Verschil zal er zijn... tussen buurten, wijken en regio s in Nederland

Transcriptie

1 Verschil zl er zijn... tussen uurten, wijken en regio s in Nederlnd Lessenserie CBS & EduGIS voor vmoovenouw Eindtermen: zie wesite CBS in de kls 1 In Nederlnd wonen meer dn 16,5 miljoen mensen. (CBS Bevolkingsteller 14 septemer :05 uur: ) Vn deze mensen weten we hoeveel er mn of vrouw zijn. Ook weten we hoeveel y s er elk jr georen worden. Mr hoe weten we dit lleml zo precies? Dit wordt ijgehouden door het Centrl Bureu voor de Sttistiek (CBS). Hier worden heel veel gegevens verzmeld, verwerkt en ewrd. Dit wordt elk jr opnieuw gedn. Zo kunnen we precies zien hoeveel mensen er in Nederlnd wonen. Nst cijfers over de evolking worden er nog veel meer gegevens ewrd, ijvooreeld over edrijven, onderwijs, veiligheid. In deze module gn we n de slg met deze gegevens. We kijken eerst nr de verschillen innen een gemeente, drn ekijken we de verschillen tussen geieden in Nederlnd. Succes! 1 CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

2 1. Verschillen in eigen omgeving Nederlnd is klein, mr er zijn grote verschillen tussen delen vn het lnd. Er zijn geieden wr veel mensen wonen en geieden wr weinig mensen wonen. Er zijn geieden wr heel veel rijke mensen wonen en geieden wr veel mensen juist rm zijn. En g zo mr door Dit onderdeel gt over verschillen op lokl niveu. Dit houdt in dt we innen gemeenten kijken nr verschillen tussen wijken en uurten. Hier zijn l deze verschillen te vinden! 1. Hoe heet de gemeente wr jij in woont? HOE? Open krt.edugis.nl Lgenselectie: voeg de krtlg gemeenten toe uit de ruriek Administrtieve indelingen. 2. Hoeveel inwoners heeft je gemeente? Zoek je eigen woonplts op. Typ ij Zoek een dres je woonplts in. Zoom zover uit dt je de gemeente wrin de plts ligt heleml op de krt ziet. Geruik de rechter muisknop om te kijken hoeveel inwoners je gemeente heeft. Als je nr school gt kom je misschien door verschillende wijken. In de ene wijk stn mooiere huizen dn in de ndere. We gn nu twee uurten uit Den Hg en je eigen wijk met elkr vergelijken. We kijken nr de volgende onderwerpen: Inkomen Woningwrde De uurten die we in Den Hg gn ekijken zijn Duttendel en de SchildersuurtNoord. Den Hg 3. Omcirkel goed of fout:. Duttendel ligt dicht ij de kust Goed / Fout. De SchildersuurtNoord ligt in het centrum vn Den Hg Goed / Fout Lgenselectie: ld de krtlg Buurten uit de ruriek Administrtieve indelingen. Zoek de uurten uit Den Hg op. CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

3 4. Vul tel 1 in Lt de rechter kolom nog even leeg. Tel 1 Lgenselectie: ld de krtlg gem. inkomen per inwoner per uurt uit de ruriek Bevolking > Welvrt. Open ook de lg gem. woningwrde per uurt uit de ruriek Bevolking > Wonen. Legend: Sleep zo nodig een krtlg omhoog of omlg of mk een krtlg onzichtr door hem uit te vinken. Geruik de rechter muisknop om gegevens over de uurten op te vrgen. 5. Kies nu zelf een krtlg die nog een verschil tussen de wijken ntoont. Vul drmee de rechter kolom vn tel 1 in. TIP: Kijk ijv. eens ij Bevolking (herkomst) en Bevolking (leeftijd). 6. Lees het rtikel hieronder. Op de foto zie je Blkenende in de Schilderswijk ij een kkerij. Wt voor soort kkerij ezoekt Blkenende hier, denk je? De Schilderswijk is een zogenmde prchtwijk. Dit zijn wijken die een chterstnd heen. Er is ijvooreeld meer werkloosheid, criminliteit en verslvingsprolemtiek. Het doel is om vn deze wijken weer prchtwijken te mken door te investeren zodt ijvooreeld de werkloosheid en criminliteit dlt. Deze wijken zijn destijds enoemd door oudminister vn wonen, wijken en integrtie Ell Vogelr. Wrom zou Blkenende juist n deze wijk een ezoek rengen? En niet n Duttendl? Bezoek Blkenende n Hgse Schilderswijk Nieuwsericht Minister-president Blkenende heeft op 15 pril 2010 een ezoek gercht n de Hgse Schilderswijk. Het ezoek stond in het teken vn jeugd en veiligheid. Minister-president Blkenende ws in deze wijk op uitnodiging vn de woningcorportie Hg Wonen. N een rondetfelgesprek in de iliotheek over veiligheid ezocht Blkenende onder meer een informtiewoning, de moestuinen en de Hgse Sporttuin. Hij ging dr in gesprek met ewoners en etrokkenen. An het einde vn het progrmm stond een gesprek met jongeren geplnd. In dit gesprek kwmen onderwerpen ls opleidingen en werk nr voren. De minister-president complimenteerde de deelnemende orgnisties en stichtingen met hun inzet en ehlde resultten. "Dt mkt Nederlnd sterk", ldus Blkenende. CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

