Onderzoek publicatieculturen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Onderzoek publicatieculturen"

Transcriptie

1 Onderzoek publicatieculturen Sociale en en Geesteswetenschappen Nederlandse Organisatie voor voor Wetenschappelijk Onderzoek

2 Onderzoek publicatieculturen Sociale en Geesteswetenschappen Den Haag, november 2016 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

3 Inhoudsopgave Voorwoord 1 1 Probleemstelling en doel 3 2 Aanpak en methode 5 3 Resultaten 7 4 Conclusie 15 5 Implementatie 17 Beschrijvingen publicatieculturen op alfabetische volgorde van de sub-disciplines 19

4

5 Voorwoord NWO heeft als taak om publieke onderzoeksgelden te verdelen. Het beoordelen van onderzoeksvoorstellen en van onderzoekers vormt een cruciaal onderdeel in dit proces. Een complicerende factor daarbij is, dat die aanvragen en aanvragers afkomstig zijn uit verschillende wetenschappelijke disciplines, elk met eigen methoden, benaderingen, onderzoeks- en publicatieculturen. Dat geldt des te meer nu de NWO-gebieden Geesteswetenschappen en Maatschappij- en Gedragswetenschappen per 1 januari 2017 samengaan in één domein, Sociale en Geesteswetenschappen. Hierdoor kunnen leden van beoordelingscommissies aanvragen voorgelegd krijgen uit vakgebieden die ver van hun eigen discipline afliggen. Hoewel leden van NWO-beoordelingscommissies een brede kennis hebben van de vakgebieden waarover zij geacht worden te oordelen, is het voor hen onmogelijk om alle ins en outs van andere disciplines te kennen. Dat geldt ook voor de verschillen in publicatieculturen. Kennis daarvan is daarom van cruciaal belang om cv s van aanvragers adequaat te kunnen beoordelen. Publicatielijsten die binnen het eigen vakgebied hoog gewaardeerd worden, zouden door een beoordelaar uit een andere publicatiecultuur ten onrechte minder hoog kunnen worden ingeschat. Om het risico te beperken dat de beoordeling beïnvloed wordt door een gebrek aan kennis van de publicatiecultuur binnen andere disciplines, is er binnen beoordelingscommissies behoefte aan objectiverende informatie over de publicatieculturen. Daarom hebben de NWO-gebiedsbesturen het onderzoeksbureau AO Consult gevraagd de verschillen in publicatieculturen in de (sub)disciplines van de geesteswetenschappen en de maatschappij- en gedragswetenschappen in beeld te brengen. De belangrijkste resultaten van dit onderzoek vindt u terug in deze brochure, gerangschikt per discipline. Vanaf 1 januari 2017 zal in het nieuwe NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen gewerkt worden met het resultaat van het onderzoek. De beschrijvingen van de publicatieculturen geven de stand van zaken weer, zoals die uit het onderzoek naar voren is gekomen. Daarbij moeten we voor lief nemen dat niet alleen tussen, maar ook binnen disciplines weer verschillende publicatieculturen bestaan. Omdat wetenschapsgebieden en daarmee ook hun publicatieculturen in beweging kunnen zijn, is de neerslag van het onderzoek een momentopname. De beschrijvingen worden daarom regelmatig getoetst en zo nodig bijgesteld, om hun nut bij de beoordeling van aanvragen te blijven bewijzen. Pieter Hooimeijer, voorzitter NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen tot 31 december 2016 Maarten Prak, voorzitter NWO Geesteswetenschappen tot 31 december 2016 Wim van den Doel, voorzitter NWO Sociale en Geesteswetenschappen en lid Raad van Bestuur NWO vanaf 1 januari 2017 Onderzoek publicatieculturen 1

6

7 1 Probleemstelling en doel Wetenschappelijke disciplines hebben verschillende publicatieculturen. Soms betreft het accentverschillen, soms is een publicatiecultuur zo afwijkend van andere, dat er nauwelijks overeenkomsten meer zijn aan te wijzen. De verschillen betreffen zowel de publicaties zelf als ook de wijze waarop ze tot stand komen. Kennis van verschillen tussen publicatieculturen is van groot belang bij de beoordeling van financieringsaanvragen door NWO. De publicatielijsten van aanvragers leggen daarbij veel gewicht in de schaal. Dat geldt in het bijzonder voor persoonsgebonden financieringen van NWO, zoals Rubicon, Veni, Vidi, Vici en Spinoza. Bij NWO maken aanvragen uit verschillende wetenschapsterreinen, waaronder de sociale en geesteswetenschappen, vaak deel uit van één en dezelfde beoordelingsronde. De wetenschappers die aanvragen beoordelen hebben kennis nodig over de publicatieculturen binnen andere disciplines en terreinen, om alle publicatielijsten die deel uitmaken van een beoordelingsronde op waarde te kunnen schatten en een eerlijke vergelijking mogelijk te maken. Dit onderzoek naar publicatieculturen voorziet hierin, voor de wetenschappelijke terreinen van de sociale en geesteswetenschappen. Het onderzoek, waarvan de resultaten hier gepresenteerd worden, is begin 2016 verricht door AO Consult uit Dordrecht, in opdracht van de besturen van NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen en NWO Geesteswetenschappen. Voor de geesteswetenschappen geldt dat het onderzoek voor het eerst werd uitgevoerd; voor de sociale wetenschappen gaat het om een actualiseringsslag van het onderzoek naar publicatieculturen uit de periode Het doel van het onderzoek naar publicatieculturen was: 1. in kaart te brengen welk belang wordt gehecht aan verschillende typen publicaties in de verschillende (sub-) disciplines in de geesteswetenschappen; 2. te toetsen of de beschikbare beschrijvingen van publicatieculturen van de (sub)disciplines binnen de sociale wetenschappen nog actueel zijn; 3. te komen tot actuele uitkomsten die bruikbaar zijn in de beoordelingspraktijk van onderzoeksaanvragen. De in dit boekje gepresenteerde inhoudelijke schets van publicatieculturen brengt op grond van een reeks van dimensies de eigenschappen van de culturen binnen de sociale en geesteswetenschappen in beeld. In de volgende paragrafen vindt u tevens een nadere toelichting op de aanpak en de methode van het onderzoek, de conclusies en de implementatie van de resultaten. Als laatste treft u beschrijvingen van de publicatieculturen aan, op alfabetische volgorde van de (sub)disciplines, en wordt per discipline een karakterisering gegeven van de dominante publicatiecultuur. Onderzoek publicatieculturen 3

8 4 Onderzoek publicatieculturen

9 2 Aanpak en methode Het onderzoek was erop gericht om een zo volledig en accuraat mogelijk beeld te krijgen van de heersende publicatieculturen binnen de (sub)disciplines van de geesteswetenschappen en de sociale wetenschappen. In was al onderzoek gedaan binnen de context van de sociale wetenschappen. Via interviews met experts heeft AO Consult getoetst in hoeverre de resultaten van dat onderzoek nog actueel waren: klopten de bestaande beschrijvingen van publicatieculturen binnen de disciplines van de sociale wetenschappen nog? Voor de volgende zes (sub)disciplines bleek een uitgebreid actualisatieonderzoek nodig: econometrie, operations research, bedrijfskunde, sociale en organisatiepsychologie, bestuurskunde en politicologie. Vervolgens is de online vragenlijst uit 2012 door het onderzoeksbureau uitgezet onder actief publicerende onderzoekers uit de 21 (sub)disciplines binnen de geesteswetenschappen in Nederland en de zes te actualiseren (sub)disciplines in de sociale wetenschappen. De resultaten uit dit kwantitatieve onderzoek zijn vervolgens kwalitatief verdiept en getoetst via telefonische interviews over de heersende publicatiecultuur met experts uit de (sub)disciplines en interdisciplinaire focusgroepen. Tot slot hebben experts per (sub)discipline de onderzoeksresultaten van het kwantitatieve en kwalitatieve onderzoek gevalideerd. Door de combinaties van methoden is een beeld ontstaan dat genuanceerd is en herkenbaar voor onderzoekers uit de betreffende (sub-) disciplines. De publicatieculturen zijn met elkaar vergeleken en beschreven aan de hand van de volgende dimensies: typen publicaties, auteurschap, discussies en voor de geesteswetenschappen is de dimensie taal toegevoegd. Onderzoek publicatieculturen 5

10 6 Onderzoek publicatieculturen

11 3 Resultaten Op basis van de onderzoeksresultaten zijn voor de (sub)disciplines binnen de sociale en geesteswetenschappen beschrijvingen gemaakt op basis van bovengenoemde vier dimensies. 1. Focus op artikelen in wetenschappelijke tijdschriften versus brede waardering voor verschillende publicatiecategorieën pagina Boeken als belangrijke publicatievorm versus boeken niet als belangrijke publicatievorm (alleen onderzocht voor geesteswetenschappelijke disciplines) pagina Focus op kleine groep toptijdschriften versus focus op bredere groep (top)tijdschriften pagina Wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek versus weinig wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek pagina Nationaal georiënteerd versus internationaal georiënteerd (NB met nationaal wordt bedoeld: de nationale cultuur. Dit kan verschillende talen betreffen.) pagina 10. Taal 6. Single-author publicaties versus multi-author publicaties pagina Volgorde van auteurs bij multi-author publicaties (alleen voor subdisciplines waar multi-author voorkomt) pagina Belang laatste auteur bij multi-author publicaties (indien op volgorde van bijdrage alleen onderzocht voor disciplines binnen de maatschappij- en gedragswetenschappen) pagina Waardering single-author publicaties versus multi-author publicaties (alleen onderzocht voor geesteswetenschappelijke disciplines) pagina Waardering voor Engelstalige publicaties versus waardering voor verschillende talen (alleen onderzocht voor geesteswetenschappelijke disciplines) pagina Mate van eenheid in publicatiecultuur pagina 14. Onderzoek publicatieculturen 7

