Kanker en roken: een ongelukkige combinatie Wanda de Kanter

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Kanker en roken: een ongelukkige combinatie Wanda de Kanter"

Transcriptie

1 Kanker en roken: een ongelukkige combinatie Wanda de Kanter als mede oorzaak tijdens behandeling prognose Wanda de Kanter, longarts 1

2 Wanda de Kanter, longarts 2

3 wat ga je horen Gevolgen tabaksverslaving Gevolgen kanker en roken Verslaving Motiverende gespreksvoering lobby Wanda de Kanter, longarts 3

4 stelling De oncologie verpleegkundige kent de kenmerken van tabaksverslaving en is mede verantwoordelijk voor secundaire & tertiaire preventie om zo de kwaliteit van zorg verder te verbeteren Wanda de Kanter, longarts 4

5 4 miljoen rokers Nederland: miljoen sterven door roken 1 miljoen voor het pensioen Jaarlijks tabaksdoden ( 690 verkeersdoden ) Wanda de Kanter, longarts 5

6 Roken = Russisch Roulette Wanda de Kanter, longarts 1

7 Report of the Surgeons General Wanda de Kanter, longarts 7

8 2/3 doden bij rokende vrouwen van 50 tgv roken en leven gemiddeld 10 jaar< Wanda de Kanter, longarts 8

9 COPD, hartfalen: QOL; comorbiditeit Wanda de Kanter, longarts 9

10 Roken en depressie BMJ febr Wanda de Kanter, longarts 10

11 ASCO 2013 JCO Wanda de Kanter, longarts 11

12 ASCO JCO % van alle kanker doden door tabak > 80 % longkanker doden tgv tabak Geassocieerd met 17 types kanker Wanda de Kanter, longarts 12

13 Professor Schellens/ Dr Bernards Wanda de Kanter, longarts 13

14 SR cancer Colon Longkancer Mond Larynx Lip oesophagus, Sinus pancreas, Neus nier cel maag AML Uterus, CX cervix ca Ovarium Blaas mamma Wanda de Kanter, longarts 14

15 mammacarcinoom en roken (emancipatie dubbel dodelijk) Wanda de Kanter, longarts 15

16 7490 mammacarcinoom Start roken voor geboorte eerste kind: verhoogt risico op borstkanker met 15 %. Mammaweefsel voor eerste zwangerschap gevoeliger Wanda de Kanter, longarts 16

17 Review: Cohort n= CPS II Nutrition cohort Roken voor menarche HR 1,6 95% CI 1,1 2,3 invasief mammacarcinoom Roken voor eerste bevalling: risico> Vrouwen die roken hebben tabaks metabolieten in borst vloeistof. Knaagdieren en tabaksrook: mammacarcinoom Wanda de Kanter, longarts 17

18 ASC0 JUNI 2014 BRAC 2: 2 EN ROKEN : 2 X ZOVEEL KANS OP LONGKANKER: RISICO VAN 40 X NAAR 80 X Wanda de Kanter, longarts 18

19 JCO: ASCO: voordelen rookstop Betere prognose Minder bijwerkingen behandeling Minder infecties rond operatie/ wond/ chemo Meer lucht en energie Betere QOL Wanda de Kanter, longarts 19

20 Waarom rookstop onderdeel moet zijn behandelplan Long term survivorship (hormonale therapie, personalized medicine, immunotherapy) QOL lange termijn Voorkom tweede primaire tumor Voorkom vroege metastasen 5 JOL > Wanda de Kanter, longarts 20

21 Bestraling en roken Therapie minder effectief Vaker pneumonitis Vaker droge mond Vaker mucositis Vaker smaakverlies Necrose Lange termijn risico op kanker >> Wanda de Kanter, longarts 21

22 Late complicaties mammacarcinoom roken en RT: hartinfarct Wanda de Kanter, longarts 22

23 Roken verhoogt risico op longkanker bij hen die chemotherapie en radiotherapie hebben gehad Wanda de Kanter, longarts 23

24 Review RT met nieuwe technieken: geen verhoogd risico op longkanker Roken na RT is een belangrijke vermijdbare risicofactor longkanker RR: 3,17 ( ) Excess relative risk per Gy =0,11 (0,02 0,44 ) Wanda de Kanter, longarts 24

25 Acute huidreactie bij RT (ARSR) Bij rokers veel heftiger: meer pijn en slaapproblemen Wanda de Kanter, longarts 25

26 Risk Analysis of Early Implant Loss after Immediate Breast Reconstruction: A Review of 14,585 Patients vrouwen jaar, rokers 3 x zoveel kans op vroeg borstverlies ( < 1% in hele groep, 1/ 25 rokers verliest borst) Wanda de Kanter, longarts 26

27 Chemotherapie en roken Minder effectief (EGFR TKI) Hart en long toxiciteit Vaker infecties Wanda de Kanter, longarts 27

28 Roken: risicofactor Wanda de Kanter, longarts 28

29 Wanda de Kanter, longarts 29

30 Wanda de Kanter, longarts 30

31 Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention, Wanda de Kanter, longarts 31

32 Wanda de Kanter, longarts 32

33 Tobacco smoke is carcinogeen en : Nicotine stimuleert tumor groei: vroege metastasering proliferation >, apoptosis < angiogenese > migration Invasion> Wanda de Kanter, longarts 33

34 Lifetime Cigarette Smoking and Breast Cancer Prognosis in the After Breast Cancer Pooling Project 2013 JNCI John P. Pierce, et all N= overlevers, 1700 borst kanker recidieven Former smokers < 20 py prognosis = Former: 20 py 34,9 py: 22% increased risk cancer recurrence. Former, >35 py 37 % increase Wanda de Kanter, longarts 34

