SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL"

Transcriptie

1 SCULPTUUR IN DE 20 STE EEUW KIJKWIJZER HAVO/VWO, VMBO TL VANAF HEDEN T/M 22 JANUARI 2017

2 Hoe het werkt... t Neem je mobieltje mee om foto s te maken (zonder flits). t De opdrachten van deze kijkwijzer zijn gegroepeerd per zaal. Op de plattegrond hieronder kun je zien waar je bent. t Woorden met een ster kun je achterin opzoeken in de begrippenlijst. t Op zaal mag je alleen met potlood schrijven. Een clipboard kun je lenen bij de infobalie in de hal. WELKOM OP DEZE TENTOONSTELLING OVER SCULPTUUR! Wanneer je nog niet veel over beeldhouwkunst weet, krijg je vandaag een heel goed overzicht. Je wandelt langs werken die tot de top van de kunstgeschiedenis behoren. Wie goed kijkt, ziet hoe de ideeën van beeldhouwers geleidelijk aan veranderen. Wanneer je al kennis in huis hebt, kom je vandaag beroemde namen en beelden tegen die je misschien wel uit boeken kent. We wensen je veel plezier! PLATTEGROND GEMEENTEMUSEUM 1 e VERDIEPING 4 1 ZAAL II ZAAL VI 3 ZAAL I ZAAL III ZAAL IV ZAAL V Pablo Picasso, Arm, Alberto Giacometti, Vrouw met doorgesneden keel, André Derain, Het paar, Alexander Calder, De spin, ca Umberto Boccioni, Unieke vormen van continuïteit in de ruimte, 1913 Voorzijde: Edgar Degas Danseres die naar de zool van haar rechtervoet kijkt,

3 ZAAL I ZAAL 26, 1 e VERDIEPING Zo n 170 jaar geleden schreef de Franse dichter Charles Baudelaire een tekst met als titel: Waarom sculptuur saai is. Veel mensen waren het met hem eens, ze vonden schilderijen veel leuker. Heb jij er wel eens over nagedacht wat je van beelden vindt Nee. Ik heb eigenlijk nog nooit goed naar een beeld gekeken. Ik ken beelden alleen uit boeken Ik vind beelden: omdat: Rodin! Bekijk de spotprent van Daumier hier op zaal. Beschrijf wat je hierdoor te weten komt over beeldhouwkunst en schilderkunst in de 19 e eeuw. Het was kunstenaar Auguste Rodin die in de 19 e eeuw de aandacht van het publiek op de beeldhouwkunst vestigde. Dat kwam door zijn bijzondere manier van werken. Hij maakte beelden die bedoeld zijn om er omheen te lopen. Vanuit alle kanten moest het werk de toeschouwer boeien. Dat was nieuw! Traditionele* beeldhouwers maakten namelijk beelden met een voorkant en een minder uitgewerkte achterkant. Loop om verschillende beelden heen. Als je recht voor het beeld staat zie je het vooraanzicht. Aanzicht* wil zeggen: hoe je het beeld ziet vanaf een bepaalde plaats. Omdat een beeld driedimensionaal is, kun je eromheen lopen. Dan zie je het zijaanzicht en het achteraanzicht. Is er een werk met een duidelijke voor- en achterkant Kijk rond in deze zaal. Maak een foto van het vooraanzicht en het achteraanzicht. Schrijf de gegevens van het werk op: Kunstenaar: Titel, datum: 4 5

4 ZAAL I ZAAL 26, 1 e VERDIEPING Kies een werk waarvan je vindt dat er eigenlijk geen duidelijke voorkant is. Fotografeer met je telefoon (zonder flits!) verschillende aanzichten van het werk. Rodin vestigde de aandacht van de kijker op het materiaal en het ontstaansproces. Hiervoor oogstte hij veel spot en kritiek!! Schrijf de gegevens van het werk op: Kunstenaar: Titel, datum: Hoe ging Rodin te werk Rodin wilde ook dat de kijker ziet hoe het werk is ontstaan. Om deze reden werkte hij soms delen van een beeld niet uit. Hij boetseerde* op een losse manier, waarbij de afdrukken van zijn vingers meewerken in de vorm van het beeld. Ga op zoek naar een beeld met vinger- of duim - afdrukken daarin. Maak hiervan een detailfoto*. Fotografeer ook een beeld waarin onderdelen niet zijn uitgewerkt of helemaal ontbreken. Van welk materiaal maakte Rodin de beelden in deze zaal Lees een bijschrift en schrijf op. Ga wat dichterbij het beeld staan. Wat voor textuur* heeft het oppervlak van het beeld (bijvoorbeeld ruw, glad, korrelig) Door de ingewikkelde techniek die bij dit materiaal hoort, kon een beeldhouwer zo n sculptuur niet in z n eentje maken. Waarvoor had Rodin de hulp van assistenten en experts nodig, denk je Wat is het effect van de textuur (bijvoorbeeld glimmend, schitterend, dof, mat) Hoe maak je een beeld van brons Schrijf een aantal stappen op. 6 7

5 ZAAL I! Een beeldhouwer als Rodin stuurde een enorm team van mensen aan. Hij had de leiding over alle aspecten van het werk. Net als de schilders uit die tijd, probeerden de beeldhouwers een moment te vangen. Bekijk opnieuw het werk dat je hebt gekozen. Wat voor moment heeft de kunstenaar vastgelegd Meer weten Lees hieronder MEER over het werken met brons en marmer. Rodin boetseerde eerst een model in klei, vervolgens maakte een assistent daarvan een afgietsel van gips. Soms werd het model daarbij uitvergroot. Daarna werd het werk uitgehakt in marmer, waarbij gebruik werd gemaakt van een passer met drie punten: het punteerapparaat. Wilde Rodin het beeld in brons laten uitvoeren, dan schakelde hij een bronsgieter in. Van het kleimodel werd dan een mal gemaakt die de bronsgieter met brons vulde. Een massief bronzen beeld zou veel te zwaar zijn. Daarom zijn er trucjes om een holle vorm te kunnen gieten. Je kunt het vergelijken met een chocoladen paashaas, die is ook hol. Aan het eind van zijn carrière had Rodin wel 50 assistenten. Sommigen waren gespecialiseerd in het maken van gipsafgietsels, anderen deden alleen het vergroten of hakten het werk met behulp van het punteerapparaat uit marmer. Rodin bewaarde honderden gipsen voeten, benen en armen om deze in steeds nieuwe composities te verwerken. Lees hieronder MEER over beweging in de schilderkunst. Na de uitvinding van de fotografie in de 19 e eeuw veranderde het beroep van schilder. De fotocamera kon nu veel beter en sneller weergeven hoe de wereld eruitziet. De schilders werden hierdoor vrijer in hun werk. Ze begonnen te experimenteren. Mede hierdoor ontstond er aan het einde van de 19 e eeuw een stroming in de schilderkunst waarin beweging en licht centraal stonden. Welke stroming wordt hiermee bedoeld, denk je Bekijk hiervoor ook de drie onderstaande afbeeldingen in je kijkwijzer. expressionisme abstracte kunst impressionisme Meer weten Beeldhouwkunst en schilderkunst Beeldhouwer Rodin heeft goed gekeken naar de vernieuwingen in de schilderkunst. Beweging vond hij (en met hem andere beeldhouwers) een interessant onderwerp. Dat zie je ook hier op zaal. Kies een beeld waarin je beweging ziet en beschrijf hoe deze tot stand komt. Ernst Ludwig Kirchner Csardasdanseressen 1908 Piet Mondriaan, Victory Boogiewoogie, Claude Monet, Blauwe regen,

