Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Voltijdopleiding Commercieel/Communicatiemanagement CROHO-code 34063

Transcriptie

1 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Voltijdopleiding Commercieel/Communicatiemanagement CROHO-code Hogeschool Schoevers

2 Rapport ten behoeve van Accreditatie hbo bachelor opleiding Voltijdopleiding Commercieel Communicatiemanagement CROHO-code Hogeschool Schoevers Hobéon Certificering BV april 2005 Auditteam: Dhr. W.L.M. Blomen Drs. W.G. van Raaijen Dhr. M.J.M. Verdoes Ing. A. Eaglestone Ing. M. in t Veld

3 INHOUDSOPGAVE 1. INLEIDING Bereik van de beoordeling De opleiding Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Beslisregels Auditteam Deelnemers visitatie Programma visitatie 7 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING 8 Onderwerp 1: Doelstelling opleiding 8 Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen 8 Facet 1.2. Niveau bachelor 9 Facet 1.3. Oriëntatie hbo 11 Onderwerp 2: Programma 13 Facet 2.1. Eisen hbo 13 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma 15 Facet 2.3. Samenhang programma 17 Facet 2.4. Studielast 18 Facet 2.5. Instroom 20 Facet 2.6. Duur 22 Facet 2.7. Afstemming tussen vormgeving en inhoud 23 Facet 2.8. Beoordeling en toetsing 25 Onderwerp 3: Inzet van personeel 27 Facet 3.1. Eisen hbo 27 Facet 3.2. Kwantiteit van het personeel 29 Facet 3.3. Kwaliteit van het personeel 30 Onderwerp 4: Voorzieningen 32 Facet 4.1. Materiële voorzieningen 32 Facet 4.2. Studiebegeleiding 33 Onderwerp 5: Interne kwaliteitszorg 36 Facet 5.1. Evaluatie resultaten 36 Facet 5.2. Maatregelen tot verbetering 37 Facet 5.3. Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld 38 Onderwerp 6: Resultaten 40 Facet 6.1. Gerealiseerd niveau 40 Facet 6.2. Onderwijsrendement SAMENVATTEND OORDEEL Oordeelschema voltijd Integraal oordeel/ advies aan NVAO 46 Bijlage 1: Curricula Vitae auditoren en onafhankelijkheidsverklaring externe auditor Bijlage 2: Overzicht met functies van geauditeerden Bijlage 3: Programma visitaties oktober en november 2004 Bijlage 4: Credits en uren Bijlage 5: Resultaten en rendementen

4 1. INLEIDING 1.1. Bereik van de beoordeling De beoordeling door het auditteam heeft het bereik van de driejarige voltijd-hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement van de instelling Schoevers Opleidingen. Deze voltijdopleiding wordt uitgevoerd op de vestigingen in: Amsterdam Arnhem Den Haag Eindhoven Rotterdam Utrecht Het auditteam heeft ervoor gekozen om, volgens de werkmethode van Hobéon, verschillende onderwerpen op een hoger aggregatieniveau dan het vestigingsniveau te beoordelen. Dit betreft specifiek de onderwerpen personeel, voorzieningen en kwaliteitszorg. Deze onderwerpen hebben voor een groot deel betrekking op het organisatorisch gebied, gelden voor de gehele instelling en dus ook voor de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Omdat de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement nog geen afgestudeerden heeft, is bij het onderwerp resultaten ervoor gekozen een vergelijking te maken met de resultaten van het gehele instituut en van de kort-hboopleidingen die het instituut aanbiedt De opleiding In de loop van de jaren is het beleid van Schoevers Opleidingen ten aanzien van het verzorgen van opleidingen op basis van de Wet Educatie en Beroepsonderwijs en de Wet op het Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk Onderwijs meermalen aangepast. Soms werd door het dan zittende management van het instituut juist wel erkenning (aanwijzing) als ROC of hogeschool nagestreefd, in andere tijden niet. In de loop van 2003 is een nieuwe directie aangetreden die weer sterk heeft ingezet op een positionering van bepaalde opleidingen als kort-hbo c.q. hbo-bachelor opleiding gebruik makend van een eerder verkregen aanwijzing als hogeschool. Op dat moment werden op basis van bestaande Croho-registraties een tweetal tweejarige kort-hbo opleidingen uitgevoerd, te weten de kort-hbo opleiding Officemanagement (Croho-registratie 4025) en de kort-hbo opleiding Accountmanagement ( Croho-registratie 4026). Vanwege de indertijd door de vorige minister aangekondigde beëindiging van de kort-hbo opleidingen per 31 december 2007 is er toen ook voor gekozen de reeds in het Croho-registreerde hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement (Croho-registratie 34063) te activeren en is met Hobéon Certificering contact gezocht om de accreditatie voor te bereiden. In het voorjaar van 2004 is er diverse malen contact geweest tussen de Hogeschool Schoevers en de NVAO en Hobéon Certificering om na te gaan of er in deze overgangssituatie sprake zou moeten zijn van een accreditatie van de bestaande en in opbouw zijnde opleiding, of dat een toets nieuwe opleiding zou moeten worden uitgevoerd. Omdat het gaat om een opleiding die weliswaar in ontwikkeling is, maar voortbouwt op de bestaande kort-hbo opleidingen Officemanagement en Accountmanagement, is de conclusie getrokken dat voor de bacheloropleiding Commercieel/Communicatiemanagement een accreditatietraject uitgevoerd diende te worden. Ten tijde van het onderzoek dat door Hobéon Certificering is uitgevoerd, bestaat de volgende situatie: De tweejarige opleidingen kort-hbo Officemanagement en Accountmanagement worden sinds 1998 uitgevoerd; Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 1