35 Wanda de Kanter, longarts 35

36 Rookstoppoli II Wanda de Kanter, longarts 36

37 Rookstoppolikliniek I Rookt pakje dd Kan niet meer zitten van de pijn Maar de tumor is weg Wanda de Kanter, longarts 37

38 Gebrek aan data roken bij diagnose& folluw up n= 5185 doorroken > overall mortality long, KNO prostaat,leukemie, mamma, ovarium, uterus, melanoom > OM and DSM Wanda de Kanter, longarts 38

39 Waarom rookt iemand dan toch? Het staat toch op de pakjes? Wanda de Kanter, longarts 39

40 Roken is verslavend < 4 weken Wanda de Kanter, longarts 40

41 Wanda de Kanter, longarts 41

42 Wanda de Kanter, longarts 42

43 Wanda de Kanter, longarts 43

44 Wanda de Kanter, longarts 44

45 Nicotine: verslaving ; hersenziekte, DSM IV V: geen vrije keuze. suiker, menthol, ammonia, honing, drop Wanda de Kanter, longarts 45

46 Lifestyle keuze Wanda de Kanter, longarts 1

47 Gevoelsblindheid Als ik niet rook.. Word ik gestresst Word ik onrustig Word ik chagarijnig Wanda de Kanter, longarts 47

48 alles begint met het juist benoemen wat je voelt Als ik niet rook, krijg ik last van ontwenningsverschijnselen Dat is vervelend, maar wel logisch, want ik stop met deze verslaving. Gelukkig is dit een tijdelijk probleem Wanda de Kanter, longarts 48

49 Wanda de Kanter, longarts 49

50 Wanda de Kanter, longarts 50

51 Impulscontrole Wanda de Kanter, longarts 51

52 Wanda de Kanter, longarts 52

53 Ruiter te paard Wanda de Kanter, longarts 53

54 Stampende kleuter syndroom Wanda de Kanter, longarts 54

55 remedie stampende kleuter syndroom strenge mama Wanda de Kanter, longarts 55

56 mijn opa werd 94 met 2 pakjes dd : als er 10 eendjes over de snelweg Wanda de Kanter, longarts 56

57 Ik vind het gewoon lekker Wanda de Kanter, longarts 57

58 Maar ik inhaleer niet Wanda de Kanter, longarts 58

59 T is t enige dat ik nog heb.. 1 week = 42 euro 1 maand= 180 euro 1 jaar = 2190 euro 10 jaar = euro X 2 = Wanda de Kanter, longarts 59

60 Hoe geef je een rookstop advies? Wanda de Kanter, longarts 60

61 Mensen komen niet voor gedragsverandering naar het AVL Wanda de Kanter, longarts 61

62 Motivational Interviewing Vraag of je het over het roken mag hebben. Vraag waarom iemand nog rookt Vraag om rookstop motivatie in cijfer van 1 t/m 10 Vraag om vertrouwen dat het lukt cijfer van 1 t/m 10 Vraag of je verder informatie mag geven Wanda de Kanter, longarts 62

63 N= oncologen Respons 1197 ASCO leden (<10%) 90% vragen intoxicaties eerste bezoek 80 % geven rookstop advies 44% vragen het routine matig FU 39 % geven rookstop ondersteuning 85% vindt dat het standaard moet zijn 8% : tijdsverspilling Wanda de Kanter, longarts 63

64 Cotinine 100 % accuraat Discordantie self reported roken 12 x hoger in recente (35.4 %) vergeleken met non recente stoppers (2.8 %) Wanda de Kanter, longarts 64

65 Doorroken kanker patienten: 75,6 % schuldgevoel en 77,8 % van de familieleden vindt hen schuldig 44,4% verbergt roken familie / arts Rokende familie leden 63,6 % schuldgevoel Wanda de Kanter, longarts 65

66 Schuld en schaamte : rook je? Horen niet bij de patient Verantwoordelijk : tabaksindustrie en overheid Brandend Verlangen: portretten Frans Bromet Lung Cancer Related Stigma ( LCRS) Wanda de Kanter, longarts 66

67 ASCO 2013 Oncologie werkgroep zorgt voor rookstop in alle klinieken (SONCOS? ) Het is de verantwoordelijkheid van de oncoloog om mensen met kanker te helpen te stoppen met roken Behandel tabaksverslaving net zo agressief en met even veel compassie als je kanker behandelt Wanda de Kanter, longarts 67

68 conclusie rookstop is essentieel onderdeel van behandelplan om prognose te verbeteren Roken is geen life style. Het is een ernstige verslaving. 1 op 2 overlijdt door het roken Rokers meer stress door roken Vraag toestemming om over het roken te praten Ook bij follow up Wanda de Kanter, longarts 68

69 Wanda de Kanter, longarts 69

70 Wanda de Kanter, longarts 70

71 Wanda de Kanter, longarts 71

72 2010 The Cochrane Review RR 1,27 MI/ brief advice Wanda de Kanter, longarts 72

73 Brief advice: efficacy Stead et al 2008, Cochrane Very brief advice: N=13,724 More extensive advice: N=1,254 95% confidence intervals from metaanalyses % abstinent >6m Very brief advice More extensive advice Aveyard et al 2012, Addiction Advice only increased quit attempts by 24% (95% CI: 16 33%) Offering behavioural support increased quit attempts by 117% (95% CI: %) Offering prescription increased quit attempts by 68% (95%CI: 48 89%) Wanda de Kanter, longarts 73

74 Medications: efficacy 20 Stead et al 2008, Cahill et al 2012, Cochrane Varenicline: N=6,166 Single NRT: N=51,265 Dual NRT: 4,664 NRT for reduce to quit : N=3,429 95% confidence intervals from metaanalyses % abstinent >6m Varenicline Single form NRT Dual form NRT NRT for 'reduce to quit' Wanda de Kanter, longarts 74

