Audit & Assurance 3A proefexamen 2 - uitwerking

Transcriptie

1 Audit & Assurance 3A Uitwerking Proefexamen 2 Wit Goud Vraag 1 (5pt) Bespreek de werkzaamheden die de accountant uitvoert als gevolg van de eerste opdracht tot controle van de jaarrekening. Volgens NV Cos 510 dient de accountant toereikende controle- informatie te verkrijgen dat: - de beginbalans geen onjuistheden bevat die de jaarrekening materieel beïnvloeden; - de eindbalans vorig jaar correct is overgenomen; - de grondslagen van waardering en resultaatbepaling consistent zijn toegepast. Concreet worden in de NV Cos en 10 aanvullende werkzaamheden genoemd. Deze werkzaamheden zijn gericht op de juistheid en volledigheid van de activa en passivaposten. Kandidaat dient te laten zien te snappen dat beide controlerichtingen per post van belang zijn en voldoende werkzaamheden te doen om beide richtingen te raken. Verder dient kandidaat aan te geven waarom beide richtingen van belang zijn : afgrenzing van het resultaat. Vraag 2 (15pt) Welke significante risico s kunnen bij Goud worden onderkend? Noem er drie. Onder significante risico s wordt verstaan die aandachtsgebieden die speciale aandacht vragen aan de accountant, omdat zij tot een verhoogd risico op een materiële afwijking in de jaarrekening leiden. De accountant zal elk jaar de minimaal de opzet en het bestaan van de beheersingsmaatregelen rond een dergelijk risico moeten toetsen naast gegevensgerichte werkzaamheden (deel 1 HRA, COS ). R: Er bestaat verschuivingsgevaar bij de productieregistratie tussen de verschillende biersoorten en emballage, hetgeen van belang is in verband met de verschillende verkoopprijzen per liter biersoort en per emballagesoort (fles of fust). IBM: Hiervoor is een betrouwbare registratie van de verbanden (input, output en productieverloop) in hectoliters per biersoort gebaseerd op meetgegevens (tellerstanden) noodzakelijk; tevens is een goede registratie van het verbruik per soort emballage noodzakelijk ten behoeve van een juiste en volledige fabricageverantwoording per bier- en emballagesoort in de productierapporten. R: Het ontstaan van verschillen tussen de hoeveelheden in de aansluiting tussen het geautomatiseerde besturingspakket voor het productieproces en de financiële administratie als gevolg van het ontbreken een geautomatiseerde koppeling is een risico voor de accountant. IBM: Doordat deze gegevens niet zijn gekoppeld zal moeten worden gewaarborgd dat deze gegevens voortdurend met elkaar worden afgestemd (uitdraaien en vergelijken of door middel van geautomatiseerde bestandscontroles). Voorts is van belang dat er goede interne procedures zijn voor het uitzoeken van de oorzaak van de verschillen en voor de correcte verwerking daarvan en follow-up ter voorkoming in de toekomst. R: Er bestaat verschuivingsgevaar bij de verantwoorde opbrengstcategorieën in verband met het bestaan van verschillende afnemerscategorieën, hetgeen van belang is in verband met het bestaan van verschillende verkoopprijzen en bonusregelingen. IBM: Voorraadafgiften moeten zijn gebaseerd op orders (bestellingen) en elke voorraadafgifte moet leiden tot een factuur. Periodiek zal intern worden gecontroleerd of inderdaad alle leveringen (van de juiste categorie) aan de afnemers in rekening zijn gebracht (en aan de juiste afnemer). Dit zou eveneens een significant risico kunnen zijn?? R: Bedreigingen voor de betrouwbaarheid van de gegevensverwerkende systemen. IBM: Hiervoor is noodzakelijk een adequate koppeling tussen de meetapparatuur en het geautomatiseerde besturingspakket voor het productieproces alsmede bewaking en toegangsbeveiliging bij meters en meterinstellingen; voorts is regelmatige (onafhankelijke) ijking van meters van belang. Verder dient voldoende aandacht te worden besteed aan de fysieke beveiliging en registratie van alle (ver)storingen die zich hebben voorgedaan alsmede de follow up daarvan. 1

