EEN SCHONER ZIEKENHUIS EEN SCHONER MILIEU
|
|
- Martina Willemsen
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 EEN SCHONER ZIEKENHUIS EEN SCHONER MILIEU Colofon Pharmafilter BV works together with principal stakeholders. Together with the Reinier de Graaf Hospital and ZorgSaam new products are developed. With support of the District Water Control Board het Hoogheemraadschap van Delfland, Foundation Applied Research Water Control Stowa, the European Union and the Government of the Netherlands we realized our goal: A cleaner hospital, a cleaner environment. Patented and registered The Pharmafilter is internationally patented as a method and system by Pharmafilter BV. Pharmafilter, Tonto, Olla, Botta are registered trademarks of Pharmafilter BV. Pharmafilter is represented in the Netherlands, Belgium, Germany, Ireland, Sweden, Denmark, United Kingdom and the United States of America Disclaimer: No rights can be derived from the information provided in this handout. Pharmafilter holds all the rights to change system and/ or specifications. Postbus JD Amsterdam The Netherlands +31 (0) info@pharmafilter.nl
2 DE WERELD VAN PHARMAFILTER Deze brochure zet de verschillende aspecten en voordelen van het Pharmafilter-systeem op een rijtje. In het onderdeel People, planet, profit vindt u de strategische voordelen van een investering in het Pharmafilter-systeem en de onderdelen van de business case. Zorg & infectiepreventie laat zien hoe het systeem risico s voor de gezondheid vermindert en de arbeidsomstandigheden verbetert. Het volgende onderdeel beschrijft het systeem vanuit facilitair perspectief: wat betekent het voor de logistiek en hoe zijn service, beveiliging en onderhoud geregeld? Een schoner milieu legt precies uit hoe de installatie het water en het afval reinigt en aan welke strenge milieueisen het Pharmafilter-systeem voldoet. Tot slot vindt u een gespecificeerde beschrijving van de afvalvermaler Tonto en de verbruiksartikelen Olla en Botta. Zoals u ziet, laten de uitvouwbladen de voordelen van het Pharmafilter-systeem zien vanuit verschillende invalshoeken. Op die manier kan iedereen binnen uw ziekenhuis snel de informatie vinden die voor zijn of haar vakgebied van belang is. Voor aanvullende informatie zijn wij bereikbaar via telefoonnummer en per info@pharmafilter.nl. Op 11 april 2012 nam Zijne Majesteit Koning Willem-Alexander, in zijn toenmalige hoedanigheid van kroonprins, het eerste Pharmafilter-systeem officieel in gebruik bij het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft.
3 PEOPLE, PLANET, PROFIT Pharmafilter bespaart De zorgkosten stijgen al jaren harder dan de economie groeit. De vraag naar zorg neemt toe, als gevolg van de vergrijzing en de nieuwe technologische mogelijkheden. Daarnaast hebben ziekenhuizen te maken met patiënten die steeds hogere eisen stellen aan zorg, service en veiligheid. En dan moeten ze ook nog eens aan steeds strengere milieueisen voldoen. Het Pharmafilter-systeem kan op al deze terreinen goede diensten bewijzen. People Pharmafilter biedt de patiënt en het personeel belangrijke voordelen. Het systeem verbetert de service, hygiëne, patiëntveiligheid en efficiency binnen het ziekenhuis en het werkt prettiger voor het personeel. Bijvoorbeeld doordat de klassieke bedpannen en urinalen plaatsmaken voor eenmalig te gebruiken producten van bioplastic. Planet Pharmafilter zuivert het afvalwater volledig. De installatie ontdoet het water van medicijnresten en andere microverontreinigingen die schadelijk zijn voor mens en milieu. Het gezuiverde water is in het ziekenhuis weer te gebruiken als proceswater. Het organische afval, waaronder biokunststoffen, wordt omgezet in biogas. Het niet-vergistbare afval wordt gedecontamineerd. Profit Een investering in het Pharmafilter-systeem verdient zich terug door concrete besparingen en directe opbrengsten. De plaatsing van de vermaler Tonto heeft bijvoorbeeld direct een positief effect op de werkwijze van een afdeling. Verder vervalt de verontreinigingsheffing van het waterschap dankzij de waterzuivering door de Pharmafilterinstallatie. De vergisting van het organische afval vermindert de transportkosten en de decontaminatie van het restafval zorgt voor een besparing op de verwerkingskosten van het ziekenhuisafval.
4 BUSINESS CASE Het Pharmafilter-systeem is een strategische investering. Het geeft u de beschikking over een infrastructuur, die steeds nieuwe toepassingen mogelijk maakt. Het helpt het ziekenhuis bij het invoeren van nieuwe serviceconcepten, bijvoorbeeld voor de maaltijden. Ook heeft u met het Pharmafilter-systeem een passend antwoord op stijgende heffingen op afval en afvalwater en de toenemende eisen aan duurzaamheid. Besparingen Door de vermaler Tonto op de afdelingen te installeren, bespaart het ziekenhuis op de kosten die afval met zich meebrengt: kosten van handling, opslag en transport van keukenafval, restafval en specifiek ziekenhuisafval. De eenmalig te gebruiken bedpan Olla en urinaal Botta, die in de Tonto worden weggegooid, maken de bedpanspoeler overbodig. Dat zorgt voor een vermindering van de kosten voor bijvoorbeeld opwarming van het water tot 100 o Celsius. Met de zuivering van het water in de Pharmafilter-installatie vervalt de verontreinigingsheffing van het waterschap. De vergisting van het organische afval verlaagt de afvoerkosten en dankzij de decontaminatie bespaart u op de verwerkingskosten van ziekenhuisafval. Pharmafilter verbetert de hygiëne in het ziekenhuis aanzienlijk, door het aantal contacten met potentieel besmet materiaal te beperken. Zo draagt het systeem bij aan infectiepreventie en verlaagt het de kosten die ziekenhuisinfecties met zich meebrengen. Opbrengsten Het Pharmafilter-systeem verhoogt de efficiency en verbetert de logistieke processen in de zorg. De combinatie van de Tonto en de verbruiksartikelen vereenvoudigt de protocollen. De tevredenheid bij patiënten neemt toe door verbetering van de hygiëne en door het gebruik van eigentijdse, ergonomisch uitgekiende hulpmiddelen. Doordat het afval direct wordt opgeruimd, komt er opslagruimte vrij op de afdelingen. De restwarmte die de installatie produceert kan het ziekenhuis benutten voor de verwarming. En het gezuiverde water is te gebruiken als proceswater, bijvoorbeeld voor het spoelen van de Tonto s en de toiletten. Hiervoor hoeft het ziekenhuis dus geen kostbaar drinkwater te gebruiken. Lease Het is mogelijk om het Pharmafilter-systeem financieel te leasen. Op deze wijze hoeft er geen grote investering ineens te worden gefinancierd. Het ziekenhuis betaalt maandelijks een vast bedrag, dat wordt terugverdiend door de besparingen en opbrengsten van het systeem. Dat maakt de beslissing om met Pharmafilter te starten een stuk eenvoudiger. Milieu Investeringsaftrek Het Pharmafilter-systeem komt in aanmerking voor de Milieu-investeringsaftrek (MIA) en valt onder de regeling decentrale sanitatie-installatie van het Agentschap NL (bedrijfsmiddelcode F8151). Deze regeling gaat onder meer over installaties, bestaande uit een samenstel van geschakelde technieken, die geneesmiddelresten in het afvalwater onschadelijk maken. Kosten en baten Elk ziekenhuis heeft zijn specifieke eisen en omstandigheden. De strategische business case van het Pharmafilter-systeem is dan ook voor ieder ziekenhuis verschillend. Om de economische haalbaarheid van de investering door te rekenen, bieden we graag een rekenmodel aan. De business case is onder meer afhankelijk van: - het aantal verpleegdagen en de gemiddelde verpleegduur - het aantal te vervangen bedpanspoelers - het aantal logistiek medewerkers - de hoeveelheid drinkwater (m 3 + kostprijs per jaar) - de hoeveelheid afvalwater (m 3 + kostprijs per jaar) - de hoeveelheid keukenafval of swill (kg + kostprijs per jaar) - de hoeveelheid restafval (kg + kostprijs per jaar) - de hoeveelheid specifiek ziekenhuisafval (kg + kostprijs per jaar) Infrastructuur voor nieuwe toepassingen Het Pharmafilter-systeem maakt innovatie binnen en rond het ziekenhuis mogelijk. Het is bijvoorbeeld eenvoudig om nieuwe verbruiksartikelen te introduceren, die de Tonto kan vermalen. Mogelijkheden te over: in de verpleging, de maaltijden voor patiënten, het bedrijfs- en bezoekersrestaurant, het lab, het linnengoed en de OK, kortom: in alle verzorgings- en verpleegprocessen. Deze innovatieve oplossingen vereenvoudigen de werkprocessen, verlichten het werk, maken het ziekenhuis schoner en ontlasten het milieu. Dit leidt allemaal tot lagere kosten en hogere opbrengsten, zodat de business case in de loop van de tijd nog verder verbetert.