12 Onderstaande tabellen geven samengevat de bevindingen weer voor alle (sub)disciplines ten aanzien van de genoemde dimensies. Bevindingen voor de dimensie 1 Focus op artikelen in wetenschappelijke tijdschriften brede waardering voor verschillende publicatiecategorieën + Focus op artikelen in wetenschappelijke tijdschriften (*=refereed) Bedrijfskunde* Biologische psychologie* Communicatiewetenschap* Computationele taalkunde en fonetiek Econometrie* Klinische psychologie* Medische psychologie* Micro- en macroeconomie Ontwikkelingspsychologie* Operations research* Pedagogiek* Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie* Sociale en organisatiepsychologie Bestuurskunde Criminologie Culturele antropologie Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Onderwijskunde Politicologie Ruimtelijke wetenschappen Sociaal-economische geschiedenis Sociologie Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Brede waardering voor verschillende typen publicaties Archeologie Area studies Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Internationaal en Europees recht Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Media studies Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Muziekwetenschappen Privaatrecht Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Staats- en bestuursrecht Strafrecht Vergelijkende literatuurwetenschap + De linker categorie is in de sociale wetenschappen een focus op artikelen in refereed tijdschriften, aangegeven met *. In de geesteswetenschappen een focus op artikelen in wetenschappelijke tijdschriften. 8 Onderzoek publicatieculturen

13 2 Boeken als belangrijke publicatievorm Boeken niet als belangrijke publicatievorm (alleen onderzocht voor geesteswetenschappelijke disciplines) Boeken als belangrijke publicatievorm Archeologie Area studies Boeken niet als belangrijke publicatievorm Computationale taalkunde en fonetiek Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Dialectologie, taalkundige geografie en sociolinguïstiek Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Kunst- en architectuurwetenschappen (m.u.v. moderne en contemporaine kunst, musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed) Literatuurwetenschap Media studies Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Muziekwetenschappen Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Sociaal-economische geschiedenis Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Vergelijkende literatuurwetenschap 3 Focus op kleine groep toptijdschriften focus op bredere groep (top)tijdschriften Focus op kleine groep toptijdschriften Computationele taalkunde en fonetiek Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Econometrie Micro- en macroeconomie Operations research Strafrecht Area studies Bedrijfskunde** Bestuurskunde* Epistemologie, wetenschapsfilosofie Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Medische psychologie* Moderne en contemporaine geschiedenis Muziekwetenschappen Pedagogiek* Politicologie* Psychonomie en cognitieve psychologie * Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Ruimtelijke wetenschappen* Sociaal-economische geschiedenis Sociale en organisatiepsychologie* Sociologie* Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Focus op bredere groep (top)tijdschriften Archeologie Biologische psychologie Communicatiewetenschap Criminologie Culturele antropologie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Internationaal en Europees recht Klinische psychologie Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Media studies Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Onderwijskunde Ontwikkelingspsychologie Privaatrecht Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Religiestudies en theologie Staats- en bestuursrecht Vergelijkende literatuurwetenschap Alleen voor maatschappij- en gedragswetenschappen onderzocht: * Focus op bredere groep toptijdschriften binnen vakgebieden, ** Focus op kleine groep top tijdschriften binnen vakgebieden Onderzoek publicatieculturen 9

14 4 Wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek weinig wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek (alleen onderzocht voor de geesteswetenschappen) Wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Vergelijkende literatuurwetenschap Area studies Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Weinig wetenschappelijk belang van publicaties voor breder publiek Archeologie Computationele taalkunde en fonetiek Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Media studies Muziekwetenschappen Religiegeschiedenis en geschiedenis v.d. theologie Religiestudies en theologie Sociaal-economische geschiedenis Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) 5 Nationaal georiënteerd internationaal georiënteerd onderzoek Nationaal Internationaal georiënteerd georiënteerd Strafrecht Geschiedenis (m.u.v. sociaal- Archeologie Bedrijfskunde economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Literatuurwetenschap Moderne en contemporaine geschiedenis Area studies Bestuurskunde Computationele taalkunde en fonetiek Criminologie Biologische psychologie Communicatiewetenschap Culturele antropologie Econometrie Privaatrecht Religiestudies en theologie Staats- en bestuursrecht Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Klinische psychologie Medische psychologie Micro- en macroeconomie Ontwikkelingspsychologie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Internationaal en Europees recht Kunst- en architectuurwetenschappen Media studies Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Operations research Pedagogiek Politicologie Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie Ruimtelijke wetenschappen Sociale en organisatiepsychologie Muziekwetenschappen Onderwijskunde Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Sociaal-economische geschiedenis Sociologie Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Vergelijkende literatuurwetenschap 10 Onderzoek publicatieculturen

15 Bevindingen voor de dimensie 6 Single-author publicaties multi-author publicaties Single-author publicaties Beide Multi-author publicaties Area studies Culturele antropologie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Internationaal en Europees recht Privaatrecht Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Staats- en bestuursrecht Strafrecht Archeologie Bedrijfskunde Bestuurskunde Computationele taalkunde en fonetiek Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Econometrie Epistemologie, wetenschapsfilosofie Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Media studies Micro- en macroeconomie Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Muziekwetenschappen Politicologie Religiestudies en theologie Sociaal-economische geschiedenis Sociologie Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Vergelijkende literatuurwetenschap Biologische psychologie Communicatiewetenschap Criminologie Klinische psychologie Medische psychologie Onderwijskunde Ontwikkelingspsychologie Operations research Pedagogiek Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie Ruimtelijke wetenschappen Sociale en organisatiepsychologie Onderzoek publicatieculturen 11

16 7 Volgorde van auteurs bij multi-author publicaties (alleen voor subdisciplines waar multi-author voorkomt) 1 Alfabetische volgorde Beide Volgorde van bijdrage (zie voor belang laatste auteur de volgende tabel) Econometrie Internationaal en Europees recht Kunst- en architectuurwetenschappen Media studies Micro- en macroeconomie Moderne en contemporaine geschiedenis Muziekwetenschappen Politicologie Privaatrecht Sociaal-economische geschiedenis Staats- en bestuursrecht Strafrecht Archeologie Area studies Bedrijfskunde Bestuurskunde Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Literatuurwetenschap Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Operations research Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Vergelijkende literatuurwetenschap Biologische psychologie Communicatiewetenschap Computationele taalkunde en fonetiek Criminologie Klinische psychologie Medische psychologie Onderwijskunde Ontwikkelingspsychologie Pedagogiek Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie Ruimtelijke wetenschappen Sociale en organisatiepsychologie Sociologie 8 Belang laatste auteur bij multi-author publicaties (indien op volgorde van bijdrage alleen onderzocht voor maatschappij- en gedragswetenschappen) Betekenis laatste auteur: kleinste bijdrage Bestuurskunde Criminologie Onderwijskunde Operations research Ruimtelijke wetenschappen Sociologie Betekenis laatste auteur: wisselt (kleinste bijdrage of onderzoeksleider/promotor) Bedrijfskunde Communicatiewetenschap Klinische psychologie Ontwikkelingspsychologie Pedagogiek Sociale en organisatiepsychologie Betekenis laatste auteur: onderzoeksleider/ promotor Biologische psychologie Medische psychologie Psychonomie en cognitieve psychologie 1 Exclusief culturele antropologie, omdat voor deze (sub)discipline niet bekend is of de volgorde van auteurs bij multi-author publicaties meestal alfabetisch of op volgorde van bijdrage is. 12 Onderzoek publicatieculturen

17 9 Waardering single-author publicaties multi-author publicaties (alleen onderzocht voor geesteswetenschappen) 2 Meeste waardering voor publicaties als enig auteur Waardering voor mix single en multi-author publicaties Meeste waardering voor publicaties als enig of 1 e auteur Meeste waardering voor publicaties als 1 e of laatste auteur Area studies Epistemologie, wetenschapsfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsleer, ethiek, moraalfilosofie) Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Media studies Moderne en contemporaine geschiedenis Muziekwetenschappen Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Vergelijkende literatuurwetenschap Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Sociaal-economische geschiedenis Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Archeologie Psycholinguïstiek en Computationele taalkunde en neurolinguïstiek fonetiek Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Bevindingen voor de dimensie Taal 10 Waardering voor Engelstalige publicaties waardering voor verschillende talen (alleen onderzocht voor geesteswetenschappen) Waardering voor Engelstalige publicaties Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Vooral waardering voor Engelstalige publicaties, maar ook voor andere talen Archeologie Area studies Computationele taalkunde en fonetiek Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Media studies Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Muziekwetenschappen Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Sociaal-economische geschiedenis Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Waardering voor verschillende talen Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Moderne en contemporaine geschiedenis Vergelijkende literatuurwetenschap 2 De subdisciplines ethiek, moraalfilosofie en moderne en contemporaine kunst zijn niet meegenomen in dit overzicht omdat er geen overeenstemming is over de waardering van multi-author publicaties. Voor musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed is niet duidelijk welke publicaties het meest worden gewaardeerd op het gebied van auteurschap. Onderzoek publicatieculturen 13

18 Bevindingen voor de dimensie 11 Mate van eenheid in publicatiecultuur Eenheid in publicatiecultuur Enige variatie Variatie in publicatiecultuur / meerdere stromingen of vakgebieden Biologische psychologie Communicatiewetenschap Culturele antropologie Econometrie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Internationaal en Europees recht Klinische psychologie Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Medische psychologie Micro- en macroeconomie Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Onderwijskunde Ontwikkelingspsychologie Privaatrecht Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie Sociale en organisatiepsychologie Staats- en bestuursrecht Strafrecht Vergelijkende literatuurwetenschap Area studies Operations research Pedagogiek Religiestudies en theologie Sociaal-economische geschiedenis Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Archeologie Bedrijfskunde Bestuurskunde Computationele taalkunde en fonetiek Criminologie Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Epistemologie, wetenschapsfilosofie Media studies Muziekwetenschappen Politicologie Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Ruimtelijke wetenschappen Sociologie 14 Onderzoek publicatieculturen