6 ZAAL II ZAAL 26, 1 e VERDIEPING Terug naar eenvoud Kunst in de 19 e eeuw moest het alledaagse leven overstijgen. De keuze van het materiaal en de keuze van het onderwerp droegen hieraan bij. Kunstenaars goten hun werk in brons of hakten het uit marmer, en maakten het zodoende voor de eeuwigheid. Kunstenaars in de 20 e eeuw pasten echter ook andere materialen toe. Kijk rond en noem een voorbeeld. Ernst Ludwig Kirchner nam gewoon een beitel of mes en een stuk hout en begon te hakken. Hij was oorspronkelijk schilder. Zowel in zijn schilderijen als in zijn beelden zocht hij naar eenvoud en oorspronkelijkheid. Hun inspiratie vonden de jonge kunstenaars in kunstvormen uit Afrika, Amerika en Oceanië. Vaak hebben hun beelden de kleur van het materiaal waarvan ze zijn gemaakt. Soms zijn ze beschilderd. Wat is de kleur van het beeld van Kirchner Is het beschilderd ja nee Bij de zogenaamde primitieve kunst gaat de aandacht naar bepaalde aspecten van de werkelijkheid. Die werden gedetailleerd weergegeven. Schoonheid was bijvoorbeeld niet verbonden aan een mooi gezicht, maar aan verzorgdheid en opmaak. Kies een ander werk dat volgens jou geïnspireerd is op primitieve kunst. Wat wilde de kunstenaar centraal stellen Leg uit waarom je dat denkt. Ernst Ludwig Kirchner, Dansende vrouw, 1911 Ernst Ludwig Kirchner, Badende, 1914 Leg dit uit aan de hand van de Dansende vrouw en vergelijk deze met het schilderij in je kijkwijzer. Denk aan de voorstelling en aan aspecten van de vormgeving. Nkisi Manjaka, Republik Kongo, GRASSI Museum für Völkerkunde zu Leipzig, Staatliche Kunstsammlungen Dresden, Foto: Esther Hoyer 10 11

7 ZAAL II Ga recht voor het beeld staan. Maak een schets van het beeld. Knijp je ogen een beetje dicht. Hoe ziet de contour (de omtrek) van het beeld, eruit Schrijf ook de naam van de kunstenaar op. Beeldhouwkunst en schilderkunst Lees hieronder MEER over ontwikkelingen in de schilderkunst en beeldhouwkunst De schilderkunst was aan het begin van de 20e eeuw volop in ontwikkeling. Er ontstond een stroming waarin vorm en perspectief centraal stonden. Schilders deden net alsof zij een onderwerp vanuit verschillende gezichtshoeken tegelijk konden afbeelden. Welke stroming wordt hiermee bedoeld, denk je Bekijk hiervoor ook de drie voorbeelden in je kijkwijzer. Meer weten expressionisme abstracte kunst kubisme Kunstenaar Pablo Picasso was de eerste die deze ideeën uit de schilderkunst vertaalde naar de beeldhouwkunst. Hij brak het oppervlak open in vlakken en vormen. Een aantal kunstenaars lieten zich hierdoor inspireren en maakte beelden die eveneens werden samengesteld uit losse vormen. Maak een foto van een beeld dat bij deze beschrijving past. Ga dus op zoek naar een voorbeeld van kubistische beeldhouwkunst. Schrijf de gegevens van het werk op. Kunstenaar: Titel, datum: Kunstenaar: Titel, datum: 12 13

8 ZAAL III Beeldhouwkunst en schilderkunst Een schilder kan kiezen uit allerlei onderwerpen, voor een beeldhouwer is dat lastiger. Denk bijvoorbeeld aan een landschap hoe moet je dit beeldhouwen Om deze reden beperkten beeldhouwers zich lange tijd tot twee onderwerpen: de mens en dieren. Kijk rond in deze zaal: Welke onderwerpen zie je hier Misschien heb je niet bij elk beeld in één oogopslag kunnen zien wat het voorstelt. Dat ligt aan de vormentaal die in de eerste helft van de 20 e eeuw steeds abstracter wordt. Wat betekent abstract* Toch zijn alle werken hier op zaal gebaseerd op de werkelijkheid. Alexander Calder bijvoorbeeld stelde onderdelen samen als sterren en planeten in het universum. Wat maakt zijn werk bijzonder Atelier van Piet Mondriaan in Parijs Calder maakte zijn eerste mobiles na een bezoek aan het atelier van schilder Piet Mondriaan. Geïnspireerd op de gekleurde kartons die de schilder aan de muren van zijn atelier had bevestigd, wilde Calder bewegende Mondriaans maken. Vergelijk het werk van Mondriaan (in je kijkwijzer) met het werk van Calder hier op zaal. Noem overeenkomsten en verschillen. Piet Mondriaan Compositie met groot rood vlak, geel, zwart, grijs en blauw Alexander Calder, De spin, ca

9 ZAAL III Meer weten Lees hieronder MEER over de ontwikkelingen in de schilderkunst en beeldhouwkunst IJzer en staal kwamen met de opkomende industrie in de 19 e eeuw op de markt. Ze boden een goedkope vervanging voor het kostbare brons. De vervanging van brons door ijzer bood nieuwe mogelijkheden voor kunstenaars, maar werd ook gezien als onwaardig voor de kunst.! Abstracte vormentaal Soms wordt een beeld echter door de werkelijkheid juist niet precies na te bootsen. Een gezicht bijvoorbeeld is glad, maar als je het glad maakt in brons, krijgt het een doodse uitstraling. Hoe heeft Giacometti dit probleem opgelost Beschrijf de werking van de textuur*. J. Gonzáles, Meneer Cactus 1, 1939 Pablo Picasso, Man in Hat, Charcoal and collage, 1912 Alexander Calder en Julio Gonzáles waren opgeleid als vakman: Calder als werktuigbouwkundige en Gonzáles als metaalbewerker. Ze maakten hun werken uit losse metalen onderdelen (assemblagetechniek). Hiermee borduurden zij eigenlijk voort op de traditie van de collage in de schilderkunst. Beschrijf de overeenkomsten tussen Meneer Cactus en de collage van Picasso in je kijkwijzer. Ook andere kunstenaars bootsten niet na wat zij zagen. Ze werkten steeds abstracter*. Kies een voorbeeld dat je aanspreekt. Schrijf de gegevens van het werk op. Kunstenaar: Titel, datum: Waarom heb je dit werk gekozen Ik vind het: mooi lelijk spannend vreemd vrolijk somber origineel iets anders, namelijk: 16 17

10 ZAAL III Wat stelt het beeld voor (Kruis aan. Als je het niet zeker weet kun je ook het bijschrift lezen.) een mens een dier iets anders, namelijk: In de 20 e eeuw gingen beelden steeds meer de ruimte in. Ze verlieten de sokkel. Denk bijvoorbeeld aan: Werk dat helemaal niet meer op een sokkel getoond wordt Is er sprake van abstrahering Leg uit en beschrijf. Werk dat kan bewegen Welk aspect van het onderwerp (van de mens, van het dier, enz.) wilde de kunstenaar volgens jou centraal stellen Werk dat van de muur af komt (reliëf) Maak een foto van het werk. Werk waarbij de sokkel deel uitmaakt van het beeld Over de sokkel In de 19 e eeuw maakte een beeldhouwer een beeld voor op een sokkel. Nog steeds gebruiken we de uitdrukking: op een voetstuk plaatsen. Wat bedoelen we hier eigenlijk mee Probeer ook een verband te leggen met de beeldhouwkunst in de 19 e eeuw. Omcirkel per optie een werk waarvan je vindt dat het past bij de beschrijving

