Samen voor een stroomgebied op orde

Transcriptie

1 nieuwsbrief nummer 1 Samen voor een stroomgebied op orde Het gebiedsproces Baakse Beek- Veengoot is een bijzondere. Het waterschap Rijn en IJssel draagt hierbij namelijk niet alleen de zorg voor de zogeheten wateropgave, maar heeft ook de regie over het gehele proces. Dijkgraaf Henk van Brink: We hebben natuurlijk vaker gebiedsprocessen gestart. Gebruikelijk is dat je als deskundigen een plan maakt waarmee je het gebied in gaat. De betrokkenen kunnen dan reageren en wij stellen het plan nog wat bij. In het gebied van de Baakse Beek doen we het anders: daar betrekken we vanaf het begin organisaties en bewoners. Op basis van enkele uitgangspunten en opgaven formuleert het gebied een toekomstvisie en ambities voor hun thema. We zijn in 2009 eerst het gebied ingegaan om goed te luisteren naar wat belanghebbenden te melden hebben. Zij zijn het die wat we noemen de bouwstenen opstellen. Samen met hen stellen we daarna een breed gedragen en realiseerbaar plan op: de zogeheten integrale gebiedsagenda. De provincie Gelderland is formeel de opdrachtgever voor het gebiedsproces. Gedeputeerde Harry Keereweer. Normaal gesproken trekt de provincie zo n proces. Het mooie is hier dat het waterschap de regie heeft over het hele proces: de doelen voor water, maar ook voor natuur, landbouw, recreatie, cultuurhistorie en de leefbaarheid. Daardoor kan er integraal worden gewerkt en heeft het gebied een belangrijke inbreng. Het instellen van een regiegroep staat symbool voor de samenwerking en het realiseren van de integrale opgave. Organisaties als gemeenten, terreinbeheerders, landgoedeigenaren, het waterschap zijn hierin vertegenwoordigd. In deze nieuwsbrief komen zij aan bod, evenals de trekkers van de bouwstenen, die de verschillende inhoudelijke thema s van de uitvoeringsagenda vormgeven. Daarnaast geeft programmamanager Jurjen Moorman zijn visie op het proces in Baakse Beek-Veengoot en krijgt u een beeld van enkele al lopende projecten. Veel leesplezier en inspiratie. Peter Schrijver, voorzitter regiegroep Voor u ligt de eerste nieuwsbrief over de nieuwe ontwikkelingen in het gebied Baakse Beek-Veengoot, het zogeheten gebiedsproces. Onder het motto Samen voor een stroomgebied op orde werken wij er met bewoners, ondernemers en andere belanghebbende partijen hard aan om van Baakse Beek-Veengoot een nog mooier, vitaal en leefbaar gebied te maken. Met deze nieuwsbrief stellen wij u de komende jaren regelmatig op de hoogte van wat er speelt. In deze nieuwsbrief: Samen voor een stroomgebied op orde Interview met Peter Schrijver Regiegroep is klaar voor de start Bouwstenen voor de uitvoeringsagenda De verbeterdoelen op een rijtje De belangrijkste elementen van de bouwstenen tot nu toe Interview met Jurjen Moorman Twee sporen Beekherstel Waterhuishouding De Wiersse Uw inbreng 1

2 Peter Schrijver, voorzitter regiegroep: Alle betrokken partijen denken mee In het gebied Baakse Beek-Veengoot liggen veel kansen voor verbeteringen. Het gaat onder andere om het verbeteren van het waterbeheer en de landbouwstructuur, de ontwikkeling van nieuwe natuur en het aanpakken van verdroging op de landgoederen. Die ambities komen straks bijeen in de uitvoeringsagenda. Als regiegroep maken we ons sterk voor de integrale opgave. Peter Schrijver Voorzitter Peter Schijver van de regiegroep Baakse Beek-Veengoot beseft dat in dit gebied de komende jaren veel werk is te verrichten. Het beleid ligt weliswaar op hoofdlijnen vast maar samen met het gebied maken we keuzes over wat, waar, hoe en wanneer precies. Het mooie is dat alle betrokken partijen meedenken en met ideeën komen. Ik ben heel blij dat alle partijen constructief om de tafel zitten. Ik vind het belangrijk dat op basis van vrijwilligheid wordt gepraat. Dat betekent overigens geen vrijblijvendheid: iedereen is doordrongen van het feit dat er een aantal beleidsdoelstellingen is en dat we die beter gezamenlijk kunnen realiseren dan ieder voor zich. Bovendien kunnen we door met elkaar in gesprek te gaan het beleid koppelen aan onze eigen wensen en die van de bewoners in het gebied. Bouwstenen De regiegroep is op 13 oktober officieel geïnstalleerd. De komende periode gaan wij ons buigen over de grondstrategie en de zogeheten bouwstenen. We hebben grond nodig om de basis te leggen voor de uitvoering. Kansen die zich nu al voordoen willen wij zeker benutten. Hierover hebben we