het ophaalmoment. De medewerkers zijn te allen tijde op de hoogte van de samenstelling van de groep en de haal en brengtijden van de kinderen. Zij zorgen hierbij ook voor een goede overdracht naar hun collega s. Op het informatiebord voor ouders en kinderen, dat bij elke groep hangt wordt duidelijk aangegeven welke pedagogisch medewerkers er die dag aanwezig zijn. Bij flexibele opvang wordt er gekeken naar de individuele behoeften van het kind. Wanneer een kind gebracht worden tijdens of net na een gezamenlijke activiteit (b.v. fruit eten of een bs@ activiteit) dan draagt de pedagogisch medewerker er zorg voor dat het kind bij het groepsgebeuren betrokken wordt. B.v. door een kind niet alleen aan tafel te laten zitten, een kind een activiteit te laten afmaken en de andere kinderen er over te informeren wie van de kinderen nog later komt. Wanneer er een specifieke bs@ activiteit plaatsvindt wordt dit ruim van tevoren met ouders gecommuniceerd. Ouders kunnen er vervolgens voor kiezen om hun kind iets later op te halen of op hun kind te wachten totdat de activiteit is afgelopen. Samenvoegen groep/locatie Wanneer een kind op een andere groep/locatie wordt opgevangen b.v. door het samenvoegen tijdens vakanties, dan dragen de pedagogisch medewerkers er zorg voor dat de emotionele veiligheid van de het kind geborgd wordt. Het kind wordt voorgesteld aan de pedagogisch medewerkers en kinderen van de andere en wegwijs gemaakt op de andere locatie. Het kind wordt actief uitgenodigd om deel te nemen aan het vrije en georganiseerde spel. Ouders geven schriftelijke toestemming voor het opvangen van hun kind op een andere groep/locatie.

7 [7] 4. SPELEN Waar kinderen zijn, wordt gespeeld. Kinderen vinden altijd wel iets om mee te spelen. Ze hebben niet veel nodig om tot spel te komen en kunnen zich soms al vermaken met de eigen handjes, veters in schoenen, een stokje en een paar steentjes. Om zich te ontwikkelen en voor te bereiden op het leven als volwassenen hebben kinderen spel nodig. Wanneer kinderen niet spelen kan dit een signaal zijn dat er iets met ze aan de hand is. Speelgoed Er wordt veel en mooi speelgoed aangeboden waar we een keuze uit kunnen maken. Wanneer het om selecteren van speelgoed gaat zijn een paar criteria van belang: De leeftijd of ontwikkeling van het kind en/of de groep; Het ontwikkelingsgebied; -motorische ontwikkeling fijne motoriek grove motoriek taalontwikkeling cognitieve ontwikkeling sociale ontwikkeling Materiaal (hout, karton); Hoe ziet het er uit? (veel kleuren of juist niet); Prikkelt het de fantasie?; Is het voor individueel of groepsgebruik?; Hoe groot is het?; Voldoet het aan de veiligheidseisen?; Duurzaamheid; Stimuleert het tot actie/meedoen of maakt het juist rustig/passief?; Hoeveel van dit type speelgoed is er al op de groep aanwezig? De pedagogisch medewerker dient bij het kiezen van speelgoed op de volgende punten te letten: biedt kinderen de mogelijkheid om te kiezen, maar maakt het niet te verwarrend door te veel alternatieven aan te bieden; zorg voor voldoende afwisseling, zowel in waarmee het kind speelt als met wie het kind speelt; stimuleer het spelen met wat anders, bijvoorbeeld nieuw of moeilijker speelgoed en begeleid dit indien nodig; biedt alternatieven wanneer meerdere kinderen met hetzelfde willen spelen en stimuleer ze om zelf een oplossing te vinden; leer kinderen om voorzichtig en zuinig met het speelgoed en materialen om te gaan; leer kinderen om hun fantasie te gebruiken; als de situatie daarom vraagt, speel met de kinderen mee. Een pedagogisch medewerker kan een voorbeeld zijn om kinderen te helpen over hun eigen verlegenheid of onzekerheid heen te komen Kinderen spelen tot ongeveer 2,5 jaar meestal alleen. Tot die tijd spelen kinderen meer naast elkaar dan met elkaar. Een kind van die leeftijd gaat nog helemaal op in zijn eigen spel en kan zich nog niet goed verplaatsen in de spelbehoefte van andere kinderen. Pas rond 2,5 jaar ontwikkelt zich langzaam het spelen waarbij het kind een ander nodig heeft in zijn spel. Toch blijft het delen van speelgoed ook op deze leeftijd moeilijk Het spelen in groepsverband doet zich pas voor rond het 4e jaar. Wie kent niet de voetbalwedstrijden van de F-jes waar de twee volledige teams met z n allen achter één bal aanhollen. Het spelen in teamverband (wedstrijdjes met een competitie element) komt pas vanaf groep 5/6 op gang. Vanaf die leeftijd zijn kinderen eraan toe zijn om de betekenis van samenspel te leren.