75 Behavioural support: efficacy R.West Stead et al 2012, Cochrane 1 Individual vs brief advice: N=7,855 Group vs self help: N=4,375 Internet vs nothing: N=2,960 Text messaging versus control messages: N=9,110 Written materials: N=15,117 95% confidence intervals from metaanalyses % abstinent >6m10 Treat with caution Available as evaluated through the NHS 1 Updates about to be published Wanda de Kanter, longarts 75

76 Wanda de Kanter, longarts 76

77 Wanda de Kanter, longarts 77

78 Lorillard (1973) Wanda de Kanter, longarts 78

79 American Tobacco (no date) Wanda de Kanter, longarts 79

80 @Wdekanter Wanda de Kanter, longarts 80

81 Rookstop Wanda de Kanter, longarts 81

82 > gezondheidswerkers: motivational interviewing Wanda de Kanter, longarts 82

83 KWF Wanda de Kanter, longarts 83

84 Primaire preventie: Tabaknee.nl Bekende Nederlanders Social media Tabak.nee Wanda de Kanter, longarts 84

85 Nieuwsuur : onzichtbare kanker Wanda de Kanter, longarts 85

86 Documentary Wanda de Kanter, longarts 86

87 gallup Wanda de Kanter, longarts 87

88 Wanda de Kanter, longarts 88

(long)kanker en roken wat nu?

(long)kanker en roken wat nu? (long)kanker en roken wat nu? Impact doorroken na kanker 19-11- 2014 Wanda de Kanter, longarts 1 Rol longoncologie verpleegkundige > 19-11- 2014 Wanda de Kanter, longarts 2 19-11- 2014 Wanda de Kanter,

Nadere informatie

Hoe houd je kinderen uit de rook? Pauline Dekker Longarts Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk

Hoe houd je kinderen uit de rook? Pauline Dekker Longarts Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Hoe houd je kinderen uit de rook? Pauline Dekker Longarts Rode Kruis Ziekenhuis Beverwijk Don t be the one Even voorstellen Al 25 jaar Longarts 80% van het werk roken gerelateerd Longkanker, COPD DMDKO

Nadere informatie

Henderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013

Henderyckx Annemie hoofdverpleegkundige dienst longziekten campus Brugge. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint Jan AV 16/03/2013 Laat hem zijn sigaretje maar roken, zeggen zijn vrienden rond de toog als hij even naar buiten verdwijnt. Nu hij longkanker heeft, maakt het toch niet meer uit. verpleegkundig Oncologisch congres AZ Sint

Nadere informatie

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER

Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER Voorspellende waarde van HE4 bij een complexe ovarium cyste ROELIEN VAN DE VRIE ARTS ONDERZOEKER 16-06-2016 INHOUD Achtergrond Ovarium carcinoom HE4 Retrospectieve studie AvL & AMC Opzet van prospectieve

Nadere informatie

24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht. Stoppen met roken. Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg

24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht. Stoppen met roken. Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg 24 mei 2005 Jaarbeurs Utrecht Stoppen met roken Drs. M. de Wee Verpleegkundig hoofd Oncologie TweeSteden ziekenhuis Tilburg Stoppen met roken Feiten over stoppen met roken en kanker Verpleegkundigen en

Nadere informatie

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2

Adjuvante systeemtherapie Patiënte: DM type 2 Take home messages Een 59 jarige vrouw met mammacarcinoom en diabetes. An Reyners Internist-oncoloog UMCG Kankerbehandeling: houd rekening met bijwerkingen op korte en langere termijn Stem af wie waarvoor

Nadere informatie

Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase. 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1

Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase. 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1 Motiveren kun je leren- zinvol in iedere levensfase 11-6-2015 Wanda de Kanter motiveren 1 Oncologie verpleegkundigen Engelen op aarde Lief Zorgzaam Beste voor de patient Reparatie reflex 11-6-2015 Wanda

Nadere informatie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie

Bronchuscarcinoom Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 Incidentiegegevens, initiële behandeling AZ Groeninge Kris Van Oortegem Pneumologie Bronchuscarcinoom 2002 (n=112) Kleincellig versus Niet-kleincellig kleincellig 18% niet-kleincellig

Nadere informatie

Stop Smoking! Nog steeds meer actie gewenst

Stop Smoking! Nog steeds meer actie gewenst Stop Smoking! Nog steeds meer actie gewenst Suraya van Broekhoven, MSc, verpleegkundig specialist. Franciscus Gasthuis & Vlietland, locatie Rotterdam Disclosure belangen spreker Potentiele belangenverstrengeling

Nadere informatie

Oncologische zorg bij ouderen

Oncologische zorg bij ouderen Oncologische zorg bij ouderen Balanceren tussen over- en onderbehandeling Johanneke Portielje, HagaZiekenhuis Kring ouderenzorg AMC & partners 12 juni 2013 mamma carcinoom

Nadere informatie

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten

Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Evidence-based stoppen met roken: kennis & knelpunten Daniel Kotz Department of General Practice School for Public Health and Primary Care (CAPHRI) Maastricht University Medical Centre The Netherlands

Nadere informatie

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017

Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker. Judith Herder 2017 Leven met kanker Nieuwste ontwikkelingen in de behandeling bij longkanker Judith Herder 2017 Deze presentatie Enkele feiten over kanker Wat is longkanker nou eigenlijk? Behandeling bij uitgezaaid longkanker

Nadere informatie

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013

Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom. Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 Radiotherapie bij het gemetastaseerd niercelcarcinoom Dr Nathalie Meireson Universitaire Radiotherapie Antwerpen 28/02/2013 inleiding casus heden toekomst radiotherapie en new drugs Inleiding Wat doet

