Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer

Transcriptie

1 Overzicht artikelen en publicaties over informatiebeheer De lijst is aangemaakt op: Dit overzicht bevat titels en 'samenvattingen' van berichten, berichtjes, artikelen en publicaties die het terrein van het informatiebeheer raken. Ze zijn gerubriceerd op basis van de lifecycle of documents uit het rapport Management of electronic records: Issues and guidelines; Prepared by the Advisory Committee for the Coordination of Information Systems (ACCIS), United Nations, New York, (blz 27-34). Als laatste is een overzicht van termen opgenomen die zijn gerelateerd aan de onderwerpen van de geregistreerde titels. Het begrip 'informatiebeheer' omvat het geheel van de informatievoorziening en het archiefbeheer. Synoniem aan 'Informatiebeheer' is het begrip 'Records management'. De berichtjes etc. zijn binnen de rubrieken gesorteerd op titel. 5 maart 2003 Gegevens zijn geregistreerd in de maand: februari 2003 Copyleft Het recht van een maker van een werk om af te zien van de bescherming van zijn/haar auteursrechten en iedereen de mogelijkheid te bieden zijn/haar werk te kopiëren of te bewerken. Marijke Verstappen, Gekkenwerk of de redding van de informatievrijheid?; Afzien van auteursrechten in Informatie professional nummer 2, (blz 18-24). Pagina 1 van 26

2 0 Algemeen 5371 Bestuur VNG akkoord met financiering E-gem; Schroom om geld uit het gemeentefonds te halen is overwonnen (Bericht) Automatisering Gids van 21-feb Systeemontwikkeling Het algemeen bestuur van de VNG heeft vorige week ingestemd met de gedeeltelijke financiering van het ICTUprogrammabureau E-gem uit het gemeentefonds. Programma E-Gem van start, als de lust maar geen last wordt johan van der Waal (Bericht) Automatisering Gids van 21-feb Informatievoorziening De VIAG, de ondersteuningsorganisatie voor gemeentelijke automatisering, juicht het initiatief van E-Gem van harte toe. Maar zorg wel dat de kleine gemeenten erbij betrokken blijven. Informatiearchitectuur; Informatiebeheer Meer bureaucratie is onomkoombaar; SCP-directeur Schnabel voorziet groei ambtenarenkorps Hans Bekkers en Hans Bouwmans (Artikel) Binnenlands Bestuur van 31-jan Bureaucratie Politieke partijen die menen dat het fors minder kan met de bureaucratie rekenen zich rijk. Want die andere wens om zoveel mogelijk te weten en te verantwoorden leidt juist tot meer ambtenaren. (geen gerelateerde termen opgenomen) 5333 ' We leven in de steentijd van de informatica' Rolf Zaal (Interview) Automatisering Gids van 7-feb Informatica Over erkenning vanuit de wetenschappelijke gemeenschap heeft de Nijmeegse wiskundige Henk Barendregt, een van de winnaars van de Spinozaprijs 2002 voor zijn werk op het terrein van logisch programmeren, niet te klagen. Maar het bedrijfsleven betoont zich vooralsnog slechts matig geïnteresseerd in efficiënt en wiskundig bewezen foutloos programmeren. Gelukkig weet Henk Barendregt wat geduld is. Programmeren; Vakwetenschap. Pagina 2 van 26

3 1 Ontstaan 5369 De databank die met u meedenkt; 'Query base', dynamisch broertje van de database waakt of soldaten wel voldoende drinken Teus Molenaar (Artikel) Computable van 21-mrt Query base Generaals willen graag weten of hun aanvalskracht optimaal is. Als soldaten In de woestijn opereren, is het van belang om te controleren of ze wel genoeg drinken. Daarom bevat de veldfles van de moderne Amerikaanse soldaat een sensor die het drinkgedrag registreert. Een database kan niet overweg met dit soort gegevens; de'query base'doet zijn intrede op het strijdtoneel. Database; Relational Database Management System; SQL Financiële instellingen adopteren componentenmodel; Steeds een stap verder met het systeem Marco van der Hoeven (Artikel) Computable van 14-feb Componentmodel Dé ergernis over ict op directieniveau is de inherente inflexibiliteit van een complexe infrastructuur die zo onoverzichtelijk is dat hij moeilijk te managen valt. Door de organische groeihistorie is het in de praktijk ondoenlijk om de kluwen ict-systemen door een infrastructuur te vervangen. Unisys heefteen blauwdruk ontwikkeld voor grote integratie- en migratieprojecten die dit probleem moet omzeilen. Complexiteit; Systeemontwikkeling Opdrachtgevers bepalen zelf succes ICT-projecten Eric van Geel (Artikel) Automatisering Gids van 7-feb Projectmanagement De resultaten van ICT-projecten zullen niet verbeteren zolang de opdrachtgevers passief aan e kant blijven staan. Volgens Erik van Geel moeten zij zelfde verantwoordelijkheid nemen voor de kwaliteit van informatiesystemen. Dit gebeurt te weinig. Het komt regelmatig voor dat een opdrachtgever geen uitgewerkte businesscase heeft. Programma van eisen; Systeemontwerp; Systeemontwikkeling. 1.2 Benoeming informatiesysteem 5332 Alle gegevens op één harde schijf; Onderzoekers Microsoft beschouwen goede verwijzingsindex grootste struikelblok (Bericht) Automatisering Gids van 7-feb Persoonsgegeven ' Onderzoekers van Microsoft werken aan een techniek die mensen in staat stelt alle gegevens die zij in hun leven vergaren op een centrale plaats op te bergen. Het project draagt de toepasselijke naam MyLifeBits. Het is de realisatie van een droom die meer dan vijftig jaar oud is. Pagina 3 van 26