19 4 Conclusie Er is veel variatie in publicatieculturen in de sociale en geesteswetenschappen, al is deze binnen de sociale wetenschappen groter dan binnen de geesteswetenschappen. Er zijn verschillen in publicatiecultuur tussen maar ook binnen de (sub)disciplines, zoals tussen verschillende stromingen/vakgebieden. Voor het hele domein geldt overigens ook dat wanneer publicatieculturen op het eerste oog sterk op elkaar lijken, er nuances kunnen zijn die van invloed zijn op de manier waarop publicatielijsten beoordeeld moeten worden. De waardering van typen publicaties is niet uniform binnen de sociale en geesteswetenschappen. De meerderheid van de (sub)disciplines in de geesteswetenschappen kenmerkt zich door een waardering van verschillende typen publicaties (artikelen en boekpublicaties), terwijl in de meeste disciplines in de sociale wetenschappen vooral het publiceren van artikelen in Engelstalige, gere fereerde tijdschriften hoog wordt gewaardeerd. Soms is het vrijwel de enige vorm van publiceren, in veel andere (sub)disciplines zijn ook andere vormen gangbaar zoals boeken (monografieën en handboeken), conference proceedings, gerefereerde artikelen in niet-engelstalige tijdschriften, boekbijdragen, annotaties en commentaren of vakpublicaties. De verschillen tussen de (sub)disciplines met een waardering voor verschillende typen publicaties hebben betrekking op bijvoorbeeld de focus op artikelen in wetenschappelijke tijdschriften, een nationale of internationale focus, de taal waarin wordt gepubliceerd, geschikte tijdschriften is, aantallen en volgorde van auteurs en het belang van publicaties voor breder publiek. Auteurs Er zijn grote verschillen in de betekenis van het (co)auteurschap en daardoor in aantallen publicaties. In sommige (sub)disciplines in de sociale wetenschappen is het de praktijk om met grotere aantallen coauteurs te werken, ook als die geen of een beperkte inhoudelijke bijdrage leveren. In andere disciplines worden artikelen of boeken geschreven door één of enkele auteurs, die dan ieder een substantiële inhoudelijke bijdrage hebben geleverd. Een kwantitatieve vergelijking van publicatielijsten van individuele aanvragers uit verschillende (sub)disciplines vraagt daarom om grote zorgvuldigheid. Indicatoren Uit het onderzoek blijkt dat generieke indicatoren voor waardering, zoals impact factor, H-index, de Article Influence Score en ISI notering alleen geschikt zijn voor vergelijkingen binnen (sub)disciplines waar deze indicatoren gangbaar zijn en ongeschikt voor vergelijking tussen (sub)disciplines. Deze indicatoren zijn in de sociale wetenschappen gebruikelijk, maar spelen ook in een aantal subdisciplines in de geesteswetenschappen een rol. Vanwege de variatie tussen vakgebieden en de gevoeligheid van dergelijke indices dient overigens ook bij vergelijking binnen (sub)disciplines met de nodige voorzichtigheid naar dergelijke generieke indicatoren te worden gekeken. De hier gepresenteerde resultaten dekken niet de publicatieculturen van alle (sub)disciplines binnen de gehele geesteswetenschappen. Daarvoor is verder onderzoek nodig, mèt aandacht voor tussentijdse verschuivingen in publicatieculturen binnen die (sub)disciplines. Uit de actualisering van het eerdere onderzoek voor de sociale wetenschappen blijkt dat voor zes van de 21 beschrijvingen een aanpassing nodig was. Deze zijn geactualiseerd met dezelfde onderzoeksopzet. De belangrijkste veranderingen betroffen het belang van de volgorde van auteurs en de eenheid in publicatiecultuur. Regelmatige controle en herhaling van het onderzoek blijft nodig om de bruikbaarheid van de beschrijvingen te toetsen. Onderzoek publicatieculturen 15

20 16 Onderzoek publicatieculturen

21 5 Implementatie De resultaten van het onderzoek worden sinds 2013 in de brede beoordelingsrondes van NWO Maatschappij- en Gedragswetenschappen gebruikt, na een pilot om de toepasbaarheid van de beschrijvingen te toetsen aan het begin van De beschrijvingen van de publicatieculturen in de geesteswetenschappen worden sinds 2016 gebruikt in de gebiedsbrede beoordeling van NWO Geesteswetenschappen. Vanaf 1 januari 2017 zal in het nieuwe NWO-domein Sociale en Geesteswetenschappen in alle brede beoordelingen gewerkt worden met het resultaat van het onderzoek. De eerste gezamenlijke ronde zal de Veni van 2017 zijn. De beschrijving van publicatieculturen van de (sub)disciplines geeft een handvat voor disciplinesensitief beoordelen van een publicatielijst. Er zijn, naast de publicatielijst, echter meer vormen van output die een rol spelen in de beoordeling van een kandidaat. Daarnaast zijn er ook nog andere beoordelingscriteria op basis waarvan een onderzoeksvoorstel wordt beoordeeld. Referenten en commissieleden afkomstig uit dezelfde discipline blijven nodig om een inschatting te kunnen maken van het voorstel en de publicatielijst. Een overzicht van publicatieculturen zal op zichzelf niet leidend zijn, maar biedt zodoende wel een ondersteuning voor de beoordeling. De commissieleden in dergelijke rondes krijgen een korte instructie en de beschrijvingen van de publicatieculturen van de disciplines en subdisciplines van de aanvragen die zij worden gevraagd te beoordelen. De toelichting bevat informatie over de manier waarop de beschrijving tot stand is gekomen en over de gebruikte dimensies. Commissieleden wordt gevraagd in hun beoordeling van de publicatielijst van aanvragers expliciet aan de beschrijving en de dimensies te refereren, ook bij de beoordeling van publicatielijsten van aanvragers uit de eigen (sub)discipline, om de vergelijking met de beoordeling van andere commissieleden te vereenvoudigen. De bruikbaarheid van het materiaal zal geëvalueerd worden, waarna eventuele aanpassingen zullen worden gemaakt. Onderzoek publicatieculturen 17

22 18 Onderzoek publicatieculturen

23 Beschrijvingen publicatieculturen van de (sub)disciplines op alfabetische volgorde 1 Archeologie 20 2 Area studies 21 3 Bedrijfskunde 22 4 Bestuurskunde 23 5 Biologische psychologie 24 6 Communicatiewetenschap 25 7 Computationele taalkunde en fonetiek 26 8 Criminologie 27 9 Culturele antropologie Dialectologie, taalkundige geografie, sociolinguïstiek Econometrie Epistemologie, wetenschapsfilosofie Ethiek, moraalfilosofie Filosofie (m.u.v. epistemologie, wetenschapsfilosofie, ethiek, moraalfilosofie) Geschiedenis (m.u.v. sociaal-economische, moderne en contemporaine geschiedenis) Internationaal en Europees recht Klinische psychologie Kunst- en architectuurwetenschappen Literatuurwetenschap Media studies Medische psychologie Micro- en macro-economie Moderne en contemporaine geschiedenis Moderne en contemporaine kunst Musea en collecties, conservering en restauratie van cultureel erfgoed Muziekwetenschappen Onderwijskunde Ontwikkelingspsychologie Operations research Pedagogiek Politicologie Privaatrecht Psycholinguïstiek en neurolinguïstiek Psychonomie en cognitieve psychologie Religiegeschiedenis en geschiedenis van de theologie Religiestudies en theologie Ruimtelijke wetenschappen (demografie, geografie, planologie, milieuwetenschappen) Sociaal-economische geschiedenis Sociale en organisatiepsychologie Sociologie Staats- en bestuursrecht Strafrecht Theoretische taalkunde (fonologie, syntaxis, semantiek) Vergelijkende literatuurwetenschap 63 Onderzoek publicatieculturen 19

