Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Voetbalvandalisme Nr Samenstelling: Leden: Kalsbeek (PvdA), Van Heemst (PvdA), Noorman-den Uyl (PvdA), voorzitter, Vos (GroenLinks), Cornielje (VVD), Adelmund (PvdA), De Wit (SP), Van Beek (VVD), ondervoorzitter, Van der Staaij (SGP), Luchtenveld (VVD), Wilders (Groep Wilders), De Pater-van der Meer (CDA), Duyvendak (GroenLinks), Wolfsen (PvdA), Spies (CDA), Eerdmans (LPF), Sterk (CDA), Van der Ham (D66), Haverkamp (CDA), Van Fessem (CDA), Smilde (CDA), Straub (PvdA), Nawijn (LPF), Boelhouwer (PvdA), Szabó (VVD) en Van Hijum (CDA). Plv. leden: Klaas de Vries (PvdA), Dijsselbloem (PvdA), Fierens (PvdA), Halsema (GroenLinks), Schippers (VVD), Dubbelboer (PvdA), Kant (SP), Rijpstra (VVD), Slob (ChristenUnie), Hirsi Ali (VVD), Griffith(VVD), Rambocus (CDA), Van Gent (GroenLinks), Cqörüz (CDA), Hermans (LPF), Van Haersma Buma (CDA), Koşer Kaya (D66), Bruls (CDA), Van Bochove (CDA), Algra (CDA), Hamer (PvdA), Varela (LPF), Leerdam (PvdA), Balemans (VVD), Eski (CDA) en Vergeer (SP). 2 Samenstelling: Leden: Van de Camp (CDA), Klaas de Vries (PvdA), Van Heemst (PvdA), Vos (GroenLinks), Rouvoet (ChristenUnie), Adelmund (PvdA), De Wit (SP), Albayrak (PvdA), Luchtenveld (VVD), Wilders (Groep Wilders), Weekers (VVD), De Pater-van der Meer (CDA), voorzitter, Cqörüz (CDA), Verbeet (PvdA), ondervoorzitter, Wolfsen (PvdA), Jan de Vries (CDA), Van Haersma Buma (CDA), Eerdmans (LPF), Van Vroonhoven-Kok (CDA), Van Fessem (CDA), Straub (PvdA), Griffith(VVD), Van der Laan (D66), Visser (VVD) en Azough(GroenLinks). Plv. leden: Jonker (CDA), Dijsselbloem (PvdA), Timmer (PvdA), Halsema (GroenLinks), Van der Staaij (SGP), Kalsbeek (PvdA), Van Velzen (SP), Tjon-A-Ten (PvdA), Van Baalen (VVD), Blok (VVD), Hirsi Ali (VVD), Aasted VERSLAG VAN EEN ALGEMEEN OVERLEG Vastgesteld 8 maart 2005 De vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties 1,de vaste commissie voor Justitie 2 en de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport 3 hebben op 19 januari 2005 overleg gevoerd met minister Remkes van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en staatssecretaris Ross-van Dorp van Volksgezondheid, Welzijn en Sport over: de brief van de minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties over de ontwikkelingen in het betaald voetbal (25 232, nr. 42); Jaarverslag seizoen van het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme (CIV) (25 232, nr. 42 bijlage). Van dit overleg brengen de commissies bijgaand beknopt verslag uit. Vragen en opmerkingen uit de commissies Mevrouw Verbeet (PvdA) brengt de woorden in herinnering waarmee zij haar bijdrage tijdens het vorige algemeen overleg begon: uitvoering, uitvoering, uitvoering! Minister Remkes zei toen dat de eenduidigheid verder moest verbeteren, maar uit werkbezoeken aan een aantal steden is mevrouw Verbeet gebleken dat de uitvoering overal anders gaat. Daarom verzoekt zij de minister, een conferentie te organiseren met alle direct bij de praktijk betrokken functionarissen, zoals politiemensen, burgemeesters Madsen-van Stiphout (CDA), Jager (CDA), Van Heteren (PvdA), Arib (PvdA), Buijs (CDA), Sterk (CDA), Varela (LPF), Joldersma (CDA), Ormel (CDA), Van Dijken (PvdA), Örgü (VVD), Lambrechts (D66), Rijpstra (VVD), Karimi (GroenLinks), Vergeer (SP) en Hermans (LPF). 3 Samenstelling: Leden: Van der Vlies (SGP), Kalsbeek (PvdA), Rijpstra (VVD), Koşer-Kaya (D66), Buijs (CDA), Atsma (CDA), Arib (PvdA), Halsema (Groen- Links), Kant (SP), Blok (VVD), voorzitter, Smits (PvdA), Örgü (VVD), Verbeet (PvdA), Van Oerle-van der Horst (CDA), ondervoorzitter, Vergeer (SP), Vietsch(CDA), Tonkens (Groen- Links), Joldersma (CDA), Van Heteren (PvdA), Smilde (CDA), Nawijn (LPF), Van Dijken (PvdA), Timmer (PvdA), Van Miltenburg (VVD), Hermans (LPF), Schippers (VVD) en Omtzigt (CDA). Plv. leden: Rouvoet (ChristenUnie), Verdaas (PvdA), Griffith(VVD), Bakker (D66), Ferrier (CDA), Cqörüz (CDA), Blom (PvdA), Vendrik (GroenLinks), Gerkens (SP), Veenendaal (VVD), Weekers (VVD), Tjon-A-Ten (PvdA), Aasted Madsen-van Stiphout (CDA), De Ruiter (SP), Ormel (CDA), Van Gent (GroenLinks), Koomen (CDA), Waalkens (PvdA), Mosterd (CDA), Varela (LPF), Bussemaker (PvdA), Heemskerk (PvdA), Oplaat (VVD), Kraneveldt (LPF), Hirsi Ali (VVD) en Eski (CDA). KST tkkst ISSN Sdu Uitgevers s-gravenhage 2005 Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 1

