Griepvaccinatie campagne

Transcriptie

1 ICHO Project Griepvaccinatie campagne Hoe de griepvaccinatiecampagne bij vijfenzestigplussers verbeteren om dit model te gebruiken bij andere preventiecampagnes. Dr Engelbeen (hibo) Dr Martens (praktijkopleider) Dr Dewitte Dr Vanduffel Dr Thoolen Dr Ben Messaoud Dr Torrico Estrada

2 Griepvaccinatiecampagne Hoe de griepvaccinatiecampagne bij vijfenzestigplussers verbeteren om dit model te gebruiken bij andere preventiecampagnes. Abstract 3 Inleiding 3 Methode 3 1. populatie 3 2. Opzet 4 Fase 1: het bespreken van de aanbeveling 4 Fase 2: het voorschrijven 4 Fase 3: brief schrijven aan achterblijvers 4 Fase 4: het vaccineren en registreren van de vaccinatie 4 Fase 6: motivatie van niet gevaccineerden 5 Bespreking van de resultaten 5 1. Vaccinatie 5 Resultaten vaccinatie 5 Vergelijking met andere praktijken in België en buurlanden 5 2. Voorschrijven van vaccin op consult voorschrift per brief 5 3. Waarom wordt niet iedere vijfenzestigplusser gevaccineerd? 5 4. problemen bij registratie 6 Registratie voorschrift 6 Registratie vaccinatie 6 Conclusies 7 1. Vaccinatie 7 2. registratie 7 bijlagen 9 Referenties 12 2

3 Abstract Preventie is belangrijk in de huisartsenpraktijk. We bestuderen de vaccinatiecampagne voor vijfenzestigplussers in onze praktijk. Dit om de sterktes en de zwaktes te analyseren en zo een programmatische preventie op punt te kunnen stellen zowel voor griepvaccinatie als voor cervix- en borstkankerscreening. METHODE. We schreven de vijfenzestigplussers een vaccinvoorschrift wanneer ze tussen september en halfweg oktober 2005 op consultatie kwamen of wanneer de dokter op huisbezoek kwam. Halverwege oktober 2005 werd aan de vijfenzestigplussers die nog geen voorschrift hadden een voorschrift met brief opgestuurd. Tussen begin oktober en eind november werd gevaccineerd.de vaccinatie werd in het EMD geregistreerd. Nadien werd de motivatie van de niet gevaccineerden nagegaan RESULTATEN. We hebben 361 vijfenzestigplussers waarvan 81% gevaccineerd in op 361 vijfenzestigplussers kreeg een brief thuis, bij die groep is de vaccinatiegraad toch nog 52%. Dit is wel een stuk lager dan de 96% in de groep die voor halfweg oktober een voorschrift gekregen hadden op consultatie. We bereikten 343/361 vijfenzestigplussers ofwel met een vaccinatie ofwel nadien telefonisch om hun motivatie te vragen. CONCLUSIE. De vaccinatiecampagne levert goede resultaten op. Een computergestuurd systeem dat ons iedere maal waarschuwt wanneer een preventieve act nodig is, is waarschijnlijk noodzakelijk om een goede preventie uit te oefenen, de gegevens ontbraken om correcte conclusies hieruit te halen. Een brief versturen zorgt voor een grote bijkomende respons. Een systeem om beter de voorschriften en de vaccinatie te registreren moet nog verder onderzocht worden, zeker voor wat betreft de patiënten die enkel thuis bezocht worden. Vijfenzestigplussers die niet gevaccineerd zijn voelen zich te gezond. Hoe hen overhalen om zich toch te laten vaccineren moet verder onderzocht worden. Inleiding Preventie is één van de belangrijke taken van de eerste lijn, met name in de huisartsgeneeskunde. Deze taak wordt nog te weinig op een systematische manier toegepast. Het is daarom dat we met ons ICHO-project iets aan dat tekort willen doen. We hebben de griepvaccinatie bij vijfenzestigplussers als voorbeeld genomen. We bakenden de groep vijfenzestigplussers af,de dokter schreef voorschriften als hij de patiënt zag. We schreven een brief bij de vijfenzestigplussers die nog geen voorschrift gekregen had halverwege oktober. In de maand oktober en november vaccineerden we. De analyse van deze campagne zou ons dan informatie moeten opleveren, om in de toekomst andere preventie campagnes op een gesystematiseerde manier te voeren. In eerste instantie gaat dit over de uitbreiding van de griepvaccinatiecampagne tot alle risicogroepen die volgens de WVVH 1 worden aanbevolen. Als dit op punt staat komen ook de cervix- en borstkankerscreening in aanmerking voor systematische aanpak. Methode 1. populatie We vaccineren alle patiënten die volgens de WVVH 1 tot de risico groep behoren. Dit zijn diabetes-, hart- en longpatiënten en de vijfenzestigplussers.we werken het voorbeeld bij de vijfenzestigplussers. De groep vijfenzestigplussers is goed afgelijnd,in onze praktijk gaat het om 361 vijfenzestigplussers. de andere risicogroepen zijn minder goed afgelijnd. Onze populatie is exact gekend doordat wij met een forfaitair systeem werken en zo elke patiënt ingeschreven is. 3

