VOEDINGSBELEID PINOKKIO

Transcriptie

1 VOEDINGSBELEID PINOKKIO Datum: 2016 Ontwikkeld dr: Diëtistenpraktijk Drenthe te Assen

2 1. Dagpvang In nderstaand hfdstuk wrdt het vedingsbeleid binnen de dagpvang behandeld. Binnen het beleid wrdt nderscheid gemaakt tussen de leeftijden van de kinderen. Dit vedingsbeleid is gebaseerd p de richtlijnen van het Vedingscentrum. Geznde veding draagt p psitieve wijze bij aan de ntwikkeling van kinderen. 1.1 Algemene infrmatie veding kinderen 0-4 jaar Algemene aanbevelingen Jng geleerd is ud gedaan! Kinderen ntwikkelen hun smaak het beste tussen 0-2 jaar. De meeste nul- tt tweejarigen preven graag nieuwe dingen en accepteren znder mrren andere smaken. Peuters hebben hier dr kppigheid niet altijd zin in. Het is dus slim m kinderen z vreg mgelijk aan veel smaken te laten wennen. Wij dringen geen eten p Bij Pinkki willen we geen strijd m eten. Kleine kinderen kunnen heel ged zelf bepalen f ze trek f drst hebben en weten k ged wanneer ze verzadigd zijn. We medigen kinderen wel aan m nieuwe dingen te preven. Sms met een kind keer iets preven vrdat de smaak geaccepteerd wrdt, te snel pgeven is znde. Prducten De prducten die wrden aangebden kmen vereen met de adviezen uit de schijf van vijf. Er wrdt rekening gehuden met 5 regels: 1 Eet gevarieerd 2 Eet niet teveel en beweeg 3 Eet minder verzadigd vet 4 Eet veel grente, fruit en brd 5 Eet Veilig Vaste en rustige eetmmenten Wij hanteren vaste eettijden. Dit zrgt vr een herkenbaar ritme en dat zrgt vr rust. We eten samen aan tafel. Dit is gezellig en het zrgt vr duidelijke eetmmenten. We nemen rustig de tijd m te eten en zrgen vr een fijne sfeer, maar we tafelen niet te lang. Onze medewerkers bepalen wanneer het kind eet, het kind bepaalt uit een geznd vedingsaanbd wat het eet en heveel het daarvan eet.

3 1.1.2 Algemene dagelijkse heveelheden Tt 4 maanden wrdt geadviseerd m baby s alleen medermelk en flesveding te geven. Tussen 4-6 maanden mag je het kind efenhapjes aanbieden. Vanaf 8 maanden vervang je de brst en flesveding langzaam vr gewne maaltijden. Vanaf 1 jaar kan een kind met de pt mee eten en mag het gewne (ke)melk gebruiken. Onderstaande tabel geeft geschikte heveelheden aan vr kinderen van 1-3 jaar Vedingsmiddel heveelheid Fruit 1,5 stuks (150 g) Grente (minimaal) 1-2 pscheplepels ( g) Aardappelen, rijst, pasta, peulvruchten 1-2 pscheplepels ( g) Brd 2-3 sneetjes Kaas 0,5 plak (10 g) Melk 2 glazen 300 ml Vlees(waren), vis, kip, eieren, vleesvervangers klein stukje (50-60 g) Bak-, braad- en frituurprducten, lie 1 eetlepel (15 g) Margarine 5 gram per sneetje Dranken 750 ml (incl. melk) 1.2 Veding vr kinderen tt 1 jaar Alle baby s hebben een eigen eet- en drinkritme. De eet- en drinkgewnten zijn afgestemd met de uders/verzrgers en deze kmen vereen met de vedingsgewnten thuis. Wij hanteren nderstaande aandachtspunten vr veding. Drinken Melk: Met de uders is afgesprken f hun kind brstveding f flesveding krijgt. In paragraaf 1.3 wrdt verder ingegaan p melk- en brstveding. Ander drinken: Naast brstveding f pvlgmelk krijgen kinderen water f lauwe (vruchten)thee znder suiker (altijd in verleg met uders). Per drinkmment bieden wij één beker diksap aan (max. 2 per dag). Wij beperken het schenken van diksap mdat deze veel calrieën en suikers bevat en dit de kans vergrt p vergewicht en tandbederf. Bij vrkeur gaat het kind vanaf 8 maanden efenen met het drinken uit een (plastic) beker. Dat is beter vr de mndmtriek dan een beker met een tuitbeker. Een kind heft bij ns de beker niet helemaal leeg te drinken. Als een kind de beker niet leegdrinkt, heeft hij/zij simpelweg geen drst. Wij stimuleren kinderen wel m p één mment te drinken. Eten (Eerste) hapjes: We starten met het geven van eerste hapjes in verleg met de uders. Vlgens de richtlijn Veding en eetgedrag vr de Jeugdgezndheidszrg is dit tussen 4 en 6 maanden. We beginnen met de zgenaamde efenhapjes, waarbij het eten fijngeprakt is. Zdra kinderen hapjes krijgen, laten we ze de mndmtriek efenen met een (ndiep, plastic) lepeltje.

