Voor ons had dit niet op een beter moment kunnen komen! Deltacommissaris Wim Kuijken

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Voor ons had dit niet op een beter moment kunnen komen! Deltacommissaris Wim Kuijken"

Transcriptie

1 Voor ons had dit niet op een beter moment kunnen komen! Deltacommissaris Wim Kuijken P. 3 Leer kennen Het afgelopen jaar is Ons Water geïntro duceerd in Nederland. Uniek in deze publiekscommunicatie is dat de waterpartners gezamenlijk optrekken. P. 6 zit in ons DNA Nederlanders zijn trots op ons water. Maar we beseffen te weinig hoeveel er moet gebeuren op het gebied van waterveiligheid, schoon water en voldoende water. P. 10 Overstroom ik? Ondanks al onze inspanningen voor waterveiligheid kan het een keer misgaan. De app Overstroom ik? laat zien wat je dan kunt doen: weggaan of blijven?

2 2 Inhoud Colofon 4 Ons Water tourt door Nederland 8 Samen werken aan Ons Water 6 Bewust van Ons Water 12 Nederlanders moeten waterbewust leven Ons Water is een initiatief van het ministerie van Infrastructuur en Milieu, Rijkswaterstaat, de Unie van Waterschappen, het IPO, de VNG, de Vewin en het Deltaprogramma. De organisaties willen Nederlanders bewuster maken van water. Door te laten zien wat er aan watermanagement gebeurt in Nederland en direct in de buurt en wat er nodig is voor de toekomst. En door tips te geven wat mensen zelf kunnen doen. Stand van ons water is een uitgave van de publiekscampagne Ons Water. Voor vragen over de inhoud kunt u mailen naar redactie@onswater.nl Januari 2015 Ontwerp: VormVijf, Den Haag Bewustzijn vergroten Minister Melanie Schultz van Haegen, in december tijdens het debat in de Tweede Kamer over waterveiligheid. Ons Water doen we samen met waterschappen, gemeenten en provincies. In ieder gebied wordt het waterbewustzijn van de individuele burgers of van groepen burgers verhoogd doordat er aandacht wordt gevraagd voor specifieke projecten die worden uitgevoerd. Met daarbij de uitleg waarom dat project wordt uitgevoerd, waarom daarin wordt geïnvesteerd en wat het effect daarvan is. En daarbij wat je als individu daarin kunt betekenen. In die campagne zullen we uiteindelijk ook de nieuwe normstelling een plek geven. Ik vind zelf de communicatie van de risico s van groot belang. Dat is ook één van de redenen waarom we de app Overstroom ik? hebben gemaakt. Die app zorgt ervoor dat mensen weten wat ze moeten doen als het toch een keer misgaat. De app verhoogt ook het bewustzijn. Gebruikers denken na over waterveiligheid, ook als er nu niets aan de hand is. Ik vind dat bewustzijn ook heel belangrijk om het draagvlak voor investeringen in water groot te houden. Als mensen vragen waarom ze aan de waterschappen betalen, dan kun je zeggen: onder andere omdat zij ervoor zorgen, samen met het Rijk, dat we onze voeten droog houden, dat er geen overstromingen komen als er een flinke storm is. We moeten er bij stilstaan dat dit niet zomaar is, maar dat daar het hele jaar door hard aan wordt gewerkt.

3 3 Ons Water is van start Het afgelopen jaar is de nieuwe publiekscommunicatie Ons Water geïntroduceerd in Nederland. We zijn ver gekomen. Van een eerste idee begin 2013 tot een informatieve website en aanwezigheid op tal van publieksevenementen. De publiekscommunicatie Ons Water begint goed op stoom te komen. In de loop van het jaar zijn er in meerdere provincies regioteams gevormd waarin IenM, RWS, waterschappen, provincies, gemeentes, en waterbedrijven samen bekijken hoe Ons Water het meest effectief kan worden ingezet. In gezamenlijkheid wordt dan ook vastgesteld op welk moment de publiekscommunicatie Ons Water in de eigen provincie wordt geïntroduceerd. Belangrijke basis in de nieuwe publiekscommunicatie is onswater.nl. De website die mensen op postcodeniveau van informatie voorziet. Ons Water is opgezet om versterkt zicht baar te maken wat er in Nederland dagelijks allemaal gebeurt om te zorgen voor waterveiligheid, schoon water en voldoende zoetwater. Mensen mee te nemen in de opgaven voor de toekomst én om mensen handelingsperspectief te bieden. Ons Water biedt een inzicht in het werk dat door de verschillende waterpartners wordt verricht. Dit verbindende element komt naar voren op de website, maar ook doordat de slogans kunnen worden ingezet op alle mogelijke uitingen. Op bouwborden, bij gemalen en rioolwaterzuiveringen, op websites en op de waterrekening. Daarbovenop speelt Ons Water dus een belangrijke rol bij de bewustmaking van het eigen handelingsperspectief. Wat kan ik doen als burger om wateroverlast te ver minderen, om water schoon te houden? En wat zijn mijn opties als het toch een keer misgaat en mijn woonomgeving overstroomt? Door de regionale insteek kunnen partners als waterschappen, gemeenten en provincies eigen accenten leggen waarmee de campagne beter aansluit bij lokale aandachtspunten en nog meer aan kracht wint. Zo is er in Fryslân veel aandacht voor water educatie, en werken partners in Limburg aan het betrekken en informeren van bewoners bij het voorkomen van wateroverlast. Zelf weten Bert Boerman, gedeputeerde provincie Overijssel bij de start van de campagne Ons Water in Overijssel. We gaan ervan uit dat het zo normaal is dat er dijken zijn die voor de bescherming zorgen. Maar het is goed dat we ons realiseren dat er momenten komen dat die dijk dat even niet meer kan doen. En dat we dan zelf een heenkomen moeten zoeken. Dat we zelf weten hoe we om moeten gaan met vervuiling, zodat schoon drinkwater ook in de toekomst voorhanden is.

4 4 Nederland tourt door Elke aftrap van Ons Water is een regionaal bestuurlijk moment. Waar mogelijk wordt aangesloten op bestaande evenementen. De eerstvolgende regio s van de tour zijn Noord-Holland, Zuid-Holland (zuid, Rijnmond-Drechtsteden) en Noord-Brabant. De tour loopt door tot aan de zomer Overijssel 16 juni is Ons Water live gegaan in Overijssel, de eerdere pilotregio. De bestuurlijke aftrap vond plaats in Zwolle en Kampen. In aanwezigheid van schoolkinderen werd symbolisch begonnen met de aanleg van een geluidswal om de nieuwe woonwijk Stadshagen die tevens dient als waterkering. In Kampen werd de website onswater.nl gelanceerd. Zeeland 26 juni is in Zeeland de bestuurlijke aftrap gecombineerd met de introductie van de Deltaroute. Onderliggende thema s hier zijn waterveiligheid en trots op ons water. Fryslân 25 augustus werd Ons Water geïntroduceerd in Fryslân met de feestelijke opening van het nieuwe studiejaar in Leeuwarden. Leeuwarden afficheert zich als dé stad voor wateropleidingen, met onder meer het instituut Wetsus. Watereducatie is een belangrijk thema binnen Ons Water. juni juli septe Water4daagse Van 19 tot en met 22 juni was Ons Water aanwezig op het publieksevenement de Water4daagse in Zwolle en Kampen. Dit evenement is door de waterpartners in Salland opgezet om het waterbewustzijn te vergroten op de drie pijlers waterveiligheid, schoon water en voldoende zoetwater. Utrecht Op 13 juli is Ons Water live gegaan in de provincie Utrecht tijdens de Big Jump in Wijk bij Duurstede. De Big Jump is een internationaal publieksevenement dat aandacht vraagt voor schoon oppervlaktewater. Landelijke site 10 september werd op de bestuurlijke conferentie Ruimte voor de Rivier de nieuwe versie van de website onswater.nl gelanceerd, met daarin de locator. Voortaan kunnen bezoekers informatie opvragen tot op postcodeniveau. De partnersamenwerking heeft geleid tot brede inhoud, met alleen al ruim 140 projecten verspreid over heel Nederland.

