Ontwikkelingen strategisch goederenvervoermodel Basgoed

Transcriptie

1 Ontwikkelingen strategisch goederenvervoermodel Basgoed Noortje Groot, RWS Onno Miete, RWS PLATOS-colloquium 2016

2 Wat is BasGoed? Basismodel voor Goederenvervoer Strategisch goederenvervoermodel: hoeveelheid goederen binnen Nederland vervoerd over weg, spoor, water Doel: effecten economische ontwikkelingen en beleidsmaatregelen in kaart (strategische studies, invloed investeringen en benuttingsmaatregelen) BasGoed beschrijft: hoeveel goederen geproduceerd en geconsumeerd worden hoeveel hiervan vervoerd moeten worden, en van welke herkomst naar welke bestemming met welke vervoerswijze dit gebeurt hoeveel ritten dit voor het wegvervoer oplevert 2 RWS ONGECLASSIFICEERD

3 Agenda Introductie BasGoed Werking Toepassingen Gebruik van BasGoed Recente en geplande toepassingen WLO 2015 Implementatie nieuwe WLO in basisprognoses NMCA Ontwikkelingen - Corridorkeuzemodule (containervervoer) - Distributiecentra - Vervoermiddelkeuzemodule 3 RWS ONGECLASSIFICEERD

4 Werking van BasGoed 4 RWS ONGECLASSIFICEERD

5 Hoe werkt BasGoed? Modulair opgezet Makkelijk nieuwe modules toe te voegen cq. bestaande aan te passen Per gewenste goederengroep Modaliteiten Weg Water (binnenvaart, zeevaart) Spoor Van basisjaar naar toekomstjaar middels pivot point methode ECONOMIE DISTRIBUTIE MODAL SPLIT RITTEN RGM LMS/ NRM BIVAS los los SPOOR 5 RWS ONGECLASSIFICEERD

6 Groeifactoren in BasGoed Economiemodule, distributiemodule en modal split module maken gebruik van pivot point methode: waarde toekomstjaar = waarde basisjaar * synthetische waarde toekomstjaar synthetische waarde basisjaar ECONOMIE DISTRIBUTIE MODAL SPLIT RITTEN los los RGM LMS/ NRM BIVAS SPOOR 6 RWS ONGECLASSIFICEERD

7 Modules in BasGoed De economiemodule vertaalt handelstabellen naar de hoeveelheid geproduceerde en geconsumeerde goederen per goederengroep, per zone De distributiemodule bepaalt het aantal ton goederen dat tussen deze gebieden vervoerd zal worden (de distributie van de vervoersstromen over de herkomst-bestemmingsrelaties) Economiemodule Distributiemodule Vervoerwijzekeuzemodule Rittenmodule vrachtverkeer Naar toedeling rail en binnenvaart Naar toedeling wegverkeer (LMS/NRM) De module ModalSplit verdeelt het tonnage goederen over de verschillende vervoerswijzen De rittenmodule bepaalt het aantal ritten wegvervoer dat nodig is om de te vervoeren tonnen te verplaatsen. Momenteel voor gemiddelde vrachtwagen 7 RWS ONGECLASSIFICEERD

8 Distributiemodule Koppelt de te vervoeren tonnen aan HB-relaties Invoer: HB-matrix basisjaar (basisbestand goederenvervoer, CBS) Prognosematrix (randen HB) uit economiemodule LOS per HB Zwaartekrachtmodel, #tonnen=p*a*weerstand Simpele exponentiele weerstandsfunctie 8 RWS ONGECLASSIFICEERD

9 Modal-Split / vervoerwijzekeuzemodule Bepaalt met welke vervoerswijze de goederen vervoerd zullen worden: spoor, binnenvaart of weg Invoer: Goederenstromen per HB uit distributiemodule LOS per HB en kentallen vervoerwijze Multinomiaal logitmodel. Nutsfuncties afhankelijk van: Containerisatiegraad (per HB en goederengroep) Reistijd (per HB en vervoerwijze) Laad- en loskosten (per H/B, vervoerwijze en goederengroep) Kilometertarief (per vervoerwijze en goederengroep) 9 RWS ONGECLASSIFICEERD

