Wanneer een stoma? Dr.Speybrouck Sabrina Dr.T.Tollens, Dr.C.Aelvoet en dr.jp Vanrykel Algemene en abdominale heelkunde AZ Imelda Bonheiden

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Wanneer een stoma? Dr.Speybrouck Sabrina Dr.T.Tollens, Dr.C.Aelvoet en dr.jp Vanrykel Algemene en abdominale heelkunde AZ Imelda Bonheiden"

Transcriptie

1 Wanneer een stoma? Dr.Speybrouck Sabrina Dr.T.Tollens, Dr.C.Aelvoet en dr.jp Vanrykel Algemene en abdominale heelkunde AZ Imelda Bonheiden

2 Colostomie Ileostomie Urostomie (ileale conduit) Oesophagostomie Gastrostomie Jejunostomie Caecostomie

3 Wanneer een stoma? Darmneo (perforatie) Diverticulitis (perforatie) Crohn/ colitis ulcerosa Functionele aandoeningen (incontinentie) Trauma (empalement) Decubitus Fournier gangreen

4 Tijdelijk stoma Definitief stoma

5 Lokalisatie Constructie

6 Colostoma - Ileostoma spouted stoma

7

8

9

10

11 Principe : wanneer een stoma? Tijdelijk colostoma : Decompressie van een geobstrueerd colon Sparen van een gebied ter voorbereiding van een resectie van een inflammatoir, geperforeerd, geobstrueerd of getraumatiseerd gebied Bescherming van een distale anastomose Definitief colostoma : APRA

12 Tijdelijk colostoma : decompressie Urgente decompressie ter voorkoming van een perforatie Constructie : loopcolostoma Loop transversostomie of caecostomie

13 Tijdelijk colostoma : diversie van stoelgang Stoma proximaal van een fistel, inflammatoir proces, distale anastomose Standaard bij perforatie of trauma want primaire anastomose onveilig Recente studies : lagere morbiditeit en mortaliteit bij primaire anastomose Bowley et al, Evolving concepts in management of colon injury, Injury 2001 Demetriades et al, Penetrating colon injuries requiring resection: diversion or primary anastomosis, J Trauma 2001 Gonzalez et al, Further evaluation of colostomy in penetrating colon injury, Am Surg 2000 Bovendien wordt een lagere mortaliteit gevonden bij loop ileostoma

14 Tijdelijk colostoma : diversie van stoelgang Proximaal colostoma en distale muceuze fistel Proximaal eindstandig colostoma en distaal stuk overhecht en intra-abdominaal (Hartmann) Loopconstructie

15 Definitief colostoma Rectale tumor gelegen binnen 2 cm van de aars R/ APRA of abdominoperineale resectie : resectie voorbij de interne anale sfincter 1cm resectiemarge onder de tumor is voldoende Vasilevsky et al, Fecal and urinary diversions, Surg Management 2004 Rullier et al, Intersphincteric resection with excision of internal anal sphincter, Dis Colon Rectum 1999 D Hoore et al, Sphincter saving rectum resection is the standard procedure for low rectal cancer, Int J Colorectal Dis 2003

16 Principe : wanneer een stoma? Definitief ileostoma : panproctocolectomie Tijdelijk ileostoma : ileoanale, coloanale of colonanastomose sparen

17 Definitief ileostoma Panproctocolectomie : geen anorectaal sfinctermechanisme Standaard ileostomie Continent ileaal reservoir

18 Definitief ileostoma Eindstandige ileostomie (Brooke ileostomie) o Panproctocolectomie bij IBD of FAP o Eversie : preventie serositis en dus strictuur o Sfinctersparende chirurgie : ileaal reservoir geanastomoseerd aan sfincter met tijdelijk ileostoma

19 Tijdelijk ileostoma Loop ileostoma o Protectie van een anastomose o Sfinctersparende ingreep IBD en FAP Routinematig? Controversieel : morbiditeit van de diversie zelf plus Noodzaak tot heringreep bij herstel transit. Enkel bij hoog risico voor anastomoselek Sugerman et al, Ileal pouch anal anastomosis without ileal diversion, Anal Surg 2000 Bax et al, The value of diverting loop ileostomy on the high-risk colon and rectal anastomosis, Am J Surg 2007

20 Continent ileaal reservoir (Nils Kock, Barnett)

21 Ileo-anale pouch

22 Procedures en pathologie Colon : tumor en diverticulitis perforatie en trauma Rectum : APRA, anteriorresectie en TME

23 Hemicolectomie Cave als Geen anastomose mogelijk Linker hemicolectomie Reanastomose Rechter hemcolectomie Reanastomose Met dunne darm Tijdelijk stoma bij Hartmann procedures

24 Hemicolectomie Acute diverticulitis : perforatie, abces, fistel Peritonitis maar geen fecale peritonitis : resectie met primaire anastomose en loop-ileostoma

25

26 Hemicolectomie Acute diverticulitis : perforatie, abces, fistel Peritonitis maar geen fecale peritonitis : resectie met primaire anastomose en loop ileostoma Perforatie : fecale peritonitis Hartmann procedure : resectie, eindstandig colostoma en rectale stomp intra-abdominaal

27 Hartman procedure Urgentie! Geperforeerde - Diverticulitis - Tumor - Trauma Distaal sigmoïdrectum ter plaatse Eindstandig colostoma Geresecceerd colon

28 Colontumoren Electieve ingrepen : (extended)rechter hemicolectomie colon transversumresectie linker hemicolectomie Sigmoidectomie totale colectomie (simultane tumoren rechter en linker hemicolon)

29 Hemicolectomie Cave als Geen anastomose mogelijk Linker hemicolectomie Reanastomose Rechter hemcolectomie Reanastomose Met dunne darm Tijdelijk stoma bij Hartman procedures

30 Sigmoïdectomie Reanastomose of aanleg stoma Resectie sigmoïd

31

32 Obstruerende colontumoren Resectie met primaire anastomose met of zonder protectief stoma Resectie zonder anastomose met eindstandig colostoma Loopcolostoma en resectie in tweede tijd Geen anastomose igv peritonitis of perforatie!