5 5 Limburg Op verzoek van de partners in de provincie Limburg is Ons Water daar live gegaan tijdens de Dag van de Dijk op 21 september. Ons Water werd geïntroduceerd tijdens een publieksbijeenkomst in Arcen. Ruimtelijke adaptatie Op 9 oktober was Ons Water bij het Festival Ruimtelijke Adaptatie in Utrecht. Ruimtelijke adaptatie, voorheen het Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering, onderzoekt hoe de (toekomstige) bebouwde omgeving water een plaats kan geven zodat we goed zijn voorbereid op de gevolgen van klimaatveranderingen. Deltacongres Op 6 november presenteerde Ons Water zich aan de bezoekers van het Deltacongres. mber oktober november Overstroom ik? 28 september zijn de website en de app gelanceerd, gemaakt door RWS ism veiligheidsregio s en partners. Overstroom ik? maakt inzichtelijk wat de gevolgen zijn van een grote overstroming en biedt het publiek handelingsperspectieven. Overstroom ik? is daarmee een belangrijke aanvulling op het thema veiligheid binnen Ons Water. Kust op kracht op 26 oktober presenteerde Ons Water zich op de druk bezochte open dag van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier in Petten. Daar wordt onder de noemer Kust op Kracht gewerkt aan versterking van de kustlijn door voor de bestaande waterkering een nieuw duingebied op te spuiten. Wereld Water College Ons Water presenteerde zich op 12 november tijdens het Wereld Water College in Delft. Aankomende studenten kunnen zich daar oriënteren op studies op watergebied.

6 6 Bewust van In het voorjaar van 2014 verscheen het OESO-rapport Water Governance in the Netherlands. Fit for the Future? De onderzoekers stellen daarin dat Nederland het watermanagement in grote lijnen goed op orde heeft. Maar ze zien ook een gevaar: het waterbewustzijn van de bevolking is zo laag, dat dit consequenties kan hebben voor draagvlak voor noodzakelijk beleid. Hebben we het misschien té goed geregeld? Water is overal. Het zit in ons DNA. Het water in Nederland is ons water. We zijn trots op wat we met water kunnen, hier en in het buitenland. We hebben onze bescherming goed geregeld, we hebben lekker en schoon water en we profiteren van de kansen die ons water biedt voor onze economie, welvaart en leefomgeving. Maar ons water is ook onvoorspelbaar en grillig. Het is vriend en vijand tegelijk. Het kan morgen opeens anders zijn. Door een overstroming, door een lange periode van droogte of een ramp waarbij het water vervuild raakt. Kwetsbaar We hebben ons watermanagement op orde, maar tegelijk blijven we kwetsbaar. Een kwart van Nederland ligt onder de zeespiegel en bijna 60 procent kan overstromen. Hoger gelegen zandgronden zijn kwetsbaar voor droogte. Het klimaat verandert. De zeespiegel stijgt, terwijl onze bodem blijft dalen. De extremen in het weer nemen toe, waardoor we te maken krijgen met perioden van langdurige regenval en perioden van aanhoudende droogte. De belangen zijn groot. De bevolking is de afgelopen decennia flink gegroeid en de economische waarde van ons land is door de gestegen welvaart toegenomen. Een overstroming zou dus zowel slachtoffers als grote economische schade veroorzaken. Dutch citizens take current levels of water security for granted. As a consequence, they tend to be less involved in water policy debates, to ignore water risks and functions when they develop property, and to be little concerned with water pollution. Their willingness to pay for a service they take for granted may erode in the future. OESO-rapport Water Governance in the Netherlands. Fit for the Future? Innovatief We zijn innovatief in onze oplossingen en denken ver vooruit om goed voorbereid te zijn op de toekomst. Daarom moeten we dag in dag uit werken aan ons water. Dat doen we door innovaties in watermanagement, bijvoorbeeld door water meer de ruimte te geven langs de rivieren en ook in stedelijke gebieden. Honderd procent veiligheid bestaat niet. We willen de gevolgen van calamiteiten zo veel mogelijk beperken. Voorwaarde daarvoor is dat we allemaal van tevoren nadenken over wat we moeten doen als het mis gaat. Schoon water De afgelopen decennia is veel geïnvesteerd en gebeurd om de waterkwaliteit te verbeteren. Maar we zijn er nog niet. Nog teveel schadelijke stoffen verdwijnen in het riool en moeten er in dure processen

7 7 worden uitgefilterd. Nog lang niet al onze beken, rivieren en plassen voldoen aan de Europese kwaliteitseisen. Waterkwaliteit is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van overheid, publiek en bedrijfsleven. Met elkaar zorgen we ervoor dat ons water ook schoon blijft. Om een groeiende bevolking te kunnen blijven voorzien van voldoende drink water van topkwaliteit. Om veilig te kunnen zwemmen. En voor een gezonde en gevarieerde natuur. Dat doen we vooral door te zorgen dat we ons water niet vervuilen. In de industrie, in de landbouw en thuis. Nooit klaar Wij zijn in Nederland nooit klaar met ons water. We moeten alert blijven en blijvend investeren. Geen beter moment Deltacommissaris Wim Kuijken: Sinds het Deltaprogramma 2015, met daarin de deltabeslissingen, op Prinsjesdag 2014 bekend is gemaakt, wordt het steeds duidelijker voelbaar dat we in een nieuwe fase zijn gekomen. Een fase waarin de inwoners van ons land en de bedrijven steeds meer gaan merken wat het Deltaprogramma voor hen betekent. Ons Water gaat een heel belangrijke rol spelen in onze publiekscommunicatie. Via kunnen we mensen informeren én zijn we op een gemakkelijke manier vindbaar voor iedereen die meer wil weten over de toekomst van ons water. Voor ons had dit niet op een beter moment kunnen komen!

8 8 Samen werken aan Het programma Ons Water legt de basis voor meerjarige samenwerking in de publiekscommunicatie van de waterpartners. De nieuwe publiekscommunicatie richt zich op het versterken van het waterbewustzijn van Nederlanders. Ons Water is een programma met een vernieuwende aanpak, zegt Julie Köler, plaatsvervangend directeur Communicatie IenM en programmamanager van Ons Water. Het is een meerjarig, landelijk communicatieprogramma dat de waterpartners gezamenlijk hebben ontwikkeld. Een kernteam dat bestaat uit de communicatiemanagers van de partners en een regionaal team in Overijssel hebben samen de strategie ontwikkeld, met inbreng van publiek. Tussentijdse besluitvorming vond plaats in de Stuurgroep Water, het bestuurlijk overleg van de partners van het Bestuursakkoord Water, onder leiding van de Minister van IenM. In alle fases van ontwikkeling en uitvoering wordt publiek betrokken. Partners belangrijk Uit gesprekken die zijn gevoerd met mensen verspreid over het land bleek dat er grote regionale verschillen zijn in de beleving en de perceptie rondom water. Köler: De directe leefomgeving, lokale situatie en wat mensen in het verleden mogelijk hebben ervaren, spelen daarbij een grote rol. Daarnaast is persoonlijke relevantie van belang. Daarom hebben we ervoor gekozen om het grote onderwerp water dichtbij mensen te brengen door hen maatwerk te bieden in hun eigen leefomgeving. Maatwerk voor mensen individueel is daarin een belangrijk uitgangspunt. Regionale en lokale partners spelen dan ook een grote rol bij de invulling van Ons Water. Maatwerk tot op postcode Het eerste resultaat van het gezamenlijke communicatieprogramma is de website onswater.nl. die medio september vorig jaar werd gelanceerd. Deze biedt de bezoeker informatie uit zijn of haar directe omgeving. Je kunt op postcodeniveau vinden hoe hoog jij boven of onder NAP woont en lezen over projecten die bij jou in de buurt worden