24 1 Archeologie Binnen de archeologie komt een breed scala aan typen publicaties voor, namelijk artikelen in internationale en nationale wetenschappelijke tijdschriften, bijdragen aan boeken, monografieën en bijdragen aan proceedings. Er zijn verschillen in publicatiecultuur in de archeologie, afhankelijk van de stroming en het vakgebied. In de bèta-georiënteerde stroming is een grotere focus op korte artikelen in internationale wetenschappelijke Engelstalige tijdschriften, terwijl de alfa-georiënteerde stroming meer is gericht op boekpublicaties. De verschillen tussen de stromingen lijken af te nemen (bijv. in bèta minder strikte focus op tijdschriftartikelen). Binnen de archeologie worden proefschriften voornamelijk geschreven als monografie, terwijl verzamelingen artikelen minder voorkomen. Het is redelijk gebruikelijk om het proefschrift in bewerkte vorm uit te geven bij een academische uitgeverij. Bij de beoordeling van publicatielijsten is het belangrijk dat er een mix van verschillende typen publicaties aanwezig is (artikelen en boekpublicaties). Artikelen in internationale (peer reviewed) wetenschappelijke tijdschriften zijn van belang voor het oordeel over de wetenschappelijke kwaliteit van een publicatielijst, maar ook bijdragen aan boeken en boeken/monografieën worden hoog gewaardeerd. Een peer review-procedure is essentieel voor de waardering van publicaties. Bij de beoordeling van tijdschriftpublicaties wordt vooral gelet op artikelen in vooraanstaande tijdschriften. Er zijn relatief veel internationale wetenschappelijke tijdschriften binnen de archeologie en dit aantal neemt steeds verder toe (met uitzondering van de vakgebieden waar de bèta-component niet de hoofdmoot is). Er wordt daarbij onderscheid gemaakt in A-, B-, en C-tijdschriften. De toptijdschriften verschillen per stroming en vakgebied. In hoofdlijnen weet men binnen de archeologie van elkaar wat de toptijdschriften zijn. Een aparte categorie vormen de regionale of lokale tijdschriften die aan het gebied of de plaats waar archeologische projecten worden uitgevoerd, zijn gewijd. Deze kunnen voor specifieke doelgroepen zeer belangrijk zijn, al is het maar om veldwerk lokale bekendheid te verschaffen. Wat boekpublicaties betreft is er geen sterke focus op topuitgevers. Voor proceedings is er relatief weinig waardering, tenzij er sprake is van peer review. Publicaties in het kader van valorisatie worden verwacht, maar wegen over het algemeen minder zwaar mee voor de wetenschappelijke waardering van een publicatielijst. Tentoonstellingscatalogi zijn zowel wetenschappelijk als valoriserend mogelijk en dragen bij aan het uitdragen van het vak. Het is in de archeologie gangbaar om met één of twee auteurs te publiceren. De volgorde van auteurs is op volgorde van bijdrage of alfabetisch. Om co-auteur te worden is het binnen archeologie van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie. Publicaties als enig of eerste auteur worden het hoogst gewaardeerd. Inmiddels komen publicaties met meer auteurs steeds meer voor. Meestal wordt daarbinnen aangegeven wie voor welk onderdeel verantwoordelijk is, maar bestaat naar de buitenwereld de uitstraling dat de publicatie het resultaat van teamwork is. Taal De publicatiecultuur binnen de archeologie is met name internationaal georiënteerd; dit geldt vooral voor de bèta georiënteerde stroming. Er wordt door Nederlanders met name in de Engelse taal gepubliceerd, maar ook publicaties in het Nederlands of andere talen komen voor. Er is in Nederland en de Angelsaksische wereld vooral waardering voor Engelstalige publicaties, maar dit sluit waardering voor publicaties in andere talen niet uit. De taalkeuze voor een andere taal dan het Engels kan bepaald worden door de regio of plaats waar archeologisch werk wordt uitgevoerd (bijvoorbeeld Nederland, Griekenland of Turkije), zodat er met een keuze voor de lokale doeltaal daar meer lezers bereikbaar zijn. Er wordt een evenwicht van internationale en nationale publicaties verwacht. Er is overeenstemming over de diversiteit in publicatiecultuur binnen de archeologie. Er is een bewustzijn van de verschillende stromingen en deelgebieden; binnen deze stromingen en deelgebieden bestaat consensus over de publicatiecultuur. 20 Onderzoek publicatieculturen

25 2 Area studies Er is binnen area studies variatie in typen publicaties. Artikelen in internationale wetenschappelijke tijdschriften komen voor, maar ook boekpublicaties (boeken, monografieën, bijdragen aan boeken) zijn gangbaar. Binnen area studies is het gebruikelijk om te promoveren op een monografie. Boekpublicaties en tijdschriftpublicaties zijn beide van belang voor het oordeel over de wetenschappelijke kwaliteit van een publicatielijst. Boeken/monografieën bij internationale topuitgevers en artikelen in internationale wetenschappelijke toptijdschriften worden het hoogst gewaardeerd. Een peer review-procedure is essentieel voor de waardering van publicaties. Voor de waarde van wetenschappelijke boekpublicaties is de reputatie van de uitgeverij van belang. De waardering voor tijdschriftpublicaties hangt af van het tijdschrift. Binnen area studies is er een beperkt aantal algemene toptijdschriften. Daarnaast kent ieder vakgebied zijn eigen specifieke toptijdschriften. De toptijdschriften kenmerken zich door een goede peer reviewprocedure. In het kader van valorisatie komen populariserende publicaties steeds vaker voor, maar deze worden in principe niet meegewogen in de beoordeling van de wetenschappelijke kwaliteit van een publicatielijst. In publicatielijsten wordt een balans verwacht tussen wetenschappelijke en populariserende publicaties. Het is binnen area studies gangbaar om met één auteur te publiceren. Publicaties met twee auteurs komen ook voor. De volgorde van auteurs is alfabetisch of op volgorde van bijdrage. Om co-auteur te worden is het binnen area studies van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie. Publicaties als enig auteur worden het hoogst gewaardeerd. Taal De publicatiecultuur binnen area studies is internationaal georiënteerd. Er wordt met name in de Engelse taal gepubliceerd, maar ook publicaties in andere talen komen voor (bijvoorbeeld Frans of Nederlands). Publicaties in de Nederlandse taal zijn vooral populariserend van aard; alleen voor Nederlandse (post)koloniale geschiedenis is ook het Nederlands als wetenschappelijke taal gangbaar. Er is vooral wetenschappelijke waardering voor Engelstalige publicaties, maar er is ook waardering voor publicaties in andere talen. Er is consensus over de publicatiecultuur. Door de interdisciplinaire aard van area studies is er diversiteit in de tijdschriften waarin onderzoekers publiceren. Er is discussie over: de waardering voor publicaties in specifieke tijdschriften in vergelijking met publicaties in algemene toptijdschriften. de waardering voor publicaties in edited volumes ten opzichte van artikelen in wetenschappelijke tijdschriften. Onderzoek publicatieculturen 21

26 3 Bedrijfskunde De publicatiecultuur van bedrijfskunde kenmerkt zich over het algemeen door een sterke focus op publicaties in internationale peer reviewed (top)tijdschriften. De subdiscipline Bedrijfskunde bestaat uit een aantal vakgebieden (o.a. Finance, Accounting, Marketing, Strategie, Operations Management, Organisational Behaviour/HRM, Entrepreneurship) die onderling verschillen wat betreft (accenten in de) publicatiecultuur. Er is binnen de bedrijfskunde een grote diversiteit aan tijdschriften. Er is overeenstemming over enkele algemene toptijdschriften binnen de bedrijfskunde. Daarnaast is er per vakgebied een duidelijke top 5 van tijdschriften; binnen Finance is er een duidelijke top 3. De subtop van tijdschriften is minder duidelijk en verschilt tussen de vakgebieden binnen de bedrijfskunde. Artikelen in internationale wetenschappelijke (top)tijdschriften zijn belangrijk voor de waardering van publicatielijsten binnen de bedrijfskunde. Publicaties in de toptijdschriften worden binnen alle vakgebieden het hoogst gewaardeerd. Het aantal te verwachten toppublicaties verschilt tussen vakgebieden. Voor de waardering van tijdschriftpublicaties hanteren diverse faculteiten eigen ranglijsten (vaak min of meer varianten van de ERIMranglijst) of wordt gebruik gemaakt van publicatiestatistieken zoals de genormaliseerde Article Influence Score of eigen factor. Voor meer ervaren onderzoekers is de citatie-index van de onderzoeker van belang. Andere typen publicaties, zoals boek- of vakpublicaties, komen relatief weinig voor en tellen niet of nauwelijks mee voor de wetenschappelijke waardering van publicatielijsten binnen de bedrijfskunde. Er lijkt wel een voorzichtige ontwikkeling te ontstaan naar een hogere waardering van boeken, mits gepubliceerd bij een vooraanstaand uitgever. Valorisatie wordt pas later in de loopbaan belangrijk voor onderzoekers. Het is over het algemeen gebruikelijk dat een publicatie 2 tot 4 auteurs telt. Single-authored publicaties komen ook voor, met name binnen Finance en Accounting. Wat gangbaar is met betrekking tot de volgorde van auteurs, verschilt tussen de vakgebieden (alfabetisch, op volgorde van bijdrage of random bij gelijke bijdrage). In Finance, Accounting en International Business is de volgorde veelal alfabetisch, terwijl in Marketing, Strategie en Organisational Behaviour, HRM, Operations Management en Entrepreneurship de volgorde vaker op bijdrage is. Als de volgorde van auteurs op bijdrage is, worden publicaties als eerste auteur het hoogst gewaardeerd. Om co-auteur te worden is het binnen bedrijfskunde van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie en/of heeft bijgedragen aan de uitvoering van het onderzoek waar de publicatie over gaat. Er is overeenstemming over de publicatiecultuur binnen de verschillende vakgebieden binnen de bedrijfskunde. Er is discussie over: de snelheid waarmee wordt verwacht dat promovendi artikelen publiceren. de aandacht voor de maatschappelijke relevantie van publicaties. het belang van het laatste auteurschap. 22 Onderzoek publicatieculturen

