Stevia en steviolglycosiden: de naakte waarheid over Stevia of de politiek in zijn blootje

Transcriptie

1 Stevia en steviolglycosiden: de naakte waarheid over Stevia of de politiek in zijn blootje door Prof. Jan M.C. Geuns Laboory of Functional Biology, KULeuven Kasteelpark Arenberg 1, 001 Leuven - Belgium Jan.Geuns@bio.kuleuven.be H CH 2 H H HH H 2 C H CH 2 H H H H HH 2 C H CH 2 H H H H H H H H HH 2 C C= H H HH 2 C C= H H H H H Stevioside Rebaudioside A Het boek Stevia en steviolglycosiden, de naakte waarheid over stevia of de politiek in zijn blootje vertrekt van het feit dat de geneeskunde met reuzensprongen is vooruit gegaan, en dat toch steeds meer mensen ziek worden, vooral dan door de welvaartsziekten. De gevaren van overmatig sucrosegebruik evenals van fructose worden verklaard. Er wordt tevens een overzicht gegeven van toegestane voedseladditieven, waar niet eenieder even vrolijk over is. Mogelijke belangenvermengingen worden blootgelegd in zowel de Hoge Gezondheidsraad als het voormalige Wetenschappelijke Comitee voor voeding van de EU. De politiek gaat hier zeker niet vrijuit. Natuurlijk ligt de nadruk in het boek op het gebruik van Stevia en steviolglycosiden. Naast de zoetende eigenschappen bezitten steviolglycosiden gebruikt in hogere doses ook interessante farmacologische effecten, die waarschijnlijk alle te verklaren zijn door een verhinderen van optreden van zuurstofradicalen en/of door het verwijderen ervan.

2 Voor de leraren biologie wordt momenteel, in samenwerking met Ignace Nerinckx, Stijn Ceunen en Marion Grauwels, een proef uitgewerkt over Stevia die in de scholen kan worden uitgevoerd. Hierbij is het aangewezen om de leerlingen de juiste informatie over Stevia te kunnen bezorgen. De bijscholingsdag gaat door op woensdag 7 december e.k. Stevioside en rebaudioside A, de meest voorkomende zoetstoffen in de blaadjes van Stevia rebaudiana (Bertoni) Bertoni, smaken ongeveer 00 maal zoeter dan tafelsuiker (sucrose; 0.4% oplossing). Rebaudioside A heeft een glucose eenheid meer dan stevioside (Geuns 200). De zoetstoffen uit Stevia worden steviolglycosiden genoemd. Het voorkomen van diabetes type 2, zwaarlijvigheid en hoge bloeddruk neemt zeer sterk toe, en dit is ondermeer te wijten aan te hoge innames van suiker, vetten alsook keukenzout, en de toediening van smaakversterkers (bv. glutamaten). Dit alles gaat bovendien gepaard met een tekort aan beweging. De jaarlijkse kosten van deze aandoeningen kunnen geschat worden op 5 miljard euro in België en meer dan 250 miljard euro in Europa. In deze som zitten de kosten voor medicatie, voor hospitalisatie, amputaties (in extreme gevallen beide benen), oogziekten gaande tot complete blindheid, behandeling van hart- en vaatziekten, speciale diëten, tandverzorging, kosten van de medische staf, meer benodigde ziekenhuisbedden enz. In de raming van de jaarlijkse kosten zitten nog niet de sociale aspecten (bv. werkverzuim) noch die van menselijk lijden. Stevioside is een zeer geschikte suikervervanger. Vanaf het begin zouden we een duidelijk onderscheid moeten maken tussen lage doses van steviol glycosiden gebruikt om te zoeten, en hoge doses waarbij zeer gunstige farmacologische effecten kunnen optreden, maar die bij voorkeur zouden worden voorgeschreven onder medisch toezicht. 