persoonlijk contact met geïnteresseerden. Vrijwilligheid en ieders visie op de toekomst staat centraal. Het baart ons zorgen dat de provincie heeft besloten om een aankooppauze voor grond af te kondigen. Co-creatie Op de vraag wat er tot nu is gebeurd en hoe nu verder, antwoordt Schrijver: Dit jaar hebben al veel partijen bijgedragen aan het opstellen van de bouwstenen voor onder meer natuur, landbouw, water en leefbaarheid. Die gaan we nu bestuderen en onze mening daarover vormen. Ik verwacht dat dan in beeld komt waar gebieden zijn waar de opgave relatief eenvoudig is en waar de belangen gelijk zijn. Er zullen zeker ook gebieden zijn waar het wat ingewikkelder ligt. Daar gaan we heel goed opnieuw met betrokken partijen op lokaal niveau in gesprek. Daarbij komen ook de bewoners nadrukkelijker in beeld. Dat wordt de fase van wat we co-creatie noemen. Uiteindelijk moeten we de bouwstenen naast De regiegroep vergadert in het hoodfkantoor van Waterschap Rijn en IJssel elkaar leggen en een integrale uitvoeringsagenda opstellen. Dat wordt een spannend en interessant proces, waar de betrokken partijen, commissies en bewoners uit het gebied opnieuw worden betrokken. Hun inbreng is van groot belang. Adviseren Het streven is om eind 2010 de uitvoeringsagenda zodanig gereed te hebben dat de regiegroep de betrokken bestuurders van het waterschap, de provincie, gemeenten en organisaties kan adviseren. Daarna is het aan de besturen om op de gebruikelijke manier te besluiten over de onderdelen van de uitvoeringsagenda. Regiegroep is klaar voor de start De regiegroep voor Baakse Beek-Veengoot is 13 oktober officieel geïnstalleerd. Op 18 december had de eerste vergadering plaats. Mooi om te zien dat iedereen, ondanks de drukke agenda s in deze periode, aanwezig was. Deze eerste vergadering stond vooral in het teken van het delen van informatie zoals het programmaplan, de stand van zaken van de bouwstenen en de communicatiestrategie, Hiermee is op hoofdlijnen het gemeenschappelijke vertrekpunt gemarkeerd. Hier geven de leden kort aan waar zij staan en welk motto zij het gebiedsproces willen meegeven. André Baars wethouder Bronckhorst, vertegenwoordigt de gemeenten Bronckhorst en Lochem. Er is voor de Graafschap een landschapontwikkelingsplan opgesteld. We zijn klaar om projecten uit dat LOP op te starten die ook passen in de integrale opgave van de Baakse Beek. Motto: Zorg dat je aansluit bij wat al loopt en in gang is gezet. Zo blijft het voor de burger duidelijk Agnes Gunnewijk voorzitter afdeling Berkelland van LTO-Noord. We hebben een positieve start gemaakt met de ontwikkelingen voor Baakse Beek-Veengoot. Een goede verkaveling en een goede structuur zijn belangrijk voor de landbouw in het gebied. Motto: Communiceer met het gebied Martin Kaal hoofd bureau Achterhoek Liemers, provincie Gelderland. Wij faciliteren dit proces en hebben daardoor een bijzondere rol. Er lopen achttien gebiedsprocessen in deze regio. We zitten middenin de streek en vinden elkaar gemakkelijk. Motto: We gaan constructief ergens naar toewerken Peter Schut bestuurslid afdeling Bronkchorst e.o. van LTO-Noord. Landbouw speelt een grote rol in het gebied. We hebben al vaker inbreng gegeven. We moeten er samen uitkomen. Motto: Houd het nuchter, gebruik je boerenverstand Werner de Wilde bestuurslid Gelders Particulier Grondbezit (GPG), vertegenwoordigt circa 160 landgoederen. Landgoederen hebben een belangrijke functie in deze streek. Het zijn bakens van natuur, cultuurhistorie en recreatie. Dat willen we behouden en versterken. Motto: Kom met elkaar tot goede gesprekken en zorg voor terugkoppeling Peter Schrijver heemraad Waterschap Rijn en IJssel, voorzitter. Ik vind het een voorrecht om voorzitter van deze regiegroep te zijn en zo mijn bijdrage aan de integrale opgave te leveren. Motto: Samen realiseer je mooiere ontwikkelingen in het gebied dan allemaal alleen Rudi Gerard directeur uitvoering waterschap Rijn en IJssel. Het is uniek dat het waterschap dit proces trekt. We moeten het met elkaar maken. Motto: Toon lef met oog voor andermans belangen Leon Hahn districtshoofd Staatsbosbeheer, vertegenwoordigt ook Natuurmonumenten en Het Gelders Landschap. In de natuurgebieden hebben we vooral problemen met de waterhuishouding. Om die op te lossen, hebben we andere partijen in de streek nodig. Motto: Samenwerken: de optelsom is meer dan de afzonderlijke delen Fons Hulshof wethouder gemeente