Nadere informatie

ROKEN EN KANKER MOTIVERENDE GESPREKSTECHNIEK

ROKEN EN KANKER MOTIVERENDE GESPREKSTECHNIEK ROKEN EN KANKER MOTIVERENDE GESPREKSTECHNIEK VOORSTELLEN Jocelyn de Jong Rookstopcoach Radiotherapeutisch laborant Annemieke Boone Rookstopcoach Oncologie verpleegkundige 2 INHOUD Roken en cijfers Bewustwording

Nadere informatie

Disclosure belangen spreker

Disclosure belangen spreker Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Sponsoring of onderzoeksgeld Honorarium of andere (financiële) vergoeding Aandeelhouder

Nadere informatie

CT Screening longkanker

CT Screening longkanker CT Screening longkanker Wanda de Kanter, longarts Antoni van Leeuwenhoek Smoking and Carcinogenesis 2010 Surgeon General s Report, Fig 5.1 Kankers door roken Longkanker Larynx oesophagus, pancreas, nier

Nadere informatie

Borstcontroles of amputatie?

Borstcontroles of amputatie? Borstcontroles of amputatie? Liesbeth Jansen, chirurg-oncoloog Mede namens Jaap de Vries, Arieke Prozée, Clara Lemstra BRCA Themamiddag UMCG Expertisecentrum borst- eierstokkanker 31 oktober 2015 BRCA

Nadere informatie

Big trouble? Het Big 5 palet. Het Big 5 palet. Gevolgen overgewicht breder dan Big 5. Overgewicht. Relatie tussen overgewicht, diabetes, kanker

Big trouble? Het Big 5 palet. Het Big 5 palet. Gevolgen overgewicht breder dan Big 5. Overgewicht. Relatie tussen overgewicht, diabetes, kanker Big trouble? Het Big 5 palet Hart- en vaatziekten Astma / COPD Depressie B.H.R. Wolffenbuttel Afd. Endocrinologie & Stofw. ziekten Universitair Medisch Centrum Groningen Welke belangrijke risicofactor

Nadere informatie

Meet Joe Caruso. Happily ever after

Meet Joe Caruso. Happily ever after 22 mei 2007 Jaarbeurs Utrecht Verhalen Programma s Strategieën Renée den Haring, MANP verpleegkundig specialist oncologie Kennemer Gasthuis Meet Joe Caruso Happily ever after Begripsverheldering Meer dan

Nadere informatie

Voorkomen is beter dan niet meer kunnen genezen

Voorkomen is beter dan niet meer kunnen genezen Voorkomen is beter dan niet meer kunnen genezen Van longartsen tot activisten 80% van het werk roken gerelateerd Professor Mackenbach Meer dan 50 % alle ziekten EN > 50 % kankersterfte door gedrag Omvang/

Nadere informatie

Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen'

Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen' Kanker en naasten: 'Vergeet ons niet te lezen' Mies van Eenbergen Saskia van Vliet Nicole Ezendam 16 maart 2018 NVPO Congres Onderzoek naar naasten Wie zijn naasten? Soort onderzoek: Kwalitatief interviews,

Nadere informatie

SineFuma: organisatie

SineFuma: organisatie SineFuma: organisatie wat ons betreft (over)lijdt er straks niemand meer aan de gevolgen van roken Kenmerken: Kwaliteit Persoonlijk contact Uniformiteit met 45 trainers en coaches Transparantie Passie

Nadere informatie

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0

Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 Bossche Samenscholingsdagen MAMMACARCINOOM 2.0 3-10-2014 Dr. M. (Maud) Bessems Chirurg-oncoloog JBZ Malaga DOELSTELLING Update van de huidige standaard in zorg rondom het mammacarcinoom Sneak preview in

Nadere informatie

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC?

Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Staat de radiotherapie indicatie ook vast na een complete respons op NAC? Nina Bijker, radiotherapeut AMC BBB symposium 7 september 2017 No conflict of interest Focus op postmastectomie radiotherapie (PMRT)

Nadere informatie

De nieuwste ontwikkelingen. Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC

De nieuwste ontwikkelingen. Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC De nieuwste ontwikkelingen Annemarie Becker, longarts Amsterdam UMC Voorbeeld voettekst juli 2018 Kleincellig longcarcinoom Meestal ver stadium bij diagnose geen genezing Standaard: carboplatin en etoposide

Nadere informatie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie

ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie ILC > 3 cm: neoadjuvante chemotherapie heeft geen nut! Sabine C. Linn, MD PhD Divisies Medische Oncologie en Moleculaire Biologie Heeft neoadjuvant chemotherapie nut bij ILC > 3 cm? Ja Nee Weet niet/geen

Nadere informatie

Symposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie

Symposium Borstkanker bij jong en oud. Chemotherapie bij jonge patiënten K. Punie Symposium Borstkanker bij jong en oud 15-10-2016 K. Punie Algemene Medische Oncologie Multidisciplinair Borstcentrum UZ Leuven - Gasthuisberg Mortality rate reduction in breast cancer EBCTCG, Lancet 2012;

Nadere informatie

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG

Behandeling op maat. Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk. Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Behandeling op maat Carolien P. Schröder, MD, PhD Internist oncoloog UMCG Mammacarcinoom en targeted therapy 4 e mammacongres Harderwijk C.P. Schröder internist oncoloog Mammacarcinoom en targeted therapy

Nadere informatie

Mammareconstructie & Radiotherapie

Mammareconstructie & Radiotherapie Mammareconstructie & Radiotherapie Oncologie in perspectief Focus op kwaliteit 5 juni 2014 Leonie Woerdeman Plastisch chirurg Mamma-reconstructie Slechts bij 15 % borstkanker patiënten t.g.v. onwetendheid

