ORTHOPEDISCHE TECHNIEK

Transcriptie

1 EDITIE december 2010 ORTHOPEDISCHE TECHNIEK ondernemend vakmanschap De branchevereniging en zorgverzekeraars Samen het beste voor de verzekerden - Opleidingsprojecten van NVOS-Orthobanda - Wetenschap versus praktijk in de behandeling van de diabetische voet - orthopedische schoentechniek - orthesen & prothesen - therapeutisch elastische kousen - mama care

2 2

3 INHOUD WETENSCHAP 11 Evolutions Wetenschappelijke studie 32 Wetenschap versus praktijk In de behandeling van de diabetische voet opleidingsprojecten nvos-orthobanda 25 ONDERZOEK 23 REHO-onderzoek Beter lopen met microprocessorgestuurde knieprothese? ZORG & KWALITEIT 06 Samen het beste voor de verzekerden De branchevereniging en zorgverzekeraars 09 Menzis over contracten 2011 Interview met zorginkoper Alco Ausma 10 Kwaliteit van zorg 18 Verslag NPi protocol beschikbaar Doel, opzet, resultaten en vervolg 26 Internationale standaarden voor orthopedische schoentechniek INNOVATIE 35 Digitaal maatnemen met gevoel Onderzoek en innovatie bij Fontys Samen het beste voor de verzekerden 26 internationale standaarden 11 EVolutions Voorsprong door techniek 35 NIEUWS 29 Nieuwsberichten Ontwikkelingen en actualiteiten OPLEIDINGEN 13 Opleidingsprojecten van NVOS-Orthobanda WORKSHOPS 20 Trennen met folie Miniworkshop UIT DE PRAKTIJK 25 Voorsprong door techniek Elkaar gevonden in hartje Hilversum MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMER 16 Al jaren actief in ontwikkelingswerk! Instrumentmaker Martien Vermolen EN VERDER 5 Voorwoord Door Paul Valk 15 Column Door Bart van Liebergen 37 Evenementenagenda Belangrijke data in het verschiet 38 Vooruitblik Wat u kunt verwachten in de editie van april 2011 digitaal maatnemen ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

4 Penders Voetzorg is met haar 11 vestigingen en 120 medewerkers een vooraanstaande onderneming op het gebied van voetzorg in Nederland. Centraal staat een klantgerichte en multidisciplinaire aanpak bij het oplossen van voetproblemen. Spreekuren worden gehouden in onze vestigingen en in ziekenhuizen, revalidatiecentra en verzorgingstehuizen. Tevens kunnen klanten terecht voor advies op het gebied van geselecteerd gemaksschoeisel. Voor diverse vestigingen zijn wij op zoek naar een: Orthopedisch schoentechnicus/ Adviseur Functie: Kijk voor een uitgebreide functieomschrijving omtrent deze vacature op onze website: Inlichtingen: Nadere informatie over deze functie is verkrijgbaar bij Henk Engelen, technisch directeur, bereikbaar via Sollicitatie: Bij interesse kun je je sollicitatie richten aan Of per post aan: Penders Voetzorg t.a.v. Rianne Cortenbach Postbus ZJ Heythuysen Heythuysen Roermond Weert Tegelen Venlo Delft Gouda Rotterdam Den Haag Tiel Doetinchem World Class Orthopaedic Shoes Choose your Shoes is een nieuwe naam in Nederland op het gebied van de productie van orthopedische maatschoenen. Onze organisatie is echter niet nieuw. Reeds meer dan 6 jaar zijn wij actief in de orthopedische schoentechniek en in die tijd zijn wij uitgegroeid tot een speler van formaat. Onder de naam Choose your Shoes treden wij nu naar buiten. Als totaalleverancier voor orthopedische schachten, orthopedische onderwerken, complete orthopedische schoenen en diverse aanverwante produkten. Uiteraard leveren wij ook de benodigde materialen. Heeft u interesse in een samenwerking? Wij maken voor u de eerste 3 paar schoenen op proef, geheel gratis, zodat u vrijblijvend met ons kunt kennismaken. Neem contact op met Antjo de Vos, Directeur/Eigenaar Choose your Shoes, via tel of a.devos@chooseyourshoes.eu of met Sascha Luijt, Marketing & Sales Assistent, via tel of s.luijt@chooseyourshoes.eu Roorveld 12 NL-6093 PL Heythuysen 4

5 Wandelstokken FOTO Eric Grashoff VOORWOORD door Paul Valk, voorzitter NVOS-Orthobanda Mijn zorgverzekeraar is blij met me. Dat liet ie me gisteren nog weten. Het staat zwart op wit. Ik ontving een kleurrijke folder met, speciaal voor mij, een bijgesloten brief met het goede bericht. Ik ben blij dat ik dit nu weet. De boodschap heeft me net op tijd bereikt. Ik was juist van plan om eens uit te zoeken of ik niet beter van zorgverzekeraar zou kunnen veranderen. Die vraag hoef ik me nu niet meer te stellen. Waarom zou ik op zoek gaan naar een andere, als ik al een zorgverzekeraar heb die blij met me is? Mijn zorgverzekeraar is belangrijk voor me. Hij regisseert mijn zorg en die heb ik, vroeg of laat, nodig. Helemaal op maat, ik lees u voor uit de fraai gekleurde en op glanzend papier afgedrukte folder, heeft hij nu nog betere zorg voor me ingekocht. Die zorg is voor mij speciaal geselecteerd en gecontracteerd. Als me iets overkomt dan mag ik vrij kiezen. Dat komt goed uit, want in mijn buurt zijn net vier dependances en poliklinieken geopend door concurrenten van de vijf ziekenhuizen die hier al gevestigd waren. Ook die dependances hebben me befolderd. Ze verheugen zich blijkbaar nu al op mijn klandizie. Dat wordt nog moeilijk kiezen als het zover is. Mijn zorgregisseur heeft ook kortingen voor me bedongen. De korting op een babyfoon komt voor mij helaas te laat. Ik vrees dat hetzelfde geldt voor de beautybehandeling die ik met korting kan ondergaan. Ik krijg ook korting op margarine. Dat lijkt me wel wat! Ik heb me trouwens nooit gerealiseerd dat mijn broodbeleg onder de regie van mijn verzekeraar valt. Waar die zorginkopers al niet verstand van hebben! Mijn huisarts is niet gelukkig met mijn zorgverzekeraar. Mijn fysiotherapeut nog minder. Ze willen me, zeggen ze, graag de zorg bieden die ik nodig heb. Dat doen ze bij voorkeur zoals ze het hebben geleerd, volgens de professionele protocollen en standaarden van hun beroepsgroep. Mijn huisarts wil, zegt ie, met alle plezier generieke medicijnen voorschrijven, maar niet wanneer een medicijn waarvan het octrooi nog niet verlopen is beter helpt. Mijn fysiotherapeut zal me niet langer en vaker behandelen dan nodig is, maar ook niet korter of minder vaak, zegt ie. Ze vinden allebei dat iedereen ze mag komen controleren, graag zelfs. Die controle moet dan wel plaatsvinden op basis van objectieve criteria en dat zijn, zeggen ze, niet de budgettaire of marketingoverwegingen van een zorgverzekeraar, maar de professionele standaarden die de eigen beroepsgroep samen met organisaties van patiënten en zorgverzekeraars, ja ook die, hebben opgesteld. Ik ben het wel eens met mijn huisarts en mijn fysiotherapeut, ook al klinkt het allemaal niet zo innovatief. Als ik een van die twee nodig heb, dan wil ik dat ze me niet onnodig laten wachten en vooral dat ze me deskundig behandelen. Tegen een redelijke prijs graag. Een goede 'benchmark', een onderlinge vergelijking en dan liefst op Europese schaal, maakt al gauw duidelijk wie te duur of te goedkoop is en wie met zijn diagnoses en behandelingen onder- en bovengemiddeld scoort. Mijn zorgregisseur, neem ik aan, kent de benchmarks en houdt mijn huisarts en fysiotherapeut wel scherp. Vannacht heb ik eng gedroomd. Ik droomde dat ik orthopedische schoenen nodig had. Mijn orthopedisch schoenmaker verwees me naar een collega. Ik moest de taxi nemen, mijn zorgverzekeraar zou alles voor me vergoeden, en naar een andere schoentechnicus gaan die 100 km verderop gevestigd is. Niet omdat die collega me beter kan helpen, maar hij heeft beter gecontracteerd. Hij heeft psychologen in dienst die nagaan of mijn voetprobleem niet tussen mijn oren zit en als ik dan echt niet zonder orthopedische schoenen kan dan levert hij me confectieschoenen. Speciale confectieschoenen, dat wel. Bovendien: bij ieder paar schoenen krijg ik een wandelstok cadeau. Aan de ontbijttafel tref ik weer de brief van de zorg regisseur die zo blij met me is. Die droom moet bedrog geweest zijn. De zorgregisseur die voor mij nu nog betere zorg heeft ingekocht en die me vrij laat in mijn keuze die blije regisseur zal het heus wel aan de professional overlaten om samen met mij vast te stellen welk schoeisel ik nodig heb. En die professional sluit met zorgverzekeraars vast uitsluitend contracten die hem in staat stellen om te doen wat nodig is en waar hij goed in is. Wandelstokken levert ie vast niet en margarine evenmin. Paul Valk Waarom zou ik op zoek gaan naar een andere, als ik al een zorgverzekeraar heb die blij met me is? ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

