ons kenmerk BAOZW/U

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal Vaste commissie voor OCW Postbus EA 'S-GRAVENHAGE doorkiesnummer (070) betreft nieuwe cultuurvisie en uw inzet voor een volwaardige culturele basisinfrastructuur uw kenmerk ons kenmerk BAOZW/U bijlage(n) datum 16 juni 2011 Geachte leden, Op 10 juni heeft het kabinet Meer dan kwaliteit: een nieuwe visie op cultuurbeleid laten verschijnen. In het kader van het bestuurlijk overleg dat staatssecretaris de heer drs. H. Zijlstra tevoren met VNG/gemeenten en IPO/provincies heeft gevoerd hebben wij hem dringend verzocht om zijn aandeel in een gespreide culturele basisinfrastructuur (BIS) te houden. Hieraan heeft hij echter onvoldoende gehoor gegeven. De nieuwe cultuurvisie slaat per 2013 grote gaten in steden en regio s: ze leidt tot culturele knelpunten in plaats van kernpunten. Wij moeten helaas constateren dat de territoriale gevolgen van het voorgenomen beleid onverwacht groot en negatief dreigen te worden. En wij dringen er dan ook ter sterkste bij u als volksvertegenwoordigers op aan om dit te herstellen. Dit is gepast gelet op eerdere financiële taakafspraken tussen Rijk en gemeenten en noodzakelijk ter wille van een volwaardige culturele basisinfrastructuur verspreid over het land. Hiervoor is naar onze mening in elk geval zeker 20 miljoen rijksgeld per jaar extra nodig ten behoeve van de in de BIS overblijvende producerende veelal grootschalige kern instellingen. Wij rekenen terzake op uw inzet. Voorts moet opgemerkt worden dat er ook bij de rijksfondsen problemen te voorzien zijn. Zij zullen veel minder middelen ontvangen, terwijl steeds meer voor de cultuur en het land belangrijke (voormalige BIS-) instellingen in het ontwikkel- en middensegment op hen een beroep zullen moeten doen. Ondersteunende instellingen in de BIS moeten wat ons betreft beknopt en degelijk zijn, maar wij zien dat ze soms te fors gekort worden. Wij starten onze brief met ons oordeel over de huidige kabinetsinvulling van de taakverdeling tussen de overheden. En we gaan in op de speer- en uitgangspunten. Daarna richten we onze blik op algemene kwesties zoals fondsen, sectorinstituten, festivals en ontwikkelinstellingen. We eindigen met sectorale aandachtspunten c.q. het onderdeel van de visie met de meest concrete pijn voor gemeenten. VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

2 Taakverdeling overheden 1. Ons referentiekader Wij beoordelen de visie aan de hand van de taakverdeling tussen de overheden. De Wet op het specifiek cultuurbeleid bepaalt dat het Rijk belast is met het scheppen van voorwaarden voor het in stand houden, ontwikkelen, sociaal en geografisch spreiden of anderszins verbreiden van cultuuruitingen. Het laat zich daarbij leiden door overwegingen van kwaliteit en verscheidenheid. Voorts geldt in algemene zin: Rijk/indirecte ondersteuning, provincies/directe ondersteuning en gemeenten/uitvoerend werk. In de kunsten komt daar nog bij: Rijk/productie en gemeenten/afname (de provinciale distributietaak is op de achtergrond geraakt). Voor het erfgoed zijn er onder andere de Archief- en Monumentenwet. Voorts stimuleert het Rijk activiteiten door bekostiging van ontwikkeling, experimenten en voorbeeldprojecten plus programma s met de medeoverheden. 