WGA en ZW: Welke keuze maakt u?

Transcriptie

1 WGA en ZW: Welke keuze maakt u? Vanaf 2017 worden de rekeningen die u krijgt voor uitkeringen van vaste- en flexibele werknemers die arbeidsongeschikt zijn, namelijk samengevoegd. Dat kan een vervelende boodschap lijken, maar laat u aangenaam verrassen. Het biedt namelijk kansen op besparing van uw loonkosten. Belangrijker is echter hoe u aankijkt tegen re-integratie van zieke werknemers en hoeveel grip u op uw verzuim wilt hebben. Hoe werkt het? Werknemers die arbeidsongeschikt zijn belanden meestal in de WGA, een Wet waar u de rekening voor betaalt. Een WGA-uitkering wordt voor een maximale periode van 10 jaar in rekening gebracht. Het is dus zaak om deze uitkeringen zoveel als mogelijk te voorkomen en in ieder geval te beperken. U mag zelf kiezen wie u daarbij ondersteunt en hoe u de kosten verzekert: bij het UWV of een door u gekozen verzekeraar. Nu de financiering van de WGA binnenkort drastisch wijzigt, is het zinvol om dit jaar een weloverwogen keuze te maken over uw WGA-verzekering. Wij willen u daar graag bij helpen. Uw keuze maakt verschil Het maakt een groot verschil of u klant bent bij het UWV of een verzekeraar en het is afhankelijk van de situatie in uw onderneming waar u het beste af bent. De verschillen in premie zijn groot en bovendien maakt u een keuze vaak voor meerdere jaren. Ook de ondersteuning bij kostbare re-integratietrajecten verschillen tussen UWV en verzekeringsmaatschappijen onderling. Hoeveel u straks betaalt ligt aan de keuzes die u nu maakt.

2 Over nemassdeboer nemassdeboer biedt hoogwaardige financiële dienstverlening aan particulieren en bedrijven. Met specialisten op elk vakgebied kan een grote mate van service worden verleend. Waar wij voor staan Integer, deskundig en betrouwbaar financieel advies. Onze normen en waarden worden breed gedragen bij alle medewerkers. Waar wij in geloven Grip op financiele zaken. Elke ondernemer zou grip moeten hebben zijn financiële zaken. Wij geloven er in dat goed geadviseerde bedrijven meer grip hebben op hun risico s, meer ondernemersvermogen opbouwen en beschikken over meer vertrouwen ten aanzien van hun toekomst. Deze bedrijven kunnen zich focussen op hun onderneming en hebben inzicht in hun risico s, hebben adequate voorzieningen getroffen en weten hoe ze risico s beheersbaar kunnen houden. Wie zijn onze klanten? Onze cliëntenportefeuille is zeer divers; particulieren, zzp ers en bedrijven. Wij adviseren bedrijven in veel verschillende branches, van detailhandel tot groothandel en van IT tot bouwnijverheid. De omvang van de ondernemingen varieert sterk; tussen 0 en 300 medewerkers. 42 enthousiaste medewerkers 5 specialistische afdelingen 3 vestigingen 63 jaar ervaring