5 ZORG & INFECTIEPREVENTIE Maakt het werk makkelijker, veiliger en plezieriger Een schoon en veilig ziekenhuis is van het grootste belang voor patiënten, personeel en bezoekers. Om ziekenhuisinfecties tegen te gaan, is het belangrijk om het aantal contacten met mogelijk besmet materiaal te minimaliseren. En dat is precies wat het Pharmafiltersysteem voor de zorg kan betekenen. De situatie In Nederland loopt 5,9% van de patiënten een ziekenhuisinfectie op, zo blijkt uit onderzoek van Prezies (looptijd maart 2007 t/m maart 2011). Andere studies bevestigen dit beeld. Zorgelijk, want ziekenhuisinfecties zijn gevaarlijk voor de patiënt. Bovendien zijn de kosten van preventie en behandeling van infecties zeer substantieel. Ziekenhuisinfecties ontstaan vaak door kruisbesmetting via zorgverleners na contact met besmet materiaal. De oorzaak: het personeel houdt zich over het algemeen niet goed aan de handhygiëneprotocollen. Uit onderzoeken (zoals het proefschrift Handhygiëne Compliance in het Ziekenhuis ) blijkt dat artsen en verpleegkundigen zich in gemiddeld 60% van de gevallen niet houden aan het protocol inzake de handhygiëne, zelfs op afdelingen met de meest kwetsbare patiënten. Het is dus verstandig om zo veel mogelijk contactmomenten met mogelijk besmet materiaal te elimineren, onder meer door introductie van veiliger hulpmiddelen (Inspectie voor de Gezondheidszorg). De oplossing Juist op dit punt biedt het Pharmafilter-systeem de zorg grote voordelen. Bij dit systeem wordt het grootste deel van het afval op de afdeling weggegooid in de Tonto. Dit beperkt het vervoer van afval door gangen en liften tot een minimum, net als de kans op fouten in de behandeling van potentieel besmet afval. De introductie van nieuwe disposables, zoals de eenmalig te gebruiken bedpan Olla en urinaal Botta, vereenvoudigt de protocollen en verkort de looplijnen nog verder. Hierdoor kan de verpleging meer tijd en aandacht besteden aan de patiënt. Zo draagt het Pharmafiltersysteem bij aan de wens van meer handen aan het bed.
6 VERNIEUWING IN DE PATIËNTENZORG Protocol vereenvoudigen In het traditionele ziekenhuis worden bedpannen en urinalen gereinigd in een bedpanspoeler. Hierbij heeft het personeel op meerdere momenten contact met potentieel besmet materiaal. Bovendien is er een significant risico dat voorwerpen zelfs na behandeling in de bedpanspoeler niet hygiënisch schoon zijn. Het Pharmafilter-systeem vermindert de kans op besmetting door virussen en bacteriën. Het systeem vereenvoudigt de protocollen op twee manieren: 1. Het personeel gebruikt biologisch afbreekbare wegwerpproducten. 2. Afval wordt dichtbij de bron vermalen en via de interne riolering afgevoerd; De wegwerpproducten, de bedpan Olla en urinaal Botta, worden na gebruik direct door de Tonto vermalen en afgevoerd. De Tonto wordt met de voet bediend. Dit eenvoudige werkproces elimineert contactmomenten met mogelijk besmet materiaal én neemt de noodzaak van één van de twee handendesinfecties weg. De Tonto is bovendien geschikt voor het verwerken van al het Specifiek Ziekenhuis Afval: bebloed verband, gaasjes, infusen en ander infectueus materiaal. Geen twijfel meer of iets wel of niet in de SZA-container moet. Het infectueuze en gevaarlijke afval verlaat het ziekenhuis via de snelste weg: het interne riool. Personeel Het Pharmafilter-systeem verlicht het werk van de verpleegkundigen. Bijna al het afval van de afdeling wordt weggegooid in de vermaler Tonto. De Tonto is veilig, schoon en eenvoudig te bedienen met een pedaal. Nadat het afval is ingebracht, staat de Tonto in 45 seconden weer klaar voor gebruik. Door vervanging van de stalen bedpan en het urinaal door eenmalig te gebruiken producten behoren de nadelen van de bedpanspoeler tot het verleden. Zoals de lange verwerkingstijd, opstapeling van nog te verwerken vuile bedpannen en urinalen en de gerede kans dat de bedpan of urinaal niet schoon is. Door de beperking van het aantal handelingen hoeven de verpleegkundigen minder te lopen en minder vaak hun handen te desinfecteren. Dit vergemakkelijkt de juiste uitvoering van het protocol. Afvalrecycling Ziekenhuisafval dat momenteel wordt gerecycled en mogelijk geld oplevert, kan ook na installatie van de Tonto op dezelfde wijze worden ingezameld en afgevoerd. Dat geldt voor de volgende afvalsoorten: - Papier en karton - Glas en porselein - Klein chemisch afval, zoals batterijen - Electroschroot, wit en bruingoed en metaal - Radioactief materiaal - Bouwafval en grof vuil Prettiger werken & Arbo Met Pharmafilter verbeteren de arbeidsomstandigheden in het ziekenhuis; het systeem maakt de werkomgeving hygiënischer en verlicht het werk. De stalen bedpan weegt zo n 3 kilo, de Olla slechts 400 gram. De urinaal Botta is tot stand gekomen in samenwerking met het verplegend personeel van het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft. De Botta vermindert het risico dat er druppels urine op de vloer of het uniform lekken. Bovendien kan de Botta 24 uur worden gebruikt en hoeft de urinaal dus minder vaak verwisseld te worden. De Tonto is zeer gebruiksvriendelijk. De laadopening bevindt zich op ergonomische hoogte, zodat de medewerker er gemakkelijk afval in kan deponeren. Kleinere afvalzakken volstaan, doordat afval direct wordt weggegooid. Bovendien voorkomt de Tonto stankoverlast van bijvoorbeeld organisch afval. De patiënt De nieuwe bedpan Olla wordt door de patiënt zeer gewaardeerd. De Olla zit stabieler en comfortabeler dan de stalen bedpan. Ook voelt de stalen bedpan vaak koud aan, of juist heet als hij net uit de bedpanspoeler komt. Voor patiënten die een postoel gebruiken, is de Olla de Luxe postoel ontwikkeld. De 24 uurs-urinaal Botta heeft voor de patiënt het voordeel dat men de verpleging niet om de urinaal hoeft te vragen. Bovendien is de Botta zo ontworpen, dat onaangename geurtjes worden vermeden. Het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft introduceerde onlangs een nieuw roomservice-concept, dat de patiënt meer vrijheid geeft in de maaltijdkeuze. De maaltijden worden op de afdeling voorbereid en geserveerd op eenmalig te gebruiken borden, bekers en bestek. Die worden na gebruik met de etensresten door de Tonto vermalen en afgevoerd. Innovatie zorg Pharmafilter biedt een platform voor innovatie en infectiepreventie. In samenwerking met artsen, verpleegkundigen, microbiologen en patiënten ontwikkelen we duurzame producten die het werk versimpelen en veiliger maken. Momenteel werken we bijvoorbeeld aan een mobiel toilet voor patiënten die thuis herstellen van een cytostaticabehandeling. Deze medicijnen zijn zeer toxisch. Met het mobiele toilet (Olla on the move) creëren we thuis een veilige oplossing voor patiënt, huisgenoten en milieu.
7 VANUIT FACILITAIR PERSPECTIEF GEZIEN Pharmafilter brengt rust op de afdeling Het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft vroeg ons in 2006 om de logistiek in het gebouw te onderzoeken. Het doel was om de logistiek in het nieuw te bouwen ziekenhuis te optimaliseren. Sommige stromen, zoals de verplaatsing van personeel, patiënten en hun bezoekers bleken onvermijdelijk. Maar dat gold niet voor de opslag en het vervoer van het dagelijkse afval. Afvalverwerking is onhygiënisch én een zware belasting van gangen en liften. Het Pharmafilter-systeem zorgt ervoor dat het rustiger wordt op gangen en in liften. Het afval wordt niet meer gebufferd, in karren verzameld en door de gangen en liften afgevoerd. Dit bespaart tijd van de logistiek medewerker, vermindert de drukte in liften en vermindert de kans op vervuiling van gangen en liften. Invoering van de Tonto s op de afdelingen verlicht het werk van de logistiek medewerkers. Het systeem beperkt de verplaatsing van zware karren en containers tot het minimum. In het Reinier de Graaf Gasthuis is het Pharmafilter-systeem uitgebreid getest. In 2008 hield men een proefopstelling om het principe van het systeem te testen. In 2010 volgde een test op volledige schaal, om het concept in de dagelijkse praktijk uit te proberen. Inmiddels werkt het Reinier de Graaf Gasthuis al enkele jaren met het Pharmafilter-systeem.