11 ZAAL IV Tentoonstelling Van Rodin tot Burgeouis, Sculptuur in de 20 e eeuw, Gemeentemuseum Den Haag De houding waarin Rodin zijn model heeft weergegeven heeft een speciale naam: contrapost. Door de plaatsing van de voeten en de verdeling van het gewicht ontstaat een scheve houding die door de schouders en armen in evenwicht wordt gebracht. Probeer dat eens. Ga staan zoals het model van Rodin. Welk been draagt nu het gewicht van je lichaam Je heupen komen hierdoor scheef te staan. Welke heup is nu hoger, die aan je linkerkant of rechterkant A. Rodin, Het bronzen tijdperk, 1876 Niet alle beeldhouwers van de 20 e eeuw werkten met de abstrahering die je in zaal III hebt gezien. Er waren er een aantal die vasthielden aan de weergave van de mens als onderwerp. Kies een werk dat je aanspreekt, opvalt of dat je juist niet aanspreekt. Leg uit waarom je het werk hebt gekozen. Ook je schouders schuiven. Welke schouder is hoger In verband met de contrapost hebben de benen een speciale naam gekregen: standbeen en speelbeen. Vul in. Het standbeen is het been dat Het speelbeen is het been dat Kom je door de titel iets over de betekenis van het beeld te weten ja, het is een portret ja, het stelt een god/godin voor ja, namelijk nee, omdat: Hoe veel modellen hier op zaal zijn in een contraposthouding weergegeven Wat is het effect van de contrapost 20

12 ZAAL IV ZAAL V Pandora kreeg een doos die zij in geen geval mocht openen. Op een bepaald moment won de nieuwsgierigheid. Pandora opende de doos. In één klap kwamen daar alle tegenslagen en onheil uit die een mens maar kunnen treffen: ziektes, verbittering, pijn en alle mogelijke kwaad. Welk moment van het verhaal is hier afgebeeld, denk je Aan één onderwerp had zich door de eeuwen heen niemand gewaagd: het landschap. Wel waren er beelden gemaakt voor in het landschap. Pandora wil de doos net openen. Pandora heeft de doos net geopend. Pandora heeft de doos geopend en het deksel gauw weer dichtgeklapt. Leg uit waarom je dit denkt. Henry Moore, Liggende Figuur, 1951 Tijpke Visser, Pandora, 1935 Meer weten Lees hieronder MEER over Pandora. Volgens de oude Grieken maakte de god van het vuur in zijn werkplaats de eerste vrouw: Pandora. Aanvankelijk was het een metalen beeld, maar het was zo mooi dat de oppergod Zeus besloot om het leven te schenken. Alle goden gaven Pandora toen om beurten een geschenk: schoonheid, kracht, slimheid, handigheid, overredingskracht. De godin Hera gaf haar de nieuwsgierigheid die haar geen moment met rust zou laten. Voor haar huwelijk kreeg Pandora een doos, waarin alle ongelukken zaten opgesloten. Deze doos zat op slot, zodat de ongelukken niemand konden treffen. Maar Pandora kon haar nieuwsgierigheid niet bedwingen en opende de doos. Toen kwamen daar alle rampen, ziekten en zorgen uit tevoorschijn en verspreidden zich over de aarde. Henry Moore maakte lange liggende figuren voor de buitenruimte. Hij was gefascineerd door het evenwicht tussen vorm en gaten. Wat wordt hiermee bedoeld, denk je Maakt het volgens jou een verschil of je naar dit beeld in een tuin kijkt of hier in deze museumzaal Leg uit waarom je dit denkt. 22

13 ZAAL V Porthmeor (= Zeevorm), de naam van dit beeld, is ook de naam van het strand van St. Ives in Cornwall, Engeland. Hier woonde en werkte beeldhouwer Barbara Hepworth. Het ruige landschap van Cornwall was een belangrijke inspiratiebron voor haar werk. Zij gaf haar beelden vaak aardrijkskundige namen mee als titel. Beschrijf het beeld. Wat voor soort vormen zie je James Turrell, Hemelsgewelf, 1996 Barbara Hepworth, Porthmeor, 1958 TIP! Kom je uit Den Haag of ga je wel eens naar Kijkduin Daar vind je een werk van James Turrell, het Hemels gewelf. Je ziet het in deze zaal op de foto. Het werk hoort bij de zogenaamde landart, waarbij kunstenaars het landschap zelf omtoveren tot een kunstwerk. Hier kun je eindeloos liggen, zitten of staan en naar de hemel kijken. Doen! Hoe noem je dit soort vormen Kruis aan. organisch* geometrisch* Hepworth zei: In die tijd werd ik betoverd door het strand van de Atlantische Oceaan. De vorm die ik Zeevorm heb genoemd, is eb en vloed van de Oceaan. Leg een verband tussen de uitspraak en het beeld. Vind je de vormen van het beeld passen bij eb en vloed Leg uit waarom je dat vindt! 24

14 ZAAL VI Minimal Art Ik vraag me af Het einde van deze tentoonstelling mag je niet missen. De kunstenaars in de jaren 60 wilden afrekenen met alles wat er eerder was in de beeldhouwkunst. Zij beeldden niets uit. Ze wilden naar niets verwijzen. Wat je ziet is wat je ziet, wordt ook wel eens gezegd over hun kunst. De schoonheid van hun werk zie je alleen als je onbevooroordeeld probeert te kijken. Kies een van de onderstaande werken. Neem de tijd. Beantwoord de onderstaande vragen en geef een toelichting. Speelt kleur een rol in het werk Gaat het werk over licht en schaduw Is er sprake van herhaling Vul de onderstaande zinnen aan. Ik zie Gaat het werk over ruimte en restruimte* Ik denk Wat vind je van het werk 26

15 ZAAL VI AANTEKENINGEN Kunstenaar: Titel, datum: Kijk je nu anders naar beelden dan voordat je deze tentoonstelling had bezocht Ik vind/vond omdat 28

16 BEGRIPPENLIJST Aanzicht De kant van een ruimtelijk voorwerp die zichtbaar is. Bijvoorbeeld voor-aanzicht en zij-aanzicht Abstract Zonder herkenbare voorstelling Abstraheren Abstract maken, iets zo weergeven dat het resultaat (bijna) geen herkenbare voorstelling meer is Assemblage Samenvoegen van verschillende reeds bestaande vormen tot een ruimtelijk beeld Beeldhouwen Tijdens het beeldhouwen worden grote en kleine delen van het materiaal (gips, hout, steen) weggehakt of gesneden. Boetseren Klei, was of gips tot een beeld vormen Detail Onderdeel, bijzonderheid; kleinigheid Expressionisme De eerste expressionistische schilderijen werden aan het einde van de 19 e eeuw in Frankrijk gemaakt (Fauvisme). De expressionisten verzetten zich tegen een natuurgetrouw weergave van wat je ziet. Ze schilderden vereenvoudigde vormen in krachtige kleuren. Impressionisme Het schilderij Impression, soleil levant van Claude Monet uit 1872 gaf aanleiding tot de naam impressionisme. Het begrip was eigenlijk bedoeld als scheldwoord. In 1874 werd het woord bedacht voor schilders die een indruk (impression) wilden weergeven van wat ze op dat moment zagen. Kubisme Stroming in de beeldende kunst aan het begin van de 20e eeuw. De schilders vereenvoudigden een voorstelling tot geometrische vormen,zoals kubussen en driehoeken. De diepte werd uit het schilderij weggehaald. Men schilderde een voorwerp vanuit verschillende standpunten. Modelleren Vormgeven door het materiaal te vervormen, toe te voegen en /of weg te halen; bijvoorbeeld bij het werken met gips en klei Textuur Zichtbare en voelbare aard van het oppervlak van een materiaal Traditie Oude gewoonte van een (grote) groep mensen Vormen Organisch Vormen die afgeleid zijn van de levende natuur, bijvoorbeeld de plantenwereld Geometrisch Alle vormen die je met behulp van een passer en liniaal kunt construeren, zoals het vierkant, de rechthoek, de driehoek en de cirkel. vorm restvorm Naar waarneming Wanneer de kunstenaar een kunstwerk maakt naar aanleiding van een aanwezig en zichtbaar object (stilleven, mens, enz.). Claude Monet, Impression soleil levant, 1872 Vorm en restvorm Je kunt van dit plaatje zeggen dat de beker de vorm is en de mensen de restvorm, maar het kan ook omgedraaid. 30