6 TEKST Claudia Beers De branchevereniging en zorgverzekeraars; samen het beste voor de verzekerden Sinds 1 januari 2006 kent Nederland een nieuw zorgverzekeringsstelsel. Een aantal oude verzekeringsvormen (ziekenfonds, particuliere verzekering en de ambtenarenregeling) bestaat niet meer. Daarvoor in de plaats is er één zorgverzekering met een wettelijk omschreven basispakket. Naast dit basispakket bieden zorgverzekeraars aanvullende verzekeringen aan. Het zorgverzekeringsstelsel bestaat uit: - zware medische risico's, verzekerd in de Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ); - basispakket medische zorg, op basis van de Zorgverzekeringswet; - de minder noodzakelijk geachte vormen van zorg, gedekt door aanvullende (particuliere) verzekeringen. Zorgverzekeraars, marktstructuur In de achterliggende jaren hebben er veel fusies plaatsgevonden onder de zorgverzekeraars. In 2010 waren 28 zorgverzekeraars actief, verdeeld over 11 concerns. Met het recente nieuwsbericht dat De Friesland en Achmea per 1 januari 2011 willen gaan fuseren en Azivo die de krachten gaat bundelen met Menzis, zal het aantal concerns vooralsnog worden terug gebracht naar 9. De Marktscan Zorgverzekeringsmarkt 2010 van de Nederlandse Zorgautoriteit geeft het inzicht zoals hiernaast afgebeeld. De contracten worden namens de zorgverzekeraars door de zorginkopers Hulpmiddelen afgesloten met de leveranciers. De branche, commissie Markt en Regels NVOS-Orthobanda onderhoudt contacten met de zorginkopers van de verschillende zorgverzekeraars, via de commissie Markt en Regels. Jaarlijks zijn er meerdere contactmomenten, variërend van bezoeken en briefwisseling tot correspondentie. Globaal bestaan de volgende zorgverzekeraarsgroepen: De commissie kijkt dan samen met de zorgverzekeraar naar het lopende contractjaar en blikt vooruit naar het komende jaar. Ieders visie, beleid en ontwikkelingen worden daarin besproken. Van een afgelegd bezoek wordt altijd een verslag opgesteld dat na goedkeuring wordt aangeboden aan de branche leden via het besloten gedeelte van de website. In april 2010 heeft een centraal overleg plaatsgevonden met bijna alle zorgverze keraars. In dit overleg zijn onderwerpen besproken zoals: protocollen, kwaliteitscriteria, positie in de zorgketen, DBC of hulpmiddelenpakket, mogelijkheden rondom vrijwillige eigen bijdrage en harmonisatie van diverse onderdelen binnen de contracten. Partijen hebben met elkaar afgesproken dit overleg jaarlijks met elkaar te laten plaatsvinden. Concern Naam zorgverzekeraar verzekerden % markt (x 1.000)* aandeel UVIT ACHMEA CZ Univé VGZ Trias, IZA, IZZ NV zorgverzekeraar UMC en Zorgverzekeraar Cares Gouda NV % Agis, Avero Achmea, OZF Achmea, Zilveren Kruis Achmea, FBTO, Interpolis en per 1 januari 2011 De Friesland % CZ Groep, Delta Lloyd Ohra (ziektekostenverzekering en zorgverzekeringen) % Menzis anderzorg, Azivo en Menzis % De Friesland 1 de Friesland maar per 1 januari 2011 onder achmea concern 503 3% DSW 1 DSW, Stad Rotterdam 421 3% ONVZ 1 ONVZ en labels Aegon, VvAA, en PNO 375 2% Zorg en Zekerheid 1 Zorg en Zekerheid 365 2% ASR 1 asr en label A foortse en volmachten Aevitea, IAK en Nedasco 202 1,5% Salland 1 Salland 88 0,5% (bron AM Nieuws diversen maart 2009, GGZ beleid) 1 Multizorg vertegenwoordigt de kleinere zorgverzekeraars, DSW, Salland, ASR, ONVZ, Zorg en Zekerheid en de Friesland in Per 2011 zal echter De Friesland onder Achmea concern vallen en daarmee dus als zelfstandig concern wegvallen uit bovenstaande tabel. 6

7 Protocollen, kwaliteitscriteria en de positie in de zorgketen De protocollen beenprothesen en schoenvoorzieningen worden momenteel snel en breed ingevoerd. Het belang van geprotocolleerd werken wordt onderstreept. Het geeft een zekere verankering van een basiskwaliteit werken. De branche streeft naar een objectief kwaliteitssysteem met een objectieve beoordelings- en waarderingsmethode. Er moet dan een model tot stand komen waarin branche en zorgverzekeraars elkaar kunnen vinden. Er zal een mogelijkheid worden gezocht om ten behoeve van een project de voortgang van de implementatie van protocollen binnen de branche in kaart te brengen en ook verder te volgen. Naast de protocollen wordt nog wel gezocht naar een ander objectief kwaliteitssysteem. Vooralsnog werkt de branche met de SEMH, waar jaarlijkse toetsing wordt uitgevoerd bij de bedrijven op locatie om opnieuw de status van erkend bedrijf medische hulpmiddelen te verkrijgen. Voor de verzekerden is een overzicht van erkende bedrijven op het internet toegankelijk. De branche tracht in gesprek met de SEMH deze erkenning zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de praktijk. Langzamerhand is een verschuiving zichtbaar van de zorgaanbieders orthopedische hulpmiddelen naar de 1ste lijn. Niet altijd is meer een verwijzing van een behandelend specialist noodzakelijk. In vergelijking kan worden genoemd de optometrist, deze verricht meer service en doet de intake waarbij verwijzing naar een oogarts mogelijk kan zijn indien dit noodzakelijk blijkt. Binnen de branche wordt toegewerkt naar een der - ge lijke ontwikkeling. Er is al veel kennis binnen de branche, en risico s kunnen reeds goed worden ingeschat. Ook dit onderwerp zal met regelmaat besproken worden en verder worden afgestemd met de zorgverzekeraars. Net zoals ontwikkelingen vanuit de politiek en de Europese wetgeving die blijven prikkelen tot dergelijk gezamenlijk overleg. Vanuit de commissie Markt en Regels zal de regie binnen de branche worden bewaakt en wordt de reeds jarenlange samenwerking bekroond met de dialoog van vandaag. n De branche streeft naar een objectief kwaliteitssysteem met een objectieve beoordelings- en waarderingsmethode ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