2. Invulling in functies helder Wij prijzen het dat het kabinet heeft gekozen voor een duidelijke eigen taak met name ten aanzien van de instellingen in de BIS. Bij de stelselwijziging van 2009 hebben wij daar tevergeefs om verzocht. Voorts wordt het toen gestarte denken in functies en niet in instellingen doorgezet. De visie geeft helder aan welke functies het kabinet wenst en hoeveel subsidie het daarvoor wil uittrekken. De relatie met de landelijke culturele keten wordt evenwel onvoldoende gelegd en met de culturele keten/infrastructuur ter plaatse al helemaal niet. Speer- en uitgangspunten 1. In algemene zin akkoord In de brief van de staatssecretaris bij de adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur van december waren de prioriteiten: internationale top, regionale spreiding en creatieve industrie. Thans worden hieraan toegevoegd: cultuureducatie, vernieuwing/talent en geven aan cultuur. Deze speerpunten ontmoeten bij ons geen kritiek. Wel hopen wij dat de samenwerking met de gemeenten ten aanzien van creatieve industrie door het Rijk opnieuw wordt opgepakt. En gelet op de visie gaan we uit van verdere samenwerking met betrekking tot cultuureducatie. 2. Territoriaal inadequaat zonder afdoende motivatie In het regeerakkoord is terecht vermeld dat in alle regio s een hoogwaardig kwalitatief aanbod blijft bestaan. In de brief met uitgangspunten voor het cultuurbeleid staat voorts dat het kabinet een kleinere BIS wil, geconcentreerd in geografische kernpunten. Hierin komen cultuur en bedrijvigheid samen. Zij beschikken over zowel rijksgefinancierd als lokaal aanbod dat een groot publiek bereikt. In de adviesaanvraag aan de Raad voor Cultuur is verzocht om daarover nader advies uit te brengen. De Raad is er, ondanks achtergrondinformatie van gemeenten en van ons, helaas nauwelijks in geslaagd om een heldere en consistente visie terzake te formuleren. Veelal gaat hij in op de landelijke keten en niet op de culturele keten/infrastructuur die in een stad noodzakelijk is om lokaal en landelijk van betekenis te zijn. In de nieuwe cultuurvisie van het kabinet staat dat het in de kernpunten gaat om de aanwezigheid van aanbod, afname, opleiding, ontwikkeling, doorstroming, coproducties en uitwisseling. Deze ketenbenadering kunnen wij delen. Maar er staat ook: Niet in elk kernpunt hoeft hetzelfde aanbod aanwezig te zijn. Dat is afhankelijk van het regionale profiel, de reisbereidheid van het publiek en van kenmerken van sectoren. En vervolgens leidt dit nieuwe uitgangspunt zonder afdoende motivatie voor sommige kernpunten tot nagenoeg geen enkel BIS-aanbod meer. Het gaat er naar onze mening om dat er verspreid door het land sprake blijft van culturele piramides voorzien van een complete keten en infrastructuur. Daar moeten kunstenaars afdoende mogelijkheden krijgen bij hun talentontwikkeling c.q. culturele carrières en dienen burgers kennis te kunnen nemen van de diverse vormen van kunst en cultuur. VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

3 Wij vertrouwen op uw medewerking zodat er alsnog in een adequate territoriale uitwerking van het regeerakkoord en de uitgangspuntenbrief wordt voorzien. Zie met name het onderdeel podiumkunsten later in deze brief. Voorts wijzen wij u voor de volledigheid op algemene afspraken die het Rijk eerder heeft gemaakt ten aanzien van voorzieningen in Friesland en Almere, welke ook in de cultuurvisie uitgewerkt zouden moeten worden. Fondsen Wij zijn van mening dat er in elke sector een fonds moet zijn. Deze fondsen waren oorspronkelijk primair bedoeld voor incidentele stimulering. Wij constateren dat de laatste jaren steeds meer structurele taken naar hen zijn overgeheveld. 1. Relatie met gemeenten beter (wettelijk) regelen Er gaan steeds meer (deels) rijksgesubsidieerde instellingen, met name in het ontwikkel- en middensegment, die essentieel zijn voor de lokale culturele infrastructuur naar de fondsen. Wij constateren dat de fondsen vanaf 2013 geen vierjarige exploitatiesubsidies meer mogen verstrekken, maar slechts tweejarige subsidies voor activiteiten van landelijke betekenis. Dit betekent dat de betrokken instellingen ook elders gelden moeten zien te verwerven. Matching door gemeenten is geen voorwaarde maar wel een pré. Onhelder is nog wat tot de gemeentelijke matchingsbijdrage gerekend mag worden. Zo steken gemeenten veel geld in de huisvesting. Wij verzoeken u twee zaken (wettelijk) te doen regelen in belang van veld en gemeenten: de juridische en financiële relatie tussen medeoverheden en fondsen als beide subsidiëren. 