17 Gemeentemuseum Den Haag Afdeling Educatie Tekst: Andrea Freckmann Vormgeving: Afd. Foto & Vorm November 2016

Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst

Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst Kijkwijzer Ruimtelijke Kunst Beeldbeschrijving * Inhoudsopgave Deel I Deel II Deel III Deel IV Deel V Basisopdrachten Wat is het? Techniekverkenning Beeldbeschrijving Opdrachten voor thuis of in de klas

Nadere informatie

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2

GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2 GONZÁLEZ, PICASSO & VRIENDEN KIJKWIJZER VMBO EN HAVO/VWO 1 EN 2 NU T/M 2 APRIL 2018 HOE HET WERKT... Neem je telefoon mee om foto s te maken (zonder flits). Per zaal zijn er opdrachten te doen. Op de plattegrond

Nadere informatie

Mens in actie. Zo groot ben jij!

Mens in actie. Zo groot ben jij! Handvaardigheid klas 2H/V februari 2015 Mens in actie Op de foto hiernaast is een bronzen beeld van een schaatser te zien, aangebracht aan de muur van het stadhuis van Haastrecht. Het beeld is gemaakt

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek :

Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Roncalli mavo Tekenen/Kunstgeschiedenis. Klas 3 Reader/begrippenlijst periode 4 toetsweek : Hoe moet je leren??? De begrippen zijn bij deze toets gekoppeld aan de kunststromingen van de kunstpromotie.

Nadere informatie

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++

ZOEKEN NAAR DE VOLMAAKTE VORM NIVEAU ++ NIVEAU ++ /5 Deze leskaart gaat over het zoeken naar de volmaakte vorm. Dat klinkt misschien wat verheven, maar je zult ontdekken dat deze zoektocht in de kunstgeschiedenis erg belangrijk is geweest. Piet

Nadere informatie

1907-1914. Bram Vrielink Jim Bloemen 2de

1907-1914. Bram Vrielink Jim Bloemen 2de Bram Vrielink Jim Bloemen 2de 1907-1914 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 2 INLEIDING... 3 HET KUBISME... 4 KUNSTENAARS KUBISME... 5 L AFICIONADO... 6 PORTRAIT OF PABLO PICASSO... 7 SIMULTANEOUS WINDOWS ON

Nadere informatie

Kijkwijzer. niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007. Noot voor de leerling

Kijkwijzer. niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007. Noot voor de leerling Kijkwijzer niveau** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN SPECIAL: Koninklijke Prijs voor Vrije Schilderkunst 2007 Malin Persson, Sound, silence, echo, 2007 Noot voor de leerling Gebruik een clipboard en uitsluitend

Nadere informatie

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.

Kijkwijzer HAVO / VWO. Joep Nicolas. 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015. Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis. Kijkwijzer HAVO / VWO Joep Nicolas 11 juni 2014 t/m 11 januari 2015 Pierre Cuypersstraat 1, 6041 XG Roermond, 0475 359102, www.cuypershuis.nl Welkom in het Cuypershuis Het museumgebouw is een uniek complex

Nadere informatie

BASISREADER KG: BEELDEND

BASISREADER KG: BEELDEND BASISREADER KG: BEELDEND Ontwikkelingen in de beeldende kunst in de eerste helft van de twintigste eeuw. HOOFDSTUK: BEELDENDE KUNST - Stromingen in de beeldende kunst vanaf 1900. 2011 -M.T. van de Kamp

Nadere informatie

beeldanalyse-kunstbeschouwing

beeldanalyse-kunstbeschouwing beeldanalyse-kunstbeschouwing Bij het kijken naar kunstwerken kun je je allerlei vragen stellen wat het kunstwerk met je doet. Door aandachtig te kijken verzamel je informatie over vorm en inhoud. In deze

Nadere informatie

ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD.

ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD. VORM ORGANISCHE VORMEN RONDE, GEBOGEN VORMEN, VORMEN DIE ONTLEEND ZIJN UIT DE DIEREN EN PLANTENW ERELD. GEOMETRISCHE VORMEN VORMEN GEBASEERD OP W ISKUNDIGE FIGUREN. Vlakke geometrische vormen (2D) Bijvoorbeeld

Nadere informatie

Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : ***

Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : *** Thema: de K van. Moeilijkheid : *** Samenleving Tijdsduur : *** Nederland juf Yvonne Het land Doel: Na deze opdracht weet je heel wat over bekende en beroemde kunstschilders van vroeger en nu. Uitleg opdracht:

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens.

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. KIJKWIJZER BEELDENTUIN SCHOOL: NAAM: ZIE... DE MENS In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. Elke kunstenaar benadert dit op zijn eigen manier, bijvoorbeeld

Nadere informatie

Ze hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief.

Ze hebben daarbij o.a. kennis opgedaan over diverse beeldaspecten op het gebied van kleurtoepassing en compositie, ruimte en perspectief. Kijkwijzer beeldaspecten Groep 7 Leerkrachtenblad Vooraf Voorafgaand hebben de leerlingen van groep 7 de KunstKabinetsen 7.10 Complementaire kleuren en 7.14 Vogel of kikvors? in groepjes of klassikaal

Nadere informatie

INLEIDING ZAAL 49. Pablo Picasso

INLEIDING ZAAL 49. Pablo Picasso INLEIDING 1 Over deze tentoonstelling Als iemand de titel kunstenaar van de twintigste eeuw verdient dan is het Pablo Picasso (1881 1973) wel. Misschien was hij zo n goede kunstenaar omdat hij buitengewoon

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6 OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 6 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING De beroemde kunstenaar Julio González stond in zijn atelier. Op zijn werktafel

Nadere informatie

ART DECO - PARIS KIJKWIJZER

ART DECO - PARIS KIJKWIJZER ART DECO - PARIS KIJKWIJZER VMBO NU T/M 4 MAART 2018 HOE HET WERKT... t Neem je mobiel mee om foto s te maken (zonder flits). t De opdrachten van deze kijkwijzer zijn gegroepeerd per zaal. t Op de plattegrond

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO versie b Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO versie b Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5 1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Mondriaanjurk, Yves Saint Laurent, Abraham, Bianchini-Férier, 1965 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van de examentour Burgerlijke cultuur in de zeventiende