5 Per 1 september 2004 wordt daarnaast de driejarige hbo-bacheloropleiding Commercieel/Communicatiemanagement uitgevoerd. Deze opleiding kent in september 2004 de volgende instroom. Een nieuwe instroom van eerstejaarsstudenten. Een instroom van tweedejaarsstudenten. Dit zijn studenten die in 2003 begonnen aan het kort-hbo traject, maar de overstap maken naar het bachelortraject. Deze studenten dienen aanvullende studieonderdelen te volgen die enerzijds zijn gericht op verbreding (de student Officemanagement krijgt ook Marketing-vakken en vice versa) en anderzijds op verdieping. Een instroom van derdejaarsstudenten. Dit zijn studenten die eerder een van beide kort-hbo programma s hebben afgerond. Ook deze studenten volgen verplichte aanvullende studieonderdelen. Voor het traject dat in het kader van de accreditatie is uitgevoerd heeft dit de volgende consequenties gehad: de onderwerpen Doelstellingen, Personeel, Kwaliteitszorg en Voorzieningen zijn beoordeeld op instellingsniveau en indien relevant op locatieniveau, voor de gehele instelling (kort-hbo, hbo-bachelor); het onderwerp programma is beoordeeld op basis van: o o o de planvorming voor de driejarige hbo-bachelor opleiding; de daadwerkelijk aangetoonde aspecten in de driejarige hbo-bachelor opleiding, voor zover die nu verzorgd wordt; de daadwerkelijk aangetoonde aspecten in de twee kort-hbo opleidingen. voor het onderwerp resultaten (althans het facet: heeft de opleiding het gerealiseerde eindniveau bereikt), kan voor de gehele hbo-bachelor nog niet tot een afgerond oordeel worden gekomen. Het auditteam is toch tot oordeelsvorming gekomen op basis van: o o o de goede resultaten die aantoonbaar zijn bereikt met de kort-hbo opleidingen; de kwaliteit van de planvorming voor de hbo-bachelor en met name de adequate afstemming op de behoefte van de arbeidsmarkt; het op basis van de tot nu toe gerealiseerde invoering van het nieuwe programma bij het auditteam gewekte vertrouwen over het realiseren van het niveau van de opleiding Beoordelingsprocedure en werkwijze Beoordelingsprocedure en werkwijze Bij de beoordeling van de betreffende opleiding is uitgegaan van het door de NVAO vastgestelde Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs. Daarin staan de onderwerpen en facetten vermeld waarop een Visiterende en beoordelende Instantie (VBI) zich bij de beoordeling van een opleiding moet richten. Voorts zijn daarin opgenomen de criteria aan de hand waarvan een VBI moet bepalen of de basiskwaliteit van de betreffende opleiding als voldoende kan worden beoordeeld. Om de beoordeling voor alle partijen inzichtelijker te maken, heeft Hobéon Certificering bovengenoemd Accreditatiekader nader uitgewerkt in een checklist ( Checklist Accreditatie HBO Bachelor ) waarin de per facet van toepassing zijnde NVAO-criteria nader zijn gespecificeerd in zogeheten deelvragen. Voorafgaand aan het feitelijk accreditatieonderzoek heeft Hobéon Certificering de Hogeschool Schoevers en de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement op de hoogte gesteld dat deze checklist bij de beoordeling van de hbo-bachelor opleiding gehanteerd zou worden. De hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement heeft zich voor wat betreft haar beroepsprofiel, opleidingscompetenties en onderwijskundige doelstellingen gebaseerd op tenminste het landelijk beroepsprofiel en de daaraan gerelateerde opleidingscompetenties zoals vastgesteld in het landelijk overleg tussen de communicatieopleidingen en het beroepenveld (zie facet 1.1.: Domeinspecifieke Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 2

