Een blik op verleden én toekomst van drie ondernemersfamilies. Arthur Oostvogel over de culturele verschraling in Friesland

Transcriptie

1 B E S C H O U W E N D, B I N D E N D E N B E T R O K K E N Noordelijke knelpunten Onze infrastructuur moet beter, vindt gedeputeerde Henk Bleker De personeelskrapte te lijf Hoogleraar Jouke van Dijk biedt tips voor noordelijke bedrijven Met klanten naar de kerk Vier verrassende vergaderlocaties uitgelicht Een blik op verleden én toekomst van drie ondernemersfamilies Arthur Oostvogel over de culturele verschraling in Friesland Zorg in het Noorden: een kwestie van ondernemerschap? R e l a t i e m a g a z i n e v a n N D C m e d i a g r o e p

2 Bij de voorpagina Foto: Heinz Baut Straatfestival Opvallende muziek en spectaculair theater. Plus alles wat niet in een cultureel hokje te stoppen is. Dát is het jaarlijkse Fries Straatfestival in Leeuwarden. Dit jaar tijdens de vijfde editie, gaf de Zwitserse kunstenaar Georg Traber een knap staaltje creativiteit weg met slechts vijftig palen en een heleboel touw.

3 BESCHOUWEND, BINDEND EN BETROKKEN Weids is het relatiemagazine van NDC mediagroep, dat viermaal per jaar verschijnt. Het blad wordt, in een oplage van exemplaren, verspreid onder alle adverteerders en beslissers in de drie noordelijke provincies en de Noordoostpolder. Weids krijgt ook een digitale variant in de vorm van een nieuwsbrief. U kunt contact met de redactie opnemen via redactie@weidsmagazine.nl of nieuwsbrief@weidsmagazine.nl. Hoofdredacteur: Holger Bakker (NDC mediagroep, in- en externe communicatie) Eindredactie: Piet Prins (NDC mediagroep) en Irma Kleine (Castel Mediaproducties) Redactie: Castel Mediaproducties en Schrijfburo Terwisscha & Wagenaar Projectcoördinatie: Geiske de Vries (NDC mediagroep) Fotografi e: Het Hoge Noorden en Castel Mediaproducties Advertentie-exploitatie: Egbert Venema, NDC mediagroep, Postbus 394, 8901 BD Leeuwarden (tel.: ) Concept en vormgeving: Castel Communicatie Druk: Pijper Druk bv Voorwaarden: Op alle door ons uit te voeren advertentieopdrachten en af te sluiten contracten zijn de Regelen voor het Advertentiewezen, alsmede onze Algemene Voorwaarden, gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel te Leeuwarden, van toepassing. Onder voorbehoud van auteursrechten NDC mediagroep bv. Niets uit deze uitgave mag zonder schriftelijke toestemming van de uitgever worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, scan, fotokopie, elektronisch of welke wijze dan ook inhoud Culturele verschraling,,als we niet uitkijken dan droogt Friesland in culturele zin op. Arthur Oostvogel, directeur van de Leeuwarder schouwburg De Harmonie, trekt (nogmaals) aan de bel. Tijd voor reflectie Voor columnist Maarten Pennewaard zit het eerste jaar als manager erop. Het heeft hem - volgens eigen zeggen - kilo s en een krijtstreep opgeleverd. Kantoor in een sterrenwacht Opleidingsinstituut StarTel verhuisde tien jaar geleden naar een bijzondere locatie: de Kapteyn Sterrenwacht in Roden. Volgens directeur Wim Verkaik een gouden greep. Voetsporen in het bedrijfsleven De laatste generatie Hooghoudt, Jan van Peer en Hoekstra Uitgeverij aan het woord over vaders, brancheontwikkelingen en nieuw bloed in het bedrijf. Zorg gaat iedereen aan Stel de vraag waar het met de zorg naar toe moet en het debat breekt los. Een aantal belangrijke landelijke én noordelijke partijen aan het woord. De sombere kant van de Afsluitdijk Bij de bouw van de Afsluitdijk waarschuwde een handjevol natuurkenners voor een ecologische ramp. Zij waren roependen in de woestijn. In hoeverre kregen ze gelijk? Vooraf u ligt het eerste nummer van Weids; het magazine voor relaties van Meer dan een relatiemagazine NDC mediagroep. Tegelijkertijd is deze uitgave echter meer dan dat. Weids vertelt namelijk niet zozeer over ons, NDC mediagroep, maar geeft achtergrond bij de wereld om ons heen, uw wereld. Vier maal per jaar belicht Weids het leven en het werken in de drie noordelijke provincies en de Noordoostpolder. We nemen een kijkje in verschillende branches en hoe de bedrijven in het Noorden hierin opereren. Dat is de economische kant. Maar we bieden ook een weidse blik op cultuur en maatschappij. Kortom: stof tot nadenken. In dit eerste nummer klimt schouwburgdirecteur Arthur Oostvogel op de zeepkist voor het behoud van een volwaardig cultureel leven in Friesland. Daarnaast nemen we - samen met de laatste generatie - een kijkje in aansprekende familiebedrijven. Een ander belangrijk onderwerp is de zorg. De gezondheidszorg en haar wachtlijsten staan constant in de belangstelling. Daar komt nog bij dat deze sector in het Noorden de grootste werkgever is. De ontwikkelingen in de zorg raken ons dus ook economisch. Weids laat zes partijen hierover aan het woord. U merkt het: we willen met Weids vooral de wereld achter het nieuws laten zien. Het nieuws waar we als NDC mediagroep met Dagblad van het Noorden, de Leeuwarder Courant en onze weekbladen middenin staan. Samen met u gaan we op ontdekkingstocht naar meer. Cees Anceaux en Gijs Lensink directie NDC mediagroep 5

4 Schouwburgdirecteur Arthur Oostvogel over kunst en cultuur in Friesland Een goed cultureel klimaat komt niet alleen van onderop Tekst: Joke Schaapman Foto s: Het Hoge Noorden De potentie is er, daarvan is Arthur Oostvogel, directeur van de Leeuwarder Stadsschouwburg De Harmonie, overtuigd. Maar om het culturele leven in Friesland tot professionele groei te laten komen, moet er wel iets gebeuren. De bestuurders in Leeuwarden en bij de provincie moeten daarin het voortouw nemen, stelt hij. Er moeten keuzes worden gemaakt. Nu zit iedereen op iedereen te wachten.