4 In verleg met de uders gaan we de melkvedingen steeds meer vervangen en gaat het kind steeds meer echte maaltijden eten. Het fruit dat we aanbieden is vers gepureerd. We bieden in het begin ng geen cmbinaties van verschillende srten fruit aan. Het kind leert dan eerst wennen aan de lsse smaken. Z leert hij die beter herkennen en waarderen en dat is beter vr zijn smaakntwikkeling. Naarmate het kind beter kan happen, zal het stukjes vers fruit krijgen. Is het kind meer gewend aan fruithapjes dan zullen er k cmbinaties van verschillende srten fruit als hapje wrden gegeven. Aan een zachte smaak went een kind makkelijker. Het fruit waarmee we beginnen is bijvrbeeld peer, appel, banaan, melen en perzik. We prberen rekening te huden met seizen fruit en we prberen te zrgen vr afwisseling. Brdbeleg: We besmeren het brd altijd met een beetje zachte margarine uit een kuipje, hierin zitten veel nverzadigde (gede) vetten. Beleg is in principe niet ndig. Gebruiken we p verzek van uders tch beleg, dan zijn er de vlgende keuze pties: appelstrp en jam smeerkaas en zuivelspread Wij geven kinderen tt en met 12 maanden geen hning. Hning kan besmet zijn met een bacterie waar jnge kinderen erg ziek van kunnen wrden. 1.3 Flesveding en brstveding Je kind bepaalt zelf he vaak en heveel hij wil drinken. Het maakt daarbij niet uit f je brstveding geeft f de fles: de principes zijn hetzelfde. Als het kind ged greit, ngeveer 6 natte luiers per dag heeft en levendig is, weet je dat hij geneg binnenkrijgt. Regelmaat Een baby zal wisselend m drinken vragen, ngeveer m de 2 f 3 uur. Belangrijk is je te realiseren dat elk kind zijn eigen ritme heeft. De een zal vaker f meer willen drinken willen dan een ander. Een richtlijn vr de heveelheid veding die je klaarmaakt Geef het kind p een dag ngeveer 150 milliliter veding per kil van zijn gewicht. Als het kind 5 kil weegt, heeft het p een dag dus ngeveer 750 milliliter veding ndig. Dit is echt een richtlijn en geen wet. Het kind geeft aan heveel hij wil drinken. Dat kan minder f juist meer zijn. Vrbereiding De flesjes van de kinderen zijn vrzien van een naam. De afgeklfde brstveding is vrzien van naam en datum. Van tevren maken we de werkplek schn en wassen we nze handen met water en zeep. Klaarmaken We prberen de flesveding zveel mgelijk per fles klaar te maken en niet al van tevren. De flesveding en afgeklfde brstveding verwarmen we au bain Marie, in een flessenwarmer f in de magnetrn. Bij verwarming in de magnetrn zwenken we de fles tussendr m de warmte ged te verdelen. Dit den we ngmaals als de melk p temperatuur is. We laten de melk niet warmer wrden dan C (drinktemperatuur). Dit is met name van belang vr brstveding, mdat de beschermende stffen in deze veding verlren gaan als de melk te warm wrdt.