27 4 Bestuurskunde De publicatiecultuur van bestuurskunde kenmerkt zich steeds meer door een grote nadruk op publiceren in internationale (top)tijdschriften. Verder staan, naast internationale artikelen, boeken/monografieën bij gerenommeerde internationale uitgevers hoog aangeschreven. Vanwege het belang van nationale zichtbaarheid voor bestuurskunde als vak, wordt het publiceren in nationale tijdschriften en boeken daarnaast nog altijd gewaardeerd. Binnen de bestuurskunde is het belangrijk om als onderzoeker een mix van verschillende type publicaties te hebben. De publicatiecultuur van de bestuurskunde is divers. Bestuurskunde kent verschillende vakgebieden met eigen tijdschriften en deelculturen met betrekking tot publiceren. Voorheen was er een duidelijke scheiding tussen een meer internationaal georiënteerde stroming enerzijds en een Nederlandse stroming anderzijds, tegenwoordig is er sprake van een meer hybride publicatiecultuur met daarin verschillende vakgebieden met eigen accenten. Verder is er sprake van een onderscheid in publicatiecultuur tussen verschillende generaties onderzoekers, waarbij junior onderzoekers zich meer richten op internationaal publiceren in wetenschappelijke (top)tijdschriften terwijl senior onderzoekers meer de breedte opzoeken qua typen publicaties. Met name voor junior onderzoekers zet de ontwikkeling naar meer nadruk op publiceren in internationale tijdschriften verder door. Omdat het voor jongere wetenschappers steeds belangrijker is om internationale artikelen te publiceren, verliezen de monografieën en bijdragen aan boeken binnen de bestuurskunde aan terrein. Boeken die bij internationale topuitgevers worden gepubliceerd, worden binnen de bestuurskunde nog altijd hoog gewaardeerd. Een monografie wordt ook, zeker later in de carrière, hoog gewaardeerd. Publicaties in het kader van valorisatie komen voor binnen de bestuurskunde, maar tellen niet mee voor de wetenschappelijke waardering van een publicatielijst. Omdat de bestuurskunde relatief breed is en uit diverse vakgebieden bestaat, wordt er door bestuurskundigen in zowel algemene als specialistische tijdschriften gepubliceerd. Er is binnen bestuurskunde geen consensus over de internationale toptijdschriften, omdat de toptijdschriften ook verschillen tussen de vakgebieden. Over een aantal algemeen bestuurskundige tijdschriften lijkt overeenstemming te zijn dat deze van belang zijn, dit is met name gebaseerd op de reputatie en de ranking/impact factor van tijdschriften. Publicaties als enig auteur zijn gangbaar binnen bestuurskunde, evenals multi-authored publicaties met 2 of 3 auteurs. Het verschilt per vakgebied van de bestuurskunde wat de norm is: alleen publiceren of juist met meerdere auteurs. Binnen de bestuurskunde zijn publicaties met veel auteurs zeer ongebruikelijk. Bij multi-authored publicaties varieert de volgorde van auteurs: de volgorde is alfabetisch als de bijdrage van auteurs gelijk is, indien dit niet het geval is worden auteurs op volgorde van de omvang van hun bijdrage genoemd. Het aantal publicaties als enig of 1e auteur is van belang voor het oordeel over de kwaliteit van een publicatielijst. Om co-auteur te worden is het binnen de bestuurskunde van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie. Er is binnen de bestuurskunde discussie over: het opvoeren van de promotor als co-auteur bij publicaties van promovendi. het promoveren op een boek of op artikelen. de invulling van valorisatie. de waardering en interpretatie van single-authored versus multi-authored publicaties. Onderzoek publicatieculturen 23

28 5 Biologische psychologie De publicatiecultuur van de biologische psychologie is vooral gericht op artikelen in de internationale refereed toptijdschriften. Daarnaast is er waardering voor artikelen in overige refereed internationale tijdschriften. Drie factoren zijn van belang bij de vraag of een tijdschrift een toptijdschrift is: de kwaliteit van de publicaties, de impact factor en de rejection rate. Boeken, monografieën en bijdragen aan boeken worden in de biologische psychologie relatief laag gewaardeerd. Verder worden nationale publicaties in de biologische psychologie nauwelijks gewaardeerd en geschreven. Bij de beoordeling van de kwaliteit van publicatielijsten is zowel kwaliteit (in welke tijdschriften is gepubliceerd) als kwantiteit (aantallen publicaties) van belang. Publicaties in de biologische psychologie tellen vaak relatief veel auteurs. Publicaties met 3 of meer auteurs zijn gangbaar. Vooral het eerste, tweede en laatste auteurschap is belangrijk. De eerste auteur is vaak de promovendus, de laatste auteur is de onderzoeksleider. De tweede auteur is vaak de begeleider van de eerste auteur. Publicaties met 1 of 2 auteurs komen overigens ook voor binnen de biologische psychologie; dit betreft vaak reviews of beschouwingen. Ook dit type publicatie wordt binnen de biologische psychologie gewaardeerd. De meeste publicaties zijn echter empirisch gedreven en tellen dus relatief meer auteurs. Om co-auteur te worden is het binnen de biologische psychologie van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie, heeft bijgedragen aan de uitvoering van het onderzoek waar de publicatie over gaat, het onderzoek geleid, waar de publicatie uit voortkomt, en/of in het geval van publicaties met promovendi: de rol van (co-)promotor vervuld. Men hoeft niet noodzakelijk mee te hebben geschreven. Het is gebruikelijk om aan te geven welke bijdrage de auteurs geleverd hebben. Binnen de biologische psychologie lijkt consensus te bestaan over de vraag welke publicaties wel/niet worden gewaardeerd. Er is discussie over de vraag wat belangrijker is: kwaliteit of kwantiteit. 24 Onderzoek publicatieculturen

29 6 Communicatiewetenschap Binnen de communicatiewetenschap wordt publiceren in internationale peer reviewed tijdschriften van groot belang geacht. Artikelen in internationale toptijdschriften worden het hoogst gewaardeerd. De vraag of een tijdschrift een toptijdschrift is, hangt onder andere af van de impact factor en de reputatie van een tijdschrift. De impact factor van tijdschriften in de communicatiewetenschap is relatief laag in vergelijking met andere (sub)disciplines, omdat de communicatiewetenschap een relatief klein vakgebied is. Er wordt door communicatiewetenschappers overigens ook gepubliceerd in tijdschriften van andere disciplines. De hoogte van de impact factor van tijdschriften waarin wordt gepubliceerd, is afhankelijk van het specifieke vakgebied van een onderzoeker en daarom zeer divers binnen de communicatiewetenschap. De communicatiewetenschap kent één Nederlands tijdschrift; dit tijdschrift heeft een lage impact factor. Omdat de focus ligt op het publiceren van artikelen in internationale tijdschriften, is het minder aantrekkelijk hierin te publiceren. Boeken en bijdragen aan boeken komen voor, maar worden vaak als extra gezien. Voor senior onderzoekers is er waardering voor bepaalde boekpublicaties (bijv. overzichtsboeken, handboeken of monografieën). Voor de wetenschappelijke waardering van publicatielijsten telt vooral het aantal artikelen in internationale tijdschriften. Vakpublicaties worden van belang geacht met het oog op valorisatie. De communicatiewetenschap kent een kwalitatieve en een kwantitatieve stroming. Onderzoekers in de verschillende stromingen publiceren in andere tijdschriften. Ook worden boekpublicaties binnen de kwalitatieve stroming hoger gewaardeerd dan in de kwantitatieve stroming. In het onderzoek binnen de kwalitatieve stroming is de specifieke culturele context belangrijk. Dit type onderzoek leent zich goed voor publicatie in thematische bundels met bijdragen uit verschillende landen. Publicaties met 2 of 3 auteurs zijn gangbaar binnen de communicatiewetenschap. Voor de waardering van publicaties telt niet het aantal auteurs, maar de auteursvolgorde. De volgorde is vaak op bijdrage. Binnen de communicatiewetenschap wordt de meeste waarde gehecht aan eerste auteurschap, gevolgd door tweede auteurschap et cetera. Binnen de subdiscipline is er ook waardering voor publicaties als enig auteur. Wanneer communicatiewetenschappers in een tijdschrift van een andere discipline publiceren, nemen zij vaak de gewoonte van de betreffende discipline met betrekking tot auteurschap over. Om co-auteur te worden is het binnen de communicatiewetenschap van belang dat men heeft meegeschreven aan de publicatie. Ontwikkelingen Er is binnen de communicatiewetenschap een ontwikkeling gaande naar een steeds sterkere focus op het publiceren van artikelen in internationale refereed tijdschriften. Tevens is een ontwikkeling zichtbaar naar grotere onderzoeksprojecten waardoor er relatief steeds meer multi-authored publicaties zijn. Er is discussie over kwaliteit versus kwantiteit. Onderzoek publicatieculturen 25

Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW

Onderzoek Publicatieculturen NWO-MaGW Uitgave: Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) Maatschappij- en Gedragswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Bezoekadres: Laan van Nieuw Oost Indië 300 Den Haag Postadres:

Nadere informatie

Y Meerwaarde Plus Programma voor bevordering van kennisbenutting in de Maatschappij-en Gedragswetenschappen

Y Meerwaarde Plus Programma voor bevordering van kennisbenutting in de Maatschappij-en Gedragswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Call for proposals Y Meerwaarde Plus Programma voor bevordering van kennisbenutting in de Maatschappij-en Gedragswetenschappen 2012 Den Haag, september 2012 Nederlandse

Nadere informatie

Op de vraag of men de artikelen zelf in het Engels schrijft, gaf één wetenschapper het volgende aan:

Op de vraag of men de artikelen zelf in het Engels schrijft, gaf één wetenschapper het volgende aan: NEDERLANDS, TENZIJ Onderzoek Vakgroep Marktkunde en Marktonderzoek RUG In dit onderzoek zijn de volgende vragen geformuleerd: Welke factoren zijn op dit moment van invloed op de beslissing of Nederlandse

Nadere informatie

VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013

VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013 VOORLICHTINGSAVOND HAARLEM 2e AVOND, 13 NOVEMBER 2013 Lokaal Gidsnr Voorlichting ronde 1 (18.30-19.05 uur) capaciteit Gidsnr G1-10 155 G1-14 152 G1-17 174 Taalwetenschap G2-03 108 Informatie, Multimedia

Nadere informatie

WO-BACHELOR - studentaantallen Economie en Recht

WO-BACHELOR - studentaantallen Economie en Recht Economie en Recht Bedrijfskunde Bedrijfs- en Consumentenwetenschappen Wageningen University 238 Bedrijfskunde Bedrijfskunde Erasmus Universiteit Rotterdam 2.204 Bedrijfskunde Bedrijfskunde Maastricht University**

Nadere informatie

SAMENSTELLING WETENSCHAPPELIJK ADVIESCOLLEGE SGW 2018

SAMENSTELLING WETENSCHAPPELIJK ADVIESCOLLEGE SGW 2018 SAMENSTELLING WETENSCHAPPELIJK ADVIESCOLLEGE SGW 2018 Discipline Naam Instelling Archeologie prof. dr. E.M. (Eric) Moormann Radboud Universiteit Area Studies prof. dr. H. (Henk) Schulte Nordholt Kon. Inst.