33

34 Obstruerende colontumoren Rechter colon en colon transversum : laag gehalte aan bacteriën en vloeibare stoelgang Hemicolectomie met primaire anastomose zonder proctectief stoma Linker colon : protectief stoma

35 Geperforeerde colontumoren Geen primaire anastomose! En bloc resectie en eindstandig stoma

36 Hartmann procedure Urgentie! Geperforeerde - Diverticulitis - Tumor - Trauma Distaal sigmoïdrectum ter plaatse Eindstandig colostoma Geresecceerd colon

37 Totale colectomie IBD Tumor Resectie colon Tijdelijk of Definitief ileostoma Rectumstomp ter plaatse Ileorectale anastomose : urgency, toegenomen frequentie, incontinentie, anale pijn en maceratie

38 Panproctocolectomie Colitis ulcerosa FAP Crohn Alternatief : Ileoanale pouch of Restoratieve proctocolectomie Definitief ileostoma Het gehele colon alsook het rectum worden verwijderd

39 IBD en urgentie Toxic megacolon, bloeding, perforatie en obstructie Subtotale colectomie met ileostoma, rectumstomp waarop in tweede rijd ileoanale of ileorectale anastomose

40

41

42 Rectum Lokalisatie! Anastomose : 2 cm distaal van de tumor is aanvaardbaar en 5 cm proximaal Tumor binnen 2 cm van de aars : APRA

43 APRA Neo 2cm van de aars Distaal sigmoïd + rectum + sfincter Resectie rectum en anus Definitief colostoma

44 Anteriorresectie Distaal sigmoïd + proximaal rectum 2 cm marge! Protectief loopileostoma Resectie distaal sigmoïd en proximaal rectum

45 TME Totale mesorectale excisie : volledig mesenterium van het rectum, distaal van de tumor incluis wordt en bloc verwijderd

46 Rectum en stoma Resectie niet mogelijk : eindstandig colostoma tijdelijk of definitief ( palliatief) Obstructie : protectief stoma Perforatie : protectief of defintief stoma

47 Fecale incontinentie Medische behandeling : cellulose en loperamide, amitriptyline, phenylephedrine Biofeedback : cognitieve training van de bekkenbodem en buikwandmusculatuur Heelkunde : stoma

48 Gracilis neosfincter Fecale incontinentie Agenese van de sfincters Alternatief voor definitief stoma

49 Urostoma Beide ureters in een ileale lis (bricker procedure)

50 Decubitus

51 Fournier gangreen

52 Herstel transit Regel = 3 tot 6 maand Anastomose : 3 tot 6 weken

Postgraduaat onderwijs 2014. Ileo en colostoma. M. Schoneveld. abdominale heelkunde UZ-Brussel

Postgraduaat onderwijs 2014. Ileo en colostoma. M. Schoneveld. abdominale heelkunde UZ-Brussel Postgraduaat onderwijs 2014 Ileo en colostoma M. Schoneveld abdominale heelkunde UZ-Brussel Anus Praeter Anus praeter naturalis Een chirurgisch aangelegde uitgang, een kunstmatig aangelegde anus op de

Nadere informatie

Chirurgische behandeling darmcarcinoom

Chirurgische behandeling darmcarcinoom ONCOLOGISCH ZORGPROGRAMMA KEMPEN Regionale Vormingscel Oncologie Maandag 10 februari 2014 Dr. Maarten Michiels H.Hartziekenhuis Mol Chirurgische behandeling darmcarcinoom Fast facts Anatomie, fysiologie,

Nadere informatie

Rol van chirurgie bij IBD

Rol van chirurgie bij IBD Rol van chirurgie bij IBD Dr. S. Van den Broeck Dienst Abdominale-, Kinder- en Reconstructieve Heelkunde UZ Antwerpen 1 Inleiding chirurgie z v Crohn chirurgie CU Hoewel veel patienten uiteindelijk chirurgie

Nadere informatie

METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHE KWALITEITSINDICATOR POSTOPERATIEVE MORTALITEIT RECTUMKANKER ( )

METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHE KWALITEITSINDICATOR POSTOPERATIEVE MORTALITEIT RECTUMKANKER ( ) METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHE KWALITEITSINDICATOR POSTOPERATIEVE MORTALITEIT RECTUMKANKER (2014-2016) A. In- en exclusiecriteria voor deze studie Inclusiecriteria: Patiënten gediagnosticeerd met een

Nadere informatie

STOMAZORG UZGENT. leerdoelen. leerdoelen. Leerdoelen. leerdoelen. Praktische leerdoelen: De student kent het verschil tussen een

STOMAZORG UZGENT. leerdoelen. leerdoelen. Leerdoelen. leerdoelen. Praktische leerdoelen: De student kent het verschil tussen een leerdoelen STOMAZORG UZGENT Chantal Tielemans Isabel De Cocker stomaconsulenten De student kent het verschil tussen een tijdelijke en een definitieve stoma De student kent het verschil tussen een dubbelloops-

Nadere informatie

Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie

Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie Darmfunctiestoornissen na low anterior resectie behandeling en preventie Isala Dr. H.L. van Westreenen gastro-intestinaal chirurg ~9:00 uur ~16:00 uur Isala Titel van de presentatie 01-01-2013 pagina 2

Nadere informatie

Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België

Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België Definitie rectumtumor Procare : kwaliteitsbewaking van de behandeling van het rectumcarcinoom in België Dr L. Deruyter Digestieve Oncologische Heelkunde AZ Sint-Jan Brugge-Oostende Campus Henri Serruys