5 We druppelen klaargemaakte melk p de binnenkant van de pls m te velen f deze niet te warm is. Schnmaken Melk die verblijft na het veden gien we weg. Direct na het drinken spelen we de fles en speen schn met kud water. De fles en de speen wassen we in heet sp met een flessenbrstel f in de afwasmachine p een lang wasprgramma p minimaal 55 C. De fles en speen laten we nderstebven p een schne, drge dek drgen. Bewaren Brstveding: gekeld aangeleverde brstveding plaatsen we z snel mgelijk nderin de kelkast. We bewaren deze maximaal 3 dagen in de kelkast. Ingevrren brstveding bewaren we maximaal 6 maanden in de vriezer. Flesveding: indien flesveding tch al van tevren wrdt klaargemaakt dan zetten we deze meteen na het klaarmaken in de kelkast. Deze flesveding bewaren we maximaal 8 uur in de kelkast, daarna gien we het weg. 1.4 Eten en drinken bij brdmaaltijd (1-3 jaar) Drinken Wij geven de kinderen bij vrkeur melk f karnemelk bij het brdeten. Kinderen kunnen k water f lauwe (vruchten)thee znder suiker krijgen. Eten Smeersel/bter: Kinderen eten bij vrkeur margarine p brd. In margarine zitten vral gede vetten, en vitamine A en D. Deze vedingstffen hebben kinderen in hun eerste levensjaren hard ndig. Hartig én zet beleg: Als beleg bieden wij zwel hartig beleg als zet beleg aan (afwisselend). Hartig beleg is niet per se beter dan zet beleg. Wij bieden appelstrp, jam, smeerkaas, zuivelspread en brdspread aan. Geen (smeer)leverwrst: Wij bieden geen (smeer)leverwrst aan. In (smeer)leverwrst zit namelijk veel vitamine A. Het kan schadelijk zijn als een kind structureel teveel vitamine A binnenkrijgt. Aangezien het kind thuis al (smeer)leverwrst zu kunnen krijgen, bieden wij uit vrzrg geen (smeer)leverwrst aan. Geen rauw vlees: Wij geven kinderen geen prducten van rauw vlees, zals filet américain, ssenwrst, carpacci f niet-drbakken tartaar. Wij geven k geen rauwe f vrverpakte gerkte vis. Hierin kunnen ziekmakende bacteriën zitten.