4 2. Opzet Fase 1: het bespreken van de aanbeveling Begin september bespraken we de vaccinatie aanbeveling van de WVVH. We bepaalden daar de strategie van de komende griepvaccinatieperiode Fase 2: het voorschrijven Vanaf augustus 2005 startten we met voorschrijven van griepvaccins aan de vijfenzestigplussers en de andere risicopatiënten. Dit gebeurde in principe wanneer deze patiënten op consultatie, of wij op huisbezoek, kwamen. Bij de patiënten waarbij vorig jaar een griepvaccinatie werd geregistreerd in het elektronisch medisch dossier (EMD), kreeg de arts dit jaar in de vaccinatieperiode een waarschuwing. Deze waarschuwing is een planningvenster dat automatisch opent bij het openen van het (EMD). In dit venster staat de planning van de komende maanden vermeld, hier dus de griepvaccinatie. Fase 3: brief schrijven aan achterblijvers Op 12/10/2005 hebben we met het statistisch programma StatDPPRO i het databestand van ons EMD geanalyseerd. We zochten op, wie van de vijfenzestigplussers reeds een voorschrift voor een griepvaccin gekregen had. De lijst van vijfenzestig plussers waarbij op 12/10/05 geen voorschrift in het EMD was geregistreerd, werd nadien door alle artsen gecontroleerd om niemand een dubbel voorschrift te geven Aan de 121 overblijvende vijfenzestigplussers die geen voorschrift hadden gekregen, werd een brief (zie bijlage 1) gestuurd met een vraag om zich alsnog te komen laten vaccineren. Bij de brief werd een voorschrift van het griepvaccin gestoken. Fase 4: het vaccineren en registreren van de vaccinatie De vaccinaties zelf werden gezet tussen begin oktober en eind november Er werd in principe onmiddellijk in het EMD genoteerd wie gevaccineerd werd. Na deze vaccinatiecampagne evalueerden we ons werk. We maakten een lijst met STatDPPRO van alle vijfenzestigplussers waarvan geen griepvaccinatie in het EMD stond op 1/12/05. Die lijst werd door alle artsen gecontroleerd. Op die lijst werd aangeduid wie toch een vaccin gekregen had, zonder dat het in het EMD werd geregistreerd. Bij deze patiënten werd alsnog de vaccinatiestatus ingevuld in het EMD Van alle vijfenzestig plussers die uiteindelijk niet werden gevaccineerd, noteerden we ook, wie ons gezegd had wie het vaccin geweigerd had. Fase 5: analyse van de resultaten. We analyseerden onze resultaten op het einde van de vaccinatie periode we keken na wie op 1/12/2005 gevaccineerd was. Bij de niet gevaccineerden onderzochten we de mogelijke oorzaken waarom ze niet gevaccineerd zijn geworden. Bij deze groep niet gevaccineerden keken we na wie wel op consultatie geweest was tussen begin september en eind november Dit gebeurde door te zoeken via statdppro wie van de niet-gevaccineerden een diagnose geregistreerd kreeg in de periode begin september eind november. We wilden nagaan hoe groot de groep was waarbij de arts bij het openen van het EMD een waarschuwingsvenster kreeg, maar waar toch geen vaccinatie was toegediend. Dit venster kreeg de arts maar wanneer de patiënt vorig jaar geregistreerd stond als gevaccineerd. Er was een groep vijfenzestigplussers die gevaccineerd zijn in 2005 maar waar de registratie gebeurde na controle van de lijst niet geregistreerde vaccinaties. Bij hen werd gekeken waarom zij niet onmiddellijk na vaccinatie geregistreerd werden. i statdppro.exe is een programma die patiënt en medische gegevens uit Medidoc kan halen. Het programma is samen met Medidoc geleverd door Datasoft 4