2 en veiligheidscoördinatoren van de clubs, waar zij met elkaar een aantal casussen kunnen bespreken in dezelfde setting als die waarin zij elkaar op de dag van de wedstrijd ontmoeten. Beslissingen rond spreekkoren kunnen wellicht beter worden overgelaten aan de vierde official, want de scheidsrechters hebben de handen al vol aan het leiden van de wedstrijd. De problemen rond een wedstrijd verplaatsen zichin tijd en ruimte steeds verder van het stadion. Een door de club opgelegd stadionverbod zou daarom vergezeld moeten gaan van een meldingsplicht. Het kabinet wil dit niet, maar bij huiselijk geweld kan de burgemeester een persoon de toegang tot de woning ontzeggen, welke beslissing achteraf door de rechter wordt geaccordeerd. Is een soortgelijke constructie mogelijk bij een stadionverbod? Deze praktische oplossing scheelt de politie veel tijd en werk. De voetbalwet die in België sinds vijf jaar van kracht is, functioneert tot volle tevredenheid. Het vervolgingsbeleid is verbeterd en het aantal personen met een stadionverbod is gestegen van 100 naar 800. In de wet staan de verantwoordelijkheden van alle betrokkenen precies beschreven, tot en met die van de stewards. Ook de hoogte van de boetes staat erin. Die helderheid is winst. In Nederland is er ook wel heel veel geregeld, maar in de Belgische voetbalwet staan alle bepalingen bij elkaar en dat heeft ook zijn betekenis. Heeft het kabinet kennis genomen van de praktijk in België en wil het zijn standpunt over invoering van een voetbalwet herzien? Het doorberekenen van politiekosten aan de clubs is principieel niet wenselijk, maar het is terecht dat het beleid gericht is op het verminderen van de politie-inzet. De nieuwe competitieopzet, met meer wedstrijden, staat daar echter haaks op. Een werkgroep gaat nu de mogelijkheid onderzoeken van een speelschema waarbij de politie-inzet niet toeneemt. Welke opties zijn er en wat gaat de minister doen als er geen oplossing wordt gevonden? De minister van Justitie heeft anderhalf jaar geleden toegezegd dat de samenwerkende supportersverenigingen (SOVS) geanonimiseerd toegang zouden krijgen tot het voetbalvolgsysteem, maar deze week heeft hij de SOVS geadviseerd een beroep te doen op de Wet openbaarheid van bestuur. Dat is natuurlijk iets anders dan het nakomen van een toezegging. De SOVS is niet geïnteresseerd in privacygevoelige informatie, maar wil de aangesloten verenigingen informeren, teneinde problemen zoveel mogelijk te voorkomen. Wat is daar nu op tegen? Een groot aantal noodlijdende clubs uit het betaalde voetbal heeft tijdens het vorige seizoen financiële steun ontvangen van de plaatselijke overheid. Dankzij het verkopen van uitzendrechten aan John de Mol stroomt bij de zieltogende clubs van toen thans het grote geld binnen. Merken de gulle gemeentebesturen iets van die lucratieve deal? Wat vindt het kabinet van de suggestie van de VNG om een deel van de opbrengst van de uitzendrechten te storten in een fonds ter ondersteuning van het amateurvoetbal en van supportersprojecten? Hoe zit het met de tegenprestatie aan de samenleving die de verschillende clubs hebben beloofd? Is de minister bereid een overzicht te geven van de afspraken die de clubs met de gemeenten hebben gemaakt en van de mate waarin deze afspraken worden nagekomen? In kringen van het betaald voetbal is de suggestie gedaan om Nederlandse clubs te verplichten een minimumaantal Nederlandse basisspelers op te stellen. Zo wordt het potentieel voor het nationale elftal vergroot, de eigen opleiding bevorderd en de aanvallend ingestelde Nederlandse voetbalcultuur bewaakt. Wat vindt het kabinet van dit interessante idee? Welke Europese regels zouden aan de uitwerking daarvan in de weg staan? Is het kabinet bereid samen met de KNVB te bezien of hier iets aan te doen valt? De gruwelijke overtreding van Rachiod Bouaouzan tijdens de wedstrijd Sparta-Go Ahead Eagles maakte een plotseling einde aan de sportcarrière Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 2