8 [8] Het is belangrijk dat de pedagogisch medewerkers zich bewust zijn van de spelbehoefte van elk kind, zodat zij het gedrag beter kunnen begrijpen en met het aanbod kunnen aansluiten bij de fase van de ontwikkeling van het kind en of de groep. Buiten spelen Buitenspelen is minstens zo belangrijk als binnenspelen. Buitenspel nodigt uit tot een andere manier van spelen. Zoals bijvoorbeeld: rennen, hinkelen en fietsen, maar ook het ontdekken van de natuur: insecten, vogels, planten, vlinders, vallende bladeren. Buiten liggen de materialen voor het oprapen, er is zoveel dat kan inspireren tot fantasiespel. Denk aan: over je schaduw springen, met sneeuw spelen, blaadjes vangen, windmolentjes. De weersomstandigheden mogen geen reden zijn om niet even naar buiten te gaan. Tegen een beetje regen of een stevige wind maakt geen enkel kind bezwaar. Het is altijd goed om even in de frisse lucht te zijn. Kinderen kunnen na het buitenspelen hun energie vaak beter kanaliseren. Buitenspelen betekent voor de pedagogisch medewerkers niet dat zij toezichthoudend erbij kunnen blijven zitten. Ook buiten kan de pedagogisch medewerker betrokken worden in het spel van een of meerdere kinderen. Door materialen van buiten mee naar binnen te nemen zoals bladeren, takjes of stenen en ze b.v. tentoon te stellen, te betrekken in een binnenactiviteit (b.v. beschilderen) of te betrekken in het spel van de kinderen (spelen met vrachtauto s die stenen vervoeren, met takken op de weg als obstakels) zorgt de pedagogisch medewerker er voor dat het buitenspel aantrekkelijk wordt voor kinderen. Door elke dag tijd in te ruimen voor het buitenspelen en activiteiten aan te bieden of zelf actief mee te spelen, krijgt het buitenspelen een vaste plek in het dagritme. BS@ activiteiten voor peuters Naast het reguliere activiteitenaanbod dat op de opvanglocaties door de pedagogische medewerkers wordt aangeboden worden er voor de peuters extra activiteiten georganiseerd. De zogeheten BS@- activiteiten. Thema s Aan het begin van het jaar worden door een werkgroep bestaande uit een pedagogisch medewerker, een leidinggevende, de coördinator kwaliteit en de projectmedewerker/managementassistente 8 thema s bekend gemaakt. De pedagogisch medewerkers maken een jaarplanning waarbij zij activiteiten bedenken die passen binnen het thema van dat moment. Door de werkgroep worden externe organisaties en of personen ingehuurd die speciale activiteiten op het gebied van sport en spel, kunst en cultuur, muziek en dans en natuur verzorgen. De activiteiten passen ook binnen het thema van dat moment. Rol pedagogisch medewerkers De pedagogisch medewerkers zijn verantwoordelijk voor de kinderen tijdens een bs@activiteit die wordt verzorgd door een externe organisatie en/of persoon. Zij ontvangen de docenten of vrijwilligers die de BS@ activiteit uitvoeren. Er moet altijd rekening worden gehouden met de leidster-kind ratio. De kinderen en hun ouders worden door de pedagogisch medewerker over de activiteit geïnformeerd. De informatie over de activiteit ontvangt zij van de werkgroep. Tijdens de activiteit wordt er van de pedagogisch medewerker een actieve houding verwacht. Ook hierbij heeft de medewerker een voorbeeldfunctie. De kinderen worden door de pedagogische medewerkers gemotiveerd om aan de activiteiten deel te nemen. Wanneer zij zelf enthousiast meedoet aan een activiteit zal dit de kinderen motiveren om ook mee te doen. Programmaoverzicht Op de bs@ facebookpagina van Sisa kinderopvang is alle informatie betreffende de bs@ activiteiten te vinden. Ideeën voor activiteiten, de thema s waarmee we werken en activiteiten die er zijn gedaan.

9 [9] 5. SLAPEN Ter voorkoming van wiegendood is het veilig slapen van kinderen een belangrijk onderwerp in de kinderopvang. Onveilige situaties rondom het slapen dienen voorkomen te worden. Hieronder staat beschreven welke maatregelen er getroffen moeten worden om kinderen zo veilig mogelijk te laten slapen. Leg een baby nooit op de buik te slapen. Een baby op de buik laten slapen maakt het risico van wiegendood wel vier tot vijfmaal groter dan gemiddeld. Leg een baby ook niet een enkele keer op de buik te slapen, bijvoorbeeld omdat het kind alleen dan troostbaar lijkt. Mochten ouders toch willen dat hun kind op de buik slaapt, dan kan deze afspraak opgenomen worden in de afsprakenlijst. Ouders ondertekenen deze lijst. Voorkom dat een baby te warm ligt. Een baby die zweet heeft het gevaarlijk warm! Zorg dat het niet te warm is of wordt in de slaapvertrekken. De verwarming hoeft vaak niet aan. Zorg voor goede ventilatiemogelijkheden. Let altijd op het weer, de kamertemperatuur, warme zon, etc. Lucht slaapkamertjes en beddengoed regelmatig. Leg een baby te slapen in een babytrappelzak of onder een laken met een deken die rondom kan worden ingestopt. Gebruik bij een gewatteerde trappelzak geen deken. Bij een ongewatteerde trappelzak kan er eventueel een katoenen deken gebruikt worden. Bij kinderen tot twee jaar geen dekbedjes gebruiken. Dek een baby die koorts heeft minder toe dan gewoonlijk. Laat een baby nooit met bedekt hoofd slapen. Kleed ook overdag de baby niet te warm. Zorg voor veiligheid in het bed. Gebruik nooit een kussen, hoofd- en zijwandbeschermers, zeiltjes, tuigjes, koorden of voorwerpen van zacht plastic in het bedje. Het matras moet passend zijn, zorg er voor dat het goed aansluitend in het bedje ligt. Maak het babybed kort op, zo dat de voetjes vrijwel tegen het voeteneinde liggen. Vermijd dubbelslaan van het beddengoed. Hiermee voorkom je dat het kind onder het beddengoed schuift. Controleer de sluiting van het bedje goed. Meld direct bij de technische dienst en de leidinggevende wanneer je een defect en/of een beschadiging aan het bed constateert