Nadere informatie

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen

Thoraxchirurgie. In Tergooiziekenhuizen Thoraxchirurgie In Tergooiziekenhuizen Waarvoor? Trauma Benigne afwijkingen Maligne afwijkingen Thorax trauma Benigne afwijkingen Pneumothorax Goedaardige tumoren Infekties Maligne afwijkingen Longcarcinoom

Nadere informatie

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen

Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom Willemijn Theelen Immuuntherapie: resultaten tot nu toe bij patiënten met een longcarcinoom 15-06-2017 Willemijn Theelen w.theelen@nki.nl Risicofactoren Longcarcinoom Roken in 90% de oorzaak Passief roken : 1,2-1,3 x verhoogd

Nadere informatie

Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST

Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Dr. Ester Siemerink, internist-oncoloog, medisch manager oncologie ANGST Het kan helpen om de feiten te kennen; (na)controles en meer Disclosure Belangen Spreker Geen (potentiële) belangenverstengeling

Nadere informatie

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut

Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom. M. van der Sangen, radiotherapeut Oligometastatischeziekte bij het mammacarcinoom M. van der Sangen, radiotherapeut Borstkanker in perspectief Borstkanker in Nederland Nieuwe borstkankers per jaar: 15.000 Metastasen bij diagnose: 750 (5%)

Nadere informatie

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online

Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online Prognostische factoren in patiënten met 1-3 positieve okselklieren; MammaPrint en Adjuvant! online 3 de Mammacongres Harderwijk Stella Mook Radiotherapeut i.o. Prognostische waarde LN status LN status

Nadere informatie

Waldenström s Macroglobulinemia familie en secundaire maligniteiten

Waldenström s Macroglobulinemia familie en secundaire maligniteiten familie en secundaire maligniteiten Patient Session October 9, 2016 Amsterdam, The Netherlands Robert A. Kyle, MD Mayo Clinic Rochester, MN, USA Scottsdale, Arizona Rochester, Minnesota Jacksonville, Florida

Nadere informatie

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht

De gidsbijprostaatkanker -Uroloog Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht De gidsbijprostaatkanker -Uroloog 4-6-2019 Roderick van den Bergh St Antonius Ziekenhuis, Utrecht Inhoud Wat zijn de stappen die de patiënt doorloopt als mogelijk sprake is van prostaatkanker. 1. Incidentie

Nadere informatie

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG

SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG SAMEN VERDER NA KANKER TRANSMURALE ONCOLOGISCHE NAZORG Wat is het beste voor de patiënt? Carla M.L. van Herpen, internist-oncoloog 14-10-2014 Nazorg en controle na kanker EXPERTISE Wat wil de patiënt?

Nadere informatie

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom

Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Ontwikkelingen longkanker en maligne mesothelioom Wat is de stand van zaken Frank Jacobs sept 2017 Disclosures Frank Jacobs (potentiële) belangenverstrengeling geen Voor bijeenkomst mogelijk relevante

Nadere informatie

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen

Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010. Vivianne Tjan-Heijnen Micrometastasen helpen je echt niet voor de indicatie voor aanvullende chemotherapie TEGEN: debat AvL 3 november 2010 Vivianne Tjan-Heijnen Met dank voor de uitnodiging Faculty name 2 Faculty name 3 NABON

Nadere informatie

Mammacarcinoom en erfelijkheid. Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud

Mammacarcinoom en erfelijkheid. Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud Mammacarcinoom en erfelijkheid Dr. Marleen Kets, klinisch geneticus Afdeling genetica UMC St Radboud Mammacarcinoom Life time risk 12-13% Meest voorkomende kanker bij vrouwen Circa 20% hiervan heeft een

Nadere informatie

Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL

Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL Wanneer geen chemo? Sabine Linn Internist-oncoloog NKI-AVL Wanneer geen chemo? Als de patiënt al genezen is na locoregionale behandeling Prognostische factoren Als er geen extra overlevingswinst optreedt

Nadere informatie

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid

Marlies Peters. Workshop Vermoeidheid Marlies Peters Workshop Vermoeidheid De ene vermoeidheid is de andere niet Deze vermoeidheid is er plotseling, niet gerelateerd aan geleverde inspanning De vermoeidheid wordt als (zeer) extreem ervaren

Nadere informatie

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker

PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA. Stand van zaken & toekomstvisie tot aan Eveline M A Bleiker KWF werkgemeenschap, Utrecht, 3 oktober 2018 PSYCHOLOGIE VAN DE ONCO-GENETICA Stand van zaken & toekomstvisie tot aan 2025 Eveline M A Bleiker PSYCHOLOGIE VAN DE KLINISCHE GENETICA in het bijzonder de

Nadere informatie

19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk

19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht. Longkanker. Nieuwe inzichten en aanpak. Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk 19 mei 2009 Jaarbeurs Utrecht Longkanker Nieuwe inzichten en aanpak Annemieke Kreiter Nurse practitioner oncologie SKB Winterswijk Met dank aan Diane Paolilli, Elizabeth Waxman en Cynthia Chernecky Cijfers

Nadere informatie

CHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting

CHAPTER XII. Nederlandse Samenvatting CHAPTER XII Nederlandse Samenvatting Dit proefschrift behelst een aantal klinische en translationele studies met betrekking tot de behandeling van het primair operabel mammacarcinoom. Zowel aspecten van

Nadere informatie

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017

Oncologische geneesmiddelen langs de lat. Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 Oncologische geneesmiddelen langs de lat Anne-Marie C. Dingemans, longarts AIOS special 28 sept 2017 a.dingemans@mumc.nl Nieuwe middelen Dingemans 15 maart 2016 2 Disclosures I attended advisory boards