3 van Niels Kokmeijer. Hij heeft zelf aangifte gedaan, maar is bij dit soort grove overtredingen een actieve rol voor het openbaar ministerie op zijn plaats? De heer Rijpstra (VVD) benadrukt dat de politiek niet op de stoel moet gaan zitten van de KNVB, die het betaald voetbal organiseert. Wel is de politiek verantwoordelijk voor het scheppen van voorwaarden die het betaald voetbal mogelijk maken en voor het treffen van maatregelen om de wantoestanden tegen te gaan. De minister van BZK heeft adequaat gehandeld in een aantal vervelende kwesties, zoals de spreekkoren. De burgemeesters zijn snel voor een gesprek uitgenodigd en er wordt daadkrachtig ingegrepen. Hoe komt het dat de minister slechts van 15 van de in totaal 37 clubs in het betaalde voetbal convenanten heeft ontvangen? Wat is de sanctie als er geen convenant is? Zou het sluiten van een convenant niet een voorwaarde moeten zijn voor het verkrijgen van een licentie om betaald voetbal te mogen spelen? Hetzelfde moet wellicht gelden voor de top van het amateurvoetbal. Het is overigens bedroevend dat de supportersverenigingen nauwelijks bij de totstandkoming van de convenanten worden betrokken. Wat heeft het dan allemaal voor zin? De extra politie-inzet als gevolg van de nieuwe competitieopzet wordt geschat op tienduizend à veertienduizend mensuren. Dit houdt een stijging in van 5 à 7%. Ook al zouden de clubs daarvoor betalen, dan nog vormen de dagen waarop die wedstrijden worden gespeeld een probleem, te weten in de zomervakantie, met kerst, de jaarwisseling en op Koninginnedag. Er is dan al sprake van een grotere belasting van de politieorganisatie, of, in het geval van de zomervakantie, van een piek in het verlof van het personeel. Heeft overleg nog wel zin, of is het maar beter om duidelijkheid te scheppen en tegen de KNVB te zeggen dat men naar een andere oplossing moet zoeken? Het is een goede zaak dat de interdisciplinaire stuurgroep bestrijding voetbalvandalisme de aanbevelingen van het auditteam voetbalvandalisme heeft overgenomen. De KNVB zal de betaald voetbalorganisaties actief aanbevelen om de clubkaart met pasfoto in te voeren, maar waarom blijft het bij een aanbeveling? De clubkaart met pasfoto moet gewoon verplicht worden gesteld bij alle clubs in het betaald voetbal. De toegangscontrole is nu niet waterdicht, maar wordt dat wel door de clubkaart met pasfoto in te voeren. ADO Den Haag is de enige club met zo n kaart, en de ervaringen zijn positief. Een strikt persoonsgebonden clubkaart kan niet door gezinsleden worden gebruikt, maar met de huidige technologie is zo n kaart snel aangemaakt, dus men moet daarvoor maar even de moeite nemen. Het jaarverslag van het Centraal informatiepunt voetbalvandalisme (CIV) biedt aanknopingspunten voor het maken van beleid. Kunnen de gegevens die het CIV in de loop van het jaar verzamelt, eerder aan het auditteam ter beschikking worden gesteld? Als beide instanties nauwer samenwerken, kan er sneller beleid worden gemaakt wanneer dat nodig is. Drie politieregio s hebben zich aangesloten bij het project Hooligans in beeld, dat is opgezet door de politieregio Gelderland-Zuid. Deze regio loopt al jarenlang voorop in preventieve supportersprojecten. Kan de minister bevorderen dat alle regio s waar betaald voetbal wordt gespeeld zich hierbij aansluiten? Daardoor wordt ook de gewenste uniformiteit in de aanpak bevorderd. Het CIV roept terecht op tot informatie-uitwisseling tussen de clubs en de politie. Vooral bij de clubs is er heel veel informatie aanwezig waar de politie veel meer mee zou kunnen doen. Kan de minister deze informatie-uitwisseling bevorderen? De internationale samenwerking werpt vruchten af. Hoe staat het in dit verband met de voorbereidingen voor het wereldkampioenschap in 2006 in Duitsland? Een sluitende aanpak voor de begeleiding van Nederlandse Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 3