Oost-Gelre, vertegenwoordiger gemeenten Berkelland, Oost- Gelre, Aalten en Oude IJsselstreek. In de meeste gemeenten heeft de landbouw het primaat. Er moet ook voldoende ruimte zijn voor natuur en recreatie. We mogen het belang van de consument niet uit het oog verliezen. Motto: We werken samen aan een duurzame omgeving Leo Scharenborg voorzitter recreatieschap Achterhoek-Liemers en voorzitter programmateam vrijetijdseconomie Regio Achterhoek. Het gaat ons vooral om de beleving van inwoners en gasten bij het gebied. De focus ligt op natuurlijk, culinair en verblijf. Er zit nog veel potentie; we willen de kwaliteiten nog beter vermarkten. Motto: Geniet! Biedt mensen gastvrijheid en mooie plaatjes Henk Wubbels heemraad Waterschap Rijn en IJssel, plaatsvervangend voorzitter. Dit project heeft het in zich om een forse meerwaarde te betekenen voor veel ontwikkelingen door ze met elkaar te verbinden. Dat verbinden mag geen optelsom zijn maar moet een vermenigvuldiging worden. Motto: willen is kunnen 2 3

3 Bouwstenen voor de uitvoeringsagenda De verbeterdoelen op een rijtje De belangrijkste elementen van de bouwstenen tot nu toe Om tot een goede integrale afweging te komen, is het belangrijk dat betrokken partijen hun ambities, toekomstvisie en belangen op het niveau van het hele stroomgebied kenbaar maken. Dit staat beschreven in wat wij de bouwstenen noemen. Daaraan is voor een aantal thema s door verschillende partijen hard gewerkt. Uitvoeringsagenda Bouwstenen zijn nu nog visies en ambities en geen concrete of vastgestelde plannen. Ook zijn echt individuele wensen nog niet geïnventariseerd. In 2010 worden de bouwstenen geanalyseerd en naast elkaar gelegd zodat de basis voor de uitvoeringsagenda ontstaat. Die afweging gebeurt eerst door een team van onafhankelijk deskundigen. Dan worden de verkregen inzichten weer samen met de betrokken partijen in het gebied besproken en verder uitgewerkt. Pas voor de uiteindelijke uitvoeringsagenda worden bestuurlijke keuzes en een integrale afweging gemaakt door alle betrokken bestuurders. Voorbereiding Natuurlijk zijn we niet vanaf nul gestart. In de afgelopen jaren is er voor dit gebied door verschillende partijen al een groot aantal visies, documenten, rapporten opgesteld. Die maken onderdeel uit van de bouwstenen: in zijn geheel en soms is een aantal onderdelen nader uitgewerkt. Individuele wensen Met heel veel organisaties, commissies, medewerkers van gemeenten, verenigingen en actieve netwerken van bewoners is contact geweest. Dit is pas een eerste stap in het organiseren van participatie van organisaties en bewoners. Naarmate we dichter bij het uitwerken van opgaven in bepaalde gebieden komen, zal er werkelijk sprake zijn van co-creatie met de betrokken burgers op lokaal niveau. In dit stadium komen ook individuele wensen aan de orde. Als het goed is hoort u van ons, maar als u een bijdrage wilt leveren, nodigen wij u van harte uit contact met de programmamanager op te nemen of met degenen die de kar trekken voor de bouwstenen. Zij worden op de pagina s 5 t/m 8 voorgesteld. Kijk voor meer informatie ook op de website: Het gebiedsproces voor Baakse Beek Veengoot heeft het motto Een stroomgebied op orde meegekregen. In het gebied liggen kansen voor het verbeteren van de waterhuishouding, landbouw, natuur, cultuurhistorie, recreatie en leefbaarheidsprojecten. Het beleid voor deze verbeteringen staat voor een gedeelte vast op hoofdlijnen. Dit stellen we niet meer ter discussie maar samen met het gebied maken we keuzes over de nadere invulling, het tempo, de plek, de planning. Kortom: hoe, wat, waar, wanneer precies. Daarbij worden ook de ambities van de streek betrokken en waar mogelijk meegenomen. De belangrijkste beoogde verbeteringen op een rijtje: versterken van de landbouwstructuur water langer vasthouden verbeteren van de waterkwaliteit aanpak van verdroging op de landgoederen ontwikkelen en realiseren van een ecologische verbindingszone versterken van het landschap aandacht voor cultuurhistorie bevorderen en faciliteren van recreatie versterken van de natuurbeleving bevorderen van de leefbaarheid Als gezegd is er door veel partijen, organisaties en personen aan het opstellen van de bouwstenen voor de verschillende thema s gewerkt. Binnenkort zal die informatie op de site ww.baaksebeek.nl te vinden zijn en op de sites van de betrokken organisaties. Waar van toepassing kunt u ook de originele documenten