2 Vraag 3 (30pt) Beschrijf de controlewerkzaamheden die de accountant verricht voor de controle van de opbrengstenverantwoording en de direct daarmee verband houdende standen en stromen. Houdt in uw uitwerking tevens rekening met de inkopen en productie. Doel De accountant onderkent zal in het kader van de volledigheid van de opbrengstverantwoording ook dienen vast te stellen de volledigheid van de productverantwoording, de aanvaardbaarheid van de productiekosten en de juistheid van de productiespecificatie. Tevens zal hij de aanvaardbaarheid van het afval moeten vaststellen. AO/IB De accountant zal het bestaan van de AO/IB beoordelen op het traject van de productieorders tot en met de aflevering van het gerede product in het magazijn gereed product. Dit zal aan de hand van lijncontroles en waarneming ter plaatse geschieden. Hiermee heeft de accountant een indruk omtrent de werking van de AO/IB. Hij zal onder meer de volgende procedures beoordelen: de totstandkoming van de voorcalculaties en de standaardkostprijzen; de functiescheiding tussen het opstellen van de standaardkostprijzen, voorcalculaties (beide bij voorkeur door het bedrijfsbureau), de productie en de afdelingsgewijze/ ordersgewijze nacalculatie (door de financiële administratie); de onafhankelijke rapportage van de keuringen door het Laboratorium; de vastlegging/registratie van het afval. De accountant verricht systeemgerichte werkzaamheden om controle-informatie te verkrijgen over de effectiviteit van het stelsel van interne beheersingsmaatregelen en hij stelt vast in welke mate hij daarop in zijn controle kan steunen. Kandidaten dienen duidelijk aan te geven dat de accountant in een systeemgerichte benadering de nodige werkzaamheden dient te verrichten aangaande de opzet, bestaan van de maatregelen van interne beheersing ten aanzien van de risico s. Daarbij wordt aandacht gegeven aan de interne aansluitingen van de verantwoorde productie met vastgelegde meterstanden en met de keuringsrapporten van het laboratorium en de interne afstemming van het grondstoffenverbruik en de werkelijke directe kosten met de op basis van de standaardkostprijs (receptuur) bij de verantwoorde productie toegestane grondstoffenverbruik en kosten. De accountant stelt het bestaan vast aan de hand van de AO/IB door enkele in de tijd gespreide lijncontroles. De goede werking toetst de accountant met behulp van de het stelsel van controlemaatregelen. Cijferanalyse Nadat de accountant de aansluiting heeft vastgesteld tussen de tussentijdse resultatenoverzichten en de financiële administratie verricht de accountant een diepgaande cijferbeoordeling op de productieverantwoording. De accountant verricht een cijferbeoordeling met behulp van managementinformatie, waarbij verband leggend met historische gegevens en begroting: omzet, brutowinst, bonussen (per biersoort, per verpakkingseenheid, per afnemerscategorie); verloop voorraad grondstoffen (mout, gerst en hop) en emballage (flessen/fusten); verloop voorraad gereed product (per biersoort, per verpakkingseenheid); verschillen uit de confrontatie tussen voor- en nacalculatie per bewerking/afdeling (brouwen en bottelen) vanuit de productieregistratie volgens de retrogrademethode; interne analyse en afwerking van aansluitingsverschillen, w.o. dekkingsresultaten; verloop debiteuren, omvang en ouderdom. Opvallende afwijkingen zijn richtinggevend voor de verdere controlewerkzaamheden. Opvallende verschillen dienen intern te zijn geanalyseerd en gerapporteerd aan de directie. Overige gegevensgerichte controle: De accountant stelt vast dat intern per periode (grotendeels handmatig, gezien de automatiseringsomgeving) de noodzakelijke verbandcontroles worden verricht gebaseerd op de 2

3 uitgaande geldbeweging, t.b.v. de volledigheid van de inkopen als basis voor de controle van de volledigheid van de verkopen. inkopen grondstoffen en emballage vs. boeking voorraadadministratie vs uitgaand geld via een inkoopcrediteurenregistratie; ingang fabricagerekening vs. grondstoffenverbruik en kostendekking; uitgang fabricagerekening vs. opboeking voorraad gereed product (per product) minus bostel dat aansluit met de opbrengst bostelverkoop; kostprijs verkopen versus boeking voorraadafgiften vs. verkoopopbrengst en incasso via de debiteuren; interne inventarisaties vs. voorraadadministratie/financiële administratie (grondstoffen, emballage, gereed product). De specifieke jaarrekeningaspecten zijn ondermeer de volgende: Alcoholbalans De accountant zal de intern opgestelde alcoholbalans en de verschillenanalyse en verklaringen van de afwijkingen beoordelen. Hij stelt vast dat de alcoholbalans als volgt is samengesteld: Beginvoorraad + productie - eindvoorraad = verbruik. De beginvoorraad wordt afgestemd met de eindpositie van de voorgaande periode, terwijl de toenam als gevolg van de productie wordt aangesloten met de ingang in de KVA. De verantwoorde afgiften wegens de verkoop van het gereed product wordt aangesloten met de magazijnafgifte van het gereed product, waarbij rekening wordt gehouden met de normverbruiken per soort bier. De eindvoorraad wordt geïnventariseerd en