Nadere informatie

9 Weg is weg. Over de rol van heelkunde in de behandeling van dikke darmkanker

9 Weg is weg. Over de rol van heelkunde in de behandeling van dikke darmkanker Behandeling 9 Weg is weg. Over de rol van heelkunde in de behandeling van dikke darmkanker W. Ceelen en P. Pattyn Inleiding De behandeling van dikke darmkanker wordt uitgevoerd door een team artsen uit

Nadere informatie

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 26

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 26 Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 26 Stoma s Een stoma is een kunstmatige uitgang voor onder andere feces en urine. Bij een conventionele, ook

Nadere informatie

HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 officieuze coördinatie. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300

HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 officieuze coördinatie. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300 HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 d) de verstrekkingen die tot het specialisme heelkunde (D) behoren : verstrekkingen inzake heelkunde op het abdomen. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300 "K.B. 26.3.2003"

Nadere informatie

Functionele darmproblemen na opheffen tijdelijk ileostoma na LAR LOW ANTERIOR RESECTIE SYNDROOM

Functionele darmproblemen na opheffen tijdelijk ileostoma na LAR LOW ANTERIOR RESECTIE SYNDROOM Functionele darmproblemen na opheffen tijdelijk ileostoma na LAR LOW ANTERIOR RESECTIE SYNDROOM Wilma van der Meer Stoma en continentieverpleegkundige ZLM ( Refaja ziekenhuis Stadskanaal ) Disclosure belangen

Nadere informatie

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52

Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52 Protocollen Voorbehouden, Risicovolle en Overige handelingen Heelkunde en overige handelingen 52 Stoma s Een stoma is een onnatuurlijke, chirurgisch aangelegde opening die een lichaamsholte verbindt met

Nadere informatie

METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHES KWALITEITSINDICATOREN RECTUM-, COLON-, LONG-, EN PROSTAATKANKER ( )

METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHES KWALITEITSINDICATOREN RECTUM-, COLON-, LONG-, EN PROSTAATKANKER ( ) METHODOLOGIE & TECHNISCHE FICHES KWALITEITSINDICATOREN RECTUM-, COLON-, LONG-, EN PROSTAATKANKER (2015-2016) A. In- en exclusiecriteria voor deze studie Inclusiecriteria: Tumor specifieke topografie- en

Nadere informatie

Technische fiche: indicatoren percentage postoperatieve mortaliteit

Technische fiche: indicatoren percentage postoperatieve mortaliteit Technische fiche: indicatoren percentage postoperatieve mortaliteit Overzicht van de indicatoren 30-dagen postoperatieve mortaliteit 90-dagen postoperatieve mortaliteit 30-dagen postoperatieve mortaliteit,

Nadere informatie

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be

DIENST ALGEMENE HEELKUNDE Onze-Lieve-Vrouwziekenhuis Aalst - Asse - Ninove www.heelkunde-olv.be Heelkunde van de dikke darm en de endeldarm U moet een darmoperatie ondergaan. In de meeste gevallen gaat het over een operatie van de dikke darm. Met dit document beantwoorden we een aantal vragen over:

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na stentplaatsing Ja Nee Zijn er stent-gerelateerde complicaties opgetreden? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben er re-interventies plaatsgevonden? Ο Ο ZO JA, VULT U

Nadere informatie

digestieve stoma-complicaties

digestieve stoma-complicaties digestieve stoma-complicaties Elke van daele Gastro-intestinale heelkunde UZ stomacomplicaties worden meestal veroorzaakt door chirurg maar Worden meestal opgelost door stomaverpleegkundige 2 Vroegtijdige

Nadere informatie

Fecale urge incontinentie

Fecale urge incontinentie Fecale urge incontinentie Minisymposium 30 maart 2019 Prof. Dr. H. De Schepper Coördinator Klein Bekken Kliniek UZA Afdeling Gastro-enterologie en Hepatologie Casus Man, 34 jaar VG banaal, wel altijd gevoelige

Nadere informatie

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen

Darmkanker. Ontwikkelingen en onderzoek. Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Darmkanker Ontwikkelingen en onderzoek Prof dr Hans de Wilt Afdeling Heelkunde Radboud UMC Nijmegen Dikkedarmkanker Inleiding Colon Rectum Uitzaaiingen Discussie Dikke darm endel darm Darmkanker +/-15.000

Nadere informatie

Behandeling van dikke

Behandeling van dikke Behandeling van dikke Item 1 Item 2 Item 3 darmkanker Annelies Holvoet Donderdag 24/05/2018 > DD/MM/JJJJ Titel van d Dikke darmkanker Ontstaan Behandeling Preventie Dikkedarmkanker in Vlaanderen Jaarlijks

Nadere informatie

STOMAZORG UZGENT. Chantal Tielemans Claudine Brosteaux Bea Van Malderen Sabrina Jolie. Stomaconsulenten Universitair Ziekenhuis Gent

STOMAZORG UZGENT. Chantal Tielemans Claudine Brosteaux Bea Van Malderen Sabrina Jolie. Stomaconsulenten Universitair Ziekenhuis Gent SZRG UZGN Chantal ielemans Claudine Brosteaux Bea Van alderen Sabrina Jolie Stomaconsulenten R D N De verschillende stomata een tijdelijke en een definitieve stoma een dubbelloops- en een eindstandig stoma

Nadere informatie

Richtlijnen voor screening en follow-up bij Familiale Adenomateuze Polyposis (FAP)

Richtlijnen voor screening en follow-up bij Familiale Adenomateuze Polyposis (FAP) Richtlijnen voor screening en follow-up bij Familiale Adenomateuze Polyposis (FAP) 12/09/2007 Overzicht Patiënten met klassieke familiale adenomateuze polyposis (FAP) 1. Endoscopische follow-up na heelkunde

Nadere informatie

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema

Mail: of Fax: t.a.v. Emo van Halsema Datum: Beloop na aanleggen decomprimerend stoma Ja Nee Zijn er complicaties opgetreden in het traject na aanleggen van het decomprimerende stoma? Ο Ο ZO JA, VULT U SVP EEN COMPLICATIEFORMULIER IN Hebben

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000). Functional outcome and quality of life after rectal resection

Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000). Functional outcome and quality of life after rectal resection UvA-DARE (Digital Academic Repository) Functional outcome and quality of life after rectal resection van Duijvendijk, P. Link to publication Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000).