6 Vr kinderen vanaf 1 jaar hebben wij het vlgende vedingsaanbd (gebaseerd p de prducten uit de categrie vrkeur f middenweg in de keuzetabel van het Vedingscentrum): Drinken Water (kraanwater) (Vruchten)thee znder suiker (diverse vruchtensmaken/engels/zethut/ribs) Halfvlle melk f karnemelk Brd en beleg Vlkrenbrd f bruinbrd Zachte margarine Zet beleg: appelstrp en jam Hartig beleg: smeerkaas, zuivelspread en brdspread Brd: Kinderen tt 2 jaar mgen maximaal 2 sneetjes brd bij de lunch gebruiken. Kinderen tt 4 jaar mgen maximaal 3 sneetjes brd bij de lunch gebruiken. 1.5 Eten en drinken tussendr (1-3 jaar) De kinderen in de leeftijd 1-3 jaar wrdt twee keer per dag iets tussendr aangebden. Het is de bedeling dat er niet vaker wat te eten wrdt aangebden, dit mdat teveel eetmmenten snepgedrag stimuleert. Vr de tussendrtjes wrdt gezamenlijk de tijd genmen. Er wrdt bij vrkeur aan tafel gegeten. Ochtend tussendrtje: Dit tussendrtje bestaat altijd uit 1 glaasje water f lauwe (vruchten)thee znder suiker en 1 prtie fruit. Fruit kan bestaan uit: appel, peer, banaan, kiwi, druiven, melen, aardbei, mandarijn (seizensfruit). Eventueel kan het kind vragen m een 2 e glas drinken. We geven niet langer een kekje na het fruit eten. Middag tussendrtje: Dit tussendrtje bestaat altijd uit 1 glaasje water f lauwe (vruchten)thee znder suiker. Eventueel kan het kind vragen m een 2 e glas drinken. 1 tussendrtje, te kiezen valt uit verschillende pties, zie tabel: Tussendr Rijstwafel (eventueel dun met zet f hartig beleg) Sunny cracker (eventueel dun met zet f hartig beleg) Sepstengel Maria biscuitje (naturel f vlkren) Per drinkmment bieden wij één beker diksap aan (max. 2 per dag). Wij beperken het schenken van diksap mdat deze veel calrieën en suikers bevat en dit de kans vergrt p vergewicht en tandbederf. Bij warm weer wrdt er een extra drinkmment in de middag aangebden. Dit bestaat uit water f lauwe (fruit)thee znder suiker.

7 1.6 Hygiëne Wij gaan veilig m met het eten van de kinderen m te vrkmen dat ze ziek wrden. Bij het bereiden en bewaren van veding hanteren wij de nderstaande aandachtspunten. Vrbereiding: De handen van de kinderen wrden gewassen met water en zeep vr het eten en na tiletbezek. De handen van de pedaggische medewerkers wassen ze met water en zeep vr het eten en vr het bereiden van veding, na het aanraken van rauw vlees en rauwe grente, na tiletbezek en na het verschnen van baby s. Ingevrren prducten ntdien we afgedekt in de kelkast f in de magnetrn p ntdistand. We zrgen ervr dat het aanrecht, keukengerei en snijplanken schn zijn. Fruit wassen we m stf en vuil te verwijderen. Bewaren: Verpakkingen sluiten we direct na gebruik. We gebruiken afsluitbare bakjes m eten te beschermen tegen uitdrgen, bacteriën en schadelijke stffen. Bederfelijke prducten, zals vleeswaren, leggen we direct na gebruik weer in de kelkast (4 C). We gien deze prducten weg als de te gebruiken tt -datum is verlpen. Staat p een prduct Gekeld bewaren dan hrt het in de kelkast. Prducten met het bewaaradvies kel bewaren bewaren we in een dnkere ruimte bij een temperatuur van 12 tt 15 C. Prducten die de ten minste hudbaar tt -datum hebben verschreden, gebruiken we alleen als de verpakking nbeschadigd is en/f de aanblik, de geur en de smaak van het prduct ged zijn.