9 9 uitgevoerd. Ook vind je via onswater.nl wat je zelf kunt doen om veilig te blijven, ons water schoon te houden en welke loopbaanmogelijkheden er zijn in de watersector. Eind september is de website uitgebreid met de overstromingsinformatie van de nieuwe website en app overstroom ik? Kortom: een maatwerkplatform dat de breedte van ons water in Nederland bij elkaar brengt. Contact met publiek Ons Water is geen massamediale campagne: er wordt zoveel mogelijk aangesloten op de contactmomenten met publiek, zoals (water)evenementen, open dagen, en andere publieksactiviteiten. Maar je kunt Ons Water ook tegenkomen op bewonersavonden, op scholen, in gemeentelijke informatiemiddelen of op websites. Het is aan de partners om te kiezen op welke manier zij Ons Water willen inzetten in hun communicatie. Regionale uitrol Ons Water is klein begonnen: met een pilot in Overijssel en daarna verder uitge bouwd naar andere provincies. Na de eerste regionale aftrap in Overijssel, volgde Zeeland, Utrecht, Friesland en Limburg. De uitbouw van Ons Water verspreidt zich de komende maanden verder over de andere provincies. In elke provincie worden regioteams opgezet. De regioteams worden ondersteund met workshops waarin de vraag centraal staat hoe de nieuwe com municatie-aanpak ondersteunend kan werken aan de communicatie in de betreffende regio s. De aanpak is flexibel. Köler: Waar nodig stellen we het programma tussentijds bij, zodat we steeds inspelen op wat er dan nodig en het beste aansluit op mensen. We gaan ook samenwerking aan met andere partners. Er is ook bij andere organisaties en initiatieven veel belangstelling voor aansluiting op Ons Water. Zo zijn we nu in gesprek met organisaties over educatie en jongerenactiviteiten. Niet vanzelfsprekend Carla Moonen, dijkgraaf van Brabantse Delta, tijdens de presentatie van Ons Water in Zeeland: We vinden het vanzelfsprekend dat we veilig zijn, dat we over water kunnen beschikken. Maar er moet dagelijks heel veel voor gebeuren om dat zo te houden. Daarom vind ik de voorlichting ook zo belangrijk. Dat mensen ook beseffen dat het niet allemaal vanzelfsprekend is. Dat daar veel werk voor verricht moet worden. En dat mensen gaan begrijpen welk aandeel ze zelf kunnen leveren. Kernteam Ons Water is een initiatief van IenM, Rijkswaterstaat, Unie van Waterschappen, de waterschappen, VNG, gemeenten, IPO, provincies, Vewin, waterbedrijven en het Deltaprogramma. Vlnr: Judith de Jong UvW Chris Sol min IenM Julie Köler programmamanager Ons Water Richard Flipse liaison regio s Ons Water Sander Hage IPO Anne Karien Rutten RWS Marco Zoon VEWIN. Esther van Dijk Deltaprogramma Rosanne Kroezen projectcoördinator Ons Water Niet op de foto: Jade Wissink Ruimte voor de Rivier

10 10 Overstroom ik? Als Ons Water stijgt Op 28 september greep minister Schultz van Haegen de jaarlijkse proefsluiting van de Maeslantkering aan om de app en website Overstroom ik? te presenteren. Deze app van Rijkswaterstaat leert gebruikers hoe kwetsbaar ze zijn voor een grote overstroming. We zien steeds vaker dat de kracht van de natuur onvoorspelbaar is, aldus de minister. Het klimaat verandert en we merken de gevolgen nu. Daarom heb ik vorige week een nieuw Deltaplan bekendgemaakt. Met nieuwe investeringen om onze veiligheid te vergroten. Eén van de uitgangspunten is: voorbereid zijn. Want natuurlijk gaan de professionals met dit plan aan de slag. We gaan de dijken versterken waar nodig, we gaan de nieuwste technieken en inzichten toepassen om ons land slimmer in te richten. Maar dan nog biedt een Deltaplan geen 100% veiligheid. De mensen moeten ook zelf beter voorbereid zijn op wat er kan gebeuren. Te weinig mensen weten of hun huis en hun wijk droog blijft en waar ze naartoe moeten als er toch iets gebeurt. Moeten ze blijven? Moeten ze weg? En welke wegen zijn er dan begaanbaar? En als ze blijven wat hebben ze dan nodig? De app Overstroom ik? is hierbij een belangrijk hulpmiddel. Gebruikers kunnen er tot op postcodeniveau terugvinden tot hoever het water kan komen als het misgaat en hoe mensen zich daarop kunnen voorbereiden. De minister bij de presentatie: Ik pleit niet voor een rubberboot op zolder, maar ik onderstreep wel het belang van het bewustzijn van risico s en zelfredzaamheid. Want wanneer een dijk doorbreekt, de rivieren overstromen of er valt meer regen dan we kunnen verwerken, dan ben je de eerste dagen op jezelf aangewezen. En misschien moet je dan wel een paar dagen kamperen op zolder. Vandaag daag ik iedereen uit om daar meer bij stil te staan. Grillig Jan Hendrik Dronkers, directeur-generaal Rijkswaterstaat: Nederlanders wonen in de veiligste delta ter wereld, dus je zou denken: er is nooit wat aan de hand. Maar dat is niet waar! De natuur is echt grillig en een overstroming is nog altijd één van de grootste risico s die een mens in dit land kan overkomen. Vandaar is het heel erg van belang om het waterbewustzijn, het risicobewustzijn, goed op peil te houden. Het hoort ook bij de campagne Ons Water. Ik zou zeggen: bezoek de website! Proefsluiting Maeslantkering

11 11 Verder met Voor 2015 ligt de belangrijkste focus op verbreding en intensivering van de publiekscampagne Ons Water en de verdere opbouw van het regionale netwerk onder de partners was het jaar van de introductie van Ons Water. In 2015 maken we een verdiepings slag door de campagne nog meer te laten aansluiten bij de behoefte in de regio s. De kracht van Ons Water zit er immers in dat de campagne nauw aansluit op de belevingswereld van het publiek, en die belevingswereld is per regio een andere. #zohoog De actie #zohoog is daar een goed voorbeeld van. Waterschap Rivierenland en het programma Ruimte voor de Rivier initieerden een actie om de evacuaties in het rivierengebied van 1995 te herdenken en tegelijk het waterbewustzijn van de bewoners van het rivierengebied te verhogen. De actie werd verbonden met Ons Water. Via de website onswater.nl en via social media werden mensen opgeroepen een blauwe streep te zetten op hun huis of kantoor, om aan te geven hoe hoog het water kan komen wanneer de dijken het niet zouden houden. Die hoogte is een voudig via onswater.nl te achterhalen door daar de postcode in te voeren. De gemeente Dordrecht zet Ons Water in bij een actie waar bewoners actief worden gestimuleerd om mee te denken over maatregelen die de waterveiligheid op het Eiland van Dordrecht verhogen. In Noord-Brabant zetten gemeenten, provincie, waterschappen, Rijkswaterstaat en Brabant Water Ons Water in bij hun jaarlijkse Week van het Water. onswater.nl De website die samen met de waterpartners is opgezet, wordt doorontwikkeld. Onder de werktitel Ons Water in de klas bekijkt het team van Ons Water samen met de partners van IenM, UvW en Vewin hoe water educatie een plek krijgt in het onderwijs en hoe educatieprojecten een plek krijgen op de website onswater.nl. Doel is om bestaand materiaal dat nu verspreid door de partners wordt aangeboden, beter te ontsluiten. Samen met Rioned wordt onderzocht of de bestaande campagne Niet in het riool kan worden ingepast in het concept Ons Water.