4 1.2 Benoeming informatiesysteem Digikluis; Privacy; Verwerking van gegevens Gebruik vooral relationele databases Gerrit Smink (Ingezonden brief) Computable van 31-jan Relationeel Database Management Systeem Het probleem is meestal niet dat relationele databases ontoereikend zijn, maar dat we te lui, eigenwijs of onkundig zijn om informatie goed te structureren en een goede relationele database te ontwerpen. Betrouwbaarheid; Consistentie; Relational Database Management System; Relationeel model Koester transacties Martijn Traas (Bericht) Computable van 31-jan Relational Database Management System De essentie van een transactie is dat deze atomair is: je kunt hem in zijn geheel doorvoeren (commit) of je kunt hem in zijn geheel terugdraaien (rollback). Het verwerken van informatie vindt allemaal plaats binnen een transactie. Betrouwbaarheid; Commit; Consistentie; Relational Database Management System; Relationeel model; Rollback; Transactie; Verwerking van gegevens Stap vooruit Han Zijlstra (Ingezonden brief) Computable van 31-jan Relationeel model Het is belangrijk om op basis van de verworvenheden van het relationele model stappen vooruit te zetten en die liggen op het terrein van uitbouw van het domeinbegrip naar complxe datastructuren, uitbouw van constraints, overerving, oplossen van het probleem van de 'nulls', outer joins. Betrouwbaarheid; Consistentie; Relational Database Management System; Relationeel model. Pagina 4 van 26

5 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 5344 ' Betrouwbaarheid telefoontaps in het geding' (Website) Website VARA, Betrouwbaarheid In de telefoongesprekken die zijn gebruikt in de rechtszaak tegen de Koerdische leider Baybasin is gemanipuleerd Mogelijk is dat gebeurd terwijl deze gesprekken digitaal waren opgeslagen in de computers van de tapkamers van de Nederlandse politie. Dat blijkt uit de Zembla-documentaire 'Afluisteren'. (geen gerelateerde termen opgenomen) Verwijzing (URL of bestandsnaam) Bericht op de website van de VARA ~ Website van de VARA ~ ' Inscriptie inzet van politieke archeologie' (Bericht) Trouw van 22-jan Authenticatie De vondst van een inscriptie uit oudtestamentische tijden roept vragen op over het politieke gehalte van de archeologie, zegt dr. Meindert Dijkstra, onderzoeker van de Universiteit van Utrecht. Archeologie; Betrouwbaarheid Kieswijzers maken kiezer niet wijzer; Virtuele orakels Ruud van Haastrecht (Artikel) Trouw van 18-jan Verkiezingen Ruim een kwart van het Nederlands electoraat zweeft zalig richting 22 januari. Pas in het stemhokje drukken ze impulsief op een knop, waarvan ze bij het verlaten van het stembureau alweer berouw hebben. Of ze zoeken virtueel inzicht. Op internet verdringen zich de Stemwijzers, Kieshulpen en andersgenaamde orakels, die stuk voor stuk beloven de dolende kiezer met vaste hand naar een bijpassende partij te zullen leiden. Democratie Tapland bij uitstek Peter Kee (Artikel) Vara TV magazine van 7-feb Zembla, donderdag 6 februari 2003, Nederland 3. 21:13-22:00 Aftappen In Nederland worden veel telefoongesprekken afgeluisterd. Volgens Zembla wordt er geknoeid met die taps: "Ik bespreek telefonisch al jaren geen belangrijke zaken meer." Authenticatie; Authenticiteit; Betrouwbaarheid; Bewijskracht; Opsporing; Strafrecht. Pagina 5 van 26

6 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid 5385 Wij vinden ons jaarverslag ook moeilijk Gijs Moes (Artikel) Trouw van 10-feb Jaarverslag Het jaarcijferseizoen is weer geopend. Deze weken presenteren bedrijven hun resultaten over Door de financiële schandalen in de Verenigde Staten is de belangstelling voor de jaarverslagen gegroeid. Probleem is dat die jaarcijfers geen duidelijke taal spreken over de toestand van de onderneming. Zonder duidelijke spelregels blijven de cijfers een brij. Betrouwbaarheid; Controleerbaarheid; Interpreteerbaarheid; Jaarrekening. Pagina 6 van 26