8 2. BSO 2.1 Algemene infrmatie veding kinderen 4-12 jaar Algemene Aanbevelingen Op de BSO is maar één eetmment. Tch km je als medewerker geregeld in aanraking met vedingsvragen. Kinderen vragen bijvrbeeld m een extra tussendrtje f geven aan hnger te hebben. Onderstaande aanbevelingen kunnen ndersteunen: De geznde basis Een geznde basis vr kinderen bestaat uit: Geznd en gevarieerd vedingspatrn Regelmatig eten met 3 hfmaaltijden Maximaal 4 keer iets tussendr eten en/f drinken Elke chtend ntbijten Weinig snepen, snacken en frisdrank drinken Veel bewegen en buiten spelen Weinig tv kijken en cmputeren Niet belnen f trsten met veding We trsten f belnen kinderen niet met veding. Dit medigt een verkeerd vedingspatrn in de tekmst aan. Even aandacht geven f samen wat leuks den werkt net z ged. Traktaties Op de BSO draait het m plezier en iets ngeznds hrt daar zeker af en te bij. Traktaties wrden tegenwrdig alleen steeds grter en gekker! Als je bij elkaar ptelt he vaak een kind wat extra s krijgt dr traktaties is dat best erg vaak. Hiernder vlgen tips vr gezndere traktaties: Geef geen grtere traktaties dan de grte van de vuist van je kind (z beperk je grte vlumes) Een klein cadeautje kan k een traktaties zijn. Denk bijvrbeeld aan een gummetje, bellenblaas f mi ptld. Het heft niet altijd eten te zijn. Zeker vr de jngere kinderen (4-7 jaar) Gaat het erm he een traktatie eruit ziet. Iets geznds kun je k hartstikke mi aankleden en is vr deze leeftijdsgrep een leuke ptie. Is er iets ngeznds geef dan de traktatie en niet k ng een kekje als tussendrtje. Kant-en-klare traktaties: Als kant-en-klare traktaties wrden gebruikt, zijn er vldende alternatieven te krijgen die niet teveel energie (calrieën) leveren en die makkelijk mee te geven zijn. Denk aan ntbijtkekje, fruit, kleine uitdeelzakjes, rlletjes f dsje met snepjes f spekjes Eetmmenten en geznd gebit Dr te eten en te drinken kmen er allerlei zuren in de mnd die niet ged zijn vr het gebit en het glazuur. Dr niet vaker dan 7 maal per dag iets te eten en/f te drinken en niet te lang te den ver die eetmmenten, heeft het glazuur de tijd m zich te herstellen. Binnen deze 7 mmenten vallen 3 maaltijden en maximaal 4 keer iets tussen de maaltijden dr. Cmbineer eten en drinken p een mment De niet te lang ver drinken met suiker f zuur zals limnade, vruchtensap, melk- en yghurtdranken. Thee znder suiker en water vrmen geen bedreiging vr het gebit. Trakteren kan het best vlak vr f na een eet/drinkpauze

9 2.2 Eten en drinken bij krte middag Een kind van 4 jaar heeft minder veding ndig dan een kind van 10 jaar. Als BSO prberen we hier rekening mee te huden. Onderstaand schema geeft weer wat een kind per dag ndig heeft. Prductgrep 4 tt 9 jaar 9 tt 13 jaar Grente 2-3 pscheplepels ( gram) 3-4 pscheplepels ( gram) Fruit 1-2 stuks (150 gram) 2 stuks (200 gram) Brd 3-4 sneetjes 4-5 sneetjes Aardappels f Rijst/ pasta/ peulvruchten Melk(prducten) 2-3 stuks f 2-3 pscheplepels ( gram) 2 nrmale bekers (400 ml) 3-4 stuks f 3-4 pscheplepels ( gram) 3 nrmale bekers (600 ml) Kaas ½ plak (10 gram) 1plak (20 gram) Vlees(waren), vis, ei en vleesvervangers gram gram Margarine vr p brd 5 g/sneetje (15-20 gram) 5 g/sneetje (20-25 gram) Vleibare bak- en braadprducten/lie 1 eetlepel (15 gram) 1 eetlepel (15 gram) Drinken 1 liter (inclusief melk) 1-1,5 liter (inclusief melk) Extra s 200 kcal kcal Eten en drinken bij krte middag Er wrdt nderscheid gemaakt in kinderen in de leeftijd 4-7 jaar en kinderen van 8-12 jaar qua tussendrtje. Ben je uder dan verbruik je immers meer energie. Er wrdt één keer in de middag iets tussendr aangebden. Het is de bedeling dat er niet vaker wat te eten wrdt aangebden, dit mdat teveel eetmmenten snepgedrag stimuleert. Vr de tussendrtjes wrdt gezamenlijk de tijd genmen. Er wrdt bij vrkeur aan tafel gegeten.

