Wandelroute Dal van de Turfvaart

Transcriptie

1 Wandelroute Dal van de Turfvaart 4 km wandelen Zoals de naam al zegt, loopt deze route door een historisch gebied waar turf gewonnen werd. Je doorkruist tijdens je wandeling de natuur van landgoed Wallsteijn en pikt ook natuurgebied De Reten mee. De wandeling gaat afwisselend door bossen, over heide en langs graslanden. De wandelroute De Wandel deze route met onze route app Download de route app > Heb je onze app al? Ga direct naar deze route in de app > route is aangegeven met gele paaltjes. Wallsteijn, parkeerplaats Café 't Pannehûske Hakhoutbos Je wandelt nu over een door houtwallen omsloten wandelpad tussen twee landbouwpercelen in. Langs dit pad staan aan weerszijden struiken en bomen. Deze bomen worden onderhouden als hakhoutbos en worden om de 6-8 jaar gekapt. Je kunt de hakhoutstructuur goed herkennen aan de jonge stengels die uit stevige stronken groeien. Hakhout werd van oudsher gebruikt als geriefhout, om bijvoorbeeld bezems te maken, als haardhout en hout voor in de bakovens. Houtwallen vol leven Deze laan met de houtwallen, is een mooi plekje voor tal van kleine zoogdieren, zoals egels en muizen. Ook vogels kunnen zich in het dichte hout verstoppen of een nestplaats maken. Tussen het hakhout zie je de lijsterbes, hazelaar, vuilboom en eik. Ook groeien hier braam en kamperfoelie. Vooral de braamstruik is met zijn doorns een geweldige schuilplek om te ontkomen aan roofdieren als de vos of roofvogels. En zomers is het dubbel feest als de bramen rijp zijn! Dicht sparrenbos Vanuit het idyllische laantje kom je nu in een donker sparrenbos terecht. Doordat het sparrenbos zo dicht begroeid is, komt er nauwelijks licht op de bosbodem, waardoor er weinig planten en struiken kunnen groeien. Deze sparren zijn ooit geplant als productiebos. Anders is dat met de rododendrons die je hier ziet groeien, zij staan er voor de sier. Op veel oudere landgoederen kom je deze struiken tegen. Het was een statussymbool en de landeigenaren genoten volop van de struiken die in de lente en zomer in volle bloei staan. Stutpalen Hier ligt langs het fietspad een mooie houtwal van elzenhout. Dit is heel bijzonder, want je komt zo'n wal bijna nergens meer tegen in Nederland. De elzen houtwallen kwamen vooral voor in de natte gebieden. En omdat Brabant 'moerige' gronden kent, nattere gronden in de overgangszone van veen naar drogere grond, gebruikte men elzenhout als stutpalen voor de huizen. Dit hout kan midden in het vocht staan en het gaat niet rotten. Een bekender voorbeeld van een stad op elzenhouten palen: Amsterdam! Elzenhaantjes Op de elzen kun je soms prachtige blauwzwart glanzende kevertjes zien zitten. Dit zijn elzenhaantjes, die zich tegoed doen aan de bladeren. Enkele diertjes zijn mooi om te zien, maar soms kunnen ze een plaag vormen. Beuken, eiken en acacia's Lanen en met name beukenlanen zoals hier,vind je vaak op (voormalige) landgoederen. Deze laan was vroeger waarschijnlijk de hoofdlaan richting één van de dorpen. Let goed op de verschillende laanbomen als je doorloopt, je zult naast beuken ook eiken en robinia's zien. De robinia pseudo acacia kun je goed herkennen aan de karakteristieke diepe groeven en grote stekels.