4 c De wijknpk is fgeschft in het nieuwe kinet. Dit etekent dt deze wijken geen extr geld meer krijgen. Een Kmerlid vn de VVD regeerde destijds zo op de wijknpk vn Vogelr: De wijknpk vn minister Vogelr is niets meer dn een grote medishow die enorme verwchtingen wekt, mr niets oplevert, wrschuwde VVDKmerlid Brigitte vn der Burg ruim een jr geleden. (Bron: Wt vind jij vn de fschffing vn deze wijknpk? Er zijn dus veel verschillen tussen uurten. Er zijn ook verschillen tussen regio s. Zo is er in de ene provincie meer werk ls in de ndere. Ook wonen er in de ene regio meer rijke mensen dn in de ndere. Denk ijvooreeld n Het Gooi (geied oven Utrecht, ook ekend vn de tv serie Gooische vrouwen), dit is een rijke regio. Er zijn dus ook regionl veel verschillen. Hier gn we het in het volgende onderdeel over heen. 2. Verschillen regionl We gn het heen over regionle verschillen in Nederlnd. Je kunt Nederlnd op verschillende mnieren verdelen. Bijvooreeld in 12 provincies (zie feelding) of in 4 lndsdelen (het noorden, zuiden, westen en oosten). 7. Bedenk zelf drie verschillen tussen de provincies Utrecht en Limurg CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

5 2.1 Limurg, regio met historie 8. Lees het rtikel hiernst. Wt wordt edoeld met de titel Limurg loopt leeg? Zou jij grg in Limurg willen wonen? Geef twee rgumenten voor je ntwoord Hoe komt het dt Limurg een "krimpprovincie" is? Eén vn de oorzken is te vinden in de geschiedenis vn de vorige eeuw. Limurg is een provincie met veel historie. In de loop der jren is er veel vernderd in Limurg. Vroeger (in de periode voor 1974) ws Limurg een elngrijke provincie in Nederlnd. Er ws toen veel mijnouw in Limurg wt voor veel nen zorgde. Er ws ontzettend veel werk in Limurg, de regio ruiste en ws welvrend. Nu is dit minder. Generties lng werkten Limurgers in de mijnen. Als je vder in de mijnen werkte dn ws er een grote kns dt je ls zoon je vder chtern ging. Zo ontstonden er fmilies die ltijd in de mijnen werkten. Hierdoor werd het voor de Limurgers een gewoonte om in de mijnen te werken. Bekijk het filmpje 1 over werken onder de grond. 9. Vrgen nr nleiding vn het filmpje Hoeveel nen verdwenen er toen de mijnen gingen sluiten? Noem minstens twee gevren voor de mijnwerkers. c Op 5 ugustus 2010 geeurde een ernstig mijnongevl in de mijn vn Sn José ij Copipó in Chili. Welk vn de genoemde gevren werd dr werkelijkheid? 1 CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

6 d Wt werd in deze Chileense mijn gedolven? TIP: Zoek dit zelf op, ijvooreeld in de Wikipedi. Denk goed n over welke zoektermen je het est kunt geruiken. 10. Dt de mijnouw industrie een loeiende economie ws lijkt ook uit gegevens vn CBS Sttline. Klik hier om de gegevens te ekijken. In welk jr is het meeste steenkool gewonnen? Hoeveel miljoen kilo ws dit? Wrn kun je zien dt in 1974 de ltste mijn is gesloten? c Nederlnd ging steeds minder steenkool uit de grond hlen, mr er ws nog wel steenkool nodig. Hoe loste Nederlnd dit op? d Bij het jr 1985 stt dt Nederlnd 98 miljoen kilogrm steenkool uit de grond heeft gehld. Hoe kn dit? TIP: Klik op winning steenkool oven n de tel. Schrijf je ntwoord in eigen woorden op! CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

7 2.2 Herstructurering Limurg Er moest wt vernderen in Limurg. De werkloosheid steeg enorm door de sluiting vn de mijnen. 11. Lees het rtikel hieronder. perspectief = toekomst, vooruitzicht Wt is de PNL? En wt wordt hierin gezegd met etrekking tot de werkloosheid in Limurg? Open de tel werkloosheidspercentge in Nederlnd door hier te klikken. Het CBS heeft regionle gegevens over de werkloosheid vnf Wt is het werkloosheidspercentge vn de provincie Limurg in 1987? c d In welk jr duikt het werkloosheidpercentge vn Limurg onder het Nederlnds gemiddelde? Wt kun je zeggen over het werkloosheidpercentge vn Limurg in 2009 in vergelijking met het werkloosheidpercentge vn Nederlnd in 2009? Is dit slecht of goed voor Limurg? Er moest dus wt vernderen toen de mijnen gingen sluiten. De regio moest geholpen worden nders rkte die verder in het slop. CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