5 Somber is Arthur Oostvogel niet, wel bezorgd. In Friesland mist een aantal belangrijke schakels in de logische keten voor de ontwikkeling van talentvolle amateurs tot professionele kunstenaars. In mei luidde hij de noodklok in de Leeuwarder Courant om een rimpeling teweeg te brengen. Hij kreeg veel bijval uit de culturele wereld, maar slechts enkele politici reageerden. Toch zijn het volgens de schouwburgdirecteur de bestuurders die in beweging moeten komen om te voorkomen dat het hier in culturele zin opdroogt.,,een goed cultureel klimaat komt niet alleen van onderop, stelt Oostvogel. We moeten ophouden met klagen over het Herenakkoord voorbeeld.,,hoe jonger iemand in aanraking komt met kunst en cultuur, hoe lager de drempel er later iets mee te doen. Dat er op de basisschool steeds meer wordt gedaan aan culturele vorming is een goede ontwikkeling. Maar het is te vrijblijvend en op sommige scholen onvoldoende gericht op kunstbeleving. Kinderen moeten de chemie van het theater kunnen ondergaan. Dat heeft een enorme impact. Geen ontwikkelpodium of opstapvoorziening Ook jongeren die zelf met kunst willen experimenteren, heeft de provincie onvoldoende te bieden, vindt Oostvogel. Er is behoefte aan een professioneel gerunde werkplaats met een eigen podium. Jongeren moeten volgens hem bijvoorbeeld niet alleen onder begeleiding een stuk kunnen instuderen, maar ook zelf een theaterproductie leren opzetten. Daarbij kunnen ze alle facetten van het theatermaken ervaren, van de financiering en marketing tot het maken van het decor, de logistieke processen en de uiteindelijke uitvoering. Een stadsschouwburg als De Harmonie kan die rol niet vervullen, aldus Oostvogel.,,Wij zijn een podium dat alles biedt wat er in de professionele podiumkunsten in Nederland toe doet. We zijn geen ontwikkelpodium of opstapvoorziening. Het initiatief zal van de bestuurders moeten komen. Zowel de gemeente Leeuwarden als de provincie maakt volgens hem onvoldoende gebruik van de kansen die zich daartoe aandienen.,,de gemeente Leeuwarden zegt dat de beweging van onderaf moet komen. Die beweging is er al. Je voelt de vibraties in de stad. Er moet iets gebeuren. Nu zit iedereen op iedereen te wachten. De begeesterde mensen die 8 stelt hij.,,als je geen conservatorium hebt en geen orkest moet je je nodig hebt om de kar te trekken zijn er, bijvoorbeeld bij de gemeente en door de provincie. Het belang moet worden 9 Rijksmiddelen ongelijk verdeeld De stimulering van kunst en cultuur is een complex verhaal, aldus Oostvogel. De verschillende geldstromen in de culturele sector vormen in deze provincie een risico. De drie noordelijke provincies krijgen per hoofd van de bevolking minder dan de helft van wat de Randstad voor podiumkunsten en beeldende kunst krijgt. De rijksmiddelen zijn ongelijk verdeeld en hier dus beperkt. Dat betekent dat je extra kritisch moet kijken naar een zinvolle besteding en dat je prioriteiten moet stellen. Die moeten vervolgens worden ondersteund door de andere twee geldstromen: die van de provincie en de gemeenten. Oostvogel ziet dat hier onvoldoende gebeuren. Het beleid vertoont een tekort aan zowel visie als daadkracht. Daarbij speelt het historisch gegroeide solidariteitsdenken de provincie parten, stelt hij.,,bij ons moet het geld altijd eerlijk worden verdeeld. Dat gaat niet altijd op. De provincie Friesland moet keuzes durven maken. Er is maar één logische culturele hoofdstad en dat is Leeuwarden. Dat zou de provincie moeten uitdragen. Alleen op die manier kun je een culturele toekomst waarborgen. Geloof in eigen kracht zou wat de schouwburgdirecteur betreft een belangrijk uitgangspunt moeten zijn in het cultuurbeleid in de provincie. Dan hoeft ook het convenant tussen de drie noordelijke provincies niet als bedreiging te worden gezien, zoals nu volgens hem nog regelmatig gebeurt, maar biedt het kansen. Friesland moet eindelijk over zijn eigen schaduw heen stappen, vindt Oostvogel.,,Ik geloof niet in afzetten tegen de ander. We moeten ophouden met klagen over het Herenakkoord, dat is een gegeven. Groningen, Friesland en Drenthe hebben elkaar nodig om meer rijksmiddelen naar het Noorden te krijgen en niet om vervolgens door kinnesinne tot een slechte verdeling van dat geld te komen. In t Friese dient het te worden gebruikt om tot een aanvullende setting te komen, er op z n minst voor zorgen dat je jongeren op een andere manier de professionele mogelijkheden biedt om talent te ontplooien. Goede culturele infrastructuur,,we hebben hier in de eerste plaats behoefte aan een goede culturele infrastructuur. Daarin mist nu een aantal stappen, meent Ooostvogel.,,Alle kinderen in de provincie zouden minstens één keer per jaar naar de schouwburg moeten, geeft hij als opleiding Drama van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden. De gemeente moet de voorwaarden scheppen waarbinnen zij aan de slag kunnen. Er moeten meer combinaties gemaakt worden. Leeuwarden Studiestad biedt daarvoor bijvoorbeeld mogelijkheden. Dat kun je gebruiken als paraplu om een netwerk tot stand te brengen, om een Studium Generale mogelijk te maken of om een eigen podium voor jongeren tot stand te brengen. De kennisinstituten kunnen de mensen leveren, wij kunnen mee denken over Uitbreiding Fries Straatfestival Ieder voorjaar staat Leeuwarden - afgelopen mei al voor de vijfde keer - in het teken van locatietheater en opvallende straattheateracts. Het Fries Straatfestival, met al drie jaar de Leeuwarder Courant als hoofdsponsor, heeft zich ontwikkeld tot een belangrijke trekker voor de gemeente Leeuwarden. Dit jaar bezochten zo n liefhebbers het festival. Arthur Oostvogel is verantwoordelijk voor de organisatie van het evenement, dat het niet moet hebben van dure spectaculaire optredens, maar juist van kleine, al dan niet mobiele acts. De laatste editie begon voor het eerst al op vrijdag met een exclusieve preview van de voorstelling Zaakjes: locatietheater in enkele Leeuwarder winkeltjes. De organisatoren hopen het festival in 2008 ook voor het grote publiek op de vrijdag te laten beginnen met een uitgebreid avondprogramma. de locatie, maar het moet ook gefinancierd worden, door de ingezien. Cultuur heeft een aanzuigende werking, het bepaalt mede het leefklimaat. Wil je als provincie mensen behouden, dan moet je daarin investeren. En dat is een kwestie van een lange adem. Het coalitieakkoord van het nieuwe college van Gedeputeerde Staten stemt hem in dat opzicht niet optimistisch. Oostvogel mist de in zijn ogen noodzakelijke aandacht voor podiumkunsten en beeldende kunst. Hij mist hierover vooral een langetermijnvisie.