2. Fusie tussen Fonds Podiumkunsten en Cultuurparticipatie ongewenst Het kabinet wil vijf rijksfondsen: beeldende kunst (incl. erfgoed), creatieve industrie, film, letteren en podiumkunsten gecombineerd met cultuurparticipatie. De laatste combinatie achten wij niet gewenst. Cultuurparticipatie richt zich vooral op niet-professionals en heeft linken met sociale cohesie, burgerschap e.d. Deze elementen zijn bij de beoordeling van aanvragen van belang naast het kwaliteitsaspect. Het huidige Fonds is dan ook terecht meer dan een subsidiegever: gelet op ontwikkelingen in de samenleving maakt het vernieuwende programma s. Voorheen was een deel van de cultuurparticipatie ondergebracht bij het podiumkunstenfonds. Door de onderscheiden doelstellingen was dit geen succes, wij raden dan ook af om dit te herhalen. Indien het kabinet wil bezuinigen kan ook overwogen worden om fonds en kennisinstituut samen te voegen, alhoewel tegelijk subsidiëren én ondersteunen risico s kan hebben. Wij geven voorts in overweging om bij het letterenfonds ook de bibliotheken te betrekken. Thans moet steeds gezocht worden naar methoden/organen om een stimuleringsregeling bij aan te haken. Sectorinstituten Wij zijn van oordeel dat elke sector ondersteuning behoeft, in principe via een beknopt maar gedegen sectorinstituut. Dit spoort bovendien met de eerdere taakverdeling tussen de overheden, die bij de stelselwijziging van 2009 door het Rijk bekrachtigd en zelfs verduidelijkt is. 1. Erfgoed: ook musea verdienen ondersteuning Het kabinet wil de taken inzake archieven, archeologie en monumenten onderbrengen bij de twee rijksdiensten: dit kunnen wij billijken, want het vergroot de herkenbaarheid voor de onderscheiden sectoren. Wel moet er daarnaast een regeling getroffen zodat ook musea ondersteund blijven worden. 2. Kunsten: gezaghebbend instituut nodig Voorts zijn wij van oordeel dat zeker de kunsten een sectorinstituut verdienen. Juist omdat productie en afname hier in verschillende handen zijn, moet er een gezaghebbende instelling zijn die één gezicht naar buiten laat zien zowel in ons land als daarbuiten. Wij misten al een instituut in de beeldende kunst, nu dreigt hetzelfde te gebeuren bij muziek en theater. VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

4 Bovendien wordt er wel erg lichtvaardig gedacht over het afstoten van de erfgoedtaak. Deze kan niet zomaar verdwijnen, maar dient helder te worden belegd. 3. Overige: soms vraagtekens bij hoogte middelen De plannen voor de ondersteuning van bibliotheken, creatieve industrie, cultuureducatie/ amateurkunst, volkscultuur, film en letteren ontmoeten bij ons geen bezwaar. Maar wij hebben wel vraagtekens of voldoende activiteiten geleverd kunnen worden bij de beoogde halvering van de middelen voor bibliotheken en cultuureducatie/amateurkunst. Voorts gaan we er van uit dat, gezien de doelstellingen van het kabinet, ook het landelijke instituut dat cultureel ondernemerschap van kunstenaars en culturele instellingen ondersteunt per 2013 van rijkssubsidie verzekerd blijft. Festivals en ontwikkelinstellingen 1. Festivals: tenminste één vakfestival per sector handhaven Bij de stelselwijziging per 2009 was het principe: rijkssubsidie voor één vakfestival per sector waar internationale presentaties plaatsvinden en het discours wordt gevoerd. Hiermee werd soepel omgegaan met name bij sectoren met veel subdisciplines. De Raad lijkt van het genoemde principe af te stappen in zijn advies en vult dit onderdeel per sector verschillend in. Ditzelfde doet het kabinet. Wij raden u aan wel vast te houden aan het principe, want ook dan verliezen gemeenten al structurele rijkssubsidie voor belangrijke festivals binnen hun grenzen. 