Nadere informatie

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens

Overbehandeling in radiotherapie. Prof. Dr. Caroline Weltens Overbehandeling in radiotherapie Prof. Dr. Caroline Weltens 29-09-2018 veilig de lokale therapie verminderen zonder de uitkomst te compromiteren Juiste balans tussen benefit en neveneffecten Bij combinatie

Nadere informatie

Chemotherapie en stolling

Chemotherapie en stolling Chemotherapie en stolling Therapie, preventie en risicofactoren Karen Geboes UZ Gent 4 december 2015 Avastin en longembolen: hoe behandelen en Avastin al dan niet verder? Chemotherapie en stolling: Therapie,

Nadere informatie

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc

Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom M. Wumkes, Medische Oncologie VUmc Behandelingsmogelijkheden en trials bij het oesophagus- en maagcarcinoom 2017 M. Wumkes, 21-09-2017 Medische Oncologie VUmc 1 Te bespreken Standaardbehandeling Studiebehandeling Ontwikkeling nieuwe medicijnen

Nadere informatie

Radiotherapie voor Gynaecologische tumoren. Dr. Remi A. Nout

Radiotherapie voor Gynaecologische tumoren. Dr. Remi A. Nout Radiotherapie voor Gynaecologische tumoren Dr. Remi A. Nout Radiotherapeut oncoloog LUMC r.a.nout@lumc.nl Overzicht Inleiding radiotherapie Update ontwikkelingen Lopende studies (Na)zorg Focus op cervixcarcinoom

Nadere informatie

Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker. Dr. N.A. de Glas

Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker. Dr. N.A. de Glas Young Investigator Award 2018 Geïndividualiseerde behandeling van oudere patiënten met borstkanker Dr. N.A. de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie LUMC Geen (potentiële) belangenverstengeling

Nadere informatie

Begeleiden stoppen met roken bij zwangeren. Hoe? Roos Blom AdviesCoachingTraining

Begeleiden stoppen met roken bij zwangeren. Hoe? Roos Blom AdviesCoachingTraining Begeleiden stoppen met roken bij zwangeren Hoe? Roos Blom AdviesCoachingTraining Stellingen Begeleiden bij smr is bij een zwangere heel anders dan bij een willekeurige andere cliënt Roos Blom AdviesCoachingTraining

Nadere informatie

Het is nooit te laat om te stoppen met roken

Het is nooit te laat om te stoppen met roken Het is nooit te laat om te stoppen met roken Roken is levensgevaarlijk Actief en passief roken zijn volgens een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie wereldwijd verantwoordelijk voor ongeveer 4 miljoen

Nadere informatie

Diabetes en kanker, een duet met valse noten. Prof. dr. Harm Haak, Máxima Medisch Centrum MUMC+ Landelijk Diabetes Congres 2016

Diabetes en kanker, een duet met valse noten. Prof. dr. Harm Haak, Máxima Medisch Centrum MUMC+ Landelijk Diabetes Congres 2016 Landelijk Diabetes Congres 2016 Diabetes en kanker, een duet met valse noten Prof. dr. Harm Haak, Máxima Medisch Centrum MUMC+ Disclosures (potentiële) belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk

Nadere informatie

OLIJFdag 3 oktober 2015

OLIJFdag 3 oktober 2015 OLIJFdag 3 oktober 2015 Nieuwe behandelingen bij eierstokkanker Els Witteveen Internist-oncoloog Huidige en nieuwe inzichten Intraperitoneale toediening Toevoeging van bevacizumab Dose dense toediening

Nadere informatie

2 e Post EAUN Meeting. Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL

2 e Post EAUN Meeting. Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL 2 e Post EAUN Meeting Hot topics in Uro-oncologie Erik van MuilekomMANP Verpleegkundig specialist NKI-AVL Active Surveillance prostaatkanker Prognose kanker incidentie en dood in 40 Europese landen 2008

Nadere informatie

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc.

Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. Survivor ship care Zorg na de diagnose en behandeling van kanker Ellen Passchier, RN MSc. INhoud Toename overleving meer patienten leven langer met kanker Effecten en behoeften na kankerbehandeling? Survivorship

Nadere informatie

Rookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek

Rookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek Rookt u en denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis een rook-stop-polikliniek,

Nadere informatie

Oncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018

Oncologische behandeling en fertiliteit. Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018 Oncologische behandeling en fertiliteit Vivianne Tjan-Heijnen Symposium AYA zorg & (in)fertiliteit Nascholing Maastricht UMC+ 29 november 2018 Disclosures Potentiële belangenverstrengeling Voor bijeenkomst

Nadere informatie

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?*

Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Zijn distress en ziektestatus gerelateerd aan lichamelijke en emotionele problemen bij vrouwen met ovariumkanker?* Floor Ploos van Amstel, RN, MSc, verpleegkundig expert, afd. Medische Oncologie Maaike

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam

Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen. Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen Dr J Bromberg, prof M.J. van den Bent Neurologen Erasmus MC Kanker Instituut Rotterdam Nieuwe ontwikkelingen in de behandeling van gliomen Twee uitersten

Nadere informatie

Non communicable diseases Non communicable diseases, lifestyle, preventie en behandeling

Non communicable diseases Non communicable diseases, lifestyle, preventie en behandeling Non communicable diseases Non communicable diseases, lifestyle, preventie en behandeling Erik van Muilekom, verpleegkundig specialist Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis- Nederlands Kanker Instituut, Amsterdam

Nadere informatie

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder

Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Doelmatigheid van tabaksontmoedigingsbeleid gespecificeerd naar sociaal economische status: evaluatie van vergoedingen en accijnzen 1 Eelco Over Talitha Feenstra Boukje van Gelder Tabaksmaatregelen 2011

Nadere informatie

Is screening bij longkanker zinvol?