1) Lage doses gebruikt als zoetstof. De voordelen van stevioside als zoetstof of als dieetsupplement zijn talrijk. De maximum dagelijkse inname wordt geschat als lager dan 200 mg. Een epidemiologische studie in Thailand toonde een dagelijkse inname aan van ongeveer 100 mg. Het is een stabiele zoetstof zonder caloriën, en het behoudt goede tandhygiëne door vermindering van de suikerinname. Deze lage doses zijn volstrekt veilig voor gezonde personen, maar ook voor diabetici (type 1 en 2) alsook voor phenylketonurie-patiënten (PKU), Candida patiënten en zwaarlijvige personen. Deze lage doses hebben alleen maar zoetende eigenschappen zonder farmacologische effecten. Een overzicht van de wetenschappelijke liteuur over toxicologische studies werd gepubliceerd ter gelegenheid van een internationaal symposium gehouden aan de KULeuven (Leuven, België) over de Safety of stevioside (Geuns, 2004). Wetenschappers uit diverse landen kwamen tot het besluit dat stevioside volstrekt veilig is:

3 - de lethale dosis is zeer hoog (15-20 g/kg lichaamsgewicht), - slechts kleine hoeveelheden zijn nodig om te zoeten, - stevioside is niet carcinogeen. Integendeel, er is aangetoond dat stevioside borstkankers reduceert bij ten. In muizen, waarbij men met chemicaliën huidkankers induceerde, werden het aantal en de ontwikkeling van de kankers sterk afgeremd door hoge doses stevioside, zowel bij toediening aan de huid als bij orale inname (Toyoda et al., 1997; Yasukawa et al., 2002; Konoshima and Takasaki, 2002; Takasaki et al., 2008), - de opname en het metabolisme van stevioside werden bestudeerd in menselijke vrijwilligers (Simonetti et al., 2004; Geuns et al., 2004, 2006, 2007). Stevioside wordt niet opgenomen door de ingewanden (Koyama et al., 200a; Geuns et al., 200). Enkel de bacteriën van het colon kunnen stevioside afbreken tot steviol. Een deel hiervan wordt wel opgenomen en in de lever gemetaboliseerd tot steviol glucuronide dat wordt uitgescheiden in de urine. Er is geen accumulatie van steviol in het lichaam. Vrij steviol kon niet teruggevonden worden in het bloed. - Hoewel steviol een zwakke mutagene activiteit vertoonde in een zeer gevoelige stam van Salmonella typhimurium TM 677 (bacterie), waren zelfs zeer hoge concenties steviol zonder effect in in vitro proeven met menselijke lymphoblastoïde cellijnen alsook in in vivo proeven met muizen (tot 2 g/ kg lichaamsgewicht; Sekihashi et al., 2002)! In dit opzicht is het zeer interessant te noteren dat het voorkomen van kankers in Japan zeer laag is, hoewel stevioside al sinds meer dan 40 jaren gebruikt wordt. Natuurlijk, de kwaliteit van het voedsel en levensstijl zijn hierbij ook belangrijke factoren. - stevioside heeft niet het minste effect op nelijke of vrouwelijke vruchtbaarheid, noch op de ontwikkeling van embryo of foetus. Voorheen werden geruchten omtrent effecten op nelijke fertiliteit verspreid door de tegenstanders van stevioside. Tegengesteld aan deze geruchtenmolen, heeft stevioside geen enkele invloed op nelijke noch vrouwelijke vruchtbaarheid. Men kan zelfs hoge doses stevioside gebruiken om de bloeddruk te verlagen, zonder invloed op de nelijke potentie! (Hsieh et al., 200). De verhaaltjes zijn gebaseerd op een proef met ten (Melis, 1999). In die proef werden zeer jonge jes (50g) geforceerd gevoederd met extracten afkomstig van g droge Stevia blaadjes per dag. Dit is een zeer grote hoeveelheid. mgerekend geeft dit 5.4 g droge Stevia blaadjes/kg lichaamsgewicht bij het begin van de proeven (jes wegen dan 50 g) en.75 g/kg lichaamsgewicht bij het einde (ten wegen dan 194 g). Voor een volwassen persoon van 65 kg betekent dit extracten van.47 kg droge Stevia blaadjes of ongeveer 4.7 kg (!) verse bladeren/dag, oftewel meer dan 50% van het lichaamsgewicht! De betekenis van zulke proeven, waarin trouwens maar alleen een extreem hoge concentie werd getest, kan duidelijk in vraag gesteld worden. Indien we een steviol glycoside

4 gehalte van 10% van het drooggewicht aannemen, wil dat ook zeggen dat de jonge dieren 5. g steviol glycosiden/kg kregen toegediend en de oude 1. g/kg.

