Sportbeleid en -regelgeving

Transcriptie

1 Jaarboek Sport & Strategie Publicaties editie 2015/2016 Sportbeleid en -regelgeving Hoofdstuk 3 Hugo van der Poel (Mulier Instituut) en Liesbeth Preller (Kenniscentrum Sport) Eindelijk een boek over sportbeleid dat we kunnen gebruiken in het onderwijs, aldus de auteurs van een van de boeken in dit hoofdstuk. Bovendien in dit hoofdstuk: een geactualiseerde versie van de Inleiding Sport en Recht. Daarmee biedt alles wat iemand nodig heeft om sportbeleid te maken. Voor nog meer inspiratie zijn er in het afgelopen jaar de nodige evaluaties verschenen, die aangeven hoe het niet moet, of hoe het beter kan. In dit hoofdstuk gaan we in op de verschenen publicaties en de vormgeving van het sportbeleid in het algemeen. Voor thematische publicaties, zoals bijvoorbeeld gehandicaptensportbeleid of beleid ten aanzien van sport en bewegen in de buurt, verwijzen we naar de desbetreffende thematische hoofdstukken. Nationaal Sportbeleid in Nederland. Van vereniging tot rijksoverheid van Cobussen et al. (2015) is een inleiding sportbeleid van hbo-docenten voor hbo-studenten. Dat was een gat in de markt en het is mooi dat dit gat nu goed is gevuld. Het is een 42

2 II Publicaties 43 FOTO: TIM VAN DER LINDEN

3 Jaarboek Sport & Strategie Publicaties editie 2015/2016 handzaam en praktisch boek, met overzichtelijke schema s, kaders, en vragen en opdrachten waarmee studenten aan het werk kunnen worden gezet. Deel I behandelt de vraag wat sport en wat beleid is, en hoe het sportbeleid in Nederland zich heeft ontwikkeld. In deel II wordt de beleidscyclus doorlopen en wordt het beleidsinstrumentarium in meer algemene zin geïntroduceerd. In deel III wordt het sportbeleid nader bekeken, uiteengelegd in het beleid van de sportvereniging; het lokale sportbeleid; het nationale sportbeleid; het beleid van NOC*NSF en de sportbonden en het sportbeleid in de fitnessbranche. De hoofdstukken in dit laatste deel zijn ook te zien als beschrijvingen van potentiële werkterreinen. De auteurs hinten erop dat studenten bestuurs- en beleidsmatige ervaring (kunnen) opdoen bij verenigingen. De vereniging is daarom steeds als uitgangspunt gekozen om de theorie herkenbaar te presenteren. Sportbeleid in Nederland voorziet ontegenzeggelijk in een leemte, maar er blijft natuurlijk altijd wat te wensen over. Van al het geld dat de overheden gezamenlijk uitgeven aan sportbeleid gaat tachtig tot negentig procent naar sportaccommodaties. De meeste tijd van sportambtenaren gaat dan ook naar de planning, de bouw, het beheer, het onderhoud, de exploitatie en de financiering van sportaccommodaties. Deze onderwerpen komen in Sportbeleid in Nederland maar mondjesmaat aan bod. Een tweede hoofdstuk dat nog node wordt gemist, is een hoofdstuk waarin de link wordt gelegd met recreatie en bewegen. Vroeger was bij de meeste gemeenten sprake van een Dienst of Afdeling Sport en Recreatie. Het begrip recreatie is in deze eeuw in onmin geraakt, maar tegelijkertijd maakt het begrip bewegen sterk opgang, tezamen met onderwerpen als de beweegvriendelijke omgeving, ongeorganiseerde sport en sport in de openbare ruimte. Hier kan een moderne sportambtenaar niet omheen, dus ook een inleiding sportbeleid niet. De Inleiding Sport en Recht van Mosselman (2015) voorziet niet in de hierboven gesignaleerde omissie, omdat deze publicatie vrijwel geheel gewijd is aan privaatrechtelijke kwesties, oftewel kwesties die spelen tussen burgers onderling. Mosselman gaat nauwelijks of niet in op bestuursrechtelijke zaken, zoals gemeentelijk vergunningenbeleid, verhuur en gebruik van gemeentelijk (sport)vastgoed en precario. De Inleiding Sport en Recht is daarmee vooral interessant voor medewerkers en vrijwilligers die bij sportorganisaties, zoals verenigingen en bonden, werken, of met of voor die organisaties werken, zoals provinciale sportraden en lokale sportservicepunten. Zij worden bediend met exposés over verenigingsrecht, aansprakelijkheid in de sport, arbeidsovereenkomsten, intellectueel eigendom en internationaal recht en sport. 44

