CSU stoot ISS van de troon

Transcriptie

1 Schoonmaakbranche CSU stoot ISS van de troon De economische crisis bereikte nieuwe hoogtes. Concurrentie en prijsdruk namen in toe, terwijl de loonkosten ook hoger werden. De omzet van schoonmaakbedrijven daalde dan ook met 0,5 procent, zo blijkt uit onderzoek van Service Management. En passant stootte CSU ISS van de troon als grootste schoonmaakbedrijf van Nederland. Roel ter Steeg, PieteR de VRieS en YVonne KuijPeRS Het jaar kan omschreven worden als een turbulent jaar voor de schoonmaakbranche; de economische crisis lijkt nieuwe hoogtes te hebben bereikt, schoonmakers waren meer dan vijftig dagen in staking en de concurrentie en prijsdruk namen nog verder toe. De schoonmaakbranche staat al tijden onder druk. Het slechte economische klimaat zorgt ervoor dat bedrijven om kosten te besparen minder vaak laten schoonmaken. Er is sprake van aanhoudende werkdruk onder het schoonmaakpersoneel. Daarnaast leidt de crisis en de opkomst van het nieuwe werken (voor een deel thuis) tot minder gebruikte kantoorruimtes. Recent onderzoek van Dynamis over bevestigt dat de leegstand van kantoren steeds verder toeneemt en zal toenemen. Deze ontwikkelingen doen de schoonmaakmarkt nog verder krimpen. Deze negatieve spiraal leidt tot een zware concurrentieslag en lagere marges. In vindt een langdurige staking plaats, na ruim vijftig dagen is er overeenstemming over een nieuwe cao die geldt voor ruim schoonmakers voor 2013 en In deze cao gaat het onder andere om een loonkostenverhoging van ruim 5 procent in twee jaar. In de huidige tijd van recessie, met een krimpende markt en de verwachte forse bezuinigingen is dit, volgens de OSB, de beste cao van Nederland. Autonome groei Dit jaar hebben 71 schoonmaakbedrijven deelgenomen aan het Service Management omzetonderzoek. In waren dat nog 74 bedrijven. Naast enkele bedrijven die om uiteenlopende redenen niet meewerkten, was er ook een aantal nieuwe aanmeldingen. Eurest Services (Compass Group) had met 13,3 miljoen euro de hoogste omzet onder de nieuwkomers in de omzetlijst. Andere nieuwe deelnemende bedrijven zijn: WSC-Groep/ Deelnemers behaalden in omzet die 0,5 procent lager lag dan die van Blankers, Schoonmaakbedrijf Both en Schoonmaakbedrijf & Glazenwasserij Lübke. Net als in nam Asito dit jaar niet deel aan ons onderzoek. Volgens door Asito zelf gepubliceerde cijfers, was het bedrijf in goed voor een omzet van bijna 209,8 miljoen euro in Nederland. De 71 deelnemende bedrijven behaalden in een gezamenlijke omzet van 1,77 miljard euro. Dit is 0,5 procent lager dan in. Van ruim 64 procent van het aantal deelnemende bedrijven steeg de omzet echter. Ned Cleaning Services had in de grootste omzetstijging van bijna 67 procent. Volgens het management kwam deze stijging voort uit autonome groei en efficiëntere bedrijfsvoering. Ned Cleaning slaagde er in om meer vaste klanten aan zich te binden en om tegelijkertijd meer om- 9