12 12 Nationaal Waterplan: Nederlanders moeten waterbewust leven Verhoging van het waterbewustzijn van alle Nederlanders is één van de ambities die ten grondslag liggen aan het nieuwe Nationaal Waterplan. De ministerraad gaf op 12 december groen licht voor dit Ontwerp Nationaal Waterplan, dat nu ter inzage ligt. Kruisbestuiving Het Nationaal Waterplan verankert het nieuwe beleid voor de komende zes jaar met een vooruitblik richting Naast de Deltabeslissingen zijn ook de Beleidsnota Noordzee, de afspraken die betrekking hebben op water vanuit het Energie akkoord, de Natuurvisie en de Internationale Waterambitie in de plannen meegenomen. Een kruisbestuiving tussen verschillende beleidsterreinen. Dat is ook terug te zien in de samenstelling van het kernteam. Egon Ariens,projectleider van het Nationaal Waterplan: Het team bestaat uit medewerkers met kennis van verschillende beleidsterreinen en uit vertegenwoordigers van waterschap, de provincie en Rijkswaterstaat. Het Waterplan is voor alle waterbeheerders in Nederland richtinggevend. Ruimte In het Waterplan zijn de onderwerpen water veiligheid, zoetwatervoorziening en waterkwaliteit ook beschreven in relatie tot de ruimtelijke inrichting van ons land. Het gaat bijvoorbeeld om de verbinding met natuur, scheepvaart, duurzame energievoorziening en het verdienvermogen van Nederland. Vijf ambities In het nieuwe ontwerp Nationaal Waterplan staan vijf ambities centraal. Zo moet Nederland de veiligste delta in de wereld blijven. De veiligheidsnormen tegen overstroming worden vernieuwd. Tot 2050 wordt op basis van het Deltaprogramma zo n 20 miljard euro besteed aan dijkversterkingen en rivierverruimingen. Als tweede ambitie is ingezet op een grotere inzet om de waterkwaliteit te verbeteren. Derde punt is het klimaatbestendig en waterrobuust houden van Nederland. De vierde ambitie is dat Nederland het internationale gidsland blijft voor watermanagement en waterinnovaties. En het kabinet wil het waterbewustzijn van Nederlanders versterken. Het Kernteam Nationaal Waterplan heeft een brochure uitgebracht waarin de hoofdpunten en ambities van het plan worden toegelicht. Het volledige Nationaal Waterplan is te vinden op de website rijksoverheid.nl. Zoek onder Documenten en publicaties naar Nationaal Waterplan. Waterplein Rotterdam

WATER8C MO. 2014.21608

WATER8C MO. 2014.21608 Rijkswaterstaat Ministerie van Infrastructuur en Milieu Retouradres Postbus 20906 2500 EX Den Haag Waterschap Peel en Maasvallei Dijkgraaf mr. A.M.G. Gresel Postbus 3390 5902 RĴ Venlo WATER8C MO. 2014.21608

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief 3 2014. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief?

Inhoudsopgave. Zie het Deltaprogramma als een flexibele verzekering. Nieuwsbrief 3 2014. Aan- of afmelden voor deze nieuwsbrief? Binnen de IJssel-Vechtdelta werken zes overheidspartners samen aan een waterveilige en klimaatbestendige toekomst. De provincie Overijssel, Waterschap Groot Salland, Veiligheidsregio IJsselland en de gemeenten

Nadere informatie

Deltabeslissing Waterveiligheid

Deltabeslissing Waterveiligheid Deltaprogramma Waterveiligheid Deltabeslissing Waterveiligheid Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Onze huidige dijknormen dateren grotendeels uit de jaren zestig. Ze zijn opgesteld na de Watersnoodramp

Nadere informatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie

Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Deltaprogramma Ruimtelijke adaptatie Deltabeslissing Ruimtelijke adaptatie Het Deltaprogramma: een nieuwe aanpak Een goede kwaliteit van de leefomgeving is een basisvoorwaarde voor een aantrekkelijk vestigingsklimaat

Nadere informatie

WAT ZIJN GEVOLGEN VAN DELTAPROGRAMMA...T

WAT ZIJN GEVOLGEN VAN DELTAPROGRAMMA...T 4 DELTAPROGRAMMA...T Tekst Dorine van Kesteren Beeld istockphoto WAT ZIJN GEVOLGEN VAN HET Op Prinsjesdag presenteerde het kabinet een nieuw Deltaprogramma om Nederland te beschermen tegen hoogwater en

Nadere informatie

Monitor waterbewustzijn in Nederland. Korte samenvatting. THEMA: Waterveiligheid

Monitor waterbewustzijn in Nederland. Korte samenvatting. THEMA: Waterveiligheid Monitor waterbewustzijn in Nederland Korte samenvatting 2016 THEMA: Waterveiligheid Waterbewustzijn in Nederland De mate van waterbewustzijn kent grote regionale en lokale verschillen Bron: SAMR 2016 Wat

Nadere informatie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie

Voorstellen. Waterschap Hollandse Delta. John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Voorstellen Waterschap Hollandse Delta John Ebbelaar Hoofd afdeling Plannen en Regie Waterschap Hollandse Delta Dynamiek in de Delta [2] Inhoud De taken van het waterschap De dynamiek in de tijd Een dynamische

Nadere informatie

ļll II ii l i.»j 'i! l ľ l! l ľlľ l lľ l!ih»ll Deltacommissaris

ļll II ii l i.»j 'i! l ľ l! l ľlľ l lľ l!ih»ll Deltacommissaris Deltacommissaris > Retouradres Postbus 9Ũ653 2509 LR Den Haag Waterschap Peel en Maasvallei De weledelgestrenge heer mr. A.M.G. Gresel Postbus 3390 5902 RJ Venlo ii l i.»j 'i! l ľ l! l ľlľ l lľ l!ih»ll

Nadere informatie

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta)

Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Agenda Stad Concernstaf CSADV Stadhuis Grote Kerkplein 15 Postbus 538 8000 AM Zwolle Telefoon (038) 498 2092 www.zwolle.nl Klimaatadaptatie in Zwolle (IJsselvechtdelta) Hoe houden we onze delta leefbaar

Nadere informatie

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015

Deltaprogramma 2014. Bijlage F. Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F Bestuurlijke Planning DP2015 Deltaprogramma 2014 Bijlage F 2 Bestuurlijke planning In deze bijlage is de bestuurlijke

Nadere informatie

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014

Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af. Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 Deltaprogramma: het werk aan onze delta is nooit af Katja Portegies Staf Deltacommissaris 11 juni 2014 1 Tot 6.70 m. onder zeeniveau 60% overstroombaar gebied, daar wonen ongeveer 9 miljoen mensen met

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Deltawet (2011) Deltaprogramma met deelprogramma s Deltafonds Een pot geld Deltacommissaris Wim Kuijken Deltabeslissingen Deltaprogramma

Nadere informatie

Ons Water in Nederland. nieuw Nationaal Waterplan 2016-2021

Ons Water in Nederland. nieuw Nationaal Waterplan 2016-2021 Ons Water in Nederland nieuw Nationaal Waterplan 2016-2021 Verbind ruimtelijke opgaven en wateropgaven 3 Nederland Waterland 7 Trends in water 9 Ambitie 1: De veiligste delta in de wereld 11 Ambitie 2:

Nadere informatie

Zesde Nationaal Deltacongres

Zesde Nationaal Deltacongres Programma en aanmelden Zesde Nationaal Deltacongres Werk aan de delta En nu begint het pas echt Donderdag 5 november 2015 1931 Congrescentrum Brabanthallen s-hertogenbosch Programma Vanaf 09.00 uur Registratie

Nadere informatie

Impressie Netwerkdag Water 2014

Impressie Netwerkdag Water 2014 Impressie Netwerkdag Water 2014 Op donderdag 25 september 2014 heeft in het World Trade Center te Rotterdam voor de vijfde keer de Netwerkdag Water plaats gevonden. De Netwerkdag wordt georganiseerd in

Nadere informatie

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan

Klimaatverandering. Een brede maatschappelijke opgave. Kasper Spaan Klimaatverandering Een brede maatschappelijke opgave Kasper Spaan Water governance 2015 1 Nationale overheid 10 Drinkwaterbedrijven 12 Provincieën 24 Waterschappen 393 Gemeenten Ruimtelijke adaptatie Gemeente

Nadere informatie

LEI NO. 4 SEP i:i. iixih-lhil'l-'i'i-li-'li-'li'-l-ll INGEK.

LEI NO. 4 SEP i:i. iixih-lhil'l-'i'i-li-'li-'li'-l-ll INGEK. WATE NO. 11 I 2012.18187 LEI INGEK. 4 SEP i:i > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Waterschap Peel en Maasvallei De weledelgestrenge heer mr. A.M.G. Gresel Postbus 3390 5902 PJ Venlo iixih-lhil'l-'i'i-li-'li-'li'-l-ll

Nadere informatie

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat?

De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad: hoe doe je dat? De klimaatbestendige stad Klimaatadaptatie van stedelijk gebied staat sinds kort prominent op de publieke agenda. Op Prinsjes dag heeft het kabinet de Deltabeslissing

Nadere informatie

Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap.

Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap. Mijn naam is Zoë de Gruijter en sinds februari 2012 jeugdbestuurder van Waterschap Rivierenland in het Nationaal Jeugdwaterschap. 1 Het nationale jeugdwaterschap is een groep jongeren tussen de 14 en 17

Nadere informatie

Verklaring van Hoog & Droog

Verklaring van Hoog & Droog Verklaring van Hoog & Droog Aangenomen bij acclamatie op woensdag 6 juni bij Burgers Zoo te Arnhem Over de andere kant van de Delta Verklaring van Hoog & Droog Conclusies en adviezen geformuleerd tijdens

Nadere informatie

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta

Waterschap Hollandse Delta. dynamiek in de delta Waterschap Hollandse Delta dynamiek in de delta Inhoud De dynamiek in de tijd Een dynamische ruimte De opgaven nu en voor de toekomst Water besturen Functionele overheid Algemeen belang en specifiek belang

Nadere informatie

Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater. Emissiesymposium 6 april 2017

Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater. Emissiesymposium 6 april 2017 Delta-aanpak Waterkwaliteit en Zoetwater Emissiesymposium 6 april 2017 1 Ministerie van 11 april Infrastructuur 2017 en Milieu Waarom een Delta-aanpak? Waterkwaliteit is verbeterd, maar nog niet voldoende

Nadere informatie

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van

INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van Aan algemeen bestuur 23 april 2014 INGEKOMENN STUK Datum 18 maart 2014 Documentnummer 594909 Projectnummer Portefeuillehouder Programma Afdeling drs. T. Klip-Martin Veiligheid Planvorming Bijlage(n) 2

Nadere informatie

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag

Het Deltaprogramma. Nederland op orde: vandaag en morgen. Wim Kuijken / Bart Parmet. 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nederland op orde: vandaag en morgen Wim Kuijken / Bart Parmet 7 december 2012 KNAG-Onderwijsdag Het Deltaprogramma Nationaal programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Intentieverklaring Ruimtelijke Adaptatie Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid. Waterveiligheid buitendijks

Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid. Waterveiligheid buitendijks Deltaprogramma Nieuwbouw en Herstructurering en Veiligheid Waterveiligheid buitendijks In ons land wonen ruim 100.000 mensen buitendijks langs de rivieren, de grote meren en de kust. Zij wonen aan de waterzijde

Nadere informatie

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bouw nú aan de stad van de toekomst

Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering. Bouw nú aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw en herstructurering Bouw nú aan de stad van de toekomst Wateroverlast Wateroverlast is waarschijnlijk het meest zichtbare probleem. Steeds vaker staan winkels en kelders vol water.

Nadere informatie

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA

LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA LEVEN MET WATER STRATEGIE WATERVEILIGHEID EN KLIMAATBESTENDIGHEID IN DE IJSSEL-VECHTDELTA STRATEGIE KLIMAATBESTENDIGHEID & MEERLAAGSVEILIGHEID IJSSEL-VECHTDELTA De IJssel-Vechtdelta is een gebied dat onderdeel

Nadere informatie

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma

Deltaprogramma. De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden. Onze delta. Uitdagingen. Kern Deltaprogramma Deltaprogramma De programmatische aanpak om Nederland veilig en leefbaar te houden Bart Parmet 5 februari 2015 1 Onze delta 60% overstroombaar, 9 miljoen mensen, 2/3e BNP, 16% economie afh. zoetwater Uitdagingen

Nadere informatie

Veelgestelde vragen Deltaprogramma Rivieren

Veelgestelde vragen Deltaprogramma Rivieren Veelgestelde vragen Deltaprogramma Rivieren Wat is de opdracht van DPR? Deltaprogramma Rivieren (DPR) onderzoekt hoe we de inwoners van het rivierengebied in de periode tot 2100 nog beter tegen overstromingen

Nadere informatie

Waterveilig en klimaatbestendig bouwen, wonen en leven

Waterveilig en klimaatbestendig bouwen, wonen en leven Uitnodiging Werkconferentie IJssel-Vechtdelta Waterveilig en klimaatbestendig bouwen, wonen en leven Uitvoering met partners in de praktijk WOENSDAG 9 MAART 2016 VAN DER VALKHOTEL IN ZWOLLE IJssel- Vechtdelta

Nadere informatie

SPEECH Opening symposium Verhalen over water Watersnoodmuseum 1 feb 2017

SPEECH Opening symposium Verhalen over water Watersnoodmuseum 1 feb 2017 SPEECH Opening symposium Verhalen over water Watersnoodmuseum 1 feb 2017 Dames en heren, Dank voor uw uitnodiging om hier vandaag dit symposium te mogen openen. Dat doe ik heel graag want deze plek is

Nadere informatie

Deltaprogramma Rivieren. Samenvating. Plan van Aanpak

Deltaprogramma Rivieren. Samenvating. Plan van Aanpak Samenvating Plan van Aanpak Deelprogramma Rivieren In de afgelopen eeuwen hebben de rivieren steeds minder ruimte gekregen, omdat we ruimte nodig hadden voor wonen, werken en recreëren. Rivieren zijn bedijkt,

Nadere informatie

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Watersysteem. Droge voeten en schoon water. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Watersysteem Droge voeten en schoon water www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Droge voeten en schoon water Waterschappen zorgen ervoor dat jij en ik droge

Nadere informatie

Veiligheid primaire waterkeringen,

Veiligheid primaire waterkeringen, Indicator 7 september 2016 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Met de Verlengde derde toetsing

Nadere informatie

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN

WATERSCHAPSVERKIEZINGEN WATERSCHAPSVERKIEZINGEN Een kwantitatief onderzoek onder Nederlanders in opdracht van de Unie van Waterschappen en Bijl PR JORIS DE JONGH ANOUK TRAMPER AMSTERDAM, FEBRUARI 2019 VOORAF KENNIS, HOUDING EN