4 supporters moet in een vroeg stadium ter hand worden genomen, zoals ook in 2000 en 2004 is gebeurd. Wat de politie-inzet betreft, moeten gemeenten leren van elkaars positieve ervaringen met succesvolle supportersprojecten. Ook dat is bevorderlijk voor de uniformiteit in de aanpak. Overigens moet er ook ruimte blijven voor maatwerk, omdat de problematiek niet in alle gemeenten waar betaald voetbal wordt gespeeld vergelijkbaar is. Wat wordt bedoeld met «oneigenlijke taken» voor de politie waarover de minister in zijn brief schrijft? Wordt daarover in Friesland net zo gedacht als bijvoorbeeld in Limburg? Het CIV beveelt aan dat de politie in haar repressieve aanpak ruimer gebruik maakt van de mogelijkheden van artikel 141 van het Wetboek van Strafrecht. Verder gebeurt het naar de mening van het CIV te weinig dat burgemeesters een bestuurlijk omgevingsverbod opleggen. In sommige gemeenten gebeurt dat al wel met succes, zoals Groningen, Rotterdam en Deventer. Hoe kijkt de minister daar tegenaan? De heer Rijpstra is voorstander van een meldingsplicht. Nu duurt het gemiddeld 96 dagen voordat een supporter na zijn aanhouding een civielrechtelijk stadionverbod krijgt opgelegd, maar die periode is veel te lang. Het bestaande scala aan maatregelen is toereikend voor een volledige aanpak van het voetbalvandalisme. Is het mogelijk om al deze maatregelen en uitvoeringsregelingen te ordenen in één handzaam document? In het nieuwe beleidskader zou bijvoorbeeld de structuur van de regelgeving duidelijk kunnen worden aangegeven, waarbij wordt verwezen naar maatregelen die op lokaal niveau kunnen worden genomen, onder vermelding van de wettelijke basis. Een dergelijke ordening komt de eenduidigheid ten goede. De heer Atsma (CDA) betreurt het dat dit overleg alleen gaat over de schaduwkanten van het betaald voetbal, maar niet over de maatschappelijke meerwaarde daarvan. Recentelijk heeft de Kamer ook daarover een rapport ontvangen. Het is bizar dat er geen voorafgaand overleg is geweest over de nieuwe competitieopzet met de betrokken overheidsinstanties. Met het oog op dit algemeen overleg is vanuit verscheidene fracties contract gezocht met de leiding van het betaald voetbal, maar men heeft daarop niet gereageerd. Uitbreiding van de competitie met een play-offsysteem heeft als consequentie dat er 16 tot 22 wedstrijden meer worden gespeeld, waaronder op Koninginnedag en met kerst. Nu al staat vast dat de politie-inzet zal toenemen met minimaal tienduizend tot veertienduizend uren. Het playoffsysteem brengt met zichdat er een groter aantal risicowedstrijden wordt gespeeld. Bovendien is pas zeer kort van tevoren bekend wie er tegen elkaar spelen. Kabinet, Kamer en KNVB zijn het erover eens dat de politie-inzet moet worden verminderd, maar de nieuwe competitieopzet staat haaks op die afspraak. Wat is nu de stand van zaken? Bepalen de uitkomsten van het vervolgoverleg het beleid van het kabinet, of heeft het kabinet al een eigen visie? In de stukken wordt een opmerking gemaakt over het doorberekenen van de politiekosten. Vanuit de Kamer is in dat verband eerder gepleit voor prestatiecontracten. Hoe kijken de betrokken partijen daar tegenaan? Uit de cijfers van het CIV blijkt dat de politie-inzet iets is verminderd, maar als de adoptie-uren, dat wil zeggen de politie-inzet bij uitwedstrijden, hierbij worden opgeteld, is de politie-inzet het afgelopen seizoen minstens gelijk is gebleven. Kan de minister verder een verklaring geven voor het feit dat het aantal politievrijwilligers met ongeveer de helft is afgenomen? Hoe gaat hij de komende maanden om met het vraagstuk van de politieinzet? Worden alle kosten doorberekend? Worden er prestatiecontracten gesloten? Het probleem kan ook worden opgelost door het aantal clubs in de eredivisie te verminderen. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 4