5 Tabel 1 geeft de ADI waarden zoals gevonden in de liteuur of berekend uit gegevens uit de literauur. ADI (mg/kg BW) 7.98* reba reba reba 22.7 reba 20 reba 6.25** 5.5* 12.5*** 25*** SVeq. (mg/k g * rganism Wistar hamster F44 NAEL (mg/kg) Duion experiment (in months) 24 # geneions 2 geneions 2 geneions ; Reference Xili et al Akashi & Yokoyama, 1975 Mitsuhashi,1981 Aze et al., 1991 Yodyingyad & Bunyawong 1991 Curry & Roberts, 2008 Curry & Roberts, 2008 Cury et al., 2008 Cury et al., 2008 Nikiforov & Eapen, 2008 Wasuntarawat et al., 1998 Yamada et al., 1985 Chan et al., 2000 Hsieh et al., 200 FSANZ 2008 JECFA 2008 EFSA 14 April 2010 * De waarde van de groep van Xili et al. (1992) moet worden aanzien als een minimale ADI gezien de auteurs geen hogere concenties testten dan g/kg BW. Deze hoogste concentie was zonder enig effect. ** De waarde bekomen voor hamsters moet ook besproken worden. In dit geval werd zuiver steviol gevoederd aan de dieren en dit steviol kan rechtstreeks worden opgenomen. De opname van stevioside en rebaudioside A is extreem laag (Geuns et al., 200; Koyama et al., 200). *** De waarden gegeven voor mensen werden berekend gebruik makend van de gegeven BMI s en een veronderstelde lengte van 1.6 m van de Chinese vrijwilligers. Een afwijkende lengte veronderstellen veroorzaakt slechts kleine schommelingen in de ADI. Hoe dan ook, zijn waarde is in de range van andere waarden gegeven in Tabel 1. Tijdens de 69 ste meeting van de Joint Expert Committee for Food Additives van de WH (JECFA; June 2008), werd een definitieve Allowable Daily Intake (ADI) van 0-4 mg/kg BW (uitgedrukt als steviol equivalenten) voorgesteld (veiligheidsfactor 100x). De ADI wordt als steviol equivalenten uitgedrukt omdat alle steviol glycosiden met verschillende molecuulgewichten door bacteriën in het colon worden afgebroken tot steviol. Deze ADI komt overeen met 10 mg stevioside of 12 mg rebaudioside A. Deze ADI nog altijd beneden deze die zou kunnen berekend worden uit de resultaten van Hsieh et al. (200) of die welke berekend werd uit experimenten met dieren (Tabel 1) Een ADI van 10 mg steviolequivalenten zou heel goed mogelijk kunnen zijn. In April 2010 accepteerde EFSA (European Food Safety Authority) dezelfde ADI-waarde (0-4 mg steviolequivalenten/kg lichaamsgewicht). 2) Farmacologische effecten. Hoge doses stevioside (250 mg driemaal per dag gaande tot 500 mg driemaal per dag) verlaagden de bloeddruk van patiënten met hoge bloeddruk en normale bloed glucose gehalten (Chan et al., 2000; Hsieh et al., 200). Bloed biochemische parameters waaronder lipiden en glucose vertoonden geen significante verschillen. Er werden geen significante negatieve effecten waargenomen en onderzoek naar de kwaliteit van het leven vertoonde een duidelijke verbetering van de levenskwaliteit. Er werd geen vermindering van nelijke potentie vastgesteld (Hsieh et