lezen. In deze nieuwsbrief per thema een samenvatting om u een eerste idee te geven. Bouwsteen Landbouw LTO Noord Projecten heeft de landbouwopgave geïnventariseerd en beschreven in een zogeheten investeringsagenda, in samenwerking met DLG. het waterschap en een groot aantal agrariërs. Eind oktober is dit proces afgerond. Kern van het document is dat bij de verdere (her) inrichting van het gebied rekening wordt gehouden met de vestigingsfactoren die de boeren nodig hebben om goed te kunnen blijven ondernemen. Het gaat o.a. om verbeterde verkaveling, een grondwaterpeil dat is afgestemd op agrarisch gebruik in aaneengesloten gebieden en toegankelijke landbouwwegen. Daarnaast willen de agrariërs ruimte voor innovatief ondernemerschap en nieuwe economische activiteiten. Op zeven deelgebiedbijeenkomsten hebben in totaal 350 agrariërs hun waardevolle inbreng geleverd voor noodzakelijke investeringen in het ge- bied. Daarnaast heeft een klankbordgroep een belangrijke rol gespeeld bij het opstellen van de investeringsagenda landbouw. Alle 1100 agrarische ondernemers met een bedrijf in het gebied zijn geïnformeerd over het proces en konden hun inbreng leveren. Zij hebben ook een soort samenvatting van de investeringsagenda ontvangen. Deze agenda is een visie voor het hele stroomgebied. Individuele wensen van ondernemers zijn nog niet volledig in beeld. Suggesties zijn welkom Ook hier is van belang dat als u nog niet betrokken bent in het proces, het niet wil zeggen dat dat niet meer kan. Uw suggesties zijn altijd van harte welkom. Radbouw Vorage: Het gebiedsproces Baakse Beek-Veengoot is voor de landbouwondernemers een geweldige kans om aan verbeteringen van hun bedrijfstak te werken en zo de toekomst vorm te geven. De meer dan duizend ondernemers in de agrobusiness zijn een factor van belang, economisch maar ook voor de vorming en het beheer van het landschap. Het is daarom goed dat zij een actieve inbreng hebben in dit proces. Radboud Vorage, projectleider bij Projecten LTO Noord, / , rvorage@projectenltonoord.nl 4 5

4 Bouwsteen Water Bouwsteen Natuur Uitgangspunt voor de integrale uitvoeringsagenda is het vastgestelde beleid. Met name voor de wateropgave gaat het voor een groot deel over het realiseren van doelen zoals die beschreven zijn in het waterbeheerplan van het waterschap, het provinciale waterhuishoudingplan, de kaderrichtlijn Water, Natuurbeheerplan Gelderland, de TOP lijst van verdroogde gebieden en de routekaart van het waterschap die richting geeft aan de realisering van de wateropgave binnen het werkgebied van het waterschap. Door een team van deskundigen van waterschap en ander organisaties worden in het kader van de bouwsteen water het vastgestelde beleid vertaald naar een concrete inrichtingsopgave. Beschikbare gegevens worden verzameld, besproken en verder uitgewerkt. Belangrijke onderdelen hiervan zijn: realiseren van een veerkrachtig watersysteem: vasthouden, bergen, afvoeren uitvoeren van maatregelen Kaderrichtlijn Water realiseren van de Specifiek Ecologische Doelstellingen voor beken realiseren van de natte ecologische verbindingszones aanpak van de verdroging in de TOP gebieden beperken van wateroverlast / opheffen van verdroging lozen van rioleringswater op het waterlopenstelsel Dynamiek Naast deze opgaven heeft het waterschap ook ambities die onderdeel kunnen uitmaken van de integrale opgave zoals bij voorbeeld het wijzigen van profielen van waterlopen, zodat meer dynamiek ontstaat, een hogere ecologische doelstelling bereikt kan worden en een moderner onderhoudsregiem toegepast kan worden. Het watersysteem van de Baakse Beek-Veengoot heeft een aantal kunstwerken waarvan de levensduur voorbij is en waarvan bekeken wordt in hoeverre revisie dan wel vernieuwing noodzakelijks is voor de hele upgrading van het watersysteem. Nevendoelen Het waterschap hecht er in het algemeen aan om ook andere doelen zoals recreatief medegebruik en herstel van cultuurhistorische elementen mee te nemen in de wateropgave. Bij het samenvoegen van alle bouwstenen komen deze doelen in beeld. In 2009 is al een flink begin gemaakt met de bouwsteen water. Daartoe zijn o.a. de routekaart opgesteld en is gewerkt aan het opstellen van 3 GGOR s. Begin 2010 wordt dit afgemaakt en met de andere onderdelen samengevoegd tot een document. Gerard Horst, projectleider waterschap: In de wateropgave is het een uitdaging om te sturen op doelen en opgaven die