10 [10] Zorg voor een rookvrije omgeving Er geldt een rookverbod in en rond al onze locaties. Houd voldoende toezicht Kijk regelmatig even in de andere bedjes, als je een kind naar bed brengt. Ga in elk geval eens per 15 minuten ter controle langs alle kinderen. Maak gebruik van een goedwerkende babyfoon; zeker als er buiten wordt gespeeld of wanneer een medewerker even elders moet zijn! Controleer aan het einde van de dag álle slaapkamertjes Belangrijke regels t.a.v. het slapen Kinderen worden niet vastgelegd tijdens het slapen. Door een consequente benadering, eventueel gekoppeld aan een vast ritueel kan een kind er aan wennen te gaan slapen zonder gefixeerd te worden. De hoge bedjes zijn bedoeld voor de jonge baby's. Zodra een kind uit zichzelf kan gaan zitten of zich aan de spijltjes op kan trekken, kan het niet meer in de hoogslaper. Wanneer een kind zichzelf optrekt en motorisch zo vaardig is, kan het zichzelf over het hekje heen trekken en vallen. Gecertificeerde hoogslapers hebben een dakje en een extra sluiting. Het slapen in de kinderwagen is niet meer toegestaan vanaf het moment dat een baby kan draaien. Een baby mag ingebakerd worden op het kinderdagverblijf mits ouders begeleid worden door de wijkverpleegkundige van het consultatiebureau. Ouders dienen hiervoor het afsprakenformulier te tekenen. Pedagogisch medewerkers dienen door de verpleegkundige geïnstrueerd te worden. De wijkverpleegkundige kan ook advies geven. B.v. in het geval van een contra-indicatie (reden om het niet te doen). Kinderen die de opvang bezoeken worden zoveel mogelijk in een eigen bedje gelegd. Alle bedjes worden minimaal één keer per week verschoond.

11 [11] 6. UITSTAPJES Nieuwe ervaring Uitstapjes op het kinderdagverblijf biedt kinderen de mogelijkheid om nieuwe ervaringen op te doen. Zoals bijvoorbeeld de wind door je haren voelen of met je handen in de modder roeren. Ook ervaringen met natuur zijn belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Hierbij kun je denken aan het ontdekken van dieren, eendjes voeren in het park of met herfstbladeren spelen. Op stap gaan biedt kinderen nieuwe spelmogelijkheden. Ook ontdekken ze dat de wereld groter is dan het voor hen tot dan toe bekende wereldje. Er zijn een aantal zaken waar rekening mee gehouden moet worden wanneer de pedagogisch medewerkers met de kinderen het kinderdagverblijf verlaten. Daarbij wordt er onderscheid gemaakt tussen spontane uitstapjes en geplande uitstapjes Spontane uitstapjes De leidster-kind ratio moet te allen tijde gehanteerd worden; Houdt rekening met de leeftijd en de ontwikkeling van de kinderen; De pedagogisch medewerker neemt ten hoogste 3 lopende peuters of 2 lopende peuters en een vervoersmiddel mee waar niet lopende kinderen op een verantwoorde manier in vervoerd mogen worden; De pedagogisch medewerker die de kinderen tijdens het uitstapje begeleid is telefonisch bereikbaar zodat bij calamiteiten telefonisch hulp kan worden ingeroepen. Geplande uitstapjes De leidster-kind ratio moet ten alle tijde gehanteerd worden; Houdt rekening met de leeftijd en ontwikkeling van de kinderen; De pedagogisch medewerker neemt ten hoogste 3 lopende peuters of 2 lopende peuters en een vervoersmiddel mee waar niet lopende kinderen op een verantwoorde manier in vervoerd mogen worden; De pedagogisch medewerker die de kinderen tijdens het uitstapje begeleid is telefonisch bereikbaar zodat bij calamiteiten telefonisch hulp kan worden ingeroepen; Het geplande uitstapje wordt tijdig aangekondigd bij de ouders; Ouders dienen schriftelijk of via toestemming te geven; De leidinggevende is op de hoogte van de bestemming van het uitstapje, het programma en welke pedagogisch medewerkers het uitstapje begeleiden; Een actuele lijst met telefoonnummers van de ouders, het kinderdagverblijf, hulpverlening worden meegenomen; In elk geval één van de begeleidende medewerkers heeft een training kinder EHBO gevolgd; De EHBO trommel wordt meegenomen en is up tot date; Wanneer gebruik wordt gemaakt van eigen vervoer dient de auto APK gekeurd te zijn, heeft bestuurder een geldig rijbewijs en is er een inzittende verzekering voor de auto geregeld; De pedagogisch medewerkers hebben een geldige WA-verzekering;

12 [12] 7.CORRIGEREN EN BELONEN Houding en werkwijze pedagogisch medewerkers Bij het bepalen van wat gewenst en ongewenst gedrag bij kinderen is, is het belangrijk dat de pedagogisch medewerker zich bewust is van haar eigen normen en waarden, stemming en omstandigheden. Haar houding en werkwijze zijn van invloed op het pedagogisch klimaat op de groep. Een positieve sfeer op de groep kan bereikt worden door verbaal en non-verbaal duidelijk te zijn naar de kinderen en door de situatie op de groep veilig en aantrekkelijk te maken. Hierbij moet altijd rekening gehouden worden met de leeftijd en de ontwikkeling van de kinderen. Om het zelfbeeld en het zelfvertrouwen van de kinderen te versterken ligt de aandacht van de medewerker op het bekrachtigen van positief gedrag. Kinderen worden gestimuleerd door middel van taal: dat heb je goed gedaan. Maar ook een aai over de bol, een