6 eisen ). Voorts op in opdracht van de Hogeschool door de universiteit van Tilburg periodiek uitgevoerd onderzoek naar ontwikkelingen in kantoororganisaties. Het auditteam heeft dit opleidingsspecifieke referentiekader beoordeeld en vervolgens vastgesteld dat het in voldoende mate gespecificeerd is en ook passend is voor de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Het auditteam heeft dit kader in zijn beoordeling betrokken. Zie voorts onder facet 1.1. De beoordelingsprocedure van Hobéon Certificering kent twee hoofdmomenten: Documentanalyse Het betreft hier een analyse en beoordeling van de door Schoevers geleverde schriftelijke informatie: Zelfevaluatie; Overzicht leden klankbordgroepen; Verlag vergadering klankbordgroep commercieel; Verslag vergadering klankbordgroep officemanagement; Rapport professor Wentink; Samenvatting rapport professor Wentink; Verslag bijeenkomst ESA, Kitzbühl, Januari 2004; Rapport programmavergelijking Schoevers/ ROC; Studiegids algemeen bachelor commercieel/communicatiemanagement; Onderwijs en Examenreglement bachelor commercieel/communicatiemanagement; Boekenlijst; Raamovereenkomst en jaarcontract Schoevers Citogroep; Voorbeelden van planningen m.b.t. regionale voorlichtingscampagnes; HR-plan 2005; Beoordelingsgesprekken en functioneringsgesprekken binnen Instituut Schoevers B.V.; Beoordelingsformulier; CAO docenten; CAO algemeen; NTS/ NIPO onderzoek, t.b.v. factoren die de studiekeuze bepalen; Overzicht eigen leermiddelen en boekenlijst; Opdrachtenmap bedrijfssimulatiedagen; Stagegids hbo 1 e jaar; Diverse documenten commissie EVC; Brochure Hogeschool Schoevers studiejaar 2004/2005; Overzicht credits bachelor; Constructiewijzer tentamens; Procedure tentamenconstructie; Verslag vaststellingsvergadering; Examenreglement; Tentamenprogrammering; Tentamenplanning; Voorbeeld tentamenrooster per vestiging; Evaluatie tentamenontwikkeling studiejaar 2003/2004; Resultaten klanttevredenheidsonderzoek Citogroep; Presentatie docentendag, informatie over o.a. accreditatie; Verslag vakgroepvergadering Nederlands docentendag; Schoevers Bulletin Board op intranet; Instroomenquête 03/04; Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 3

7 Studentenenquête februari 04; Bijlage bij individuele resultaten docenten; Individuele docentenresultaten; Overzicht gemiddelden per vak; Verslag algemeen deel studentenenquête februari 04; Uitstroomenquête 02/03; Managementrapportage 2003 Managementrapportage 2004; Managementcontract vestigingsmanager; Klachtenregeling; Studiegids; en Diverse modulewijzers. Op basis van de door de opleiding aangeleverde documentatie, heeft het auditteam zich een beeld kunnen vormen van de primaire en secundaire processen van de hbo-bachelor opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement. Het auditteam heeft dit beeld getoetst aan zaken als: ambitieniveau, toekomstgerichtheid, innovatief vermogen, kwaliteitsbewaking via interne en externe evaluatie, arbeidsmarktrelevantie, resultaatgerichtheid, continuïteit, studenten- en docentenbelangen. Voorafgaand aan de audit (zie hieronder) werd het management van de opleiding op de hoogte gesteld van de voorlopige bevindingen van het auditteam op basis van zijn documentanalyse. Audit De audit was gericht op een actieve controle door middel van een visitatie 1, uitgevoerd door een auditteam waarvan deel uitmaakten één externe onafhankelijke deskundige op het gebied van commercieel management en communicatiemanagement, één student, één lead auditor vanuit Hobéon Certificering en één secretaris eveneens vanuit Hobéon Certificering. Onder controle moet hier worden verstaan dat het auditteam op verschillende niveaus (management, coördinatie, examencommissie, docenten, studenten, staf) heeft getoetst (i) of de in de documentatie beschreven beleidsvoornemens en de daaraan gerelateerde uitvoeringsprocessen zijn geïmplementeerd en (ii) of de overige in de documentatie vervatte informatie verifieerbaar is. Deze verificatie door het auditteam geschiedde enerzijds door, zoals hierboven reeds is aangegeven, diverse malen hetzelfde onderwerp met verschillende geledingen te bespreken en anderzijds aan de hand van additionele documentatie en -daar waar het de huisvesting en materiële voorzieningen betreft- door eigen waarneming. De additionele documentatie behelsde ondermeer: Nieuwe samenstelling klankbordgroepen; Plan tot vastlegging gesprekken met bedrijfsleven; Pan tot vastleggen van het relatienetwerk; Implementatietraject bachelorstructuur in het derde jaar; Plan tot structurering van informatievoorziening aan de student; Notulen van de EVC-commissie; Discussiedocument waarin de samenwerking tussen Schoevers en het International Management Institute vorm krijgt; en Folder van International Management Institute. 1 Visitatie heeft op 27 oktober, 1, 4, 9, 10, en 18 november 2004 plaatsgevonden. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 4