Nadere informatie

Kijkwijzer. Beeldbeschrijving. FotografieVMBO

Kijkwijzer. Beeldbeschrijving. FotografieVMBO Kijkwijzer Beeldbeschrijving FotografieVMBO Inhoud I. De bedoeling van deze kijkwijzer 2 II. Opdrachten 3 III. Eindopdracht 5 IV. Fotografie en het Fotomuseum Den Haag 6 I. De bedoeling van deze kijkwijzer

Nadere informatie

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4

OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4 OP BEZOEK BIJ DE BEELDHOUWER VORMEN, BOUWEN & BEDENKEN LEES- EN VERTELTEKST GROEP 3 T/M 4 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING De beroemde kunstenaar Albert Giacometti stond in zijn atelier. Op zijn

Nadere informatie

Beeldbeschrijving. Kunstnijverheid. Kijkwijzer

Beeldbeschrijving. Kunstnijverheid. Kijkwijzer Beeldbeschrijving Kunstnijverheid Kijkwijzer Inhoud Inleiding I. De bedoeling van deze kijkwijzer II. Opdrachten p. 1 p. 2 p. 3 schetsopdracht opdrachten algemeen opdrachten over de functie Slotopdracht

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN

KIJKWIJZER BEELDASPECTEN KIJKWIJZER BEELDASPECTEN SCHOOL: NAAM: Deze kijkwijzer kun je gebruiken voor elk kunstwerk of voorwerp van je keuze. Ga op zoek naar een kunstwerk wat je aanspreekt en vul aan de hand daarvan deze kijkwijzer

Nadere informatie

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn:

Auditieve oefeningen. Boek van de week: Verhaalbegrip: Taalbewustzijn: Auditieve oefeningen Boek van de week: 1; Nijntje in het museum 2; Krokodil en het meesterwerk 3; Kloddertje 4; Meneer Kandinsky was een schilder 5; Het kleine museum Verhaalbegrip: Bij elk boek stel ik

Nadere informatie

Kijkwijzer. Niveau** Erwin Olaf

Kijkwijzer. Niveau** Erwin Olaf Kijkwijzer Niveau** Erwin Olaf Rain Hope Grief & Fall 27 september 2008 t/m 18 januari 2009 1 Erwin Olaf, 2008 Erwin Olaf, 2008 Welkom op de tentoonstelling van Erwin Olaf! Erwin Olaf is een Nederlandse

Nadere informatie

André Volten Utopia. speurtocht jaar

André Volten Utopia. speurtocht jaar André Volten speurtocht 8-12 jaar Hallo...! (schrijf hier jouw naam) Jij bent... jaar. Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Hij

Nadere informatie

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER VOORTGEZET ONDERWIJS, NIVEAU * MONDRIAAN VOOR BEGINNERS Naam: Datum: > > > > Deze kijkwijzer gaat over Piet Mondriaan en hoort bij de tentoonstelling Mondriaan en De Stijl. Hoe ga je te werk

Nadere informatie

Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw

Visuele analyse van schilderkunst in de 17de, 19de en 20ste eeuw 1/5 Eregalerij, Rijksmuseum Brieflezende vrouw, Johannes Vermeer, ca. 1663 Dit verwerkingsmateriaal wordt aangeboden na afloop van zeventiende eeuw laat Johannes Vermeer zien in de examentour Burgerlijke

Nadere informatie

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5

rijks museum Verwerkingsmateriaal Examentour VWO ANTWOORDMODEL VERSIE A + B Visuele analyse van schilderkunst in de 17DE, 19DE en 20STE eeuw 1/5 1/5 VERSIE A Vraag 1 A Gebruik van licht om de dramatiek te uiten. Het subtiele licht (vs. clair-obscur in de barok) geeft diepte aan het schilderij en accentueert het hoofdmotief. Het zorgt er dus voor

Nadere informatie

Meetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief

Meetkunst. Les 2 Van kunst naar ruimte. Weergeven op schaal en in perspectief Meetkunst Les 2 Van kunst naar ruimte Weergeven op schaal en in perspectief Kunst laat vaak een interpretatie van de werkelijkheid om ons heen zien. Soms lijkt een schilderij heel echt ; sommige kunstenaars

Nadere informatie

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER Naam: Datum: VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU Over deze kijkwijzer Deze kijkwijzer gaat over Piet Mondriaan en hoort bij de tentoonstelling Mondriaan & De Stijl. Plattegrond

Nadere informatie

DOWN TO EARTH LOGBOEK

DOWN TO EARTH LOGBOEK 1 DOWN TO EARTH LOGBOEK DOWN TO EARTH 2 OPDRACHT 1: plak hier de vier afbeeldingen die je verzameld hebt. Welke overeenkomsten zie je? Schrijf deze op. OPDRACHT 2: 3 vul het schema aan met 6 foto s. Bekijk

Nadere informatie

KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer:

KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: KIJKWIJZER SCHILDERIJ CKV 1 opdracht Cijfer: Naam: Klas: Datum: Feiten Een kijkwijzer is bedoeld om je mee te nemen in de waarneming en het kijken te intensiveren: kortom je gaat steeds meer dingen zien,

Nadere informatie

James Welling.Metamorphosis

James Welling.Metamorphosis James Welling.Metamorphosis 28.01-16.04.2017 James Welling.Metamorphosis 28.01-16.04.2017 S.M.A.K. Gent inleiding Deze tentoonstelling toont kunstwerken van de kunstenaar James Welling. Hij werkt altijd

Nadere informatie

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER Naam: Datum: VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU 26 27 24 15 16 17 21 22 23 18 > > LIFT 33 32 31 30 29 WC 14 9 11 28 13 10 12 20 19 34 35 5 4 9 3 7 8 6 36 37 38 39 40 2 > >

Nadere informatie

JONG GELEERD MONDRIAAN EN DE STIJL VOOR KLEUTERS. LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 2

JONG GELEERD MONDRIAAN EN DE STIJL VOOR KLEUTERS. LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 2 JONG GELEERD MONDRIAAN EN DE STIJL VOOR KLEUTERS LEES- EN VERTELTEKST s GROEP 1 2 VOOR DE LEERKRACHT MUSEUMLESBESCHRIJVING Dit is een kennismakingsles voor jonge kinderen die misschien wel voor het eerst

Nadere informatie

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27.

Spiekkaart Kunst. Pagina 1 van 5. 1. Over kunst en kunstenaars. U t o p i a r t 2 7 S p i e k k a a r t K u n s t. www.utopiart27. Pagina 1 van 5 Spiekkaart Kunst 1. Over kunst en kunstenaars 1.1. Wat is kunst? Wat zijn kunstwerken? Wat is een kunstenaar? Als mensen creatief aan de slag gaan maken ze kunstwerken. Mensen die kunst

Nadere informatie

6) Aan welke periode uit de bouwkunst van de jaren 20 van de 20e eeuw doet dit denken? 18e, 19de en 20-eeuwse bouwkunst.