Nadere informatie

De nieuwe interpretatieregel 22 treedt retroactief in voege sinds 01/01/1985 (blz. 6)

De nieuwe interpretatieregel 22 treedt retroactief in voege sinds 01/01/1985 (blz. 6) De nieuwe interpretatieregel 22 treedt retroactief in voege sinds 01/01/1985 (blz. 6) Interpretatieregels betreffende de verstrekkingen van artikel 14, d) (Heelkunde op het abdomen) van de nomenclatuur

Nadere informatie

Congres VLAS 8-11-2012. Dr. Sarah Roels, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV

Congres VLAS 8-11-2012. Dr. Sarah Roels, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Congres VLAS 8-11-2012 Dr. Sarah Roels, AZ Sint-Jan Brugge-Oostende AV Overzicht Inleiding Radiotherapie bij RC colorectaal carcinoom bestralinstechniek effect op tumor neveneffecten symptomen diagnose

Nadere informatie

Artikel 14, d) (Heelkunde op het abdomen)

Artikel 14, d) (Heelkunde op het abdomen) Artikel 14, d) (Heelkunde op het abdomen) INTERPRETATIEREGEL 1 Divertikel van het coecum, resectie van een divertikelvorming van het coecum, dubbele innaaistreek, ringsluiting met trinyl en innaaien, met

Nadere informatie

OPERATIES EN NOG VEEL MEER

OPERATIES EN NOG VEEL MEER OPERATIES EN NOG VEEL MEER Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet deze operatie? Hoe heet

Nadere informatie

Darmcarcinoom. visie van de radiotherapeut. Dr Sarah Roels

Darmcarcinoom. visie van de radiotherapeut. Dr Sarah Roels Darmcarcinoom visie van de radiotherapeut Dr Sarah Roels Overzicht Inleiding Radiotherapie bij rectumcarcinoom rectaal carcinoom bestralingstechniek effect op tumor neveneffecten Radiotherapie bij darmcarcinoom

Nadere informatie

Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012)

Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012) Aanvraag gegevens bij de DSCA (dd.08-11-2012) Gegevens Aanvragers: Drs. Verena N.N.Kornmann (Heelkunde; St.Antoniusziekenhuis, Nieuwegein) Dr. Anke B. Smits (Heelkunde; St.Antoniusziekenhuis, Nieuwegein)

Nadere informatie

Artikel 14d Interpretatieregel 22 In werking 1.1.1985 B.S. 15.4.2015. Artikel 14d

Artikel 14d Interpretatieregel 22 In werking 1.1.1985 B.S. 15.4.2015. Artikel 14d Artikel 14d Interpretatieregel 22 In werking 1.1.1985 B.S. 15.4.2015 Interpretatieregel 01 Artikel 14d Wijzigen Invoegen Verwijderen Divertikel van het coecum, resectie van een divertikelvorming van het

Nadere informatie

COLON (DIKDARM) Colitis: dikke darm ontsteking Coloscopie: endoscopie van de dikke darm Colectomie: verwijderen van de dikke darm

COLON (DIKDARM) Colitis: dikke darm ontsteking Coloscopie: endoscopie van de dikke darm Colectomie: verwijderen van de dikke darm COLON (DIKDARM) Colitis: dikke darm ontsteking Coloscopie: endoscopie van de dikke darm Colectomie: verwijderen van de dikke darm 2 organen waarop stress invloed heeft : hart en darmen Dikke darm loopt

Nadere informatie

Inclusie criteria Ja Nee

Inclusie criteria Ja Nee In- en exclusie criteria Visite datum: 2 0 In- en exclusie criteria Inclusie criteria Ja Nee 1. Naadlekkage na LAR tot maximaal 5 cm vanaf de anus. O O 2. Naadlekkage bevestigd op CT-scan OF endoscopie.

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Swank, H. A. (2012). Minimally invasive surgery for lower abdominal peritonitis

Citation for published version (APA): Swank, H. A. (2012). Minimally invasive surgery for lower abdominal peritonitis UvA-DARE (Digital Academic Repository) Minimally invasive surgery for lower abdominal peritonitis Swank, H.A. Link to publication Citation for published version (APA): Swank, H. A. (2012). Minimally invasive

Nadere informatie

CHIRURGIE BIJ ENDELDARM KANKER

CHIRURGIE BIJ ENDELDARM KANKER CHIRURGIE BIJ ENDELDARM KANKER (rectumcarcinoom) De heelkundige verwijdering van uw gezwel vormt de belangrijkste stap in uw behandeling. De keuze van de aangepaste heelkundige techniek hangt enerzijds

Nadere informatie

Ziekenhuissterfte na een spoedoperatie vanwege geperforeerde diverticulitis

Ziekenhuissterfte na een spoedoperatie vanwege geperforeerde diverticulitis Onderzoek Ziekenhuissterfte na een spoedoperatie vanwege geperforeerde diverticulitis Jefrey Vermeulen, Martijn P. Gosselink, Wim C.J. Hop, Johan F. Lange, Peter-Paul L.O. Coene, Erwin van der Harst, Wibo