schouderklopje of een knipoog zijn beloningen die waardering uitdrukken. Corrigeren en belonen Wanneer het nodig is om een kind te corrigeren, past de medewerker haar houding en reactie aan op de leeftijd en ontwikkeling van het kind. Wanneer een kind agressief gedrag vertoont naar een ander kind of een pedagogisch medewerker, of niet luistert, corrigeert de pedagogisch medewerker het kind door het ongewenste gedrag te benoemen en uit te leggen waarom het gedrag niet wordt geaccepteerd. Wanneer het nodig is kan het kind binnen het zicht van de medewerker apart gezet worden. De pedagogisch medewerker is zich bewust van haar eigen (non-verbale) gedrag en toont haar waardering of afwijzing van het gedrag van het kind. Het kind zelf wordt niet afgewezen maar wordt geholpen om te zoeken naar andere manieren om zich te uiten. Door middel van concrete suggesties en door te benoemen wat zij positief verwacht van een kind leert de pedagogisch medewerker het kind het verband te zien tussen eigen handelen en de correctie of beloning. Dit is natuurlijk afhankelijk van de leeftijd en ontwikkeling van het kind. Een vorm van correctie mag nooit angst oproepen bij een kind of een onveilige situatie creëren. Voorbeeldfunctie De pedagogisch medewerker is zich bewust van haar voorbeeldfunctie, zowel verbaal als nonverbaal en toont de kinderen wat ze bedoelt en legt het uit. Als er een botsing is tussen een pedagogisch medewerker en een kind, of tussen kinderen onderling op de groep is het belangrijk dat de relatie tussen beide partijen weer wordt hersteld. De pedagogisch medewerker helpt de kinderen om hun eigen conflicten op te lossen. Wanneer een kind geen zin heeft om met andere kinderen te spelen of aan een activiteit mee te doen, dan wordt dit gerespecteerd. Als dit erg vaak voorkomt, probeert de pedagogisch medewerker stimulerend op te treden of bespreekt ze de situatie met de ouders van het betreffende kind. In elke situatie is de pedagogisch medewerker zich er van bewust dat humor verbindt en relativeert.

13 [13] 8. VOEDINGBELEID Maaltijden De maaltijden zijn de rust momenten van de dag. Met een prettige sfeer aan tafel en onder het motto zien eten, doet eten, proberen pedagogisch medewerkers ieder kind voldoende te laten eten. Het opdringen van eten of er een strijd van maken wordt niet gedaan. Gedrag aan tafel kan beter op subtiele wijze beïnvloed worden, dan er een drama van te maken. De medewerkers eten pedagogisch mee met de kinderen. De inkoop en het voedingsbeleid zijn gericht op de kinderen. Er worden geen speciale producten voor de medewerkers ingekocht. Pedagogisch medewerkers letten op hun eigen gedrag als zij aan tafel zitten met de kinderen. Goed voorbeeld doet goed volgen. Algemene manieren zijn: rechtop zitten aan tafel, kauwen met de mond dicht, eten met mes en vork, niet boeren, niet proppen, niet spelen met je eten en bij de tafel blijven zitten tot iedereen klaar is. Bij de keuzemogelijkheden voor broodbeleg, wordt er op gelet op dat er niet teveel te kiezen valt. Een kind kan daardoor overvoerd worden. De keuze bestaat daarom uit twee soorten beleg. Hierbij kunnen wel steeds andere producten gebruikt worden. Bijvoorbeeld de ene keer hagelslag en jam en de andere keer pasta en vruchtenhagel. Gezonde eetgewoonten aanleren wil zeggen dat de kinderen leren om op vaste tijden - en gevarieerd te eten. De vaste eet- en drinkmomenten op het KDV zien er als volgt uit: 9:30 10:00 uur fruit eten en drinken 11:30 12:00 uur broodmaaltijd 15:00 15:30 uur drinken en een koekje eten 16:15 16:30 uur drinken en een cracker eten Verjaardagen Verjaardagen van kinderen en pedagogisch medewerkers worden gevierd met een cadeautje, liedje en een traktatie. We hechten eraan verjaardagen bescheiden te vieren; sfeervol, maar niet overdadig. We vragen ouders hier ook rekening mee te houden. In het intakegesprek wordt besproken dat de traktaties gezond moeten zijn. Als ouders toch snoep meegeven, dan wordt het na het uitdelen in de bakjes van de kinderen gestopt. Ouders kunnen dan zelf besluiten of ze het wel of niet willen geven. De pedagogisch medewerkers van het kinderdagverblijf kunnen ouders tips en suggesties geven voor gezonde traktaties. Babyvoeding In principe zijn op alle kinderdagverblijven standaard twee soorten voeding van het Kruidvat aanwezig. Zuigelingenvoeding voor kinderen van 0 tot 6 maanden en opvolgmelk voor kinderen van 6 tot 12 maanden. Mochten ouders liever een ander merk voeding hebben, dan moeten ze dat zelf meegeven. Dit mag alleen in poedervorm, in een afgepaste hoeveelheid verdeeld. Het moet vervoerd worden in een goed afsluitbare verpakking en voorzien zijn van de naam van kind. Als het kind één jaar is geworden, gaan we er vanuit dat het kind gewone halfvolle melk mag drinken. Er wordt geen opvolgmelk 3 gegeven. Mochten ouders hier niet achter staan, dan moeten zij zelf andere melk meegeven. Baby s tot een jaar hebben hun eigen voedingsschema. Zij krijgen hun fles/fruit/warme eten op hun eigen tijdstip, mits deze niet thuis gegeven is. Baby s kunnen, op verzoek van ouders, ook een verse fruithap krijgen op het KDV. In overleg met ouders wordt, naar mate het kind ouder wordt, overgegaan op stukjes fruit. Het fruithapje wordt, indien het past in het voedingschema van het kind, bij voorkeur gegeven op het moment dat de peuters aan tafel zitten. De baby komt er gezellig bij zitten en ervaart zo de sfeer aan de tafel.

