JAARVERSLAG Aansprakelijkstellingen 2011

Transcriptie

1 JAARVERSLAG Aansprakelijkstellingen 2011 Afdeling Bestuurs- en Managementondersteuning Hilde Broer, 20 april 2012

2 1. Inleiding De juridisch medewerkers van de afdeling Bestuurs- en Managementondersteuning zijn belast met de afhandeling van aansprakelijkstellingen, dat wil zeggen gebeurtenissen waarbij de gemeente aansprakelijk wordt gesteld voor ontstane schade. Zij hebben mandaat om namens het college van burgemeester en wethouders aansprakelijkstellingen tot een bedrag van af- of toe te wijzen. Gaat de claim dit bedrag te boven en daarmee ook het eigen risico, dan wordt de zaak in handen gesteld van onze verzekeringsmaatschappij, Centraal Beheer Achmea. Uiteraard moet de schadeclaim dan wel onder de polisvoorwaarden vallen. In het merendeel van de gevallen wordt de gemeente aansprakelijk gesteld in haar hoedanigheid als wegbeheerder, maar de gemeente wordt ook regelmatig aansprakelijk gesteld voor schade die voortvloeit uit onrechtmatig handelen door de gemeente. Hierna wordt kort ingegaan op deze vormen van aansprakelijkheid. Hoofdstuk 2 bevat de kengetallen ten aanzien van de aansprakelijkstellingen, waarvan het schadeveroorzakende voorval plaatsvond in Tenslotte volgt in hoofdstuk 3 een korte conclusie gebaseerd op de kengetallen. Aansprakelijkheid gemeente als wegbeheerder Artikel 6:174 Burgerlijk Wetboek (BW) regelt de aansprakelijkheid van de wegbeheerder indien de schade het gevolg is van een gebrek aan de openbare weg. Van een gebrek aan de weg is sprake indien de weg niet voldoet aan de eisen die men er onder de gegeven omstandigheden aan mag stellen en hierdoor een gevaarlijke situatie ontstaat. Voorbeelden van gebreken zijn: gaten in de weg, losliggende stoeptegels, ondeugdelijk uitgevoerde drempels. De wegbeheerder moet er rekening mee houden dat niet alle weggebruikers de nodige oplettendheid en voorzichtigheid in acht zullen nemen. Anderzijds mag van weggebruikers worden verwacht dat zij er rekening mee houden dat het wegdek niet steeds in een perfecte staat verkeert. Artikel 6:174 BW bevat een risicoaansprakelijkheid. Dit houdt in dat de wegbeheerder in principe aansprakelijk is voor schade als gevolg van een gebrek, ook al was hij niet op de hoogte van het gebrek. Dit is slechts anders indien de wegbeheerder deugdelijk en effectief heeft gewaarschuwd voor de gebreken of indien de tijdsduur tussen het ontstaan van het gebrek en het verwezenlijken van het gevaar zo kort was, dat het gevaar redelijkerwijze niet te voorkomen was. Er wordt voorbijgegaan aan de vraag of de wegbeheerder een verwijt valt te maken ten aanzien van het gebrek. Echter, eigen schuld van de weggebruiker kan de schadevergoedingsplicht van de wegbeheerder met een percentage verminderen. Het gemeentelijk onderhoudsplan van wegen is er op afgestemd om gebreken te voorkomen. Daarnaast worden alle wegen in de gemeente Barneveld regelmatig geschouwd om gebreken aan het licht te brengen. Ook een goed werkend klachtensysteem zoals het Meldpunt Openbare Ruimte is in dit kader van belang. Aansprakelijkheid gemeente op grond van onrechtmatige daad Een tweede vorm van aansprakelijkheid waar we als gemeente mee te maken hebben, is aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad, opgenomen in artikel 6:162 BW. Op grond van dit artikel is degene die jegens een ander een onrechtmatige daad pleegt, welke hem kan worden toegerekend, verplicht de schade die de ander hierdoor lijdt te vergoeden. Hierbij kan gedacht worden aan het ontstaan van schade tijdens de uitvoering van werkzaamheden door de gemeente. Maar ook ten gevolge van een gebrek op de weg, bijvoorbeeld losse voorwerpen of substanties, wordt de gemeente aansprakelijk gesteld. Dit leidt echt bijna nooit tot een erkenning van de aansprakelijkheid. Anders dan bij de aansprakelijkheid van de gemeente als wegbeheerder, is er hier sprake van schuldaansprakelijkheid: er ontstaat pas aansprakelijkheid als het ontstaan van de schade aan de gemeente kan worden toegerekend. Ook bij deze vorm van wettelijke aansprakelijkheid kan eigen schuld van degene die de schade heeft geleden de schadevergoedingsplicht verminderen.