Nadere informatie

STOMAZORG: ELK PROBLEEM HEEFT EEN OORZAAK VALERIE HANSSENS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL

STOMAZORG: ELK PROBLEEM HEEFT EEN OORZAAK VALERIE HANSSENS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL STOMAZORG: ELK PROBLEEM HEEFT EEN OORZAAK VALERIE HANSSENS VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST WONDZORG UZ BRUSSEL LITERATUUR WEINIG RECENTE LITERATUUR GEEN GROOT AANTAL PATIËNTEN FIRMA GEBONDEN WEINIG LITERATUUR

Nadere informatie

CHIRURGIE VAN DE DIKKE DARM EN HET RECTUM

CHIRURGIE VAN DE DIKKE DARM EN HET RECTUM CHIRURGIE VAN DE DIKKE DARM EN HET RECTUM In de dikke darm en het rectum kunnen tumoren en ontstekingen voorkomen die een chirurgische ingreep vereisen. Bij dit soort operaties worden de darmen volledig

Nadere informatie

HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 officieuze coördinatie. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300

HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 officieuze coördinatie. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300 HEELKUNDE OP HET ABDOMEN Art. 14d pag. 1 d) de verstrekkingen die tot het specialisme heelkunde (D) behoren : verstrekkingen inzake heelkunde op het abdomen. 2316 240155 240166 Lombotomie N 300 "K.B. 26.3.2003"

Nadere informatie

Technische fiche: indicator percentage stoma na sfinctersparende ingreep

Technische fiche: indicator percentage stoma na sfinctersparende ingreep Technische fiche: indicator percentage stoma na sfinctersparende ingreep Status On hold Proportie Proporties worden gebruikt om de ruwe cijfers weer te gegeven, zonder rekening te houden met verschillen

Nadere informatie

Workshop COMPLEXE STOMAZORG. Ingrid Hermans Yves Depaifve

Workshop COMPLEXE STOMAZORG. Ingrid Hermans Yves Depaifve Workshop COMPLEXE STOMAZORG Ingrid Hermans Yves Depaifve E-mail: stomaconsultatie@jessazh.be Doelstellingen Workshop (tijdig) Herkennen van complicaties inzake stomaverzorging Bespreking meest voorkomende

Nadere informatie

Kenmerken Overervingspatroon: Autosomaal dominant, penetrantie vrijwel 100% Prevalentie: 1% van alle gevallen van colorectaal carcinoom (CRC)

Kenmerken Overervingspatroon: Autosomaal dominant, penetrantie vrijwel 100% Prevalentie: 1% van alle gevallen van colorectaal carcinoom (CRC) 10. Familiaire Adenomateuze Polyposis (FAP) APC-geassocieerde Adenomateuze Polyposis Richtlijn 2015 Diagnostische criteria Vaststelling van een mutatie in het APC-gen Op klinische gronden kunnen twee typen

Nadere informatie

Gastro-intestinale chirurgie en gastro-enterologie. XI. Stomata en stomachirurgie

Gastro-intestinale chirurgie en gastro-enterologie. XI. Stomata en stomachirurgie Capita selecta Gastro-intestinale chirurgie en gastro-enterologie. XI. Stomata en stomachirurgie j.h.c.kuijpers Tussen de verschillende holle delen van het maag-darmstelsel kunnen door ontstekingen, traumata

Nadere informatie

Sacrale Neurostimulatie voor Fecale Incontinentie.. Dr. Henk Thieren Dr.Jean-Marc Gillardin Abdominale Heelkunde AZ Sint-Lucas Brugge Overzicht : Definities + Scores. Cijfers bekkenbodempathologie. Geschiedenis

Nadere informatie

Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm

Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm Darmstoma Een kunstmatige uitgang van de darm U heeft van uw arts gehoord dat u een stoma krijgt of dat de kans op een stoma bij uw operatie aanwezig is. Het is een ingrijpende verandering in uw leven

Nadere informatie

Afdeling 5. - Heelkunde.

Afdeling 5. - Heelkunde. De RODE markeringen gaan in voege vanaf 01/03/2013 (blz. 10) fdeling 5. - eelkunde. rt. 14. Worden beschouwd als verµstrekkingen waarvoor de bekwaming is vereist van geneesheer, specialist voor één van

Nadere informatie

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk

24.4 Braken. Specifiek lichamelijk onderzoek. Specifieke anamnese. Probleemlijst. M. Eeftinck Schattenkerk 55-Chirurgie 24.4 01-06-2005 11:47 Pagina 441 441 24.4 Braken M. Eeftinck Schattenkerk Een 55-jarige vrouw wordt door de huisarts naar de afdeling spoedeisende hulp van een ziekenhuis verwezen wegens buikpijn

Nadere informatie

Management of early neoplasms and surgical complications of the rectum Musters, G.D.

Management of early neoplasms and surgical complications of the rectum Musters, G.D. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Management of early neoplasms and surgical complications of the rectum Musters, G.D. Link to publication Citation for published version (APA): Musters, G. D. (2016).

Nadere informatie

Citation for published version (APA): Bartels, S. A. L. (2013). Laparoscopic colorectal surgery: beyond the short-term effects

Citation for published version (APA): Bartels, S. A. L. (2013). Laparoscopic colorectal surgery: beyond the short-term effects UvA-DARE (Digital Academic Repository) Laparoscopic colorectal surgery: beyond the short-term effects Bartels, S.A.L. Link to publication Citation for published version (APA): Bartels, S. A. L. (2013).