6) Aan welke periode uit de bouwkunst van de jaren 20 van de 20e eeuw doet dit denken? 18e, 19de en 20-eeuwse bouwkunst. Tentoonstelling door een scholier 1931 woorden 8 december 2003 5 20 keer beoordeeld Vak CKV 2) Berlage 1) Tot welke stroming behoorde Berlage? Neo-gotiek of de neo-renaissance. 2) Wanneer is het gebouw

Nadere informatie

beeldende vakken CSE GL en TL

beeldende vakken CSE GL en TL Examen VMBO-GL en TL 2018 tijdvak 2 dinsdag 19 juni 13.30-15.30 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Dit examen bestaat uit 37 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 61 punten

Nadere informatie

7. IMPRESSIONISME & EXPRESSIONISME. KLU www.klu.nl Inleiding Kunstgeschiedenis Hanneke Lenders

7. IMPRESSIONISME & EXPRESSIONISME. KLU www.klu.nl Inleiding Kunstgeschiedenis Hanneke Lenders 7. IMPRESSIONISME & EXPRESSIONISME KLU www.klu.nl Inleiding Kunstgeschiedenis Hanneke Lenders Inhoud 1. Impressionisme (1863 1900) 2. Post-Impressionisme (1886 ) Van Gogh Expressionisme Gauguin Expressionisme

Nadere informatie

KONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN

KONINKLIJKE MUSEA VOOR SCHONE KUNSTEN Je bewondert een ruim aanbod van de westerse kunstgeschiedenis, van de 15 e eeuw tot nu. De cursisten gaan aan de slag met portretten. Ze beschrijven in groepjes het uiterlijk van een portret, doen een

Nadere informatie

theorie tekenen onderbouw

theorie tekenen onderbouw theorie tekenen onderbouw inhoud deel 1 technieken en materialen deel 2 ruimtelijkheid deel 3 vorm deel 4 ruimte en licht deel 5 kleur deel 6 compositie deel 7 inleiding kunstgeschiedenis schriftelijke

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch

Nadere informatie

ZIE DE MENS - KIJKWIJZER

ZIE DE MENS - KIJKWIJZER ZIE DE MENS - KIJKWIJZER HAVO/VWO BOVENBOUW Welkom in Museum de Fundatie bij de tentoonstelling ZIE DE MENS - 100 jaar, 100 gezichten. Het uitgangspunt voor de tentoonstelling is het idee dat juist honderd

Nadere informatie

Verslag CKV museum Rijksmuseum

Verslag CKV museum Rijksmuseum Verslag CKV museum Rijksmuseum Verslag door D. 1044 woorden 20 juni 2016 3,9 13 keer beoordeeld Vak CKV Informatie Museumstraat 1, 1071 XX Amsterdam Het Rijksmuseum is een heel belangrijk museum voor Nederland.

Nadere informatie

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld)

Kijkwijzer VMBO (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) (Foto s details: Piet Vos tenzij anders vermeld) Deze kijkwijzer is in de vorm van een speurtocht: Vorm groepjes van drie en ga verschillende wegen uit op het beeldenpark. Zoek de beelden waarvan de details

Nadere informatie

Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie

Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie Excursieboekje Handvaardigheid Vmbo 4 (Groningen en Winsum), Havo 4 en 5. Coda Paper-Art & Museum de Fundatie 20 september 2013 Excursieboekje Coda Paper-Art & Museum de Fundatie In dit boekje vind je

Nadere informatie

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken.

Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. BEELDENDE KUNST Bezoek aan galerie of atelier Max. 2 personen Wat heb je nodig? Fotocamera, pen, papier, KIJKWIJZER galerie/ atelier, SPIEKBRIEF: telefoneren, afspraak maken en vragen maken. Wat ga je

Nadere informatie

beeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling te-ke-naar fo-to lijst-je et-sen e-zel kun-ste-naar

beeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling te-ke-naar fo-to lijst-je et-sen e-zel kun-ste-naar Auditieve oefeningen kunst Hakken en plakken (hak de woorden in stukken, laat de kinderen het hele woord zeggen) beeld-je ver-ven plak-ken por-tret stil-le-ven schil-de-rij pa-let mu-se-um ten-toon-stel-ling

Nadere informatie

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens.

KIJKWIJZER BEELDENTUIN ZIE... DE MENS. In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. KIJKWIJZER BEELDENTUIN SCHOOL: NAAM: ZIE... DE MENS In de beeldentuin van Museum de Fundatie staan veel beelden met als onderwerp: de mens. Elke kunstenaar benadert dit op zijn eigen manier, bijvoorbeeld

Nadere informatie

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER VOORTGEZET ONDERWIJS, NIVEAU * MONDRIAAN VOOR BEGINNERS Naam: Datum: > > > > Deze kijkwijzer gaat over Piet Mondriaan en hoort bij de tentoonstelling Mondriaan en De Stijl. Hoe ga je te werk

Nadere informatie

ART HISTORY de twintigste eeuw. H4-cp3 H4 Expressionisme

ART HISTORY de twintigste eeuw. H4-cp3 H4 Expressionisme ART HISTORY de twintigste eeuw H4-cp3 H4 Expressionisme Sigmund Freud (1856-1939) blz.34 De ideeën van de psychoanalyticus Sigmund Freud hadden veel invloed op de kunstenaars uit het begin van de twintigste

Nadere informatie

kijkwijzer vanaf 12 jaar

kijkwijzer vanaf 12 jaar André Volten kijkwijzer vanaf 12 jaar Welkom bij André Volten, in museum Beelden aan Zee André Volten begon ooit als schilder maar werd beeldhouwer. Toen hij in een scheepswerf werkte, ontdekte hij het

Nadere informatie

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE

ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE ONTDEKKINGSTOCHT IN S.M.A.K GENT RAOUL DE KEYSER OEUVRE 22.09.2018 27.01.2019 Welkom in S.M.A.K.! Dit boekje is jouw handleiding tijdens het bezoek in het museum. Verbaas je opa met leuke weetjes, daag

Nadere informatie

VOORBEELDRONDLEIDING EEN BIJZONDERE PLEK

VOORBEELDRONDLEIDING EEN BIJZONDERE PLEK Voorbereiding Wat is je thema? Een bijzondere plek Kun je je thema nader toelichten? Wat houdt het thema in, en wat wil je dat de deelnemers meenemen na het deelnemen aan je rondleiding? Bijzondere plekken

Nadere informatie

Thema 1: De Moderne, de eerste helft van de twintigste eeuw

Thema 1: De Moderne, de eerste helft van de twintigste eeuw beeldende vorming Naam:... Thema 1: De Moderne, de eerste helft van de twintigste eeuw. 1900-1945 inleiding De twintigste eeuw is een tijd waarin stijlen en stromingen elkaar snel opvolgen om plaats te

Nadere informatie

Paul Cezánne, de vader van de moderne kunst.

Paul Cezánne, de vader van de moderne kunst. Paul Cezánne, de vader van de moderne kunst. Post Impressionist, vereenvoudigde onderwerpen tot geometrische vormen, was revolutionair met zijn Nature morte avec pommes et pêches in 1905, Schilderde in

Nadere informatie

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw

ART HISTORY. de negentiende eeuw. H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw ART HISTORY de negentiende eeuw H5 Hoofdstuk 3 Het Realisme Tweede helft 19de eeuw Thema s uit het Realisme Hardwerkende fabrieksarbeiders. Eenvoudige plattelandsmensen. Kleine en alledaagse gebeurtenissen.

Nadere informatie

Kröller - Müller museum. van Oscar Zuethoff uit klas B2G

Kröller - Müller museum. van Oscar Zuethoff uit klas B2G Kröller - Müller museum van Oscar Zuethoff uit klas B2G Inhoudsopgave 1. Het Impressionisme... 3. 2. Het Pointillisme uit Frankrijk... 4. 3. Het Kubisme uit Frankrijk... 5. 4. Het Expressionisme in Duitsland...

Nadere informatie

B1c impressionisme : uitleg, theorievragen, praktijkopdracht. M.Heine 2013

B1c impressionisme : uitleg, theorievragen, praktijkopdracht. M.Heine 2013 B1c impressionisme : uitleg, theorievragen, praktijkopdracht M.Heine 2013 Vraag 1 Leg aan de hand van afbeelding 1 uit wat toetsjes zijn. Afb.1 Impressionisme, het begin In 1872 wilde een schilder, Claude

Nadere informatie

Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen.

Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift opgenomen. Examen VMBO-GL en TL 2015 tijdvak 1 woensdag 13 mei 9.00-11.00 uur beeldende vakken CSE GL en TL Bij dit examen hoort een bijlage. Achter het correctievoorschrift zijn twee aanvullingen op het correctievoorschrift

Nadere informatie

Figuratief. Een figuratieve afbeelding vertoont duidelijke overeenkomsten met de werkelijkheid. Het is afgebeeld zoals het is.

Figuratief. Een figuratieve afbeelding vertoont duidelijke overeenkomsten met de werkelijkheid. Het is afgebeeld zoals het is. Figuratief Een figuratieve afbeelding vertoont duidelijke overeenkomsten met de werkelijkheid. Het is afgebeeld zoals het is. Realistisch Manier van werken waarbij de werkelijkheid zo nauwkeurig mogelijk

Nadere informatie

Thema: Vormgeven. Beeld en kunst

Thema: Vormgeven. Beeld en kunst Introductie VG-02-01-01 Voorkennis: Enige ervaring met een computer en een tekstverwerkingsprogramma, een opmaakprogramma en Photoshop. Je kunt omgaan met een zoekmachine op internet Je hebt de opdrachten

Nadere informatie

INHOUD. Inleiding Mode Fotografie Kunst in de middeleeuwen Kunst uit de renaissance... 14

INHOUD. Inleiding Mode Fotografie Kunst in de middeleeuwen Kunst uit de renaissance... 14 INHOUD Inleiding...6 1 Mode...8 2 Fotografie... 10 3 Kunst in de middeleeuwen... 12 4 Kunst uit de renaissance... 14 5 Kunst in de 17 e eeuw... 16 6 Moderne en hedendaagse kunst... 18 7 Graffiti... 20

Nadere informatie

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++

VAN GOGH KRIJGT SCHILDERLES NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Vincent van Gogh heeft nooit een kunstenaarsopleiding afgemaakt. Met deze leskaart leer je meer over de jonge Vincent én hoe je met wat hulp en (vooral) heel veel doorzettingsvermogen toch

Nadere informatie

Kijkwijzer BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. niveau*** SPECIAL: César Domela. Over deze tentoonstelling

Kijkwijzer BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN. niveau*** SPECIAL: César Domela. Over deze tentoonstelling Kijkwijzer niveau*** BEELDBESCHRIJVING SCHILDERIJEN SPECIAL: César Domela Over deze tentoonstelling César Domela werd in 1900 geboren als jongste zoon van de socialistische politicus Ferdinand Domela Nieuwenhuis.

Nadere informatie

5.7. Boekverslag door R. 962 woorden 15 januari keer beoordeeld. Voorwoord

5.7. Boekverslag door R. 962 woorden 15 januari keer beoordeeld. Voorwoord Boekverslag door R. 962 woorden 15 januari 2004 5.7 144 keer beoordeeld Vak CKV Voorwoord Dit werkstuk gaat over het expressionisme het expressionisme is een kunststroming uit de 20ste eeuw. In dit werkstuk

Nadere informatie

Hollandse Meesters. Dit werkboekje is van:

Hollandse Meesters. Dit werkboekje is van: Hollandse Meesters Dit werkboekje is van: Hallo! Je gaat binnenkort op bezoek in het museum Hermitage Amsterdam. Het woord Hermitage spreek je uit als hermitaasje. Een museum is een gebouw waarin je allerlei

Nadere informatie

Examen VMBO-GL en TL 2006

Examen VMBO-GL en TL 2006 Examen VMBO-GL en TL 2006 tijdvak 2 dinsdag 20 juni 9.00-11.00 uur BEELDENDE VAKKEN CSE GL EN TL Bij dit examen hoort een afbeeldingenboekje. Dit examen bestaat uit 38 vragen. Voor dit examen zijn maximaal

Nadere informatie

Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief

Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief Meetkunst Les 4 Spelen met perspectief Vervreemding door optische illusies Niet alle kunstenaars houden zich aan de regels van perspectief, standpunt, onderlinge verhoudingen etc. Zij overtreden moedwillig

Nadere informatie

❶ Het centrale deel. De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument

❶ Het centrale deel. De vorm en samenstelling van het monument. De omgeving van het monument De vorm en samenstelling van het monument De omgeving van het monument 1. Kijk goed om je heen en duid aan wat het beste past voor dit monument. We kunnen het van ver zien. Het is gelegen aan een drukke

Nadere informatie

examenkijkwijzer Taste it!

examenkijkwijzer Taste it! examenkijkwijzer Taste it! Deze kijkwijzer sluit aan bij het examenthema Proeven van kunst. vmbo 2008-2009 Deze kijkwijzer gaat over kunstwerken uit verschillende tijden en windstreken in het Gemeentemuseum

Nadere informatie

Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE. Vorm. Silhouetten

Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE. Vorm. Silhouetten Begrippen tekenen periode 4 VORM COMPOSITIE RUIMTE Vorm Silhouetten Mensen, dieren, voorwerpen en planten hebben allemaal hun eigen vorm. Daar zijn ze aan te herkennen. Je ziet geen kleuren, lijnen, diepte

Nadere informatie

ART HISTORY de twintigste eeuw. H5 H3 De modernen en volkskunst

ART HISTORY de twintigste eeuw. H5 H3 De modernen en volkskunst ART HISTORY de twintigste eeuw H5 H3 De modernen en volkskunst Toenemende belangstelling voor exotische en volkskunst. blz.28 Wereldtentoonstellingen vanaf 1851. Reizen naar verre bestemmingen raakten

Nadere informatie

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS

MONDRIAAN VOOR BEGINNERS KIJKWIJZER MONDRIAAN VOOR BEGINNERS Naam: Datum: VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU > > > > Deze kijkwijzer gaat over Piet Mondriaan en hoort bij de tentoonstelling Mondriaan & De Stijl. Hoe ga je te werk Een

Nadere informatie

Opening Bierkade - 2009 Joris Komen Fotografie

Opening Bierkade - 2009 Joris Komen Fotografie Workshop Fotografie Opening Bierkade - 2009 Joris Komen Fotografie Alles over perspectief, standpunt en compositie Belangrijk voor het maken van een goede foto is de keuze van je perspectief. Welk standpunt

Nadere informatie

Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).

Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle). DANS Dans Max. personen Wat heb je nodig? Potlood, papier, materiaal om ruimtelijk te werken Hoe ga je te werk? - Bekijk de afbeeldingen van de kunstwerken van dansers (Degas, Segal, Nikki da St. Phalle).

Nadere informatie

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW. H4 algemeen deel Hoofdstuk 4 Expressionisme - Kunst en gevoel.