2. Ontwikkeling: ook instellingen kunnen een relevante rol spelen Per 2009 is afgesproken dat er voor elke sector in de BIS een of meerdere ontwikkelinstellingen zouden zijn. Eerder traden de fondsen veelal als subsidiënt van de functie ontwikkeling op. Naast productiehuizen en presentatie-instellingen rekenen wij ook de post-academische instellingen hiertoe. Wij zien dat de Raad helaas ook hier niet consistent is in zijn benadering. Het kabinet volgt over het algemeen een uitsterfbeleid. Wij hebben het volgende oordeel. - De post-academische instellingen vallen in de opvatting van het kabinet in tegenstelling tot het Raadsadvies uit de BIS maar zelfs ook uit de OCW-cultuursubsidies. Deze zijn er in de beeldende kunst, film en muziek/muziektheater. Het kabinet is (wellicht niet geheel ten onrechte) van oordeel dat dit primair een onderwijsaangelegenheid is, die in elk geval niet vanuit cultuur betaald moet worden. Alternatieven: onderwijsdeel van OCW, zelf betalen/lenen door cursisten, sponsors e.d. Zoals eerder door ons gevraagd is er in dit bijzondere geval een overgangstermijn bepaald. Immers deze instellingen zijn landelijk en lokaal van grote betekenis, ook cultureel. - Het kabinet wil in tegenstelling tot de Raad per 2013 een subsidiestreep door de productiehuizen podiumkunsten zetten. Zij waren bedoeld voor talentbegeleiding, maar zijn naar de mening van de staatsecretaris vooral eigen producties gaan maken. Dit zou het overaanbod versterken. Bovendien gaan de podiumkunstvoorzieningen nieuwe stijl aan talentbegeleiding doen en kan het Fonds Podiumkunsten ontwikkelactiviteiten bekostigen. Enerzijds begrijpen wij de bedenkingen van het kabinet. Anderzijds geldt dat de productiehuizen vaak een onontbeerlijke schakel in de culturele keten vormen. Bovendien richten zij zich op andere genres dan de reguliere grote gezelschappen.tot slot kan men ook stellen: productiehuizen voorkomen wildgroei van niet of weinig kansrijke groepen. Wij raden u aan per 2013 niet zozeer de rechtsvorm maar de activiteit bij de beoordeling centraal te doen stellen. Indien een productiehuis op kwalitatief goede wijze een relevante ontwikkeling stimuleert, dan moet ook deze dat met fondssubsidie kunnen blijven doen. - Er blijven in de BIS zes regionaal gespreide presentatie-instellingen beeldende kunst. Nu zijn dat er elf. Het nieuwe Fonds voor beeldende kunst en erfgoed mag geen exploitatiesubsidies meer aan deze laatste verstrekken. Toch kunnen deze instellingen van belang zijn binnen de culturele keten. In lijn met onze bovenstaande redenering - niet de rechtsvorm maar de activiteit telt bepleiten wij VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

5 dat ook zij in de toekomst in aanmerking blijven komen voor subsidies ten behoeve van activiteiten die voldoen aan de fondsdoelstellingen. - De acht ontwikkelinstellingen architectuur, vormgeving en nieuwe media vallen uit de BIS. Wel kan het nieuwe Fonds voor creatieve industrie activiteiten gericht op talentontwikkeling en research & development subsidiëren. Ook in dit geval zijn wij er voorstander van dat de huidige ontwikkelinstellingen, die deels van groot belang zijn voor gemeenten, in aanmerking blijven komen voor subsidies ten behoeve van activiteiten die voldoen aan de fondsdoelstellingen. Sectorale aandachtspunten Wij belichten in het onderstaande de punten van grote financiële en/of politiek-bestuurlijke betekenis. Omdat de erfgoed- en archiefvisie een separaat traject volgen zullen wij deze thans niet behandelen. 