8 DE IMPLEMENTATIE VAN PHARMAFILTER De installatie Het Pharmafilter-systeem is zo ontworpen dat het eenvoudig geïnstalleerd kan worden. De Tonto s komen in de plaats van de bedpanspoelers en krijgen een plug & play aansluiting op de reeds aanwezige interne riolering. De zuiveringsinstallatie wordt modulair gebouwd op een aan te brengen fundering. De installatie bestaat uit containerunits die prefab opgebouwd en ingericht zijn. De tanks voor de vergisting van het afval en de bioreactor voor de zuivering van het water worden volgens een vaste standaard gebouwd. De installatie sluit aan op de aanwezige infrastructuur voor afvalwater, water, elektra, data en gas. De installatie van het complete zuiveringssysteem neemt slechts circa twee maanden in beslag. Ruimte Ruimte binnen Elke Tonto bespaart een gemiddeld ziekenhuis vier vierkante meter aan opslagruimte op de afdeling. De Tonto kan overal worden geïnstalleerd waar het werkproces dat wenselijk maakt. Op de verpleegafdeling is dat normaliter de plek van de huidige bedpanspoeler. De Tonto heeft ongeveer dezelfde afmetingen en heeft dezelfde aansluitingen als de bedpanspoeler. Met het Pharmafilter-systeem zal ook de centrale interne opslag voor bijvoorbeeld specifiek ziekenhuisafval minder ruimte vergen. Ruimte buiten Een standaardinstallatie van Pharmafilter op het terrein van het ziekenhuis neemt 21 x 18 meter in beslag. Met het Pharmafilter-systeem kan de omvang van het milieustation en de vuilcontainers worden teruggebracht. Voor het onderhoud aan de Tonto s dient een serviceruimte van 17 m 2 te worden ingericht of wordt een servicecontainer van die afmetingen geplaatst, bijvoorbeeld bij het milieustation. Het riool Interne riolering De vermaler Tonto is aangesloten op de bestaande interne riolering van het ziekenhuis. Het transport van afval door de interne riolering vereist dat de riolering voldoet aan de normen van het Bouwbesluit. Lokale knelpunten die hieraan niet (meer) voldoen kunnen in het algemeen eenvoudig worden verholpen. De resultaten in het Reinier de Graaf Gasthuis in Delft tonen aan dat het Pharmafilter-systeem ook in oudere gebouwen eenvoudig kan worden geïnstalleerd en naar behoren werkt. Riolering buiten Als de installatie buiten het ziekenhuis niet bij de centrale aansluiting op het rioolstelsel komt te staan, kan het riool worden omgelegd. Waar mogelijk gebeurt dit met vrij verval riolering. Mocht dit vanwege hoogteverschillen of de afstand niet mogelijk zijn, dan wordt een pompput geïnstalleerd. Deze speciaal ontwikkelde pompput leidt het afvalwater van het ziekenhuis samen met het vermaalde afval onder persdruk naar de ontvangstput van de installatie. Service Service Installatie Het Pharmafilter-systeem werkt op basis van Fail Safe procesautomatisering. Fail Safe is ook de norm in bedrijfstakken die aan de strengste eisen moeten voldoen, bijvoorbeeld de olie- en gasindustrie. De bedrijfskritische apparatuur is minimaal dubbel uitgevoerd. De servers zijn op verschillende locaties gespiegeld en voorzien van firewalls en back-ups voor datacommunicatie. Het proces is geautomatiseerd en draait volledig autonoom. Pharmafilter monitort op afstand de goede werking en voert noodzakelijk onderhoud aan de installatie uit. Service Tonto Elke Tonto wordt op afstand gemonitord. Blokkeringen door gebruikersfouten kunnen door de eerstelijns storingsdienst van het ziekenhuis worden verholpen. Bij technische storingen wordt de Tonto eenvoudig van zijn docking station afgekoppeld en vervangen door een reserve-exemplaar. Zo kan het bedrijfsproces over het algemeen binnen 20 minuten doorgaan. Pharmafilter voert de tweedelijns storingsdienst en het onderhoud uit in een aparte serviceruimte of werkcontainer buiten het ziekenhuis. Beveiliging Beveiliging Installatie De installatie is beveiligd met een hek van 2,5 meter hoog, ramen van gehard glas, goed sluitwerk, camera s en een inbraak- en brandalarm. Infraroodcamera s registreren elke beweging in de installatie, 24 uur per dag. De beelden zijn op de computer of de smartphone te zien. Het datacenter in de installatie bevindt zich in een aparte, afgesloten ruimte. Beveiliging Tonto De Tonto is zo ontworpen dat de gebruiker nooit bij de messen kan komen. Bij een te zware belasting schakelt de Tonto zichzelf uit. De Tonto kan desgewenst worden uitgerust met een lezer, zodat hij alleen met een personeelspas te gebruiken is. Omgevingsvergunning Volgens de Omgevingswet is bij de invoering van het Pharmafilter-systeem een wijziging in de Omgevingsvergunning vereist. De doorlooptijd van deze wijziging bedraagt doorgaans zes maanden. Pharmafilter wordt door het Ministerie van Infrastructuur en Milieu en door de waterschappen in verschillende opzichten beschouwd als best practice. De vergunning is in Delft en Terneuzen inmiddels verleend, onder meer voor het verwerken van specifiek ziekenhuis afval (SZA). Naast de vergunning van de gemeente is goedkeuring van de brandweer nodig.
9 EEN SCHONER MILIEU Pharmafilter reinigt water en afval Pharmafilter gelooft in de circulaire economie. Dit systeem streeft naar een maximale herbruikbaarheid van grondstoffen en producten om waardevernietiging tot een minimum te beperken. In de circulaire economie bestaan twee kringlopen van materialen. De biologische kringloop zorgt ervoor dat gebruikte grondstoffen veilig terugkomen in de natuur. En voor de technische kringloop zijn producten en onderdelen zodanig ontworpen, dat ze met behoud van kwaliteit opnieuw gebruikt kunnen worden of via een natuurlijk proces kunnen worden omgezet in energie. Hierdoor blijft hun economische waarde zoveel mogelijk behouden. Zuivering van het afvalwater Het afvalwater wordt gezuiverd door een combinatie van biologische, fysische en chemische processen. Deze processen zijn op innovatieve wijze geoptimaliseerd voor stapsgewijze waterzuivering. De eerste stap is de behandeling van het water in een bioreactor met actief slib, dat zware metalen, stikstof en fosfaten opneemt. In de volgende stap neemt het membraanfilter de virussen en bacteriën voor zijn rekening. Deze poreuze rietjes laten alleen water passeren. De derde stap in de waterzuivering is de behandeling met meervoudige oxidatie. De opgeloste verontreinigingen inclusief medicatie worden hierbij letterlijk verbrand. Behandeling met actief kool is de laatste stap in de zuivering van het water. De laatste sporen van medicijnen, röntgencontrastmiddel en hormoonverstorende stoffen worden geadsorbeerd. Het Pharmafilter-systeem levert een belangrijke bijdrage aan het terugdringen van medicijnresten in het oppervlaktewater. Medicijnen en cytostatica, toegepast bij de behandeling van kanker, vormen de meest agressieve verontreinigingen van het afvalwater. De rioolwaterzuiveringsinstallaties (RWZI) van de Waterschappen zijn niet ingericht voor de verwijdering hiervan. Bovendien bestaat altijd de mogelijkheid van overstort van rioolwater in het oppervlaktewater bij overvloedige neerslag. Medicijnresten in het water brengen schade aan de natuur, met name in de aquatische wereld. Wetenschappelijk is aangetoond dat vissen door microverontreinigingen van geslacht veranderen. Ook in drinkwater zijn sporen van tientallen medicijnen aantoonbaar. Nationale en internationale overheden hebben steeds meer aandacht voor dit probleem. Strengere regelgeving en stijgende verontreinigingsheffing voor deze stoffen zijn onontkoombare trends.