passend zijn voor alle belangen Gerard Horst, projectleider water bij Waterschap Rijn en IJssel, , g.horst@wrij.nl De provincie Gelderland heeft samen met deskundigen van de natuur-en milieu organisaties de basis gelegd voor de natuuropgave. Belangrijk onderdeel van deze bouwsteen is het robuuster maken van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) tussen de Veluwe en Duitsland. Er wordt gebruikt gemaakt van verkenningen die in 2006 en 2008 (+ Arcadis 2002) voor de EHS zijn opgesteld. Op dit moment is al het een en ander aan natuur gerealiseerd, zoals langs de spoorlijn en een deel van de verbindingszone Veengoot. Bij Lievelde en Zieuwent zijn diverse terreinen ingericht. Daarnaast is veel agrarisch natuurbeheer in het landgoederengebied. Verbeteringen Er zijn echter ook nog verbeteringen nodig. Zo is bijvoorbeeld de verbinding voor bos en open gebied nog niet effectief genoeg en de aansluiting van de IJssel op de landgoederen en het landgoederen -middengebied nog onvoldoende. Nieuwe natuur Waar de komende jaren vooral op wordt ingezet is herstelde sponswerking door vasthouden van water in bodem en watergangen. De bouwsteen bevat voorstellen voor een aantal gebieden dat met name geschikt is voor nieuwe natuur, sponswerking, de opvang van water of combinaties daarvan. Kwelgebieden kunnen worden hersteld en ambitie is om meer water te bergen en vast te houden, zowel benedenstrooms als op lage delen van landgoederen. Willem Drok: Ik zie echt een perspectief om wat nu nog soms kwaliteit onder de oppervlakte is tot iets moois uit te laten uitgroeien. Ik merk dat heel veel mensen dit herkennen. Willem Drok, coördinator natuur bureau Achterhoek en Liemers, , wdrok@prv.gelderland.nl Bouwsteen Recreatie/toerisme Met vertegenwoordigers van enkele gemeenten, Recreatieschap Achterhoek en Liemers, en het Achterhoeks Bureau voor Toerisme zijn na oriënterende gesprekken afspraken gemaakt om in beeld te brengen welke opgave er ligt op het gebied van recreatie en toerisme. Dit levert een eerste beeld op van de grotere regionale projecten die voor een deel spelen in het gebied. Met de doelen en uitvoering van die projecten kan straks in de uitvoeringsagenda rekening gehouden worden. Het is belangrijk om te weten wat er loopt om optimale afstemming te waarborgen. Gebiedskennis De toeristische ondernemers en belangrijke netwerken in het gebied worden nog op een passende manier benaderd voor inbreng van hun deskundigheid en gebiedskennis als het gaat om kansen voor toerisme en recreatie. Jan ten Have: Als recreatieschap werken we vooral Achterhoek breed aan projecten als bijvoorbeeld het fietsknoopuntensysteem die over de hele streek spelen. Een van de onderwerpen is voor ons recreatief medegebruik. In dit soort gebiedsprocessen is afstemming van belang waardoor ook nieuwe kansen benut kunnen worden Jan ten Have, recreatieschap Achterhoek en Liemers, Edwin Kok: Achterhoeks Bureau voor Toerisme, tel

5 Bouwsteen Cultuurhistorie De bureaus Vista en Lantschap hebben de opdracht voor het opstellen van een bouwsteen cultuurhistorie voor het gebied bovenstrooms van Ruurlo. Zij voerden de studie uit om antwoord te krijgen op de volgende vragen: Welke cultuurhistorisch waardevolle patronen en elementen zijn aanwezig Welke aanknopingspunten bieden deze patronen en elementen voor het vormgeven van de ruimtelijke opgaven in het gebied, zoals herstel van de sponswerking, tot stand brengen van de EHS, inrichting van landbouwontwikkelingsgebieden, etc. Deze studie is een aanvulling op de ontwerpstudie waterbeheer en cultuurhistorie uit 2006 voor de landgoe- derenzone in het benedenstroomse deel van de Baakse Beek. Zo ontstaat een totaalbeeld van de cultuurhistorie over het hele stroomgebied. Eerst zijn de beschikbare gegevens in kaart gebracht met inbreng van de gemeenten, lokale organisaties en verenigingen. Naast oude kaarten, historische studies etc. is ook de informatie uit de gemeentelijke landschapsontwikkelingsplannen (LOP s) verwerkt. Deze zijn immers uitgebreid met de bevolking besproken en recent op- en/of vastgesteld en aansluiting daarop is van belang. Bouwsteen Leefbaarheid Alle dorpsbelangenorganisaties hebben via een brief korte informatie over het proces gekregen en zijn uitgenodigd voor een informatiebijeenkomst. Doel van die bijeenkomst was hen te informeren en van hen te horen wat zij van belang vinden als het gaat om het thema leefbaarheid in de