8 Aldus had het auditteam voldoende instrumenten om zich op gedetailleerd niveau op de hoogte te stellen van inhoud, opzet, uitvoering en resultaten van het opleidingsprogramma en van de daarmee samenhangende personele, organisatorische, materiële en ruimtelijke voorzieningen. Het auditteam heeft op deze wijze alle in het NVAO Accreditatiekader bestaande opleidingen hoger onderwijs vermelde facetten beoordeeld op basis waarvan een samenvattend oordeel per onderwerp werd gegeven. Een en ander werd vastgelegd in een concept-rapport dat aan de betreffende opleiding werd voorgelegd voor een toets op eventuele feitelijke onjuistheden. Het voorliggend rapport is de weergave van het oordeel van het auditteam met daarbij de gronden waarop die oordelen zijn gebaseerd Beslisregels Met als uitgangspunt de Beslisregels Accreditatie zoals vastgelegd in het NVAO Accreditatiekader heeft Hobéon Certificering de volgende beslisregels toegepast. A. De scores op de per onderwerp gerubriceerde facetten leiden tot een score op het betreffende onderwerp en wel volgens de regels onder C. B. Binnen de beoordeling van een facet is er ruimte voor een eigen afweging van het auditteam: Uitvoering/praktijk weegt zwaarder dan beleid/theorie; (beter een goed functionerende regeling die slecht is opgeschreven dan omgekeerd); Primaire processen wegen zwaarder dan secundaire; C. Van facetten naar onderwerp. Hier geldt het volgende: een onderwerp kan volgens de NVAO Beslisregels Accreditatie slechts voldoende of onvoldoende scoren; een onderwerp krijgt de score voldoende indien alle facetten tenminste voldoende hebben gescoord of indien één facet onvoldoende en de overige tenminste voldoende hebben gescoord, mits er een acceptabel verbeterplan beschikbaar is voor het facet met de score onvoldoende ; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien één facet onvoldoende heeft gescoord en er geen acceptabel verbeterplan voor dit facet beschikbaar is; een onderwerp krijgt de score onvoldoende indien meer dan één facet onvoldoende heeft gescoord, ongeacht of er voor die facetten acceptabele verbeterplannen zijn. D. Indien voor een onderwerp een hogere score dan voldoende gerechtvaardigd is, dan wordt dat met inachtneming van de regels onder E, als extra aantekening vermeld. E. Met betrekking tot de extra aantekening geldt het volgende: een onderwerp krijgt de extra aantekening goed indien alle facetten goed hebben gescoord of indien één facet voldoende en de overige facetten goed of excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt de extra aantekening excellent als alle facetten excellent hebben gescoord of indien één facet goed en de overige facetten excellent hebben gescoord; een onderwerp krijgt geen extra aantekening indien één van de facetten onvoldoende heeft gescoord. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 5

9 Auditteam Het auditteam was als volgt samengesteld. Voorzitter: Dhr. W.L.M. Blomen Directeur Hobéon Certificering; Leden: Drs. W.G. van Raaijen, onderwijsdeskundige Dhr. M.J.M. Verdoes, werkvelddeskundige Ing. A. Eaglestone, studentlid Senior adviseur Hobéon Certificering; Directeur Verdoes Management Services; Student SCW aan de Vrije Universiteit te Amsterdam; Secretaris: Ing. M. in t Veld Adviseur en kwaliteitscoördinator bij Hobéon Certificering; Bij het samenstellen van het auditteam heeft Hobéon Certificering er zorg voor gedragen dat de voor de beoordeling van de opleiding Commercieel/ Communicatiemanagement noodzakelijke expertise aanwezig is. Expertise met betrekking tot de onderwijskundige aspecten (het primaire proces en de ondersteunende processen en de organisatorische context) en expertise met betrekking tot de inhoudelijke aspecten (programma in relatie tot specifiek domein). De werkvelddeskundige dhr. Marc Verdoes heeft zich in zijn beoordeling met name gericht op de kwaliteit, actualiteit en relevantie van (i) het richtinggevend domeinspecifieke kader, (ii) de eindkwalificaties, (iii) de programmma-inhoud, (iv) de interactie tussen opleiding en werkveld, (v) het gerealiseerde niveau en (vi) de deskundigheid van het personeel. Marc Verdoes heeft op grond van zijn ervaring en positie in het werkveld, die staan omschreven in zijn CV (zie bijlage 1), een goed zicht op de eisen die vanuit de verschillende deelgebieden in het werkveld gesteld worden aan professionals op hbo-niveau. De deskundige onderwijs heeft zich vooral gericht op de kwaliteit van de processen die direct en indirect de uitvoering van het programma raken. Dhr. Willem van Raaijen heeft in zijn vorige en huidige functie( s), die zijn opgenomen in zijn CV (zie bijlage 1) een aanmerkelijke ervaring opgebouwd die hem in staat stelt de programmaopbouw, het onderwijsproces en de organisatorische context waarbinnen de uitvoering plaatsvindt, te beoordelen in het perspectief van de eisen die aan hbo-opleidingen gesteld worden. Dhr. Martijn in t Veld heeft naast zijn functie als secretaris, vanuit zijn functie als kwaliteitscoördinator bij Hobéon in het bijzonder gekeken naar de wijze waarop de opleiding invulling geeft aan haar kwaliteitsmanagement Deelnemers visitatie Het auditteam heeft tijdens de visitatie gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit de verschillende geledingen van de opleiding: management, coördinatoren, docenten, studenten en staf. In bijlage 2 zijn de programmaoverzichten opgenomen. In bijlage 3 is een alfabetisch overzicht opgenomen van geauditeerden en de functies die zij binnen Schoevers bekleden. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 6