6 (Advertentie),,Het gaat niet over een structuur, terwijl het daar juist wel over jongeren zoeken, is een aparte locatie zo nodig. Je zult in zo n zou moeten gaan. Illustratief daarvoor is volgens Oostvogel het centrum niet snel een klassiek concert horen. Jongeren die daarin gebrek aan financiële steun voor Oerol.,,De provincie zou geïnteresseerd zijn, komen ook wel naar het theater. Dat dit moeten zeggen: Wij zien grote mogelijkheden voor Oerol. Het jongerenpodium in Leeuwarden moet komen, staat voor Oostvogel culturele landschap overziend is het één van de belangrijkste vast. Met twintigduizend studenten is de stad ook in dat opzicht festivals van Europa. Het wordt internationaal gewaardeerd de enige hoofdstad van de provincie. Het verklaart volgens hem vanwege de ruimte die het biedt aan locatietheater. Dit omarmen mede de vibratie die je in de stad voelt. Er is, stelt hij, maar een wij. In plaats daarvan ziet de provincie het te weinig als iets van klein zetje voor nodig om ervoor te zorgen dat dat tot meer groot belang voor Friesland. Zij zou zich er veel meer mee dynamiek leidt. Zo moet het volgens hem mogelijk zijn om in kunnen profileren. Leeuwarden economisch gezien veel meer te halen uit al het Ketenverantwoordelijkheid aanwezige creatieve talent dan nu het geval is. Innovatieve projecten en bedrijven als de Puddingfabriek en de Mediacentrale, Oostvogel zou graag zien dat de provincie haar ketenverant- die er in Groningen voor zorgen dat de creativiteit in de stad tot woordelijkheid neemt en beleid ontwikkelt om gericht jongeren nieuwe bedrijvigheid leidt, zullen ook in Leeuwarden ontstaan, te pakken. Het is volgens hem een illusie dat dat met een verwacht hij. Maar ook daarvoor, benadrukt hij, is het belangrijk dat er een goede culturele infrastructuur is. Het draait allemaal om de juiste poppetjes op de juiste plaats Nu zit iedereen op iedereen te wachten Samenwerking is daarbij een voorwaarde, aldus Oostvogel. Hij denkt dan onder meer aan contacten tussen kennisinstituten en culturele instellingen. Het stadspromotieprogramma Expeditie Leeuwarden, dat studenten mogelijkheden biedt om op allerlei vlakken een creatieve bijdrage aan projecten en evenementen te leveren, is volgens hem een mooi voorbeeld van hoe die samenwerking in de praktijk kan worden gebracht. Maar ook in het algemeen cultuuraanbod kan. Jongeren hebben eigen podia nodig. bedrijfsleven ziet de schouwburgdirecteur bewegingen die,,wij hebben wel aanbod voor jongeren, het Freeze-festival kansen bieden voor het culturele leven in Friesland. Directe bijvoorbeeld en cabaret, maar we zijn geen jongerenspecialist. ondersteuning in de vorm van sponsoring van kunst en cultuur Wij hebben als theater een brede opdracht en we richten ons is volgens hem hier altijd een relatief bescheiden onderwerp dus niet op specifieke doelgroepen, maar op een breed publiek. Daarmee zijn wij per definitie niet een huis waar jongeren geweest, door het grote aantal nevenvestigingen in de provincie - in dat opzicht kan hij dan toch een beetje jaloers zijn op 11 gemakkelijk binnen lopen. De schouwburgdirecteur ziet in de Groningen met de Gasunie. Maar het toenemende belang dat gemeente mogelijkheden om een ruimte te creëren, waarmee bedrijven hechten aan maatschappelijk verantwoord ondernemen, jongeren zich kunnen identificeren. Hij zou graag zien dat er een biedt in zijn ogen wel mogelijkheden.,,bedrijven willen laten werkplaats in het leven wordt geroepen, bijvoorbeeld gekoppeld zien dat ze betrokken zijn bij de leefbaarheid en het culturele aan het Leeuwarder Filmhuis dat daarmee ook een positieve leven in de provincie en dat kan ook op een andere manier dan impuls zou krijgen. Hij ziet een vlakkevloertheater voor zich door een-op-eensponsoring van een activiteit of organisatie. Het waarmee jongeren zich kunnen identificeren.,,juist omdat het is interessant om te kijken hoe culturele instellingen dat met het (050) brede gestructureerde aanbod zich niet laat mengen met wat bedrijfsleven vorm kunnen geven. t Autolease zoals ú t graag ziet

7 Dresscode Mode is een belangrijk thema in de uitgaven van NDC mediagroep. Weids is daarop geen uitzondering en laat in deze rubriek bedrijven aan het woord over hun kledinggewoonten. Tekst: Marije Zomerdijk Foto: Hilbrand Hut In een joggingbroek kun je geen huis verkopen 12 De medewerkers van Huizinga, Mulder & Goes Makelaars uit Emmeloord houden zich bezig met het makelaarsvak in de breedste zin van het woord.,,we taxeren, adviseren en begeleiden bij aankoop en verkoop, vertelt Ingrid Goes-Noordeloos.,,Onze basis is de Noordoostpolder. Een agrarisch gebied, en dus komen we ook veel op boerderijen en landerijen. Voor makelaars is het belangrijk om er representatief uit te zien, aldus Goes-Noordeloos.,,In een joggingbroek kun je geen huis verkopen. Netjes is bij ons de norm. Echte kledingsvoorschriften heeft het kantoor niet. Die zijn niet nodig.,,iedereen conformeert zich. Dat zie ik aan onze twee medewerksters op kantoor, maar ook aan mijn twee mannelijke collega s. Eén van hen was vroeger agrariër en hij heeft dus de overstap van overall naar pak moeten maken. Hij is zich langzamerhand steeds netter gaan kleden, maar een stropdas weigert hij te dragen. Zelf draagt zij meestal een nette broek of rok en een jasje.,,ik heb ook wel mantelpakjes in de kast hangen, maar die draag ik alleen bij heel formele gelegenheden. Ik vind zoiets eigenlijk wat te statig. Helemaal op warme dagen mag het van mij allemaal wel wat losser. Omdat Goes-Noordeloos regelmatig boerderijen bezoekt, met soms modderige erven, zou een paar rubberlaarzen in de achterbak van haar auto geen overbodige luxe zijn.,,maar ik neem hooguit soms een paar stevige schoenen mee. Ik hou toch wel erg van schoenen met een hakje. t Mantelpakjes vind ik wat te statig 13

8 Column Nieuw leven voor oude stenen 14 Gerrit Jan Zwier Schrijver en criticus Leeuwarder Courant Afgelopen zomer werd in Nieuweschans een Keltisch midzomerfestival gehouden. In een parkje achter het kuurhotel verrees zelfs een heel Keltisch dorp. Snel nam ik een slokje van de magische drank van Panoramix en in een oogwenk landde ik in het dorp. Daar liepen vrouwen in lange kleurige rokken en mannen in Schotse kilts en leren voorschoten. Ik zag ook een dikbuikig type met haarvlechten en een mandfles in de hand. Obelix! In kraampjes verkocht men mede (gegiste honingdrank), omakleding en Keltische geluksstenen en amuletten. Eigenlijk ging het hier om een buitenmuseum waarin een stukje geschiedenis werd nagespeeld. Pseudo-geschiedenis, in dit geval, want het Gallische dorp van Asterix heeft niets met Kelten te maken. Maar het kan ook anders. Een paar jaar geleden keerden medewerkers van een Brabants museum naar de oertijd terug; ze hulden zich in schapenhuiden, vermaalden graan tussen platte stenen en maakten vuur op de manier van bosjesmannen en padvinders. Ingewijden spreken van levende archeologie. Natuurlijk werd alles op film vastgelegd die nu deel uitmaakt van de vaste expositie van het museum. In Drenthe brak men zich altijd het hoofd over hoe het verhaal van de ijstijd, de zwerfkeien en de hunebedden verteld moest worden. Vroegere reizigers beklaagden zich er vaak over dat er in het Drents Museum niets anders te zien was dan een verzameling stenen en potjes. En ook dat er in Borger, bij het grootste hunebed van Nederland, niets te beleven viel. Dankzij de opmars van de techniek is die situatie drastisch veranderd. De oerknal in het Asser Geotheater, waarin de geschiedenis van de aarde en van Drenthe wordt naverteld, zorgt rond het museum nog geregeld voor rinkelende ruiten. In Borger is het oude Flint n Hoes uitgedijd tot een modern Hunebedcentrum. Levensechte poppen, film en wat hekserij - moderne heksen houden graag seances bij een hunebed - hebben de stapels keien, die zo expressief in het landschap liggen, weer een geheimzinnige glans gegeven. Groninger gedeputeerde Henk Bleker (CDA): We moeten als Noord- Nederland een perfect werkende lobbymachine worden 15 Met een scheutje techniek en een snufje magie maak je zelfs van een hoop stenen een succesverhaal. Tekst: Hans-Maarten Dagelet Foto s: Hilbrand Hut