Nadere informatie

zeer hoog aangeschreven wetenschappelijke uitgever [ ], die alleen publiceert na een uitvoerige reviewprocedure. (respondent 2)

zeer hoog aangeschreven wetenschappelijke uitgever [ ], die alleen publiceert na een uitvoerige reviewprocedure. (respondent 2) Codering Verslag (v4) Aan de leden van De Jonge Akademie (DJA) werd medio juni 2009 verzocht hun vijf beste en/of mooiste publicaties op te geven en te beargumenteren waarom deze selectie van artikelen

Nadere informatie

VSNU - overzichtlijst bacheloropleidingen concept

VSNU - overzichtlijst bacheloropleidingen concept Aardwetenschappen Accountancy en Controlling Acheologie Actuariele wetenschappen Agrotechnologie Algemene cultuurwetenschappen KUN OUNL Algemene Economie Algemene Gezondheidswetenschappen Algemene Natuurwetenschappen

Nadere informatie

De definitieafspraken zijn op de volgende hoofdpunten gebaseerd:

De definitieafspraken zijn op de volgende hoofdpunten gebaseerd: Inleiding In dit document zijn de definitie afspraken wetenschappelijk onderzoek vastgelegd. De definities zijn tot stand gekomen in nauw overleg met universitaire betrokkenen, zijn getoetst via een pilot

Nadere informatie

http://uva.nl/ Sunday 28th of September 2014 08:37:59 AM Document generated by http://siteoid.com/

http://uva.nl/ Sunday 28th of September 2014 08:37:59 AM Document generated by http://siteoid.com/ Studenten Medewerkers EN Delen Delen via email Delen op facebook Delen op linkedin Delen op twitter Extranet Alumni Bibliotheek Contact English home Koninklijke onderscheiding voor universiteitshoogleraar

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L LIJST PROGRAMMA S VOOR WERKSTUDENTEN* 2014-2015 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur E. Van Cromphout) finale versie 18.06.2014

Nadere informatie

Alle WO studies NT NG EM CM

Alle WO studies NT NG EM CM Alle WO studies NT NG EM CM B Aarde en economie * * * wisa of wisb B Aardwetenschappen * nat nat + schk (wisa of wisb) + nat + schk B Actuariële wetenschappen * wisb wisb wisb B Advanced Technology * wisb

Nadere informatie

B Milieu-maatschappij-wetenschappen. B Molecular Science and Technology. B Oude Culturen van de Mediterrane Wereld

B Milieu-maatschappij-wetenschappen. B Molecular Science and Technology. B Oude Culturen van de Mediterrane Wereld zonder meer toelaatbaar met profiel NT B Aarde en economie B Aardwetenschappen B Actuariële wetenschappen B Advanced Technology B Afrikaanse talen en culturen B Agrotechnologie B Algemene Cultuurwetenschappen

Nadere informatie

Vooropleidingseisen WO

Vooropleidingseisen WO Vooropleidingseisen WO Instroommogelijkheden met ATHENEUM-DIPLOMA van het GVC Economie 1. Actuariële wetenschappen Ja Wis B Nee Nee 2. Bedrijfseconomie Ja Ja Ja Wis A 3. Bedrijfskunde Ja Ja Ja Wis A 4.

Nadere informatie

* * * wia of wib Bedrijfskunde 8. B Business Studies * * * wia of wib 9. B Econometrics * wib wib wib 10. B Econometrics and Operations

* * * wia of wib Bedrijfskunde 8. B Business Studies * * * wia of wib 9. B Econometrics * wib wib wib 10. B Econometrics and Operations Bijlage C Lijst van dere vooropleidingseisen in het wetenschappelijk onderwijs. Deze eisen gelden voor 4 vwo, dus voor leerlingen die instromen in het wo vaf 2010 en vallen onder de nieuwe tweede fase.

Nadere informatie

Sociaal-Wetenschappelijke. 6e SWR-Hendrik Muller Seminaar. De islam aan de grenzen verkend. Sociaal-Wetenschappelijke Raad

Sociaal-Wetenschappelijke. 6e SWR-Hendrik Muller Seminaar. De islam aan de grenzen verkend. Sociaal-Wetenschappelijke Raad Sociaal-Wetenschappelijke Koninklijke Nederlandse Raad Akademie van Wetenschappen 6e SWR-Hendrik Muller Seminaar De islam aan de grenzen verkend Sociaal-Wetenschappelijke Raad Wie organiseert het Seminaar?

Nadere informatie

REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS April 2012

REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS April 2012 REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS April 2012 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs In deze bijlage wordt verstaan onder: NT: profiel natuur en techniek NG: profiel

Nadere informatie

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 12 Verschil 213 tov. 212 21 3 211 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 225 221

Nadere informatie

Onderzoekstalent. Call for proposals. Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Onderzoekstalent. Call for proposals. Maatschappij- en Gedragswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Call for proposals Onderzoekstalent 2016 Den Haag, juni 2015 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding 1 1.1 Achtergrond 1 1.2 Beschikbaar

Nadere informatie

Vooropleidingseisen WO per 1 oktober 2008

Vooropleidingseisen WO per 1 oktober 2008 Vooropleidingseisen WO per 1 oktober 2008 Instroommogelijkheden met VWO-DIPLOMA van het GVC Economie 1. Accountancy en Controlling 2. Actuariële wetenschappen Ja Wi B Nee Nee 3. Algemene economie 4. Bedrijfseconomie

Nadere informatie

BIJLAGE A NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN VOOR OPLEIDINGEN VAN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS

BIJLAGE A NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN VOOR OPLEIDINGEN VAN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS BIJLAGE A NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN VOOR OPLEIDINGEN VAN HET WETENSCHAPPELIJK ONDERWIJS 1. In deze bijlage wordt verstaan onder: NT: profiel natuur en techniek NG: profiel natuur en gezondheid EM: profiel

Nadere informatie

Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Maatschappij- en Gedragswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Samen werken aan de groei van wetenschappelijke kennis, kennis waar de samenleving, nu of straks, ten volle

Nadere informatie

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L

V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L V R IJ E U N I V E R S I T E I T B R U S S E L LIJST PROGRAMMA S VOOR WERKSTUDENTEN 2013-2014 Rectoraat Departement Onderwijsbeleid / Cel Curriculumbeheer (auteur M Vandersteen) finale versie 12.12..2012

Nadere informatie

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

Collectievormingsprofiel Journalistiek en Nieuwe Media (CVP) Actuele relatie met O&O. Aankoop en -methodiek

Collectievormingsprofiel Journalistiek en Nieuwe Media (CVP) Actuele relatie met O&O. Aankoop en -methodiek Collectievormingsprofiel Journalistiek en Nieuwe Media (CVP) Actuele relatie met O&O De Universiteit van Leiden biedt de mogelijkheid voor bachelor studenten om andere studie te combineren met een PraktijkStudie.

Nadere informatie

NWO-Spinozapremie. Den Haag, juni 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek

NWO-Spinozapremie. Den Haag, juni 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 1 2019 Den Haag, juni 2018 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek 2 Inleiding en doel De is een persoonsgerichte onderzoeksfinanciering die zich richt op de hoogste categorie in de onderzoekerspiramide.

Nadere informatie

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP

Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie DURVEN DELEN OP WEG NAAR EEN TOEGANKELIJKE WETENSCHAP Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie!! " # "# $ -. #, '& ( )*(+ % & /%01 0.%2

Nadere informatie

Italiaanse taal en cultuur Talen en Cult. ZO Az+Oceanie (Indonesië) Landschapsarch. en ruimtel. planning

Italiaanse taal en cultuur Talen en Cult. ZO Az+Oceanie (Indonesië) Landschapsarch. en ruimtel. planning CULTUUR EN MAATSCHAPPIJ VWO-WO BIJLAGE 3(a) Zonder meer. Literatuurwetenschap Toegepaste Commuinicatiewetenschappen Media en Cultuur Uniformberoepen: leger, politie, e.d. Algemene Cultuurwetenschappen

Nadere informatie

Kootstra Talent Fellowship 2011

Kootstra Talent Fellowship 2011 Kootstra Talent Fellowship 2011 Inleiding De Raad van Bestuur Maastricht UMC + heeft voor 2011 middelen ter beschikking gesteld voor talentontwikkeling onder jong wetenschappelijk talent. Deze middelen

Nadere informatie

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 24 Verschil 213 tov. 212 13 6 211 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 479 417

Nadere informatie

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law

Eerste jaars. Bachelor. Erasmus School of Economics. Erasmus School of History, Culture and Communication. Erasmus School of Law Eerste jaars Bachelor 50950 Economie en Bedrijfseconomie Voltijd 543 50950 International Bachelor Economics and Business Economics Voltijd 277 50950 International Premaster Economics and Business Economics

Nadere informatie

Onderwijs- en examenregeling

Onderwijs- en examenregeling Onderwijs- en examenregeling geldig vanaf 1 september 2016 Opleidingsspecifiek deel: Bacheloropleiding: Taalwetenschap Deze Onderwijs- en examenregeling is opgesteld overeenkomstig artikel 7.13 van de

Nadere informatie

Vooropleidingseisen WO

Vooropleidingseisen WO Vooropleidingseisen WO Betekenis van gebruikte tekens en afkortingen: * : toegangsrecht # : geen toegangsrecht ( ) : keuze uit de tussen haakjes vermelde vakken. Eén van de vakken is voldoende. Een vakaanduiding

Nadere informatie

1. Soorten wetenschappelijke informatiebronnen

1. Soorten wetenschappelijke informatiebronnen 1. Soorten wetenschappelijke informatiebronnen Wanneer je als student in het hoger onderwijs de opdracht krijgt om te zoeken naar wetenschappelijke informatie heb je de keuze uit verschillende informatiebronnen.

Nadere informatie

Kootstra Talent Fellowship 2015

Kootstra Talent Fellowship 2015 Kootstra Talent Fellowship 2015 Inleiding De Raad van Bestuur Maastricht UMC + heeft voor 2015 middelen ter beschikking gesteld voor talentontwikkeling onder jong wetenschappelijk talent. Deze middelen

Nadere informatie

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

Nadere vooropleidingseisen in het wetenschappelijk onderwijs, bij de profielen in het voortgezet onderwijs geldig tot 1 augustus 2007.