6 al., 200). Hoge doses stevioside hebben ook de mogelijkheid om type 2 diabetes te behandelen. Recent werd aangetoond dat orale inname van stevioside een duidelijke vermindering van het bloedglucose bewerkstelligde na een testmaaltijd (Gregersen et al., 2004). De afscheiding van insuline is stevioside concentie-afhankelijk in de eilandjes van Langerhans van muizen alsook in een menselijke β-cellijn. Bovendien is stevioside actief in een bloedglucose-concentieafhankelijke wijze, i.e. het is inactief bij basale glucose gehalten en het is enkel acitef als de glucosegehalten hoger zijn dan 5.6 mm (100 mg/100dl). p deze wijze leidt stevioside niet tot hypoglycaemie (Jeppesen et al., 1996, 2000). Stevioside verhoogt bovendien de insuline gevoeligheid alsook het glucosetransport in skeletspieren van obese Zucker ten (Lailerd et al., 2004). Stevioside vermindert bovendien de afscheiding van glucagon in de α-cellijn TC1-6 (Hong et al., 2006). Het is echter nog nodig om meer proeven te doen met menselijke vrijwilligers om te evalueren of al de bij dieren en bij in vitro bio-assays waargenomen farmacologische effecten, ook daadwerkelijk optreden bij de mens. Gezien enkel steviol glucuronide werd gedetecteerd in het bloed, zou deze verbinding het actieve product kunnen zijn dat hogergenoemde farmacologische effecten veroorzaakt (Geuns et al., 2006, 2007). Zeer recent toonden Geeraert et al. (2009) aan dat stevioside behandeling (10 mg/kg BW) van obese muizen de atherosclerotische plaque vorming inhibeerde en geassocieerd was met verbeterde insuline signaling en antioxidatieve verdediging in de bloedvaten. Stevioside had geen effect op het gewicht, maar verlaagde fasting glucose (-18%), insuline (-4%), en cholesterol (-21%). Stevioside behandeling verhoogde Lxrα, Fabp4, en Glut4, Irs1, Irs2, en Insr in wit visceraal vetweefsel, begunstigde adipocyte differentiatie en verbeterde insulin signaling. Verhoogde vetweefseldifferentiatie was geassocieerd met een toename van adiponectin (+98%). Stevioside reduceerde plaque volume in de aortaboog (-22%) door de gehalten te verminderen in de plaque aan macrofagen (-2%), lipiden (-21%) en geoxideerde LDL (-44%). Stevioside behandeling was geassocieerd met een toename in de antioxidatieve verdediging in de vaatwand, zoals verduidelijkt wordt door een toegenomen Sod1, Sod2, en Sod, welke geassocieerd waren met in afname in geoxideerde LDL in de aorta. Bovendien werd er een relatie gevonden tussen adiponectin, insulin signaling en oxidatieve stress in de aorta van met stevioside behandelde muizen. ) De situatie van Stevia en steviol glycosiden in de wereld. In o.a. Brazilië, Paraguay, Zuid-Korea, Maleysië, Mexico, Israël en Japan zijn Stevia blaadjes, alsook steviol glycosiden officieel toegelaten als lage-calorie zoetstof. In de USA zijn Stevia blaadjes en opgezuiverde extracten toegelaten als dieetsupplement sinds Er mag evenwel geen melding gemaakt worden van zijn zoetende eigenschappen, want dan is het weer verboden! In 2000 weigerde de Europese Commissie Stevia of stevioside respectievelijk als een novel