5 In het CIV-rapport staat dat er soms meer politie wordt ingezet dan nodig is, om risico s te voorkomen. Ook clubs laten dergelijke geluiden horen. Heeft de minister inzage in het aantal uren politie-inzet dat hiermee gemoeid is? Zo niet, kan het CIV dan met gespecificeerde cijfers komen? Hoe kunnen de clubs hierop invloed uitoefenen? De clubs moeten nog meer verantwoordelijkheid krijgen in en om het stadion, maar zijn de bevoegdheden van de stewards wel voldoende? Dit aspect behoort in de discussie over de politie-inzet veel meer te worden benadrukt. Verder kan de invoering van de strafrechtelijke meldplicht leiden tot vermindering van de politie-inzet. De procedure voor een civielrechtelijk stadionverbod duurt overigens veel te lang: gemiddeld bijna 100 dagen. Een hooligan moet de volgende dag kunnen worden aangepakt. Het CIV constateert dan wel een licht dalende trend in het voetbalvandalisme, maar tegelijkertijd is er sprake van een verharding. Hoe staat het voorts met het toestaan van vuurwerk in het stadion? Een belangrijk aandachtspunt in relatie tot de aanpak van hooligans is ook de rentree van de staantribune. Op dit punt is grote voorzichtigheid geboden. De politie-inzet bij ADO Den Haag loopt terug, althans bij thuiswedstrijden. Bij uitwedstrijden is er evenwel sprake van tienduizenden adoptie-uren. Overigens blijken er minder problemen te zijn met hooligans als er politiemensen meereizen uit het korps waaronder de thuisclub valt. Men kent dan zijn pappenheimers en er gaat een grote preventieve werking vanuit. Welke conclusies trekt de minister hieruit? Het meest effectief is het overigens om thuiswedstrijden uitsluitend te laten spelen voor thuispubliek. Het blijft al met al buitengewoon frustrerend dat een handjevol raddraaiers dicteert wat er moet gebeuren. Op het totaal van honderdduizenden supporters zijn er maar zo n 1500 hooligans, die bepalen hoe het beleid eruit ziet. Er zou veel meer oog moeten zijn voor het gericht aanpakken van die harde kern. Voetbal is tenslotte een volkssport en moet dat ook blijven. De minister heeft het beleid inzake de spreekkoren verscherpt en dat heeft geleid tot een opmerkelijke vermindering van het aantal omstreden uitingen. De positie van de scheidsrechter blijft echter buitengewoon delicaat. Misschien is het verstandig om daarover eens afzonderlijk met de scheidsrechters te overleggen. Een toenemend aantal spelers valt na de actieve voetballoopbaan in een zwart gat. Welke mogelijkheden ziet de staatssecretaris om, samen met KNVB en NOC, voor deze mensen iets te betekenen op het gebied van om-, her- en bijscholing en opvang, met het oog op hun positie op de arbeidsmarkt? Het antwoord van de bewindslieden Staatssecretaris Ross-van Dorp onderkent dat voorbeelden van een succesvolle aanpak leerzaam kunnen zijn voor anderen. Met maatwerk zijn vaak uitstekende resultaten te boeken, vooral wanneer de supporters nadrukkelijk bij de aanpak worden betrokken. Het lokale maatwerk komt tot uitdrukking in de lokale convenanten. Het is teleurstellend dat de betrokkenheid van de supporters daarbij minimaal is. Zij zegt toe te zullen bezien of het mogelijk is een licentie voor betaald voetbal te verbinden aan het betrokken zijn van supporters. Ook het auditteam heeft gewezen op het grote belang van aldus ingerichte lokale convenanten. Hans van Breukelen en Miel in t Zand hebben het initiatief genomen tot het opzetten van een netwerk om spelers die in het zwarte gat dreigen te belanden na hun sportcarrière op te vangen. De verantwoordelijkheid ligt primair bij de bedrijfstak, maar de staatssecretaris zegt toe zichmet de initiatiefnemers en met de KNVB te zullen verstaan, om een beeld te krijgen van de omvang van het probleem en om te bezien of de rijksoverheid op dit gebied een rol kan spelen. Bij dat overleg zullen ook andere partijen, zoals het CFK en NL Sporter worden betrokken. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 5

6 Wat de nationaliteit van de op te stellen spelers betreft dient te worden gewaakt tegen een al te grote betrokkenheid van de overheid. Als er op Europees niveau politieke steun is voor het beleid om een minimumaantal spelers op te stellen met de nationaliteit van het desbetreffende land, is de staatssecretaris echter bereid om te bezien wat de mogelijkheden zijn. Minister Remkes meent dat de discussies over het betaalde voetbal soms iets te veel door incidenten worden overheerst. In de beeldvorming is een beperkt deel van de supporters dominant aanwezig. De bekendmaking door de KNVB van de nieuwe competitieopzet kwam voor de betrokken departementen, de burgemeesters en de politiekorpsen als een verrassing. Hoewel het formeel kan, kwalificeert de bewindsman deze gang van zaken als onelegant gedrag in het veld, want de maatschappelijke