8 Vanuit meerdere vestigingen in Nederland biedt Hanssen Footcare al 80 jaar totale voetzorg. Met onze 90 medewerkers ontwikkelen en vervaardigen wij (voet)-hulpmiddelen om de bewegingsvrijheid van onze cliënten te verbeteren. Onze dienstverlening bestaat uit een totaalpakket aan oplossingen, van hulpvraag en advies tot levering en nazorg. Wie graag kennis uitwisselt met collega s heeft bij ons een voet tussen de deur. Voor onze vestiging in Leiden zoeken wij een: Paskamermedewerker / Orthopedisch schoentechnicus m/v Wat ga je doen? Jij geeft onze cliënten hun bewegingsvrijheid terug. Je biedt de beste oplossing op schoentechnisch gebied en begeleidt de cliënt van hulpvraag tot nazorg. Hiervoor werk je nauw samen met medisch specialisten. Je ontvangt cliënten in onze vestiging en bezoekt ze op onze multidisciplinaire spreekuurlocaties. Bij Hanssen Footcare ben je in de gelegenheid om je kennis verder te ontwikkelen op het gebied van de orthopedische en schoentechnische behandelmogelijkheden. Hanssen Footcare combineert de expertise van een landelijke organisatie met het aanbieden van persoonlijke voetzorg op lokaal niveau. Herken jij jezelf in dit profiel? Dan maken wij graag kennis! Stuur je reactie naar: Hanssen Footcare, t.a.v. Ruben Mulders (manager P&O), Postbus 32008, 6370 JA Landgraaf, rmulders.hanssen@footcare.nl. Voor meer informatie over Hanssen Footcare, deze en andere vacatures ga je naar: Alkmaar - Almere - Amersfoort - Apeldoorn - Arnhem - Baarn - Bocholtz - Brunssum Bunschoten - Den Haag - Dieren - Ede - Gouda - Gulpen - Haarlem - Harderwijk - Heerlen Heiloo - Hoensbroek - Landgraaf - Leiden - Maastricht - Rhenen - Sittard/Geleen - Velp 8

9 TEKST Rob Verwaard MENZIS OVER CONTRACTEN 2011 Wie is binnen Menzis verantwoordelijk voor de inkoop van hulpmiddelen? Bij Menzis zijn naast twee contractmanagers zes zorginkopers verantwoordelijk voor het inkopen van hulpmiddelen. De zorginkopers vormen onderling inkoopduo s. Zij zijn verantwoordelijk voor een aantal hulpmiddelendossiers. Samen met mijn collega Marjolein Breedijk ben ik, naast een groot aantal andere inkoop dossiers, verantwoordelijk voor de contracten die betrekking hebben op het leveren van orthopedisch schoeisel, orthesen en prothesen. Bij het vormen van het beleid en het inkopen van zorg proberen we zo veel mogelijk aan te sluiten op de missie van Menzis om de beschikbaarheid van kwalitatief goede en betaalbare zorg te garanderen om het welzijn van onze klan ten te bevorderen. Deze aansluiting Alco Ausma is zorginkoper bij Menzis. Rob Verwaard sprak met hem over de ontwikkelingen voor 2011 tijdens een bezoek van de Commissie Markt en Regels aan Menzis. realiseren we door klanten en patiëntenorganisaties te betrekken bij het inkopen van zorg, nauw samen te werken met zorgaanbieders en daar waar mogelijk de administratieve last te verminderen. Om onze verzekerden naar kwalitatief goede zorg te verwijzen werken we aan het transparant maken van de zorg en treedt Menzis op als belangenbehartiger. Wat zijn de bijzonderheden voor 2011 als het gaat over de afspraken in orthopedische schoentechniek? Menzis is tevreden over de huidige overeenkomst en heeft via een verlengingsbrief de huidige contracten verlengd. Voor 2011 hanteren we nog de OFOMbijdrage. Menzis vindt het belangrijk dat er geïnvesteerd wordt in onder andere opleiding en ontwikkeling van protocollen. Wij zullen de ontwikkelingen op de voet blijven volgen en hopen dat dit branche breed wordt uitgerold. Om onnodige bureaucratie te voorkomen is de ontwikkeling van een protocol door de branche een goed initiatief. Het NPi Voet- Schoenprotocol voldoet aan de normen die we als Menzis hanteren. Wij stellen het protocol voor 2011 echter niet verplicht maar men mag het wel gebruiken in de plaats van het huidige Menzis formulier voor het leveren van een eerste verstrekking. Wat zijn de verwachtingen voor 2011 op het gebied van contracteren van prothesen en orthesen? De overeenkomst voor het leveren van prothesen en orthesen is één van de overeenkomsten geweest waar de focus op heeft gelegen. Voor 2011 is de grote verandering dat we een differentiatie hebben aangebracht in het huidige contract. Waar voorheen alle gecontracteerde zorgaanbieders arm- en beenprothesen mochten leveren hebben nu niet alle zorgaanbieders een overeenkomst aangeboden gekregen. Medio juni van dit jaar hebben wij de zorg aanbieders geïnformeerd over deze differen tiatie en gevraagd hoeveel en welke prothesen zij in 2009 geleverd hebben. >> "Menzis vindt het belangrijk dat er geïnvesteerd wordt in onder andere opleiding en ontwikkeling van protocollen." ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