9 Het Noorden staat bekend om zijn ruimte. Maar wie in deze regio veel onderweg is, merkt dat er ook hier knelpunten zijn. Een aantal daarvan staat hoog op de agenda van Groninger gedeputeerde Henk Bleker, die verkeer, vervoer, water en energie in zijn portefeuille heeft. Maar er is meer waar hij zich hard voor maakt. Weids vroeg hem ernaar.,,we benadrukken bij de rijksoverheid steeds dat ze bij het verdelen van het geld niet alleen moeten kijken naar de lengte van de files en de aantallen vervoersbewegingen. Het gaat namelijk ook om de economische effecten van infrastructurele investeringen. Verkeer en Waterstaat heeft toch altijd weer de neiging om alleen maar naar de kille cijfers te kijken. Dat is een strijd die je elke keer weer moet voeren. Is uw gedachte dan ook: investeer in het Noorden, zodat je daar meer bedrijvigheid opbouwt en daarmee ook de wegen in de Randstad ontlast?,,ja, en je ziet dat het werkt. Kijk bijvoorbeeld eens naar het knooppunt Heerenveen, dat qua infrastructuur geweldig is verbeterd de laatste tien jaar. Ook een goed voorbeeld is de N33, Laten we beginnen met de autowegen. Wat staat daar momenteel hoog op de agenda?,,met stip bovenaan: het oplossen van de problemen rond de zuidelijke ringweg bij Groningen. Dat is van groot belang voor de bereikbaarheid van het Noorden voor bijvoorbeeld het Eemshavengebied, het Europapark en het stedelijk netwerk die verdubbeld gaat worden. Daar neemt de bedrijvigheid nu enorm toe. En kijkend naar het verkeer door de lucht: hoe belangrijk is Groningen Airport Eelde eigenlijk voor het Noorden?,,Ik vind dat een regio als Noord-Nederland een regionaal En het antwoord? andere bedrijvigheid, bijvoorbeeld energie-intensieve industrie. Groningen-Assen. vliegveld hoort te hebben. Het belang moet naar mijn vaste,,met de kennis die ik nu heb denk ik dat investeren in een Verder zijn we bezig om Verkeer en Waterstaat te overtuigen Hoe denkt minister Eurlings van Verkeer en Waterstaat hierover? overtuiging nog wel groter worden door die baanverlenging naar meter. Het is dus een onmisbare schakel in de noordelijke infrastructuur, maar wel eentje die meer rendement moet gaan verbinding met het Noorden op de lange termijn het meeste oplevert. Maar we kennen het exacte alternatief nog niet. Daarover zijn we nog met de minister in gesprek. van nut en noodzaak om een nieuwe zeesluis bij Delfzijl aan te leggen. Dat is van groot belang voor de groei van de zeehaven en daarmee voor de ontwikkeling van het gebied. Tussen 2015 en 16,,We hebben er met hem over gesproken en daaruit bleek dat we het eens zijn over de noodzaak van een grote aanpak van de zuidelijke ringweg. Dan gaat het om een investering van honderden miljoenen, met als uiteindelijk resultaat dat de stoplichten en de gelijkvloerse kruising verdwijnen. De minister opleveren. En de Zuiderzeelijn?,,Die staat nu bovenaan mijn agenda. We hebben met de stuurgroep Zuiderzeelijn in mei voor het eerst overleg gehad met minister U zit ook in het algemeen bestuur van Groningen Seaports. Hoe staat het eigenlijk met die ontwikkeling? Gaat het bijvoorbeeld al wat beter met de Eemshaven? 2020 moet die nieuwe zeesluis er wat mij betreft zijn. Tot slot: welk ander item van uw prioriteitenlijst zou u hier nog willen noemen?,,de noordelijke samenwerking. Ik ben echt een groot voorstander 17 gaf aan dat als hij het geld nu zou hebben, hij meteen zaken kon Eurlings. Daar is nogmaals benadrukt dat de snelle treinverbinding,,het begint wel lekker te draaien. Er staat nu een aantal grote van een goede samenwerking tussen de drie noordelijke provincies doen. Maar het meerjarenprogramma zit vol, dus we zijn nu in naar onze mening financieel haalbaar is en dat het bovendien een fabrieken en er komen twee grote energiecentrales bij. Over samen met Leeuwarden, Groningen, Assen en Emmen. We moeten gesprek met Verkeer en Waterstaat om te kijken hoe we de zaak erg goede impuls is voor de noordelijke economie. Maar goed, in een jaar of zeven wordt een kwart van de Nederlandse energie als Noord-Nederland een perfect functionerende lobbymachine zijn. toch financierbaar krijgen. het regeerakkoord staat natuurlijk wel dat er een vergelijking geleverd vanuit de Eemshaven. Het wordt overigens ook steeds Steden moeten daarbij als hulpmotoren worden ingezet, want er Een belangrijk deel van de financiering moet dus vanuit het Rijk komen. Hoe verloopt die samenwerking? nodig is van de investeringen in die snelle treinverbinding met een, zeg maar, giga-investeringspakket in Noord-Nederland zelf. En dan rijst de vraag: welke optie levert op lange termijn het meeste op voor de noordelijke economie? meer door de rijksoverheid onderkend dat Noord-Nederland hét gebied is waar de ontwikkeling in de energiesector vooral plaats moet gaan vinden. Daar ben ik heel blij mee. Het geeft tijdelijk en structureel veel werkgelegenheid en het leidt ook weer tot komt vanuit Den Haag en Europa niets vanzelf. Ik vind dat je als provincie over je eigen grenzen heen moet kijken. Afstanden zijn zo beperkt dat investeringen buiten je eigen gebied bijna altijd van positieve invloed zijn op je eigen stad of provincie. t

10 Het evenement GO! evenementen & communicatie, onderdeel van NDC mediagroep, organiseert uiteenlopende evenementen. In deze rubriek lichten we er steeds eentje uit. Alle Leeuwarder Couranten ( heden) online Wie dus ook maar iets om haute couture geeft, mag dit modegala absoluut niet missen! Noordelijke zaken De show van Visser vormt het hoofdbestanddeel van een avondvullend programma dat tevens bestaat uit een presentatie van een aantal gerenommeerde noordelijke zaken. Zo zijn er op en rond de catwalk shows te zien van Greving & Greving, Westen Mode, De Schatkamer, Tintoretto, Grace Mode, Artishock, Bandolero en Amazone. De aankleding is in handen van ontwerper Willem Dresselhuys, die ook verantwoordelijk is voor de vormgeving van de succesvolle Wonen&Co-beurzen. Tekst: Irma Kleine Mart Visser Modegala in Martiniplaza Met een paar klikken op de muis zien wat er in de krant stond op 10 mei 1940 of op 21 juli Vanaf 24 oktober 2007 is Frans, Oudnederlands en Nederlands. De zoekmachine genereert bij een ingevoerde zoekterm automatisch synoniemen en Tekst: Simone Gerritsen Foto: Eline Klein / Mart Visser Haute Couture 18 dit mogelijk in het online archief van de Leeuwarder Courant ( heden). Het is voor het eerst dat alle uitgaven van een krant digitaal ontsloten worden voor het grote publiek. Een initiatief van de Leeuwarder Courant en Tresoar, het Fries Historisch en Letterkundig Centrum, die hiervoor samen de Stichting Digitaal Archief Leeuwarder Courant (SDALC) hebben opgericht.,,het online archief is zo opgezet dat én alle pagina s én alle artikelen, foto s en advertenties op die bewuste pagina s, apart gedigitaliseerd spellingsvarianten, zodat het resultaat van de zoekopdracht optimaal is. Het archief telt ongeveer pagina s met maar liefst 11 miljoen losse artikelen, foto s en advertenties. Ruim kranten - de eerste honderd jaar kwam de krant tweemaal per week uit, daarna zes keer per week - werden gedigitaliseerd. Het archief is, na registratie, gratis online te gebruiken via Van der Noord:,,Het gaat om cultureel erfgoed, dus moet het voor iedereen toegankelijk zijn. Haute couture in Groningen. Op vrijdag 5 oktober is Martiniplaza een avondlang hét modehart van Noord Nederland tijdens een schitterende modeshow van topontwerper Mart Visser. In de ruimte waar anders de Capitals hun basketbalwedstrijden spelen, wordt een megagrote catwalk uitgerold waarop modellen Vissers nieuwste collectie showen. Bijwonen Ook u kunt het modegala van Mart Visser bijwonen. Voor wie het spektakel echt in stijl wil beleven is er een exclusief VIP-arrangement samengesteld. Dat bestaat behalve uit een officiële ontvangst en een galadiner, uit een speciale VIP-tafel die pal naast de catwalk staat. Een eersterangspositie om met collega s, relaties, vrienden of familie intiem te genieten van de haute couture van Mart Visser. De avond wordt afgesloten met een afterparty, inclusief een live- 19 zijn. Via de zoekmachine kun je dus tot op artikelniveau zoeken, Alleen voor een aantal leuke en nuttige extra toepassingen vragen optreden van een swingende band. t vertelt projectleider Eddy van der Noord. Daar komt nog een ander we een kleine vergoeding. Om de beheerskosten te dekken en Verantwoordelijk voor de organisatie van het modegala is GO! technisch vernuft bij.,,er zijn edities en artikelen in het Fries, noodzakelijke investeringen te doen. t evenementen & communicatie. Projectleider Diane van den Heuvel: Dresscode: black tie. Tribunekaarten: 39,50. Kijk ook op,,het wordt een uniek gebeuren. Behalve in Amsterdam is de Informatie over het VIP-arrangement: modeshow van Mart Visser namelijk alleen in Groningen te zien. Diane van den Heuvel,