10 VERANTWOORDELIJKHEID NEMEN Schoon water Ziekenhuizen zijn verantwoordelijk voor 20 tot 47% van de uitstoot van medicinale stoffen. Het percentage is afhankelijk van de locatie van het ziekenhuis en de grootte ten opzichte van andere lozers op de waterzuiveringsinstallatie. Deze medicinale stoffen komen via de conventionele rioolwaterzuivering in het oppervlaktewater en vervolgens in het drinkwater terecht. Het water dat het Pharmafilter-systeem heeft gezuiverd is schoon en opnieuw te gebruiken als proceswater. Na het doorlopen van de zuivering zijn van de circa 100 meetbare medicijnen en cytostatica geen sporen meer waarneembaar. Bij tests in onafhankelijke laboratoria zijn alle metingen beneden de detectielimiet. Ditzelfde geldt voor de gemeten hormoonverstoorders, röntgencontrastmiddelen, brandvertragers en pathogenen. Reductie van afval Organisch afval Het organische afval, inclusief feces en de producten van bioplastics, wordt vrijwel volledig omgezet in biogas. Een warmtekrachtkoppeling zet het biogas om in warmte en energie. Het vergistingsproces duurt gemiddeld 30 dagen bij een temperatuur van 60 o C. Bioplastics De verbruiksartikelen van Pharmafilter zijn goed vormgegeven, functioneel, duurzaam geproduceerd en gemaakt van biologisch afbreekbaar materiaal. Deze hoogwaardige producten zijn prettig in het gebruik voor de patiënt, verpleging, catering en logistiek. De bioplastics zijn gemaakt van organische afvalresten. Deze tweede generatie grondstoffen gaan niet ten koste van de productie van voedsel. De bioplastics hebben uitstekende fysieke eigenschappen en worden door anaerobe vergisting omgezet in biogas. Conventioneel afval De installatie ontsmet het resterende afval uit de ziekhuisprocessen, van patiënten en bezoekers. Dit bestaat grotendeels uit niet-vergistbare conventionele kunststoffen. Het afval wordt na ontsmetting verzameld in een opslagcontainer en daarna afgevoerd naar een verbrandingsoven. Die gebruikt het afval als brandstof voor het opwekken van energie. Het doden van virussen en schadelijke bacteriën Voor het doden van virussen en schadelijke bacteriën krijgt het vermalen afval drie behandelingen. De eerste stap in de decontaminatie vindt plaats in de vergister. Dertig dagen lang wordt het vermalen vaste afval vergist bij een temperatuur van 60 graden. Dit doodt de voor de mens schadelijke virussen en bacteriën. De tweede stap is de verhitting van het residu dat niet is vergist. Bij een temperatuur van 100 graden wordt het residu verhit voor een periode van minuten. Dit proces doodt de overige aanwezige bacteriën. Als extra veiligheid wordt het gedecontamineerde residu nogmaals ontsmet door het in contact te brengen met de resterende ozon die bij de waterzuivering is gebruikt. Na deze behandeling is het residu veilig te verwerken. Regelgeving Regelgeving water Sinds 2000 geldt de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW). Het doel van de KRW is kwaliteitsverbetering van grond- en oppervlaktewater, zodat het water chemisch en ecologisch (weer) gezond wordt en ook voor toekomstige generaties geschikt is. De Europese Commissie heeft daartoe onder meer een lijst opgesteld van prioritaire stoffen die een groot risico vormen in en via het watermilieu. In de KRW heeft de Europese Commissie milieukwaliteitsnormen vastgesteld voor 33 prioritaire stoffen. Aan deze lijst worden in de toekomst geneesmiddelen en hormoonverstorende stoffen toegevoegd. Het Pharmafilter-systeem voldoet ruimschoots aan de huidige en nog te verwachten kwaliteitsnormen. Regelgeving afval De regelgeving betreffende afval is streng en uitgebreid. Met name op het vlak van gevaarlijk afval worden er stringente eisen gesteld aan de werkomgeving, de opslag, het wegtransport en de verwerking. Het Pharmafilter-systeem vereenvoudigt de procedures binnen het ziekenhuis en vermindert transport en verwerking buiten het ziekenhuis. Massabalans en slib Voor ieder ziekenhuis wordt een massabalans opgemaakt van de hoeveelheid te verwerken vast afval dat het riool aanvoert. Dit materiaal bestaat uit vijf hoofdcomponenten: biologisch afbreekbare plastics voorbezonken fractie uit het riool organisch afval (etensresten) restafval Specifiek Ziekenhuis Afval (SZA) Innovatie Pharmafilter ziet het als een uitdaging om de milieubelasting van het systeem tot een minimum te beperken. Of het nu gaat om de winning van de benodigde grondstoffen, productie, transport, gebruik of de afvalverwerking. We zijn voortdurend met onze partners op zoek naar manieren om de techniek te verbeteren. Met de verbruiksartikelen van bioplastics streven we naar een circulaire (bio)economie, waarin biologische afbreekbare grondstoffen voor 100% worden omzet in energie. Bij de beëindiging van het gebruik neemt Pharmafilter het systeem in voor efficiënt hergebruik van eindige grondstoffen.
11 PRODUCTEN OLLA De nieuwe bedpan Olla is een eenmalig te gebruiken bedpan van bioplastic, die geschikt is voor vrouwen en mannen. In vergelijking met de stalen bedpan is de Olla eenvoudig in gebruik. De nieuwe po is comfortabeler, zit stabieler en heeft het voordeel dat hij niet koud of heet aanvoelt, zoals dat bij de stalen bedpan regelmatig voorkomt. De Olla heeft een scheidingswandje voor urine en feces en een maatverdeling bij het urinegedeelte. De Olla kan met een deksel hermetisch worden afgesloten voor het loopje naar de Tonto. Eventueel kan na sluiting nog een urinemonster worden afgenomen, met een naald door een vliesje in het deksel. Na gebruik wordt de Olla weggegooid in de Tonto. Afmetingen l x b x h Inhoud eerste compartiment cc Inhoud tweede compartiment cc Afsluiting Gebruikt materiaal Bescherming hitte Bescherming kou Voorraad Doos Maximaal gewicht gebruiker Overig 30 cm x 39 cm x 9 cm 500 ml 800 ml Lucht-, water- en geurdicht. Na sluiting niet meer te openen. Biologisch afbreekbare polymeer 100º c -5º c 12 maanden uit de doos 10 of 20 eenheden 145 kilo Antispatrand voor gebruik door vrouwen.
12 BOTTA TONTO De Tonto vermaalt het afval van de afdeling. De laadruimte zit aan de bovenkant op een ergonomische hoogte, zodat de medewerker er gemakkelijk afval in kan deponeren. De Tonto wordt gesloten met het voetpedaal, waarna het afval in de afgesloten trommel wordt vermalen. Vervolgens wordt het apparaat gereinigd en gedesinfecteerd. Na deze behandeling opent de klep automatisch en is de Tonto weer klaar voor gebruik. De vermaaltanden van de Tonto zijn van gehard en gecarboneerd staal. De hardheid is ca. 55 Hrc. De Tonto verbruikt 0,11 kwh en ca. 9 liter water per spoeling. De eenmalig te gebruiken mannenurinaal Botta heeft voor de patiënt het voordeel dat men de verpleging niet om een urinaal hoeft te vragen. Door de opvangzak heeft de urinaal een opslagcapaciteit voor 24 uur. Een innovatief afsluitmechanisme vermijdt onaangename geurtjes. De Botta is eenvoudig één keer per dag mee te nemen en weg te gooien in de Tonto. De Botta is gemaakt van bioplastics en wordt in de installatie volledig vergist. Afmetingen opvangzak l x b Afmetingen opslagzak l x b x h Afmeting slang Afmeting bedhanger h x b Inhoud opvangzak cc Inhoud opslagzak cc Afsluiting Gebruikt materiaal Bescherming hitte Bescherming kou Voorraad Doos 30 cm x 35 cm 35 cm x 40 cm x 5 cm 1 meter 45 cm x 10 cm 800 ml 5 liter Lucht-, water- en geurdicht. Terugslagventiel en films van polymeer. Biologisch afbreekbare polymeer 100º c -5º c 12 maanden uit de doos 10 of 20 eenheden De Tonto is bij levering klaar om aan te sluiten. Voor de plaatsing dienen de noodzakelijke aansluitingen in een straal van 0,5 meter goed toegankelijk te zijn en de vloer vlak. De rioolaansluiting met een diameter van 110 millimeter moet door de vloer worden geleid en afgezaagd op gelijke hoogte met het vloerniveau. Hierop wordt voor plug & play een docking station aangebracht. De overige aansluitingen moeten bij voorkeur op de achterwand geplaatst zijn, op minimaal 1,5 meter hoogte vanaf de vloer. De voorbereidingen dienen te worden uitgevoerd door erkende installateurs, met inachtneming van de geldende voorschriften. Afmetingen l x b x h Minimale breedte van de locatie Minimale diepte van de locatie Gewicht apparaat Aansluiting elektra (b) Aansluiting water (d) Aansluiting riool (a) Aansluiting data (c) Niet geschikt afval Overig 103,1 cm x 60 cm x 120 cm 80 cm 234 cm (i.v.m. toegang palletwagen) Ca. 530 kg 400 V 3P + N + 16A Wasmachinekraan G3/4 buitendraad, waterdruk min. 0,15 MPa bij ca. 25Ltr/Min. Benodigde slang wordt meegeleverd. 110 mm buitendiameter, afschot min. 1/200 max. 1/50 UTP stekkerdoos Papier, glas, metaal en batterijen Data blad en montagepunten van het grondstation worden los meegeleverd