10 Alleen leveranciers die arm- en/of beenprothesen hebben geleverd ontvingen een overeenkomst 2011 voor het leveren van arm- en/of beenpro thesen. Reden voor dit besluit is dat we meer kwaliteit willen aanbrengen in het verstrekken van prothesen. De differentiatie in de overeenkomst 2011 is daarin een eerste stap. In 2011 gaan we verder nadenken over het invoeren van kwaliteitscriteria in de overeenkomst. Uiteraard doen we dit niet alleen maar in samenwerking met gecontracteerde leveranciers, branchevereniging, artsen en patiëntenorganisaties. Tevens zijn wij in overleg met onze collega s van inkoop 2e lijn om aansluiting te zoeken bij Menzis Topzorg. Armprothesen zijn hier een goed voorbeeld van. Omdat er op jaarbasis in Nederland geen grote aantallen armprothesen geleverd worden vinden we het niet noodzakelijk om iedere leverancier een contract aan te bieden. Dit soort specialistische zorg dient uitgevoerd te worden in gespecialiseerde bedrijven. "We zullen elkaar nodig hebben als klankbord." Wat zijn de verwachtingen voor therapeutische elastische kousen? Vorig jaar heeft Menzis gekozen voor het opnemen van clusterprijzen. Na één jaar ervaring met de aangepaste prijssystematiek en leveringsvoorwaarden hebben we besloten om een aantal kleine aanpassingen door te voeren en een overeenkomst aan te bieden voor twee jaar. Eén van deze wijzigingen betreft de hoogte van de clusterprijzen en specifiek de clusterprijs voor het leveren van een vlakbrei-maatwerk kousen. Een overeenkomst voor langere periode biedt duidelijkheid en continuïteit aan onze zorgaanbieders en voorkomt het onnodig verzenden van papier. Wat verwacht u van de toekomstige samenwerking met de branchevereniging? Gezien de ontwikkelingen in de markt en ons voornemen om kwaliteitscriteria te concretiseren verwacht ik dat er een nauwere samenwerking met NVOS-Orthobanda zal ontstaan. Zichtbare en meetbare kwaliteit, ontwikkeld samen met de leveranciers en patiënten, is het recept om de zorg duurzaam en voor iedereen toegankelijk te houden. Als de branche een breed draagvlak heeft onder de leveranciers zal NVOS - Orthobanda zeker een belangrijke partner zijn in leverancieroverstijgende belangen. We zullen elkaar nodig hebben als klankbord. Denk hierbij aan het ontwikkelen van protocollen, opleidingen en het toepassen van nieuwe systematieken zoals Click. n TEKST Nelly Pijnenburg, zorginkoper hulpmiddelen bij zorgverzekeraar CZ Kwaliteit van zorg De zorg in Nederland is gemiddeld goed. Toch zijn de verschillen tussen zorgaanbieders soms in het oog springend. Zowel van de zorgprofessional als van de zorgverzekeraar worden grote inspanningen verwacht om de kwaliteit van de zorg te verbeteren en deze tegelijkertijd betaalbaar te houden. Steeds meer patiënten- en consumentenorganisaties, maar ook artsen en ziekenhuizen, zien het specialiseren in de behandelingen waarin men goed is als middel om tot betere kwaliteit te komen. Dit geldt ook voor het afstoten van behandelingen waarin men geen hoge kwaliteit kan garanderen. Als inkoper van zorg voor 3,3 miljoen klanten is de rol van CZ om druk te zetten en zo te helpen om de zorg in beweging te krijgen en die kwaliteitsslag te maken. CZ is dan ook van plan om het beleid rondom selectieve inkoop de komende jaren uit te breiden. Toezicht op kwaliteit Kwaliteit en toegankelijkheid van zorg zijn belangrijke onderdelen in het inkoopbeleid van CZ. Op deze gebieden wil CZ aan de verzekerden een garantie geven. Hij/zij moet er van uit kunnen gaan dat kwaliteit en toegankelijkheid van zorg gegarandeerd zijn. Om dit te bereiken stelt CZ voorwaarden, eisen en criteria aan de zorg die gecontracteerd wordt. Deze worden vastgelegd in de overeenkomst tussen CZ en de zorgaanbieder. Vervolgens is het voor CZ als zorgverzekeraar belangrijk om op gestructureerde wijze controle en toezicht te houden om naleving in de praktijk te garanderen. Hier zullen we de komende jaren extra aandacht aan gaan geven. Waar mogelijk vereenvoudigt CZ de aanvraagprocedure. Door controle achteraf toetst CZ of de zorgaanbieder de juiste procedure heeft gevolgd. Eenduidigheid in protocollen en dossiervorming vergroten daarbij de transparantie. Kostenbeheersing CZ zoekt samen met zorgaanbieders naar mogelijkheden om de zorgkosten beheersbaar te houden. Periodiek wordt het huidig beleid met vertegenwoordigers van NVOS- Ortohbanda geëvalueerd en gezocht naar gezamenlijke verbeteringen. Daarnaast onderzoekt CZ samen met zorgaanbieders mogelijkheden voor zorginnovatie en substitutie van bestaande zorg. Het meten van prestaties zal in de toekomst een belangrijk onderdeel van het beleid vormen. Daarbij zijn criteria als toegankelijkheid, kwaliteit en kostenbeheersing belangrijke peilers om het beleid rondom selectieve inkoop de komende jaren uit te breiden. n 10

11 TEKST Corien Simons MSc, Bewegingswetenschapper Roessingh Research & Development REFERENTIE International Classification of Functioning, Disability and Health: ICF, World Health Organization, 2001 EVOLUTIONS Wetenschappelijke studie naar de timing en therapeutische effecten van enkel-voet orthesen na een beroerte. Sinds het najaar van 2009 wordt door Roessingh Research & Development onderzoek gedaan naar het gebruik van enkel-voet orthesen (EVO s) bij mensen die recent een beroerte hebben gehad. Centraal staat de vraag op welk moment tijdens de revalidatie het best een EVO kan worden voorgeschreven: vlak na een beroerte, of is het beter langer te wachten met het aanbieden van een EVO? In het project werkt Roessingh Research & Development nauw samen met het Roessingh Centrum voor Revalidatie en Roessingh Revalidatie Techniek. EVO s zijn veelgebruikte hulpmiddelen om het lopen na een beroerte te verbeteren. In de wetenschappelijke literatuur is echter weinig bekend over de effecten van langdurig gebruik van EVO s na een beroerte. Bovendien ontbreekt informatie over wanneer het best gestart kan worden met EVO s. Roessingh Research & Development is hierop ingesprongen door een breed opgezette studie te starten naar het gebruik van EVO s na een beroerte. In tegenstelling tot de meeste eerdere studies waarbij proefpersonen slechts korte tijd of op één moment gemeten werden, worden proefpersonen nu langdurig gevolgd. Patiënten die in het revalidatiecentrum worden opgenomen vanwege een recente beroerte en een indicatie voor een EVO, zijn geïncludeerd in de studie. Inclusie vindt gewoonlijk binnen 4 weken na de beroerte plaats. Vervolgens wordt geloot in welke onderzoeksgroep de proefpersoon terechtkomt. In de vroege onderzoeksgroep waarbij direct een EVO wordt aangemeten of in de late onderzoeksgroep waarbij de EVO 8 weken later wordt aangemeten. Proefpersonen in beide groepen volgen tijdens het onderzoek een normaal revalidatieprogramma. Binnen de studie kan gekozen worden uit 3 verschillende kunststof EVO s met verschillende mate van stijfheid. De EVO s zijn ter be schikking gesteld door Basko Healthcare en worden bij Roessingh Revalidatie Techniek aangemeten. De proefpersonen worden gedurende 18 weken intensief gevolgd. Om de effecten op langere termijn te meten vinden 2 herhaalmetingen plaats na 26 en 52 weken. De effecten van de EVO worden volgens het ICF-model op verschillende niveaus gemeten (WHO 2001). Lichaamsfuncties worden in kaart gebracht door regelmatig geïnstrumenteerde gangbeeldanalyses uit te voeren. In tegenstelling tot de meeste eerdere studies worden proefpersonen nu langdurig gevolgd Een van de proefpersonen tijdens een gangbeeldmeting. Hierbij worden bewegingspatronen, grondreactiekrachten en spieractiviteit tijdens lopen met en zonder EVO gemeten (zie foto). Op activiteitenniveau vinden verschillende klinische testen plaats, zoals loopsnelheid, uithoudingsvermogen, balans en mobiliteit (bijv. opstaan uit een stoel en traplopen). Deze en andere taken uit het dagelijks leven worden 2-wekelijks getest. De kwaliteit van leven na een beroerte wordt gemeten met behulp van vragenlijsten. Bovendien wordt wekelijks een dagboek bijgehouden waarin ondermeer hulpmiddelengebruik en vallen worden gerapporteerd. Op dit moment hebben de eerste proefpersonen het onderzoek afgerond. In de komende jaren wordt de studie voortgezet om meer proefpersonen te kunnen meten en zodoende informatie te verzamelen over de timing en het effect van langdurig gebruik van EVO s na een beroerte. n ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