11 ze er wíllen zitten. Omdat de locaties goed en niet duur zijn, Arbeidsmarktexpert Jouke van Dijk: Bedrijven mogen best wat creatiever zijn omdat we geen files hebben en omdat de leefruimte goed is. Toenemend tekort Sinds 2000 stelt Van Dijk de Noordelijke Arbeidsmarktverkenning samen, een jaarlijkse arbeidsmarktanalyse van de Rijksuniversiteit Groningen in opdracht van het CWI en de drie noordelijke provin- cies. Het onderzoek van januari 2007 laat zien dat de regio rekening moet houden met een toenemend personeelstekort. Vooral in de zorg, techniek en agrarische sector wordt het moeilijker om vacatures in te vullen.,,sinds 2000 is het aantal banen in de zorg met 22 procent gegroeid! Als gevolg van de vergrijzing, maar ook omdat we de kwaliteit verbeterd willen zien. Maar er zijn weinig schoolverlaters en doordat in de sector veel ouderen werken, is er veel uitstroom. Met zulke groeicijfers ga je de krapte dan Startkwalificatie De krapte te lijf wel voelen. Open dag Maar ook de overheid kan wat doen aan de behoefte aan technisch personeel door de zogeheten startkwalificatie-eis aan te passen, vindt Van Dijk.,,Die stelt dat je minstens een mbo-diploma op Hetzelfde geldt voor de technische beroepen: er is veel uitstroom niveau 2, met veel theorie, moet hebben om kans te maken op de van vijftigers en zestigers, en er komen niet genoeg jongeren bij. arbeidsmarkt. Een vmbo-opleiding is niet meer voldoende. Maar,,Een kwestie van imago, meent Van Dijk.,,Techniek heeft geen als iemand meer praktisch is ingesteld, dan is Engels leren misschien hoog aanzien, jongeren vinden het smerig werk. Maar dat is niet een probleem. Nou ja, dan kan de cv-monteur die Engelstalige Tekst: Rob de Vries Foto s: Chris Pennarts / Hollandse Hoogte, Peter Hilz / Hollandse Hoogte, Hilbrand Hut meer zo: een automonteur moet tegenwoordig ook veel met computers werken. Weet je wat het probleem is? Alle bedrijven zitten nu op bedrijventerreinen. We zien niemand meer wérken. handleiding toch níet lezen? Doe hem het werk een keertje voor en misschien werkt hij daarna wel drie keer sneller dan iemand die wel Engels kan. Ook goede praktische vaardigheden moeten een 20 Werkgevers hebben steeds meer moeite met het vervullen van hun vacatures. Geschikt nieuw personeel ligt niet voor het oprapen. Vooral in de zorg en techniek gaat het knijpen. Toch hoeft de krapte op de arbeidsmarkt niet erg te zijn, meent hoogleraar Jouke van Dijk.,,Bedrijven moeten meer doen aan innovatie. Aan al te negatieve verhalen over de noordelijke economie heeft de hoogleraar Regionale Arbeidsmarktanalyse aan de Rijksuniversiteit Groningen een broertje dood. Natuurlijk, in onze contreien zijn de werkloosheidscijfers hoger dan in de rest van het land. En het gaat ook nog wel even duren voordat dit voorbij is, verwacht hij. Toch zijn we bezig de achterstand in te lopen:,,al vijftien jaar groeit het aantal banen per duizend inwoners net zo hard als in de Randstad, en zo nu en dan gaan we zelfs sneller. Onze economie gaat ook steeds meer lijken op de landelijke:,,net als elders is de dienstensector hier enorm gegroeid. Voor economische groei zijn we niet meer afhankelijk van het verstrekken van subsidies of het weggeven van bedrijfs- grond, we doen het op eigen kracht. Bedrijven zitten hier omdat Bedrijven zouden daarom meer moeten doen aan voorlichting. Ga eens op een onderwijsbeurs staan of organiseer een open dag! Neem een voorbeeld aan bedrijven als Hooghoudt of NDC mediagroep. Het is toch leuk om eens rond te kijken in een distilleerderij of drukkerij? We zien niemand meer werken; alles zit op bedrijventerreinen startkwalificatie opleveren. Baan voor partner Bedrijven kunnen de krapte op de arbeidsmarkt volgens hem te lijf gaan door werknemers uit andere regio s aan te trekken:,,buit uit dat het hier goed en goedkoop wonen is. Carrièreperspectieven bieden is echter minstens zo belangrijk:,,als je in Utrecht na zes jaar bent uitgekeken op je baan, dan verander je gewoon van werkgever. Hier zijn minder alternatieven, wij moeten het hebben van doorgroeimogelijkheden. Bedrijven zouden bij het aantrekken van medewerkers ook meer werk moeten maken van de partner, betoogt Van Dijk.,,Bied hem of haar ook een baan aan, schakel hiervoor je netwerk in. Natuurlijk, deze bemiddeling kost geld. 21