3 1. Risico s ZW en WGA voor de werkgever Wat is er veranderd? Door de invoering van de Wet BeZaVa is de financiering van de ZW en WGA ingrijpend gewijzigd. De WGA is een onderdeel van de Wet WIA. De WIA kent daarnaast ook nog de regeling voor IVA (Inkomensverzekering Volledig en duurzaam Arbeidsongeschikten). Werkgevers zijn sinds 2007 voor de eerste 10 jaar van een WGA-uitkering financieel verantwoordelijk voor de WGA instroom van werknemers met een vast dienstverband die de 1e ziektedag bij de werkgever hebben gehad. Werkgevers zijn met de komst van de BeZaVa ook financieel verantwoordelijk geworden voor WGAinstromers die vanuit de Ziektewet de WGA instromen. Deze groep werknemers (WGA-flex genaamd) was tot bewust uitgezonderd van de financiële verantwoordelijkheid. Aan deze uitzondering is dus een eind gekomen. Daarnaast geldt per ook een ander systeem van premieheffing van de ZW-uitkeringen. De ZW-uitkeringen en WGA-flex-uitkeringen werden tot 2014 gefinancierd via het Sectorfonds WW, maar komen vanaf heden ook rechtstreeks voor rekening van werkgevers in de vorm van premiedifferentiatie. Voor kleine en middelgrote werkgevers geldt geen, respectievelijk een gedeeltelijke toerekening van de lasten. Naast iedere vorm van premiedifferentiatie staat ook de keuze om uitkeringen rechtstreeks voor eigen rekening te nemen: eigen risico dragen ZW en/of WGA. Voor ZW en WGA-vast kon dit al voor , voor WGA-flex is dit moment uitgesteld tot Met de BeZaVa is iedere werkgever per 1 januari 2014 voor de duur van 12 jaar financieel verantwoordelijk voor de uitkeringslasten voor ziekte en langdurige arbeidsongeschiktheid van alle werknemers. Zolang de eerste ziektedag is ontstaan tijdens een dienstbetrekking is er een verantwoordelijke werkgever. Ongeacht de vorm van het arbeidscontract (vast, flex, oproep, min- max etc.). En ongeacht wél of niet eigen risicodrager. Wat is een flexwerker? Voor de wet BeZaVa zijn flexwerkers werknemers die: ziek uit dienst gaan en een ZW-recht hebben; binnen 4 weken na het einde van hun dienstverband ziek worden (nawerking van de Ziektewet); ziek worden en een fictief dienstverband hebben, zoals thuiswerkers, provisie-werkers, stagiaires. Overgangsperiode WGA-flex Een werkgever kan voor de jaren 2014 tot en met 2016 geen eigenrisicodragerschap aanvragen voor de WGA-flex. Dit kan pas vanaf 1 januari 2017 wanneer het risico één wordt met de WGA-vast. Over de jaren 2014 tot en met 2016 wordt het financiële risico van WGA-flex wel in beeld gebracht via een aparte premiedifferentiatie WGA-flex. Vanaf 2017 (keuze uiterlijk ) moet iedere werkgever bepaald hebben op welke wijze de werkgever de volledige (WGA-vast en WGA-flex) risico s wil dragen: of door geheel eigen risicodragen WGA of door het geheel vallen onder de premiedifferentiatie WGA.

4 Onderscheid WGA-vast en WGA-FLex Vaste werknemers: Loon bij ziekte WGA Vast 2 jaar WGA 10 jaar voor rekening van werkgever Flex werknemers: Loon Ziektewet WGA Vast 2 jaar WGA 10 jaar voor rekening van werkgever WGA-vast premie vanaf 1 januari 2014 via Werkhervattingskas (Whk) Werkgevers die in het publieke bestel zitten betalen een gedifferentieerde premie voor de Whk. Sinds 1 januari 2014 bestaat de gedifferentieerde premie Whk uit 3 onderdelen: 1. WGA-vast: voor WGA-uitkeringen van werknemers met een vast dienstverband 2. WGA-flex: voor WGA-uitkeringen van flexwerkers 3. ZW-flex: voor Ziektewet-uitkeringen van flexwerkers Vanaf zullen er nog maar 2 premies op de beschikking staan, door de samenvoeging van WGAvast en WGA-flex. Grootte werkgever van belang In de berekening van de gedifferentieerde premie van 2016 worden werkgevers voor de WGA-vast in 3 categorieën ingedeeld. De premieplichtige loonsom van het premiejaar minus 2 jaar (dus 2014) is van belang voor de indeling in één van de volgende categorieën: Omvang werkgever: Premieplichtige loonsom 2015: UWV premie afhankelijk van: Klein < Sectorpremie Middel > maar < Gewogen gemiddelde van de sectorpremie en individuele premie op basis van eigen schadelast Groot > ,- Individuele premie op basis van eigen schadelast Dus hoe groter een onderneming in loonsom, hoe groter de invloed van de in deze onderneming ontstane schadelast op de gedifferentieerde premie. Let op: de premiebepaling van de Whk vindt plaats op basis van loonheffingsnummer.