5 Fase 6: motivatie van niet gevaccineerden De 85 patiënten die op dit moment niet geregistreerd staan als gevaccineerd en waarvan we de motivatie nog niet keneen, bellen we op. We registreren waarom ze niet gevaccineerd wensten te worden. Deze registratie gebeurt buiten het EMD. Dit omdat we nog niet goed weten waar we dit het beste registreren. Patiënten die toch gevaccineerd werden, worden alsnog geregistreerd als gevaccineerd Bespreking van de resultaten 1. Vaccinatie Resultaten vaccinatie 293/361 of 81% van de vijfenzestigplussers uit onze groepspraktijk zijn in 2005 gevaccineerd. 68 Patiënten zijn niet gevaccineerd.. Zie fig 1 We bereikten 343/361 vijfenzestigplussers ofwel met een vaccinatie ofwel nadien telefonisch om hun motivatie te vragen. Vergelijking met andere praktijken in België en buurlanden Volgens de gezondheidsenquête van zijn 64,97% van de personen ouder dan 65 gevaccineerd. Deze gegevens werden bekomen via subjectieve bevraging. Indien we deze vergelijken met onze cijfers (80% van onze vijfenzestigplussers) scoren we goed. Vergelijken we met cijfers uit onze buurlanden dan heeft Nederland de beste vaccinatiegraad van Europa met 80% 3. Onze andere buurlanden scoren veel lager, namelijk: Noord-Ierland met 67%, Engeland met 62% net zoals Frankrijk, Duitsland 50%. 2. Voorschrijven van vaccin op consult voorschrift per brief fig 1 66,5% (240 vijfenzestigpulssers) had tijdens een consultatie een vaccinatievoorschrift gekregen (of had gezegd geen voorschrift te willen). Van die groep werd 96% gevaccineerd. de overige 33,5% (121 patiënten) hadden een brief thuis gekregen. Van hen kwam 52% (63 patiënten) opdagen voor een griepspuit, of werd de griepspuit thuis gezet. We zien een duidelijk verschil in de vaccinatiegraad van de patiënten die op de consultatie een voorschrift meegekregen hebben (96%) en degene die het voorschrift via een brief hebben meegekregen. (52%). De WVVH beveelt aan om in oktober een brief te sturen naar alle risicopatiënten die op dat moment nog geen voorschrift gekregen hebben en nadien in november nog heroproeping naar de risicopatiënten die nog niet gevaccineerd zijn 4. We hebben in het doktersteam de griepvaccinatie richtlijn besproken. We hebben eerst de reactie van arts en patiënt afgewacht tot 12/10/2005 en nadien pas de brief met voorschrift verstuurt versturen. Een 2 de mailing werd niet gedaan om praktische redenen 3. Waarom wordt niet iedere vijfenzestigplusser gevaccineerd? We onderzochten of het krijgen van een waarschuwingsvenster er voor zorgde dat de arts meer vaccineerde. We constateerden dat het onmogelijk was om correcte resultaten te bekomen. We kunnen niet nagaan of de patiënt voor zijn vaccinatie op consult geweest is en de arts dus een waarschuwing kreeg. bij patiënten die enkel aan huis gezien worden, krijgt de arts zeker geen waarschuwing. 5