geconfronteerd met de theoretisch aanwezige voorraad in de KVA. Detailcontroles Mede ter toetsing van de goede werking van de AO/IB zal de accountant systeemgerichte werkzaamheden verrichten om controle-informatie te verkrijgen over de effectiviteit van het stelsel van interne beheersingsmaatregelen en hij stelt vast in welke mate hij daarop in zijn controle kan steunen. Kandidaten dienen duidelijk aan te geven dat de accountant in een systeemgerichte benadering de nodige werkzaamheden dient te verrichten aangaande de opzet, bestaan van de maatregelen van interne beheersing ten aanzien van de risico s zoals deze door de kandidaat zijn uitgewerkt bij vraag 1. Daarbij wordt aandacht gegeven aan de interne aansluitingen van de verantwoorde productie met vastgelegde meterstanden en met de keuringsrapporten van het laboratorium en de interne afstemming van het grondstoffenverbruik en de werkelijke directe kosten met de op basis van de standaardkostprijs (receptuur) bij de verantwoorde productie toegestane grondstoffenverbruik en kosten. De accountant verricht aanvullende gegevensgerichte werkzaamheden bij wijze van deelwaarneming o.a. aangaande risico's die niet of onvoldoende worden gemitigeerd door maatregelen van interne beheersing of die worden veroorzaakt door de (verhoogde) risico's verband houdend met handmatige afstemmingen van de niet gekoppelde gegevensbestanden: de inkoopverantwoording afstemmen met inkoopfacturen en de inkoopcrediteurenadministratie; het bijwonen van regelmatige interne inventarisaties voor grondstoffen, emballage en gereed product, alsmede bostel en halffabrikaat (in gistkuipen); afstemming met voorraadadministratie; de juistheid van de opboeking op de fabricagerekening: voor grondstoffen en emballage: afstemming met voorraadafgiften en voorraadafboeking voor mout, gerst en hop (afdeling brouwen) alsmede flessen en fusten (afdeling bottelen), voor machine-uren en mensuren afstemming met meetgegevens, tellerstanden, keuringsgegevens en urenregistraties; juistheid afboeking fabricagerekening door afstemming met voorraadontvangst magazijn gereed product, keuringsgegevens en bostelafvoer; de accountant let hierbij met name op verschillen die blijken uit handmatige gevoerde interne afstemmingen van de niet gekoppelde gegevensbestanden; de verkoopverantwoording afstemmen met verkoopfacturen en de bestellingen per afnemerscategorie en met voorraadafgiften- en afboeking per soort, alsmede incasso verkoopopbrengst (als debiteurenontvangst), waarbij de accountant vaststelt dat de juiste door de directie geautoriseerde prijs per biersoort, emballage en afnemerscategorie in rekening is gebracht en verantwoord; 3

4 de juistheid van de verstrekte bonussen door deze af te stemmen met de omzetverantwoording per afnemer en de door de directie geautoriseerde bonusregeling. Vraag 4 (10pt) Controleaantekening 1 Vastgesteld moet worden of de inkoopwaarde teruggerekend kan worden aan de hand van de voorraden en de inkopen. Er is sprake van een productiebedrijf. De standaardkostprijs kan als harde norm voor de geboekte kostprijs worden beschouwd. Door controle van de goederenbeweging kan aansluiting worden verkregen met de kostprijs van de verkopen. De verschillen in de geboekte kostprijs dienen te worden teruggebracht tot de boeking ten tijde van de computerstoring. Als dit klopt kan er een goedkeurende accountantsverklaring (controleverklaring) worden afgegeven. Als dit niet klopt volgt er een verklaring met beperking (uitgezonderd het mogelijk effect) of oordeelonthouding. Controleaantekening 2 De gebeurtenis na balansdatum betreft een bedenking tegen de jaarrekening. De accountant dient te beoordelen of er sprake is van een materiele bedenking. indien de bedenking materieel is heeft dit gevolgen voor de verklaring. COS 705. De omvang van de schade is door de accountant niet in te schatten. er sprake is van een verhindering van de accountant waardoor onvoldoende controle informatie beschikbaar is gekomen. De controle van de jaarrekening is in een vergevorderd stadium. De accountant zal voor zover mogelijk de controle afronden en een accountantsverklaring (controleverklaring)met oordeelonthouding afgeven. In de toelichtende paragraaf wordt een uiteenzetting gegeven van de reden. Vervolgens zal na het afgeven van de verklaring de opdracht worden teruggeven omdat het vertrouwen is beschaamd. Vraag 5 (15pt) Welke overwegingen spelen een rol bij het al dan niet aanvaarden van deze verzoeken? Motiveer uw antwoord. De kandidaat dient