Nadere informatie

KAS: een handelingsperspectief

KAS: een handelingsperspectief KAS: een handelingsperspectief workshop door Living Lab Ruimtelijke Adaptatie Overijssel Twentse Stedenband: Brenda Koopman (waterschap Vechtstromen) Marcel Roordink (gemeente Almelo) IJssel-vechtdelta:

Nadere informatie

Uitnodiging Tweede Nationaal Deltacongres. Donderdag 3 november 2011, Auditorium Amsterdam RAI Convention Centre

Uitnodiging Tweede Nationaal Deltacongres. Donderdag 3 november 2011, Auditorium Amsterdam RAI Convention Centre Uitnodiging Tweede Nationaal Deltacongres Donderdag 3 november 2011, Auditorium Amsterdam RAI Convention Centre 2 Uitnodiging Tweede Nationaal Deltacongres Uitnodiging Deltacommissaris Wim Kuijken heeft

Nadere informatie

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers

Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad. 23 januari 2018 Saskia Engbers Omgevingsvisie Zwolle Actuele opgaven van de stad 23 januari 2018 Saskia Engbers Presentatie 1. Structuurplan 2020 en Omgevingsvisie 2030 2. Principe meervoudige waardecreatie 3. Opgaven en ambities van

Nadere informatie

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid

Project ZON. Hoofdvraag. Uitvoering. Regionale afstemming op en inbreng Deltaprogramma. Samenwerking met regio Zuid Project ZON Hoofdvraag huidige droogte situatie (2010) gevolgen van de klimaatverandering (2050) zinvolle maatregelen Uitvoering gebied Regio-Oost aansturing vanuit RBO projectgroep Regionale afstemming

Nadere informatie

Denk mee met Rijnland

Denk mee met Rijnland Denk mee met Rijnland weergave conferentie 2 juni ten behoeve van waterbeheerplan 5 IJMUIDEN AMSTERDAM WEST WASSENAAR GOUDA Droge voeten, schoon water Inhoudsopgave: Inleiding 3 Een nieuw waterbeheerplan

Nadere informatie

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3

BESTUURS AKKOORD KLIMAAT. ADAPTATIE 20 november Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 BESTUURS AKKOORD KLIMAAT ADAPTATIE 20 november 2018 Bestuursakkoord klimaatadaptatie 3 7 ambities voor een waterrobuuste en klimaatbestendige inrichting van Nederland Kwetsbaarheid in beeld brengen Uitvoeringsagenda

Nadere informatie

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland

Op weg naar klimaatbewuste regio. Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Op weg naar klimaatbewuste regio Marcel Houtzager Hoogheemraadschap van Delfland Klimaateffecten Nederland Neerslag Het regent minder vaak 7% tot 30% Maar buien zijn heftiger! 8% tot 24% Wake-up call -

Nadere informatie

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG

De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX DEN HAAG T 070-456 00 00 F 070-456 11 11 Datum 4 september 2018 Onderwerp

Nadere informatie

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland

Gevolgen van klimaatverandering voor Nederland Gastcollege door Sander Brinkman Haagse Hogeschool Climate & Environment 4 september 2008 Introductie Studie Bodem, Water en Atmosfeer, Wageningen Universiteit Beroepsvoorbereidendblok UNFCCC CoP 6, Den

Nadere informatie

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie

Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Bouwberaad West-Brabant 26 oktober 2017 Yigall Schilp #DeltaplanRA Inhoud Deltabeslissing 2015 Urgentie Scope Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie Weten, willen, werken Zeven

Nadere informatie

INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS. Zwolle - IJssel-Vechtdelta

INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS. Zwolle - IJssel-Vechtdelta INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS Zwolle - IJssel-Vechtdelta Definitief 16 juni 2017 INTENTIEVERKLARING CLIMATE CAMPUS Zwolle IJssel-Vechtdelta De partijen 3Dimensies Aeres Hogeschool Agri&Food Innovatiecluster

Nadere informatie

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg

Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Deltaprogramma Waterveiligheid: van Kans naar Kans x Gevolg Op weg naar nieuw beleid Waterveiligheid: risicobenadering Movares Middagsymposium i Meerlaagsveiligheid en Vitale infrastructuur 4 november

Nadere informatie

Klimaatverandering / Water in de Stad

Klimaatverandering / Water in de Stad Klimaatverandering / Water in de Stad Gebruik lokale kennis en ervaring Koen Broersma @waterindestad linkedin.com/in/kwbroersma koen.broersma@rhdhv.com De kwaliteit van de samenleving weerspiegelt zich

Nadere informatie

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor?

introductie waterkwantiteit waterkwaliteit waterveiligheid virtuele tour Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? Waar zorgen de waterschappen in mijn omgeving voor? De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water, gezuiverd afvalwater en stevige dijken. De waterschappen zorgen voor voldoende en schoon water,

Nadere informatie

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied

Deltaprogramma Waddengebied. Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Deltaprogramma Waddengebied Deltaprogramma 2012 Probleemanalyse Waddengebied Colofon Deltaprogramma Waddengebied Nieuwe Uitleg 1 Den Haag PROBLEEMANALYSE DELTAPROGRAMMA WADDEN Datum 10 augustus 2011 Status

Nadere informatie

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden,

Voorwoord. aanvulling voor de natuur- en recreatiemogelijkheden, DE ZANDMOTOR van zand naar land De provincie Zuid-Holland is één van de dichtstbevolkte gebieden ter wereld. Het ligt grotendeels onder zeeniveau. Met het veranderende klimaat komt van verschillende kanten

Nadere informatie

De Nieuwe Normen voor waterveiligheid

De Nieuwe Normen voor waterveiligheid De Nieuwe Normen voor waterveiligheid Hoe leg ik dat nou uit? Marga Oosterveld HWBP Alise Boonen - DGRW December 2016 Opzet workshop 1. Communicatiestrategie 2. Beschikbare middelen 3. Filmpje uit de praktijk

Nadere informatie

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving

IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving IenM begroting 2015: inzetten op betere verbindingen in een schonere leefomgeving 16 september 2014-15:25 Het ministerie van Infrastructuur en Milieu besteedt in 2015 9,2 miljard euro aan een gezond, duurzaam

Nadere informatie

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland

Statenvoorstel. Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie voor een klimaatbestendig Zuid-Holland Statenvoorstel Vergaderdatum GS: 11 december 2018 Portefeuillehouder: Janssen, RA Uiterlijke beslistermijn: n.v.t. Documentnummer: PZH-2018-670832850 Onderwerp Weerkrachtig Zuid-Holland, Adaptatiestrategie

Nadere informatie

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012

Deltaprogramma Rivieren. Stand van zaken. 16 februari 2012 Deltaprogramma Rivieren Stand van zaken 16 februari 2012 Deltaprogramma Nationaal Deltaprogramma Februari 2010: Deltaprogramma van start Deltaprogramma Deltaprogramma Doel (2100) Beschermd tegen hoogwater

Nadere informatie

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening

Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening Deltaprogramma Het nationale programma voor waterveiligheid en zoetwatervoorziening 2 e bestuurlijke consultatieronde Deltaprogramma: Hoe houden we de delta veilig en zorgen we voor voldoende zoetwater?

Nadere informatie

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem

Deltaprogramma Bijlage A. Samenhang in het watersysteem Deltaprogramma 2013 Bijlage A Samenhang in het watersysteem 2 Deltaprogramma 2013 Bijlage A Bijlage A Samenhang in het watersysteem Het hoofdwatersysteem van Eijsden en Lobith tot aan zee Het rivierwater

Nadere informatie

Naar veilige Markermeerdijken

Naar veilige Markermeerdijken Naar veilige Markermeerdijken Naar veilige Markermeerdijken Hoogheemraadschap Hollands Noorder kwartier versterkt 33 kilometer afgekeurde dijk tussen Hoorn en Amsterdam. Tijdens de toetsronde in 2006 zijn

Nadere informatie

Input voor het omgevingsplan? Gebruik de Atlas Leefomgeving!