13 Het Pharmafilter-systeem en de verbruiksartikelen INSTALLATIE De Pharmafilter-installatie verwerkt en zuivert het afval en afvalwater op het terrein van het ziekenhuis. De installatie wordt modulair geleverd en geplaatst op een geconstrueerde betonnen fundatie. Het bestek Fundatie Pharmafilter geeft de plaatsen aan voor de installatie van de diverse aansluitingen. De rioolaansluitingen hebben een aansluiting op de ontvangstput en leiden door de wand van de put. De put heeft voor de uitwijk bij calamiteiten naast de aanvoer een overstort. Hierbij hoort een retourleiding met een diameter van 250 millimeter. De voorbereidingen dienen te worden uitgevoerd door erkende installateurs, met inachtneming van de geldende voorschriften. Het Pharmafilter-systeem bestaat uit de vermaler Tonto en de zuiveringsinstallatie. Het afval dat de Tonto vermaalt, wordt samen met het afvalwater afkomstig van het sanitair via de aanwezige interne riolering afgevoerd naar de installatie. In deze installatie wordt het organische afval en verbruiksartikelen gemaakt van bioplastics vergist en omgezet in elektriciteit. Het overige afval, waaronder conventionele plastics, wordt gedecontamineerd en afgevoerd. Het afvalwater wordt in vier stappen gezuiverd tot proceswater, dat het ziekenhuis bijvoorbeeld kan gebruiken voor het doorspoelen van de toiletten. Verbruiksartikelen De bedpan (Olla) en urinaal (Botta) zijn de eerste in een reeks verbruiksartikelen die comfort, hygiëne en de efficiency in de zorg verhogen. Deze producten worden in samenwerking met patiënten en verpleging ontwikkeld. Ze zijn gemaakt van biologisch afbreekbare kunststoffen die volledig worden vergist in de Pharmafilter-installatie. Het staat het ziekenhuis geheel vrij zelf verbruiksartikelen te ontwikkelen of te betrekken van derden. Hoe meer keuze, hoe beter dat voor de gebruikers van het systeem is. Pharmafilter juicht de ontwikkeling van nieuwe biologisch afbreekbare materialen en producten toe, ook als deze door derden worden aangedragen. Afmetingen standaard l x b x h 21 m x 18 m x 6m Minimale vrije ruimte rond de installatie 1,5 meter Bestaande riolering Gescheiden riool (hemelwater afgekoppeld) Aansluiting elektra Geïnstalleerd vermogen 130 KW Aansluiting water Waterdruk min 3 bar, 32 mm Aansluiting gas 25 kw, 22 mm Aansluiting riool aanvoer (vrij verval) 250 mm buitendiameter, afschot min. 1/150 max. 1/50 Aansluiting riool afvoer (vrij verval) 250 mm buitendiameter, afschot min. 1/150 max. 1/50 Aansluiting data Internet / telecom Verlichting Optie meenemen in terreinverlichting Cameratoezicht Retour naar ziekenhuis Proceswater retour naar ziekenhuis Afhankelijk van gebruik
Pharmafilter. april 2012
Pharmafilter Resultaten DEMONSTRATIEPROJECT IN HET Reinier de Graaf Gasthuis Delft april 2012 Pharmafilter een schoner ziekenhuis, een schoner milieu Afval door de riolering afvoeren, voor een schoner
Nadere informatieReinier de Graaf Gasthuis
Reinier de Graaf Gasthuis Het meest duurzame ziekenhuis van Nederland Bron: Sterrengids voor Gastvrijheid 2012 Cradle2Cradle Café en de Zorg 26 maart 2013 Since 1252 1 Facts & Figures Reinier de Graaf
Nadere informatieDEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING
DEMONSTRATIEPROJECT D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING D ECENTRALE AFVALWATERZUIVERING INLEIDING Landustrie Sneek BV bezit een ruime hoeveelheid kennis en ervaring in het transporteren en behandelen van riool-
Nadere informatieALLE DAGEN DUURZAAM OP WEG NAAR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE. Eric Schoones
ALLE DAGEN DUURZAAM OP WEG NAAR EEN CIRCULAIRE ECONOMIE Eric Schoones 216 Pharmafilter, Reinier de Graaf Groep, EGM Architecten duurzaam ziekenhuis Strategische routing Pharmafilter, Reinier de Graaf Groep,
Nadere informatieDe Complete Oplossing
Facilitair BV Innovatieve oplossing voor infectierisico s Significante afname van infectierisico s Tijdbesparend Kostenbesparend Milieuvriendelijk Eenvoudig in gebruik De Complete Oplossing QRS Facilitair
Nadere informatieNieuwe sanitatie in Nederland. Bert Palsma
Nieuwe sanitatie in Nederland Bert Palsma Conventioneel is fantastisch! Drinkwater; 125 l/p/dag 180 /jr Riolering 125/ jr RWZI 135/ jr 440,- / huishouden /jr 1 toilet spoeling (5 l) ~ 0,025 1 toilet spoeling
Nadere informatieAfwegingen bij Afvalwaterzuivering
Afwegingen bij Afvalwaterzuivering Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu De uitgangspunten voor de bescherming van het milieu tegen verontreiniging door de lozing van afvalwater zijn
Nadere informatieReinigings- en desinfectieapparatuur
Reinigings- en desinfectieapparatuur Hoogwaardige kwaliteit uit Denemarken De nieuwe generatie bedpanspoelers Duurzaam RVS 316 Bedpanspoelers Een betrouwbare schakel in de preventie van kruisinfecties
Nadere informatieWeg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater
Weg met dat vieze water! Alles wat je moet weten over afvalwater Nederland is een land van water. Met veel beken, sloten en rivieren. Het water dat door deze beken, sloten en rivieren stroomt noemen we
Nadere informatieDé nieuwe norm van schoon
robotic cleaning solutions Dé nieuwe norm van schoon Infectiepreventie in ziekenhuizen wordt steeds belangrijker. De reiniging van bedden en matrassen speelt hierbij een belangrijke rol. Hoe schoner het
Nadere informatiegrondstof? Afvalwater als Energie winnen uit afvalwater Verwijderen van medicijnen en hergebruik van meststoffen Veel mogelijkheden
Afvalwater als grondstof? Energie winnen uit afvalwater Om energie uit afvalwater te winnen wordt het water van het toilet, eventueel gemengd met groente en fruitafval, vergist. Daarvoor worden een vacuümsysteem,
Nadere informatieMilieubelasting ziekenhuizen
Milieubelasting ziekenhuizen Case: Meander Medisch Centrum Amersfoort 18 april 2019 Bijeenkomst Duurzaam MBO Stef Bots, adviseur milieu 19 maart en duurzaamheid 2013 Meander Medisch Centrum presentatie
Nadere informatieProductfolder QRS disposables % gerecyclede materialen 100% biologisch afbreekbaar geen toegevoegde kleur- of kunststoffen
Productfolder QRS disposables 2016 100% gerecyclede materialen 100% biologisch afbreekbaar geen toegevoegde kleur- of kunststoffen Alle door QRS op de markt gebrachte disposable pulp producten zijn geschikt
Nadere informatieNascheiding kunststoffen. Het heldere alternatief van Attero
Nascheiding kunststoffen Het heldere alternatief van Attero Sinds 1 januari 2010 moet elke gemeente in Nederland een fors deel van het kunststof verpakkingsafval scheiden van de rest van het huishoudelijk
Nadere informatieGrondstof voor een beter milieu
Afval is Grondstof voor een beter milieu ISO-14001 Haal meer uit afval Gescheiden inzameling De Gewestelijke Afvalstoffen Dienst (GAD) zorgt voor het inzamelen van het huishoudelijk afval in Gooi en Vechtstreek.