uitvoeringsagenda, hoe zij betrokken willen worden in het proces en hoe wij de bewoners van de kleine kernen zo goed mogelijk kunnen informeren en betrekken bij de thema s die voor hen relevant zijn. Als algemene aandachtspunten bij leefbaarheid werden genoemd: voorzieningen, veiligheid en geborgenheid, recreatief vertoeven in de kernen en wonen en werken. Men gaf aan dat het van belang is de mens centraal te stellen en met betrokkenen samen het gebied in te richten. Klaas Jan Wardenaar, van Vista landscape and urban design: Het stroomgebied van de Baakse Beek-Veengoot is echt een fantastisch gebied. Het bevat werkelijk alle denkbare interessante cultuurhistorie: de oude landgoederenzone uit de periode dertiende tot achttiende eeuw en het bovenstroomse gebied, waar in de negentiende en twintigste eeuw heel veel met het landschap is gebeurd. De cultuurhistorie van het gebied blijkt vele en diverse aanknopingspunten te bieden door waardevolle patronen en elementen. Deze kunnen uitstekend als bindende factor worden gehanteerd bij de gebiedsontwikkeling. Er zijn in 2009 twee kennisateliers en een kansenatelier gehouden met deskundigen uit het gebied, vertegenwoordigers van gemeenten en locale cultuurhistorische verenigingen. Klaas Jan Wardenaar, bureau Vista, tel Het advies om de dorpsplannen te raadplegen zullen wij zeker opvolgen. De dorpsbelangenorganisaties willen graag op de hoogte gehouden worden en als het gaat om concrete zaken in een bepaald gebied of kern willen zij zeker een actieve rol spelen. Zij gaven ook aan een rol te kunnen spelen in de communicatie naar de burgers met hun communicatiemiddelen als sites, nieuwsbrieven, Kleine Kernen Koerier en momenten als jaarvergadering en ledenvergaderingen. Alfred Wopereis, Marienvelds Belang, Ik vind het belangrijk dat zaken die in het dorpsplannen staan meegenomen worden. Daar zijn mensen heel druk mee geweest. Nu is de projectgroep bijvoorbeeld bezig met de kuierpaden in samenwerking met het waterschap. Programmamanager Jurjen Moorman: Kansen benutten door samenwerken en integrale aanpak Als programmamanager voor Baakse Beek-Veengoot is Jurjen Moorman een belangrijke schakel in het gebied. Hij is bovendien voor iedereen aanspreekpunt. Wie een vraag, idee of suggestie heeft over zaken die in Baakse Beek-Veengoot spelen, kan me bellen of mailen. Ik heb het overzicht en ken de mensen en de netwerken. Zo kan ik ervoor zorgen dat elke opmerking of tip op de juiste plek terecht komt. Een aantal mensen kent hij zeker al van zijn vorige functie als manager van Plattelandshuis Achterhoek- Liemers. Dat heb ik tien jaar gedaan. Het werd tijd voor een nieuwe boeiende klus. Zijn eerste verantwoordelijkheid is dat het zogeheten gebiedsproces Baakse Beek-Veengoot zorgvuldig verloopt. Dat betekent dat de uitvoeringsagenda voor het gebied er komt in nauwe samenwerking met de gebiedspartijen. Samen met het programmateam en veel betrokken medewerkers van de partnerorganisaties zorg ik ervoor dat de regiegroep zijn werk kan doen. Daarnaast sta ik voor een goede samenwerking en een integrale aanpak; de kern van dit proces. Jurjen Moorman Win-Win Een andere belangrijke taak is om er voor te zorgen dat het waterschap gronden kan verwerven. Met grond doe je wonderen, zonder grond blijft het donderen, zeggen we wel eens. Je kunt landbouw, natuur en water alleen nieuwe kansen bieden als je grondposities hebt. We hebben daarvoor een strategieplan, zodat we aankoopkansen kunnen afwegen. Het is de Dienst Landelijk Gebied die gaat onderhandelen en de aankoop uitvoert. Dit alles gaat in nauwe samenwerking met de vijf kavelruilcommissies die in het gebied actief zijn. Vanzelfsprekend is het persoonlijke gesprek met degene die het betreft de sleutel tot succes en een werkelijke win-win situatie. Kansen benutten Uitgangspunt is dat in Baakse Beek- Veengoot de komende jaren zoveel mogelijk kansen worden benut. Als het maar even kan maken we werk met werk. Stel dat het waterschap een stuk van de beek wil laten meanderen of het water langer wil vasthouden. Het zou ideaal zijn als dat wordt gecombineerd met bijvoorbeeld een bruggetje, zodat een fiets- of wandelroute kan worden aangelegd. En dat als er grond vrijkomt voor nieuwe natuur, een agrariër in dat gebied zijn kavelstructuur kan verbeteren, een landgoedeigenaar een aantal lanen kan opknappen en er ook nog cultuurhistorische elementen worden hersteld. Je moet dan wel weten van elkaar dat je die wensen hebt. Daarin is een belangrijke rol voor de regiegroep en mijzelf als programmanager weggelegd. 8 9