Nadere informatie

Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie. Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde

Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie. Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde 1. Antwerpen 2. Brussel 3. Gent 4. Leuven appendectomie 1. Ja 2. neen Hartmann 1. Ja 2. neen sigmoidectomie

Nadere informatie

Casus: levergemetastaseerd rectumcarcinoom. Dr. Jozef Wauters GZA Campus Sint-Vincentius Dienst gastro-enterologie/digestieve oncologie

Casus: levergemetastaseerd rectumcarcinoom. Dr. Jozef Wauters GZA Campus Sint-Vincentius Dienst gastro-enterologie/digestieve oncologie Dr. Jozef Wauters GZA Campus Sint-Vincentius Dienst gastro-enterologie/digestieve oncologie Man 28.01.1955 VG: graspollenallergie; asthma bronchiale Familiale antecedenten: geen CRC; geen IBD Usus: nil

Nadere informatie

Ileus. Adhesie gerelateerde dunne darm obstructie. Martijn Stommel, chirurg RadboudUMC

Ileus. Adhesie gerelateerde dunne darm obstructie. Martijn Stommel, chirurg RadboudUMC Ileus Adhesie gerelateerde dunne darm obstructie Martijn Stommel, chirurg RadboudUMC Ja = GROEN Nee = ROOD Di Saverio et al. Bologna guidelines for diagnosis and management of adhesive small bowel obstruction

Nadere informatie

Sigmoïdectomie voor Diverticulitis

Sigmoïdectomie voor Diverticulitis Sigmoïdectomie voor Diverticulitis Patiënteninformatie Algemene en Abdominale heelkunde Inhoudstafel 1. Heelkundige behandeling van diverticulitis... 2 1.1. Betekenis divertikel diverticulose diverticulitis...

Nadere informatie

Hartmann voor diverticulitis

Hartmann voor diverticulitis Hartmann voor diverticulitis Hartmannprocedure 1970-2019 J.F. Lange 1, D.P.V. Lambrichts 1, W.A. Bemelman 2 1 Afdeling Chirurgie, Erasmus MC, Rotterdam 2 Afdeling Chirurgie, Amsterdam MC Geen potentiële

Nadere informatie

6.3 Behandeling 6.3.1 Colon en rectum Colon en rectum (tekst 2008, update in 2014)

6.3 Behandeling 6.3.1 Colon en rectum Colon en rectum (tekst 2008, update in 2014) 2881 2882 2883 2884 2885 2886 2887 2888 2889 2890 2891 2892 2893 2894 2895 2896 2897 2898 2899 2900 2901 2902 2903 2904 2905 2906 2907 2908 2909 2910 2911 2912 2913 2914 2915 2916 2917 2918 2919 2920 2921

Nadere informatie

Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000). Functional outcome and quality of life after rectal resection.

Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000). Functional outcome and quality of life after rectal resection. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Functional outcome and quality of life after rectal resection van Duijvendijk, P. Link to publication Citation for published version (APA): van Duijvendijk, P. (2000).

Nadere informatie

Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn vallen onder

Colitis ulcerosa en de ziekte van Crohn vallen onder Stand van zaken Ileo-anale pouch voor inflammatoir darmlijden Lauranne A.A.P. Derikx, Joost T. Heikens, Cornelis J.H.M. van Laarhoven en Frank Hoentjen + Gerelateerd artikel Ned Tijdschr Geneeskd. 2013;157:A6585

Nadere informatie

Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie. Appendectomie. Etiologie 20/01/15 APPENDIX. Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde

Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie. Appendectomie. Etiologie 20/01/15 APPENDIX. Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde Appendicitis diverticulitis - dundarmobstructie Y. Van Nieuwenhove Dienst gastrointestinale heelkunde Deel 1 APPENDIX Appendectomie 1997 Meest frequente opname op spoed in kader van buikpijn Meest frequente

Nadere informatie

Postgraduaat Heelkunde: SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE

Postgraduaat Heelkunde: SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE Postgraduaat Heelkunde: DARMSUTUREN EN STAPLERS SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE D. Van de putte Gastro-Intestinale heelkunde UZ Gent 21/11/2009 Inleiding Technieken Dundarm-anastomoses ahv segmentresectie

Nadere informatie

Chirurgie. Stoma. Een kunstmatige uitgang

Chirurgie. Stoma. Een kunstmatige uitgang Chirurgie Stoma Een kunstmatige uitgang 1 Inleiding Deze folder geeft enige informatie over de procedure rond het aanleggen van een stoma (een kunstmatige uitgang). Het is goed u te realiseren dat bij

Nadere informatie

University of Groningen. Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien

University of Groningen. Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien University of Groningen Colorectal Anastomoses Bakker, Ilsalien IMPORTANT NOTE: You are advised to consult the publisher's version (publisher's PDF) if you wish to cite from it. Please check the document

Nadere informatie

CRF BASELINE RESECTIE

CRF BASELINE RESECTIE Datum: In- en exclusiecriteria Ja Nee Inclusiecriteria 1 Symptomatische colonobstructie (vereist interventie < 24 uur) 2 Obstructie veroorzaakt door stenose in het linker colon - flexura lienalis, colon

Nadere informatie

Factsheet Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009

Factsheet Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009 Factsheet en Colorectaal carcinoom (DSCA) 2017 Versie: 2017 Registratie gestart: 2009 Versie 2017 pagina 1 van 9 Inclusie en exclusie criteria Inclusie Alle primaire colorectale carcinomen, waarvoor een

Nadere informatie

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis

Ileus in de palliatieve setting. Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Ileus in de palliatieve setting Patricia Quarles van Ufford Internist-oncoloog Palliatief consult team Hagaziekenhuis Inleiding Richtlijn palliatieve zorg 2009 www.pallialine.nl Richtlijn ileus Praktijkervaring

Nadere informatie

Totale bekkenbodemdestructie na oncologische chirurgie

Totale bekkenbodemdestructie na oncologische chirurgie Totale bekkenbodemdestructie na oncologische chirurgie Jarno Melenhorst Kristien Keymeulen NVVH 30-11-18 Maastricht MUMC Inhoud inleiding reconstructie functioneel niet functioneel opties bij lage tumoren