1. Podiumkunsten: 20 miljoen extra rijksgeld nodig gelet op afspraken met medeoverheden Het Rijk heeft in het verleden bij de zogeheten podiumkunstenoperatie een uitname van omgerekend ongeveer 59 miljoen, met een reguliere korting van 5% per miljoen, uit gemeente- en provinciefonds exclusief G3 gedaan. Hierbij is de betrokken medeoverheden de garantie gegeven dat de spreiding van grootschalige en kwalitatief hoogwaardige voorzieningen met name in de symfoniemuziek en het repertoiretoneel gehandhaafd zou blijven. Voorts zouden alle gezelschappen een reisverplichting houden. De reisverplichting wordt vaag per En het door de medeoverheden ingeleverde bedrag wordt onvoldoende verzilverd in de huidige visie. We zien hiervan in totaal slechts maximaal 36 miljoen terug. Ter toelichting. Er komt 18 miljoen voor muziek en 9,5 miljoen voor theater oftewel samen 27,5 miljoen buiten de Randstad. Voorts zien we ook te weinig terug van de verantwoordelijkheid voor gespreide productie die het Rijk in den brede op zich genomen heeft. Zelfs als we de andere genres meerekenen, 2,5 miljoen voor jeugdtheater, 3,5 miljoen voor opera en 2,5 miljoen voor dans, dan betekent dit nog maar 8,5 miljoen dat ook buiten de Randstad wordt aangewend. Er is derhalve 20 miljoen per jaar extra nodig om de eerdere afspraken met de medeoverheden na te komen. Hiermee moeten in elk geval symfonische muziek, repertoiretoneel, (jeugd)theater, opera en dans een volwaardige en gespreide plek houden in de BIS. Deze 20 miljoen komt overeen met het herstellen van de onevenredige korting die het kabinet volgens ons wil toepassen gelet op de vergelijking die wij hebben gemaakt tussen de beoogde subsidies per 2013 en de subsidies per De thans voorliggende visie heeft grote consequenties voor gemeenten. Gelet op de genoemde uitname uit het gemeentefonds zijn zij in tegenstelling tot hetgeen de visie suggereert ten principale niet inzetbaar om ten behoeve van de productie door BIS-instellingen bij te plussen. Zij moeten immers deels door diverse wet- en regelgeving gedwongen steeds meer subsidie in hun afnametaak steken: alleen al jaarlijks 240 miljoen voor theaters, concertzalen en poppodia. En hun huidige financiële situatie maakt het er ook niet gemakkelijker op om extra geld uit te trekken. Het Fonds Podiumkunsten krijgt op zijn beurt ten aanzien van niet BIS-instellingen en -activiteiten de moeilijke taak om met 46 miljoen oftewel 30% minder subsidie ook nog eens 24 miljoen extra subsidiedruk op te vangen. Gemeenten zullen gelet op hun primaire taak in de afname huiverig zijn om ook in de productie te gaan matchen. Al met al dreigt een verschraling van de infrastructuur. En daar komt de beoogde BTWverhoging helaas naar verwachting nog bij. Dit alles heeft niet alleen gevolgen voor het lokale culturele klimaat maar slaat ook direct neer in de exploitatie van de podia. Een macro-reactie over het dan maar sluiten van een podium, die soms landelijk te horen valt, werkt op lokaal niveau natuurlijk cultureel heel anders uit. Bij de onderstaande berekening geldt vooraf de volgende opmerking. Het gaat ons hierbij nadrukkelijk VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