Is screening bij longkanker zinvol? Is screening bij longkanker zinvol? Dr. Karl Govaert 1 LUNG CANCER Leading cause of cancer-related death among men and women in US Second leading cause of cancer in US 75% present with advanced local or

Nadere informatie

Helpende hand bij het stoppen met roken

Helpende hand bij het stoppen met roken Helpende hand bij het stoppen met roken Voor uw gezondheid is het beter dat u stopt met roken. Deze brochure is bedoeld als hulpmiddel bij het stoppen met roken. Tips bij het stoppen met roken Stel een

Nadere informatie

Nederlandse samenvatting

Nederlandse samenvatting Addendum A 173 Nederlandse samenvatting Het doel van het onderzoek beschreven in dit proefschrift was om de rol van twee belangrijke risicofactoren voor psychotische stoornissen te onderzoeken in de Ultra

Nadere informatie

Stopping smoking is easy to do.. I have done it thousands of times.. M. Twain

Stopping smoking is easy to do.. I have done it thousands of times.. M. Twain Stopping smoking is easy to do.. I have done it thousands of times.. M. Twain Stoppen met roken Roken is uitermate verslavend! Lichamelijke verslaving Psychische/geestelijke a8ankelijkheid Sterke gewoonte/

Nadere informatie

samenvatting de belangrijkste vraagstellingen van dit proefschrift zijn:

samenvatting de belangrijkste vraagstellingen van dit proefschrift zijn: Samenvatting Hodgkin lymfoom en zaadbalkanker zijn beide zeldzame maligniteiten die voornamelijk bij jong-volwassenen voorkomen. Beide ziekten hebben tegenwoordig een uitstekende prognose, o.a. door de

Nadere informatie

Studie medicijnen Groningen

Studie medicijnen Groningen Albert Twijnstra Studie medicijnen Huisarts Assistent interne geneeskunde Curaçao Specialisatie Neurologie Promotie onderzoek Academisering Neurologie Maastricht Neuro-traumatologie en Neuro-oncologie

Nadere informatie

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes

Kanker en diabetes 19-11-2012. Introductie. Co-morbiditeit. Kanker en comorbiditeit. Kanker en diabetes Kanker en diabetes Introductie Kanker en comorbiditeit Landelijk Overleg Oncologie Verpleegkundigen 8 november 2012 M. Zanders, arts-onderzoeker IKZ Kanker en diabetes Casuïstiek Dillemma s in de praktijk

Nadere informatie

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC)

Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) Lokaal-Gevorderd Niet-KleinCellig LongCarcinoma (LA-NSCLC) vrouw, 54j, 30 pakjaren toevallige vondst tumoraal letsel rechter longbk CT: letsel apicaal in rechterbk, tegenaan de pleura klierpakket rechts

Nadere informatie

Gemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis

Gemetastaseerd mammacarcinoom. Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis Gemetastaseerd mammacarcinoom Jolien Tol, internist- oncoloog Jeroen Bosch ziekenhuis 19 maart 2018 Inhoud o Cijfers over borstkanker o Verschillende behandelmogelijkheden o casus o quiz Cijfers over borstkanker

Nadere informatie

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium

Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium Borstkanker bij ouderen: opereren of niet? Hans Wildiers Medisch oncoloog, MBC, Leuven, Belgium Lancet Oncol 2007 Wildiers et al; Lancet Oncol 2012 Biganzoli et al. Ann Oncol 2015 Wildiers and Brain Ouderen

Nadere informatie

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder?

BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk. Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? BVO Darmkankerscreening in de spreekkamer van de huisarts Nazorg darmkanker in de huisartsenpraktijk Dokter de kanker is nu weg wat nu verder? Disclosure belangen spreker Jan Wind (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom

Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Less is more: Axillaire stagering en behandeling bij het mammacarcinoom Sabrina Maaskant, Chirurg oncoloog Hetty van den Berg, Radiotherapeut oncoloog Borstkanker in de 20 e eeuw William Halsted (1852-1923)

Nadere informatie

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell

Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Meer sparend bestraling van de axilla? Less is more (than enough) Nicola Russell Techniek tot nu toe Conventionele simulatie Virtuele simulatie Techniek voor okselbestraling Klier levels I III Plexus brachialis

Nadere informatie

Cancer prehabilitation, Wat is nieuw aan de horizon?

Cancer prehabilitation, Wat is nieuw aan de horizon? 12 e Post O.N.S. Meeting Cancer prehabilitation, Wat is nieuw aan de horizon? Sophie Bunskoek, verpleegkundig specialist, medische oncologie, UMCG Julie Silver MD, associate professor, Harvard Medical

Nadere informatie

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog

Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Prof.dr. Epie Boven Medisch oncoloog Nieuwe antikanker medicijnen, hoge kosten Waarom ontsporen cellen in ons lichaam? De normale cel bevat 46 chromosomen, ook wel DNA genoemd - het DNA vormt ons genetisch

Nadere informatie

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT

Gynaecologisch-oncologische Studies. Gynaecongres 11 november Focus Radiotherapie. R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Gynaecologisch-oncologische Studies Gynaecongres 11 november 2010 Focus Radiotherapie R.A. Nout Radiotherapeut-Oncoloog Namens LPRGT Overzicht: Focus Radiotherapie Cervix Lopend EORTC Embrace Nieuw Outback

Nadere informatie

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven

Stoppen met roken. Bij rokers met COPD. Eva van Eerd DISCLOSURE BELANGEN SPREKER 16-1-2015. Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Stoppen met roken Bij rokers met COPD Eva van Eerd Arts in opleiding tot huisarts & onderzoeker Daniel Kotz Carolien van Rossem Mark Spigt Mette Bech Risør Geertjan Wesseling Onno van Schayck DISCLOSURE

Nadere informatie

Rookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen.

Rookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen. Rookt u? En denkt u erover om te stoppen? De rook-stop-polikliniek kan u hierbij helpen. De rook-stop-polikliniek Zoals bekend is roken zeer schadelijk voor de gezondheid. Daarom heeft het St. Anna Ziekenhuis

Nadere informatie

Schuld en Schaamte bij Longkanker. Cilia Linssen Cilia Linssen Training & Advies 4 oktober 2016

Schuld en Schaamte bij Longkanker. Cilia Linssen Cilia Linssen Training & Advies 4 oktober 2016 Schuld en Schaamte bij Longkanker Cilia Linssen Cilia Linssen Training & Advies 4 oktober 2016 Disclosures Geen (potentiële) belangenverstrengeling Schuld en Schaamte bij Longkanker Speelt dat? Interview

Nadere informatie

Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven

Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven De invloed van psychologische factoren op het ontstaan van kanker Bert Garssen Helen Dowling Instituut, begeleiding bij kanker, Bilthoven Uitgangspunt Zijn er fysiologische mechanismen die zouden kunnen

Nadere informatie

Samenvatting. 1. De getallen zijn weergegeven in de Angelsaksische notatie met een komma voor scheiding van de duizendtallen en met een decimale punt.

Samenvatting. 1. De getallen zijn weergegeven in de Angelsaksische notatie met een komma voor scheiding van de duizendtallen en met een decimale punt. Samenvatting Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij vrouwen in Nederland, met bijna 12,000 1 nieuwe diagnoses gesteld in 2006. De incidentie-cijfers voor borstkanker zijn verdubbeld sinds

Nadere informatie

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet?

Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Adjuvant!! Online ~ Wanneer helpt het en wanneer niet? Stella Mook NKI symposium Amsterdam, Oktober 2009 www.adjuvantonline.com Informatie Input Natural Mortality Tx benefit Breast Cancer Mortality Huidige

Nadere informatie

HULP BIJ DE KEUZE WEL OF GEEN CHEMOTHERAPIE

HULP BIJ DE KEUZE WEL OF GEEN CHEMOTHERAPIE 70-Genen Borstkanker Test HULP BIJ DE KEUZE WEL OF GEEN CHEMOTHERAPIE MammaPrint, meer inzicht bij de behandeling van borstkanker MammaPrint In vogelvlucht DUIDELIJK EN BEGRIJPELIJK R E S U LTA AT Wel

Nadere informatie

Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie

Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie Borstkanker behandeling bij ouderen: One size fits all? Nienke de Glas AIOS Interne geneeskunde & Postdoc geriatrische oncologie Borstkanker bij ouderen ~ 40% van pa?ënten is 65+ bij diagnose 2 IKNL: www.cijfersoverkanker.nl

Nadere informatie

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes

Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015

Nadere informatie

Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom?

Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Hoge precisie radiotherapie in hoofd- en halsregio. Hoe en waarom? Prof. dr. D. Van den Weyngaert UZA / ZNA Middelheim Symposium Hoofd en Hals kanker - Erica Algemeen Ziekenhuis Campus Geel - 21 september

Nadere informatie

Bloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam

Bloedafname CAIRO5. Coördinerend Radiologen: Dr. K. van Lienden, Dr. M Engelbrecht, afdeling Radiologie, AMC Amsterdam Bloedafname CAIRO5 Een gerandomiseerde fase 3 studie naar behandelingsstrategieën voor patiënten met dikke darmkanker met metastasen in alleen de lever, welke (nog) niet in aanmerking komen voor chirurgische

Nadere informatie

AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl

AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl Fertiliteitspreservatie bij borstkanker, wat zijn de mogelijkheden? AVL symposium 11 juni 2015 Eva Balkenende, arts onderzoeker CVV AMC e.m.balkenende@amc.nl Achtergrond borstkanker Incidentie 2012: 14.296

Nadere informatie

ROOKSTOPBEGELEIDING IN DE APOTHEEK. Stagedag KLAV 20 januari 2014 Apr. Bart Maris

ROOKSTOPBEGELEIDING IN DE APOTHEEK. Stagedag KLAV 20 januari 2014 Apr. Bart Maris ROOKSTOPBEGELEIDING IN DE APOTHEEK Stagedag KLAV 20 januari 2014 Apr. Bart Maris TABAK: EEN VERSLAVENDE DRUG James et al. 1994 MECHANISME VAN VERSLAVING BELONINGSSYSTEEM: Gelegen in het mesocorticolimbisch

Nadere informatie

T IS GEBEURD. Een minikwis over pijn

T IS GEBEURD. Een minikwis over pijn T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op

Nadere informatie

Cover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date:

Cover Page. Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for rectal cancer Issue Date: Cover Page The handle http://hdl.handle.net/1887/46445 holds various files of this Leiden University dissertation Author: Wiltink, Lisette Title: Long-term effects and quality of life after treatment for

Nadere informatie

Family cancer syndroms and cancer risk. Martine Folsche, verpleegkundig specialist Erasmus MC Kanker Instituut

Family cancer syndroms and cancer risk. Martine Folsche, verpleegkundig specialist Erasmus MC Kanker Instituut Family cancer syndroms and cancer risk Martine Folsche, verpleegkundig specialist Erasmus MC Kanker Instituut Disclosure belangen Potentiele belangenverstrengeling Voor bijeenkomst mogelijk relevante relatie

Nadere informatie

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG

En dan.? De rol van de huisarts. Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG En dan.? De rol van de huisarts Marjolein Berger, afdeling huisartsgeneeskunde UMCG Kanker in Nederland tot 2020 Trends en prognoses KWF Kankerbestrijding Kanker in Nederland tot 2040 De bevolking zal

Nadere informatie