Input voor het omgevingsplan? Gebruik de Atlas Leefomgeving! Input voor het omgevingsplan? Gebruik de Atlas Leefomgeving! Miranda Mesman, RIVM Schakeldag RWS 25 juni 2019 miranda.mesman@rivm.nl Inhoud o Waarom een Atlas Leefomgeving? o Waar gaat de Atlas Leefomgeving

Nadere informatie

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems

Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid. Jaar van de Ruimte VvG congres 12 november Nathalie Harrems Perspectief op de nationale omgevingsvisie en grondbeleid Jaar van de Ruimte 2015 VvG congres 12 november 2014 Nathalie Harrems Directie Ruimtelijke Ontwikkeling Wat is er aan de hand? Tijdperk van de

Nadere informatie

Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed. 16 februari 2017

Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed. 16 februari 2017 Verslag rondetafel klimaatbestendige stad en erfgoed 16 februari 2017 2 Klimaatbestendige stad en erfgoed Dat erfgoed plekken betekenis geeft, weten we. Daarnaast kan inzicht in het gebruik van erfgoed

Nadere informatie

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water

Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad. 24 mei 2018 U Lbr. 18/ Factsheet. Voortgang Samenwerken aan Water Brief aan de leden T.a.v. het college en de raad Datum 24 mei 2018 Ons kenmerk TLE/U201800375 Lbr. 18/023 Telefoon 073-3738393 Bijlage(n) Factsheet Onderwerp Voortgang Samenwerken aan Water Samenvatting

Nadere informatie

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland

Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland Impressieverslag Festival Ruimtelijke Adaptatie 9 oktober 2014 Brede coalitie aan de slag met waterrobuust en klimaatbestendig Nederland Een brede coalitie van overheid, bedrijfsleven, brancheorganisaties

Nadere informatie

Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA)

Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA) Q&A s Potentiële VOORKEURSTRATEGIE BEDIJKTE MAAS (DELTAPROGRAMMA) Waarop richt zich deze voorkeurstrategie? Op de toekomstige bescherming tegen een overstroming vanuit de bedijkte Maas. De bedijkte Maas

Nadere informatie

Informatieavond buitendijks gebied Noordereiland en wateroverlast. 7 oktober Programma

Informatieavond buitendijks gebied Noordereiland en wateroverlast. 7 oktober Programma Programma Informatieavond buitendijks gebied Noordereiland en wateroverlast 7 oktober 2014 19:30 Start en introductie 19:35 Presentatie gemeente Rotterdam waterveiligheid 19:50 Inhoudelijke vragen 19:55

Nadere informatie

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011

Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland. Is het rijk aan zet? Willem Ligtvoet, 19 april 2011 Klimaatbestendige ontwikkeling van Nederland Is het rijk aan zet? 1 Voorstudie PBL (2009) Speerpunten klimaatbestendige ruimtelijke ontwikkeling: 1. Waterveiligheid 2. Zoetwatervoorziening 3. Klimaatbestendige

Nadere informatie

Dijkteruglegging Oosterhout. Bewonersavond Dijkteruglegging Oosterhout

Dijkteruglegging Oosterhout. Bewonersavond Dijkteruglegging Oosterhout Eusebiusbuitensingel 66 6828 HZ Arnhem Postbus 2232 3500 GE Utrecht T 088 797 49 00 F www.rijkswaterstaat.nl Dijkteruglegging Oosterhout Contactpersoon Peter Jesse - T 06-52596859 peter.jesse@rws.nl Omschrijving

Nadere informatie

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch

Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw. Ruud van Esch Samenwerking in de waterketen Het landelijk kernteam samenwaw Ruud van Esch Lid kernteam samenwerking waterketen namens UvW Beleidsadviseur waterketen en circulaire economie Inhoud presentatie Bestuursakkoord

Nadere informatie

NAS Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017

NAS Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017 NAS 2016 Stef Meijs Netwerkdag Ruimtelijke Adaptatie 19 jan 2017 Het verhaal van de NAS Voorgeschiedenis Trends en bollenschema s Focus op urgente risico s Vervolg: proces en acties 2 Ministerie van Infrastructuur

Nadere informatie

De Waterstanden. Kunstwerk in het kader van het project Nederland leeft met water. Zeezeilen i.s.m. horst4dsign 2016

De Waterstanden. Kunstwerk in het kader van het project Nederland leeft met water. Zeezeilen i.s.m. horst4dsign 2016 De Waterstanden Kunstwerk in het kader van het project Nederland leeft met water Zeezeilen i.s.m. horst4dsign 2016 Waarom een kunstwerk? drieledig: - Vanuit het toeristisch netwerk werd aangegeven dat

Nadere informatie

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied.

Bijgaand doe ik u de antwoorden toekomen op de vragen gesteld door de leden Jacobi en Cegerek (beiden PvdA) over waterveiligheid in het kustgebied. > Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456

Nadere informatie

Aandacht en initiatieven voor crisisbeheersing

Aandacht en initiatieven voor crisisbeheersing Aandacht en initiatieven voor crisisbeheersing De meeste gebieden in Rijnmond-Drechtsteden liggen zo laag dat ze bij een overstroming zeer snel en diep onder water komen te staan. Overstromingen voorkomen

Nadere informatie

Ruimte voor water. in het rivierengebied

Ruimte voor water. in het rivierengebied Ruimte voor water in het rivierengebied Het rivierengebied bestaat bij de gratie van de grote rivieren met daarlangs de zich eindeloos voortslingerende dijken. Daartussen vruchtbare klei, groene weilanden

Nadere informatie

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE

Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Het verbinden van water en MIRT VAN WENS NAAR MEERWAARDE Rond het verbinden van water en ruimte zijn al veel stappen gezet. In het kader van de Vernieuwing van het MIRT is door Rijk, provincies en waterschappen

Nadere informatie

Veilige dijken, dammen, duinen. Werken aan bescherming tegen overstromingen in de Hoogwaterbeschermingsprogramma s

Veilige dijken, dammen, duinen. Werken aan bescherming tegen overstromingen in de Hoogwaterbeschermingsprogramma s Veilige dijken, dammen, duinen Werken aan bescherming tegen overstromingen in de Hoogwaterbeschermingsprogramma s Veilig wonen en werken onder de zeespiegel Foto: Tineke Dijkstra Zwemmen in zee, vervoer

Nadere informatie

IJsseldijk Zwolle-Olst (HWBP) - Waterschap Drents Overijsselse Delta

IJsseldijk Zwolle-Olst (HWBP) - Waterschap Drents Overijsselse Delta pagina 1 van 8 De komende twee jaar gaat het waterschap verschillende mogelijkheden onderzoeken voor het versterken van de IJsseldijk tussen Zwolle en Olst. Deze keuzes zijn tot stand gekomen met inbreng

Nadere informatie

Geachte gasten, beste collega s

Geachte gasten, beste collega s Geachte gasten, beste collega s Ik heet u allen van harte welkom bij de officiële ingebruikname van de volledig nieuwe voorzuivering voor ons Productiebedrijf Andijk. In het bijzonder wil ik verwelkomen,

Nadere informatie

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta

Lesbrief. Dijken. Kijken naar dijken. www.wshd.nl/lerenoverwater. Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Lesbrief Dijken Kijken naar dijken www.wshd.nl/lerenoverwater Afdeling Communicatie waterschap Hollandse Delta Kijken naar dijken Zonder de duinen en de dijken zou jij hier niet kunnen wonen: bijna de