10 Programma visitatie Zie bijlage 3.a: programma visitatie Schoevers Hoofdkantoor Utrecht; Zie bijlage 3.b: programma visitatie Schoevers vestiging Amsterdam; Zie bijlage 3.c: programma visitatie Schoevers vestiging Utrecht; Zie bijlage 3.d: programma visitatie Schoevers vestiging Den Haag; Zie bijlage 3.e: programma visitatie Schoevers vestiging Rotterdam; Zie bijlage 3.f: programma visitatie Schoevers vestiging Arnhem; en Zie bijlage 3.g: programma visitatie Schoevers vestiging Eindhoven. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 7

11 2. BEVINDINGEN EN BEOORDELING Onderwerp 1: Doelstelling opleiding Dit onderwerp kent drie facetten: 1. domeinspecifieke eisen; 2. niveau bachelor; 3. oriëntatie hbo. Facet 1.1. Domeinspecifieke eisen Criterium Het facet domeinspecifieke eisen is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk)? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren (verantwoordelijke voor de ontwikkeling en uitvoering van een bepaald vak). Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De studiegids en modulewijzers; en Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. In samenwerking met Interpolis, Gemeente Westervoort, Obragas, SNS Reaal Groep, VGZ, Care Group, Gemeente Amsterdam (Stadsdeel Geuzenveld-Slotermeer), het Ministerie van VROM, KLIQ Reïntegratie, UWV Zeist en het CWI, is een analyse gemaakt van de ontwikkelingen in kantoororganisaties. Onder leiding van prof.dr. T. Wentink, bijzonder hoogleraar Kwaliteitsmanagement aan de Tias Business School, Universiteit van Tilburg heeft het onderzoek plaatsgevonden. De resultaten van het onderzoek zijn in het rapport Werken in kantoren: ontwikkelingen in Competenties verwoord. Het document Ontwikkelingen in kantoororganisaties is een samenvatting van dit rapport. Een van de resultaten van het onderzoek is een omschrijving van de competentie-eisen die door het werkveld aan een beginnend beroepsbeoefenaar worden gesteld. Deze zijn in het document opgenomen en beoordeeld door de werkvelddeskundige. De werkvelddeskundige merkt op dat de partijen die als representanten van het werkveld hebben gediend (zoals hierboven omschreven) ten tijde van het onderzoek een relevante vertegenwoordiging zijn van het werkveld in het kader van de opleiding. Ook zijn de competentie-eisen die opgesteld zijn als eindkwalificaties voor de opleiding relevant en van voldoende niveau. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: De eindkwalificaties voor de opleiding zijn opgesteld in samenspraak met een relevante vertegenwoordiging van het werkveld. De eindkwalificaties zijn relevant en van voldoende niveau in relatie tot de opleiding. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 8

12 Facet 1.2. Niveau bachelor Criterium Het facet niveau bachelor is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De onderwijs- en examenregeling De studiegids en modulewijzers; en Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. Het auditteam heeft geconstateerd dat: De genoemde kerncompetenties zich laten vertalen naar algemene eindkwalificaties waaraan een student Commercieel/ Communicatiemanagement moet voldoen teneinde als beginnend beroepsbeoefenaar aan de slag te kunnen. Hierna volgt de omschrijving van deze eindkwalificaties. Deze eindkwalificaties zijn vergelijkbaar met die van de algemene omschrijving van de bachelor volgens de Dublin descriptoren. Zoals blijkt uit de volgende omschrijving die is opgenomen in de studiegids en de Onderwijs- en examenregeling: Kennis en inzicht De bachelor beschikt over een brede en aantoonbare basiskennis van de management- en communicatieprocessen in organisatie, waarbij met name het commerciële aspect in de communicatie nadruk heeft. Hij/ zij beschikt over een up-to-date kennisniveau op het gebied van een aantal praktische hoofddisciplines (organisatie, communicatie en commercie). Toepassen kennis en inzicht De bachelor is in staat om situaties in een complexe, zakelijke setting te analyseren, te prioriteren en oplossingen aan te dragen en uit te voeren op het gebied van organisatie communicatie en commercie. De bachelor is in staat om in een complexe, zakelijke setting derden te adviseren op het gebied van organisatie, communicatie en commercie en dit advies schriftelijk vast te leggen en te onderbouwen. De bachelor is in staat beleid te ontwikkelen op het gebied van organisatie, communicatie en commercie. Het bachelortraject is opgebouwd in delen waarin per jaar ook een praktijkcomponent is opgenomen, dit waarborgt in eerste instantie de aansluiting met het vooropleidingniveau van de student en bereidt de student in 3 stappen voor op een steeds complexere beroepspraktijk. Oordeelsvorming De bachelor verwerft zelfstandig noodzakelijke informatie om oplossingen en adviezen te kunnen onderbouwen. De bachelor is in staat de verworven informatie te structureren en te interpreteren en te toetsen aan bedrijfsmatige, commerciële, maar ook sociaal maatschappelijke en ethische aspecten. Communicatie De bachelor is in staat in een zakelijke setting in het Nederlands en Engels (en bij de richting Vreemd talen ook in het Frans, Duits of Spaans) in de juiste toonzetting te communiceren met verschillende doelgroepen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd 2.0 9