6 50 patiënten hadden een duidelijke motivatie waarom ze het niet deden. fig 2 26 patiënten vinden het niet nodig om een griepvaccinatie te zetten. Ze voelen zich nog gezond genoeg, ze hebben nog nooit geen griep gehad. 5 patiënten willen geen omdat ze vroeger ooit een slechte ervaring gehad hebben met de vaccinatie. Ze zijn na de spuit ziek geworden. 3 had een allergie of een andere contra-indicatie 6 patiënten wisten niet waarom dit nodig was. De arts had hen daar niet over aangesproken. 5 van hen waren niet op consultatie geweest tijdens de vaccinatieperiode. 4 patiënten hebben een negatieve attitude t.o.v. medische hulp 6 patiënten gaven een andere reden op. Zoals ik kom de winter door met propolis., ik ben bang van een spuit., de apotheek had geen griepspuit meer., vaccinaties zijn niet goed, ik hou het bij natuurmiddelen, Het werkt toch niet, ik ken mensen die toch nog de griep kregen na de griepspuit. 7 patiënten waren niet in België tijdens de vaccinatie periode. 11 Patiënten waren via de telefoon niet bereikbaar. Bij 7 patiënten was er geen telefoonnummer bekend bij Belgacom. 2 patiënten spreken onvoldoende Nederlands om de vraag te begrijpen. De overige 2 patiënten zijn na herhaald telefonisch contact niet te bereiken 4. problemen bij registratie Registratie voorschrift fig vijfenzestigplussers hadden volgens het statistisch programma statdppro geen vaccinvoorschrift gekregen op 12/10/2005, volgens de dokters hadden zij het wel gekregen. Bij 83 van de 130 vijfenzestigplussers was er wel een voorschrift geregistreerd in het EMD voor het griepvaccin dit jaar. Dit komt doordat het zoekprogramma StatDPPRO enkel de nieuwe voorschriften die gemaakt zijn tussen begin september en 12 oktober gevonden heeft. Indien de arts het vaccin voorschrift voorschrijft door het op te halen uit de lijst van vroeger voorgeschreven medicatie, vind het zoekprogramma dit niet terug op de datum van herhaling maar op de datum van 1 ste registratie. Dit is een bug in het computer systeem die moet verholpen worden 47 van de 130 vijfenzestigplussers kreeg wel een voorschrift maar dit werd op geen enkele manier geregistreerd in het EMD. Dit kan verklaard worden doordat de dokter bij 42 van de 47 enkel aan huis kwam en het manueel voorschreef maar nadien niet in het EMD registreerde. Registratie vaccinatie 76/289 patiënten kregen een vaccinatie toegediend maar werden op het moment van de consultatie niet als gevaccineerd geregistreerd. 49 van de 76 patiënten die gevaccineerd waren, werden pas geregistreerd nadat de lijst van niet gevaccineerde vijfenzestigplussers was rondgegaan bij de artsen. De artsen hadden hen wel onthouden als gevaccineerd maar hadden dit niet in het EMD genoteerd. Nog 27 patiënten werden geregistreerd na telefonisch contact na de vaccinatie periode. Van voorgaande groep werd 41/76 patiënten aan huis gezien door een arts. Zij werden thuis gevaccineerd. Het werd nadien niet onmiddellijk in het EMD geregistreerd. Het is een verbetering t.o.v. vorig jaar, toen werden slechts 172 vijfenzestigplussers geregistreerd als gevaccineerd, hoeveel er echt gevaccineerd zijn in 2004 weten we niet. Het is relatief druk in de periode van griepvaccinatiecampagne, wat er soms voor zorgt dat de vaccinatie niet steeds geregistreerd wordt in het EMD. 6

7 Er is door omstandigheden veel wissel geweest van personeel, 2 artsen uit de praktijk (7 artsen in totaal) waren niet aanwezig en werden gedeeltelijk vervangen door andere collega s. De motivatie van de niet gevaccineerden werd niet geregistreerd in het EMD. De motivatie werd bekomen na telefonisch contact en dit na de vaccinatieperiode. Conclusies 1. Vaccinatie We kunnen deze vaccinatiecampagne als geslaagd beschouwen als we vergelijken met de resultaten van de gezondheidsenquête van 2004en die van de omliggende landen. Met het schrijven van de brief zijn er nog een aantal patiënten (17,5%) bijkomend gevaccineerd. Het lijkt ons dan ook wenselijk om bij volgende campagnes een brief te schrijven naar degene die op een bepaalde datum niet zijn komen opdagen voor een voorschrift. Een herhalingsoproep is bij onze vijfenzestigplussers waarschijnlijk van weinig nut aangezien het bij de meeste niet gevaccineerden een bewuste keuze is die met een 2 de mailing waarschijnlijk niet zal veranderen. Een andere groep is niet in België of kennen we het telefoonnummer niet. Het geven van een waarschuwing zorgt er mogelijks voor dat de arts sneller voorschrijft. Dit werd verder onderzocht. Het was onmogelijk om te zien bij welke patiënten het waarschuwingsvenster geleid had tot het vaccineren van die patiënt. Ander onderzoek is dan ook nodig om dit te bevestigen Bij de niet-gevaccineerden moet de planning voor volgend jaar nog manueel ingevoerd worden. De groep die we nu gevaccineerd hebben was gemakkelijk af te lijnen, doordat de computer automatisch de leeftijd registreert. Andere risicogroepen zoals diabetes-, longen hartpatiënten worden niet automatisch geregistreerd, maar moeten manueel ingevoerd worden, wat kan fout lopen. Hoe we dit kunnen verbeteren, viel buiten het bestek van dit onderzoek. Bij de meeste patiënten die niet gevaccineerd zijn is dit een bewuste keuze. Ze voelen zich nog goed en vinden het niet nodig of ze hebben vroeger een slechte ervaring gehad. Hoe we deze patiënten moeten overtuigen van de nuttige effecten van een griepspuit moet verder onderzocht worden. Hoe we dit model nu kunnen toepassen op andere preventieve acties moet nog verder bestudeerd worden. 2. registratie Ons statistisch programma moet ervoor zorgen dat ieder vaccinatievoorschrift dat in het EMD is ingevoerd er ook uitgehaald wordt. Dit is nu niet het geval. De herhaalvoorschriften kunnen momenteel niet op voorschrijfdatum uit het programma gehaald worden, enkel op datum van eerste registratie. Zolang dit niet verholpen is wordt voorgesteld om voor de griepvaccinaties geen voorschriften op te halen uit de medicatie lijst. Indien een patiënt thuis een voorschrift krijgt, moet men dit nog manueel invoeren in het EMD. Het registreren van de vaccinaties is niet volledig.hoe het beter kan, moet in andere studies bestudeerd worden. Het zijn vooral de patiënten die thuis bezocht worden die het grootste probleem stellen. Voor deze groep moet misschien een ander systeem op punt worden gezet. 7