Nadere informatie

Colectomie voor Darmkanker

Colectomie voor Darmkanker Colectomie voor Darmkanker Patiënteninformatie Algemene en Abdominale heelkunde Inhoudstafel 1. Heelkundige behandeling van tumoren van de dikke darm... 3 1.1. Functie en ligging van de dikke darm... 3

Nadere informatie

K.B. 24.10.2011 In werking 1.1.2012 B.S. 22.11.2011

K.B. 24.10.2011 In werking 1.1.2012 B.S. 22.11.2011 K.B. 24.10.2011 In werking 1.1.2012 B.S. 22.11.2011 Wijzigen Invoegen Verwijderen Artikel 14 HEELKUNDE d) de verstrekkingen die tot het specialisme heelkunde (D) behoren : verstrekkingen inzake heelkunde

Nadere informatie

ANORECTALE URGENTIES

ANORECTALE URGENTIES Drainage oppervlakkig/diep en anorectaal abces Dr.M.Duinslaeger Dept Dig Heelkunde ANORECTALE URGENTIES UZ Brussel Algemeen principe if there's pus about, let it out Ubi pus, ibi evacua Oppervlakkig Furunkel,

Nadere informatie

Dikke darmoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar

Dikke darmoperatie. Chirurgie. Beter voor elkaar Dikke darmoperatie Chirurgie Beter voor elkaar 2 Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie

Nadere informatie

Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) A. Beschrijving Indicator. DSCA 2014 [2.0.; 10-10- 2014] Registratie gestart: 2009

Indicatoren Colorectaal carcinoom (DSCA) A. Beschrijving Indicator. DSCA 2014 [2.0.; 10-10- 2014] Registratie gestart: 2009 en Colorectaal carcinoom (DSCA) A. Beschrijving DSCA 2014 [2.0.; 10-10- 2014] Registratie gestart: 2009 Type Uitvraag Bron Nr. indicator over (jaar) 1. Deelname aan de DSCA Structuur 2014 DSCA 2. Volume

Nadere informatie

Cover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date:

Cover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/46445 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for

Nadere informatie

Introductie. Incidentie colorectaal carcinoom (CRC) = 13,500 p/j 1/3 e hiervan = rectumcarcinoom Mortaliteit CRC in NL = 4000 / jr

Introductie. Incidentie colorectaal carcinoom (CRC) = 13,500 p/j 1/3 e hiervan = rectumcarcinoom Mortaliteit CRC in NL = 4000 / jr Introductie Incidentie colorectaal carcinoom (CRC) = 13,500 p/j 1/3 e hiervan = rectumcarcinoom Mortaliteit CRC in NL = 4000 / jr Bevolkingsonderzoek (55-75 jr) = ifobt immunochemische feces occult bloed

Nadere informatie

Chirurgische mogelijkheden en complicaties bij het colo-rectaal carcinoom

Chirurgische mogelijkheden en complicaties bij het colo-rectaal carcinoom Chirurgische mogelijkheden en complicaties bij het colo-rectaal carcinoom Apollo Pronk Colorectaal Chirurg Inleiding Ziekte beelden en operaties. Complicaties Lunch Complicaties (bijwerkingen) bij het

Nadere informatie

Dikke darm operatie. Functie en ligging van de dikke darm. Waarom een dikke darm operatie?

Dikke darm operatie. Functie en ligging van de dikke darm. Waarom een dikke darm operatie? Dikke darm operatie Deze brochure geeft u informatie over operaties aan de dikke darm. Informatie over aandoeningen, waarvoor een dikke darm operatie als behandelingsmethode aangewezen kan zijn, komt in

Nadere informatie

Darmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis

Darmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis Darmstoma Een kunstmatige uitgang voor ontlasting Maatschap Chirurgie IJsselland Ziekenhuis Inhoudsopgave Inleiding 1. Wat is een stoma? 2 2. Waarom wordt een stoma aangelegd? 3 3. Wanneer welk stoma?

Nadere informatie

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi

Sacrale neurostimulatie voor incontinentie. Week van de urologie Dr. M. Abasbassi Sacrale neurostimulatie voor incontinentie Week van de urologie Dr. M. Abasbassi 26-09-2018 SNS voor incontinentie Enkele feiten Diagnostiek Alternatieven Sacrale neurostimulatie Conclusie SNS voor incontinentie

Nadere informatie

Proctologie voor de huisarts

Proctologie voor de huisarts Proctologie voor de huisarts overzicht en nieuwe mogelijkheden Dr. Yves Pirenne Dr. Dirk Vervloessem Algemene Heelkunde Huisartsensymposium 22 maart 2014 Proctologische aandoeningen Frequente pathologie

Nadere informatie

Oppervlakkig, diep & perianaal abces. Jan Bontinck

Oppervlakkig, diep & perianaal abces. Jan Bontinck Oppervlakkig, diep & perianaal abces Jan Bontinck Inhoud Oppervlakkigabces Diepabces Anaalabces anatomie kliniek behandeling 2 titel Oppervlakkig abces ubi pus, ibi evacua 3 titel Inhoud Oppervlakkigabces

Nadere informatie

Gastro intestinale problemen.

Gastro intestinale problemen. DE BEHANDELING VAN COMPLEXE LICHAMELIJKE PROBLEMEN IN DE PALLIATIEVE EN TERMINALE FASE Gastro intestinale problemen. DR. P. VANDECANDELAERE MDL - ARTS (SUB) OBSTRUCTIE PERSISTERENDE HIK DR. P. VANDECANDELAERE

Nadere informatie

Inhoud. Beste patiënt. U wordt opgenomen om een darmoperatie te ondergaan.