12 Met Fa-med eindelijk meer tijd voor ontspanning U kent Fa-med al als marktleider in medical factoring. Door de zeer zorgvuldige, efficiënte en klantvriende lijke werkwijze zijn wij al ruim 20 jaar een betrouwbare partner gebleken voor onze klanten. Momenteel bieden wij aan meer dan 3500 zorgaanbieders financiële zekerheid en gemak. En zoals het een marktleider betaamt, lopen wij voorop in het initiëren van nieuwe diensten en services. Onze service voor orthopedisten en bandagisten (Uw) klant staat centraal Volledige uitbesteding boekhouding 24/7 inzicht via eigen webportal Financiële zekerheid Bel met ISO gecertificeerd Goed geregeld! _Famed Adv_Ortho.indd :30 12

13 Opleidingsprojecten NVOS-Orthobanda TEKST Jeffrey Zoet NVOS-Orthobanda is bezig om een integrale toekomstvisie voor de orthopedische schoentechniek met inbegrip van een visie op de voetzorg, te ontwikkelen. Op basis hiervan kan een gericht opleidingsbeleid worden ontwikkeld, waarbij rekening wordt gehouden met de politiek-maatschappelijke ontwikkelingen, zoals de toenemende vraag naar zorg in de komende tientallen jaren. Onder de verantwoordelijkheid van NVOS-Orthobanda worden momenteel projecten uitgevoerd, die door de Stichting Ontwik kelingsfonds voor het Orthopedisch Maatschoentechnischbedrijf (OFOM) worden gesubsidieerd. Deze projecten zijn primair bedoeld om de toekomst en de kwaliteit van de eigen vakopleidingen op Mbo- en Hboniveau te kunnen waar borgen en om gericht onderzoek te laten doen dat voor de sector van belang is. Hieronder wordt een aantal opleidingsprojecten kort beschreven. Aansluiting van Mbo naar Hbo In de markt is een grote vraag naar mensen die cliënten kunnen behandelen en/of producten kunnen aanmeten. De orthopedisch schoentechnische branche kampt nu al met een tekort aan personeel. Het beleid van NVOS-Orthobanda is gericht om de huidige medewerkers binnen de branche te behouden en studenten de kans te geven zich te bekwamen via dooren zijstroom mogelijkheden. Om de aansluiting tussen de Mbo-opleidingen en de Hbo-opleiding te verbeteren heeft NVOS-Orthobanda opdracht gegeven om dit te laten onderzoeken. Het doel is de doorstroming, de zij-instroom vanuit andere opleidingen zoals de fysiotherapie en de podotherapie en de instroom naar zowel de Mbo- als de Hbo-opleidingen te verhogen. Alvorens dit project verder vorm te geven, heeft NVOS-Orthobanda besloten dat het belangrijk is om allereerst het beroepscompetentieprofiel van de orthopedisch schoentechnische beroepen in kaart te brengen. Beroepscompetentieprofiel Een beroepscompetentieprofiel beschrijft wat een (vakervaren) beroepsbeoefenaar kan, welke taken hij uitvoert en welke competenties (vaardigheden) hij beheerst. NVOS-Orthobanda wil door middel van een onderzoek naar de beroepscompetentieprofielen, een heldere beschrijving Deze projecten zijn primair bedoeld om de toekomst en de kwaliteit van de eigen vakopleidingen te kunnen waar borgen en om gericht onderzoek te laten doen dat voor de sector van belang is van de orthopedisch schoentechnische beroepen op het snijvlak van Mbo en Hbo hebben. Door een beschrijving van deze beroepen, die zich beiden in belangrijke mate in de behandelkamer afspelen, wordt >> ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

14 Zonder deze bijdragen is het niet mogelijk de vakopleidingen te continueren en constant te verbeteren het onderscheid tussen de gewenste beroeps uitoefening op Mbo-niveau en op Hbo-niveau duidelijk. De uitkomst van het onderzoek zal NVOS-Orthobanda gebruiken bij het vaststellen van het opleidingsbeleid. Dutch Health Tec Academy De Dutch HealthTec Academy (DHTA), de nieuwe school voor gezondheidstechniek, is op 1 september 2010 in Utrecht van start gegaan. De DHTA is een project waarin vier branches (optiek, audiciens, tandtechniek en orthopedische (schoen)techniek) samen met diverse onderwijsinstellingen samenwerken om de vakopleidingen op Mboniveau (regulier en contract onderwijs) onder te brengen in één structuur en op één locatie. NVOS-Orthobanda heeft de totstandkoming van de DHTA mede vorm gegeven en financieel mogelijk gemaakt. De voorzitter van NVOS-Orthobanda, Paul Valk, en leden van de commissie Kwaliteit & Opleidingen, Rob Jansen, Ron Schiedon en Frans Elferink, zijn bestuurlijk betrokken geweest bij het traject. OFOM heeft het project mede gesubsidieerd. Bestaande opleidingen Naast de eerder beschreven projecten financiert OFOM een deel van de bestaande reguliere opleidingen op Mbo-niveau en heeft het de ontwikkeling van de Hboopleiding bekostigd. Ten slotte worden ook de examens op Mbo-niveau mogelijk gemaakt. Zonder deze bijdragen uit het OFOM fonds, is het niet mogelijk de vak opleidingen te continueren en constant te verbeteren aan de eisen van onder andere de studenten, de klanten en de werkgevers. n Wegens een toenemend aantal spreekuren zijn wij per direct op zoek naar een fulltime: Aanmeter/orthopedisch schoentechnicus De functie: Je draait zelfstandig spreekuren in onze vestigingen, ziekenhuis en diverse verpleeghuizen. Je draagt daarbij zorg voor een goede communicatie met de klant, met de voorschrijvers, en met je collega s die de administratie en productie verzorgen, zowel mondeling als op papier. Hierbij behartig je op een correcte wijze de belangen van het bedrijf. Je hebt regelmatig overleg met, en geeft zonodig aansturing aan, de productiemedewerkers. Profiel: Flexibiliteit, goede communicatieve eigenschappen, klantvriendelijke en servicegerichte instelling. Ervaring als aanmeter/paskamermedewerker. Accuratesse en uitstekende beheersing van de Nederlandse taal in woord en geschrift. In bezit van rijbewijs B en auto. Opleiding: Gediplomeerd Orthopedisch schoentechnicus (niveau 4) of je zit in de laatste fase van deze opleiding en hebt reeds ervaring als aanmeter/paskamermedewerker. Wij zijn een orthopedisch schoentechnisch bedrijf met 2 vestigingen en houden spreekuren op diverse locaties. Kwaliteit, persoonlijke benadering, aandacht voor de klant en service zijn de kernbegrippen in onze organisatie. Ben je geïnteresseerd in deze uitdagende allround functie bij ons bedrijf, stuur dan je schriftelijke sollicitatie naar: Ton Jansen orthopedische schoentechnieken B.V., t.a.v. dhr. A.G. Jansen Valkenstraat 1, 3011 VR Rotterdam. jansenrt@xs4all.nl Valkenstraat VR Rotterdam IJsselstraat DJ IJsselstein 14