4 In het kader van beleid maken door de sportsector zelf is relevant dat NOC*NSF in de aanloop naar een nieuwe olympische cyclus een nieuwe sportagenda heeft uitgebracht, de Sportagenda De ambities zijn minder SMART geformuleerd dan in de vorige sportagenda, maar aan de richting is weinig veranderd. NOC*NSF streeft ook de komende jaren naar het beschikbaar maken van sport voor iedereen, organiseren van (internationale) sportevenementen en het investeren in excellerende Nederlandse topsporters, dit alles om uiteindelijk Nederland en de wereld een stukje beter te maken. Daarbij wordt onderstreept dat een open houding naar nieuwe organisatievormen, verdienmodellen, innovaties en samenwerking van groot belang is (a.w., 1). Instituten als bonden en verenigingen zijn geen doel op zich meer, maar middel. Dat dit geen loze woorden mogen zijn, is duidelijk geworden bij het debacle van de European Games 2019, die Nederland al waren vergund, maar die Nederland bij nader inzien toch niet gaat organiseren. Volgens de Adviescommissie European Games 2019, die de gang van zaken heeft geëvalueerd en daarvan verslag doet in het rapport Neem de tijd als je haast hebt (2016), is dit te wijten aan een gebrekkig samenspel van de betrokken stakeholders. II Publicaties Provinciaal en lokaal Begin 2016 is de Eindevaluatie Sportplan Brabant 2016 verschenen. Hover et al. (2016) concluderen dat het beleid op vele vlakken goed wordt beoordeeld en dat er zinvolle investeringen zijn gedaan die de Brabantse sportsector hebben versterkt. In bijna alle actielijnen van het sportplan zijn de beoogde prestaties behaald of overtroffen. Recent heeft Provinciale Staten van Brabant ingestemd met een nieuw sportplan, dat wederom zal worden gemonitord en geëvalueerd. De decentralisaties in het sociale domein leveren gemeenten veel werk op, maar er zijn tot nu toe opmerkelijk weinig publicaties waarin de relatie sport-sociaal domein centraal staat. Om geïnspireerd te raken, moet worden gekeken naar andere sectoren, zoals de jeugdzorg. Zie bijvoorbeeld de handreiking Om de jeugd van Clarijs (2015). Het boek bevat ideeën over en voorbeelden van de manier waarop de toekomst met betrekking tot de jeugdsector (jeugdzorg, jongerenwerk, jeugdhulp) kan worden vormgegeven. Meer is er verschenen over de financiën in en van de sport. Zoals in de vorige editie van dit jaarboek aangekondigd, is er in 2015 een landelijk onderzoek verschenen naar de ontwikkelingen in gemeentelijke uitgaven aan sport (zie ook hoofdstuk 13 van dit jaarboek). Daarnaast zijn er rapporten verschenen van gemeentelijke rekenkamercommissies, die daarbij vaak een financiële invalshoek hanteren (Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen, 2015; Rekenkamercommissie Gemeente Gennep, 2015a en b; Romijn et al., 2015). 45