2 Aantal faillissementen in de schoonmaakbranche in Bron: CBS zet bij deze vaste klanten te genereren. De grootste omzetdaling (onder de deelnemende bedrijven) vond plaats bij Robbers Schoonmaakdiensten (Facilicom) met een daling van ruim 41 procent. Dit kan waarschijnlijk worden verklaard door het feit dat de herpositionering van Robbers in het concern er toe heeft geleid dat bepaalde taken zijn overgedragen aan Gom. Voor die bedrijven die in én cijfers hebben deelgenomen, is het totaal aantal werknemers afgenomen van tot , een daling van bijna 12 procent. In was de omzet per werknemer euro, in was deze euro. Een stijging van 13 procent. Als we een verstrekkende aanname hanteren dat het parttime werken tussen en niet is toe- of afgenomen in de schoonmaakbranche, zouden we kunnen concluderen dat dit een verdere toename in efficiëntie betekent en een onderbouwing van de, in de markt vaker genoemde, hogere werkdruk voor het schoonmaakpersoneel. In werden 760 nieuwe schoonmaakbedrijven opgericht, waarmee het totaal aantal schoonmaakbedrijven steeg met circa 7,5 procent. Dit is veel lagere stijging dan in, in dat jaar werden er maar liefst nieuwe bedrijven opgericht, gelijk aan 16,7 procent destijds. De overgrote meerderheid (95 procent) van deze stijging in het aantal bedrijven betreft het opzetten van eenmansbedrijven. Dit komt overeen met de kleinschaligheid binnen de sector en de versnippering die kenmerkend is 10

3 voor de schoonmaakbranche, waar meer dan 85 procent van de bedrijven in de branche vijf of minder werknemers hebben. In vonden minder faillissementen plaats dan in : 106 tegenover 123. (zie tabel bovenaan de pagina. Dit is opmerkelijk genoeg veel minder dan in voor werd verwacht. Veel sectorrapporten van grootbanken voorspelden voor een toename in het aantal faillissementen in de schoonmaakbranche met 20 procent. Schoonmaakbranche Top 10 Ruim 59 procent, oftewel 1,059 miljard euro, van de omzet werd gerealiseerd door de vijf grootste bedrijven uit het onderzoek. Deze top vijf was in ook al verantwoordelijk voor ruim 59 procent van de omzet. Geen grote verschuivingen dus. Als Asito wordt meegenomen in de top vijf dan is dit 63,5 procent van de totale omzet in het onderzoek. De schoonmaakbranche wordt al sinds jaar en dag gedomineerd door een paar grote spelers: (Advertentie) Nr. Bedrijfsnaam Plaats Omzetgroei (%) Groei # mdw Omzet Omzet Omzet # mdw # mdw # mdw 1 CSU Uden 5,6% 5,8% 283,0 268,0 248, ISS Utrecht -10,0% -23,8% 281,9 313,2 329, Hago Nederland (Vebego) Voerendaal 6,0% 8,7% 281,6 265,7 245, Asito Almelo n/a n/a n/a 209,8 216,1 n/a Gom Schoonhouden (Facilicom) Schiedam -5,3% -9,0% 201,5 212,8 169, Dolmans Groep IJsselstein -4,3% -1,4% 73,1 76,3 74, EW Facility Services Arnhem 5,4% 4,8% 68,0 64,5 62, Hectas Facility Services Arnhem 5,1% 0,0% 62,0 59,0 59, SchoonGroep Nederland Zwolle 8,1% 5,2% 53,7 49,7 n/a n/a 10 Schoonmaakbedrijf Succes (DieDrie) Volendam -11,0% -5,8% 34,8 39,1 35,

4 Positie bedrijfsnaam plaats omzet schoonmaak specialistische smk glasbewassing thuiszorg facilitaire diensten overige 1 CSU Uden 283,0 268,0 248, x x x x x x 2 ISS Utrecht 281,9 313,2 329, x x x x Hago Nederland (Vebego) Voerendaal 281,6 265,7 245, x x x 0 0 x 4 Gom Schoonhouden (Facilicom) Schiedam 201,5 212,8 169, x x x 0 x 0 5 Asito Almelo n/a 209,8 216,1 n/a x x x x x x 6 Dolmans Groep IJsselstein 73,1 76,3 74, x x x 0 0 x 7 EW Facility Services Arnhem 68,0 64,5 62, Hectas Facility Services Arnhem 62,0 59,0 59, x x x SchoonGroep Nederland Zwolle 53,7 49,7 n/a n/a x x x x x x 10 Schoonmaakbedrijf Succes (DieDrie) Volendam 34,8 39,1 35, x x x 0 0 x 11 VLS Groep Zwijndrecht 30,3 30,0 30, x x x x x 0 12 ICS Groep Eindhoven 25,2 25,7 23, x x x x 0 x 13 