5 Omslagstelsel UWV werkt met het omslagstelsel. De premies die UWV ontvangt moeten voldoende dekkend zijn om de uitkeringen te financieren. Wanneer deze premies niet toereikend zijn zal de premie verhoogd worden. Dit betekent dat ieder jaar opnieuw wordt bekeken welke premie gemiddeld nodig is om de te verwachten uitkeringslasten te dekken. UWV heeft daarmee het uitlooprisico niet verzekerd. Controle juistheid toerekening Werkgevers ontvangen verschillende beslissingen van UWV. Het is belangrijk al deze brieven te controleren op juistheid om onjuiste of onterechte toerekening van ZW- en WGA-uitkeringen te voorkomen. Onterechte toewijzing kan namelijk langdurig grote financiële consequenties hebben. Informatieplicht werkgever Als werkgever bent u wettelijk verplicht uw werknemers te informeren over de wijzigingen in de Ziektewet en de WGA. Vergeet daarom niet uw werknemers en de Ondernemingsraad op de hoogte te stellen. Dit kunt u bijvoorbeeld doen door te verwijzen naar informatie op de website van het UWV. Berekening gewogeen gemiddelde middelgrote werkgevers X x indivueel bepaalde premie + (1-X) x sectoraal bepaalde premie Hierbij geldt X = (Loonsom werkgever Loonsomgrens klein/middel) (Loonsomgrens middel/groot Loonsomgrens klein/middel)

6 2. Eigen risicodragerschap ZW en/of WGA De wetgever staat toe dat werkgevers losse keuzes maken voor het eigen risicodragen ZW en WGA- vast. Alleen voor WGA-flex is er momenteel nog geen keuzemogelijkheid. Op wordt er geen onderscheid meer gemaakt tussen WGA-vast en WGA-flex. Vanaf dat moment is er nog maar één WGA risico. Of verzekeraars zullen eisen om de twee vormen van eigenrisicodragerschap (ZW en WGA) te koppelen per is per verzekeraar verschillend. Ook een koppeling tussen de verzuimpolis en de ZW ERD polis is gebruikelijk. Zolang een werkgever geen eigen risicodrager is voor ZW en/of WGA is het UWV de partij die de re- integratie van de zieke en arbeidsongeschikte ZW ers en WGA ers op zich neemt. Het al dan niet succesvol zijn hiervan leidt tot het opleggen van een gedifferentieerde premie ZW en/of WGA. Garantiestelling ZW en WGA-vast Eén van de elementen van de keuzes rond eigen risicodragerschap is dat een werknemer hiervan niet de dupe mag worden bij betalingsonvermogen van de werkgever. Daarom is bepaald dat voor het zelfstandig dragen van het risico van WGA-uitkeringslasten een garantiestelling (ook wel zekerheidsstelling of borgstelling genoemd) moet worden overlegd aan de Belastingdienst. Dit is expliciet niet nodig voor het risico van ZW. Deze ZW-eis is vervallen met ingang van Wanneer een werkgever een WGA-eigenrisicodragerverzekering heeft afgesloten, zorgt de verzekeraar voor deze garantiestelling. Garantstelling WGA vanaf 1 januari 2017 Als de werkgever per 1 januari 2017 eigen risicodrager WGA wil worden of blijven dan moet uiterlijk voor 2 oktober 2016 de bestaande garantieverklaring worden uitgebreid met de garantstelling voor het WGAflex risico. Staartlasten ZW Werkgevers die vanaf eigen risicodrager worden voor de ZW hebben niet te maken met staartlasten (ook wel uitlooprisico UWV genoemd, en hiermee inlooprisico voor een eventuele nieuw te starten verzekering). Werkgevers kunnen met een zogeheten schone lei starten met het eigen risicodragerschap ZW. Lopende uitkeringen zullen dus door UWV worden betaald. Staartlasten WGA-vast Werkgevers die eigen risicodrager worden voor WGA-vast kunnen te maken hebben met staartlasten (ook wel inlooprisico genoemd). Staartlasten zijn de bestaande WGA-uitkeringen van (ex- )werknemers maar ook eventuele toekomstige WGA-uitkeringen van (ex-)werknemers die al ziek zijn op het moment dat het eigenrisocodragerschap begint. Per is het systeem van staartlasten WGA(-vast) iets gewijzigd. Kleine en middelgrote werkgevers hebben niet of niet volledig te maken met staartlasten.