6 Twee sporen: Denken en doen Verbetering waterhuishouding op De Wiersse Met velen die deze Nieuwsbrief lezen is al contact geweest en zij zijn al goed op de hoogte. Nog even voor de duidelijkheid en voor degenen met wie wij nog niet hebben gesproken: het project of proces Baakse Beek kent twee sporen die naast elkaar lopen: 1. het maken van de uitvoeringsagenda: de basis voor de uitvoering op lange termijn 2. het voorbereiden en uitvoeren van projecten Eind 2010 moet de basis voor de uitvoeringsagenda klaar zijn maar dat wil niet zeggen dat we tot die tijd wachten met de uitvoering. In het gebied worden nu al ongeveer 30 projecten voorbereid en uitgevoerd door het Waterschap, terreinbeherende organisaties en diverse initiatiefnemers als stichtingen, gemeenten of particulieren. Deze projecten zijn een eigen verantwoordelijkheid van de initiatiefnemers maar door elkaar te informeren en zaken af te stemmen kan meer worden bereikt en kan de integrale opgave ook werkelijk worden gerealiseerd. Projecten Waterschap Rijn & IJssel voert twee beekherstelprojecten uit ten noorden van Zieuwent (Veengoot-Zanddijk) en ten zuiden van Mariënvelde (Baakse Beek-Kunnerij) Beide projecten hebben tot doel de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) te realiseren (vier hectare verwerving en vijftien hectare ingericht) en verdroging te bestrijden (zeventien hectare en drie kilometer beektraject). In juli dit jaar was een inloopbijeenkomst voor omwonenden. De voorbereiding van uitvoeringswerkzaamheden op landgoed De Wiersse (zie pagina 11) is ook begonnen. Het waterschap is tevens betrokken bij herstelprojecten van bedrijventerrein Lindebrook, landgoed De Voshutten, Wientjesvoort zuid, natuurontwikkeling Walgemoet (landgoed Zelle) en een initiatief bij Barlo. Met het landgoed t Zelle loopt een pilot om tot meerjarige afspraken te komen voor de uitvoering. De wijziging van het bestemmingsplan voor natuurontwikkeling op het Walgemoet ligt ter inzage. In het stroomgebied van de Baakse Beek-Veengoot lopen processen voor het vaststellen het zogeheten gewenst Grond-en Oppervlaktewater Regime (GGOR). Staatsbosbeheer is in 2008 begonnen met de uitvoering van milieuherstel op het landgoed Hagenbeek (28 hectare), Halse Heide (acht hectare), Leeg n Koningstool (zes hectare). Deze projecten zijn afgerond. Milieuherstel voor Koolmansdijk (zeventien hectare) is in voorbereiding. Voor het TOP-lijstgebied Baakse Beek Vorden is Het Gelders Landschap begonnen met het opstellen van een inrichtingsplan. De wijziging van het bestemmingsplan ligt ter inzage. Voor een aangrenzend gebied van circa vijftien hectare ontwikkelt t Onderholt in samenwerking met het Burgerweeshuis een plan voor particuliere natuurrealisatie. Natuurmonumenten voert in het kader van het gebiedscontract met de provincie Gelderland een aantal projecten uit, waaronder op het landgoed Hackfort. Door diverse initiatiefnemers worden projecten uitgevoerd die nu al een bijdrage leveren aan het realiseren van het uiteindelijke doel een stroomgebied op orde. Het gaat daarbij om projecten voor recreatie (fiets en wandelroutes) en landschapsherstel, projecten op landgoederen en ook op het gebied van landbouw (kavelruil, bedrijfsadvies, milieu-investeringen, verbreding). Waterschap Rijn en IJssel is druk doende om samen met de eigenaar van landgoed De Wiersse bij Vorden de waterhuishouding en de waterkwaliteit te verbeteren. Het landgoed geniet internationale bekendheid om haar tuin en landschapspark. De Baakse Beek loopt er dwars doorheen. Behalve de Baakse Beek omvat De Wiersse ook twee vijvers, een binnen- en een buitengracht. Wij hebben in dat water veel last van kroos, vertelt eigenaar Peter Gatacre. Het probleem van het kroos is niet zo gemakkelijk op te lossen, maar we zijn met het waterschap in gesprek over maatregelen die we - vooruitlopend op maatregelen voor een langere toekomst - al snel kunnen nemen. Op de lange termijn moet de sponswerking worden hersteld en willen gedurende het hele jaar voldoende watertoevoer hebben. Het waterschap wil graag een vispassage aanleggen in de Baakse Beek, evenals een extra stuw die voor betere waterverdeling moet zorgen in de strijd tegen de verdroging van het landgoed. Medewerker integraal waterbeheer Arie Koster: Al eerder hebben we de