consequenties, zoals bijvoorbeeld de politie-inzet, worden nu wel heel gemakkelijk op het bordje van de samenleving geschoven. Op 18 oktober 2004 is voor het eerst in de geschiedenis van de eredivisie een voetbalwedstrijd gestaakt na spreekkoren en ongeregeldheden. Ook daarna zijn er enkele wedstrijden stilgelegd. Bestuurders, scheidsrechters en clubs moeten hun verantwoordelijkheid nemen, durven ingrijpen en duidelijke grenzen stellen. De discussie over de spreekkoren is nu op gang gebracht, met als resultaat dat de clubs zelf in beweging komen en actiever optreden. In september 2004 is aan de Kamer het eindrapport toegestuurd van het auditteam over het voetbalseizoen 2003/2004. Daarin staan 29 aanbevelingen. Op 1 december 2004 heeft de stuurgroep afspraken gemaakt over de uitvoering van deze aanbevelingen. Alle partijen zijn zichbewust van de noodzaak van een actieve aanpak, waarbij de uitvoering voorop staat. Dit zou eventueel kunnen leiden tot bijstelling van het beleidskader, dat vervolgens naar verwachting in de komende maanden naar de Kamer zal worden gestuurd. De lokale conventanten kunnen dan zo nodig ruim voor het nieuwe seizoen aan het beleidskader worden aangepast. De bewindsman is zich ervan bewust dat er sprake is van verscheidenheid in de aanpak. Waar maatwerk leidt tot goede resultaten, is daar geen bezwaar tegen. Bovendien is er in veel gevallen sprake van decentrale bevoegdheden. Heel belangrijk is dat er bij het stadionpubliek duidelijkheid bestaat over de regels. Daarin moet meer eenduidigheid en uniformiteit komen. De burgemeesters van gemeenten met een betaaldvoetbalorganisatie hebben toegezegd dat het nieuwe beleid in hun gemeente zal worden toegepast. De minister zegt toe bij de betrokken partijen in het veld te zullen sonderen of er behoefte bestaat aan een conferentie. Als blijkt dat dit initiatief toegevoegde waarde heeft en tot meer eenduidigheid kan leiden, is hij bereid de conferentie te organiseren, in samenwerking met het ministerie van VWS. De aansturing van clubs, gemeentebesturen en politie moet nadrukkelijker gestalte krijgen. Om die reden is het auditteam opgericht, waarmee inmiddels goede ervaringen zijn opgedaan. De periode waarvoor het team is ingesteld is dan ook met twee jaar verlengd. Het is heel nadrukkelijk de bedoeling van de minister om de burgemeesters persoonlijk aan te spreken, bijvoorbeeld als er nog geen convenant bij het ministerie van BZK is binnengekomen. Weliswaar zijn er nog maar vijftien convenanten binnen, maar dat wil niet zeggen dat er niet meer zijn gesloten. De verwachting is, dat de convenanten de komende tijd geleidelijk aan zullen binnenstromen. Er zal op worden gelet of de supporters bij het convenant zijn betrokken. Als zij dit zelf niet willen, houdt het natuurlijk op, maar er moet wel initiatief worden genomen tot overleg met de supporters. Verder zal burgemeesters worden gevraagd wat zij hebben gedaan met de aanbevelingen van het auditteam. Tijdens het burgemeestersoverleg van 29 november 2004 is er een werkgroep ingesteld, die advies zal uitbrengen over het tegengaan van de Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 6

7 ongewenste gevolgen van de nieuwe competitieopzet. Uitgangspunt is het bestaande beleidskader, waarbij de nadruk ligt op het verminderen van de politie-inzet. De nieuwe opzet van de competitie mag niet leiden tot extra inzet van politie. Daarnaast zullen de bezwaren worden meegenomen die het Korpsbeheerdersberaad en de Raad van Hoofdcommissarissen hebben verwoord in de brief van 25 november In de loop van februari zal de werkgroep rapport uitbrengen, zodat de resultaten in het volgende burgemeestersoverleg op 10 maart 2005 kunnen worden besproken. De Kamer zal over de uitkomsten van dit overleg worden geïnformeerd. In het burgemeestersoverleg is ook gesproken over het toestaan van vuurwerk in het stadion. Professioneel vuurwerk is mogelijk, maar het afsteken van vuurwerk door supporters blijft verboden. Wellicht neemt de behoefte bij supporters om zelf vuurwerk af te steken af, wanneer dit in het stadion professioneel wordt gedaan. In de praktijk zal moeten blijken hoe een en ander zich ontwikkelt. Behalve dat de competitie in de nieuwe opzet langer duurt, is ook een aantal speeldagen ongelukkig gekozen. De KNVB is echter tegemoet gekomen aan bezwaren van het Korpsbeheerdersberaad en de Raad van Hoofdcommissarissen. Zo zullen de eerste week van augustus, 31 december en 1 en 4 januari als speeldata vervallen. Over tweede kerstdag en 30 april wordt nog gesproken. 