10 Tussendrtje: 4-7 jaar Middag tussendrtje (direct uit schl): Dit tussendrtje bestaat uit een glas limnade, water f lauwe (vruchten)thee znder suiker. Bij het tweede glas mag het kind een keuze maken uit water f lauwe (vruchten)thee. Wij beperken het schenken van limnade mdat deze veel calrieën en suikers bevat en dit de kans vergrt p vergewicht en tandbederf. 1 tussendrtje in de vrm van een rijstwafel f een Sunny cracker eventueel met dun zet f hartig beleg f een kekje (zie tabel bij tussendrtjes 8-12 jaar). Tussendrtje: 8-12 jaar Middag tussendrtje (direct uit schl): Dit tussendrtje bestaat uit een glas limnade, water f lauwe (vruchten)thee znder suiker. Bij het tweede glas mag het kind een keuze maken uit water f lauwe (vruchten)thee. Wij beperken het schenken van limnade mdat deze veel calrieën en suikers bevat en dit de kans vergrt p vergewicht en tandbederf. Eerste rnde tussendrtje in de vrm van 1 f 2 rijstwafels f Sunny crackers eventueel met dun zet f hartig beleg. Tweede rnde in de vrm van een klein kekje (zie tabel). Tussendr 1-2 Rijstwafel (eventueel dun met zet f hartig beleg) 1-2 Sunny crackers (eventueel dun met zet f hartig beleg) Zet beleg: Appelstrp, Jam en Pindakaas Hartig beleg: Smeerkaas, Zuivelspread en Brdspread Kekje: Maria biscuitje Op verticale grepen (4-12 jaar) bepalen we het aantal tussendrtjes p basis van de behefte van het individuele kind. Vr alle duidelijkheid, het blijft 1 eetmment. Bij warm weer wrdt er een extra drinkmment in de middag aangebden. Dit bestaat uit water f lauwe (fruit)thee znder suiker. Aan het einde van de middag (vanaf ca uur) wrdt aan de kinderen die langer meten wachten p hun uders/verzrgers k wat fruit aangebden in de vrm van een fruitschaal p tafel waar ze een stuk van mgen afpakken. Mcht u hier bezwaar tegen hebben, bespreekt u dit dan met uw kind/kinderen en de leidster. 2.3 Eten en drinken bij lange middag (cntinue rster) Om te vrkmen dat we een extra eet en drinkmment hebben (eetmmenten en geznd gebit) prberen we zveel mgelijk een gezamenlijk eet/drinkmment te hebben. Kinderen die veel eerder p de BSO aankmen dr hun cntinue rster krijgen vast water f lauwe (vruchten)thee znder suiker aangebden als ze drst hebben. 2.4 Eten en drinken in vakantie peride In de vakantieperide is de BSO verantwrdelijk vr meerdere eetmmenten. Hiervr zijn de richtlijnen van het vedingscentrum (de algemeen geldende heveelheden vedingsmiddelen) leidend. We hanteren alle geldende aanbevelingen

11 Structuur Vaste eettijden, met elkaar, aan tafel Keuze uit geznde prducten (brd/beleg/drinken/fruit/tussendrtjes) 2.5 Hygiëne Vrbereiding: De handen van de kinderen en van de medewerkers wrden gewassen met water en zeep vr het eten en vr het bereiden van vedsel. Ingevrren prducten ntdien we afgedekt in de kelkast f in de magnetrn p ntdistand Fruit wrdt gewassen We zrgen ervr dat aanrecht, keukengerei en snijplanken schn zijn Klaarmaken/bewaren We huden rauwe prducten gescheiden van bereid eten Verpakkingen sluiten we direct na gebruik. We gebruiken afsluitbare bakjes m eten te beschermen tegen uitdrging, bacteriën en schadelijke stffen. Bederfelijke prducten, zals vleeswaren, leggen we direct na gebruik weer in de kelkast. We gien deze prducten weg als de te gebruiken tt datum is verlpen