12 Column Help, ik ben mennudzjur! De koffers zijn gepakt, de route gepland en de zon lonkt. Het eerste jaar als mennudzjur zit er op - tijd voor reflectie. Wat heeft het de manager opgeleverd? Net als in het echte leven heeft ook de manager de keus tussen een simpel en een moeilijk antwoord. En net als in het echte leven kiest de manager natuurlijk het liefst voor simpel. En dus is het antwoord: kilo s en krijtstreep. 22 Maar als iemand na anderhalf jaar zijn weekendrelatie zat is en weer vertrekt, kost dat óók geld. Bedrijven mogen hierin best wat creatiever zijn. Kennis, geld en motivatie voor innovatie ontbreken Meer innoveren Noordelijke ondernemers zouden bovendien meer moeten innoveren.,,een tekort aan personeel hoeft geen ramp te zijn. Nieuwe technieken, die minder arbeidsintensief zijn, kunnen een prima oplossing zijn, denkt Van Dijk.,,Maar, in het Noorden is het midden- en kleinbedrijf relatief groot. Kennis, geld en motivatie voor innovatie ontbreken vaak. In opleidingen voor het personeel wordt te weinig geïnvesteerd. De focus ligt slechts bij het binnenhalen van de volgende order. En dan zijn er nog de directeuren die denken: We doen het al tien jaar op deze manier, onze producten worden verkocht en mijn Mercedes rijdt wel, dus waarom zou ik me druk maken? Maar de groep ondernemers die nu de noodzaak niet ziet om te vernieuwen, is straks waarschijnlijk het haasje. t Vraag en aanbod bij elkaar gebracht Vacatureadvertenties in de zaterdagkrant, een veel - bezochte banensite (Vacaturekrant.nl) én enkele keren per jaar een speciale arbeidsmarktbijlage bij Dagblad van het Noorden en de Leeuwarder Courant helpen vraag en aanbod op de noordelijke arbeidsmarkt een handje. Daarnaast organiseert GO! evenementen & communicatie, onderdeel van NDC mediagroep, volgend jaar de vierde editie van Job Explosion. Deze banen- en opleidingenbeurs wordt gehouden op 16 en 17 april in het Pagecentrum in Stadskanaal. Noordelijke bedrijven kunnen zichzelf en hun vacatures hier presenteren aan werkzoekenden, herintreders en schoolverlaters. Komend jaar wordt het vertrouwde concept in een nieuw jasje gestoken. Het resultaat is een eigentijds evenement, met behalve een beurs vloer ook interessante lezingen, verrassende workshops en ontspanning in de vorm van muziek. Maarten Pennewaard Projectmanager van Young Einstein, een projectgroep van NDC mediagroep die zich bezighoudt met het bedenken van mediaconcepten voor jongeren. De weegschaal heeft meedogenloos vastgesteld dat een jaar management 3,1 kilo extra heeft opgeleverd. Heeft de manager daarvoor een verklaring? Natuurlijk: te veel werklunches, brainstormsessies met hapjes en s avonds te vaak een ongegeneerde graai in de zak chips bij een goed glas wijn, na weer een dag vol autokilometers. En dan ook nog eens stoppen met zaalvoetbal: het is een dodelijke cocktail. Wat het jaar ook duidelijk heeft gemaakt: veel collega s van de manager kampen met hetzelfde probleem. Bij vrijwel elke lunch blijkt de manager in het gezelschap van ook iets te dikbuikige gesprekspartners. En dat verklaart de krijtstreep in het leven van de manager. Wat een prachtuitvinding! Kleedt slank af en als je een andere krijtstreep tegenkomt weet je meteen wat voor vlees je in de kuip hebt. Teveel, inderdaad. Dus voor belangwekkende presentaties en ontmoetingen hult de manager zich sinds kort in echt pak met streep. Natuurlijk is het een lapmiddel. En de reflectie heeft dan ook geleid tot een belangrijk besluit. De manager gaat op vakantie de extra kilo s kwijtraken. Het enige voer dat meegaat is leesvoer. Zwemmen, lopen, geen lunches - heerlijk! Als hij terug is leest u hier de uitkomst. Dat wil zeggen: als die positief is. Anders vertelt de manager een heel ander verhaal. In een jaar leer je best veel. 23

13 Gouden greep Sommige bedrijven doen een gouden greep: een ontdekking of keuze die z n vruchten op wat voor manier dan ook afwerpt. In deze rubriek is het woord aan hen. Sterrenkundigen bogen zich hier over de grote vragen van het universum, richtten de telescoop op de sterren en bouwden er satellieten. Nu heeft de Kapteyn Sterrenwacht in Roden een andere functie: de cursisten van opleidingsinstituut StarTel leren er werken met de nieuwste ICT-programma s. Directeur Wim Verkaik:,,Ons succes is grotendeels te danken aan deze bijzondere locatie. Tekst: Marije Zomerdijk Foto s: Jan Buwalda, Hilbrand Hut De Kapteyn Sterrenwacht, voorheen eigendom van de Rijks - een groot deel aan die keuze te danken hebben. De sterrenwacht universiteit Groningen, ligt net buiten de bebouwde kom van het ligt in een bosrijke omgeving, waar de cursisten zich in alle rust Drentse Roden. Tien jaar geleden vestigde directeur Wim Verkaik aan hun studie kunnen wijden met de mogelijkheid om tijdens zich hier met zijn bedrijf StarTel. Dat het gebouw toen op zijn de pauze een stevige wandeling te maken.,,alles hier straalt pad kwam, ziet hij als een geschenk uit de hemel.,,van jongs af kleinschaligheid uit; daar hebben we bewust voor gekozen. Cursisten komen hier graag vanwege de persoonlijke aandacht en de rustgevende omgeving, zo horen we vaak. 24 Het uitdijende universum van StarTel Van jongs af aan ben ik gefascineerd door het heelal aan ben ik gefascineerd door het heelal. De sterrenwacht kende ik al sinds ik er in de jaren zeventig een keer een bezoek bracht. Toen was ik al onder de indruk van het gebouw en de locatie. Heel bijzonder dus dat ik er mijn bedrijf heb kunnen vestigen. Telescoop Het gebouw ligt er piekfijn bij, zo tussen de bomen. Dat was in het begin wel anders, zegt Verkaik.,,Toen we in het gebouw kwamen, verkeerde het in erbarmelijke staat. De universiteit had, sinds het besluit om de sterrenwacht af te stoten, geen onderhoud meer gepleegd. We hebben het stukje bij beetje opgeknapt. En zo groeide het gebouw met ons mee. Inmiddels zijn alle ruimtes in gebruik. Het laboratorium is nu een bedrijfsrestaurant, de technische werkplaats een cursusruimte. Maar onder de grote, witte koepel staat, net als vroeger, een werkende telescoop: de sterrenwacht is nog steeds operationeel. StarTel geeft namelijk 25 Rustgevend niet alleen opleidingen, maar ontwikkelt ook specialistische software voor sterrenwachten. Verkaik:,,Het is een klein onderdeel De keuze voor de sterrenwacht bleek een gouden greep voor van onze activiteiten, maar wel een prachtige manier om iets StarTel. Verkaik:,,Ik durf wel te zeggen dat we ons succes voor met mijn fascinatie voor sterrenkunde te doen. t

14 Voetsporen in het bedrijfsleven Tekst: Irma Kleine Foto s: Het Hoge Noorden, Hilbrand Hut, archief Weids Boeiende historische feiten, grappige anekdotes en sterke verhalen. Als je rondloopt in een familiebedrijf waar al meerdere generaties de scepter zwaaiden, dan hoor je ze volop. Maar behalve terugblikken, kijken deze bedrijven vooral vooruit. De toekomst, daar draait het om. En het gaat voorspoedig met de familiebedrijven. Zo ook in de noordelijke provincies en de Noordoostpolder. De laatste generatie Hooghoudt, Jan van Peer en Hoekstra Uitgeverij aan het woord over vaders, brancheontwikkelingen en nieuw bloed. Bert Hooghoudt: De gedistilleerdbranche is sterk veranderd vergeleken met vroeger. Hooghoudt-grondlegger Hero Jan Hooghoudt. We schrijven het jaar Hero Jan Hooghoudt, van huis uit bakker, start een likeurstokerijtje in de stad Groningen. Nu, 119 jaar later, is achterkleinzoon Bert de stuwende kracht achter distilleerderij (en hofleverancier) Hooghoudt, bekend van traditionele producten als Beerenburg, maar ook van nieuwe dranken als 2fruity. Van kleins af aan speelde het familiebedrijf een grote rol in het leven van Bert Hooghoudt:,,Ik weet nog dat m n vader in de jaren 70 ook landelijk ging verkopen. Een hectische periode. Dan zaten we soms thuis met het hele gezin geschenkverpakkingen te maken. Toch was het niet vanzelfsprekend dat hij bij Hooghoudt aan de slag ging.,,ik ben eerst levensmiddelentechnologie gaan studeren. Gewoon, omdat me dat leuk leek. Op een gegeven moment sprong de vonk over. Dan zat ik soms een volle zondag met mijn vader over het bedrijf te praten. Na twee jaar als productmanager bij de familieonderneming en twee jaar als 26 productieleider bij koek- en chocoladefabrikant Verkade te hebben 27 gewerkt, volgde Hooghoudt in 1993 zijn vader op als algemeen directeur.,,formeel heeft hij toen de zaak helemaal overgedragen. Maar helemaal uit beeld, nee. Hij voelt zich nog zeer betrokken. Meer variatie De gedistilleerdbranche is sterk veranderd vergeleken met vroeger, beaamt Hooghoudt.,,Zo n 25 jaar geleden waren onze directe afnemers bijna allemaal zelfstandige slijterijen.