7 food of voedseladditief toe te laten, omdat er een gebrek was aan kritische wetenschappelijke liteuur over Stevia en de tegenspraken tussen geciteerde studies met betrekking tot mogelijke toxicologische effecten van stevioside en vooral dan zijn aglycon steviol. De ADI voorgesteld door JECFA in 2008 wordt niet geaccepteerd in de EU (EFSA) en de USA (FDA). In Europa werden einde 2005 Stevia en zijn extracten wel toegelaten als een additief in diervoeding. In 200 heeft FSANZ (Food Standards Australia New Zealand) Stevia en zijn steviol glycosiden goedgekeurd in zijn Listed medicines in Australia (FSANZ, 2007). Sindsdien werden er nog geen schadelijke neveneffecten gemeld bij de Therapeutic Goods Administion. Deze mededeling komt van FSANZ zelf en is daarom zeer waardevol. In 2008 heeft FSANZ het gebruik van steviol glycosiden toegelaten in Australië en Nieuw Zeeland (ADI 0-4 mg steviol equivalenten/kg BW). In december 2009 kende de FDA (USA) het GRAS-statuut toe aan rebaudioside A (>97% zuiverheid). Momenteel werden door de Europese Stevia Associatie ( 2 nieuwe dossiers ingediend. Een eerste dossier bevat de vraag om Stevia gedroogde blaadjes toe te laten als Novel Food in Europa. Het werd op 9 augustus 2007 ingediend in Berlijn, en een samenvatting ervan is te raadplegen op de website van EUSTAS. Een tweede dossier is een aanvraag om steviolglycosiden toe te laten als voedseladditief en dat werd ingediend bij EFSA (Parma) op 26 september Een samenvatting is tevens te raadplegen op de EUSTAS-website. Gezien het vele werk van EFSA zal men pas na juni 2009 starten met de lectuur van het dossier. Een beslissing wordt verwacht tegen voorjaar Sinds 1 september 2009 is rebaudioside A met een zuiverheid > 95% toegelaten in Frankrijk. Sinds de zomer 2009 heeft het totale mengsel van steviolglycosiden (>95% zuiverheid) het GRAS statuut bekomen in de USA. p 14 april 2010 publiceerde EFSA een positieve opinie over steviolglycosiden waarbij zowel zuiver rebaudioside A als het mengsel van steviolglycosiden een positieve vermelding kregen. p 4 juli 2011 keurde het Standing Committee van de EU het steviolglycoside-dossier goed en accepteerde een ADI tussen 0-4 steviolequivalenten. De mengsels steviolglycosiden moeten een zuiverheid hebben van 95 % met de bijkomende eis dat de som van stevioside en rebaudioside A minstens 75 % in het mengsel moet vertegenwoordigen. De publicatie van Annex II wordt verwacht tegen einde oktober/begin november. Twintig dagen na publicatiedatum zijn steviolglycosiden toegelaten in Europa in de categorieën waarvoor toelating is gevraagd en met inachtname van de maximumgehalten voor de verschillende voedselcategorieën. - Geuns J.M.C.: Stevia en steviolglycosiden (2010): de naakte waarheid over stevia of de politiek in zijn blootje. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp.108.