14 [14] Op verzoek van ouders geven pedagogisch medewerkers warm eten aan kinderen tot 1 jaar. Dit gebeurt aan het einde van de dag, meestal voor 17:00 uur. Op dat moment zijn er nog twee pedagogisch medewerkers aanwezig op de groep. Voorwaarde is dat het warme eten in een potje zit wat gemakkelijk in de magnetron op te warmen is. Het moet dus kant-en-klaar meegegeven worden. Het bereiden van flesvoeding, het gebruik van moedermelk en het geven van maaltijden uit de magnetron gaan gepaard met risico s die bijzondere aandacht vereisen. Hiervoor is een werkinstructie gemaakt, die ook in het beleid is opgenomen. Poedervormige babyvoeding is niet steriel, de instructies van bereiding ervan en voor de behandeling van de flessen moet daarom goed nageleefd worden. Als moedermelk te lang bewaard wordt of niet voldoende wordt gekoeld bestaat er grote kans op de vermeerdering van micro-organismen. Tijdens de opvang is de organisatie verantwoordelijk voor de behandeling van de moedermelk tot de consumptie ervan door de baby. Voor uitgebreide informatie over voeding op onze kinderdagverblijven verwijzen wij naar het voedingsbeleid van Sisa Kinderopvang. 9. HYGIËNE

15 [15] Een groot deel van infecties worden door mensen aan elkaar overgedragen. Bij de verzorging van de kinderen kan een pedagogisch medewerker ziektekiemen van het ene kind, overbrengen naar een ander kind. Daarnaast is de medewerker voortdurend in contact met anderen, zoals bijvoorbeeld collega s en ouders. Het is daarom belangrijk om zo hygiënisch mogelijk te werken. De richtlijnen van de GGD worden hierbij gevolgd. Ziektekiemen worden onder meer via de handen overgedragen. Een goede handhygiëne door medewerkers én kinderen is één van de meest effectieve manieren om besmettingen te voorkomen. Hieronder volgt een uitleg over de algemene hygiëne: Handen wassen Voor: het aanraken en bereiden van voedsel het eten of het helpen bij het eten wondverzorging Na: hoesten, niezen en snuiten toiletbezoek het verschonen van elk kind contact met lichaamsvocht (speeksel, snot, braaksel, bloed, ontlasting buitenspelen contact met vuil textiel of de afvalbak schoonmaakwerkzaamheden het aanraken en bereiden van voedsel het eten of het helpen bij het eten wondverzorging Hoesten en niezen Ziektekiemen uit de neus, mond en keel kunnen door hoesten en niezen via onzichtbare speekseldeeltjes verspreid worden in de lucht. Als deze door een ander worden ingeademd bestaat de kans dat die ander daar mogelijk ziek van wordt. Om besmetting te voorkomen kunnen bij hoesten en niezen het beste de volgende regels in acht worden genomen: draai weg, uit de richting van de mensen in je omgeving hoest, nies in je hand of beter nog in je elleboog was je handen na hoesten, niezen of neus afvegen/snuiten zorg dat je kinderen regelmatig hun neusjes veegt om snottebellen te voorkomen gebruik papieren doekjes en gooi ze ook onmiddellijk weg Leer de kinderen een goede hoest en nieshygiëne aan Toiletbezoek en verschonen. Ontlasting kan ziektekiemen bevatten waardoor een toiletbezoek of het verschonen van een kind tot een besmetting kan leiden. Zorg bij de toilet- en verschoonruimte voor: schone contactoppervlakken (spoelknop; kraan, handdoek, aankleedkussen, deurkruk) het verwisselen van de handdoek na het verscholen van een poepluier en desinfecteer het aankleedkussen handenwassen na (het helpen bij) een toiletbezoek of het verschonen van elk kind gooi vuile luiers direct in een afgesloten afval- of luieremmer handenwassen na (het helpen bij) een toiletbezoek of het verschonen van elk kind. Handenwassen dient te worden gedaan bij de watervoorziening in de toilet/verschoonruimte