13 Leervaardigheden De bachelor is in staat tot het begrijpend lezen van zakelijke teksten in het Nederlands en Engels (en bij de richting (Vreemde talen ook in het Frans, Duits of Spaans). De bachelor communiceert op basis van begrip en respect met personen, zodanig dat een constructieve, synergetische samenwerking kan volgen. De bachelor is in staat tot het zowel individueel als in teamverband uitvoeren van theoretische en praktische relevante opdrachten. De bachelor reflecteert kritisch op het eigen persoonlijk handelen en de daaruit voortvloeiende resultaten/ effecten, verantwoordt gemaakte keuzen, en stuurt zelfstandig de eigen competentieontwikkeling en het bijbehorende leerproces. In bijlage 1 van de Onderwijs- en examenregeling wordt de relatie tussen de competenties, de eindkwalificaties en het programma in een tabel vormgegeven. In deze tabel wordt het competentiegebied aangeduid, met de daaraan gerelateerde competentieprofielen en indicatoren waarop gemeten wordt. De tabel is opgesteld voor alle drie de studiejaren en geeft een helder beeld van op welk moment binnen de studie de student welke vaardigheid op welk niveau moet bezitten. De opbouw naar het uiteindelijke vereiste niveau van de eindkwalificaties komt hierin helder naar voren. Het uiteindelijke niveau zoals dat is omschreven is vergelijkbaar met het niveau zoals in Dublin-descriptoren is opgenomen. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: Het auditteam heeft geconstateerd dat de eindkwalificaties voldoen aan het niveau zoals dat in de Dublin-descriptoren is omschreven. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

14 Facet 1.3. Oriëntatie hbo Criteria Het facet oriëntatie hbo is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Zijn de eindkwalificaties van de opleiding mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties? Sluiten de eindkwalificaties van de opleiding aan bij het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar in het relevante beroepenveld waarvoor de betreffende opleiding vereist of dienstig is? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De onderwijs- en examenregeling De studiegids en modulewijzers; en Onderzoeksrapport Ontwikkelingen in kantoororganisaties. De eindkwalificaties zijn opgesteld in samenspraak met een brede vertegenwoordiging van het werkveld. De opleiding is opgezet naar aanleiding van signalen uit het werkveld dat er een bepaald beroepsprofiel ontbrak in de markt. Om dit gat in de markt te vullen, is in samenspraak met de onder facet 1.1. genoemde partijen een nieuw beroepsprofiel en tevens opleidingsprofiel opgesteld. Het opleidingsprofiel is een eenop-een-uitwerking van het beroepsprofiel. Met als enige verschil dat het beroepsprofiel is gebaseerd op de ervaren beroepsbeoefenaar en het opleidingsprofiel is gebaseerd op de beginnende beroepsbeoefenaar. Dit blijkt duidelijk uit bestudering van de studiegids, de Onderwijs- en examenregeling en het document Ontwikkelingen in kantoororganisaties. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: Het feit dat de eindkwalificaties van de opleiding zijn opgesteld als uitwerking van het beroepsprofiel. Het feit dat het beroepsprofiel is opgesteld na een diepgaand onderzoek (dat periodiek wordt uitgevoerd) waarbij een relevante vertegenwoordiging van het beroepenveld betrokken is. Er is geconstateerd dat het eindniveau is afgestemd op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

15 SAMENVATTEND OORDEEL DOELSTELLING OPLEIDING : Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling op het onderwerp doelstelling opleiding. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: Alle onderliggende facetten zijn als voldoende door het auditteam beoordeeld. Het auditteam heeft geconstateerd dat het opleidingsprofiel is afgeleid van het beroepsprofiel dat is opgesteld na onderzoek van de gesignaleerde behoefte in de markt. Het auditteam heeft geconstateerd dat een relevante vertegenwoordiging van het werkveld betrokken is geweest bij het onderzoek en het opstellen van het beroepsprofiel. Het niveau van de eindkwalificaties is aantoonbaar afgestemd op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