7 Geen Staartlasten per In 2015 is Minister Asscher met een aanvullende brief gekomen waarin staat dat alle staartlasten (lopende zieken, ZW-uitkeringen en WGA-uitkeringen), voor alle bedrijfsgroottes, kunnen worden achtergelaten bij UWV als een werkgever op of na eigenrisicodrager wordt. Hierdoor kunnen werkgevers met relatief veel schade op 1 januari met een schone lei beginnen. Overige maatregelen per De premie voor (middel)grote werkgevers die na een periode eigenrisicodragen terugkeren naar het UWV wordt gebaseerd op alle historische WGA-lasten, dat wil zeggen de WGA-lasten die zijn ontstaan tijdens publieke verzekering bij het UWV én tijdens eigenrisicodragerschap. De publieke premie wordt zo beter vergelijkbaar met de premiestelling bij private verzekeraars. Anti-duiventil regeling Doordat werkgevers schoon over kunnen naar UWV, bestond het gevaar dat werkgevers met veel schade per zich privaat zouden verzekeren en UWV zouden verlaten (laten dan hun staartlasten achter) en vervolgens een half jaar later weer terug zouden keren naar het publieke bestel. Op deze wijze zou UWV met alle schadelast komen te zitten. Om dit tegen te gaan heeft de Minister besloten om de regel 3 jaar bij UWV te blijven strikter te hanteren. Een maal in het publieke bestel betekent nu ook 3 jaar binnen het publieke bestel blijven.

8 3. Uitvoering Ziektewet Als een werkgever eigen risicodrager is voor de ZW bepaalt de werkgever het recht op de hoogte en de duur van de ZW-uitkering of besteedt dit uit aan een deskundige dienst. Verantwoordelijkheden Als eigenrisicodrager voor de ZW heeft u dus bepaalde verantwoordelijkheden. Zo betaalt u de uitkering of laat dit doen door een deskundige dienst. Hier staat tegenover dat u geen premie aan UWV betaalt voor het ziek-uit-dienst risico. Als uw (ex)werknemer 1 jaar ziek is, voert UWV een eerstejaarsbeoordeling uit om het arbeidsongeschiktheidspercentage vast te stellen (vergelijkbaar met de WIA keuring). U hebt tevens de verantwoordelijkheid over de verzuimbegeleiding en reintegratie van de (ex)werknemer. Ook zult u sommige beschikkingen moeten voorbereiden voor UWV. UWV zal de beschikking zelf afgeven. Voordelen Grip pakken op de ZW-schadelast die aan de werkgever wordt toegerekend; ZW-schadelast kan op termijn leiden tot WGA instroom. Het is verstandig om deze toekomstige schadelast optimaal te beheren en te beperken; WGA-instroom (vanuit ZW) wordt door betere re-integratiebegeleiding verlaagd, waardoor ook de toekomstige premiehoogte voor de WGA-verzekering (zowel publiek als privaat) gunstig wordt beïnvloed. Nadelen Extra plichten ten opzichte van publiek verzekeren; Opstellen van ZW-beleid en sanctiemodel; Het regelen van het uitbetalen van ZW-uitkeringen aan ex-werknemers; Dubbele verzuimadministratie, van zowel loon bij ziekte als van ZW-uitkeringen. Veelal kan dit in hetzelfde verzuimsysteem georganiseerd worden; Een controlemogelijkheid door UWV in de vorm van audits.

9 4. Uitvoering WGA Als een werkgever eigen risicodrager is voor de WGA-vast blijft UWV de claimbeoordeling doen. De eigen risicodrager WGA heeft wel extra verplichtingen. Deze verplichtingen worden hier toegelicht. Re-integratieverantwoordelijkheid Als eigen risicodrager WGA heeft de werkgever de re-integratieplicht in plaats van UWV. De werkgever kan recht hebben op hulp, advies en ondersteuning van de verzekeraar voor bevordering van het herstel en de re-integratie van een arbeidsongeschikte werknemer. Zelfstandige bestuursorgaan (ZBO) Een werkgever die eigen risicodrager is voor de WGA wordt een zelfstandig bestuursorgaan. Dit betekent dat, zodra een werknemer niet meewerkt aan de re-integratie, de werkgever een sanctiebeleid op papier moet hebben staan (voortzetting van de verplichtingen zoals die voortvloeien uit de Wet Verbetering Poortwachter) alsmede een beroepsprocedure. Voordelen Grip pakken op de schadelast die aan u wordt toegerekend; Op basis van een kosten-batenanalyse biedt de private verzekeraar in sommige gevallen; terwijl de werknemer nog in de loondoorbetalingsperiode verkeert, een financiële tegemoetkoming in de kosten van re-integratie; WGA-instroom wordt door betere re-integratiebegeleiding verlaagd, waardoor ook de toekomstige premiehoogte gunstig wordt beïnvloed; Financiële dekking van het uitlooprisico. Nadelen Extra plichten ten opzichte van publiek verzekeren van WGA; Als een verzekering is opgezegd blijft de werkgever verantwoordelijk voor re-integratie van het uitlooprisico (bij privaat verzekeren neemt de verzekeraar dit uitlooprisico over).