15 mooi droombeeld is het wel. Kijkend naar de toekomst, houdt hij zich echter verre van dromen.,,kijk, als middelgroot bedrijf zitten we op z n Gronings gezegd tussen zwien en big. We hebben bijvoorbeeld niet de slagkracht van grote partijen als Unilever. Om ons in dezelfde markt te handhaven, moeten we uniek te zijn. Ons bedrijf moet nieuwe producten blijven brengen die onderscheidend zijn van de massa. Daarnaast zit onze uniekheid natuurlijk ook in ons familiemerk. Daar blijven we ons mee onderscheiden door bijvoorbeeld rondleidingen te geven op het bedrijf. Met zowel vernieuwende als authentieke producten zijn we vooral anders dan de rest. En daar draait het om. Als familiebedrijf waren we erop gericht ieder van hen persoonlijk te bedienen. Nu zijn de meeste slijterijen aangesloten bij een overkoepelende organisatie of grote retailcombinatie. Die verandering vergt een heel andere commerciële benadering. Hooghoudt zit tussen zwien en big op z n Gronings gezegd 28 Een ander groot verschil met de tijd van vader Hero Jan, is de moesten nemen. Eentje daarvan willen we u niet onthouden. Het gaat 29 consument.,,mensen hebben geen vaste consumptiepatronen meer zoals vroeger. Dat geldt ook voor gedistilleerd. Ze willen vooral variatie. Bijvoorbeeld in alcoholpercentage en smaak. Bovendien komen ze vaker over de grens; de vraag naar internationale dranken is daardoor gestegen. Als bedrijf moet je nu dus veel dichter op die consumentenmarkt zitten om te weten wat er speelt. Of zijn kinderen de vijfde generatie aan het Hooghoudt-roer worden, is afwachten.,,ze zijn nu nog veel te jong. Maar een Van vader en oom op zoon en neef Een ander voorbeeld van familiebedrijven met een lange geschiedenis is Hoekstra Uitgeverij uit Emmeloord. De basis werd gelegd door Feike Dooijtze Hoekstra die in 1882 een drukkerij/uitgeverij startte. Door de jaren heen gaf het bedrijf tal van regionale weekbladen uit in Friesland, de Noordoostpolder en gedeeltes van Overijssel en Gelderland. Achterkleinzoon Bauke kwam in 1984 bij de drukkerij/uitgeverij werken, die in die jaren geleid werd door zijn vader en zijn oom. Zeven jaar eerder was ook z n neef al in het bedrijf gekomen. Bauke Hoekstra: Hoewel we beiden vanaf het begin betrokken waren bij de dagelijkse leiding, hebben we eerst in de volle breedte meegedraaid. Om ervaring op te doen. Geleidelijk trokken onze vaders zich terug en in 1992 werden we samen volledig eigenaar. In die jaren groeide het bedrijf sterk, onder meer door diverse overnames. Dat maakte dat we ook anders leiding gaven dan onze vaders. Zij werkten veel zelf mee - de een was redacteur/acquisiteur en de ander opmaker/drukker - terwijl Bauke Hoekstra: In de uitgeversbranche staan boeiende tijden voor de deur. Over achttien jaar bestaan er geen papieren kranten meer mijn neef en ik meer een zwaardere managementtaak op ons Andere koers varen Toch moesten ook de Hoekstra s mee in de vaart der volkeren. De concentratietendens in de drukkers- en uitgeversbranche kreeg vat op het familiebedrijf. Om de toekomst veilig te stellen, besloten de beide neven in 2000 een andere koers te varen. Hoekstra: Mijn neef hield een meerderheidsaandeel in de drukkerij en ging daarmee verder. Hazewinkel Pers Op 31 mei van dit jaar kwam er een einde aan een tijdperk. Na 119 jaar verdween de naam Hazewinkel Pers definitief uit de Nederlandse uitgeverswereld. Het familiebedrijf ging die dag, samen met de Friese Pers, officieel op in NDC mediagroep. Wat rest is een prachtige historie met mooie verhalen en leuke anekdotes. over Ruurt Hazewinkel, de oprichter van Hazewinkel Pers. In april 1903 stonden er voor hem twee belangrijke dingen te gebeuren: de geboorte van zijn tweede zoon én de opening van een nieuw bedrijfspand aan het Groningse Zuiderdiep. Alsof er een hogere macht in het spel was, gebeurden beide op dezelfde dag. Op 27 april van dat jaar kon hij zowel een nieuw tijdperk ingaan als vader én als ondernemer.

16 Helaas is hij eind vorig jaar onverwachts overleden. De drukkerij blijft echter wel gewoon in de familie, wie weet nemen zijn kinderen later de leiding over. De andere Hoekstra-tak, de uitgeverij, werd verkocht aan de Noordelijke Dagblad Combinatie (NDC). Hoekstra Uitgeverij is nu, met Bauke Hoekstra als directeur, een van de dochterbedrijven van NDC mediagroep. Kijkend naar de toekomst ziet de achterkleinzoon van Feike Dooijtze een hele nieuwe wereld. Over achttien jaar bestaan er geen papieren kranten meer. Dan leveren wij onze kranten via de mail af bij de lezer, die het nieuws vervolgens leest op zijn oprolbare beeldscherm. Dat scherm is al in ontwikkeling. Het heeft de functionaliteiten van een papieren krant, dus je kunt het makkelijk lezen - ook in de zon - en prettig in je handen houden of voor je op tafel leggen. Onze uitgeversrol blijft hetzelfde: leverancier van lokaal nieuws. Alleen de manier waarop is anders. Ja, er staan boeiende tijden voor de deur! Drie broers in één bedrijf Ook in Drenthe zijn ondernemersfamilies geen onbekend fenomeen. Neem Jan van Peer Speciaalzaken (ook hofleverancier) in Emmen. In hetzelfde gebouw dat overgrootvader Jan van Peer in 1916 liet bouwen voor zijn handel in klokken en meubels, runt vierde generatie Ronald van Peer nu een winkel in koken, tafelen en cadeaus. In twee naastgelegen panden runnen zijn broers Berjo en Jan respectievelijk Intercamp Jan van Peer (een camping- en De nieuwste generatie Van Peer heeft nu alleen nog aandacht voor de Intertoys Ronald van Peer: De meeste mensen hebben tegenwoordig alles al. Het pand van Jan van Peer in vroegere tijden; nog altijd is de zaak van Ronald van Peer hier gevestigd. tuinmeubelzaak) en Jan van Peer Slaapcomfort (een beddenspeciaalzaak). Gezamenlijk zijn ze eigenaar van Intertoys aan de 30 andere kant van de straat. De overdracht van vader op zonen ging vrij makkelijk, vertelt Ronald van Peer.,,Hoewel we van jongs af aan mijn vader hebben geholpen bij het bedrijf - ik ging bijvoorbeeld al vanaf m n twaalfde mee naar beurzen - heeft hij ons nooit gepusht om de zaak over te nemen. Toch zijn we alle drie uiteindelijk in de winkel gaan werken. Ieder in een van de drie specifieke bedrijfsonderdelen. Volgens diezelfde verdeling hebben we begin 2002 de leiding van m n vader overgenomen. Net als in andere branches ziet Van Peer ook in de detailhandel verzadiging optreden bij klanten.,,in de tijd dat mijn vader m n opa meehielp in de zaak, hadden de mensen nog van alles nodig. Daar kwam bij dat ze niet overal geld voor hadden, dus kochten ze heel prijsgericht. Nu hebben de meeste mensen alles wat ze nodig hebben. En missen ze nog iets, dan kopen ze het gewoon. Niet alleen de prijs Verzadiging in de markt maakt dat je je moet onderscheiden, in koken, tafelen en cadeaus.,,door alleen op prijs te onderscheiden, red je het als zelfstandig ondernemer niet. Formulewinkels als Blokker en Ikea zijn daar te sterk in doordat ze groot kunnen inkopen. Wij richten ons op het segment klanten dat niet alleen op de prijs let, maar ook op andere gronden een product kiest. Bijvoorbeeld op design of kwaliteit. Bij ons krijgen ze een breed en bijzonder assortiment en desgewenst een uitgebreid productadvies. Daar zit onze meerwaarde. Zoveel zie je dat niet meer. aanbod die de Nederlandse winkelstraten domineren. Nieuwe ontwikkelingen zijn er ook. Sinds een aantal jaren verkoopt Van Peer aan bedrijven.,,we leveren onder meer relatiegeschenken, afscheidscadeaus en kerstgeschenken. Dat begint nu aardig te lopen. Voor de toekomst zie ik nog wel mogelijkheden om ons aandeel in die markt te vergroten. En nu we het toch over die toekomst hebben: is er al een vijfde generatie Van Peer?,,Ja, die is er al, maar voorlopig hebben die alleen aandacht 31 geeft Van Peer aan. En dat is precies wat hij doet met zijn winkel Het zijn toch veelal dezelfde winkelketens met een gelijksoortig voor de Intertoys! t