15 FOTO Eric Grashoff COLUMN door Bart van Liebergen De Commissie "Markt & Regels" wat doet deze nu eigenlijk? Met de invoering van het nieuwe zorgstelsel heeft de NVOS destijds de commissie Deregulering opgericht en via deze commissie jaarlijks de contacten onderhouden met de zorgverzekeraars. Na de fusie met Orthobanda zijn deze contacten behouden, maar breder getrokken naar alle orthopedische productgroepen; naast orthopedische schoentechniek ook de orthopedische instrumentmakerij (pro- & orthesen en TEK (Therapeutisch Elastische Kousen)). De commissie is verder gegaan onder de naam Markt en Regels. Naast de ontwikkelingen bij zorgverzekeraars spelen ook de wettelijke en politieke ontwikkelingen (CVZ, VWS) een grote rol voor de toekomstige strategie van onze branche. Bovendien hebben we overleg met patiëntenverenigingen, aanverwante beroepsgroepen (bv. podotherapeuten), artsverenigingen (VRA, NOV) en andere instanties (zoals SEMH). Bij de zorgverzekeraars gebeurt ontzettend veel. Door fusies bepalen vier partijen ruim 90% van onze (verzekerde) omzet. Dit heeft hun inkoopmacht fors vergroot, hetgeen zijn weerslag vindt in de strakkere contractering en tariefsontwikkeling. Daarnaast vergroot deze concentratie ook de differentiatie; iedere zorgverzekeraar wil zich in de markt het liefst ook onderscheiden of heeft een eigen visie op kwaliteitsmanagement, met alle specifieke eisen naar zorgleveranciers. De komende periode zien we een trend naar kwaliteitsverbetering tegen gelijke/licht hogere kosten of gelijke kwaliteit tegen lagere kosten. Dit wordt vormgegeven in contractdifferentiatie (basis versus plus) en specialistische zorg via expertisecentra en zal worden onderbouwd door publicaties over leverancierscores op kwaliteitsindicatoren, klanttevredenheidsonderzoeken (CQ-index), etc. In deze ontwikkeling blijft er een belangrijk gezamenlijk belang en dat is een tevreden klant. De zorgverzekeraars kunnen niet met alle 400 zorgleveranciers van orthopedische hulpmiddelen contacten onderhouden en onderhandelen. Vandaar dat het van belang is dat er een actieve vertegenwoordiging van de branche is. Naast bilateraal overleg met de zorgverzekeraars zijn we dit jaar ook gestart om plenair met alle zorgverzekeraars branchebrede ontwikkelingen te bespreken. Voorbeelden hiervan waren de gelijktijdige invoer van ontwikkelde protocollen per januari 2011 (beenprothesen, voet/schoen) en onze grote zorgen over de ongecoördineerde invoer van DBC s bij orthesen. Het resultaat: DBC s zijn voorlopig ook in 2011 nog uitgesteld en nagenoeg alle zorgverzekeraars voeren de protocollen in per 2011, waardoor er een uniforme werkwijze voor intake/zorgplannen ontstaat. Daarnaast hebben we gepleit voor zoveel mogelijk harmonisatie van onderdelen van de contracten (bv. accreditatie voor nascholing), een prominentere rol van de orthopedische adviseurs in het begin van de zorgketen en een flexibelere vergoedingssystematiek, met de mogelijkheid van private betalingen. Dit zijn ontwikkelingen voor de (middel)lange termijn. Onze jarenlange overlegstructuur heeft er zeker toe bijgedragen dat wij kunnen stellen een goede, open interactie met zorgverzekeraars te hebben. Wij trachten door deze dialoog de zorgverzekeraars een beter inzicht en begrip te geven in onze (gezamenlijke) operatie en daarmee goed werkbare kaders te realiseren. De definitieve ontwikkeling van contracten, inclusief prijsafspraken, vindt plaats tussen de zorgverzekeraar en de individuele leden. Vaak leeft nog het gevoel bij de leden dat het een kwestie is van slikken of stikken. Daar zal ieder lid zelf een rol in moeten spelen. Wij zullen ons best doen om het aangeboden contract zo goed mogelijk te beïnvloeden. Vanuit de commissie Markt en Regels blijven we daarom de essentiële contacten bij zorgverzekaars, al dan niet extra ondersteund met enkele leden, onderhouden. Soms is het handig om onze onafhankelijke voorzitter Paul Valk de discussie te laten voeren. Alle input vanuit de branche is meer dan welkom en kan worden ingebracht via het secretariaat, info@nvos-orthobanda.nl. n ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

16 MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMER Instrumentmaker Martien Vermolen, al jaren actief in ontwikkelingswerk! Vergeleken met ontwikkelingslanden is onze gezondheidszorg buitengewoon goed geregeld. Zo om de drie jaar krijgt een prothesegebruiker een nieuw kunstbeen. Regelmatig wordt er onderhoud verricht en heb je tussentijds een klacht, dan ga je naar de instrumentmaker en dan wordt die klacht verholpen. De verzekering betaalt meestal vanzelfsprekend. In Afrika gaat dat net zo als je maar rijk bent. Maar een heleboel Afrikanen zijn straatarm. Zij zouden het zonder prothese/orthese moeten stellen als er geen ondernemers waren als Martien Vermolen van OMS Vermolen uit Wijchen. Hij verzamelt onderdelen van hulpmiddelen en zorgt ervoor dat ze terecht komen bij gehandicapten in ontwikkelingslanden. Martien Vermolen voelt zich al heel lang betrokken bij mensen die het moeilijk hebben. Dat komt waarschijnlijk omdat ik zelf ook veel in het ziekenhuis heb gelegen. Ik heb namelijk slechte voeten. Ik weet dus wat dat is en ik kan me voorstellen dat het helemaal moeilijk is als je geen goede orthopedische schoenen hebt. Vanuit die motivatie was hij al voor zijn studie actief voor het Liliane Welzijnsfonds. Tijdens zijn opleiding ontmoette hij broeder Tarcisius de Ruyter die hem vertelde dat hij gehandicapte kinderen hielp in Ghana. Van het één kwam het ander. Vermolen bleef contact houden met De Ruyter en eenmaal in een vaste baan begon hij met het verzamelen, demonteren en opsturen van gebruikte orthopedische hulpmiddelen naar broeder Tarcisius. Vermolen: Alle materialen bewaar ik in eerste instantie in mijn garage in Wijchen. Het gaat om ortheses, protheses, (loop)hulpmiddelen en rolstoelen. Af en toe komen er ook brillen en orthopedisch schoeisel bij. De materialen demonteer ik volledig, daarna kijk ik ze na en - als het nodig is - reviseer ik ze. Vervolgens gaan de onderdelen keurig gerangschikt in een kist en komt er een inhoudslijst op. Als er voldoende materiaal is om een project op te zetten, gaat het op transport naar Afrika, India of Oost-Europa. Natuurlijk zijn er kosten mee gemoeid. Alleen al voor het vervoer. Voor het project in Ghana zijn er potjes aangesproken van de Wilde Ganzen, de Nationale Commissie voor internationale samenwerking en Duurzame Ontwikkeling (NCDO, een potje van het Rijk), Lionsclub, Rotaryclub, stichting Orion en nog een aantal andere fondsen en giften van particulieren. Martien reisde zelf ook naar Ghana en India om mensen op te leiden. Het werken daar vond hij de moeite waard. Ik krijg nog dagelijks brieven van mensen die ik geholpen heb en van instrumentmakers. Werken in Afrika is heel anders dan hier. De taal is een barrière en de gewoonten zijn anders. Je moet een knop omzetten, dat kost je een maand. En ook moet je rekening houden met het klimaat. Als je een prothese/ orthese maakt moet die zoveel mogelijk open zijn, anders smelten de mensen erin weg. We zijn wel goed, maar niet gek! Martien: We zijn wel goed, maar niet gek. Het moet niet zo zijn dat zij roepen laat maar hier komen en achterover gaan zitten en de boel verkopen aan de rijke Afrikanen. Voor wat betreft het project in Ghana is de instrumentmaker daar niet zo bang voor. Broeder Tarcisius houdt daar immers de boel nauwlettend in de gaten. Hij heeft bovendien veel erkenning en is iemand die erin slaagt overal geld vandaan te halen. Daarom is in mei 1997 de stichting Revalidatie In Ontwikkelingslanden (RIO) opgericht. De officiële doelstelling is keurig gedeponeerd bij de notaris, maar het komt er in het kort op Jongetje met beugels gemaakt door stichting RIO Wie meer informatie wil over de doelstelling en werkwijze van de stichting RIO kan een sturen naar info@omsvermolen.nl 16