waterhuishouding op De Wiersse aangepast, maar deze maatregelen hadden onvoldoende effect tegen de verdroging. Daarom zijn we nu opnieuw in gesprek om tot verbeteringen te komen. Water is essentieel voor het aanzien van de tuin, stelt Gatacre. Dat heeft te maken met de cultuurhistorie van dit eeuwenoude landgoed en met het landschap en de flora en fauna. Er zijn twee bruggen over de Baakse Beek en hoe die beek eruit ziet, is voor ons heel belangrijk. Koster zegt dat het waterschap zeker het belang inziet van de esthetische kant van de geplande maatregelen. Het is op zo n mooi landgoed niet alleen een technisch verhaal. We zijn het erover eens dat we snel een aantal maatregelen willen nemen. De kunst is om er samen een plan van te maken waar beide partijen achter kunnen staan. Binnen een half jaar willen we een concreet plan klaar hebben. Beekherstel Op dit moment voert het waterschap twee beekherstelprojecten uit bij Mariënvelde en Zieuwent: de projecten Baakse Beek-Kunnerij en Veengoot- Zanddijk. De beek heeft op die plekken nu nog een strak profiel en is voornamelijk gericht op waterafvoer. Interessant bij de Baakse Beek is de koppeling met een particulier initiatief voor de ontwikkeling van een landgoed. Door de handen ineen te slaan kunnen meerdere doelen worden bereikt en werk met werk gemaakt. Dit is volledig in lijn met wat ook de essentie is van het integrale proces van de Baakse Beek is, vertelt projectleider Sander Klarenbeek van het waterschap. Het doel is om meer variatie aan te brengen, de beken anders vorm te geven en het watersysteem robuuster te maken, dat wil zeggen dat ze bij perioden van regen en droogte beter de pieken en dalen in de wateraan- voer kunnen opvangen. Daarnaast krijgen flora en fauna meer ruimte, onder andere door natuurvriendelijke oevers aan te leggen. Klarenbeek: Dit is alvast een eerste stap in het hele traject en draagt een steentje bij aan het uiteindelijke doel: een stroomgebied op orde. De ontwerpen zijn in juli gepresenteerd tijdens een drukbezochte inloopmiddag en enthousiast ontvangen door bewoners uit de omgeving

7 Uw inbreng: Hoe blijft u op de hoogte en met wie kunt u contact opnemen Dit jaar hebben veel vertegenwoordigers van belanghebbende partijen, deskundigen en actieve netwerken in het gebied meegedacht en hun kennis van het gebied ingebracht. Dit in het kader van de zogenaamde bouwstenen. Er is een groot aantal informatieavonden en persoonlijke gesprekken geweest. Misschien bent u daar via uw netwerk of op een of andere manier al bij betrokken geweest of heeft u al informatie ontvangen. Digitale Nieuwsbrief In de toekomst willen we met digitale nieuwsbrieven gaan werken. Dit kan voor alle geïnteresseerden, voor specifieke doelgroepen of over speciale onderwerpen. De nieuwe wetgeving vraagt dat mensen zich daar zelf voor opgeven. Dat kan via de website. Vragen en suggesties Voor alle vragen, opmerkingen en suggesties is de programmamanager de aangewezen persoon: Jurjen Moorman j.moorman@wrij.nl Communicatie Als u een vraag heeft over bijeenkomsten die georganiseerd worden of als u wilt dat wij uw netwerk, leden of achterban informeren door presentaties of speciale nieuwsbrieven, bespreekt de communicatiemedewerker dat graag met u: Anne Marie de Ronde a.deronde@wrij.nl Hier vindt u informatie over het proces en de projecten die uitgevoerd of voorbereid worden. Via de site kunt u ons ook bereiken en reageren. 12 Bijeenkomsten Gaandeweg het proces zullen er zeker weer momenten zijn dat het goed is om u te informeren of met u van gedachten te wisselen. Wij nemen het initiatief maar als u vindt dat dat nodig is, laat het ons vooral weten. Deze Nieuwsbrief Deze papieren nieuwsbrief verschijnt op momenten dat er weer iets nieuws te melden is. Hiervoor kunt u zich ook opgeven via de site. Als u wilt dat uw leden, bezoekers of anderen de nieuwsbrief ontvangen, dan zullen we daar graag voor zorgen. Neem contact op met Anne Marie de Ronde. Werkateliers In de loop van 2010 gaan we inzoomen op deelgebieden en maken we een verdiepingsslag op sommige onderwerpen. In werkateliers worden zaken verder uitgewerkt. Via alle mogelijke kanalen zullen we bekende maken waar die werkateliers gehouden zullen worden. Als u een bijdrage wilt leveren en niets van ons hoort neemt u dan alstublieft contact met ons op. Wij stellen de inbreng van uw deskundigheid, gebiedskennis en persoonlijke betrokkenheid zeer op prijs.