17 (Advertentie) Beautiful People Internationale moderne kunsttentoonstelling over de rol van schoonheid in de samenleving 16 september 2007 t/m 6 januari Wereldbeelden bekeken Noordelijke persfotografen over World Press Photo 2006 di t/m zo van uur elke woensdag gratis entree

18 Tekst: Hans-Maarten Dagelet Foto s: Oded Balilty, Jan Grarup, Spencer Platt, Peter Scholts (allen via World Press Photo Nederland) Contrasterend en confronterend,,een goede nieuwsfoto toont in één beeld de kern van de zaak, zegt Corné.,,Bovendien zit de foto van Platt ook qua beeld fantastisch geweldadige ontruiming van een illegale buitenpost op de Westelijke Jordaanoever.,,De kracht van de foto zit hem in het persoonlijke tegenover het massale, vindt Corné.,,Dat maakt World Press Photo in Groningen in elkaar. En het contrast is natuurlijk schitterend: een nette wagen met nette mensen en de puinhopen op de achtergrond. Volgens Catrinus is met name de confrontatie met het echte leven bepalend voor de kracht van een nieuwsfoto.,,bij Platts foto krijg je als kijker de mogelijkheid om je te vereen zelvigen met de afgebeelde personen. Je kunt je heel goed voorstellen hoe het is om zelf in die auto te zitten en daardoor komt het nieuws ineens erg dichtbij. Persoonlijk en veelzeggend Een andere afbeelding die beide fotografen graag willen uitlichten de afbeelding veelzeggend. Overigens wijzen beide fotografen hier ook op de subjectiviteit van het beeld. Het lijkt alsof de vrouw sterk genoeg is om een hele rij oproerpolitie tegen te houden doordat het beeld op een bepaalde manier is gesneden. Catrinus:,,Dat uitlichten of minimaliseren werkt hier heel goed. Rembrandt en spelinzicht Als het gaat om de sfeer die een foto neerzet wijst Corné op het werk van de Deen Jan Grarup.,,Met zijn foto van de vluchtelingen in Tsjaad schept hij een ongekend dramatisch beeld. Rembrandt De World Press Photo-expositie is van 8 november tot 3 december te zien in de Der Aa-kerk in Groningen. In de aanloop naar de tentoonstelling worden op 2, 9 en 16 oktober lezingen gehouden rond het thema Pakkende Beelden. Verder zal in de Openbare Bibliotheek de expositie Het vergeten Groningen te zien zijn. Twaalf Groningse fotografen tonen daarin de vergeten kanten van stad en Ommeland in woord en beeld. Kijk voor meer informatie op is de winnaar in de categorie Mensen in het nieuws. In februari in het kwadraat, zou je kunnen zeggen. Het gebruik van licht en 34 Een glimmende cabriolet in een verwoeste wijk in Beiroet. Over de kwaliteit van de foto heerst overeenstemming: een terechte World Press-winnaar van Maar waarom eigenlijk? Wat maakt de foto van de Amerikaan Spencer Platt zo goed? Persfotografen Corné Sparidaens (Dagblad van het Noorden) en Catrinus van der Veen (Leeuwarder Courant) geven antwoord en zoomen in op andere hoogtepunten van World Press vorig jaar maakte de Israëlische Oded Balilty deze foto van de Een goede foto toont de kern van de zaak donker is schilderachtig goed. Catrinus wijst tot slot op de serie van landgenoot Peter Scholts, die de eerste prijs won in de categorie Sport Actie.,,De serie geeft aan dat timing cruciaal is in de fotografie. Bijzonder knap dat hij op zo n moment Zidane volgt. Daarvoor moet je de wedstrijd extreem goed kunnen lezen. t Knap dat Scholts op zo n moment Zidane volgt 35

19 Museumstuk Welk collectiestuk heeft voor museummedewerkers een bijzondere betekenis? In deze rubriek komen zij aan het woord. Tekst: Joke Schaapman Foto: Het Hoge Noorden Een langwerpig pakje Max Kooijmans van Het Nationaal Modelspoor Museum in Sneek: 36,,Deze trein is zo speciaal voor mij omdat hij uit de verzameling van mijn vader komt. Hij was een technische man die zijn hele leven op zolder aan een grote treinbaan heeft gewerkt. Van mijn moeder mocht hij niet al z n geld uitgeven aan treintjes. Daar had hij een slimme oplossing voor gevonden. Wij kregen als kinderen - ik heb nog twee broers en een zus - elke Sinterklaas eenzelfde soort cadeau: een langwerpig pakje waaruit een blauw doosje kwam. Met vier kinderen heb je zo snel een aardige collectie.,,op 5 december 1955 kreeg ik deze locomotief. Ik was toen zes. Het is een zware goederenlocomotief. Als kind mocht ik de treinen niet zelf laten rijden. Later wel - als één van de weinigen. Het werd een traditie bij elk bezoek aan mijn ouderlijk huis, en altijd moest deze locomotief als eerste vertrekken. Veertig jaar lang. Toen mijn vader in 1995 overleed, besloten we als kinderen de collectie niet te verdelen. We richtten een stichting op voor het beheer. Voor de verzekeringen hebben we de treinen laten taxeren door Het Nationaal Modelspoor Museum in Sneek. Zo ben ik daarbij betrokken geraakt als bestuurslid. De treinen van mijn vader hebben nu in het museum een eigen vitrinekast. t 3

20 Het zorg debat raakt ook het Noorden Tekst: Hans-Maarten Dagelet Foto s: Chris Pennarts / Hollandse Hoogte, Het Hoge Noorden 38 De gezondheidszorg is sterk in beweging. Daarover bestaat nauwelijks discussie. Maar stel de vraag waar die beweging toe moet leiden en het debat breekt los. Een belangrijk debat, want de zorgsector is niet alleen essentieel voor ons lichamelijke en geestelijke welzijn, het is ook de grootste werkgever van het Noorden. De discussie over de toekomst van de zorg zal dus niemand ongemoeid laten. Een aantal belangrijke landelijke én noordelijke partijen aan het woord. 39