17 neer dat het streven is projecten op te zetten in ontwikkelingslanden, zodat daar orthopedische werkplaatsen ontstaan die zelfstandig verzekerde, maar vooral ook onverzekerde gehandicapten kunnen helpen. Voor een project wordt eerst een betrouwbaar tussenpersoon gezocht en een betrouwbare werkplaats. Martien: Dat wordt goed door ons gescreend. Als daarmee samengewerkt wordt, is het de bedoeling dat de mensen opgeleid worden, als dat nodig is. Eventueel gaat er een instrumentmaker vanuit Nederland heen om les te geven. Als de werkplaats draait is het de bedoeling dat de prothesen gewoon verkocht worden. Naar vermogen betalen de gebruikers een eigen bijdrage. Aan onverzekerde arme mensen wordt de prothese geschonken. En verder moet de werkplaats van elke prothese die verkocht wordt, een bepaald percentage in een potje doen. Het geld uit dat potje komt dan weer ten gunste van de stichting RIO, die er de kosten voor het transport van de materialen van betaalt, de reiskosten van de eventuele opleider/begeleider uit Nederland of er een ander project van opzet dat binnen de doelstelling van de stichting valt. Goed voor de lokale economie is goed voor de mensen Martien: We vinden het dan ook helemaal niet erg om zaken te doen met commerciële werkplaatsen. Als je werkt voor bijvoorbeeld kerken en je vraagt er niets voor terug, dan is het mij te passief. Wij vinden het belangrijk dat we de mensen zelf opporren. Dat is ook goed voor hun economie en het is goed voor de ontwikkeling van de gezondheidszorg daar. Stoppen in verband met tegenwerking Helaas is Martien Vermolen voornemens zijn activiteiten in de toekomst te gaan stoppen. De voornaamste reden is dat door de economische crisis het bijna onmogelijk wordt om containers met hulpmiddelen zonder forse steekpenningen door de buitenlandse douanes te krijgen. Ook al zijn alle formaliteiten netjes geregeld via lokale instanties en ambassades, corrupte ambtenaren zien tegenwoordig een goede boterham in het vasthouden van goederen. Je zou eigenlijk toegang moeten hebben tot een transportroute die dergelijke obstakels niet kent. Het is ontzettend jammer dat het idealisme van ons vak, het helpen van mensen met een beperking, op deze manier wordt tegengewerkt. n het streven is projecten op te zetten in ontwikkelingslanden, zodat daar orthopedische werkplaatsen ontstaan die zelfstandig verzekerde, maar vooral ook onverzekerde gehandicapten kunnen helpen ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

18 TEKST Rob Verwaard & Yvonne Heerkens Verslag NPi protocol beschikbaar In juni 2010 is het verslag "Ontwikkeling van protocollen voet-/schoenvoorziening voor orthopedisch schoentechnische bedrijven en orthopedisch schoentechnici bij cliënten die zijn verwezen" aangeboden door projectleider Yvonne Heerkens aan NVOS-Orthobanda. Daarmee kwam een, door de OFOM gefinancierd, project van meer dan 3 jaar tot een einde en beschikt de branche over een breed geaccepteerd protocol voor de behandeling van voetklachten in de orthopedische schoentechniek. In dit artikel wordt een aantal belangrijke zaken uit het verslag aangehaald. Voor de lezers die graag het gehele verslag zouden willen lezen, is het mogelijk een kopie van het volledige verslag aan te vragen via het secretariaat van NVOS-Orthobanda. Doel van het project Het doel van het project is het ontwikkelen van een aantal handzame protocollen die: - kunnen rekenen op draagvlak in het veld van orthopedische schoentechnische bedrijven; - onderschreven worden door andere zorgverleners die betrokken zijn bij het verstrekkingsproces van voet-/schoenvoorzieningen; - die helderheid bieden aan cliënten en financiers van zorg; - die zijn gebaseerd op de kennis van de voorgaande projecten. De protocollen moeten de orthopedisch schoentechnicus ondersteunen bij het geven van advies, het maken van een keuze, het leveren en het evalueren van een voet-/schoenvoorziening. Het gaat om de eerste verstrekking van een voet-/schoenvoorziening op basis van een verwijzing. OPZET van het project Het project is doorlopen in deze opvolgende fasen: voorbereiding, ontwerp, commentaar, formalisering en afronding. De activiteiten gedurende het project zijn uitgevoerd door een projectteam, adviseurs en een klankbordgroep. In het rapport is te lezen welke personen zijn betrokken bij het project en welke activiteiten door deze personen zijn uitgevoerd. Aanleiding en uitgangspunten van het project De gezondheidszorg is volop in beweging, de rol van de overheid, zorgverzekeraars, zorgverleners en de cliënten is aan veranderingen onderhevig. Daarbij zijn de volgende ontwikkelingen van belang: cliënten krijgen meer verantwoordelijkheid ten aanzien van de eigen gezondheid en de kosten van de gezondheidszorg; de huidige zorgverzekeringswet geeft de verzekeraar een belangrijke rol als regisseur van hulpmiddelenzorg; de verzekerde prestaties in de zorgverzekeringswet worden uitgedrukt als functiegerichte verstrekkingen (het probleem van de gebruiker en het beoogde gebruik van de oplossing moet overeenstemmen); inzet van nieuwe disciplines om het zorgstelsel te ontlasten en de noodzakelijke zorg beter toegankelijk te maken (van hoger opgeleide professionals naar minder hoog opgeleide professionals, b.v. van arts naar diabetesverpleegkundige). Ook de orthopedisch schoentechnicus wordt, als onderdeel van het proces van hulpmiddelenzorg, geconfronteerd met deze veranderingen. Om op die veranderingen op verantwoorde wijze in te springen is er behoefte aan een beschrijving van het proces in de vorm van protocollen dat door de orthopedisch schoentechnicus wordt doorlopen. De voet-/schoenvoorziening die de cliënt krijgt op basis van de verwijzing, hangt mede samen met het bedrijf of de schoentechnicus waarheen de cliënt wordt verwezen. Dit leidt tot onduidelijkheid bij cliëntenorganisaties, verwijzers en financiers van zorg. Er is ook bij deze partijen een behoefte aan heldere protocollen die de verstrekking van schoentechnische voorzieningen beschrijven. In het project is de kennis die ontwikkeld is in andere projecten meegenomen. Zo is gebruik gemaakt van onder andere de CVZ rapporten "Doelmatige receptuur voor schoeisel" en "Procesbeschrijving Hulpmiddelenzorg". Dit laatste rapport heeft gediend om het proces van de orthopedisch schoentechnicus te beschrijven. Daarbij zijn alleen die stappen opgenomen waarbij orthopedisch schoentechnici een rol spelen in de zorg. 18