Nadere informatieZiekenhuizen. Contactisolatie
Ziekenhuizen Contactisolatie Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: november 2006 Revisie: november 2011 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits de Werkgroep Infectie Preventie
Nadere informatieFacilitair & afvalbeheer
Facilitair & afvalbeheer Per week gooien we gemiddeld vijf kilo afval per persoon weg. Een groot deel hiervan komt terecht in de werkomgeving. Dit is voor de afdeling facilitair management een belangrijk
Nadere informatieExcursie Rioolwaterzuivering van Waterschap Vallei en Veluwe te Apeldoorn. d.d
Excursie Rioolwaterzuivering van Waterschap Vallei en Veluwe te Apeldoorn. d.d.23-06-2017. We werden rond 14.00 uur verwelkomd door de heren Dick v.d.outenaar, die als spreker optrad, samen met Arjan Buitenhuis
Nadere informatieNieuwe stoffen in de waterketen. Jelle Roorda (MWH)
Nieuwe stoffen in de waterketen Jelle Roorda (MWH) Nieuwe stoffen, nieuwe routes! Jelle Roorda (MWH) Nieuwe stoffen Enge stoffen Vergeten stoffen (organische) microverontreinigingen Prioritaire stoffen
Nadere informatieWaterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch
Voorbeeldprojecten Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Waterschapsenergie, Waterschap Aa en Maas, Den Bosch Data Contact: Waterschap Aa en Maas Meer informatie: www.aaenmaas.nl Water Hitte
Nadere informatieBedpanspoeler. BP 100 H Bedpanspoeler voorlader hoog model
Bedpanspoeler Bedpanspoeler BP 100 H Bedpanspoeler voorlader hoog model BP 100 is een bedpanspoeler volgens modern concept, ontworpen en gebouwd volgens de EU richtlijnen met betrekking tot veiligheid
Nadere informatieOASIS. Ons eigen concept voor Verzorgend Wassen. Samen voor de grote PLUS
OASIS Ons eigen concept voor Verzorgend Wassen Samen voor de grote PLUS Verzorgend Wassen is comfortabeler en effectiever Synergy Health introduceert een nieuw - en geheel eigen! - concept voor Verzorgend
Nadere informatieHuur uw vrijheid in ruimte
Huur uw vrijheid in ruimte Altijd een snelle, passende oplossing De Meeuw ontwikkelt en produceert al sinds 1929 flexibele huisvesting op maat. Dat doen we in nauwe samenwerking met onze opdrachtgevers.
Nadere informatieDe hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek
De hoogwaardige zuivering van afvalwater papierfabrieken Eerbeek De drie oprichters van IWE Binnen modern en duurzaam ondernemerschap past het niet om het milieu onnodig te belasten. Een besef dat nu wijdverbreid
Nadere informatieDorset Droogsysteem. biomassa en pluimveemest
Dorset Droogsysteem voor biomassa en pluimveemest n Drogen van Biomassa Biogasdigistaat Houtsnippers Zuiveringsslib Pluimveemest Veevoeders n Compact en flexibel n Korrelfabriek n Hygiënisatie n Wegen
Nadere informatieStandpunt Nieuwe Sanitatie
Standpunt Nieuwe Sanitatie Vastgesteld door het college van dijkgraaf en hoogheemraden op 12 juni 2012. Inleiding Over de manier van inzameling- en zuivering van huishoudelijk afvalwater ontstaan nieuwe
Nadere informatieDe ONBEKENDE KANT van PLASTIC. Waarom worden zoveel. producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt?
De ONBEKENDE KANT van PLASTIC Waarom worden zoveel producten in plastic verpakt? En wat moet er gebeuren met deze verpakking als dit afval wordt? PLASTIC IS WAARDEVOL Tijdens de productie en gebruik EEN
Nadere informatievoor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver
Mobiele waterzuivering voor de deur Mobiele opvangmiddelen voor afvalwater Opslag van afvalwater Clean Water Mobiele waterzuiver ing Afvalwater zuiveren voor de deur Afvalwater zuiveren voor de deur? Niet
Nadere informatieAlles Over Verbranding. KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring
Alles Over Verbranding KARA heeft de techniek, de kennis en ervaring 100 JAAR ERVARING Verbranden mag dan eenvoudig lijken, maar thermische conversie van biomassa is een complex proces. Voor een optimale
Nadere informatieDe schillenboer komt terug
De schillenboer komt terug In Waalre loopt een afvalproef. Er is een fiets met een aanhangbak ontworpen waarmee we in een proefwijk afval inzamelen. Twee keer in de week haalt Roel het keukenafval (voedselresten),
Nadere informatieVan pot naar pan. Groen gas uit Tilburg
Van pot naar pan Groen gas uit Tilburg Even ten noorden van de stad Tilburg ligt de gelijknamige locatie van Attero. De locatie bestaat uit een stortplaats, een overslagstation en een grondbank. Er zijn
Nadere informatieMilieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water?
Milieuvriendelijke en efficiënte desinfectie zonder chemicaliën en toxische additieven enkel elektriciteit, zout en water? Dankzij een uiterst efficiënte en stabiele diaphragma electrolyse produceert ANOLYTECH
Nadere informatieDe toekomst is dichterbij dan je denkt
Duurzaamheid begint bij jezelf Wij stellen ambitieuze doelen voor een duurzame toekomst. Wij streven ernaar om een zo duurzaam mogelijk assortiment aan te kunnen bieden. Wij geloven in een productieketen
Nadere informatieSteelco Bedpanspoelers
Steelco Bedpanspoelers Steelco Bedpanspoelers De internationale reputatie van Steelco groeit nog steeds vanwege haar beleid op het gebied van investering in productontwikkeling. Deze serie bedpanspoelers
Nadere informatieEnergiebesparing Meer Comfort s a v i n g y o u e n e r g y
Energiebesparing Meer Comfort s a v i n g y o u e n e r g y Wereldmarkt gids voor thermische werking Een innovatieve technologie Homogenisering van de temperatuur tussen vloer en plafond Industrie Zonder
Nadere informatieEindrapportage Simplastic. Hoe komen tot vermindering van plastic verpakkingsafval in de zorg?
Eindrapportage Simplastic Hoe komen tot vermindering van plastic verpakkingsafval in de zorg? Inhoud 1 Simplastic 2 Circle Scan 3 Conclusies Circle Scan 4 Sorteerproef 5 Conclusies sorteerproef 6 Aanbevelingen
Nadere informatiemiscea LIGHT SNEL. SCHOON. EENVOUDIG. the new standard
miscea LIGHT SNEL. SCHOON. EENVOUDIG. the new standard miscea LIGHT SNEL. SCHOON. EENVOUDIG. Wist u dat 78% van de gebruikers van openbare sanitaire ruimtes de voorkeur heeft om contactloze dispensers
Nadere informatieHoe groen zijn uw evenementen?
Even voorstellen... GMB introduceert SaNiPhos : Europa s eerste urineverwerkingsfabriek voor het verwerken en winnen van nuttige meststoffen uit urine. Terugwinning van fosfaat en stikstof uit urine levert
Nadere informatieInleiding Basisbegrippen Energie Materialen Vormgeving Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten
Bruikbaarheid Binnenklimaat Kosten Wat kan er gebeuren in de wereld als de productie niet kan voldoen aan de stijgende vraag? Fossiele brandstof en delfstoffen zijn eindig. Probleemstelling is dus eenvoudig
Nadere informatieHalo Green CupS DOING GOOD IS EASY
DOING GOOD IS EASY Halo Green CupS DOING GOOD IS EASY Doe het goed. Doe het duurzaam. Wij streven ernaar om zo duurzaam mogelijk te produceren. Wij geloven in een productieketen die rond is. In de zogenaamde
Nadere informatiefeiten& weetjes energiecentrale REC Alles wat je zou moeten weten... Hoe Hoe eigenlijk? zit het eigenlijk? De REC maakt van uw afval duurzame energie
Alles wat je zou moeten weten... feiten& weetjes zit het energiecentrale REC De REC maakt van uw afval duurzame energie Omrin is koploper in het scheiden van huishoudelijk afval. Ons doel? Zo veel mogelijk
Nadere informatieAntwoordenboekje Lespakket bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016
Antwoordenboekje Lespakket bezoek rioolwaterzuivering Juni 2016 Vragen/opdrachten voorafgaand aan het bezoek Vraag 1 Grof vuil halen we met een rooster uit het afvalwater. Noem 4 dingen die je verwacht
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2014 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieToepassen van een Pharmafilterinstallatie een gefilterde blik op het implementatieproces
Toepassen van een Pharmafilterinstallatie een gefilterde blik op het implementatieproces Introductie Duurzaamheid is al lang geen modewoord meer. Het is inmiddels een ingeburgerd principe om kosten te
Nadere informatieAfvalwater zuiveren Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014
Afvalwater zuiveren 1970-2030 Bezoek Wageningse Alumnivereniging 22 april 2014 Even voorstellen: Mathijs Oosterhuis (T32, 1993) Specialisatie: milieutechnologie 1999-2003 TNO-MEP 2003-heden Waterschap
Nadere informatieEnergie uit water: ThermoGenius
Energie uit water: ThermoGenius Uw energie bron in het water: warmte en koeling met ThermoGenius water warmtewisselaars Voor woonboten en gebouwen op of aan het water Hoog efficiënte verwarming en koeling
Nadere informatieTeam Milieu. Afval scheiden: dat doen we samen! Arbo & Milieu. Met het oog op een gezond milieu!