7 3.1 Bewaken kosten 5380 Auteursrechten in digitaal perspectief leiden tot troebele discusies mr. V.A. de Pous (Column) Automatisering Gids van 28-feb Auteursrecht Mogen bedrijven hun auteursrechten technisch beschermen? Is het nu wel of niet toegestaan beveiliging te kraken? Hoe zit het met 'file swapping' via internet? Wat zegt het recht over de positie van ISP's? Moeten die meewerken in de strijd tegen digitale piraterij en namen van abonnees verstrekken? Enig licht in de juridische duisternis. Common carrier regel; Internet Service Provider; Privacy Den Haag laat GBS aan Amsterdam; Hoofdstad ziet onderhoudskosten verdubbelen Peter Mom (Bericht) Computable van 24-jan GBA De keuze van Den Haag om na Rotterdam als tweede van de vier grote steden voor haar bevolkingsapplicatie in zee te gaan met Centric betekent een gevoelige klap voor Pinkroccade Civility. Deze firma is leverancier van het Gemeentelijk Bevolkings Systeem, dat voor Den Haag en Amsterdam was ontwikkeld. Ook Amsterdam ondervindt gevolgen van,de Haagse overstap. Nu de residentie dat maatwerksysteem vaarwel zegt, ziet de hoofdstad zijn GBS-onderhoudskosten verdubbelen. Bevolkingsregister; Gemeentelijke BasisAdministratie bevolking; Systeemontwikkeling. 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 5381 Aanpassingswet e-commerce ziet belangrijk artikel over het hoofd Martin van Dam (Artikel) Automatisering Gids van 28-feb E-commerce De aanpassingswet e-commerce, voor het gelijkstellen van elektronische en schriftelijke overeenkomsten, is in Nederland nog niet geregeld. Januari vorig jaar had de wet al in werking moeten treden. Bovendien ziet volgens mr. Martin van Dam de wetgever bij zijn inspanningen een belangrijk onderwerp over het hoofd: de derdenbescherming. Als essentieel onderdeel van het overeenkomstenrecht regelt het de bescherming van kopers en verkopers. Contract; Derdenbelang; Derdenbescherming; Overeenkomst ' Digital Rights Management kan bibliotheken als intermediair overbodig maken' (Bericht) Informatie professional, Auteursrecht Bibliotheken kunnen overbodig worden als intermediair doordat rechthebbenden met behulp van Digital Rights Management/ DRM zelf materiaal gaan uitlenen aan gebruikers. Pagina 7 van 26

8 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Intellectueel eigendom. ** 5364 Gekkenwerk of de redding van de informatievrijheid?; Afzien van auteursrechten Marijke Verstappen (Artikel) Informatie professional, [7] 2 Copyleft Copyleft - het recht van een maker van een werk om af te zien van de bescherming van zijn/haar auteursrechten en iedereen de mogelijkheid te bieden zijn/haar werk te kopiëren of te bewerken - komt voort uit de wereld van de open source-software. Het heeft zijn succes bewezen in producten die door zeer veel mensen gebruikt worden, zoals bijvoorbeeld Linux. Ondertussen wordt er - met wisselend succes - gezocht naar de mogelijkheid om voor muziek, artikelen of boeken eenzelfde systeem op te zetten. Auteursrecht; Beschikbaarheid; Digital Rights Management; Informatievrijheid; Intellectueel eigendom; Open standaard; Openbaarheid Microsoft past Passport aan voor EC; Europees onderzoek naar privacy- en databescherming loopt met een sisser af Jasper Bakker (Bericht) Computable van 7-feb Privacy Microsoft heeft de Europese Commissie toegezegd vergaande wijzigingen aan te brengen in zijn Passport-dienst. Die online identificatie- en authentificatiedienst werd door de EC kritisch bekeken in verband met privacy- en databescherming. Verwerking van gegevens Nieuwe richtlijn handhaving intellectueel eigendom overbodig mr. Victor de Pous (Artikel) Automatisering Gids van 7-feb Intellectueel eigendom Brussel heeft een ontwerprichtlijn geformuleerd om intellectuele eigendom beter te beschermen tegen inbreuk zoals namaak en piraterij. Gek eigenlijk, want veel juridische acties zijn al mogelijk op grond van bestaande wetgeving. Auteursrecht; Beeldrecht Passport-gebruikers krijgen meer grip op eigen gegevens Freek Blankena (Bericht) Automatisering Gids van 7-feb Privacy De EU heeft Microsoft zover gekregen zij n Passport-dienst aan te passen. Gebruikers moeten meer grip krijgen op de verstrekte gegevens waar het bedrijf en zijn partners hun voordeel mee kunnen doen. Gegevensverwerking. Pagina 8 van 26