10 Detailniveau BasGoed Nstr1 goederengroepen 40 Corop-zones NL 29 EU regio s 8 Overzee regio s NSTR1 0 Landbouw 1 Voeding 2 Vaste mineralen/brandstof 3 Aardolie 4 Ertsen 5 Metalen, halffabrikaten 6 Ruwe mineralen 7 Meststoffen 8 Chemie 9 Overig 10 RWS ONGECLASSIFICEERD 10

11 Toepassingen 11 RWS ONGECLASSIFICEERD

12 Gebruik van BasGoed (eigenaar van het model) gebruikt BasGoed voor eigen taken en in opdracht van beleidsdirecties I&M Uitvoering rekenwerk vaak door marktpartijen Ook andere instanties / opdrachtgevers kunnen het model gebruiken (onder bepaalde voorwaarden) Aanvraag bij Steunpunt Verkeersprognoses van WVL (beheerder BasGoed) 12 RWS ONGECLASSIFICEERD

13 Recente en geplande toepassingen Nationale Energieverkenning (ECN/PBL) Basisnet Vervoer Gevaarlijke Stoffen (RWS) WLO Toekomstverkenning Welvaart & Leefomgeving (CPB/PBL) Basisprognoses weg en binnenvaart o.b.v. WLO (RWS) Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse (I&M) 13 RWS ONGECLASSIFICEERD

14 WLO 2015 Nieuwe lange termijn toekomstverkenning Welvaart en Leefomgeving (opvolger van editie uit 2006) Twee referentiescenario s (Laag en Hoog) voor Nederland in Uitgevoerd door planbureaus (CPB en PBL) Basis voor veel beleids- en investeringsbeslissingen op het gebied van de fysieke leefomgeving, waaronder mobiliteit Onderdeel Goederenvervoer en Zeehavens uitgevoerd met BasGoed (rekenwerk door Significance, in opdracht van planbureaus) 14 RWS ONGECLASSIFICEERD

15 WLO 2015 Scenarioveronderstellingen (wereldhandel, klimaatbeleid, ) - Sectorontwikkelingen - Demografie - Arbeidsplaatsen - Export - Dematerialisatie - Afstanden - Reistijden - Logistieke efficiency - Kosten BasGoed Basisbestanden Goederenvervoer Economie Module Distributie Module Modal Split Module Prognoses Prod, Attr H-B H-B per mode Weg Spoor Binnenvaart 15 RWS ONGECLASSIFICEERD

16 WLO 2015 Bron: CPB/PBL (2016) Bron: CPB/PBL (2016) 16 RWS ONGECLASSIFICEERD

17 WLO 2015 Bron: CPB/PBL (2016) 17 RWS ONGECLASSIFICEERD

18 Implementatie nieuwe WLO in basisprognoses RWS vertaalt scenarioveronderstellingen WLO door naar gedetailleerdere basisprognoses voor het gebruik van haar netwerken Hiervoor nodig: toetsen plausibiliteit modeluitkomsten op lager detailniveau verwerken actuele beleidsuitgangspunten (onder andere t.a.v. gereed veronderstelde infra) verder uitwerken modeluitkomsten voor bepaalde aspecten evt.: bijstellen resultaten voor specifieke regionale ontwikkelingen Basis voor verkenningen, planuitwerkingen, beleidsstudies, milieuprogramma s Regelmatige actualisatie 18 RWS ONGECLASSIFICEERD

19 NMCA 2016/2017 Om de paar jaar: landelijke inventarisatie van bereikbaarheidsopgaven (NMCA: Nationale Markt- en Capaciteitsanalyse) Basis voor o.a. Meerjarenprogramma Infrastructuur, Ruimte en Transport (MIRT) Knelpuntenanalyses voor weg binnenvaart spoor regionaal OV Modelberekeningen uitgevoerd door en ProRail 19 RWS ONGECLASSIFICEERD

20 NMCA - modelinstrumentarium Uitgangspunten (WLO + beleid) Vervoervraag LMS/NRM (GM) personen RGM BasGoed goederen Toedeling/ verkeersafwikkeling LMS/NRM (QBLOK) wegverkeer BIVAS SIVAK Wachttijd sluis binnenvaart Spoormodellen (ProRail) spoor 20 RWS ONGECLASSIFICEERD

