Beroepsaansprakelijkheid van de arts

Transcriptie

1 Beroepsaansprakelijkheid van de arts Een beroepsfout: financiële nachtmerrie voor de arts? Domus Medica Huisartsenconferentie

2 1. AMMA in een notendop Dé onderlinge verzekeraar van de zorgsector Voor én door artss 70 jaar ervaring Niet-commerciële en onafhankelijke organisatie Grondige kennis van de beschermingsbehoeften van artss Marktleider beroepsaansprakelijkheid en medisch risicobeheer Specialist voor al uw andere verzekeringen (familiale, auto, gewaarborgd inkomen, hospi, brand,...) Domus Medica Huisartsenconferentie

3 2. Beroepsaansprakelijkheid in de zorgsector Principe Indien verantwoordelijk moet men de schade herstellen (burgerlijk wetboek) 3 elementen: Fout Schade Oorzakelijk verband tussen fout en schade Domus Medica Huisartsenconferentie

4 2. Beroepsaansprakelijkheid in de zorgsector Als arts is men verantwoordelijk voor zijn/haar handelingen De wet voorziet een verantwoordelijkheid van 20 jaar voor elke (para)medische handeling, ook: Wanneer de arts verandert van werkgever (ziekenhuis, verzorgingsinstelling,...) Wannneer de arts zijn/haar medische activiteit stopzet Wanneer de arts met pensioen gaat Wanneer de arts overlijdt (aansprakelijkheid gaat over naar erfgenamen!)... Risico op een reëel schadegeval, door de natuur van de activiteiten van de arts Domus Medica Huisartsenconferentie

5 2. Beroepsaansprakelijkheid in de zorgsector Een advocaat (+ expert) zullen nodig zijn om u te verdedigen: Wanneer u een beroepsfout verweten wordt Wanneer uw aansprakelijkheid in het gedrang komt Wanneer u ontslagen wordt n.a.v. een beroepsfout Domus Medica Huisartsenconferentie

6 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Verschillende fasen van een (para)medisch ongeval Schadeverwekkend feit Schadevoorval Schadevordering/klacht Variabele duur Variabele duur Tijd Domus Medica Huisartsenconferentie

7 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Verschillende verzekeringssystemen op de markt Elk volgens een specifieke fase van het medisch ongeval: Volgens schadeverwekkend feit Volgens schadevoorval Volgens schadevordering/klacht Domus Medica Huisartsenconferentie

8 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Systeem volgens schadeverwekkend feit: Verzekert de aansprakelijkheid voor: Alle handelingen die tijdens de looptijd van het contract gesteld zijn Op welk moment de schade zich ook voordoet Op welk moment de klacht ook wordt ingediend, zelfs na einde van het contract Schadeverwekkend feit Schadevoorval Schadevordering/ klacht Anterioriteit Looptijd contract Posterioriteit: 20 jaar Einde contract Domus Medica Huisartsenconferentie

9 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Systeem volgens schadevoorval: Verzekert de aansprakelijkheid voor: Schade die zich tijdens de looptijd van het contract voordoet Ook al volgt de schadeclaim na afloop van het contract Problemen: Schadevoorval =? Schadevoorvallen na einde contract verzekerd Schadeverwekkend feit Schadevoorval Schadevordering/ klacht Anterioriteit Looptijd contract Posterioriteit: 20 jaar Einde contract Domus Medica Huisartsenconferentie

10 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Systeem volgens schadevordering: Verzekert de aansprakelijkheid voor: Schade die zich tijdens de looptijd van het contract voordoet Waarvoor ook klacht wordt ingediend tijdens de looptijd van het contract (soms tot 36 maanden na einde contract) Problemen: Schadevoorval én klacht tijdens looptijd contract Indien niet: geen dekking! Schadevordering/ Schadeverwekkend klacht feit Schadevoorval Anterioriteit Looptijd contract Posterioriteit: 20 jaar Einde contract Domus Medica Huisartsenconferentie

11 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Conclusie: Met uitzondering van het systeem volgens schadeverwekkend feit duiken in de andere verzekeringstypes problemen op betreffende de posterioriteit Belangrijk voor de verzekerde/arts om zo snel mogelijk verzekerd te zijn volgens het systeem van schadeverwekkend feit Domus Medica Huisartsenconferentie

12 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering AMMA is vandaag de enige Belgische verzekeraar die automatisch en zonder bijpremie het systeem volgens schadeverwekkend feit aanbiedt in haar verzekeringscontract en haar verzekerden beschermt gedurende de volledige wettelijke aansprakelijkheidstermijn Domus Medica Huisartsenconferentie

