open +verk kopen 42 EH09_jaarsma.indd :42

Transcriptie

1 kopen+verkopen 42

2 Een nieuwe tijd, een nieuwe NVM-voorzitter Huizenkopers verwachten nu meer van ons De crisis is voorbij, maar de woningmarkt staat nog voor grote uitdagingen, en makelaars spelen daarin een rol. Een gesprek daarover met Ger Jaarsma, de kersverse voorzitter van makelaarsvereniging NVM. Als niemand ingrijpt, hebben we straks een probleem. TEKST SANDER VAN DER PLOEG FOTOGRAFIE ROELOF POT eigen huis magazine sept

3 Natuurlijk is het toeval, maar een beter moment om te beginnen was nauwelijks denkbaar: Ger Jaarsma (48) presenteerde afgelopen juni tijdens zijn eerste persconferentie als NVM-voorzitter meteen recordcijfers, na jaren van doffe ellende voor de woningmarkt en makelaardij. In het tweede kwartaal van dit jaar verkochten de aangesloten makelaars ruim 42 duizend huizen. Nooit eerder sleten zij binnen drie maanden zoveel woningen. Dat de zaken voor de wind gaan, blijkt ook uit de omzetcijfers: ruim 937 miljoen euro zetten de aangesloten makelaars samen om ruim 140 miljoen euro meer dan in Toch was Jaarsma s boodschap bitterzoet. Want niet iedereen geniet mee van het huizenfeestje. Terwijl makelaars in de Randstad omkomen in het werk, draaien collega s in andere delen van het land met hun duimen. In Limburg worden langdurig leegstaande woningen gesloopt, terwijl in de Randstad woningnood dreigt. Daar wacht de koper een felle biedingsstrijd, die dikwijls duurder uitpakt dan verantwoord is. Uw voorganger Ger Hukker trad gedurende de crisis op de voorgrond als het gezicht van de makelaardij. Gaan consumenten ook veel van u zien, aangezien de woningmarkt nog steeds met problemen kampt? Als het goed is juist niet. De NVM is een complexe organisatie. Veel van mijn taken zijn intern van aard, daar zal de buitenwereld weinig van merken. Het zijn de makelaars zelf die de klant 44 eigen huis magazine sept 2016 moeten overtuigen. Ze moeten als het ware een kritische vriend zijn die jou met raad en daad terzijde staat. Gaat dat lukken, gezien de soms twijfelachtige reputatie van het vak? Ik herken dat negatieve beeld absoluut niet. Bovendien: als het zou kloppen, waarom schakelen de meeste mensen dan een makelaar in als ze zich op de woningmarkt begeven? Als koper in steden als Amsterdam en Utrecht kun je vaak niet anders. Hoezo? De keuze is zo beperkt dat je daar wel een aankoopmakelaar moet inschakelen om tijdig van het nieuwe aanbod te horen. Wie alleen op funda vertrouwt, kan achter het net vissen. Makelaars zijn niet verplicht hun aanbod op funda te zetten. Ze hebben de site ook niet altijd nodig om een koper te vinden. Los daarvan zou ik bij de zoektocht naar een woning altijd een aankoopmakelaar inschakelen. Hij behoedt je voor ellende als je een woning alleen door een roze bril bekijkt. Met een aankoopmakelaar heb je ook meteen aan je onderzoeksplicht (de plicht van de koper om op de hoogte te zijn Als dat negatieve beeld zou kloppen, waarom schakelen de meeste mensen dan een makelaar in? van de bouwkundige en juridische staat van een woning, red.) voldaan. Als makelaars zich volgens u behoren op te stellen als kritische vriend, moeten zij dan hun klanten niet nadrukkelijker waarschuwen voor sterk overbieden of het afzien van het financieringsvoorbehoud? Een goede makelaar wijst een klant op z n financiële mogelijkheden en op risico s. Maar het is uiteindelijk aan de klant hoe ver hij wil gaan voor een woning. Makelaars stellen de prijzen ook niet vast, hè. De markt bepaalt. Consumenten mogen veel van hun makelaar verwachten, alleen geen wonderen. Niet elke woonwens is te realiseren. Een starter die voor een scherpe prijs een ruime woning zoekt in het centrum van Amsterdam met een zwembad in de tuin, kan het gerust vergeten. Dat ligt wel erg voor de hand. Ik wil maar aangeven dat je in delen van de Randstad nu niet voor een dubbeltje op de eerste rij kunt zitten. Kijk verder. Buiten de populairste gebieden zijn de prijzen en het aanbod redelijk normaal. En als je per se in Amsterdam wilt wonen, zoek dan buiten het centrum. Je betaalt dan een stuk minder en met de metro ben je met een paar minuten in de binnenstad. Als je bereid bent enige concessies te doen, is er niet zo veel aan de hand. Jaarsma is de eerste voorzitter uit de 118-jarige geschiedenis van de NVM die niet uit de makelaardij komt. Jarenlang was hij bestuurder bij diverse organisaties binnen de schuldhulpverlening en