9 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden 5383 Uit huis geplaatst; De ondoorzichtigheid van zbo's Maurice Swirc (Artikel) Binnenlands Bestuur van 14-feb ZBO Er is veel onduidelijkheid over de ongeveer zeshonderd zelfstandige bestuursorganen in Nederland. Maar zeker is wel dat er binnen deze ondoorzichtige instellingen al meer mensen werken dan op alle ministeries tezamen, dat ze ongeveer een vijfde van de begroting in beslag nemen en dat een directeur van zo'n black box al gauw twee keer zoveel verdient als een minister. Bestuursorgaan; Controleerbaarheid; Decentralisatie; Democratie; Toezicht; Verzelfstandiging Uitgever leest mail redactie (Bericht) NRC van 13-feb Privacy De redactie van Dagblad De Limburger en uitgever Mediagroep Limburg (MGL) zijn in conflict geraakt over het controleren van s van de redactie. Vorige week is informatie over een aanstaande reorganisatie bij De Limburger en het Limburgs Dagblad 'gelekt' aan de regionale omroep LI. Om het lek te traceren heeft directeur J. Boermann van MGL al het verkeer van de redactie laten controleren. ; Observatie. 3.3 Fysiek beheer 5363 Computer ontrafelt zelf de geheimen van broncode Richard Keijzer (Bericht) Automatisering Gids van 14-feb Broncode Mensen hebben vaak de grootste moeite om de broncode van een applicatie te doorgronden. Promovendus Joost Visser van het CWI stelt voor, om dit tijdrovende klusje voortaan geheel over te laten aan de computer. Decompileren; Software Diskette heeft zijn langste tijd gehad (Bericht) Automatisering Gids van 14-feb Diskette Dell levert sommige bweau-pc's voortaan zonder diskettestation. Andere fabrikanten stellen zich wat terughoudender op. Gegevensdrager. Pagina 9 van 26

10 3.3 Fysiek beheer 5339 Gemeenten ruiken aan open source; Nijmegen stelt voorwaarden voor open standaarden bij Peter Mom (Bericht) Computable van 7-feb Open standaard De Nijmeegse gemeenteraad heeft zich niet onmiddellijk voor open standaarden en open source programmatuur uitgesproken. Het initiatiefvoorstel van Groenlinks was aanzienlijk specifieker geformuleerd. Nadat het college van B&W grote bezwaren had geuit, is voor een algemenere strekking gekozen om de kans op succes te vergroten Open source software Microsoft heeft terecht opgemerkt dat het tijd wordt voor openheid; Windows NT is ontworpen met expliciet gedefinieerde eisen voor beveiliging Theo Kishna (Ingezonden brief) Automatisering Gids van 7-feb Open source software Het niet zozeer tijd voor een totaal nieuw ontwerp van de Microsoft-besturingssystemen, maar tijd voor openheid. Er moet een einde komen aan software waarvan de interne werking en met name de code niet zichtbaar is. FUD; Open standaard Nijmegen aan de open source; Leveranciersafhankelijkheid tegengaan Peter Mom (Bericht) Computable van 7-feb Open standaard Nijmegen wil bij haar informatisering zoveel mogelijk open standaarden en open source software gebruiken. Een grote meerderheid van de gemeenteraad heeft zich vorige week hiervoor uitgesproken naar aanleiding van een initiatiefvoorstel van Groenlinks. Open source software Open source: een goed begin is het halve werk; Belastingaangifte kan alleen met een Windows-pc, dat is zot! Luuk van Dijk en Arjen Kamphuis (Ingezonden brief) Automatisering Gids van 28-feb Open source software Met het programma 'Open Standaarden Open Source Software' sluit Nederland zich aan in de groeiende rij landen waarvan de overheden zich sterk maken voor het gebruik van open-source-software in de publieke sector. Dat is hoog tijd, Open standaard; Standaard. Pagina 10 van 26