13 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Een goed verzekeringscontract voorziet: Voldoende hoge kapitalen: Minimum 5 miljoen voor lichamelijke letsels Minimum voor materiële schade Rechtsbijstand Franchise of vrijstelling: 0 Domus Medica Huisartsenconferentie

14 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Een goed verzekeringscontract : Bevat geen of weinig uitsluitingen Te vermijden uitsluitingen: Deontologisch verboden handelingen Overbodige (be)handelingen Voorbijgestreefde (be)handelingen Fysische ongeschiktheid Incompetentie Gevaarlijke (be)handelingen Domus Medica Huisartsenconferentie

15 3. Beroepsaansprakelijkheidsverzekering Duidelijkheid van het AMMA-contract: Aantal zware fouten beperkt tot 3, naast opzettelijke fouten: Handelingen verboden door wettelijke en reglementaire bepalingen Handelingen verricht onder invloed van alcohol of medicijnen Niet respecteren van de wet m.b.t. weigeren van hulp aan personen in nood (uitsluiting beperkt tot de bepalingen van art. 422 bis en 422 ter) Zware fout >< uitsluiting: bewijslast! Domus Medica Huisartsenconferentie

16 Communicatie na een incident of een klacht

17 INHOUDSTAFEL 1. Patiëntveiligheid 2. Een incident 3. Een klacht 4. Het gesprek 5. Vragen en antwoorden

18 1. PATIËNTVEILIGHEID PROACTIEVE OPSTELLING VERZEKERAAR Patiëntveiligheid hoog op maatschappelijke agenda en die van de zorgsector Cultuur van openheid, veilig melden en met elkaar willen leren uit fouten Beleid, gericht op medisch risicobeheer, bestaande uit analyse van medische ongevallen, voorlichting, educatie en reductie van risicovolle situaties Proactieve opstelling verzekeraar draagt bij tot veiliger zorg

19 2. EEN INCIDENT INCIDENT De kans op schade heeft de patiënt bereikt Er is sprake van schade Er had zich schade kunnen voordoen Er kan alsnog schade ontstaan Intern evalueren BIJNA-INCIDENT De kans op schade heeft de patiënt niet bereikt De gevolgen ervan zijn op tijd onderkend Intern evalueren Schade of alsnog een reële kans op schade Patiënt informeren Patiënt niet informeren

20 2. EEN INCIDENT INFORMATIEPLICHT Art. 7 - Wet Patiëntenrechten van 22 augustus 2002 De patiënt heeft tegenover de beroepsbeoefenaar het recht op alle hem betreffende informatie die nodig is om inzicht te krijgen in zijn gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan. Verloop van de ingreep en graad van succes Complicaties en tegenvallende resultaten Incidenten met (reële kans) op schade Na de ingreep heeft de arts een begeleidingsplicht

21 2. EEN INCIDENT OPEN COMMUNICATIE, JA! MAAR MET VOORZICHTIGHEID Misverstanden en wantrouwen leiden tot verharding van standpunten kunnen verregaande emotionele en juridische consequenties hebben resulteren eerder in klachten en schadevorderingen U kunt alleen over de medische aspecten uitspraken doen Spreek nooit van schuld, fout, verwijtbaarheid, aansprakelijkheid of schadevergoeding Zeg nóóit : daar ben ik voor verzekerd! Voorkom misverstanden en onterechte verwachtingen

22 3. EEN KLACHT HET RECHT OM TE KLAGEN Art Wet Patiëntenrechten van 22 augustus 2002 De patiënt heeft het recht een klacht in verband met de uitoefening van zijn rechten toegekend door deze wet neer te leggen bij de bevoegde ombudsfunctie. (Voor huisarts : Federale Ombudsdienst ) Neutraliteit en onpartijdigheid Vertrouwenspersoon en schakel tussen patiënt, familie en zorgverlener bevorderen communicatie patiënt - beroepsbeoefenaar klachtenbemiddeling informeren over mogelijkheden afhandeling bij niet bereiken van oplossing formuleren van aanbevelingen jaarverslag met overzicht aantal klachten, aard en resultaat

23 3. EEN KLACHT Wat willen patiënten met hun klacht bereiken? Meer gerichte aandacht, meer informatie Uiten van frustratie of teleurstelling, excuses Signaal afgeven / uitsluiten kans op herhaling (solidariteit met anderen) Financiële genoegdoening Eerste gesprek bij incident of klacht is gericht op : Informeren over de (medische) FEITEN en (medische) gevolgen Verlenen van verdere medische zorg en emotionele steun Voorkómen van escalatie Behoud en herstel vertrouwensrelatie Zorg voor een grondige voorbereiding!!