4 CV Ger Jaarsma (Leeuwarden, 1968). Opleiding MTS (Leeuwarden), Technische Bedrijfskunde (Hanzehogeschool Groningen), Bedrijfs- en Organisatiekunde (Open Universiteit). Loopbaan van 2002 tot 2015 diverse bestuursfuncties, onder meer als voorzitter van de branchevereniging voor schuldhulpverlening en sociaal bankieren NVVK en als directievoorzitter van Kredietbank Nederland. Sinds 2013 landelijk penningmeester van de VVD. Sinds april voorzitter van de NVM. Daarnaast bekleedt Jaarsma nog enkele commissariaten. het sociaal bankieren. En alleen de echte Binnenhofwatchers weten dat hij de landelijke penningmeester is van de VVD. Toch was hij juist het type dat de NVM zocht: iemand met rijke bestuurlijke ervaring, een groot netwerk en veel media-ervaring. En iemand die zich vrijwel volledig kan richten op het voorzitterschap. Mijn voorganger, Ger Hukker, had drie makelaarskantoren en deed het voorzitterschap er drie dagen in de week bij, zegt Jaarsma. Dat deed hij geweldig. Maar daar is deze baan denk ik toch te intensief voor. U zei dat consumenten weinig van u gaan merken. Maar moet een makelaarsvoorman niet juist soms de barricaden op? Als het moet, zeker. Ik zal voor mijn werk veel in Den Haag zijn te vinden. Maar het grootste deel van het lobbywerk vindt plaats achter de schermen. En dat is prima, aangezien het vaak om technische onderwerpen gaat waarvan het grote publiek weinig afweet. Zoals? Neem de aanscherping van de leenregels. Kopers mogen vanaf 2018 nog maar honderd procent van de woningwaarde lenen. Hierdoor draaien ze zelf op voor de kosten koper en eventuele verbouwkosten. Er gaan stemmen op om dit percentage verder te verlagen. Daar zijn wij fel op tegen. Kopers moe- eigen huis magazine sept

5 We moeten bouwen. Dat is de enige manier om de stijging van de prijzen in te dammen ten dan nog meer eigen geld meebrengen, waardoor de betaalbaarheid van koopwoningen verder onder druk komt. Toch is dit geen thema waarmee kopers zich nu erg bezig houden. U waarschuwde onlangs voor een tweedeling op de woningmarkt: de Randstad tegen de rest. Houdt dit kopers wel bezig? In de Randstad slinkt het aanbod, waardoor de prijzen stijgen. Ondertussen worden de leenregels strenger. Steeds meer kopers moeten noodgedwongen afhaken. In andere delen van het land is de huizenmarkt niet of nauwelijks hersteld van de crisis. Als niemand ingrijpt hebben we straks wel een probleem. Wat moet er volgens u gebeuren? Bouwen. Vooral in de Randstad. Dat is de enige manier om de sterke stijging van de prijzen in te dammen. Door de groei van het aantal huishoudens hebben we jaarlijks 80 duizend nieuwe woningen nodig om aan de vraag te voldoen. Dit jaar worden er zo n 45 duizend woningen opgeleverd. Veel te weinig dus. Waar ligt dat aan? Dat ligt deels aan de gemeenten. Projectontwikkelaars betalen een forse prijs voor bouwgrond en verrekenen die in de verkoopprijs van een woning. Hoe kunnen starters dan nog een nieuw appartement betalen? Ik begrijp dat gemeenten die geld staken in bouwgrond en daarop gedurende de crisis hebben moeten afboeken nu hun investering willen terugzien. Maar niet ten koste van alles. Ze zouden bijvoorbeeld kavels kunnen vrijmaken voor de bouw van betaalbare woningen. Daar is nu grote behoefte aan. Is dat niet ook een pleidooi uit eigenbelang? Vooral Amsterdamse makelaars klagen dat ze door het krappe aanbod weinig meer te verkopen hebben en dat ze daardoor zelfs in de problemen komen. Natuurlijk, onze leden moeten huizen in de etalage hebben. Maar bouwen is ook van groot maatschappelijk en economisch belang. Het zijn vooral starters die nu buiten de boot vallen, echt niet alleen in Amsterdam. Starters vormen 45 procent van de woningmarkt. Als zij wegvallen, gaan we dat meteen merken. De Nederlandse economie groeit dit jaar met zo n drie procent. De woningmarkt is goed voor een half procent daarvan. Uw voorganger Ger Hukker was negen jaar voorzitter van de NVM. Hoe lang blijft u? Ik ben voor drie jaar benoemd. Ik blijf in ieder geval nog twee jaar en negen maanden. Daarna zien we wel verder. Wat wilt u binnen die tijd hebben bereikt? Huizenkopers verwachten tegenwoordig meer van ons. We moeten als branche scherper zijn, eerder inspelen op trends. Denk aan online klantbeoordelingen van makelaars. Of neem de proef die we in Amsterdam en Groningen deden. Daar konden kopers via het internet bieden op geselecteerde huizen en bijhouden wat het bod van de concurrentie was. Zeker op overspannen markten vinden kopers het normale biedproces ondoorzichtig en stressvol. Daar wilden we wat aan doen. Ook willen consumenten wat te kiezen hebben. Voorheen verzorgde de makelaar het gehele aankoop- of verkooptraject. Nu kun je naar wens delen daarvan uitbesteden aan een makelaar en de rest zelf doen. Deeldiensten bestaan al langer en de proef met online bieden duurde maar twee maanden. Bent u meer van plan? Ja, we werken nu hard aan een toekomstvisie voor de makelaardij. Ik ben voorzitter van een vereniging. Verenigingen reageren vaak langzaam op nieuwe ontwikkelingen. Dat moet sneller. Zoals ik al zei: we moeten eerder inspelen op trends. Dat klinkt wel erg algemeen. De marktomstandigheden kunnen veranderen. Misschien wil de klant straks wel geheel andere diensten. Onze visie ligt nog niet geheel vast, maar moet zich in de loop der jaren ontwikkelen, zodat we ons altijd kunnen aanpassen aan nieuwe situaties. Die gaan zeker komen. eigen huis magazine sept