19 RESULTATEN van het project Bij de discussie over de te ontwikkelen protocollen, is de vraag aan de orde geweest of er protocollen moeten worden ontwikkeld voor specifieke ziektebeelden, of dat er protocollen ontwikkeld moeten worden vanuit de beoogde functionaliteit (protocol voor sport, werk, ADL, etc.). Uiteindelijk is gekozen voor de vijf indicatiegebieden zoals geformuleerd in de voet-schoenrichtlijnen (Brouwer et al, 2005), aangevuld met een protocol voor de posttraumatische voet, en een algemeen protocol dat kan worden gebruikt voor die gebruikers die niet vallen in een van de genoemde indicatiegebieden. Dat betekent in totaal zeven protocollen. In de loop van het project is besloten om slechts één formulier te ontwikkelen om op het draagvlak van het veld te kunnen rekenen, echter de informatie is wel voorhanden om op termijn verschillende (elektronische) versies te kunnen ontwikkelen. Vanaf het begin van het project is aansluiting nagestreefd bij internationale standaards als ICF (een internationale classificatie waarmee het funcitoneren van mensen kan worden beschreven) en ISO 9999 / Cliq (hulpmiddelenclassificaties). In het rapport worden de relevante delen van deze standaarden genoemd. Uiteindelijk zijn er in het proces 44 activiteiten beschreven die de orthopedisch schoentechnicus dient uit te voeren voor het succesvol leveren van een voet-/schoenvoorziening volgens de procesbeschrijving hulpmiddelenzorg. De beschrijvingen van deze activiteiten zijn zeer uitgebreid. Dat bleek nodig omdat er nogal wat discussie mogelijk is over wie, wat, wanneer doet. Het proces van indiceren is ingewikkeld en dat vereist een zeer nauwkeurige omschrijving. Om deze uitgebreide beschrijving te concretiseren is gekeken naar de beslismomenten die er in het proces zijn te onderkennen. Experts en leden van de klankbordgroep hebben voor de inhoudelijke invulling van de protocollen gezorgd. In totaal zijn drie pilot rondes gehouden in het veld om de informatie van het protocol tot een formulier te verwerken. Het definitieve formulier staat in de bijlage van het rapport. VERVOLG & AANBEVELINGEN Het spreekt voor zich dat het formulier dat nu alleen in papieren vorm beschikbaar is, ook in een elektronische vorm beschikbaar moet komen voor het veld. Het formulier wordt beschikbaar gesteld aan ICT bedrijven die het kunnen verwerken in hun software. Deze optie betekent wel dat de vorm van het formulier per software pakket zal gaan verschillen. NVOS-Orthobanda vindt dat op zich geen probleem mits de inhoud maar gelijk is. Op dit moment lopen er al verschillende initiatieven. NVOS-Orthobanda zal een commissie protocollen opzetten die zich bezig zal houden met de implementatie, de kwaliteit, het stimuleren van onderzoek en de revisie van protocollen. Het is voor te stellen dat deze groep de rol krijgt van clearing house ; informatieverstrekking, beheer en verzamelpunt voor commentaar. Het leren werken met protocollen kan worden gezien als een taak van het onderwijs (en dus ook het bedrijfsleven als het gaat om beroepsbegeleidende leerweg). Het is daarbij belangrijk om de leerling zelf te laten nadenken. Deze twee zaken kunnen contrair lijken, maar hoeven dat niet te zijn. Het gaat erom studenten enerzijds bekend te maken met protocollen en de waarde die deze protocollen kunnen hebben (helderheid bieden, eenheid van taal), maar anderzijds ook om ze te laten ervaren dat het er niet om gaat domweg de stappen van het protocol te volgen. Het protocol neemt in deze ook geen beslissingen en leidt ook niet tot bepaalde vóórgestruc tureerde keuzes waardoor het aan de orthopedisch schoentechnicus zelf blijft om deze keuzes te maken. Het is wel zo dat ernaar gestreefd is, om alleen die gegevens op te nemen, die relevant zijn bij het nemen van deze beslissingen. De volledige versie van het rapport is beschikbaar via NVOS-Orthobanda. n ICF ICPC, ICD-9/10, DSM IV Cliq / ISO 9999 zorgplan probleem zorgvraag oplossingsrichting programma van eisen selectie levering gebruik evaluatie Human related intended use Wensen en mogelijkheden van de gebruiker Product related intended use Eigenschappen van een hulpmiddel ORTHOPEDISCHE TECHNIEK - december

20 TEKST René van der Kolk MiniWORKSHOP TRENNEN MET FOLIE Waarom deze workshop? Het was bij een demonstratie van een ander product dat ik het trennen van gipshulzen met behulp van plasticfolie heb gezien. Naar aanleiding van de reactie van anderen bleek het geen nieuwe manier van werken te zijn. Daar het voor mij wel een nieuwe manier van werken was en dit wellicht ook voor anderen geldt, wil ik deze methode graag met jullie delen. Wat is trennfolie? Trennfolie is net als vershoudfolie een Polyetheenfolie. Doordat de folie rekbaar is en goede cohesieve eigenschappen (d.w.z. dat de folies goed aan elkaar blijven plakken zonder toevoeging van lijm) bezit, is deze folie geschikt om te gebruiken als hulpmiddel bij het gieten van polyurethane (pu) leesten. De folie vormt een scheidings laag tussen het gips en het gietmengsel waardoor de gipshuls gemakkelijk loskomt van de uitgeharde polyurethane. Doordat deze folie geen vocht doorlaat is deze methode zeer geschikt voor het gieten van nog natte gipshulzen, omdat men direct na het afgipsen kan beginnen met de leesten. Een ander groot voordeel is dat er geen droogtijd is zoals bij het trennen met latextrennmiddel, wastrennmiddel of siliconentrennmiddel. Hoe te verwerken? Om te beginnen moet de inhoud van de gipshuls bepaald worden. Dit doet men door de huls vol te gooien met bijvoorbeeld rijst of erwten en af te meten in een maatkan. Het is belangrijk omdat er precies genoeg polyurethane moet worden aangemaakt om de gehele huls te vullen. Het achteraf bijvullen geeft een slecht resultaat. Als de inhoud bekend is wordt de gipshuls geheel doorgezaagd. Vergeet hierbij niet de merktekentjes op de huls te zetten zodat later de huls weer precies op de juiste plaats tegen elkaar aan kan worden geplaatst. Beide helften worden nu bekleed met trennfolie, waarbij van belang is dat de folie losjes in de halve huls wordt gedrapeerd. Ook moet er voldoende folie rondom de huls overblijven. De extra folie wordt nu voorzichtig om de huls gevouwen, waarbij erop gelet wordt dat de folie in de huls niet wordt strakgetrokken maar er losjes in blijft liggen. Door de cohesieve eigenschappen blijft de folie goed zitten. De beide helften worden weer voorzichtig op elkaar gelegd en met een aantal reepjes tape op de plaats gehouden. Hierbij let men er wel op dat de merktekens weer met elkaar corresponderen en de randen niet van elkaar glijden. Nu wordt met breed plakband de gehele huls omwonden waarbij ervoor gezorgd dient te worden dat er overal een overlapping ontstaat, dit om te voorkomen dat er straks polyurethanehars kan weglekken. STAP 2 De gipshuls wordt doorgezaagd en de folie wordt er ingedrapeerd. STAP 1 Het volume van de gipshuls wordt bepaalt. STAP 3 De beide helften worden op elkaar gelegd en door een aantal reepjes tape op zijn plaats gehouden. STAP 4 De gipshuls wordt nu in zijn geheel met brede plakband omwikkeld. 20