Nadere informatie

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt

Klimaatadaptatie. Charles Aangenendt Klimaatadaptatie Charles Aangenendt Adaptatie Ruimte en Klimaat 2006: start Nationaal Programma Adaptatie Ruimte en Klimaat (ARK) Doel: klimaatbestendig maken van ruimtelijke inrichting lange termijn:

Nadere informatie

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk

Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk Informatie over de versterking van de Noord-Hollandse kust Voor je spreekbeurt of werkstuk De kust is (niet) veilig! De dijk aan de kust van Petten ziet er zo sterk en krachtig uit, maar toch is hij niet

Nadere informatie

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013

Proeftuinen MLV. Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Proeftuinen MLV Jannemarie de Jonge, 10 oktober 2013 Opbouw Meerlaagsveiligheid Concept gelanceerd in Nationaal Waterplan (2009) Laag 1: preventieve maatregelen Laag 2: gevolgbeperkende maatregelen, door

Nadere informatie

Patrick Poelmann. dijkgraaf De Stichtse Rijnlanden lid stuurgroep Deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering

Patrick Poelmann. dijkgraaf De Stichtse Rijnlanden lid stuurgroep Deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Bestuurlijke aspecten MLV, 4 nov Patrick Poelmann dijkgraaf De Stichtse Rijnlanden lid stuurgroep Deelprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Deltaprogramma Nationaal programma: samenwerking van verschillende

Nadere informatie

Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn

Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Actueel: wateroverlast in Limburg Bron vermelding: NOS Klimaatadaptatiestrategie Hellendoorn Toelichting Deltaplan Ruimtelijke Adaptatie (DPRA) Wat doet Hellendoorn

Nadere informatie

Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Durk Riedstra Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving

Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Durk Riedstra Rijkswaterstaat Water Verkeer en Leefomgeving Hoe overstromingsgevoelig is uw collectie? Durk Riedstra Water Verkeer en Leefomgeving www.overstroomik.nl. Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed Smallepad 5 te Amersfoort 2 Overstromingskaart veilig

Nadere informatie

WAT WIJ WILLEN MET WATER

WAT WIJ WILLEN MET WATER WAT WIJ WILLEN MET WATER Programma 2015-2019 voor de waterschapsverkiezingen Waterschap Amstel Gooi en Vecht Wij willen droge voeten houden als het heeft gestortregend. Maar wij willen ook, dat in droge

Nadere informatie

Nieuwsbrief Water en Evacuatie

Nieuwsbrief Water en Evacuatie In het land zijn veel verschillende initiatieven op gebied van water en evacuatie. Het project Water en Evacuatie bundelt de kennis en ervaringen en ontwikkelt praktische handreikingen op verschillende

Nadere informatie

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement

- Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement - Kennis voor Klimaat en het Deltaprogramma - Adaptief deltamanagement Projectendag Kennis voor Klimaat Amersfoort, 7 april 2011 Pieter Bloemen Staf Deltacommissaris 1 Intentieverklaring DC - directie

Nadere informatie

Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. Datum 12 juni 2018 Betreft Advies Varik-Heesselt.

Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen. Datum 12 juni 2018 Betreft Advies Varik-Heesselt. > Retouradres Postbus 90653 2509 LR Den Haag Aan de minister van Infrastructuur en Waterstaat Cora van Nieuwenhuizen Den Haag Postbus 90653 2509 LR Den Haag Betreft Advies Varik-Heesselt Geachte Minister,

Nadere informatie

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1

Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Visie Water en Ruimtelijke Ontwikkeling bijlage 1 Kaarten Waterbelangen DM: 303052 1 Wateropgaven 2015 / 2027 Kaart 1. Gebieden met een WB21 wateropgave In 2005 is een studie wateropgave uitgevoerd (conform

Nadere informatie

Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden. Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater

Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden. Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater Waterbeschikbaarheid op de Hoge Zandgronden Naar een klimaatbestendige balans in vraag en aanbod van zoetwater Voldoende schoon water: het is een voorwaarde voor veel bedrijven, leefbare steden, land-

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Nú bouwen aan de stad van de toekomst Deltaprogramma Nieuwbouw & Herstructurering Hoe is het begonnen? Veel onderzoek Nationale adaptatiestrategie Advies van Commissie Veerman Deltaprogramma

Nadere informatie

Forum: Zijn de overstromingsrisico's te groot? Nederland is onvoldoende beschermd tegen overstromingen. Page 1 of 11

Forum: Zijn de overstromingsrisico's te groot? Nederland is onvoldoende beschermd tegen overstromingen. Page 1 of 11 Page 1 of 11 Forum: Zijn de overstromingsrisico's te groot? Print deze pagina Discussieforum over de veiligheid en hoogwater Nederland is onvoldoende beschermd tegen overstromingen (advertenties) De zeespiegel

Nadere informatie

Watercalamiteiten voor communicatieadviseurs. 11 juni 2012

Watercalamiteiten voor communicatieadviseurs. 11 juni 2012 Watercalamiteiten voor communicatieadviseurs 11 juni 2012 Programma Introductie Voorstelronde Water gaat over grenzen: veel partijen Film Hoogwater in Groningen Zeven watercalamiteiten Samenwerking versterken,

Nadere informatie

Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland 2000 v.chr zeegat Bergen / achtste eeuw n.chr strandwallen+dorpen

Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland 2000 v.chr zeegat Bergen / achtste eeuw n.chr strandwallen+dorpen Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland 2000 v.chr zeegat Bergen / achtste eeuw n.chr strandwallen+dorpen Wordingsgeschiedenis van Noord-Holland Rond 800! veenpakket / 1350! eilanden met duinenrij 3 Landwinning

Nadere informatie

Klimaatbestendige stad

Klimaatbestendige stad Klimaatbestendige stad Joke van Wensem Samenwerken aan water en klimaat Programmaplan en kennisagenda Algemeen en programmering: Deltaprogramma RA/IenM, STOWA, RWS, CAS, Deltares Projectentournee: Deltaprogramma

Nadere informatie

sterke dijken schoon water Kijk op de dijk

sterke dijken schoon water Kijk op de dijk sterke dijken schoon water Kijk op de dijk Een andere kijk op de dijk De dijk. Er valt zo op het eerste gezicht weinig aan te zien. Een aarden wal die ons beschermt tegen het water. Een vanzelfsprekend

Nadere informatie

Internationale Waterambitie

Internationale Waterambitie Internationale Waterambitie Adequate watervoorziening Grotere weerbaarheid Minder schade wereldwijd Een toelichting op de beleidsaccenten Eén ambitie Minister Infrastructuur en Milieu Mw. Drs. M.H. Schultz

Nadere informatie

Zeker in Delfland. Verkiezingsprogramma PvdA Hoogheemraadschap Delfland

Zeker in Delfland. Verkiezingsprogramma PvdA Hoogheemraadschap Delfland Zeker in Delfland. Verkiezingsprogramma PvdA Hoogheemraadschap Delfland 2019-2023. 1 Verkiezingsmanifest waterschappen PvdA Zuid-Holland. We wonen in een schitterende delta. Al eeuwenlang is water onze

Nadere informatie

Lijst van uitnodigingen te behandelen in de vergadering van burgemeester en wethouders van dinsdag 27 maart 2018

Lijst van uitnodigingen te behandelen in de vergadering van burgemeester en wethouders van dinsdag 27 maart 2018 Lijst van uitnodigingen te behandelen in de vergadering van burgemeester en wethouders van dinsdag 27 maart 2018 Ingekomen van en activiteit: Afgevaardigde: Ahmed Aboutaleb, voorzitter Gebiedsoverleg Deltaprogramma

Nadere informatie