10 5. Schadelastbeheersing Een eigen risicodrager WGA heeft belang bij zo laag mogelijke WGA kosten, maar ook binnen het publieke bestel is schadelastbeheersing belangrijk om een hoge gedifferentieerde premie te voorkomen. Wij beschrijven een aantal mogelijkheden waarmee de schadelast positief beïnvloedt kan worden. Voorkomen WGA-uitkering Allereerst is het belangrijk om te voorkomen dat een werknemer ziek wordt. Als een werknemer dan toch verzuimt, is het van belang er alles aan te doen om de werknemer duurzaam te re-integreren. Een goede verzuimbegeleiding kan (naast verminderde kosten van loondoorbetaling bij ziekte) diverse vormen van kosten voorkomen: 1. Loonsanctie Als de werknemer langdurig arbeidsongeschikt blijft en beoordeeld wordt voor de WIA, dan zal UWV eerst beoordelen of de werkgever voldoende aan re-integratie heeft gedaan. Als dit als onvoldoende wordt beoordeeld, kan een sanctie van maximaal een jaar extra loondoorbetaling worden gegeven. 2. ZW-uitkeringen en premiedifferentiatie Whk (enkel bij publiek bestel) Als een werknemer ziek uit dienst gaat, leidt dit tot een mogelijk ZW-recht. Deze kosten leiden tot een hogere premie voor ZW binnen de Whk (Werkhervattingskas; premiedifferentiatie ZW). UWV rekent met uitkeringen die 2 jaar eerder hebben plaatsgevonden. De premie ZW van bijvoorbeeld 2017 is gebaseerd op ZW uitkeringen uit Er is altijd sprake van een minimumpremie. Als de inmiddels ex-werknemer ziek blijft en in de WGA komt, leidt dit bij publiek verzekeren tevens tot een aanpassing van de gedifferentieerde WGA-premie. Hierbij geldt zoals eerder aangegeven dat kleine werkgevers te maken hebben met een sectorafhankelijk jaarlijks vastgesteld premiepercentage onafhankelijk van de eigen prestaties in het verleden. Voor middelgrote werkgevers geldt dat de premie deels afhankelijk is van de eigen uitkeringslast in het verleden (o.b.v. de wegingsfactor). 3. ZW-uitkeringen voor eigen rekening (enkel bij eigen risicodragerschap) Als een werknemer ziek uit dienst gaat kan de werkgever ook beslissen om deze uitkeringen zelf te dragen. De werkgever is dan voor alle werknemers eigen risicodrager ZW. Als een werkgever het aantal ZW-uitkeringen op nihil weet te brengen zijn er ook geen kosten, terwijl bij het publiek bestel dan altijd nog het minimale premiepercentage dient te worden betaald. Uitgangspunt hierbij is dat er geen sprake is van een ZW-verzekering. 4. WGA-uitkeringen en gedifferentieerde Whk premie (enkel bij publiek bestel) Naast een eventuele sanctie wordt de WGA-uitkering van de werknemer gedurende de eerste 10 jaar van de WGA-uitkering aan de werkgever toegerekend. Hierdoor kan de gedifferentieerde premie hoger worden. UWV rekent met uitkeringen die 2 jaar eerder hebben plaatsgevonden. De premie van bijvoorbeeld 2017 is gebaseerd op WGA uitkeringslasten uit Ook hier geldt weer dat dit alleen voor grote en middelgrote werkgevers geldt. Door de correctiefactor is de premie meestal een factor 2 van de werkelijke schade! 5. WGA-uitkeringen en een hogere verzekeringspremie (enkel bij eigen risicodragerschap) Naast een eventuele sanctie wordt de WGA-uitkering van de werknemer aan de werkgever toegerekend. Hierdoor kan de premie van de verzekeraar hoger worden.