8 Bij de patiënten die gezegd hadden geen vaccinatie te willen werd niet onmiddellijk geregistreerd waarom. Hoe we dit registreren en hoe we deze mensen opvolgen bij volgende griepvaccinatie campagnes moet verder onderzocht worden. De patiënten met een contra indicatie moeten in het vervolg geen vaccinatie voorstel meer krijgen. 8

9 bijlagen Figuur Patiënten voorschrift voor 12/10/2005 nee 121=33,5% ja 240=66% brief met voorschrift gevaccineerd voor1/12/2005 gevaccineerd voor 1/12/2005 ja 63=52% nee 58=48% ja 230=96% nee 10=4% totaal niet gevaccineerden 72=20% totaal gevaccineerden 293=81% Terug naar tekst figuur 2 niet gevaccineerd 68 geen contact meer gehad 11 motivatie gevraagd 50 is niet in België tijdens vaccinatie 7 geen nodig toch gezond 26 contraindicatie 3 weet niet waarom niet 6 vroeger negatieve ervaring 5 negatieve attitude 4 varia 6 terug aar tekst is tegen elke vorm van vaccinatie schrik van de spuit apotheek had geen spuit meer vaccinatie help toch niet zweert bij propolis als preventie zweert bij natuurlijke middelen 9

10 voorschrift op 12/10/ niet volgens statdppro 130 Gevonden met statdppro 110 wel geregistreerd in EMD 83 niet geregistreerd in EMD 47 patiënt enkel op huisbezoek gezien 42 10

11 Bijlage 1 Genk, 9 augustus 2010 Griepvaccinatie vijfenzestigplussersers Beste patiënt, Mensen ouder 65 jaar worden aangeraden een griepspuit te laten zetten. In huidig systeem van ingeschreven patiënten, weten wij precies wie onze 65+ers zijn. Om het u gemakkelijk te maken sturen we u met deze brief meteen een voorschrift voor de griepspuit. Wat moet u doen? 1) U gaat met dit voorschrift naar de apotheek. 2) U maakt een afspraak met één van onze dokters. Vergeet niet te vermelden dat het voor de griepspuit is. 3) De spuit moet gezet worden ten laatste eind november ) Met het kasticketje van de apotheek gaat u naar uw ziekenfonds voor de terugbetaling. Laten we hopen dat u dit jaar gezond en wel doorkomt. Hopelijk zien we elkaar op de verjaardag van onze praktijk, zaterdag 19/11 in De Kastert. Dr. Latifa, namens het hele team van de dokterspraktijk. Terug naar tekst 11

12 Referenties 1 Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen vzw dr. Frans Govaerts Aanbeveling voor goede medische praktijkvorming : preventie van Influenza; Huisarts Nu 1999; 28 (3): Wetenschappelijke Vereniging van Vlaamse Huisartsen vzw dr. Frans Govaerts Aanbeveling voor goede medische praktijkvorming : preventie van Influenza; Huisarts Nu 1999; 28 (3):