2 Boeren gebruikten het hardhout van de robinia voor de omheining van weilanden in natte gebieden. Want net als elzenhout kan het goed tegen water. Van oudsher komt de robinia uit Oost- Europa, vaak uit Hongarije. Oude bezems In de sloot kun je nog een paar heidestruiken zien staan. Deze herinneren nog aan de heide die hier ooit volop groeide en bloeide. De struikhei die je ziet, is heide dat meer op droge grond voorkomt. In nattere heidegebieden groeit vooral dopheide. Buiten de plek waar de heide groeit, herken je dopheide aan de bloemen die allemaal vlak bij elkaar in de top van de tak bloeien, waar bij struikheide de bloemetjes veel meer verspreid aan de tak zitten. Omdat struikheide op den duur heel erg kan verhouten, werden van oudere twijgen vroeger bezems gemaakt. Vandaar dat hij ook wel bezemheide genoemd wordt. Heidekoetjes en buizerds Aan je rechterzijde kijk je uit over natuurgebied De Reten. Misschien zie je bij dit punt de heidekoetjes grazen. Natuurmonumenten zet dit oude ras in om graslanden te begrazen. Daarnaast dragen we zo bij aan het behoud van dit oude, zeldzame ras. Wil je meer weten over de theekoepel waar je zometeen langsloopt, wandel dan de volgende keer de Koepelroute, die je langs alle 4 de koepels voert. Roofvogels Grote kans dat je op één van de paaltjes rond de weilanden een roofvogel ziet zitten. Dat is hoogstwaarschijnlijk een buizerd. De roofvogel zorgt soms voor verwarring, omdat hij in allerlei kleurvariaties voorkomt: van bijna helemaal wit (vaak jong vogels) tot donkerbruin. Steeds minder weidevogels Net als de buizerd zijn ook weidevogels gebaat bij een gevarieerd landschap. Je ziet op deze plek goed het verschil tussen natuurbeschermingsgebieden en de moderne landbouw. Rechts zie je kruidenrijke graslanden met ruigere begroeiing met tal van soorten planten en kruiden. Op de landbouwgrond links groeit bijna alleen maar gras. Weidevogels komen op de landbouwgronden bijna niet meer voor. Vanwege het maaien dat gevaar oplevert en het gebrek aan schuilmogelijkheden voor kuikens tegen roofvogels. Maar vooral omdat er op het eentonige grasland nauwelijks insecten te vinden zijn. Die komen namelijk vooral op de bloemen en kruiden af. Natuurmonumenten probeert in haar gebieden het weidevogellandschap te verbeteren, door grondaankoop en goed natuurbeheer, maar ook door samenwerking met agrariërs te zoeken. Want ook op landbouwgrond is natuurbeheer mogelijk! Van saai naar spannend bos Het kleine bos dat je hier rechts ziet, is een voormalig productiebos met fijnspar en douglas. Het sparrenhout werd in de industrie gebruikt voor pallets of er werden vurenhouten meubelen van gemaakt. Aan de linkerkant ligt al een meer natuurlijker bos, waar je veel meer biodiversiteit vindt. Hier is meer ruimte in het bos en kan de zon de bosbodem beter bereiken. Daardoor zie je hier al meer ondergroei, wat weer dieren aantrekt. In het oude productiebos gaat Natuurmonumenten aan de slag om het natuurlijker te maken. Over een paar jaar zul je zien dat ook hier veel meer planten en dieren voorkomen! Turfvaart Hier zie je de T urfvaart lopen, die al in de 17e eeuw werd gegraven voor de turfwinning. In dit gebied werd vroeger veel turf uit de bodem gehaald. Door de Turfvaart werd het turf vervoerd naar havens als Breda of Antwerpen. De turfwinning bood veel werkgelegenheid in dit gebied. Wat is turf eigenlijk? In natte moerassige gebieden stapelden afgestorven planten zich in honderden, zo niet duizenden jaren, op. Hierdoor ontstond een metersdikke veenlaag. Deze staken de mensen af, en de blokken legde men te drogen. Zo ontstond turf. Je begrijpt dat zo'n pakket gedroogde plantenresten een ontzettend goede brandstof vormde. Vanuit de veengebieden werd via karren of turfschepen de turf vervoerd naar de bewoonde wereld.

3 Landhuis Wallsteijn Het landgoed Wallsteijn is rond 1800 aangelegd door Frederik van de Wall, schout (burgemeester) van Zundert. De naam Wallsteijn is ontstaan uit de familienaam Wall aangevuld met Steijn om het landgoed en de eigenaar een zekere status te geven. Het landhuis en de aangrenzende tuin (links van het wandelpad) zijn particulier bezit en niet toegankelijk voor publiek. Het overige deel (rechts van het wandelpad) van het landgoed is opengesteld voor wandelaars. Om het landgoed Wallsteijn en zijn historie nog beter te leren kennen, kun je een volgende keer de Wallsteijnroute (paarse route) wandelen. Deze is 2,5 km lang. Vanaf dit punt wandel je terug naar 't Pannehûske. We hopen dat je hebt genoten van de wandeling!

4 Faciliteiten horeca Herberg 't Pannehûske Bereikbaarheid en toegankelijkheid startpunt Wallsteijn, parkeerplaats Café 't Pannehûske Roosendaalsebaan JK Achtmaal Routebeschrijving routebeschrijving Volg tijdens je wandelroute de gele paaltjes.

5 OpenStreetMap contributors