Fonville Schoonmaakbedrijven Coevorden 22,0 21,1 17, x x x 0 x x 14 Temco Euroclean Services Rotterdam 20,1 21,2 23, x x x 0 0 x 15 Teico Service Wormerveer 19,5 19,2 18, x x x 0 0 x 16 Stoffels Bleijenberg (Vebego) Terneuzen 18,7 20,0 20, x x x Westerveld Schoonhouders (Vebego) Hilversum 17,6 18,6 22, x x x Nederrijn Groep (DieDrie) Duiven 16,9 13,6 13, x x x 0 x x 19 Fortron (Vebego) Hoensbroek 16,2 18,1 18, x x De Vos Groep Houten 16,0 15,2 15, x x x 0 x x 21 Visschedijk Schoonmaak Hengelo 14,8 12,4 10, x x x Nivo Noord Leewarden 13,8 13,8 13, x x x x x 0 23 Novon Schoonmaak Zwolle 13,5 12,3 11, x x x 0 x x 24 Eurest Services (Compass Group) Amsterdam 13,3 12,6 n/a n/a x x x Romaro Schoonmaakgroep Ridderkerk 12,2 13,8 13, x x x 0 0 x 26 Effektief Groep Groningen 11,7 10,1 8, x x x 0 x 0 27 Robbers Schoonmaakdiensten (Facilicom) Nieuwegein 11,6 19,7 19, x x x 0 x 0 28 Schoonmaakbedrijf G. Raggers & Zn. Uithoorn 9,5 9,4 9, x x x Schoonmaakbedrijf Victoria Alkmaar 8,4 7,8 6, x x x AMC Groep Wijchen 8,2 5,4 n/a n/a x x x 0 x x 31 Schoonmaakbedrijf Meerwijk Utrecht 8,0 8,2 7, x x x DGG Schoonmaak Rotterdam 7,5 8,7 9, x x x Ancora Multidiensten Amsterdam 7,0 7,4 7, x x x 0 x 0 34 MB Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten Ede 7,0 6,8 7, x x x 0 0 x 35 Schoonzorg Amsterdam 6,2 6,1 4, x x x 0 0 x 36 Toekomst Schoonmaakbedrijven Schijndel 6,2 5,9 6, x x x 0 x 0 37 Dros Schoonmaakdiensten (SchoonGroep) Apeldoorn 5,9 5,8 5, x x x Meijer Multicleaning Diemen 5,6 4,4 4, x x x Eresdé Harlingen 5,1 4,8 4, x x x 0 x x 40 Peeters Gebouwenservice (SchoonGroep) Kerkrade 3,5 3,4 3, x x x WSC-Groep/Blankers Weert 3,5 3,1 n/a n/a x x x 0 x x 42 HSO Schoonmaakservice Purmerend 3,4 3,7 3, x x x Schoonmaakbedrijf Both Oud-Beijerland 3,2 3,1 n/a n/a x x x 0 0 x 44 Asko Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten Zwaag 3,1 3,1 3, x x x Willems & Zn. Schoonmaakbedrijven Wormer 2,8 3,1 3, x x x

5 Positie bedrijfsnaam plaats omzet schoonmaak specialistische smk glasbewassing thuiszorg facilitaire diensten overige 46 CS 2001 Den Haag 2,8 2,9 2, x x x 0 0 x 47 Schoonmaakbedrijf & Glazenwasserij Lübke Uithoorn 2,4 2,4 n/a n/a x x x ACW Hoogvliet 2,4 2,5 2, x x x Proper Glas- & Gevelreiniging Lelystad Lelystad 2,3 2,2 2, x x Van de Pol Dienstverlening (SchoonGroep) Terschuur 2,3 2,1 1, x x x 0 x x 51 Barones Schoonmaakdiensten Wateringen 2,2 2,3 2, x x x QPC Schoonmaak (SchoonGroep) Uden 2,0 1,9 2, x x x Aktief Schoonmaakdiensten Gorinchem 2,0 2,1 2, x x x 0 x x 54 SBS regulier schoonmaakonderhoud Hoensbroek 1,6 1,4 1, x x x Mirliton Schoonmaakbedrijf (SchoonGroep) Dronten 1,5 1,4 1, x x x 0 0 x 56 Fix-it schoonmaakbedrijf Achterveld 1,5 1,5 1, x x x 0 x 0 57 Anico Schoonmaakdiensten Kampen 1,3 1,1 1, x x x 0 x x 58 Schoonmaakbedrijf De Spiegel Haarlem Haarlem 1,2 1,2 1, x x x 0 x x 59 Stubbe Specialistische Reiniging Hoensbroek 1,2 1,1 1, x x x 0 0 x 60 Dozo Glazenwasserij Schiedam 1,1 1,1 1, x Schoonmaakbedrijf Orion Zaandam 0,9 0,9 0, x 0 x 0 x 0 62 HSD Specialistische Dienstverlening Purmerend 0,9 0,6 0, x x TyClean Bedrijfsdiensten Haarlem 0,9 1,1 1, x x x Schoonmaakbedrijf Delta Vlissingen 0,7 0,7 0, x x x 0 0 x 65 Schoonmaakbedrijf Pellikaan Gorinchem 0,6 0,6 n/a n/a x x x Hoekstra Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten Zwaag 0,6 0,6 n/a n/a 16 n/a x