16 [16] 10. SEKSUELE ONTWIKKELING Kinderen maken tijdens hun groei in vele opzichten een ontwikkeling door. Dat geldt voor hun lichaam, voor hun gevoelens ten opzichte van zichzelf en van anderen, voor hun denkwijze, maar ook voor hun seksualiteit. De seksualiteit van kinderen vindt in fasen plaats. Gemakshalve koppelen we deze fasen aan leeftijden. Hieronder wordt de seksuele ontwikkeling aan leeftijden gekoppeld, maar deze fasen kunnen ook ruimer worden genomen omdat ieder kind zich ontwikkelt op zijn eigen tempo en eigen manier. Seksuele ontwikkeling bij kinderen van 0 tot 2 jaar Het belangrijkste voor een baby is, dat zijn directe behoeften worden bevredigd. Daarbij is de mond het belangrijkste orgaan voor de baby waarmee hij contact heeft met de wereld. Zijn zuigreflex is direct na de geboorte al sterk. Door te zuigen krijgt de baby een bevredigd aangenaam gevoel en wordt ook zijn honger gestild. Deze fase wordt ook wel de orale fase genoemd. Huidcontact is voor de baby een bron van bevrediging. Hij vindt het heerlijk om tijdens het voeden of verschonen aangeraakt te worden, en om na het bad bijvoorbeeld met olie gemasseerd te worden. Ouders en verzorgers die gehoor geven aan die behoefte, dragen bij aan de ontwikkeling van de seksualiteit van het kind. Het kind wordt een boodschap gegeven van veiligheid en vertrouwen. Hiermee wordt een positieve zelfwaardering opgebouwd, wat een belangrijke voorwaarde is voor het aangaan van goede seksuele relaties als hij ouder is. Als kinderen met hun handen dingen kunnen pakken en vasthouden (vanaf een maand of vier) kunnen ze ook delen van hun lichaam vastpakken zoals hun duim, vingers, voeten en tenen. Er komt een moment dat ze ook hun eigen geslachtsdelen aanraken. Voor sommige opvoeders is dit een moeilijk moment. Moet je dit gedrag meteen afleren? Er geen aandacht aan schenken? Of juist positief waarderen? Is het wel hygiënisch als kinderen hun geslachtsdelen aanraken? In het algemeen kan worden gezegd dat gedrag waarbij kinderen zich prettig voelen niet schadelijk is maar onderdeel uitmaakt van hun ontwikkeling. Ook zijn de bacteriën rond de geslachtsdelen niet schadelijk of slecht voor een kind. Het is belangrijk dat een pedagogisch medewerkster weet dat zij met haar reactie een boodschap uitzendt naar het kind. Als zij het moeilijk vindt dat een baby zijn eigen geslachtsdelen aanraakt en ze zegt er niets van, dan zal het kind op den duur toch merken aan houding en nonverbale signalen dat zijn gedrag als negatief wordt ervaren. Seksuele ontwikkeling bij peuters van twee tot 4 jaar Een kind begint vanaf twee jaar met zindelijk worden. Een peuter oefent met het sluiten en ontspannen van de sluitspieren. Hierdoor worden ook de geslachtsorganen gevoeliger. Dit wordt ook wel de anale fase genoemd. Op deze leeftijd worden kinderen zich ook bewust van zichzelf. Ze ontdekken dat ze er anders uitzien dan andere kinderen en volwassenen. De interesse in het eigen en andermans lichaam uit zich in het uitgebreid bestuderen van de eigen geslachtsdelen en die van andere kinderen. Het strelen en aaien van de eigen geslachtsdelen geeft kinderen een rustgevend en ontspannend gevoel, waarbij schaamte geen rol speelt. Dat gebeurt pas als ze een afkeurende reactie krijgen. Het vieze woorden tijdperk begint vaak ook rond de peuterleeftijd. Het roepen van bepaalde woorden die ze zelf soms nog niet eens begrijpen maar die een schokreactie bij anderen teweeg brengen is een leuk spelletje. De basisbehoefte aan lichamelijk contact is net als bij baby s, ook op deze leeftijd groot. Kinderen willen graag op schoot zitten, geknuffeld, geaaid of over hun rug gekriebeld worden. De mate waarin kinderen behoefte hebben aan lichamelijk contact kan verschillen. Kinderen moeten niet knuffelen als ze dat niet willen. Als pedagogisch medewerker respecteer je die grens.