Team Milieu Afval scheiden: dat doen we samen! Arbo & Milieu Met het oog op een gezond milieu! De basis van de werkzaamheden van de sector Arbo & Milieu van de directie Personeel van Erasmus MC is neergelegd
Nadere informatieHANZEHOGESCHOOL GRONINGEN
AFVALVERWERKING 2015 HANZEHOGESCHOOL GRONINGEN Hanzehogeschool Groningen Januari 2016 Versie 0.1 1 Inhoud Inleiding... 3 Afvalverwerkers en afvalstromen... 4 Verzamelen van gegevens... 5 Hoeveelheden afval
Nadere informatieGetinge 600-serie Bovenlader bedpanspoeler
Getinge 600-serie Bovenlader bedpanspoeler Getinge 600 -serie Gebruiksvriendelijk? Optimale technologie? Waarom niet allebei!! Het ontwikkelen van desinfectieapparatuur die zowel eenvoudig in gebruik als
Nadere informatieTechnische Fiche Reni ADVANCED KUNSTSTOF pakket
Technische Fiche Reni ADVANCED KUNSTSTOF pakket 1. Het Reni ADVANCED KUNSTSTOF pakket Wilt u hemelwater voornamelijk in uw woning gebruiken (vb. voor het spoelen van de toiletten, de wasmachine ) en wilt
Nadere informatieEen nieuwe kijk op kunststof en rubber. Feiten & cijfers
Een nieuwe kijk op kunststof en rubber Feiten & cijfers PRODUCTIE & PROCES -40% Economie NL 2016 bedrijven werknemers jaaromzet Innovaties en optimalisaties van de productieprocessen, hebben er in de afgelopen
Nadere informatieVan afval naar grondstof. Informatie en tips over GFT scheiden
Van afval naar grondstof Informatie en tips over GFT scheiden Korte berichten Circulaire economie: Van Afval Naar Grondstof De Rijksoverheid heeft met de gemeente in Nederland afgesproken dat in 2020 maximaal
Nadere informatieHet bepaalde in deze beschikking is niet van toepassing op:
MINISTERIËLE BESCHIKKING met algemene werking van de 24ste september 1999 als bedoeld in artikel 3, zevende lid, van de Warenlandsverordening (P.B. 1997, no.334) ter uitvoering van artikel 11, derde lid,
Nadere informatieAltijd tot uw dienst Ga voor registratie van uw product en ondersteuning naar. SPA2100. Gebruiksaanwijzing
Altijd tot uw dienst Ga voor registratie van uw product en ondersteuning naar www.philips.com/welcome SPA2100 Gebruiksaanwijzing Inhoudsopgave 1 Veiligheid 2 Belangrijke veiligheidsinstructies 2 2 Kennisgeving
Nadere informatie1 Algemene bepalingen
MINISTERIËLE BESCHIKKING met algemene werking van de 24ste september 1999 als bedoeld in artikel 3, zevende lid, van de Warenlandsverordening (P.B. 1997, no. 334) ter uitvoering van artikel 14, eerste
Nadere informatieGreen Cleaning. Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol
Green Cleaning Duurzaam schoonmaakonderhoud - ecologisch, economisch en ergonomisch waardevol Waarom green? Green is bij ons meer dan groen het staat voor duurzaam. HECTAS hecht nadrukkelijk veel waarde
Nadere informatieZiekenhuizen. Strikte isolatie
Ziekenhuizen Strikte isolatie Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: november 2006 Revisie: november 2011 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits de Werkgroep Infectie Preventie
Nadere informatieefficiënte olieafscheider De meest
De meest efficiënte olieafscheider Zeer korte terugverdientijd Maximale standtijd van de reiniger Onderhoudsvrije constructie Minimale bedrijfskosten Ook effectief voor kleine installaties Diverse capaciteiten
Nadere informatieURBIN ONDERGRONDSE PERSCONTAINER
URBIN ONDERGRONDSE PERSCONTAINER URBIN Urbin ondergrondse inzamelsystemen worden in Nederland ontworpen en duurzaam geproduceerd volgens de laatste stand van kennis en regelgeving met oog voor mens en
Nadere informatieInleiding. Afvalwater. Afvalwaterzuivering
Inleiding Je poetst je tanden en spoelt je mond. Hup, doorspoelen! Vieze handen? Flink wat zeep en de kraan open: hup, ook maar doorspoelen! Elke dag spoel jij vele liters schoon drinkwater door de wastafel,
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieWaterontharder. Simpel Compact Economisch. Powered by:
Waterontharder Simpel Compact Economisch Powered by: SUMO Waterontharders De perfecte verhouding van de hoogste eisen in flow en prestatiebehoeften voor woningen waar de ruimte beperk is. Ontworpen volgens
Nadere informatieTechnische Fiche Reni ADVANCED BETON pakket
Technische Fiche Reni ADVANCED BETON pakket 1. Het Reni ADVANCED BETON pakket Wilt u hemelwater voornamelijk in uw woning gebruiken (vb. voor het spoelen van de toiletten, de wasmachine ) en wilt u daarvoor
Nadere informatieWij informeren u graag over de mogelijkheden, tips en handige weetjes op het gebeid van duurzaamheid en vooral wat ook zelf kunt doen.
Investeren in duurzaamheid In de samenleving is er steeds meer aandacht voor duurzaamheid en energiebesparing. We gaan de komende jaren actief inzetten op duurzaam beheren. Energiezuinig wonen. Niet alleen
Nadere informatieZiekenhuizen. Aërogene isolatie
Ziekenhuizen Aërogene isolatie Werkgroep Infectie Preventie Vastgesteld: november 2006 Wijzigingen: juli 2013 Revisie: november 2011 Dit document mag vrijelijk worden vermenigvuldigd en verspreid mits
Nadere informatieIn tandheelkundige praktijken is een optimale persoonlijke hygiëne, en. daarmee hand hygiëne van cruciaal belang in het voorkomen en controleren
De aanleiding In tandheelkundige praktijken is een optimale persoonlijke hygiëne, en daarmee hand hygiëne van cruciaal belang in het voorkomen en controleren van infecties. De effectiviteit van een goede
Nadere informatieReinigingstechniek Gebouwreiniging. Scrubmaster B30 en B45 Compact en handzaam. De schrob-zuigmachine voor kleine en middelgrote oppervlakken.
Reinigingstechniek Gebouwreiniging Scrubmaster B30 en B45 Compact en handzaam De schrob-zuigmachine voor kleine en middelgrote oppervlakken. Dagelijks een glanzend en onberispelijk schone vloer Scrubmaster
Nadere informatieGebruiksaanwijzing. Altijd tot uw dienst SPA20. Vragen? Vraag het Philips
Altijd tot uw dienst Ga voor registratie van uw product en ondersteuning naar www.philips.com/welcome Vragen? Vraag het Philips SPA20 Gebruiksaanwijzing Inhoudsopgave 1 Belangrijk 3 2 Kennisgeving 4 3
Nadere informatieWPD 100. Water van topkwaliteit!
WPD 100 Water van topkwaliteit! Een goed gevoel, wanneer men niet meer moet nadenken over de kwaliteit van een glas water Water vormt de basis van ons leven. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie en
Nadere informatieIntegraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer
Integraal GFT of tuin- en keukenafval apart? NVRD - 31 maart 2016 Tim Brethouwer Inhoud Beleid Aandeel GF in GFT. Waar praten we over? Ontwikkelingen in de markt Heeft GF en T apart meerwaarde? Kwaliteit
Nadere informatieEEN NETTERE WERKPLEK VERBETERDE WERKOMGEVING VERHOOGDE WINST
EEN NETTERE WERKPLEK VERBETERDE WERKOMGEVING VERHOOGDE WINST Efficiënte pallettenstroom - niet handmatig pallets optillen Uw voordelen met PALOMAT Besparen van ruimte en een nette werkplek Geoptimaliseerde
Nadere informatiede dynamiek van water producten en diensten voor de recreatiebranche
de dynamiek van water producten en diensten voor de recreatiebranche 2 vanzelfsprekend duijvelaar In de recreatiebranche heeft u te maken met allerlei verschillende waterapplicaties; sanitair, restaurants,
Nadere informatieInspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente
Inspiratielijst voor het verduurzamen van festivals en evenementen in Twente Onderdeel 1. Gegevens en indicatoren van het evenement Gegevens Evenement Naam: Datum: Korte Omschrijving Bezoekers: Deelnemers:
Nadere informatieCO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe
CO2-uitstoot Regio Noord-Veluwe 1 CO2-uitstoot hoofdsectoren 1.1 Inleiding In deze rapportage wordt de CO2-uitstoot van uw gemeente weergegeven, voorzover de daarvoor benodigde gegevens beschikbaar zijn.