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW. H4 algemeen deel Hoofdstuk 4 Expressionisme - Kunst en gevoel. ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW H4 algemeen deel Hoofdstuk 4 Expressionisme - Kunst en gevoel. EXPRESSIONISME 20ste eeuw De kunstenaar drukt zijn eigen persoonlijke gevoelens uit. EXPRESSIONISME 20ste eeuw

Nadere informatie

Kijkroute Kunstenaarsdorp

Kijkroute Kunstenaarsdorp Kijkroute Kunstenaarsdorp Alvast ter informatie een indruk van de kijkroute voor de leerlingen PO groep 7/8 Alle leerlingen ontvangen in het museum de kijkroute om in de museumzaal zelfstandig, maar wel

Nadere informatie

KIJKEN NAAR MONDRIAAN KIJKWIJZER VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU

KIJKEN NAAR MONDRIAAN KIJKWIJZER VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU KIJKEN NAAR MONDRIAAN KIJKWIJZER VOORTGEZET ONDERWIJS NIVEAU Over deze kijkwijzer Plattegrond tentoonstelling Mondriaan en De Stijl, begane grond Je eigen persoonlijkheid speelt een grote rol bij de beleving

Nadere informatie

WYSIWYG 2.0 Draaiboek

WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG 2.0 Draaiboek WYSIWYG Middelheimmuseum WYSIWYG Middelheimmuseum Museumregels en -tips Inhoudstafel Museumregels Uitleg over verloop Uitleg gebruik PDA s Woordenlijst Opdrachten Algemene opdrachten

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

Stromingen in vogelvlucht

Stromingen in vogelvlucht Stromingen in vogelvlucht Grieken en Romeinen (Klassiek Erfgoed) 500 v. Chr. tot 400 n. Chr. Middeleeuwen (Goddelijke Orde) 500 tot 1500 Renaissance (Homo Universalis) 1500 tot 1600 Barok en Rococo (Verleiding

Nadere informatie

Kijken naar Mondriaan

Kijken naar Mondriaan KIJKWIJZER Kijken naar Mondriaan Tentoonstelling Mondriaan & De Stijl Voortgezet onderwijs, niveau ** 26 27 24 15 16 17 24 25 26 27 32 33 34 21 22 23 18 23 28 30 36 22 35 37 19 20 21 29 31 18 WC 14 9 11

Nadere informatie

Eindexamen tehatex havo 2005-II

Eindexamen tehatex havo 2005-II Kathedralenbouwers Vragen bij afbeelding 1 en 2. Op afbeelding 1 zie je een Vlaamse miniatuur uit 1447. Het boek waarin deze miniatuur zich bevindt, beschrijft het leven van een vorst die verschillende

Nadere informatie

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++

DE STIJL OF TOCH JE EIGEN STIJL? NIVEAU ++ NIVEAU ++ 1/5 Deze leskaart gaat over (misschien wel) Nederlands beroemdste kunststroming: De Stijl. Initiatiefnemer was kunstenaar Theo van Doesburg. Samen met o.a. Bart van der Leck en Piet Mondriaan

Nadere informatie

Syllabus Beeldend 2havo/vwo ter voorbereiding op toets Beeldend in toetsweek

Syllabus Beeldend 2havo/vwo ter voorbereiding op toets Beeldend in toetsweek Syllabus Beeldend 2havo/vwo ter voorbereiding op toets Beeldend in toetsweek 2012-2013 Beeldende begrippen uit de opdracht Tekenmap of anders. Arceren Complementaire kleuren Kapitaal Onderkast Primaire

Nadere informatie

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van.

Vincent van Gogh. Hier zie je er een afbeelding van. Vincent van Gogh Een van de beroemdste schilders die Nederland heeft gehad was Vincent van Gogh. Deze kunstenaar heeft zelfs zijn eigen museum gekregen in Amsterdam. Toch wel heel bijzonder, zeker als

Nadere informatie

Een KUNSTSCHAT? Een Raadselachtige Gebeurtenis

Een KUNSTSCHAT? Een Raadselachtige Gebeurtenis Een Raadselachtige Gebeurtenis Op een dag werd er aan mijn voordeur geklopt. Het was de postbode en hij had een pakje voor me. Voor de KUNSTenaar Jan de Baen stond er op. Ik opende het pakje en erin zat

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004

Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 Examenopgaven VMBO-GL en TL 2004 tijdvak 1 woensdag 19 mei 9.00 11.00 uur BEELDENDE VAKKEN CSE GL EN TL Bij dit examen hoort een afbeeldingenboekje. Dit examen bestaat uit 41 vragen. Voor dit examen zijn

Nadere informatie

Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3

Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3 Begrippenlijst 6 Massamedia Klas 3 = herhaling van een begrip van begrippenlijst 1, 2, 3, 4 of 5 Computeranimatie Massamedia Animatie op de computer gemaakt. Animatie is een film die gemaakt is door foto

Nadere informatie

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk

Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Kijkwijzer voor het VMBO bij de tentoonstelling Mens en Werk Aan het werk! Als je straks klaar bent met school ga je waarschijnlijk werken. Misschien wil je wel automonteur of metaalbewerker

Nadere informatie

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV

Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV Nu nog beter... Toegepaste kunst Kunst BV H4 ~ periode B Toegepaste vormgeving Autonome kunst Inleiding INLEIDING In de eerste periode ben je vooral bezig geweest met het onderzoeken van vormen, materialen

Nadere informatie

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea

ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR. H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea ART HISTORY DE TWINTIGSTE EEUW MASSACULTUUR H5 CKV-profiel Cobra en Karel Appel Moderne Amerikanen in musea Tijdsbeeld tweede helft 20ste eeuw Vrijheid na WOII-Europa ligt in puin.. Koude oorlog: angst

Nadere informatie

Vorm & Interactie, 2013 Spelen met vorm. Zsa Zsa Linnemann Robert Crain

Vorm & Interactie, 2013 Spelen met vorm. Zsa Zsa Linnemann Robert Crain Vorm & Interactie, 2013 Spelen met vorm Zsa Zsa Linnemann Robert Crain Vanaf de renaissance tot aan het midden van de 19e eeuw is kunst gebaseerd op het perspectief. Paolo Veronesse / 16e eeuw Aan het

Nadere informatie

Begrippenlijst periode 1. Tekenen Klas 2, Roncalli mavo. Vorm

Begrippenlijst periode 1. Tekenen Klas 2, Roncalli mavo. Vorm Begrippenlijst periode 1 Tekenen Klas 2, Roncalli mavo Vorm 1. Vormentaal Alles wat je om je heen ziet heeft een bepaalde vorm. Vormen kunnen bepaalde gedachten oproepen. Kijk maar naar afbeelding 1 en

Nadere informatie

mondriaan en het kubisme - Parijs 1912-1914 Kijkwijzer Jubileumtentoonstelling in het kader van het Mondriaan Jaar voortgezet onderwijs niveau

mondriaan en het kubisme - Parijs 1912-1914 Kijkwijzer Jubileumtentoonstelling in het kader van het Mondriaan Jaar voortgezet onderwijs niveau mondriaan en het kubisme - Parijs 1912-1914 Kijkwijzer Jubileumtentoonstelling in het kader van het Mondriaan Jaar voortgezet onderwijs niveau Nu t/m 11 mei 2014 Over de tentoonstelling Deze tentoonstelling

Nadere informatie

Het Rietveld Schröderhuis

Het Rietveld Schröderhuis Het Rietveld Schröderhuis Introductie, voorbereidend lesmateriaal, verwerkingslesmateriaal Groep 7 en 8 Beste leerkracht, Jullie bezoeken binnenkort het Rietveld Schröderhuis. Alvast van harte welkom!

Nadere informatie

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4

NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL DESTIJLUTRECHTAMERSFOORT.NL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 NEDERLAND VIERT 100 JAAR DE STIJL ONTDEK HET IN UTRECHT & AMERSFOORT! LESSUGGESTIES 100 JAAR DE STIJL GROEP 1 T/M 4 1 HANDLEIDING LESSUGGESTIES MONDRIAAN TOT DUTCH KLEURENPALET De leerlingen kunnen de

Nadere informatie