16 Onderwerp 2: Programma Dit onderwerp kent acht facetten: 1.eisen hbo; 2. relatie tussen doelstellingen en inhoud; 3. samenhang programma; 4. studielast; 5. instroom; 6. duur; 7. afstemming tussen vormgeving en inhoud; 8. beoordeling en toetsing. Facet 2.1. Eisen hbo Criteria Het facet eisen HBO is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Vindt kennisontwikkeling van studenten plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontwikkeld studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek? Heeft het programma aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline? Waarborgt het programma de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft het aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, landelijke vakcoördinatoren en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De onderwijs- en examenregeling De studiegids en modulewijzers Ten behoeve van de beoordeling van de vakliteratuur heeft de werkvelddeskundige de boekenlijsten en readers bekeken. De boekenlijsten bevatten volgens de werkvelddeskundige up-to-date vakliteratuur die relevant is voor de opleiding. De readers worden door de opleiding zelf samengesteld. De opleiding heeft enkele abonnementen afgesloten op vakbladen en stelt deze ter beschikking aan de studenten. Deze vakbladen zijn: Adformatie; Management Support; Tijdschrift voor Marketing; en Sales Management. Het opleidingsprogramma is opgesteld naar aanleiding van actuele ontwikkelingen in het vakgebied. Deze ontwikkelingen houden in dat er behoefte is aan werknemers die op commercieel en communicatief gebied brede kennis bezitten en de managementvaardigheden bezitten om deze kennis in de praktijk te brengen en anderen hierin te begeleiden en te sturen. De opleiding kent modules uit de vakgebieden Nederlands, Moderne vreemde talen, Informatica, Management, Marketing en Communicatie, Commercie en Bedrijfskunde. Het eerste studiejaar volgen alle studenten hetzelfde programma. In het derde jaar vindt een beperkte differentiatie plaats. De student kiest uit drie afstudeerrichtingen, te weten International business & languages, Communicatie en organisatie of Commercie en marketing. Iedere afstudeerrichting kent een of meer kernvakken, dit zijn respectievelijk een verdieping van de tweede vreemde taal en een uitgebreide module Internationale aspecten, een verdieping in evenementenorganisatie en een verdieping in Marketing en E-commerce. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

17 Iedere twee jaar wordt het programma tegen het licht gehouden en daar waar nodig aangepast aan de ontwikkelingen in het vakgebied. Deze tweejaarlijkse herziening van het programma is gewoonte binnen het instituut Schoevers en vindt bij alle opleidingsprogramma s plaats. De ontwikkeling van beroepsvaardigheden staat centraal in het onderwijs binnen Schoevers. Oriëntatie op en vorming ten behoeve van het latere beroep spelen een grote rol in de opleidingen. In elke module worden relaties naar de beroepspraktijk gelegd met behulp van cases, rollenspelen, praktijkopdrachten, simulaties en dergelijke. Daarnaast bevatten alle studiejaren specifieke beroepsvormingsonderdelen. In het propedeusejaar vinden er bedrijfssimulatie-dagen plaats. Hiermee worden de modules uit de opleiding op praktische wijze geïntegreerd waardoor de student de beroepsrelevantie van de gehele opleiding onderkent en relaties kan leggen tussen de modules onderling. Het eerste jaar wordt afgesloten met een oriëntatiestage. In het tweede jaar werkt de student in modules als projectmanagement en evenementenorganisatie aan de voorbereiding van een project dat in de projectweek gerealiseerd moet worden. Het tweede jaar wordt afgesloten met een tweede oriëntatiestage. Het derde jaar doorloopt de student nog twee maal een uitgebreide stage, van 14 respectievelijk 16 weken. De achtergrond van de beide stages dient verschillend te zijn. Een van de stageperiodes dient een meer organisatorisch, communicatieve insteek te hebben, de andere een meer commerciële. Hiermee wordt gewaarborgd dat beide aspecten voldoende aandacht krijgen in het curriculum. De opleiding wordt in het derde jaar afgesloten met een afstudeeropdracht. Het doel van de afstudeeropdracht is de uitvoering van een project of onderzoek dat gericht is op een reële probleem- of vraagstelling van een externe opdrachtgever. Naast de uitvoering dient de student zich ook bezig te houden met terugkoppeling naar vakliteratuur. De mogelijkheid bestaat om de afstudeeropdracht op de werkplek bij de opdrachtgever uit te voeren. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: De opleiding maakt gebruik van een up-to-date literatuurlijst. Daar waar nodig ontwikkelt de opleiding zelf aanvullende readers. Er zijn relevante vakbladen die de studenten ter beschikking worden gesteld. Er vindt gedurende de gehele studie interactie plaats met de beroepspraktijk. De opleiding is opgezet naar aanleiding van ontwikkelingen in het werkveld. De ontwikkelingen in het werkveld worden bijgehouden en tweejaarlijks wordt het programma volgens Schoeversgebruik hierop aangepast. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