30 april valt op een zondag, dus de Koninginnedagactiviteiten zullen dit jaar op zaterdag 29 april plaatsvinden. Misschien is het mogelijk om op tweede kerstdag en 30 april wedstrijden te plannen die geen risico inhouden. De discussie over het doorberekenen van politiekosten zal de clubs stimuleren om meer eigen verantwoordelijkheid te nemen voor de veiligheid in en rond de stadions. Het desbetreffende wetsvoorstel zal binnenkort in procedure worden gebracht, waarbij eerst het veld zal worden geconsulteerd. Overigens wil de minister de discussie over de competitieopzet en die over het doorberekenen van politiekosten gescheiden houden. Een kleinere HCE zou een oplossing kunnen zijn voor het probleem van de extra politie-inzet, maar de bewindsman wil eerst de resultaten van de werkgroep afwachten, want er zijn ook andere oplossingsrichtingen. Burgemeesters bepalen op basis van de hun bekende gegevens de inzet van de politie. Soms bestaat inderdaad de neiging om voor de zekerheid te kiezen en dat leidt dan tot meer inzet. Op zichzelf genomen is dit begrijpelijk, want een burgemeester hoeft extra inzet meestal niet uit te leggen, maar een rel moet hij wel uitleggen. De politie buigt zich overigens zelf ook over de vraag hoe zij slimmer met de inzet kan omgaan. Een lastige factor daarbij is dat de logistieke situatie rondom de stadions verschilt. De vraag naar de precieze cijfers zal bij het CIV worden neergelegd, zodat het verslag op een wat meer beleidsmatige manier kan worden gebruikt. Als lokale convenanten ontbreken, is een sanctie niet direct mogelijk. Wel zal worden bezien of het mogelijk is om het convenant en de veiligheidsverklaring van de KNVB te integreren. Ook zal worden bezien of er mogelijkheden zijn om een en ander te realiseren via de licentie van de KNVB. In het nieuwe beleidskader zijn de verantwoordelijkheden duidelijker gedefinieerd. De positie van de scheidsrechter in dit geheel is geen gemakkelijke, maar de minister wil afwachten hoe een en ander in de praktijk uitwerkt. De conferentie kan worden gebruikt om ervaringen naar boven te krijgen. Inzake de verhouding tussen de verantwoordelijkheid van de club en die van de politie hanteert de bewindsman het heldere uitgangspunt dat de politie eigenlijk niet in het stadion aanwezig behoort te zijn. Verder zou de club een verantwoordelijkheid kunnen dragen bij activiteiten als verkeersregulering. Wettelijke belemmeringen in de sfeer van bevoegdheden en verzekeringstechnische aspecten zullen bij de discussie worden betrokken. Het komt aan op goede en intensieve afspraken tussen het lokale bevoegde gezag en de voetbalclubs. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 7

8 De inzet van adoptie-uren bij uitwedstrijden is een goed instrument, waarvan steeds meer gebruik wordt gemaakt, maar de toepassing van dergelijke speciale maatregelen moet worden beperkt tot de clubs waarvoor dat nodig is. Ook daarbij is er dus sprake van maatwerk. De invoering van de persoonsgebonden clubkaart is mislukt. Nu worden de mogelijkheden bezien om identificatie en toegangscontrole te koppelen met de technologische ontwikkelingen. Dit onderwerp staat ook op de agenda van de werkgroep die zichbezig houdt met de nieuwe opzet van de competitie. De minister is niet tegen een meldingsplicht. Strafrechtelijk zijn daartoe ook wel mogelijkheden, maar civielrechtelijk ligt dat anders. Een meldingsplicht houdt immers in dat een persoon wordt verplicht om op een bepaald moment op een bepaalde plaats te zijn. Dat is alleen mogelijk op vrijwillige basis. In geval van huiselijk geweld kan de burgemeester inderdaad een persoon de toegang tot de woning ontzeggen. De parallel met het voetbal is gelegen in het verbieden van de toegang tot het stadion. Dit is thans al mogelijk. Ook kan de burgemeester een stadionomgevingsverbod opleggen, en