6 niet om een randstad-regio discussie. Want bijvoorbeeld ook Amsterdam moet veel inleveren met name in het midden- en kleinschalige segment. Maar het Rijk heeft nu eenmaal met de gemeenten buiten de G3 op basis van uitname van gemeentefondsgelden afspraken gemaakt over behoud en spreiding van het grootschalige segment, die het onvoldoende nakomt in de thans voorliggende visie. - Theater korting 9% en jeugdtheater korting 17% exclusief G3 Bij het theater blijven er acht voorzieningen nieuwe stijl verspreid over het land voor volwassenen inclusief research & development, vier grote en vier middelgrote. Er blijven ook acht jeugdtheatergezelschappen. Ondanks de op pagina 3 genoemde afspraken verliest Friesland haar toneelgroep en Almere het jeugdtheater/productiehuis. Dit laatste geldt overigens ook voor Enschede. Voorts moeten de twee grote jeugdtheatervoorzieningen in Amsterdam en Rotterdam financieel inleveren. Volgens ons ten onrechte want zij hebben per 2009 de provinciale jeugdtheatergezelschappen overgenomen en zouden de veelgevraagde grote-zaal jeugdtheater-producties verzorgen. Buiten de G3 wordt per 2013 aan rijkssubsidie in totaal 9,5 miljoen verdeeld: 5 miljoen voor twee grote en 4,5 miljoen voor drie middelgrote voorzieningen. De korting op het theater buiten de Randstad ten opzichte van 2009 bedraagt 1 miljoen oftewel 9%. Voor het jeugdtheater geldt per 2013 buiten de G3 in totaal 2,5 miljoen: vijf keer 0,5 miljoen. De korting op het jeugdtheater buiten de Randstad ten opzichte van 2009 bedraagt 0,5 miljoen oftewel 17%. Hier komt nog bij de grote korting op de twee grote jeugdtheatergezelschappen gevestigd in Amsterdam en Rotterdam maar met een grote-zaaltaak voor het gehele land, namelijk 1,3 miljoen oftewel 57%. - Orkesten korting 39% exclusief G3 Bij de orkesten wijkt de visie af van de Raad voor Cultuur, die twee grote en zes kleine orkesten wilde. Het kabinet wil een internationaal toporkest in Amsterdam en vier andere grote regionale symfonieorkesten. Desgewenst kan men in een groot landsdeel/gebied met een alternatief plan komen. Daarnaast blijven er twee ingekrompen begeleidingsorkesten voor opera en dans respectievelijk met en zonder behoud symfonische taak. Voorts heeft de staatsecretaris toegezegd voor landsdeel Midden/Utrecht de samenhang met het Muziekcentrum van de Omroep te bekijken. Gelet op het belang van de huidige orkesten voor de muzikale infrastructuur c.q. de culturele keten/piramide achten wij blijvende spreiding noodzakelijk. In Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Groningen, Enschede, Arnhem, Tilburg en Maastricht zijn immers hogere muziekvakopleidingen/conservatoria. Hiermee moeten de symfonieorkesten in de BIS een directe verbinding kunnen leggen, waardoor ook gespreid culturele carrières in deze sector mogelijk blijven. Wij zien voorts ten onrechte niets meer terug van de muziekhuis-gedachte waarbij een orkest nieuwe stijl het middelpunt wordt van muzikale en maatschappelijke activiteiten in stad en regio. Buiten de G3 wordt aan rijkssubsidie 18 miljoen voor drie orkesten verdeeld. De korting op de orkesten buiten de Randstad ten opzichte van 2009 bedraagt 9,3 miljoen oftewel 39%. Voor Rotterdam-Den Haag is dit 17%. - Dans korting 50% exclusief G3 In de dans volgt het kabinet grotendeels het advies van de Raad: twee internationale gezelschappen respectievelijk in Amsterdam en Den Haag plus twee andere gezelschappen elders in het land. Vanwege de regionale spreiding willen wij in elk geval zes van de huidige gezelschappen in de BIS houden, zodat ook Rotterdam, Noord, Oost en Zuid bediend blijven worden. Liefst gekoppeld aan jeugddans. Niet alleen in Amsterdam en Den Haag maar ook in Rotterdam, Groningen, Arnhem en Tilburg zijn inmiddels hogere dansvakopleidingen/dansacademies. Hiermee moeten de dansgezelschappen in de BIS een directe verbinding kunnen leggen, waardoor culturele carrières ook in deze sector mogelijk blijven. VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