3 2. Aansprakelijkstellingen in 2010 Algemeen In totaal heeft de gemeente over aansprakelijkstellingen ontvangen. Alle aansprakelijkstellingen die in 2011 zijn binnen gekomen, zijn verwerkt in het jaarverslag. Van de 60 aansprakelijkstellingen is er 1 door Centraal Beheer Achmea behandeld, omdat het schadebedrag het eigen risico overschreed. Op 2 claims na zijn alle 60 aansprakelijkstellingen afgehandeld. Van de 58 afgehandelde aansprakelijkstellingen zijn er 5 claims geheel of gedeeltelijk toegewezen en de overige 53 aansprakelijkstellingen zijn afgewezen. De toegewezen schadeclaims bedragen een totaalbedrag van 2096,62 Drie toegewezen claims hebben betrekking op aansprakelijkheid op grond van onrechtmatige daad (6:162 BW). De overige twee toegewezen claims werden gegrond verklaard met betrekking tot de aansprakelijkheid als wegbeheerder (artikel 6:174 BW). Hieronder volgt een overzicht van deze kengetallen. Tabel 1: Aansprakelijkstellingen algemeen Behandeld door CB Achmea BMO Vakafdelingen Totaal ontvangen aansprakelijkstellingen Stand van zaken Afgehandeld % Percentage Opmerkingen Nog in behandeling 2 3 % Besluit Percentage Opmerkingen Toewijzen (geheel of gedeeltelijk) 5 8 % Totaal bedrag van: 2096,62 Afwijzen % Soort aansprakelijkheid Percentage Opmerkingen Wegbeheerder (art. 6:174 BW) 32 55% Onrechtmatige daad (art. 6:162 BW) %

4 Aansprakelijkstellingen als wegbeheerder In 2011 is de gemeente 33 maal aansprakelijk gesteld als wegbeheerder. Het merendeel van de gebreken betrof gaten in het wegdek en oneffenheden in het trottoir, namelijk 29 aansprakelijkstellingen. De overige claims hadden betrekking op gebrekkige verkeersdrempels en gevaarlijke verkeerssituaties. Een aantal erkende schadegevallen is volledig uitbetaald, bij één claim is echter de helft van het schadebedrag uitgekeerd tegen finale kwijting. Een claim is nog in behandeling bij Centraal Beheer Achmea In totaal zijn er 2 claims toegewezen voor een totaalbedrag van 335,20 Hieronder volgt een overzicht van deze kengetallen. Tabel: 2 Aansprakelijkstellingen als wegbeheerder Behandeld door Achmea BMO Totaal Stand van zaken Percentage Afgehandeld % Opmerkingen Nog in behandeling 1 3 % Besluit Percentage Opmerkingen Toewijzen (gedeeltelijk) 2 6% Afwijzen % Soort gebrek Percentage Opmerkingen Gaten/oneffenheden in weg/trottoir % Drempelconstructie, gevaarlijke verkeerssituatie %