11 3.3 Fysiek beheer 5356 ' Open source'-voorstel Utrecht sneuvelt Peter Mom (Bericht) Computable van 14-feb Open source software Een initiatiefvoorstel van de Groenlinks-frartie in de Utrechtse gemeenteraad om in beginsel open standaarden te gaan toepassen en open source software aan te wenden heeft het niet gehaald. Open standaard ' Programma open source mist ambitie'; Voorstel gaat GroenLinks en VIAG lang niet ver genoeg (Bericht) Automatisering Gids van 28-feb Open source software Het programmavoorstel Open Standaarden en Open Source Software, dat vorige week door de ministeries van EZ en BZK naar de Kamer is gestuurd, is volgens GroenLinks en VIAG ambitieloos en te vrijblijvend. Open standaard; Standaard Relationeel, maar zonder samenhang peter Teeuwen (Ingezonden brief) Computable van 14-feb Relationeel model It-adviseur Peter Teeuwen uit Leeuwarden stak half december met een discussiestuk het vuurtje aan onder een van de meest interessante discussies die ooit in ons blad gewoed hebben (Relationele databases: einde van een tijdperk? Computable 3 december 2002). De afgelopen weken hebben we een flink aantal reacties afgedrukt op de Discussiepagina. Op verzoek van de redactie reageerde Teeuwen op die stukken. Hij blijkt niet erg onder de indruk van de argumenten tegen zijn stellingen en vindt het vooral jammer dat niet gereageerd is op de kwestie van de samenhang van gegevens. "Dit zou wel eens het belangrijkste manco kunnen zijn van de relationele systemen", aldus de auteur. Relational Database Management System. 3.4 Integratie * 5343 Diensten uit de muur; 'Grid computing', het delen van ict-bronnen via internet, laat bedrijven efficiënter opereren Bert Dekkers (Artikel) Computable van 7-feb Verwerkingsmodel 'Grid computing' heeft niet te maken met een specifieke technologie of architectuur. Veel meer gaat het om een verwerkingsmodel dat, afhankelijk van de toepassing, verschillende verschijningsvormen kent. Een projectontwikkelaar van het Telematicainstituut schetst de relatie tussen webservices, 'peer-to-peer', Pagina 11 van 26

12 3.4 Integratie 'supercomputing', 'metacomputing' en 'grid computing'. Enterprise Application Integration; Grid computing; Grid computing; Meta computing; Meta computing; Peer to peer; Peer to peer; SOAP; Supercomputing; Supercomputing; UDDI; Webservices; Webservices Eai-gevallen pas vergelijkbaar na ordening Rijk van Vulpen (Ingezonden brief) Computable van 21-feb Enterprise Application Integration Het spectrum van eai is zeer gevarieerd. In develpon-it-serie in dit blad wordt een grote variëteit aan doelen, oplossingen en technologieën van eai genoemd. Om eai-praktijkgevalten met elkaar te kunnen vergelijken en de ervaringen te gebruiken? is het nodig om allereerst het spectrum te ordenen, anders worden appels met peren vergeleken. Volgens hem moet naar minimaal drie aspecten worden gekeken: de vorm die de integratieoplossing krijgt, de opbouw van de techniek, en het ambitieniveau waarop de integratie wordt aangepakt. Verschillen in deze dimensies zouden de grote verschillen in kosten, baten en bruikbaarheid van eai verklaren. Integratie; Systeemontwikkeling. 3.5 Documentatie * 5358 Semantische laag maakt zoeksysteem associatiever; XML-technologie Topic Maps helpt bij ontsluiting diverse diensten (Artikel) Automatisering Gids van 21-feb Topic maps Met Topic Maps kunnen organisaties hun informatie dynamisch in kaart brengen, zonder diep in hun systemen in te grijpen. Kennis is daardoor makkelijker vast te leggen, over te dragen en samen te voegen. Maar bovenal wordt zoeken daardoor een associatieve bezigheid. Documentair structuurplan; Kennismanagement; Meta informatie; Ontologie; RDF; Structuurplan informatiebeheer; Taxonomie; XML; Zoeksysteem. 3.6 Beschikbaarstellen Overheid laat het op internet afweten Marie-José Klaver (Column) NRC van 10-feb Beschikbaarheid De overheid laat het afweten op internet. Burgers die informatie of hulp zoeken worden genegeerd. Dat concluderen platform burger@overheid en het Electronic-highway Platform Nederland (EPN) op basis van onderzoeken naar respectievelijk de snelheid waarmee de overheid van burgers beantwoordt en de participatie van gemeentes in virtuele gemeenschappen van huizenkopers. Bereikbaarheid; Beschikbaarstellen; E-government; E-government. Pagina 12 van 26

13 3.6 Beschikbaarstellen 5376 De Belgen doen het beter, en de Finnen ook Peter Lievense (Artikel) Automatisering Gids van 28-feb E-governance 'Denkend aan Nederland zien wij de ellenlange dossiers traag stromen langs eindeloze rijen van bureaus.' De overheid slaagt er niet in haar publieke taken uit te voeren en ondermijnt daarmee haar legitimiteit. De Belgen doen het beter! Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Efficiency ' De belangrijkste software bestaat nog niet' Thijs Doorenbosch (Interview) Automatisering Gids van 21-feb E-governance De overheid bereidt zich onvoldoende voor op de rol die ICT in het sociaal-maatschappelijk leven krijgt als nagenoeg iedere burger over tien jaar een snelle, goedkope internetaansluiting heeft. Bert Mulder, oudinformatieadviseur van de Tweede Kamer, uit zijn zorg hierover en richtte de Informatiewerkplaats op. Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; E-government Digitale overheid laat het afweten (Bericht) Binnenlands Bestuur van 14-feb Bereikbaarheid Meer dan de helft van de gemeenten reageert niet op verzoeken om informatie, zo blijkt uit onderzoek van Adviesoverheid.nl. Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; E-government E-government moet! Ja maar... (Artikel) Automatisering Gids van 28-feb E-government De meeste ICT-coördinatoren weten goed wat ze willen, maar worstelen vooral met de interne organisatie. Ook bestaat de indruk dat ieder voor zich het wiel aan het uitvinden is. Dit bleek tijdens een symposium over de elektronische overheid. Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen. Pagina 13 van 26