x x Schoonmaakbedrijf Bodegraven Bodegraven 0,4 0,4 0, x x x Fideel Dienstverlening Best 0,4 0,3 0, x 0 x Schoonmaakbedrijf Waalre (voorheen Cleantech) Waarle 0,4 0,3 0, x x Ned Cleaning Services Spijkenisse 0,3 0,2 n/a 15 4 n/a x x x De Parel Dienstverlening Wijk bij Duurstede 0,3 0,3 0, x x 0 0 x 0 72 ADG & De Water schoonmaakbedrijf Boxtel 0,3 0,3 0, x x x 0 0 x CSU, ISS Nederland, Asito Dienstengroep, Hago (onderdeel van Vebego International) en Gom (onderdeel van Facilicom). Ondanks het feit dat er wel wat bedrijven verkocht en aangekocht werden, zijn er de afgelopen jaren hierdoor geen echt grote omzetverschuivingen geweest. Dit geldt ook voor. De tabel op de vorige pagina geeft de top 10 bedrijven, op basis van behaalde omzet, in de schoonmaakbranche weer. Hoogste omzet Op basis van de aangeleverde cijfers voor dit omzetonderzoek heeft CSU in de hoogste omzet behaald en daarmee ISS van de eerste plaats gestoten. CSU nam in Albatros Facilities, Deinum Facilities en Fermie Bedrijfsdiensten over. Tegelijkertijd verkocht ISS in bepaalde be- Over het onderzoek Het Service Management Marktoverzicht is uitgevoerd op basis van gegevens die door de bedrijven zelf zijn aangeleverd. De bijna vijfhonderd bij de redactie van Service Management bekende schoonmaakbedrijven zijn per gevraagd omzetcijfers en gegevens over het aan te leveren. Dit jaar reageerden 71 bedrijven met een totale omzet van ruim 1,77 miljard euro. Vorig jaar waren dit 74 bedrijven. Bij het analyseren van de omzetcijfers zijn alleen die bedrijven meegenomen die in én in aan het onderzoek hebben deelgenomen. Asito werkte niet aan het onderzoek mee. Om een goed beeld van de topbedrijven in de sector te krijgen hebben we Asito in enkele analyses toch meegenomen. De cijfers die we voor Asito hebben gehanteerd komen uit het gepubliceerde jaarverslag van Asito. De sectorspecialisten Roel ter Steeg en Pieter de Vries van Mazars Berenschot Corporate Finance (MBCF) analyseerden en interpreteerden de beschikbare gegevens. In de analyse zijn enkel die bedrijven meegenomen die in beide jaren hun cijfers hebben aangeleverd. MBCF begeleidt ondernemers en management bij financieel strategische vraagstukken, zoals koop en verkoop, het financieren en het waarderen van ondernemingen. 13

6 Overnames in de schoonmaakbranche Nr. Datum Target Koper 1 07/12/ Albatros Facilities B.V. (doorstart) CSU Total Care B.V. 2 04/12/ Deinum Facilities B.V. CSU Total Care B.V. 3 01/12/ Licom Schoon (Licom N.V. (doorstart) Vebego International N.V. 4 13/11/ Groene Team B.V. (onderdeel van ISS Global A/S) Berendsen plc 5 10/08/ Fermie Bedrijfsdiensten B.V. (doorstart) CSU Total Care B.V. 6 30/07/ Kuipers Schoonmaakbedrijf en Dienstverlening B.V. Effektief Groep B.V. 7 10/07/ ISS Landscaping Services B.V. (onderdeel van ISS Global A/S) Elkarij B.V. 8 06/06/ Aarion Schoonmaakorganisatie B.V. Visschedijk Facilitair B.V. 9 24/05/ Schoonmaakbedrijf Tijhof B.V. Novon Beheer B.V /05/ Dienstverlening Ruvo Didam B.V. Fair Schoonmaak & Onderhoud B.V /05/ Helder B.V. Boma N.V. (België) 12 12/03/ Jedeka B.V. Trion Schoonmaak- en Bedrijfsdiensten B.V /02/ ZZG ThuisService B.V. Facilicom Services Group N.V. drijfsonderdelen, de wasruimtediensten. De omzet van ISS Nederland daalde in met bijna 10 procent. Gelijktijdig nam ook het personeelsbestand significant