8 Een nder deel vn de PNL gt hier dn ook over. Lees onderstnde tekst. 12. Grote edrijven en overheidsinstnties werden dus verpltst nr Limurg. Noem twee gevolgen vn het verpltsen vn deze instnties en edrijven voor Limurg Lees onderstnde tekst: De herstructurering vn de ZuidLimurgse economie heeft geleid tot industriële differentitie: nu is er vritie in grote en kleine edrijven in verschillende sectoren vn de industrie. Als het nú in een tk vn edrijvigheid slechter gt, dn kunnen ndere edrijven dt gemkkelijker opvngen. Wt heeft de industriële differentitie voor gevolgen voor de zekerheid vn nen in het geied ZuidLimurg? Leg uit of jij de verndering vn industriële differentitie positief of negtief vindt. Noem tenminste twee rgumenten die je keuze ondersteunen. CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

9 2.3 Groei en krimpregio s Bevolking Ook in 2011 lijkt dt het nog steeds moeilijk is om een geied te stimuleren. De provincie Limurg is een krimpregio. Provincies die meer in het westen liggen zijn vk groeiregio s. 14. Open de krtlg ntl inwoners provincies 2009 uit de ruriek Toekomst > Bevolkingsgroei provincies. Hoeveel inwoners heeft de provincie wr jij in woont in 2009? 15. Open nu ook de krtlgen Provincies: inwonerntl 1988 en Provincies: inwonerntl We gn de gegevens vn deze krten in een grfiek zetten. Zo kunnen we de groei en krimpregio s goed met elkr vergelijken. Vul de tel in met de gegevens die je kunt flezen uit de krten die je het ingelden. Limurg Flevolnd ZuidHollnd Tel 2 Verwerk nu de gegevens in de grfiek. Geruik de juiste kleur voor elke provincie. Teken de lijnen in de grfiek t/m het jr CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

10 c Je ziet in de grfiek rechts het jrtl 2030 stn. Trek de lijn vn de grfiek door tot 2030 zols jij denkt dt het zl gn. d Omcirkel wt vn toepssing is en ergumenteer je keuze. Limurg: groei/krimp/lijft gelijk in 2030, wnt Flevolnd: groei/krimp/lijft gelijk in 2030, wnt ZuidHollnd: groei/krimp/lijft gelijk in 2030, wnt Vergrijzing De toenemende vergrijzing is een groot proleem. 16. Lees het rtikel uit het NRC. Wt is slim slopen? CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

11 In het rtikel worden de egrippen: ontvolking, ontgroening en vergrijzing genoemd. Ontgroening houdt in dt het ntl jongeren dlt. Leg het egrip ontvolking en vergrijzing uit in eigen woorden. c Elk vn deze verschijnselen heeft een negtieve invloed op de groei vn de regio. Bedenk voor het verschijnsel ontvolking en ontgroening een oplossing wrdoor het proleem fneemt. 17. Ld nu de krtlg percentge 65+ per provincie 2009 uit de ruriek Bevolking > Leeftijd (overig) In welke provincie wonen (procentueel) de meeste 65plussers? Is dt ook een provincie met veel krimp, denk je? 18. Ld nu de krtlgen percentge 65+ per gemeente 1988 en percentge 65+ per gemeente 2009 uit de ruriek Bevolking > Leeftijd (overig). Vul het percentge 65plussers (1988 en 2009) in tel 3 in. Tel 3 Mk de volgende zin f: In het geied ZuidLimurg is erg veel / weinig vergrijzing opgetreden. Dit komt onder ndere door de sluiting vn de mijnen omdt c Wt is het verschil tussen Almere (Flevolnd) en Vls/Heerlen (ZuidLimurg)? Geef een verklring voor dt verschil: CBS in de kls edugis vmoovenouw versie

12 19. Hieronder stn de evolkingspirmides vn ZuidLimurg (links) en vn Flevolnd (rechts). Zoek de meest recente versie vn deze pirmides op de wesite CBS in de kls. Bekijk voor eide geieden ook de nimties vn de evolkingsontwikkeling vn 1988 tot Let ook op hoe het totle ntl inwoners vn het geied verndert! Wt is het grootste verschil in leeftijdsopouw tussen ZuidLimurg en Flevolnd? c Wnneer egint de evolking vn ZuidLimurg te dlen? Wrdoor groeit het ntl inwoners vn Flevolnd zo sterk, denk je? CBS in de kls edugis vmoovenouw versie