14 3.6 Beschikbaarstellen 5342 Gemeentesites slecht toegankelijk; Beperkts aantal sites voldoet aan subsidievoorwaarden Peter Mom (Bericht) Computable van 7-feb Website Gemeenten slagen er moeizaam in hun websites goed bruikbaar te maken voor gehandicapten. Vrijwel alle gemeenten, 431 van de 489, hebben van het ministerie van Binnenlandse Zaken 25 duizend gulden ontvangen voor opname van een produrtencatalogus in hun website. Slechts weinige voldoen aan de subsidievoorwaarde betreffende toegankelijkheid. Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen; Productencatalogus; Toegankelijkheid Groot deel overheid neemt internet nog steeds niet serieus (Bericht) Automatisering Gids. Beschikbaarheid De overheid onderschat nog steeds de verplichtingen die het bezit van een website schept. Dat concludeert Advies Overheid.nl uitzijn jaarlijkse onderzoek naar de toestand van e-govemment. Beschikbaarstellen; E-government; Internet ICT als regentenverdelger Stafan van Mierlo (Artikel) Automatisering Gids van 21-feb Dualisme Enkele tientallen over Nederland verspreide raadsleden hebben internet ontdekt als nuttig gereedschap bij het vervullen van hun taak. Op welke problemen stuit een digitaal raadslid? Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; E-government; ICT De kunst van het vinden; Vooronderzoek naar mogelijkheden tot het verbeteren van de vindbaarheid van (rijks)overheidsinformatie Arre Zuurmond en Kristel Lammers- (Rapport) ZENC, Den Haag, April 2002 Vindbaarheid Een van de mogelijkheden om transparantie en toegankelijkheid van overheidsinformatie te vergroten is vindbaarheid. De afgelopen 5 jaar hebben o.a. ambtenaren, wetenschappers, politici, adviseurs zich over het thema van de toegankelijkheid van overheidsinformatie gebogen. Uit commissie- en onderzoeksrapporten blijkt dat er nogal wat schort aan de toegankelijkheid van overheidsdocumenten. Klopt dat ook? Is het echt zo slecht gesteld met de toegankelijkheid? En zo ja, hoe kan dat dan worden verbeterd? Overheidsdocumenten worden op dit moment elektronisch via ontsloten. Voor Overheid.nl is het interessant om te weten hoe de toegankelijkheid van overheidsdocumenten kan worden verbeterd. Probleemstelling De doelstelling van het onderzoek luidt als volgt: het vinden van voorbeelden en ervaringen Pagina 14 van 26

15 3.6 Beschikbaarstellen op het terrein van vindbaarheid. Vragen: - Wat verstaan we in Nederland onder vindbaarheid en welke aspecten van vindbaarheid kunnen worden onderscheiden? - Zijn er overheidsorganisaties in binnen- en buitenland die met dit vraagstuk bezig zijn? - Voor welke oplossingsrichtingen hebben deze overheidsorganisaties gekozen, met andere woorden hoe stellen zij overheidsinformatie op een gestructureerde manier beschikbaar? Beschikbaarheid; Geordende staat; Toegankelijke staat; Toegankelijkheid. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Overheid.nl ~ ZENC ~ Nederlands e-government behoort tot middenmoot in EU; Internetdichthid is met 98 procent relatief hoog, binnen e-dienstverlening evenveel aandacht voor burgers en bedrijven (Bericht) Automatisering Gids van 7-feb E-government De Nederlandse overheid steeg de afgelopen anderhalf jaar van een vijftiende naar een elfde plaats op het gebied, van e-government. De verbetering van de onlinedienstverlening bleef echter achter bij die in veel andere Europese landen. Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; E-dienstverlening Overheid bouwt e-government op drijfzand Thijs Doorenbosch (Interview) Automatisering Gids van 31-jan E-government De overheid zet vaart achter de ontwikkeling van elektronische dienstverlening. Echter, de noodzakelijke kennis over de betrouwbaarheid en integriteit van internet ontbreekt. Om de elektronische dienstverlening uit te breiden, zou meer gebruikgemaakt kunnen worden van een scala aan sensoren die zich al op en rond auto-en vaarwegen bevinden, stelt Wim Vree bij zijn intreerede als hoogleraar ICT aan de TUDelft. Hij is tevens senior beleidsadviseur bij Rijkswaterstaat. Betrouwbaarheid; E-dienstverlening; Integriteit van informatie Tonie, waar ben je geweest?; Internetdagboeken Bas den Hond (Artikel) Trouw van 30-jan Weblog Politici ontdekten in de afgelopen verkiezingscampagne de mogelijkheden van een 'weblog', een openbaar dagboek op internet. Steeds meer mensen houden zo'n kladblok bij. Maar juist nu iedereen een weblog begint, houdt Tonie Ringelestein ermee op. Hij was een van de eerste en beste 'bloggers'. Pagina 15 van 26