17 [17] Afspraken die gelden binnen Sisa Kinderopvang t.a.v. de seksuele ontwikkeling van kinderen Pedagogisch medewerkers geven in principe geen seksuele voorlichting. Dit is meer een taak van de ouders. Wanneer er vragen zijn van kinderen, worden deze wel zo goed mogelijk beantwoord. Geef rustig antwoord en pas het antwoord aan op de leeftijd van het kind. Wanneer een kind vaak vragen stelt over onderwerpen die te maken hebben met zijn seksuele ontwikkeling licht dan de ouders in zodat zij een gesprek met het kind kunnen aangaan. Van de medewerkers van Sisa wordt verwacht dat zij nadenken over hun eigen persoonlijke grenzen met betrekking tot seksualiteit. Deze grenzen mogen ze ook duidelijk maken aan de kinderen, mits het binnen het beleid van de organisatie past. Wanneer kinderen pedagogisch medewerkers aanraken op privéplekken zoals billen of borsten hoeft dit niet meteen afgekeurd te worden, mits dit argeloos gebeurt. Wanneer het aanraken expres gebeurt kan de pedagogisch medewerker stelliger zijn in het afkeuren. Pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen in hun ontwikkeling met betrekking tot seksualiteit, maar stellen daarin wel grenzen om de kinderen de omgangsnormen over seksualiteit bij te brengen. Dit uit respect voor zichzelf en anderen. Pedagogisch medewerkers zullen waar nodig uitleg geven aan de kinderen over de omgangsvormen en grenzen. Kinderen van 0 tot 4 jaar mogen gezamenlijk plassen. De deur van de wc mag openblijven. Vanaf 4 jaar zitten kinderen met de deur dicht op de wc. Als er jongere kinderen zijn die graag wat meer privacy willen bij het plassen dan wordt dat gerespecteerd. Wanneer kinderen per ongeluk in hun broek hebben geplast of gepoept dan wordt er in de verschoonruimte c.q. wc ruimte schone kleren aangetrokken. Dit om te voorkomen dat andere kinderen kunnen meekijken. De pedagogisch medewerkers leren de kinderen dat ze hun broek omhoog moeten doen voordat ze de groepsruimte weer in komen. Kinderen mogen niet aan de geslachtsdelen van andere kinderen zitten. Kinderen mogen niet aan hun eigen geslachtsdelen komen wanneer er andere kinderen bij zijn, bijvoorbeeld tijdens het eten of buitenspelen. Ze mogen dit wel doen als ze alleen zijn, bijvoorbeeld in bed of op de wc. Als het gaat om achteloze handelingen zoals krabben of de onderbroek recht trekken dan mag dit wel. Kinderen mogen niet in hun blootje in het badje buiten spelen. Dit geldt voor KDV en BSO kinderen. Er komen op de opvang regelmatig bezoekers en een aantal buitenspeelruimtes liggen aan een doorgaande weg. Het is niet wenselijk dat iedereen de kinderen bloot ziet. In het badje kan gebruik worden gemaakt van zwemluiers en zwemkleding. Mocht dit niet aanwezig zijn, dan kunnen een reserve onderbroek of romper een optie zijn. Woorden zoals poep en plas hoeven niet meteen verboden te worden. Negeren of met humor afleiden werkt vaak beter. Bij verbieden wordt het spannend om de woorden nog eens te roepen. Extreme scheldwoorden hoeven niet te worden geaccepteerd. Bij jonge kinderen kun je vertellen dat het een naar woord is en dat je dat niet mag zeggen. Bij spelletjes waarin kinderen hun lichaamsdelen benoemen, bijvoorbeeld bij het liedje: hoofd, schouders, knie en teen, kunnen ook de billen en de borsten worden benoemd. Om verwarring te voorkomen wordt binnen Sisa Kinderopvang dezelfde terminologie gehanteerd voor geslachtsdelen, te weten: piemel en plasser. Andere termen die gebruikt worden zijn o.a. zoenen, vrijen en strelen. Doktertje spelen of andere spelvormen waarbij kinderen elkaar onderzoeken mogen op de groep alleen binnen bepaalde grenzen. Deze grenzen houden pedagogisch medewerkers goed in de gaten. Medewerkers kunnen het spel eventueel begeleiden om kinderen weerbaar

18 [18] te maken, zodat ze leren hun eigen grenzen aan te geven. De kleding van kinderen blijft aan tijdens het spel. Tijdens het spel mag er absoluut geen spel zijn van dwang of pijn. Pedagogisch medewerkers dienen dan onmiddellijk in te grijpen. Elk kind heeft zijn eigen grenzen en dat moet gerespecteerd worden In kleine ruimtes (b.v. speelhuisjes) waar minder toezicht is kijken pedagogisch medewerkers regelmatig of de kinderen zich gedragen binnen de grenzen van het protocol. Als het kan gebeurt dit onopgemerkt zodat kinderen zich niet altijd op hun vingers gekeken voelen. Spelletjes met een seksuele lading zijn niet acceptabel en worden door pedagogisch medewerkers metten gestopt. Wanneer kinderen pedagogisch medewerkers in vertrouwen nemen t.a.v. seksuele (mis) handelingen wordt er nooit beloofd dat zij het niet door zullen vertellen. In overleg met de leidinggevende en/of de pedagogisch coach wordt het protocol kindermishandeling gevolgd. Gaan de vertrouwelijke gesprekken over kleine geheimen zoals vragen over zoenen bijvoorbeeld dan wordt het kind serieus genomen en worden vragen op eigen niveau beantwoord. Wanneer dergelijke vragen regelmatig worden gesteld kan de pedagogisch medewerker een signaal afgeven aan ouders. Van pedagogisch medewerkers wordt verwacht dat zij op een gepaste manier omgaan met dit onderwerp. Bij twijfel, vragen of onzekerheden is het belangrijk om dit te delen met teamleden of de leidinggevende.