8 Naast deze Nederlandstalige versie, zijn ook de Franse en Engelse versie reeds verschenen. Een Duitse en Spaanse versie is in druk en kunnen worden besteld bij ). - Geuns J.M.C. (2011) La Stévia et les glycosides de stéviol : Rien que la vérité sur la Stévia ou la politique mise à nu. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp Geuns J.M.C. (2011): Stevia and steviol glycosides : the naked truth about Stevia or the politics laid bare. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp Geuns J.M.C. (2011): Estevia y los glicósidos de esteviol: La realidad sobre la Estevia o la política al desnudo. Stevia and steviol glycosides : the naked truth about Stevia or the politics laid bare. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp. 108 (in druk). - Geuns J.M.C. (2011): Stevia und Steviol-Glykoside: Die nackte Wahrheit über Stevia oder die Aufdeckung einer politischen Agenda. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp. 108 (in druk). Liteuur: Akashi H. and Yokoyama Y., (1975) Security of dried-leaf Extracts of Stevia. Toxicological Tests. Food Industry 18, 4-4. Aze, Y., K. Toyoda, K. Imaida, S. Hayashi, T. Imazawa, Y. Hayashi and M. Takahashi (1991) Subchronic oral toxicity study of stevioside in F44 s; Bulletin of National Institute of Hygenic Science 109, Chan P., Tomlinson B., Chen Y.-J., Liu J.-C., Hsieh M.-H. and Cheng J.-T. (2000) A double-blind placebo-controlled study pf the effectiveness and tolerability of oral stevioside in hu hypertension. Br. J. Clin. Pharmacol. 50, Geeraert B., Crombé F., Hulss M., Benhabilès N., Geuns J., Holvoet P.: Natural sweetener stevioside inhibits atherosclerosis by increasing the antioxidant defence in obese, insulin-resistant mice pp in Proceedings of the rd EUSTAS Stevia Symposium Stevia in Europe July 1 st 2 nd 2009, KULeuven, Belgium Ed.: Jan M.C. Geuns, ISBN: Geuns J.M.C. (200) Molecules of interest: Stevioside. Phytochemistry 64, Geuns J.M.C. (2004) Review: The safety of stevioside used as a sweetener. p In: Geuns J.M.C. and Buyse J. (Eds.). Proceedings of the first symposium Safety of stevioside Leuven, April 16, Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium. ISBN: , pp Geuns J.M.C. (2010) Stevia and steviol glycosides. Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium, ISBN: , pp. 07. Geuns J.M.C., Augustijns P., Mols R., Buyse J.G., Driessen B., (200) Metabolism of stevioside in pigs and intestinal absorption characteristics of Stevioside, Rebaudioside A and Steviol. Food Chem. Toxicol. 41, Geuns J.M.C., Buyse J., Vankeirsbilck A. and Temme L. (2004) About the safety of stevioside used as a sweetener. p In: Geuns J.M.C. and Buyse J. (Eds.). Proceedings of the first symposium Safety of stevioside Leuven, April 16, Euprint Ed., Parkbosstraat, 001 Heverlee, Belgium. ISBN: , pp Geuns Jan M.C., Johan Buyse, Annelies Vankeirsbilck, Elisabeth H.M. Temme, Frans Compernolle, Suzanne Toppet (2006) Identification of Steviol Glucuronide in Hu Urine. J. Agric. Food Chem. 54, Geuns Jan M.C., Johan Buyse, Annelies Vankeirsbilck, Elisabeth H.M. Temme (2007) Stevioside Metabolism by Hu Volunteers. Experimental Biology and Medicine 22(1), Gregersen, S., Jeppesen, P.B., Holst, J.J., and Hersen, K. (2004) Acute effects of the diterpene glucoside, stevioside, in type 2 Diabetic patients. Metabolism 5, 7-76.