18 Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en inhoud programma Criteria Het facet relatie tussen doelstelling en inhoud programma is beoordeeld aan de hand van de volgende NVAO-criteria: Is het programma een adequate concretisering van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen? Zijn de eindkwalificaties adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma? Biedt de inhoud van het programma studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, landelijke vakcoördinatoren en docenten. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De studiegids en modulewijzers De relatie tussen de doelstellingen en het programma is omschreven in de studiegids. Hierin is een tabel opgenomen die het verband legt tussen de competentiegebieden, de competentieprofielen en de indicatoren verdeeld per studiejaar. Met de indicatoren wordt bedoeld de wijze waarop de studenten moeten aantonen bepaalde leerdoelen gehaald te hebben. Bijvoorbeeld door het uitvoeren van een bepaald onderzoek of het inleveren van een verslag. Van de competentieprofielen zijn voor iedere module specifieke leerdoelen afgeleid. Deze gedifferentieerde opbouw maakt het mogelijk om leerdoelen en eindtermen op moduleniveau te toetsen aan de algemene kwalificaties en het beroepsprofiel. Ook maakt dit het mogelijk om lacunes en overlap in het onderwijsprogramma te identificeren, om de kwaliteit te bewaken en om een optimale afstemming tussen de individuele programmaonderdelen tot stand te brengen. De specifieke leerdoelen voor een module zijn bij de beschrijving van de desbetreffende module in de modulewijzers opgenomen. De modulewijzer omschrijft het vak, de inhoud van het vak en de eindtermen waaraan de student moet voldoen. Deze eindtermen zijn afgeleid van de eindkwalificaties zoals die in het onderwerp doelstellingen zijn omschreven. In de modulewijzer is tevens een overzicht opgenomen waarin de leerdoelen die de ontwikkeling van de competenties moeten garanderen zijn weergegeven met daaraan gerelateerd de credits die de studiebelasting aangeven. De omschrijving van de vakken en de eindtermen die daaraan zijn gerelateerd geven het niveau, de oriëntatie en de domeinspecifieke eisen weer. Deze zijn helder omschreven en vormen een concrete vertaling van de geformuleerde eindkwalificaties. Na bestudering door het auditteam blijken de vakken en de eindtermen die omschreven zijn in de modulewijzers alle eindkwalificaties te omvatten. Met het volgen van het programma zoals dat in de modulewijzers is omschreven, moet de student volgens het auditteam in staat zijn de eindkwalificaties te bereiken. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

19 Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: Het programma is een adequate vertaling van de eindkwalificaties qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen zoals blijkt uit bestudering van de modulewijzers waarin het programma, de inhoud en de leerdoelen in vorm van eindtermen zijn omschreven. Het programma waarborgt door de samenhang en de opzet dat de studenten in staat worden gesteld om aan de eindkwalificaties te kunnen voldoen. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd

20 Facet 2.3. Samenhang programma Criterium Het facet samenhang programma is beoordeeld aan de hand van het volgende NVAO-criterium: Is het studieprogramma inhoudelijk samenhangend? Bevindingen Om te komen tot inzicht in de wijze waarop en de mate waarin de opleiding voldoet aan de criteria van dit facet zijn er gesprekken gehouden met het management van het instituut, de manager opleidingen, studenten en de landelijk vakcoördinatoren. Er zijn in aanvulling en ter verificatie de volgende documenten ingezien: De management review; De onderwijs- en examenregeling De studiegids en modulewijzers In de onderwijs- en examenregeling zijn de onderwijsuitgangspunten opgenomen van de opleiding. Eén hiervan gaat in op de integratie van de verschillende modules om tot een samenhang binnen het programma te komen. Hierover wordt geschreven: De inhoud van het onderwijs kenmerkt zich door integratie van de leerstof uit verschillende vakgebieden. Door de relaties tussen de verschillende vakgebieden te belichten, leren studenten problemen oplossen waarbij meer disciplines van belang zijn. Dit bereidt hen voor op het bedrijfsleven, waarin zij met problemen te maken kunnen krijgen die kennis en vaardigheden uit verschillende vakgebieden vergen. De relatie tussen de verschillende modules is aangegeven in de modulewijzers. In elke modulewijzer staat omschreven met welk(e) andere module(s) een relatie bestaat. Het auditteam heeft gesproken met hbo-bachelor studenten uit diverse studiejaren. Tevens zijn er andere studenten die een opleiding binnen het instituut volgen geïnterviewd. De namen van de studenten, het studiejaar waarin zij zich bevinden en de studie die zij volgen zijn opgenomen in bijlage 2. In de gesprekken met deze studenten geven zij aan dat zij de samenhang binnen het programma van één jaar goed herkennen. De samenhang tussen de opeenvolgende jaren is minder goed. Het tweede jaar zou veel overlap vertonen met het eerste jaar. Bij de uitvoering van het hbo-bachelor programma kan dit als aandachtspunt meegenomen worden. Oordeel Het auditteam komt tot een voldoende als beoordeling. Dit oordeel wordt door het auditteam met de volgende constateringen gemotiveerd: In het programma, dat is omschreven in de modulewijzers, is helder aangegeven tussen welke vakken een relatie ligt. Er is nagedacht over de relatie tussen de verschillende vakken. De integratie tussen de verschillende vakken is helder uitgewerkt in het programma. Hobéon Certificering Eindrapport Accreditatie Schoevers hbo bachelor opleiding Commercieel Communicatiemanagement-voltijd