af. Dit hangt samen met de uitvoering van de huidige wereldwijde strategie van ISS, namelijk om bedrijfsonderdelen af te stoten om de schuldenlast te verlagen. In ons onderzoek hebben we Hago Nederland en de schoonmaakactiviteiten van Vebego International apart in de lijst opgenomen. Dit om dubbeltellingen te voorkomen. Hago Nederland is één van de grootste werkmaatschappijen in Vebego International. De omzet van Hago Nederland steeg met 6 procent ondanks de moeilijke marktomstandigheden. Bij de andere Vebego schoonmaakbedrijven in onze lijst, Schoonmaakbedrijf Westerveld, Stoffels Bleijenberg en Fortron, daalde de omzet met respectievelijk -5,4 procent, -6,5 procent en -10,5 procent. Gom, dat onderdeel is van de internationale Facilicom groep, kampte met een omzetdaling van 5,5 procent in. Asito had in een omzet van bijna 210 miljoen euro. Volgens directeur Hans Kroeze heeft Asito het de afgelopen tijd ook zwaar gehad en kampte het ook met dalende omzetcijfers en rode cijfers. In een aantal (Advertentie) In het kort...» Omzet van bedrijven die in beide jaren deelnamen daalt minimaal» Aantal werknemers in de branche neemt sterk af» Omzet per werknemer groeit aanzienlijk» Momenteel geen teken van vergaande consolidatie in de bedrijfstak» Bedrijven lijken veelal hun aanbod te verbreden» Sterke concentratie in de branche: top vijf (inclusief Asito) realiseert 64 procent van de omzet 14

7 sectoren leidt de economische krimp tot een consolidatieslag. Het lijkt erop dat dit in de schoonmaakbranche vooralsnog niet gebeurt. Vier van de vijf grote spelers in de markt (ISS Nederland uitgezonderd) zijn eigendom van een familie of stichting. Deze bedrijven zijn relatief conservatief gefinancierd en hebben dus veel eigen vermogen. Ze kunnen hierdoor tegenslagen wat gemakkelijker op eigen kracht opvangen. Het lijkt de voorkeur te hebben om het eigendom bij deze vier partijen veelal door te geven aan de kinderen en een onderlinge fusie of overname tussen deze partijen lijkt door geen van hen te worden geambieerd. Om de lastige marktomstandigheden het hoofd te bieden, verbreden schoonmaakbedrijven echter, vaak in samenwerking met andere facilitaire bedrijven, hun aanbod. Bijna 24 procent van de deelnemende bedrijven in ons onderzoek heeeft in hun activiteiten verbreed. Ook vond in een aantal overnames plaats. De voornaamste redenen om te acquireren waren geografische spreiding en/of schaalvergroting. Daarnaast bood het slechte economische klimaat ook de mogelijkheid om te profiteren van een kans in de markt. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan een faillissement). De tabel bovenaan de pagina laat de gepubliceerde overnames in de schoonmaakbranche in het jaar zien. De uitdagende marktvooruitzichten dwingen de schoonmaakbranche grondig na te denken over haar toekomst. Internationalisatie is een optie. Daarnaast verbreedt de branche het werkterrein naar de zorgsector (hier wordt werk nog weinig uitbesteed en wordt groei verwacht). In het grootbedrijf lijkt het aanbieden van een totaalconcept en bij kleinere bedrijven specialisatie (focus op niches) het beste te werken. Dit lijken dan ook de in de toekomst te bewandelen twee paden voor de partijen in de schoonmaaksector. «DEISS B.V. Borchwerf 4R 4704 RG Roosendaal Tel +31(0) DEISS heeft de juiste afvalzak voor u! Digitaal»