9 Hong, J., Chen, L., Jeppesen, P.B., Nordentoft, I., Hersen, K. (2006) Stevioside counteracts the α-cell hypersecretion caused by long-term palmitate exposure. Am. J. Physiol. Endocrinol. Metab. 290, E416- E422. Hsieh MH, Chan P, Sue YM. (200) Efficacy and tolerability of oral stevioside in patients with mild essential hypertension: a two-year, randomized, placebo-controlled study. Clin Ther 25, JECFA (2004) publications/jecfa/en/summary6final.pdf+jecfa+2004&hl=en&ie=utf-8&client=pub Jeppesen, P.B., Gregersen, S., and Hersen, K. (1996) Stevioside and steviol stimulate insulin secretion from isolated mouse islets. Diabetologia A125: 472. Jeppesen, P.B., Gregersen, S., Poulsen, C.R., and Hersen K. (2000) Stevioside acts directly on pancreatic beta cells to secrete insulin: Actions independent of cyclic adenosine monophosphate and adenosine triphosphate-sensitive K-channel activity. Metabolism 49: Jeppesen, P.B., Gregersen, S., Rolfsen, S.E.D., Alstrup, K.K., and Hersen, K. (2002) Antihyperglycemic and insulinotropic actions of stevioside in normal and diabetic Goto-Kakizaki (GK) s. Phytomedicine 9: Jeppesen, P.B., Gregersen, S., Rolfsen, S.E.D., Jepsen, M., Colombo, M., Agger, A., Xiao, J., Kruhøffer, M., Ørntoft, T., and Hersen, K. (200) Anti-hyperglycemic and blood pressure-reducing effects of stevioside in the diabetic Goto-Kakizaki (GK). Metabolism 52: Konishima, T., Takasaki, M., (2002) Cancer-chemopreventive effects of natural sweeteners and related compounds. Pure Appl. Chem. 74, Koyama, E., Sakai, N., hori, Y, Kitazawa, K, Izawa,., Kakegawa, K., Fujino, A., Ui, M., (200a) Absorption and metabolism of the glycosidic sweeteners, Stevia related compounds in hu and. Food and Chemical Toxicology 41, Koyama, E., Kitazawa, K, hori, Y, Izawa,., Kakegawa, K., Fujino, A., Ui, M., (200b) In vitro metabolism fo the glycosidic sweeteners, Stevia mixture and enzymatically modified Stevia in hu intestinal microflora. Food and Chemical Toxicology 41, Lailerd N, Saengsirisuwan V, Sloniger JA, Toskulkao C, Henriksen EJ. (2004) Effects of stevioside on glucose transport activity in insulin-sensitive and insulin-resistant skeletal muscle. Metabolism 5, Melis M.S. (1999) Effects of chronic administion of Stevia rebaudiana on fertility in s. J. Ethnopharmacology 167, Mitsuhashi H. (1981) Safety of stevioside. In Tama Biochemical Co. Ltd. Report on Safety of Stevia. pp Sekihashi K., H. Saitoh and Y.F. Sasaki (2002) Genotoxicity studies of Stevia extract and steviol by th comet assay. J. Toxicol. Sc., 27, supplement I, 1-8. Simonetti P., Gardana C., Bramati L. and Pietta P.G. Bioavailability of Stevioside from Stevia rebaudiana in hu volunteers: preliminary report. (2004) p in Geuns, J.M.C. and Buyse, J. Eds. Proceedings of the first symposium on the Safety of Stevioside. KULeuven, Euprint Editions ISBN , pp Takasaki M., T. Konoshima, M. Kozuka, H. Tokuda, J. Takayasu, H. Nishino, K-H Lee (2008) Cancer preventive agents. Part 8: Chemopreventive effects of stevioside and related compounds. Bioorganic & Medicinal Chemistry (2008), doi: /j.bmc Toyoda, K., H. Matsui, T. Shoda, C. Uneyama, K. Takada and M. Takahashi (1997) Assessment of the Carcinogenicity of Stevioside in F44 Rats; Food and Chemical Toxicology 5, Wasuntarawat C., P. Emcharoen, C. Toskulkao, P. Mungkornkarn, M. Suttajit and T. Glinsukon (1998) Developmental Toxicity of Steviol, a Metabolite of Stevioside, in the Hamster; Drug and Chemical Toxicology 21, Xili L., B. Chengjiany, X. Eryi, S. Reiming, W. Yuengming, S. Haodong and H. Zhiyian (1992) Chronic oral Toxicity and Carcinogenicity Study of Stevioside in Rats. Fd Chem. Toxic. 0(11), Yasukawa, K., Kitanaka, S., Seo, S., (2002) Inhibitory effect of stevioside on tumor promotion by 12-tetradecanoylphorbol-1-acetate in two-stage carcinogenesis in mouse skin. Biol. Pharm. Bull. 25, Yodyingyuad V. and S. Bunyawong (1991) Effect of stevioside on growth and reproduction. Hu Reproduction, 6 (1),