Nadere vooropleidingseisen in het wetenschappelijk onderwijs, bij de profielen in het voortgezet onderwijs geldig tot 1 augustus 2007. Bijlage A behorende bij artikel 2, eerste lid, van de Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 8 mei 2007, nr. HO/BL/2007/3152, houdende nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs

Nadere informatie

Vooropleidingseisen van VWO naar WO

Vooropleidingseisen van VWO naar WO Vooropleidingseisen van VWO naar WO Vooropleidingseisen van VWO naar WO! = Dit profiel geeft toegang tot deze opleiding. " = Dit profiel geeft geen toegang tot deze opleiding. A / B A + B A / B + C / D

Nadere informatie

Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs

Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs Bijlage A Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs Bijlage bij de Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2006, nr. HO/BL/2006/8595,

Nadere informatie

BIJLAGE BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007

BIJLAGE BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 BIJLAGE BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

Stap 5 Selecteren van informatie

Stap 5 Selecteren van informatie Stap 5 Selecteren van informatie Tijdens je zoekactie vind je allerlei informatie. Hiervan wil je alleen relevante en betrouwbare bronnen gebruiken. In deze stap geven we je richtlijnen om verschillende

Nadere informatie

Collectievormingsprofiel Engelse taal en cultuur

Collectievormingsprofiel Engelse taal en cultuur Collectievormingsprofiel Engelse taal en cultuur Actuele relatie met O&O (specifieke opleidingen etc.) De collectie Engelse taal en cultuur richt zich met name op de studenten, docenten en onderzoekers

Nadere informatie

Hoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die

Hoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die Hoofdstuk 2: Kritisch reflecteren 2.1. Kritisch reflecteren: definitie Definitie: Kritisch reflecteren verwijst naar een geheel van activiteiten die worden uitgevoerd om uit het gevonden bronnenmateriaal

Nadere informatie

Zin en betekenis van (kennis)valorisatie belicht en toegelicht (av)

Zin en betekenis van (kennis)valorisatie belicht en toegelicht (av) 1 Zin en betekenis van (kennis)valorisatie belicht en toegelicht (av) Dr mr A.A.Th.A. (Ard) Cools, (kennis)valorisatie expert april 2012 Inleiding Nederlandse universiteiten en onderzoeksinstellingen ontwikkelen,

Nadere informatie

Bijlagen ( ) Eisen aan het onderzoeksvoorstel

Bijlagen ( ) Eisen aan het onderzoeksvoorstel Bijlagen (2008-2009) Eisen aan het onderzoeksvoorstel Het onderzoeksvoorstel dat na vier weken bij de begeleider moet worden ingediend omvat een (werk)titel, een uitgewerkte probleemstelling (die een belangrijke

Nadere informatie

Titel in het Engels: Administrative Law Publiekrecht, sectie Bestuursrecht (in oprichting)

Titel in het Engels: Administrative Law Publiekrecht, sectie Bestuursrecht (in oprichting) Structuurrapport Leerstoel Bestuursrecht 1 Algemene informatie Titel: Bestuursrecht Titel in het Engels: Administrative Law Afdeling: Publiekrecht, sectie Bestuursrecht (in oprichting) Omvang: 1.0 fte

Nadere informatie

Amsterdam, juni 2015 In opdracht van Elsevier. Studie & Werk 2015

Amsterdam, juni 2015 In opdracht van Elsevier. Studie & Werk 2015 Amsterdam, juni 2015 In opdracht van Elsevier Studie & Werk 2015 Hbo ers en academici van studiejaar 2012/2013 op de arbeidsmarkt Statistische bijlage: tabellen academici Ernest Berkhout Siemen van der

Nadere informatie

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen

logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon geen logoocw De heer prof. dr. F. P. van Oostrom Den Haag Ons kenmerk 26 mei 2005 ASEA/DIR/2005/23876 Onderwerp Taakopdracht voor de commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon Bijlage(n) geen Geachte heer Van

Nadere informatie

Bijlage C behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007

Bijlage C behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 Bijlage C (Bijlage behorende bij de regeling Wijziging van de regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 in verband met vervanging van de bijlagen van 1 oktober 2008, kenmerk HOenS-2008/59402)

Nadere informatie

Publish and cherish De sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam

Publish and cherish De sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam Publish and cherish De sociale wetenschappen aan de Universiteit van Amsterdam 1. Inleiding 14 maart 2011 Prof.dr. Herman van de Werfhorst h.g.vandewerfhorst@uva.nl Sociaal-wetenschappelijk onderzoek staat

Nadere informatie

OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016

OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016 OPEN DAGEN WO NOVEMBER 2016 Kijk voor meer informatie over voorlichtingsevenementen op de site van de betreffende universiteit. Meld je afwezigheid op school een week vóór de Open dag bij de decanen (kamer

Nadere informatie

Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf 1 augustus 2007 worden aangeboden

Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf 1 augustus 2007 worden aangeboden BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf 1 augustus 2007 worden aangeboden 1. In deze bijlage wordt verstaan

Nadere informatie

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 16 Verschil 214 tov. 213 16-4-212 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen 283 3319

Nadere informatie

OPEN DAGEN WO MAART 2016. Kijk voor aanvullende informatie op de site van de universiteit. Lever tijdig een roze formulier in bij de decanenkamer.

OPEN DAGEN WO MAART 2016. Kijk voor aanvullende informatie op de site van de universiteit. Lever tijdig een roze formulier in bij de decanenkamer. OPEN DAGEN WO MAART 2016 Kijk voor aanvullende informatie op de site van de universiteit. Lever tijdig een roze formulier in bij de decanenkamer. 1 MAART 2016 (13:00-16:00) Meeloopdag Bestuurskunde: Economie

Nadere informatie

Vooropleidingseisen van vwo naar wo

Vooropleidingseisen van vwo naar wo Vooropleidingseisen van vwo naar wo 2016-2017 Vooropleidingseisen Vooropleidingseisen van vwo naar van wo van VWO VWO naar naar WO WO = = Dit profiel Dit profiel geeft geeft toegang toegang tot deze tot

Nadere informatie

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling

Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Vooraanmeldingen per instelling voor Bachelor Opleidingen (1e jrs) Bachelor vooraanmeldingen per instelling Aantal week 19 Verschil 214 tov. 213 7-5-212 6-5-213 5-5-214 aantal % Radboud Universiteit Nijmegen

Nadere informatie

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

1 JOURNALISTIEK. Opleidingsonderdeel andere instelling

1 JOURNALISTIEK. Opleidingsonderdeel andere instelling Artesis Hogeschool (nu UA) Bachelor in de productontwikkeling Algemene economie 3 Economische inzichten Artesis Hogeschool (nu UA) Bachelor in de productontwikkeling Bedrijfseconomie 3 Economische inzichten

Nadere informatie

OPROEP VOOR BIJDRAGE

OPROEP VOOR BIJDRAGE OPROEP VOOR BIJDRAGE 29 mei tot 31 mei 2013 Met groot genoegen nodigen we je uit om een voorstel tot bijdrage in te dienen voor de Onderwijs Research Dagen 2013 (ORD 2013) met als thema Over-Waarderen.

Nadere informatie

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE?

- Geplaatst in VISUS EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? - Geplaatst in VISUS 4-2017 - EBM IN DE OPTOMETRIE: HOE PAS JE HET TOE? Om de verschillen tussen de kennis uit het laatste wetenschappelijk bewijs en de klinische praktijk kleiner te maken is de afgelopen

Nadere informatie

Economie en maatschappij(a/b)

Economie en maatschappij(a/b) Natuur en gezondheid(a/b) Economie en maatschappij(a/b) Cultuur en maatschappij(a/c) http://profielkeuze.qompas.nl/ Economische studies Talen Recht Gedrag en maatschappij http://www.connectcollege.nl/download/decanaat/vwo%20doorstroomeisen%20universiteit.pdf

Nadere informatie

Management Summary. Evaluatie onderzoek naar Peer Review voor de MfN-registermediator

Management Summary. Evaluatie onderzoek naar Peer Review voor de MfN-registermediator Management Summary Evaluatie onderzoek naar Peer Review voor de MfN-registermediator Uitgevoerd door onderzoekers van het Montaigne Centrum voor Rechtspleging en Conflictoplossing van de Universiteit Utrecht

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad Profilering derde graad De leerling heeft in de eerste en de tweede graad de gelegenheid gehad om zijn of haar interesses te ontdekken. Misschien heeft hij of zij al enig idee ontwikkeld over toekomstige

Nadere informatie

College Maastricht. International Bachelor in Psychology

College Maastricht. International Bachelor in Psychology OPEN DAGEN NOVEMBER 2015 Kijk voor meer informatie op de site van de instelling. Wat 2 nov Experience Day University College Maastricht Waar open dag (11:00-16:30) Zwingelput 4 2 nov Meeloopdagen diverse

Nadere informatie

Bijlage C behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007

Bijlage C behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 Bijlage C behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2016-2017 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Master Filosofie (120 EC) Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt in werking op 1 september

Nadere informatie

Prestatie-indicatoren voor Valorisatie. Landelijke Commissie Valorisatie Delft, 12 mei 2011 Eppo Bruins Rens Vandeberg Leonie van Drooge

Prestatie-indicatoren voor Valorisatie. Landelijke Commissie Valorisatie Delft, 12 mei 2011 Eppo Bruins Rens Vandeberg Leonie van Drooge Prestatie-indicatoren voor Valorisatie Landelijke Commissie Valorisatie Delft, 12 mei 2011 Eppo Bruins Rens Vandeberg Leonie van Drooge Valorisatie Kennisvalorisatie is het proces van waardecreatie uit