19 [19] 11. ZIEKTE EN OVERLIJDEN Binnen het kinderdagverblijf geldt de regel dat zieke kinderen de opvang niet kunnen bezoeken. De locaties zijn niet berekend op de opvang van zieke kinderen. Omdat we werken met kinderen in groepsverband brengt dit andere risico s en zorg met zich mee dan wanneer kinderen zich in een thuissituatie bevinden. Hierbij wordt gedacht aan besmettingsgevaar voor het kind zelf of voor de andere kinderen in de groep. Daarbij heeft een ziek kind meer individuele aandacht en zorg nodig, welke op de groep vaak niet geboden kan worden. In het ziekteboek van Sisa Kinderopvang staat aangegeven welke richtlijnen de organisatie hanteert. Pedagogisch medewerkers beslissen aan de hand hiervan en eventueel in overleg met de leidinggevende of een kind wel of niet het kinderdagverblijf kan bezoeken. In het ziekteboek worden de meest voorkomende ziekten en hoe pedagogisch medewerkers moeten handelen beschreven. Pedagogisch medewerkers mogen alleen onder voorwaarden die beschreven staan in dit boekje medicatie toedienen. Zo dienen ze geen zelf meegebrachte kinderaspirine of zetpillen toe zonder recept van de huisarts. Mocht er medicatie toegediend worden tijdens de opvanguren, dan dienen ouders het afsprakenformulier te tekenen. Omdat adviezen van huisartsen vaak divers en uiteenlopend zijn, is dit boekje het uitgangspunt. Bij de samenstelling van het boekje is de informatiemap infectieziekten en hygiëne in kindercentra en peuterspeelzalen gebruikt, welke door de GGD uitgegeven is. Pedagogisch medewerkers hebben in hun werk met veel kinderen, ouders en collega s te maken. Hoe groter de organisatie, hoe groter de kans wordt dat je te maken krijgt met een sterfgeval of een ernstige ziekte. Wanneer je hier plotseling mee te maken krijgt, kan het moeilijk zijn om rustig na te denken over wat er allemaal moet gebeuren. Het protocol overlijden kan dienen ter ondersteuning in zo n situatie.

20 [20] 12. MEDISCHE HANDELINGEN EN HET TOEDIENEN VAN GENEESMIDDELEN Pedagogisch medewerkers in de kinderopvang hebben geen medische opleiding en mogen slechts in beperkte mate medische handelingen verrichten. Dit is bepaald in de wet BIG (Wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg). Toch kan het kan voorkomen, dat een kind tijdens de opvang een medische handeling nodig heeft. Medische handelingen Medewerkers in de kinderopvang mogen in principe kleine verwondingen verzorgen en medicijnen toedienen. Echter niet alle medicijnen mogen door medewerkers worden toegediend. Inhaleermedicatie mag bijvoorbeeld wel, maar het geven van injecties niet. In bepaalde gevallen mogen er een aantal medische handelingen door medewerkers worden verricht. Maar dan alleen wanneer de ouders of een arts hierover instructies en voorlichting hebben gegeven. Na de instructie wordt er een autorisatieformulier ingevuld door de arts. Hierin staat exact beschreven om welke handeling het gaat en om welk kind en wie de specifieke medische handeling mag uitvoeren. Zonder dit formulier mag de handeling niet worden uitgevoerd. Bij het toedienen van medicatie moet de originele verpakking, met daarop het uitgeprinte recept en de bijsluiter aanwezig zijn. Handelingen, zoals het geven van injecties en b.v. het verzorgen met een katheter mogen alleen door (para)-medisch bevoegd personeel verricht worden. Wanneer het noodzakelijk is, dat een dergelijke handeling tijdens de opvang verricht wordt, dient hiervoor een deskundige te komen. Wanneer ouders met een verzoek tot een medische handeling op het kinderdagverblijf komen kan een pedagogisch medewerker wanneer het alleen om de verzorging van kleine wonden gaat hierover afspraken met de ouders maken. Wanneer het om handelingen gaat waartoe zji niet bevoegd is dan wordt het verzoek door de leidinggevende behandeld. Na overleg met de ouders en de huisarts kan zij besluiten of er gehoor wordt gegeven aan het verzoek In alle gevallen geldt, wanneer een medewerker zich niet deskundig genoeg acht om de handeling uit te voeren, zij hiertoe niet verplicht is. De betrokkenen blijven altijd mede aansprakelijk wanneer er iets fout mocht gaan. Alle medewerkers volgen een avond kinder EHBO. Jaarlijks is er een herhaling. Het toedienen van geneesmiddelen Wanneer ouders/verzorgers met het verzoek komen of er tijdens de opvang een geneesmiddel toegediend kan worden aan hun kind worden de volgende regels gehanteerd: Ouders dienen een Overeenkomst toediening geneesmiddelen in te vullen en te ondertekenen. De leidinggevende heeft deze overeenkomst; Ouders dragen zorg voor het geven van een instructie m.b.t. toediening van het geneesmiddel; Alleen de medicatie die voor dat specifieke kind op recept is verkregen wordt toegediend; Het recept wordt gecheckt op voorschrift, bijsluiter en houdbaarheidsdatum; Het geneesmiddel wordt elke dag door de ouders mee naar huis genomen; Het geneesmiddels wordt eerst door de ouders thuis aan het kind gegeven zodat het kind al aan het geneesmiddel gewend is;. Geneesmiddelen, voorgeschreven door een arts mogen indien er een duidelijke instructie bij is worden toegediend;. Zelfzorgmiddelen worden niet aan de kinderen gegeven; Geneesmiddelen die onder de wet BIG (wet op de Beroepen in de Individuele Gezondheidszorg) vallen worden niet door ons gegeven; Verantwoordelijkheid Ouders zijn verantwoordelijk voor: Het juist invullen van de overeenkomst;