11 Het is belangrijk om te investeren in het gezond houden en gezonder maken van de werknemers. Als er dan toch uitval door ziekte is, dan is het belangrijk om er alles aan te doen om de werknemer zo snel mogelijk maximaal te re-integreren. Vervroegde WIA aanvragen Voor (ex-)werknemers die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn, is het mogelijk om al na 13 weken ziekte een IVA-uitkering te ontvangen. Deze mogelijkheid is voor zowel de werknemer als de werkgever een belangrijke financiële prikkel. Een IVA-uitkering geeft aan de (ex-)werknemer een hogere uitkering (75%) en kan voor een lange termijn meer stabiliteit geven in inkomen. De IVA- uitkering komt niet voor rekening van het WGA-risico. Ook vervalt de re-integratieverplichting. Zowel de werkgever als de werknemer hebben daarom een groot (financieel) belang bij deze uitkering. Beslissingen doorsturen naar WGA verzekeraar (enkel bij eigen risicodragerschap) Al tijdens de wachttijd van de WIA moet de werkgever bij de verzekeraar melding maken van een potentiele claim. Afhankelijk van de polisvoorwaarden is dit uiterlijk in de 42e week van het ziekteverzuim. Het te laat melden van de ziekte of de WGA beschikking kan gevolgen hebben voor het recht op een uitkering van de schadeclaim. In de praktijk is zichtbaar dat verzekeraars zich steeds strikter aan deze verplichting houden. Het kan lastig zijn onderscheid te maken tussen een WGA-vast en een WGA-flex beslissing. Uit onze ervaring en navraag bij de Belastingdienst blijkt dat UWV op de beschikking vermeldt of een werkgever voor het betreffende risico eigen risicodrager is. Maar ook als deze tekst niet vermeld is, raden wij werkgevers aan de WGA-beschikking goed te controleren op de noodzaak deze aan de verzekeraar te sturen. Dit kan bijvoorbeeld ook van belang zijn als er naast een WGA- eigenrisicodragerverzekering ook een WIA-aanvullingsverzekering voor de werknemers is gesloten. No-risk polis Voor arbeidsgehandicapten en Structureel Functioneel Beperkten kun u gebruik maken van de No- risk polis (art. 29b ZW). Dit geldt voor het verhalen van de loondoorbetaling bij ziekte op UWV. De No-risk polis dekt ook de WGA-uitkeringen die aan een werkgever worden toegerekend. Het is daarom van belang dat een werkgever van alle werknemers inzichtelijk heeft of er sprake is van een No-risk polis. Een werkgever mag hiernaar vragen nadat de werknemer minimaal 2 maanden bij de werkgever in dienst is. Aansprakelijke derde Is er sprake van arbeidsongeschiktheid door een aansprakelijke derde? Ook dan kan een werkgever mogelijk kosten verhalen; zowel van de loondoorbetaling als voor ZW en WGA-uitkeringen. Kostendeling Naast het beperken van WIA-instroom is het ook mogelijk om de kosten van de WGA te verdelen. Het is wettelijk toegestaan om 50% van de premie (ook van premiedifferentiatie) te verhalen op het netto loon van werknemers. Het gaat hierbij om WGA-premies (WGA-vast en flex). Uitgesloten van dit recht is de premie van ZW.

12 6. Analyse Premies van de Werkhervattingskas worden geïnd door de Belastingdienst. Het lijkt daarmee een vast gegeven te zijn, maar niets is minder waar. De premie is nagenoeg direct gebaseerd op de uitkeringslast die de werkgever veroorzaakt (afhankelijk van de grootte van de werkgever). En deze schade is beïnvloedbaar; waarbij er regie moet zijn tussen de Arborol, financiën en arbeidsrecht. Het is dus belangrijk dat u een analyse laat maken van uw situatie.

13 Tel Volendam Purmerend De Goorn