de problematiek te behandelen in het kader van de onafhankelijkheidsvoorschriften (NVO) ten aanzien van de persoon van de accountant. Er wordt gevraagd naar de overwegingen; de kandidaat dient derhalve bedreigingen en waarborgen van de geschetste casuspositie te gemotiveerd te behandelen in het kader van deze voorschriften. Het verzoek in de casus gaat in de eerste plaats om een lidmaatschap van de stuurgroep ten behoeve van de advisering van de directie bij de implementatie van het systeem inhoudende adviezen met betrekking tot de inrichting van het systeem, de opzet en de procedures van het systeem en het definiëren van managementinformatie. In de tweede plaats wordt de accountant verzocht na conversie vast te stellen dat de gegevensbestanden juist en volledig zijn overgenomen. Geconcludeerd moet worden dat de accountant van Goud (een controlecliënt) in het kader van dit verzoek te maken kan krijgen met adviserende werkzaamheden, maar wellicht ook met uitvoerende werkzaamheden. Gezien de aard van het verzoek zijn de paragrafen 5.3 en 5.5 van de Nadere Voorschriften Onafhankelijkheid getiteld "Ontwerp en implementatie van financiële informatiesystemen" respectievelijk "Dienstverlening op het terrein van interne controle" van belang. Uit de motivering van de kandidaat moet duidelijk blijken dat deze voorschriften primair een 'principle based'-karakter hebben en geen 'rule based'-karakter. Er ontstaat op grond van paragraaf 5.3 een onafhankelijkheidsrisico (risico van zelftoetsing) als de accountant werkzaamheden verricht ter zake van het ontwerp en de implementatie van (financiële) informatiesystemen en de implementatie daarvan als die systemen informatie genereren die uiteindelijk in de jaarrekening van een controlecliënt wordt opgenomen. De regelgeving acht het onafhankelijkheidsrisico te groot, tenzij wordt voldaan aan 'voorgeschreven' waarborgen voor onder meer directie-eindverantwoordelijkheid, zoals die in de voorschriften zijn genoemd. Dit maakt het derhalve niet onmogelijk dat de accountant van Goud als één van meerderen lid is van de stuurgroep; 4

5 van belang zijn derhalve de concrete inhoudelijke taken die bij dit stuurgroeplidmaatschap horen en het daadwerkelijk bestaan van de voorgeschreven waarborgen. Er ontstaat op grond van paragraaf 5.5. een onafhankelijkheidsrisico (risico van zelftoetsing) als de accountant werkzaamheden verricht op het terrein van de interne controle. Om het onafhankelijkheidsrisico bij een dergelijke vorm van dienstverlening tot een aanvaardbaar niveau te reduceren dient de verantwoordelijk accountant zich ervan te overtuigen dat aan bepaalde in de voorschriften genoemde voorwaarden gericht op onder meer directie-eindverantwoordelijkheid is voldaan. Dit maakt het derhalve niet onmogelijk dat de accountant van Goud diensten op het terrein van interne controle verricht (i.c. bij de conversie van gegevensbestanden), mits toereikende maatregelen zijn getroffen als waarborg voor de onafhankelijkheid. Een bijkomstig probleem in deze betreft de deskundigheid van de financial auditor. Is deze deskundig op het gebied van IT en IA? Vraag 6 (5pt) Voor de kandidaat is het onderscheid tussen de natuurlijke persoon en de organisatie van belang. Daarom zal ook gekeken worden naar de onafhankelijkheid. De NVAK ass is hierbij van belang. De kandidaat moet vaststellen dat de vraagstelling niet ingaat op de controle van de jaarrekening. Vergunningsplicht is daarom voor deze controleopdracht niet van toepassing. Vraag 7 (10 pt) Automatisering: Kandidaat moet hier een goed verhaal houden aangezien de continuïteit van de automatisering van groot belang is hierbij moet aandacht geschonken worden aan. General controls: - logische toegangsbeveiliging - logging van systeemgebruik en controle daarop - fysieke toegangsbeveiliging - beveiliging dataverkeer: firewalls, encryptie - back up en recovery Application controls: - via hash totals controle dat de juiste prijzen zijn gedownload - redelijkheidscontroles ( bijvoorbeeld aantallen) - volledigheidscontroles Vraag 8 (10 pt) Grootboekoverzicht, controle juiste en volledige verantwoording vastlegging en aansluiting met balanspost Afschrijvingsstaat, controle schattingen levensduur en aansluiting boekwaarde met grootboek Inkoopcontract/overeenkomst, vaststellen eigendom specifiek voor de software en aansluiting met grootboek. Inkoopnota kosten installatie, verantwoording als activering Interne rapportage over werking systeem, beoordeling economische voordelen i.v.m. activering 5