Inhoud. Beste patiënt. U wordt opgenomen om een darmoperatie te ondergaan. Inhoud Inleiding 3 1. Wat is de functie en de ligging van 4 de dikke darm? 2. Voorbereiding operatie 5 door de huisarts en uzelf 3. Behandelingsmogelijkheden 6 Laparoscopische darmoperatie Open darmoperatie

Nadere informatie

Dikke darmoperatie. Polikliniek Chirurgie Route 10

Dikke darmoperatie. Polikliniek Chirurgie Route 10 00 Dikke darmoperatie Polikliniek Chirurgie Route 10 1 Deze folder geeft u een globaal overzicht over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikkedarmoperatie. Ook geeft deze folder enige informatie

Nadere informatie

Value Set Wijzigingen RIVMSP

Value Set Wijzigingen RIVMSP Value Set Wijzigingen RIVMSP 2016-08-02 Legenda gewijzigd nieuw vs_primaire_afwijking vs_primaire_afwijking 2.16.840.1.113883.2.4.3.36.77.11.14 2016-08-02 draft "2.16.840.1.113883.2.4.3.36.77.5.13" (rivm-codesystem-13)

Nadere informatie

NEDERLANDSE SAMENVATTING

NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING HOOFDSTUK 1 Ieder jaar worden in Nederland ongeveer 2 500 nieuwe gevallen van rectumcarcinoom gediagnosticeerd. Vijfenzeventig procent van de rectumcarcinomen is resectabel en

Nadere informatie

De tumor is weg maar ik heb wel andere klachten: wat nu?

De tumor is weg maar ik heb wel andere klachten: wat nu? De tumor is weg maar ik heb wel andere klachten: wat nu? C. Gielen, verpleegkundig specialist MUMC+ Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties

Nadere informatie

Dikke darmoperatie. Poli Chirurgie

Dikke darmoperatie. Poli Chirurgie 00 Dikke darmoperatie Poli Chirurgie 1 Deze folder geeft u informatie over de gebruikelijke gang van zaken rond een dikke darmoperatie. Ook geeft deze folder informatie over de aandoeningen waarbij een

Nadere informatie

Wat is een stoma? Een stoma is een kunstmatig gemaakte uitgang voor ontlasting of urine.

Wat is een stoma? Een stoma is een kunstmatig gemaakte uitgang voor ontlasting of urine. Stomapoli In het CWZ op Heelkunde zijn 2 stomaverpleegkundigen werkzaam gespecialiseerd in darmstomata. In deze fodler staat algemene informatie over het aanleggen van een stoma en wat de rol van de stomaverpleegkundige

Nadere informatie

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis

Darmoperatie bij Diverticulitis. Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Darmoperatie bij Diverticulitis Chirurgie Waregem O.L.V. van Lourdes Ziekenhuis Chirurgie Waregem_Versie 1_Feb 2016 Inleiding Deze folder geeft uitleg over een operatie van de dikkedarm bij diverticulitis.

Nadere informatie

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder

6 maart 2014 Ian Faneyte. Ongemak van onder Ian Faneyte Ongemak van onder Persoonlijke observatie Patienten met proctologische klachten komen veelal met een diagnose al in het hoofd en ook vaak met een verwachting van (chirurgische) therapie Patienten

Nadere informatie

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl):

Risico's reguliere sedatie (dormicum / fentanyl): Endoscopische verrichting Antegrade ballonenteroscopie Informed consent : Risico's overall: 1,2-1,6 % In diagnostische procedure: 0,8 % In therapeutische procedure 4,3 % Specifiek - pancreatitis: 0,3 %

Nadere informatie

Postgraduaat Heelkunde: DARMSUTUREN EN STAPLERS SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE

Postgraduaat Heelkunde: DARMSUTUREN EN STAPLERS SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE Postgraduaat Heelkunde: DARMSUTUREN EN STAPLERS SEGMENTAIRE DUNDARMRESECTIE D. Van de putte Gastro-Intestinale heelkunde UZ Gent 19/12/2016 I INLEIDING Gastro-intestinale naden: - hoge (slokdarm-maag)

Nadere informatie

BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg

BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT. Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg BEKKENBODEMPATHOLOGIE EEN OVERZICHT Frank van Sprundel dienst algemene heelkunde ZNA Stuivenberg Bekkenbodempathologie (pelvic floor disorders) uitgebreide variabiliteit aan klachten presenteert zich

Nadere informatie

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker

Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Programma voor de opsporing van dikkedarmkanker Prof Jean-Luc Van Laethem Hoofd van digestieve oncologie Erasmus ziekenhuis Dr. Jean-Benoît Burrion Hoofd van de dienst Preventie en Opsporing - Jules Bordet

Nadere informatie

Urinaire derivatie. Frank Van der Aa Dienst urologie

Urinaire derivatie. Frank Van der Aa Dienst urologie Urinaire derivatie Frank Van der Aa Dienst urologie Waarom en bij wie voeren we een urinaire derivatie uit? INDICATIES Normale urinewegen Onherstelbare problemen aan de lagere urinewegen Indicaties Oncologisch

Nadere informatie

26 Fecale incontinentie

26 Fecale incontinentie 59-Chirurgie 26 01-06-2005 11:35 Pagina 473 473 26 Fecale incontinentie C.G.M.I. Baeten Een 40-jarige vrouw meldt zich op de polikliniek omdat ze veel problemen heeft met het ophouden van de ontlasting.

Nadere informatie

1e OK symposium Transfusie

1e OK symposium Transfusie 1e OK symposium Transfusie Voor OK medewerkers, verpleegkundigen en belangstellenden TGZ locaties Blaricum en Hilversum transfusiesymposium TGZ 1 Bram Zeijlemaker, uroloog TGZ-Hilversum 1998 transfusiesymposium

Nadere informatie