5 Aansprakelijkstellingen op grond van onrechtmatige daad De gemeente is 26 keer aansprakelijk gesteld in 2011 op grond van onrechtmatige daad. Er zijn 25 aansprakelijkstellingen afgehandeld. Van de 25 afgehandelde aansprakelijkstellingen zijn er 3 claims toegewezen en 22 afgewezen. Alle erkende schadegevallen zijn volledig uitbetaald. De toegewezen schadeclaims bedragen een totaal bedrag van 1761,42. Alle claims zijn door de afdeling BMO zelf afgehandeld. De belangrijkste schadeveroorzakende gebeurtenissen die hebben geleid tot een aansprakelijkstelling zijn: Werkzaamheden door of namens de gemeente Een storing in de gemeentelijke riolering Verkeerd adviseren van een klant bij de balie Publiekszaken, de reiskosten die hierdoor gemaakt zijn, zijn vergoedt door de gemeente. Tabel 3: Aansprakelijkstellingen o.g.v. onrechtmatige daad Behandeld door CB Achmea BMO Vakafdelingen Totaal Stand van zaken Percentage Opmerkingen Afgehandeld 25 97% Nog in behandeling 1 3 % Besluit Percentage Opmerkingen Toewijzen (geheel of gedeeltelijk) 3 12 % 1761,42 Afwijzen % Onderwerp claim Percentage Opmerkingen Storingen in riolering 1 4% Uitvoering werkzaamheden door of 13 52% namens de gemeente Omgevallen bomen en afgewaaide boomtakken Foutieve informatie, verstrekt door de gemeente 5 20% 1 4% Overige 5 20%

6 3. Conclusie In 2010 zijn er 69 aansprakelijkstellingen ontvangen. In 2011 zijn er 60 claims ontvangen, Dit is een afname van 9 claims. Het aantal claims lijkt zich te stabiliseren. In 2010 is er in totaal voor 6 claims aansprakelijkheid erkend en uitbetaald. Dit bedraagt een totaal bedrag van 9.438,93,- In 2011 zijn er wederom 6 claims geheel of gedeeltelijk toegewezen. Het gaat hierbij om een bedrag van 2096,62. Dit is een forse daling ten opzichte van De grootte van de schadeclaims bedragen een fors lager bedrag dan de claims van Dit is een daling van 78%. Het toegewezen bedrag is in vergelijking met 2010 lager, hoewel er evenveel claims zijn erkend en er minder claims zijn ontvangen. Het totaal uit te betalen schadebedrag is in vergelijking met 2010 met 7342,31 afgenomen Er zijn meer schadeclaims ontvangen op basis van aansprakelijkheid als wegbeheerder dan op grond van een onrechtmatige daad actie (artikel 6:162 BW). Als er gekeken wordt naar de wettelijke basis van ingediende schadeclaims, in de hoedanigheid van wegbeheerder dan wel op grond van onrechtmatige daad, is 45% van de ontvangen claims gestoeld op onrechtmatige daad. Het overige deel, 55% had betrekking op de aansprakelijkheid van de gemeente als wegbeheerder. In 2010 was er een uitschieter richting de claims die betrekking hadden op onrechtmatige daad. Dit was een verschuiving ten opzichte van andere jaren. Uit de huidige cijfers blijkt echter dat deze trend zich niet doorzet en het merendeel van de claims zich weer richt op de aansprakelijkheid als wegbeheerder. Veel claimanten komen terug op onze beslissing om geen aansprakelijkheid te erkennen. Ze vragen om een heroverweging of schakelen hun rechtsbijstandverzekeraar dan wel de Nationale Ombudsman in. Er vloeien tot op heden echter nauwelijks rechtszaken uit de claims voort. Doordat de betreffende afdeling een adviserende rol heeft over een claim en ook een afschrift van de beslissing krijgen, gaat er een corrigerende werking van uit. Met name bij de gegronde claims is het van belang deze zo mogelijk in de toekomst te voorkomen. Gezien het lagere bedrag is dat voor het jaar 2011 gelukt.

7