5 Jaarboek Sport & Strategie Publicaties editie 2015/2016 Natuurlijk zijn er ook weer nieuwe uitvoeringsnota s en sportvisies verschenen. Interessant is dat de gemeente Duiven daarbij een vragenlijst aan de burgers van Duiven heeft voorgelegd, met aan hen de vraag hoe het sport-, beweeg- en speelbeleid (..) nu en in de toekomst eruit zou moeten zien (Romijn, 2015). Blik vooruit De komst van een nieuwe minister (of staatssecretaris?) voor sport na de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2017 werpt zijn schaduw vooruit. Enerzijds is er beleidsmatige rust gecreëerd door op rijksniveau het vigerende beleid (VSK, SBB) voort te zetten tot en met Anderzijds wordt er terug- en vooruitgekeken, zodat ervaringen, kennis en inzichten beschikbaar zijn om eventueel vanaf 2019 een nieuwe koers in te slaan. Najaar 2016 wordt gestart met de Beleidsdoorlichting Sport , die eind 2017 aan de Tweede Kamer zal worden voorgelegd. De inzichten uit het lopende project Sport Toekomstverkenningen van het SCP en RIVM (zie hoofdstuk 4) zullen volgend jaar beschikbaar zijn, alsook de resultaten van de Evaluatie lokale implementatie en opbrengsten buurtsportcoaches. Op lokaal niveau gaat de Vereniging Sport en Gemeenten naar verwachting werken aan een geactualiseerde versie van het visiedocument Nederland Sportland, om daarmee lokale politici te inspireren bij het ontwikkelen van hun partijprogramma s en coalitieakkoorden. Daarmee werpen ook de Gemeenteraadverkiezingen van maart 2018 hun schaduw al vooruit. Publicaties Adviescommissie European Games 2019 (2016). Neem de tijd als je haast hebt. Rapportage Adviescommissie European Games Z.pl.: Adviescommissie European Games Clarijs, R. (2015). Om de jeugd. Perspectief voor beleid en praktijk. Amsterdam: Uitgeverij SWP. Cobussen, S., Puyt, E. & Ven, A. van de (2015). Sportbeleid in Nederland. Van vereniging tot rijksoverheid. Bussum: Coutinho. Gemeente Rotterdam, Directie Sport & Cultuur (S&C) (2015). Uitvoeringsprogramma sport Behorend bij de Sportnota Rotterdam Rotterdam: Gemeente Rotterdam. Gemeente Utrecht (2015). Utrecht sport. De Utrechtse sportvisie, op weg naar Utrecht: Gemeente Utrecht. Hoekman, R. & Verhoofstad, A. (2015). Sportbeleid in Gennep. Rekenkameronderzoek naar de ontwikkeling van sportbeleid in de gemeente Gennep. Utrecht: Mulier Instituut. 46

6 Hover, P., Roest, J.W. van der & Poel, H. van der (2016). Evaluatie Sportplan Brabant 2016 (Intern rapport). Utrecht: Mulier Instituut. Mosselman, M. (2015). Inleiding Sport en Recht. Nieuwegein: Arko Sports Media. NOC*NSF (2016). Sportagenda Arnhem: NOC*NSF. Provincie Groningen (2016). Kader sport- en beweegvisie Provincie Groningen. Groningen: Provincie Groningen. Romijn, D. (2015). Burgervisie op sporten, bewegen en spelen in Duiven. Visie van de burger op het sport-, beweeg- en speelbeleid van de gemeente Duiven tot nu en in de toekomst. Utrecht: Mulier Instituut. Romijn, D., Bakker, S. & Hoekman, R. (2015). Rekenkameronderzoek Sportaccommodaties Albrandswaard. Utrecht: Mulier Instituut. Romijn, D. & Hoekman, R. (2015). Sportbeleid in Gennep Financiën. Rekenkameronderzoek naar de relatie tussen het sportbeleid en de financiële inspanningen van de gemeente Gennep. Utrecht: Mulier Instituut. Ruth, A. van, Bekkers, H. & Dam, M. van (2015). Sport, geld en de stad. Financiële ondersteuning van sportverenigingen door de gemeente. Nijmegen: Gemeentelijke Rekenkamer Nijmegen. II Publicaties Masterscripties Arkoubi, R. el (2015). De georganiseerde sportparticipatie van kinderen in Rotterdam. Een analyse van de helpende hand van de overheid. Utrecht: Universiteit Utrecht, Urban Geography. Bakker, M. (2015). De civiele aansprakelijkheid van sportorganisatoren. Dient de civiele aansprakelijkheidsnorm voor sportorganisatoren aangepast te worden gelet op de grote risico s die aan de beoefening van sport kleven? Tilburg: Tilburg University, Rechtsgeleerdheid Accent Privaatrecht. Chen, P.C. (2015). Na twee gespeelde helften: verlenging. Zet artikel 7:668a uit de Wet werk en zekerheid het transfersysteem van het professionele voetbal in Nederland buitenspel? Amsterdam: Vrije Universiteit Amsterdam, Arbeidsrecht. Engelen, B.N. van (2015). De UEFA: vriend of vijand? Een onderzoek naar de civiele aansprakelijkheid van Europese voetbalclubs voor het wangedrag van hun eigen Supporters. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, Privaatrecht: Privaatrechtelijke rechtspraktijk. Haas, J.J. de (2015). Eerlijk zullen we alles spelen. De sporter, zijn prestatie en het intellectuele eigendomsrecht. Amsterdam: Universiteit van Amsterdam, Informatierecht. 47