21 Ontwikkeling 21 RWS ONGECLASSIFICEERD

22 1. Corridorkeuzemodel (containervervoer) In BasGoed worden multimodale transportketens (reeks van na elkaar gebruikte vervoerwijzen met overslaglocaties) nog niet expliciet gemodelleerd. Doelen: Inzicht in effecten van het verbeteren van achterlandverbindingen Inzicht in effecten van nieuwe terminals Corridorkeuzemodule: Modellering van containerstromen; overslag in terminals 22 RWS ONGECLASSIFICEERD

23 1. Corridorkeuzemodel (containervervoer) Gebaseerd op proefschrift van Mho Zang Momenteel in uitvoering: modelspecificatie door TNO/Significance Volgende stap: module implementeren In 2017 opnemen in BasGoed Overslagterminal (t, ) Bestemming Zeehaven Overslagterminal (t, ) 23 RWS ONGECLASSIFICEERD

24 2. Distributiecentra Ketens binnen het wegtransport komen momenteel niet voor in BasGoed en hetzelfde geldt voor consolidatie- en distributiecentra. Doelen: Inzicht in effecten van locaties, bereikbaarheid en kosten van distributiecentra op het weggebruik Inzicht in beleidsmaatregelen t.b.v. wegvervoerstromen Doorrekenen van lokale investeringseffecten Status: - O.b.v. distributiecentra-data wordt een nieuwe zone-indeling afgeleid 24 RWS ONGECLASSIFICEERD

25 2. Distributiecentra Selectieproces DC op PC4-niveau: REACH database voor SBI-codes Goederenvervoer over weg Opslag in distributiecentra Expediteurs, bevrachters e.a. tussenpersonen in goederenvervoer Groothandel Aantal werknemers per DC ( 15) BAG-database Kadaster Oppervlakte in m2 ( 5000) Functie industrie i.t.t. winkel 25 RWS ONGECLASSIFICEERD

26 3. Vervoermiddelkeuzemodel Er kan nu geen rekening gehouden worden met ontwikkelingen in beladingsgraad van type voertuigen of ontwikkelingen in de keuze van type voertuigen. Doelen: Efficiëntie en doorstroming wegvervoer modelleren Inzicht in verdeling over typen vrachtwagen, berekenen van milieu-effecten van beleidsmaatregelen Betere schatting van aantallen ritten en daardoor drukte op de weg en reistijden d.m.v. inzet van grote en kleine vrachtwagens Vervoermiddelkeuzemodel: Uitbreiding rittenmodule met keuze voertuigtype O.b.v. model ViaGoed (TNO, PBL, RWS) 26 RWS ONGECLASSIFICEERD

27 3. Vervoermiddelkeuzemodel Modellering van verdeling ritten over 7 voertuigtypen - Bestelauto s worden niet gemodelleerd Kostenfuncties afhankelijk van: - Afstand en ladingsgewicht - Brandstof- en personeelskosten, afhankelijk van afstand en ladingsgewicht Lege ritten worden gemodelleerd als een functie van beladen ritten Aanname: vloot is afgestemd op benodigd aantal vrachtwagens 27 RWS ONGECLASSIFICEERD Ton >27 Km Vrachtwagen % 44% 40% 47% 41% % 31% 26% 32% 26% % 22% 10% 11% 7% % 14% 4% 1% 0% >315 13% 5% 1% 1% 0% Trekker-oplegger % 39% 45% 39% 45% % 50% 53% 49% 58% % 56% 65% 69% 78% % 65% 79% 88% 91% >315 48% 72% 84% 86% 89% % lege ritten > km Vrachtauto 49% 47% 42% 18% 4% Vrachtauto met aanhangwagen 44% 47% 42% 24% 8% Trekker met oplegger 48% 45% 39% 20% 6% Speciaal voertuig 63% 38% 23% 19% 7% Langere en zwaardere vrachtautocombinatie 58% 39% 32% 17% 11% Bron: TNO (2014) o.b.v. CBS basisbestanden 2011

28 Nog vragen? BasGoed aanvragen kan via 28 RWS ONGECLASSIFICEERD