Nadere informatie

Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding

Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding Onderzoek naar het effect van de Novius Architectuur Academy Bedrijfsarchitectuur sterker door opleiding Door met meerdere collega s deel te nemen aan een opleiding voor bedrijfsarchitecten, werden mooie

Nadere informatie

Waarderingssystemen Onderzoek Humane Wetenschappen

Waarderingssystemen Onderzoek Humane Wetenschappen Waarderingssystemen 1. Verloop van de bezinning en resultaten In een eerste fase werd aan alle Departementen Humane Wetenschappen gevraagd een waarderingssysteem betreffende het wetenschappelijk onderzoek

Nadere informatie

Vooropleidingseisen wetenschappelijk onderwijs: van vwo naar wo

Vooropleidingseisen wetenschappelijk onderwijs: van vwo naar wo Vooropleidingseisen wetenschappelijk onderwijs: van vwo naar wo (Gebaseerd op de publicatie van het ministerie van OCW Regeling aanmelding en toelating hoger onderwijs d.d. 01-10-2016) Betekenis van gebruikte

Nadere informatie

CROHO. code. University. University

CROHO. code. University. University wo bachelor in combinatie met educatieve minor CROHO code indien beperkt tot daarbij genoemde universiteit(en) Bevoegdheid Sociale Geografie en Planologie 56838 Leraar Aardrijkskunde Aardwetenschappen

Nadere informatie

Losgezongen van het eigen land

Losgezongen van het eigen land Losgezongen van het eigen land De Nederlandse sociologie dreigt te vervreemden van de eigen samenleving, waarschuwt de beroepsvereniging NSV. Door DIRK VLASBLOM 18 MEI 2013 Jan Willem Duyvendak: Voor sociologen

Nadere informatie

Bijlage A behorende bij artikel 2, eerste lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007

Bijlage A behorende bij artikel 2, eerste lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 Bijlage A (Bijlage behorende bij de regeling Wijziging van de regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007 in verband met vervanging van de bijlagen van 1 oktober 2008, kenmerk HOenS-2008/59402)

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel): Bachelor Wijsbegeerte Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR) treedt

Nadere informatie

Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf 1 augustus 2007 worden aangeboden

Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf 1 augustus 2007 worden aangeboden Bijlage C (Behorende bij artikel 2, tweede lid, van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs 2007; laatstelijk gewijzigd bij regeling Wijziging van de regeling nadere vooropleidingseisen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21337 29 juli 2014 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 09-07-2014, nr. DL/641019, houdende

Nadere informatie

Onderzoekstalent. Call for proposals. Sociale en Geesteswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen

Onderzoekstalent. Call for proposals. Sociale en Geesteswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Sociale en Geesteswetenschappen Maatschappij- en Gedragswetenschappen Call for proposals Onderzoekstalent 2018 Den Haag, juni 2017 Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek Inhoud 1 Inleiding

Nadere informatie

Bijlage C. ak: aardrijkskunde bi: biologie gr: Grieks. la: Latijn na: natuurkunde nl&t: natuur, leven en technologie

Bijlage C. ak: aardrijkskunde bi: biologie gr: Grieks. la: Latijn na: natuurkunde nl&t: natuur, leven en technologie Bijlage C Bijlage bij de voorlichtingspublicatie Nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs bij nieuwe voprofielen 2007 van 13 september 2006, kenmerk HO/BL-2006/33802 Nadere vooropleidingseisen voor opleidingen

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 32957 30 september 2015 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 21 september 2015, nr. HO&S/805204,

Nadere informatie

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007

BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 BIJLAGE C BEHORENDE BIJ ARTIKEL 2, TWEEDE LID, VAN DE REGELING NADERE VOOROPLEIDINGSEISEN HOGER ONDERWIJS 2007 Eisen voor opleidingen van het wetenschappelijk onderwijs, bij de VO-profielen zoals die vanaf

Nadere informatie

Studie & Werk Tabellen WO

Studie & Werk Tabellen WO Studie & Werk 2017 Tabellen WO Amsterdam, juni 2017 In opdracht van Elsevier Weekblad Studie & Werk 2017 De arbeidsmarktpositie van hbo- en wo-alumni Statistische bijlage: tabellen wo ers Paul Bisschop

Nadere informatie

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen

Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Samenvatting Zoeken naar en leren begrijpen van speciale woorden Herkenning en de interpretatie van metaforen door schoolkinderen Onderzoek naar het gebruik van metaforen door kinderen werd populair in

Nadere informatie

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl

Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties. Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Japans-Nederlandse wetenschappelijke publicaties Paul op den Brouw, 3 juli 2014, meer informatie: www.ianetwerk.nl Samenvatting Elf Japanse top-onderzoeksuniversiteiten spraken tijdens zijn bezoek aan

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 24411 1 mei 2017 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 11 april 2017, nr. HO&S/805204, houdende

Nadere informatie

Keuzes binnen MBO en HBO

Keuzes binnen MBO en HBO Keuzes binnen MBO en HBO Auteur: Marlies Rosenbrand, mei 2017 Voor u ligt de samenvatting van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek naar de mening van opleiders 1 voor de inrichting van een specifiek

Nadere informatie

JAARVERSLAG 2014. Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland. www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986

JAARVERSLAG 2014. Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland. www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG 2014 Brederodestraat 104 4 1054 VG Amsterdam Nederland www.stichtingopen.nl info@stichtingopen.nl Rabobank: NL44RABO0143176986 JAARVERSLAG STICHTING OPEN 2014 1 INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD...

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1b, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1b, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13500 1 september 2010 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 13 augustus 2010, nr.

Nadere informatie

Proeftuinplan: Meten is weten!

Proeftuinplan: Meten is weten! Proeftuinplan: Meten is weten! Toetsen: hoog, laag, vooraf, achteraf? Werkt het nu wel? Middels een wetenschappelijk onderzoek willen we onderzoeken wat de effecten zijn van het verhogen cq. verlagen van

Nadere informatie

Deze dag wordt tweerichtingsverkeer

Deze dag wordt tweerichtingsverkeer 1 2 Deze dag wordt tweerichtingsverkeer Comeniusprogramma 2018: voor het eerst dat we alle beurzen kunnen toekennen. U bent allemaal pioniers! Met elkaar gedachten uitwisselen om uw (en onze!) gedachten

Nadere informatie

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen

ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING. Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen. Bachelor Religiewetenschappen ONDERWIJS- EN EXAMENREGELING 2015-2016 Faculteit der Filosofie, Theologie en Religiewetenschappen Deel 2 (Opleidingsspecifiek deel) Bachelor Religiewetenschappen Deze onderwijs- en examenregeling (OER-FFTR)

Nadere informatie

Opleidingsspecifieke deel OER, BA Taalwetenschap. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum

Opleidingsspecifieke deel OER, BA Taalwetenschap. Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Opleidingsspecifieke deel OER, 2013-2014 Artikel Tekst 2.3 Colloquium doctum Het toelatingsonderzoek, bedoeld in art. 7.29 van de wet, heeft betrekking op het volgende vak op VWO-niveau: Engels en op maximaal

Nadere informatie

Amsterdam, juni 2009 In opdracht van Elsevier Thema. Studie & werk Hbo ers en academici van studiejaar 2006/2007 op de arbeidsmarkt

Amsterdam, juni 2009 In opdracht van Elsevier Thema. Studie & werk Hbo ers en academici van studiejaar 2006/2007 op de arbeidsmarkt Amsterdam, juni 2009 In opdracht van Elsevier Thema Studie & werk 2009 Hbo ers en academici van studiejaar 2006/2007 op de arbeidsmarkt Statistische bijlage: tabellen academici E.E. Berkhout S.G. van der

Nadere informatie

SKILL SCAN ANALYSE BEDRIJF X

SKILL SCAN ANALYSE BEDRIJF X SKILL SCAN SKILL SCAN De Skill Scan geeft inzicht in de kennis en ervaring van werknemers die u heeft aangenomen. De automatische CV extractie methodes van TextKernel Extract! worden gebruikt om te achterhalen

Nadere informatie

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015

DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 DEEL B van de onderwijs- en examenregeling voor de bacheloropleiding Algemene cultuurwetenschappen, 2014-2015 1 Algemene bepalingen Artikel 1.1 Toepasselijkheid van de regeling Deze regeling bestaat uit

Nadere informatie

Bijlage A. Nadere vooropleidingseisen in het Wetenschappelijk Onderwijs

Bijlage A. Nadere vooropleidingseisen in het Wetenschappelijk Onderwijs Bijlage bij de Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 6 december 2006, nr. HO/BL/2006/468783, tot wijziging van de Regeling nadere vooropleidingseisen hoger onderwijs

Nadere informatie

Vooropleidingseisen Van vwo naar wo

Vooropleidingseisen Van vwo naar wo qompas.nl Vooropleidingseisen Van vwo naar wo 2017-2018 Talent Vooropleidingseisen van vwo naar wo = Dit profiel geeft toegang tot deze opleiding. = Dit profiel geeft geen toegang tot deze opleiding. A

Nadere informatie

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij

10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10 Masteropleiding Filosofie & Maatschappij 10.1 Inleiding Dit hoofdstuk bevat gedetailleerde informatie over de doelstellingen, eindkwalificaties en opbouw van de Masteropleiding Filosofie & Maatschappij.

Nadere informatie

Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren. Katrien Struyven

Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren. Katrien Struyven Disseminatie: artikels schrijven, presenteren en publiceren Katrien Struyven Ervaringen Wie heeft pogingen ondernomen of reeds een artikel geschreven? Hoe heb je dit ervaren? Wie heeft er reeds deelgenomen

Nadere informatie

Profilering derde graad

Profilering derde graad De leerling heeft in de 1ste en de 2de graad, de gelegenheid gehad zijn/haar interesses te ontdekken en heeft misschien al enig idee ontwikkeld over toekomstige werk- of studieplannen. Vaardigheden, inzet,

Nadere informatie