7 Buiten de G3 wordt per 2013 aan rijkssubsidie naar verwachting maximaal 2,5 miljoen verdeeld. De korting op de dans buiten de Randstad ten opzichte van 2009 bedraagt 2,5 miljoen oftewel 50%. Dit nog afgezien van enkele kleinere (jeugd)dansgezelschappen die uit de BIS verdwijnen. - Opera korting 64% exclusief G3 Ten aanzien van de opera had de Raad een wel heel bijzonder advies uitgebracht. Eén internationaal topgezelschap in Amsterdam handhaven en de rest wegbezuinigen: publiek zou immers willen reizen voor deze voorziening. Het kabinet wil gelukkig ook een reisgezelschap in de BIS houden, zij het met de helft van de huidige rijkssubsidie en de helft van de ongeveer 15 grote podia die thans bediend worden. Mondeling is Enschede als standplaats gemeld, hetgeen betekent dat de opera te Maastricht uit de BIS verdwijnt. Vandaaruit worden eveneens bijna 15 grote podia bediend. Buiten de G3 wordt aan rijkssubsidie 3,5 miljoen verdeeld voor één operavoorziening. De korting op de opera buiten de Randstad ten opzichte van 2009 bedraagt 6,3 miljoen oftewel ruim 64%. Wij achten dit alles een te forse aanslag op deze sector, er is immers veel behoefte aan Nederlandse grootschalige opera. 2. Bibliotheken: aanpassing bibliotheekwetgeving met het oog op toekomstgericht stelsel De bibliotheken kampen al jaren met een dalend aantal uitleningen. Innovatie door digitalisering moet de toekomst van de sector borgen. Het bibliotheekveld is volop in beweging: gemeenten zoeken daarbij naar een toekomstgerichte invulling van de bibliotheekconcept onder financiële omstandigheden die nopen tot bezuinigingen. Het reeds op pagina 4 gemelde korten van het sectorinstituut met de helft van de subsidie strookt niet met de ambitie dit instituut te versterken in zijn positie als regisseur van het bibliotheekveld en aanjager van de innovatie. De Raad voor Cultuur heeft een aantal adviezen gegeven over het bibliotheekstelsel. In onze reactie op de aangekondigde brief van de staatssecretaris over de bibliotheekwetgeving zullen wij nader ingaan op onze visie op het nieuwe bibliotheekstelsel. 3. Musea: belang van alle (vooraanstaande) musea en museumcollecties wegen De Raad voor Cultuur wil een Museumwet, waarin met name de verantwoordelijkheid voor de rijksgesubsidieerde musea en het bestel geregeld worden. Wij zijn van oordeel dat het huidige museumbeleid van het Rijk ten principale onjuist is. Hoewel het aanvankelijk bij de museumoperatie veelbelovend was wordt thans te veel louter gekeken naar de min of meer toevallig verkregen verantwoordelijkheid via eigendom of zorg. Gelet daarop hebben wij dan ook geen behoefte aan een wet voor de lokale/gemeentelijke musea. Waar nodig maken wij afspraken met de landelijke branchevereniging. Indien er in de toekomst een herijking komt dan moet deze zich niet richten op eigendom of zorg maar op belang. Alle (vooraanstaande) musea en museumcollecties moeten hierbij gewogen worden zodat er een helder beeld van de Collectie Nederland ontstaat en zodat de verantwoordelijkheid van Rijk en gemeenten duidelijker wordt afgebakend. In de visie wordt gemeld dat de thans rijksgesubsidieerde musea die de eigen inkomstennorm niet halen per 2013 in een sluimertoestand worden gebracht. Dit betekent wel collectie beheren maar niet open voor publiek. In de jaren erna moeten zij een samenwerkingspartner zoeken. Wij hebben begrepen dat de staatssecretaris hierover in overleg gaat met de twee betrokken gemeenten. VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel

8 Concluderend mag het duidelijk zijn dat wij erg geschrokken zijn van de nieuwe cultuurvisie. Bij minder gespreide kwantiteit dan eerder door het Rijk met de gemeenten afgesproken zal naar onze mening de door het kabinet beoogde meer dan kwaliteit voor de meeste Nederlanders niet bereikbaar zijn. Wij verwachten dan ook dat u hierin verbetering zult bewerkstelligen. Hoogachtend, Vereniging van Nederlandse Gemeenten mr. R.J.J.M. Pans, voorzitter directieraad VNG Postbus 30435, 2500 GK Den Haag Tel