16 3.6 Beschikbaarstellen Dagboek; Egodocument. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Weblog van Gerrit Zalm ~ Weblog van Samuel Pepys ~ Weblog van Tonie Ringelestein ~ Vijftig gemeenten denken aan invoering 'gratis' loket (Bericht) Automatisering Gids van 28-feb E-government Een vijftigtal gemeenten heeft verregaande belangstelling voor hetweb-intake-systeem (WIS) dat Dordrecht heeft ontwikkeld. Bereikbaarheid; Beschikbaarheid; Beschikbaarstellen Wegwijs in overheidsinformatie Roy Frijters (Bericht) Gemeente Amersfoort, Amersfoort, Toegankelijkheid Gemeenten zijn voortdurend op zoek naar nieuwe mogelijkheden waar zij de burger mee dienen. Veelal zijn deze mogelijkheden gebaseerd op het aanbod van de gemeente en zijn de oplossingen zeer specifiek gericht op één informatiesoort of dienst. De burger heeft door de opkomst van het Internet de mogelijkheid tot directere interactie met de informatie die de gemeente in huis heeft. Echter zijn er weinig of geen hulpmiddelen om de burger toegang te verschaffen tot deze informatie. Dit onderzoek biedt op basis van de vraagkant van de (Amersfoortse) burger een handreiking voor de gemeente om bewuste keuzen te maken in beleid en haar verder te helpen in de volwassenheid op het Internet. De vraagkant is door praktisch onderzoek in kaart gebracht en vormt het fundament voor het aanreiken en ontwikkelen van oplossingen. Informatie van de gemeente is (nog) niet ingesteld op de vraag- en persoonsgerichtheid die gewenst is. Ook de technische middelen voor het vindbaar maken van informatie voor de burger, zoals metadata, zijn geboren uit het procesgerichte gedachtegoed. Eisen aan de oplossingen die de kloof tussen burger en informatie moet dichten, kunnen de gemeente dichterbij innovatie van haar dienstverlening brengen. Access; AGLS; Dublin Core; GILS; Meta informatie; Metadata; Overheidsinformatie; Standaard; Vindbaarheid; Vraaggericht; XML; Zoeken. Verwijzing (URL of bestandsnaam) Overzicht publicaties ~ Scriptie op de site van ZENC ~ RFrijters ZENC ~ Pagina 16 van 26

17 3.7 Beveiliging 5386 Aan de ketting Herbert Blankesteijn (Column) Intermediair van 20-feb Beveiligen Veel voorkomende diefstal en verlies van PDA's en portable pc's maakt beveiliging een actuele kwestie. Diefstal; Verstoring; Wachtwoord Aanbieders vormen front tegen virussen; Beheer (Artikel) Automatisering Gids van 31-jan Beveiligen Aanbieders van beveiligingsproducten als virusscanners, firewalls, intrusion detection en netwerkbeveiliging, komen met geïntegreerde en multiplatform totaaloplossingen. Beveiligen; Virus; Worm Backup-procedrues schieten vaak te kort; Veel bedrijven kunnen herstel na crash niet garanderen (Bericht) Automatisering Gids van 21-feb Backup Hoewel van de meeste servers regelmatig back-ups gemaakt worden, is het gevoel van zekerheid dat bedrijven hebben over het veiligstellen van hun gegevens, in veel gevallen vals. Beveiligen; Digitale duurzaamheid; Herstel; Recovery; Verstoring Hoe 376 bytes internet blijven bedreigen Freek Blankena (Bericht) Automatisering Gids van 31-jan Worm SQK Slammer deed snel van zich spreken. De schade van de internetworm bleef beperkt, maar hij kon wel eens de voorbode zijn van verwoestender aanvallen. Beveiligen; Verstoring; Virus Overheid sms't burgers over computervirussen (Bericht) Volkskrant van 11-feb Beveiligen Burgers en kleine bedrijven kunnen zich vanaf deze week via of sms (tekstbericht voor gsm) laten waarschuwen voor nieuwe computervirussen en ander digitaal vandalisme. Pagina 17 van 26