Nadere informatieDrainage. Horizontaal en Verticaal. www.infiltratie.com. Ontdek de mogelijkheden van regenwater. Regenwater. Woningbouw. Regenwater.
Drainage Horizontaal en Verticaal Woningbouw Drinkwater utiliteitsbouw Grijswater Afkoppelen & infiltratie Afvalwater Breaktanks DEHOUST Tanks www.infiltratie.com Ontdek de mogelijkheden van regenwater
Nadere informatieDe nieuwe Signature lijn.
De nieuwe Signature lijn. Nu verkrijgbaar. De nieuwe Signature lijn van Initial geeft met een combinatie van stijl en functionaliteit een nieuwe definitie aan hygiëne. Onze totaalservice garandeert uw
Nadere informatieNilfisk Tapijtreiniging. Nilfisk MX103C/ MX107C/ MX307H/ MX328H/ MX585 Multi
Nilfisk Tapijtreiniging Nilfisk MX103C/ MX107C/ MX307H/ MX328H/ MX585 Multi Warme of koude extractie voor een beter herstelresultaat van uw tapijt De nieuwe lijn Nilfisk MX tapijtreinigers bestaat uit
Nadere informatieInnovatieve mestverwerking op de boerderij
Innovatieve mestverwerking op de boerderij Groen gas productie en nutriëntenterugwinning René Cornelissen (CCS) 7 juni 2017 Inhoudsopgave CCS Mest Kleinschalige mono-mestvergisting Bio-Up, Groen Gas op
Nadere informatie>> Een maximum aan besparingen >> Comfort voor iedereen >> Ideaal voor renovatie
ZONNESYSTEMEN HOUT WARMTEPOMPEN CONDENSATIE OLIE/GAS Wingo CONDENSERENDE STOOKOLIEKETELS EASYLIFE Condensatie stookolie aan de beste prijs! >> Een maximum aan besparingen >> Comfort voor iedereen >> Ideaal
Nadere informatieTechnische Fiche Reni MAXI BETON pakket
Technische Fiche Reni MAXI BETON pakket 1. Het Reni MAXI BETON pakket Wilt u hemelwater voornamelijk in uw woning gebruiken (vb. voor het spoelen van de toiletten, de wasmachine ) en wilt u daarvoor voldoende
Nadere informatieInwerpzuil type Antwerpen
Inwerpzuil type Antwerpen EUROBINS EUROBINS Inwerpzuil type Antwerpen UNIEK IN ZIJN SOORT ONDERGRONDS INZAMELSYSTEEM Sinds tientallen jaren ontwerpt, produceert, plaatst en onderhoudt Kliko WTS ondergrondse
Nadere informatieWaterontharder. Simpel Compact Economisch
Waterontharder Simpel Compact Economisch SUMO Waterontharders De perfecte verhouding van de hoogste eisen in flow en prestatiebehoeften voor woningen waar de ruimte beperk is. Ontworpen volgens de eisen
Nadere informatieHeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC
made in Belgium With the future in mind HeatMaster 25 C 25 TC 35 TC 45 TC 70 TC 85 TC 120 TC Condenserende gasketel met dubbele functie HeatMaster condensatie op CV HeatMaster condensatie op CV en sanitair
Nadere informatiemiscea CLASSIC DE PROFESSIONELE KEUZE VOOR HANDHYGIËNE. the new standard
miscea CLASSIC DE PROFESSIONELE KEUZE VOOR HANDHYGIËNE. the new standard miscea CLASSIC DE PROFESSIONELE KEUZE VOOR HANDHYGIËNE. 2 Het gerenommeerde Robert Koch Instituut in Duitsland bevestigd en erkend
Nadere informatieVOORSCHRIFTEN. behorende bij de veranderingsvergunning Wm
VOORSCHRIFTEN behorende bij de veranderingsvergunning Wm betreffende het voornemen tot het reinigen van afvalwater van derden in de bestaande Biologische Voorzuivering Installatie (BVZI) Attero Noord BV
Nadere informatieProfiteert uw zaak reeds van warmteterugwinning?
Heat Recovery Pipes 2 Heat Recovery Pipes Profiteert uw zaak reeds van warmteterugwinning? Onze droogtrommels zijn ontworpen met het oog op een maximaal rendement. Algemeen gesproken zijn de droogtrommels
Nadere informatieToets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal)
LTO42 Toets 5.1 Waterzuivering (ppt + aanvullend lesmateriaal) Biologie voor het MLO. (zesde druk) H17, pag 347 t/m 350 H17, pag 354 t/m 357 H17, pag 362 t/m 373 (dit is hoofdstuk 16 van de vijfde druk,
Nadere informatieDuurzaamheid. De voordelen van blikverpakkingen
Duurzaamheid De voordelen van blikverpakkingen Duurzaamheid Duurzaamheid is één van de belangrijke aandachtspunten van het bedrijfsleven. Deze brochure is een initiatief van EMPAC, de organisatie van de
Nadere informatieThermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath
Openbaar Eindrapport Projectnummer: Projecttitel: DEI1400022 Thermofiele Slibgisting en Stikstofterugwinning op RWZI Bath 1 SAMENVATTING Dit project is een demonstratie van energiewinning uit hernieuwbare
Nadere informatieFactsheet: biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen
Factsheet: biologisch afbreekbare kunststof verpakkingen Kennisinstituut Duurzaam Verpakken Factsheet, augustus 2018 1 Introductie In de afgelopen periode is een brede discussie ontstaan over de vraag
Nadere informatiePeha -instrument van HARTMANN: Chirurgische disposable instrumenten met meerwaarde
Peha -instrument van HARTMANN: Chirurgische disposable instrumenten met meerwaarde Producten voor de OK Peha -instrument: De hygiënische voordelen van chirurgische disposable instrumenten met de hoogwaardigheid,
Nadere informatieUpfall shower systems. Upfall Shower HET NIEUWE DOUCHEN DE KRACHTIGSTE EN ZUINIGSTE DOUCHE TER WERELD
Upfall shower systems Upfall Shower HET NIEUWE DOUCHEN DE KRACHTIGSTE EN ZUINIGSTE DOUCHE TER WERELD Upfall Shower uw duurzame wellness ervaring! Aarde Het ABC principe van de Upfall Shower Douchen met
Nadere informatieWERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST
WERKEN AAN EEN GROENE TOEKOMST GRONDSTOFFEN VOOR EEN BIOBASED ECONOMIE MIDDEN- N EDERLAND OVER WAGRO Van oorsprong een groen composteringsbedrijf met een terrein van maar liefst 11 hectare, gelegen te
Nadere informatie, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.
DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie
Nadere informatie, relatieve luchtvochtigheid (RH) en temperatuur hoeft u zelf helemaal niets te doen.
DUCO at HOME De standaard voor woningventilatie Bij Duco Ventilation & Sun Control staat de gezondheid van de bewoners op de eerste plaats. Het Duco Comfort System en het DucoTronic System bieden de garantie
Nadere informatieVoor elke comfort vraag een warmwater oplossing
Product-Data-Blad Remeha Warmwaterboilers Voor elke comfort vraag een warmwater oplossing Remeha warmwaterboilers AQUA PLUS Voor elke comfort vraag een warmwater oplossing De Remeha warmwaterboilers uit
Nadere informatieAlezio. >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >> Behoud van het milieu. Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht!
ZONNESYSTEMEN HOUT WARMTEPOMPEN CONDENSATIE OLIE/GAS Alezio WARMTEPOMPEN LUCHT/WATER EASYLIFE Warmte in al zijn éénvoud, warmte uit de lucht! >> Een winnende investering >> Tot 70% energiebesparing >>
Nadere informatiehet groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water
het groenste papier ter wereld spaart bomen spaart energie spaart water 100%eco & north river écht duurzaam produceren 100%eco 100% betrouwbaar - 100% transparant Ons doel is een kleurrijk voetspoor op
Nadere informatieElectrische Boiler. Installatie, gebruik en onderhoud TNC 10 TNC 15 TNC 30 TNC 50 TNC 80 TNC 80 H TNC 100 TNC 100 H TNC 150 TNC 150 H
Electrische Boiler Installatie, gebruik en onderhoud TNC 10 TNC 15 TNC 30 TNC 50 TNC 80 TNC 80 H TNC 100 TNC 100 H TNC 150 TNC 150 H Wij feliciteren u met de aanschaf van uw boiler. De electrische verwarmers
Nadere informatieToiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater
Toiletpapier een waardevolle grondstof GaLiCos: Strippen NH 3 uit afvalwater Aquarama Trade Fair TNAV Workshop 23 oktober 2014 Coos Wessels Toiletpapier in afvalwater 10 tot 14 kg per persoon per jaar
Nadere informatie