de minister heeft de burgemeesters dringend op deze mogelijkheid gewezen. De bewindsman zal schriftelijk specifieker ingaan op de verschillende aspecten en daarbij ook de justitiële kant van de zaak betrekken. Sinds de wijziging van artikel 141 van het Wetboek van Strafrecht wordt al meer gebruik gemaakt van de mogelijkheid welke deze bepaling biedt om vandalen strafrechtelijk aan te pakken. Uit onderzoek blijkt dat dit wetsartikel in de praktijk met succes wordt toegepast. Het CIV zal worden gevraagd om de politie nadrukkelijk te wijzen op de mogelijkheden, voor zover dit nog niet is gebeurd, met gebruik van voorbeelden uit de praktijk. Het bevorderen van de informatie-uitwisseling tussen CIV en de clubs heeft de aandacht; ook de KNVB is daar een voorstander van. De Raad van Hoofdcommissarissen beziet of alle politieregio s kunnen aansluiten bij het project Hooligans in beeld. Het heeft inderdaad lang geduurd voordat het SOVS een reactie kreeg op het verzoek om toegang tot het voetbalvolgsysteem. De minister van Justitie heeft daarvoor zijn excuses aangeboden. Kort na het vorige algemeen overleg in september 2003 is medegedeeld dat de SOVS toegang had tot het algemene deel van het voetbalvolgsysteem. Deze informatie is namelijk openbaar en voor iedereen toegankelijk. De SOVS heeft aangegeven over meer informatie te willen beschikken en naar aanleiding daarvan is onderzocht wat de mogelijkheden waren. De gevraagde informatie kan aan de SOVS niet worden verstrekt op grond van de Wet politieregisters, maar wel op grond van de Wet openbaarheid van bestuur. Daartoe moet een verzoek worden gedaan aan het Centraal Informatiepunt Voetbalvandalisme. De minister van Justitie zal bij het CIV erop aandringen om de verzoeken in welwillende overweging te nemen. Het zou goed zijn als de SOVS en het CIV nadere werkafspraken zouden maken, onder meer om te voorkomen dat de SOVS voor iedere wedstrijd apart een verzoek moet indienen. De minister zal bevorderen dat na het burgemeestersoverleg van 10 maart over de stand van zaken aan de Kamer zal worden gerapporteerd. Er vindt wekelijks overleg plaats tussen het CIV en het auditteam. Over de rol van het openbaar ministerie bij grove overtredingen merkt de bewindsman op dat het OM zal optreden waar dat mogelijk is. De betrokken speler heeft overigens aangifte gedaan, dus daar zal op worden geacteerd. De afgelopen jaren is er al regelmatig overleg gevoerd met de Duitsers over het WK voetbal in De Duitsers zijn heel actief, maar Nederland heeft als buurland een speciale verantwoordelijkheid. De eerste voorbereidingen zijn in gang gezet. Ook in Nederland zal er een werkgroep worden ingesteld. Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 8

9 Er is veelvuldig overleg met België en de situatie daar is bij de betrokkenen in Nederland bekend. De aanpak in België is niet wezenlijk anders dan die in Nederland. Veel zaken zijn echter op een verschillende manier vastgelegd. In Nederland is er het beleidskader. De overige zaken zijn vastgelegd in de huidige wetgeving. De Belgische voetbalwet heeft niet geleid tot maatregelen die in Nederland niet zouden kunnen worden genomen. De minister is niet tegen een voetbalwet, maar deze moet dan wel meerwaarde hebben ten opzichte van de huidige situatie, en die meerwaarde is vooralsnog niet aangetoond. Wel zegt de bewindsman toe de wettelijke mogelijkheden voor het nemen van maatregelen op een rijtje te zullen zetten, bijvoorbeeld in een bijlage bij het beleidskader, als handreiking aan het lokale bestuur en de clubs. De reden waarom het aantal politievrijwilligers sterk is verminderd is de minister niet bekend. Hij zal zichervan op de hoogte laten stellen of dit beleid is of dat het toeval is. De Kamer zal hierover nader worden geïnformeerd. De voorzitter van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Noorman-den Uyl De voorzitter van de vaste commissie voor Justitie, De Pater-van der Meer De voorzitter van de vaste commissie voor Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Blok De adjunct-griffier van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Hendrickx Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 43 9