18 3.7 Beveiliging ; GSM; SMS; Verstoring; Virus Slimme virussen komen eraan Christiaan Jongeneel (Bericht) Volkskrant van 18-feb Virus Voor computervirussen was 2002 een mager jaar, maar dat zou in 2003 weleens anders kunnen worden. Nieuwe technieken dienen zich aan: virussen die zwakheden in programma's uitbuiten en de beveiliging omzeilen. Beveiligen; Verstoring Het staartje van Slammer; Zwakheden in sftware zullen dit jaar nog voor veel meer ellende zorgen Sytse van der Schaaf (Bericht) Computable van 7-feb Verstoring Het aantal gedocumenteerde gaten in software systemen is het afgelopen jaar spectaculair gegroeid. Deze informatie vormt een dankbare bron voor schrijvers van virussen wormen en ander ongedierte dat op internet wordt losgelaten. Patches zijn meestal op tijd voorhanden maar installatie daarvan duurt in de praktijk veel langer. Beveiligen; Virus; Workflow. Pagina 18 van 26

19 De rubrieken 0 Algemeen Engelse term: <geen> 1 Ontstaan Ontstaan en identificatie Engelse term: Creation and identification 1.1 Definitie Definitie van het begrip archiefbescheiden, de toepassing en reikwijdte daarvan. Engelse term: Defining electronic records 1.2 Benoeming informatiesysteem Begrenzing van het informatiesysteem waarbinnen de gegevens (archiefbescheiden) opgemaakt etc. worden. Engelse term: Identifying electronic records systems 1.3 Benoemen bestanddeel Begrenzing van de eenheid die als enkelvoudig bestanddeel te beschouwen is (archiefbestanddeel, archiefstuk,object). Bijvoorbeeld: Document of registratie. Engelse term: Identifying electronic records 2 Waarderen Het bepalen van de functie en de waarde van een gegeven of gegevens in een bepaalde context of samenhang en het bepalen van de uiteindelijke bestemming van de archiefbescheiden. Engelse term: Appraisal 2.1 Bepalen van de waarde Het vaststellen van de waarde van gegevens in een bepaalde context. Engelse term: Appraising 2.2 Bepalen van de bewaartermijnen Het vaststellen van de bewaartermijnen ten behoeve van overbrenging of vernietiging. Engelse term: Scheduling 2.3 Bepalen van de grondslag en de betrouwbaarheid Het vaststellen van de juridische waarde van de gegevens, garanderen van de authenticiteit en de betrouwbaarheid (volledigheid, juistheid, beschikbaarheid en controleerbaarheid). Engelse term: Assuring legality 3 Gebruik, afstemming en toezicht Opslag, ontsluiting en beschikbaarstelling van informatie op basis van informatiebehoefte van de organisatie, burgers, politiek, bestuur, controllers, juristen en archiefbewaarplaats. Engelse term: Control and use Pagina 19 van 26

20 3.1 Bewaken kosten Bewaken van de kosten die beheershandelingenmet zich meebrengen. Kosten/baten en risico's. Engelse term: Controlling costs 3.2 Vaststellen verantwoordelijkheden Bepaling van de organisatieonderdelen, overheidsorganen, die verantwoordelijk zijn voor de gegevens. Dit kan zijn als als eigenaar of houder. Ook bepaling herkomst. Engelse term: Assigning responsability 3.3 Fysiek beheer Fysieke opslag van de archiefbescheiden en aanwijzing van verantwoordelijken voor het fysiek beheer. Engelse term: Storing 3.4 Integratie Standaardisatie en uitwisseling. De opslag van gegevens in verschillende formaten mag geen barriere zijn voor de toegankelijkheid en uitwisseling. Engelse term: Integrating access 3.5 Documentatie Beschrijving van gegevens en systemen (meta-gegevens). Bepaling van standaarden voor documentatie. Ook ten behoeve van het bewaren van de context. Engelse term: Documenting 3.6 Beschikbaarstellen Het feitelijk gebruik en het vaststellen van regels en afspraken voor het gebruik. Ook beschikbaarheid. Engelse term: Providing for use 3.7 Beveiliging Het waarborgen van logische en fysieke beveiliging, ten behoeve van de continuiteit van de organisatie, de vertrouwelijkheid van informatie en de bescherming van de persoonlijke levenssfeer. Engelse term: Assuring security 4 Overdragen (of vernietigen) Selectie en vernietiging van de informatie volgens de selectielijst die is vastgesteld in de waarderingsfase. Tevens overbrenging naar de archiefbewaarplaats. Engelse term: Disposition 4.1 Duurzaamheid Het garanderen van de duurzaamheid van de betrokken gegevensdragers. Engelse term: Preserving media 4.2 Bewaren context Bewaren van de originele functionaliteit en de documentatie daarover. Ook in geval van conversie. Engelse term: Preserving functionality Pagina 20 van 26