24 4. HET GESPREK VOORBEREIDING Verkrijg een goed beeld van de feiten Maak een agenda / zet kern boodschap op papier Wie aanwezig? Komt er raadsman mee? (niet de bedoeling bij informeel gesprek) Rolverdeling, verslag Rustige ruimte, ongestoord Stel patiënt op zijn gemak, wees gastvrij, koffie, thee Wees voorbereid op mogelijke emotionele of fysieke reacties

25 4. HET GESPREK WAT TE ZEGGEN? Betoon medeleven en benadruk dat het u spijt wat patiënt is overkomen Speculeer niet, blijf bij de (medische) feiten Wat is er gebeurd? In welke medische situatie is patiënt terechtgekomen? Welke acties zijn / zullen worden ondernomen? Overleg over vervolgbehandeling Onduidelijkheden? Geef aan dat nader onderzoek zal volgen Zeg toe dat patiënt op de hoogte zal worden gehouden (en doe dat dan ook) Leg afspraken vast en zie toe op het ondernemen van acties Iedere schijn van verzwijgen van feiten of minimaliseren daarvan kan leiden tot verlies van vertrouwen en verscherping van de relatie...

26 4. HET GESPREK WAT VOORAL NIET TE ZEGGEN? Laat u niet negatief uit over collega s Geef niemand de schuld Vermijd iedere mededeling of uitspraak die tot verwarring kan leiden Spreek nooit van fout, schuld, aansprakelijkheid of schadevergoeding U mag nooit aansprakelijkheid erkennen U mag ook geen enkele financiële tegemoetkoming voorstellen aan de patiënt of zijn rechthebbenden De beoordeling van de juridische aspecten is aan de verzekeraar voorbehouden

27 4. HET GESPREK WELKE HOUDING NEEMT U AAN? Toon uw empathie en neem de tijd Houd oogcontact Zorg dat uw handen zichtbaar zijn Stel u open op / loop nooit van de patiënt weg Praat op rustige wijze en maak de patiënt geen verwijten (vermijd escalatie) Herhaal moeilijke of emotionele boodschappen Controleer of deze zijn overgekomen

28 4. HET GESPREK Wordt tijdens het gesprek duidelijk dat de patiënt een financiële genoegdoening wenst? Geef aan dat u het betreurt dat de patiënt ontevreden is Geef aan dat u zich tot de medische feiten dient te beperken en dat een verzoek om schadevergoeding door uw verzekeraar zal worden beoordeeld Nogmaals : Doe geen enkele uitspraak over schuld, verwijtbaarheid, fout, aansprakelijkheid Doe nooit enige financiële toezegging of betaling Verwijs patiënt naar uw verzekeraar Verwittig uw verzekeraar onmiddellijk!

29 4. HET GESPREK WANNEER UW VERZEKERAAR INFORMEREN? In de volgende situaties altijd aangeven : Incident of schadegeval met ernstige gevolgen Ernstige klacht met grote kans op schadevordering Schadevordering Klacht bij de politie Strafrechtelijk onderzoek met burgerlijke partijstelling Oproep als getuige of verdachte Dagvaarding Klacht bij Orde van Geneesheren of andere tuchtrechtelijke organisatie Brief van Fonds Medische Ongevallen Brief van advocaat, rechtsbijstandverzekeraar, mutualiteit

30 4. HET GESPREK NAZORG Noteer in patiëntendossier dat gesprek heeft plaatsgevonden, vermeld alleen de medisch relevante informatie Maak een apart, beknopt, schriftelijk verslag Welke zaken zijn aan de orde geweest en wat was de reactie van de patiënt? Welke afspraken zijn gemaakt? Archiveer dit verslag buiten het patiëntendossier Zorg dat het verslag niet aan de patiënt of derden ter beschikking wordt gesteld Zie toe op uitvoeren van afgesproken acties Agendeer zo nodig een vervolgafspraak

31 4. HET GESPREK ALGEMENE COMMUNICATIETIPS Toon empathie, luister en geef aandacht. Laat u niet negatief uit over collega s. Waar dit op zijn plaats is: bied excuses aan. Beperk u tot de medische feiten. Spreek nooit in termen van fout, schuld, verwijtbaarheid, aansprakelijkheid en/of schadevergoeding. Voorzie eventuele vervolgacties en zie toe op tijdige naleving van afspraken.

32 5. VRAGEN EN ANTWOORDEN Bezoek onze website ONS CONTACTEREN Mail ons Fax ons 02/ Bel ons 02/ Bezoek ons kantoor Kunstlaan 39 bus Brussel Vraag een onderhoud aan met uw relatiebeheerder 02/