Nieuwsbrief DSBspaarder.nl

Transcriptie

1 Nieuwsbrief nummer 20, 19 juni 2012 In deze nieuwsbrief slechts aandacht voor één onderwerp. Vandaag is om 11:00 het onderzoek van curatoren naar de oorzaken van het faillissement gepubliceerd. In de crediteuren commissie is dit rapport al enige maanden een belangrijk onderwerp geweest en in de commissie hebben wij ook ons commentaar op het rapport kunnen leveren. Het definitieve rapport was ons, onder embargo tot vandaag 11:00 uur, door curatoren al toegezonden, vandaar dat we u zo snel op de hoogte kunnen brengen van de uitkomsten. Oorzaken zijn geen aansprakelijkheden Het onderzoek dat curatoren nu hebben afgerond is een tussenstap. Bij ieder faillissement doet de curator onderzoek naar de oorzaken van het faillissement, zo ook bij dit faillissement. Curatoren hebben gekozen voor een aanpak die bestaat uit drie onderdelen: feiten, oorzaken en aansprakelijkheid. In het vandaag gepubliceerde rapport zijn de feiten en de oorzaken benoemd. Op basis daarvan gaan curatoren de eventuele aansprakelijkheid van bestuurders of derden zoals DNB of accountant onderzoeken. Dat onderzoek zal zeker nog een half jaar duren. Informatiebijeenkomst 26 juni 2012 Op dinsdagavond 26 juni organiseren we om 20:00 zoals beloofd een informatiebijeenkomst. De bijeenkomst vindt plaats in Nijkerk. Graag aanmelden via Publiciteit Het rapport is gepresenteerd op een persconferentie. Op deze persconferentie zijn wij aanwezig geweest en hebben we zoveel mogelijk journalisten ons persbericht persoonlijk overhandigd. Na afloop is het persbericht door ons communicatiebureau ook nog via de verstuurd. Het persbericht kunt u nalezen op onze website. Conclusies Het totale rapport beslaat circa 425 pagina's, waarvan circa 400 pagina's feiten en 25 pagina's samenvatting en conclusies. Het rapport wordt uitgegeven zal onder andere te bestellen zijn via bol.com. We gaan kijken of we het rapport ook op onze website kunnen zetten, zodat u het rapport vanaf daar kunt downloaden. Curatoren doen in totaal 11 constateringen. Hieronder geven we een samenvatting daarvan weer, de volledige constateringen inclusief toelichting staat in het rapport. We hebben deze conclusies grotendeels gekopieerd uit het rapport, waarbij we voor de leesbaarheid de tekst soms licht aangepast hebben. Om de constateringen te kunnen plaatsen een paar opmerkingen vooraf:

2 Tot 2005 was er een kleine DSB bank, waarvan Scheringa slechts aandeelhouder was. In het rapport wordt deze DSB Bank (oud) genoemd. Deze bank had een kleine bankvergunning en Schering had geen zitting in de directie waardoor zijn invloed beperkt was. Daarnaast had Scheringa nog veel andere financiële bedrijven. In 2005 besloot Scheringa al deze bedrijven samen te voegen en een nieuwe (grote) bankvergunning aan te vragen. Bij deze aanvraag traden Scheringa en Van Goor toe tot de directie van DSB. Op 5 oktober 2009 pleegde DNB een zogenaamde haircut. DSB maakte gebruik van een lening faciliteit van de Europese Centrale Bank (ECB). Als onderpand gold een gedeelte van de hypotheekportefeuille van DSB. Deze was gewaardeerd op 1,8 miljard. Op 5 oktober besloot DNB dat de waarde van het onderpand nog maar 1 miljard was, 800 miljoen minder dus. Hierdoor kwam DSB in liquiditeitsnood. DNB stelde daar wel weer een noodlening van 200 miljoen tegenover. De noodlening (ELA) had echter een looptijd van één week, terwijl de ECB faciliteit een looptijd van zes maanden had. Dit zorgde voor grote problemen. DSB Behaar was de werkmaatschappij waarin de hobby's van Scheringa waren ondergebracht, zoals het museum, AZ en de schaatsploeg. De winst van van de bank werd in de vorm van dividend uitgekeerd aan DSB Beheer. Toen er minder winst werd gemaakt, werd er geld van DSB Bank geleend aan DSB Beheer. Dit wordt aangeduid met de term kredietrelatie.

3 De eerste constatering van Curatoren is dat DSB Bank in 2005 niet klaar was voor de fusie en dat DNB niet althans niet zonder strikte voorwaarden de bankvergunning had mogen verlenen. Indien DSB Bank naar de mening van DNB wel aan de vereisten voldeed, dan had DNB ook erop moeten toezien dat de vereiste deskundigheid binnen de RvB (Raad van Bestuur) zou zijn gewaarborgd en dat er geen twijfel kon bestaan over de betrouwbaarheid en deskundigheid van haar bestuurders, meer in het bijzonder ten aanzien van Scheringa en Van Goor. DNB had moeten verlangen dat DSB Bank een volledig structuurregime zou accepteren. Ook had DNB voorschriften aan de vergunningen en de verklaringen van geen bezwaar moeten verbinden om een beheerste en integere bedrijfsvoering te waarborgen. DNB had meer grip kunnen krijgen op de relatie met DSB Beheer. Hoewel de vergunningverlening in 2000 voor DSB Bank (oud) niet specifiek door Curatoren is onderzocht, zetten zij mede gelet op de in de periode door DNB geuite zorgen over de governance ook vraagtekens bij de gekozen constructie, waarbij deze bank geheel was ingekapseld in en voor haar functioneren afhankelijk was van DSB Groep. Het feit dat DSB Bank zonder strikte voorwaarden eind 2005 een vergunning kreeg om met deze RvB (Raad van Bestuur) als bank werkzaam te zijn, zette de deur open voor de ontwikkelingen die hieronder worden beschreven. De tweede constatering van Curatoren is dat de invloed van Scheringa binnen DSB Bank door de vergunningverlening van 2005 is vergroot. Scheringa, die steeds de grenzen opzocht en te weinig terughoudendheid aan de dag legde bij het commercieel uitbaten van zijn bedrijf - vaak ten koste van de klanten, zoals hieronder beschreven - kon zo handelen vanwege de gebrekkige governance en organisatorische zwakte van DSB Bank. Hoewel dit door DNB werd onderkend, heeft zij nagelaten werkelijk en tijdig in te grijpen. Curatoren zien het gedrag van Scheringa, de gebrekkige governance en het niet, althans onvoldoende ingrijpen door DNB, als een belangrijke oorzaak van het faillissement. De derde constatering van Curatoren is dat de schendingen van de zorgplicht door DSB Bank, die al voor 2005 bestonden en daarna steeds meer manifest zijn geworden, structureel van aard waren en dat DSB Bank dit onderwerp nooit voldoende serieus heeft genomen. Dit is een belangrijke oorzaak van het faillissement. Curatoren zijn al eerder tot deze constatering gekomen, namelijk voordat zij in september 2011 een akkoord over de zorgplichtschendingen sloten met belangenorganisaties. DNB heeft het risico van de zorgplichtproblematiek onvoldoende in het toezicht meegenomen. De vierde constatering van Curatoren is dat wijzigingen in regelgeving, klachten, maatschappelijke kritiek op de producten en dienstverlening van DSB Bank tot een nieuw verdienmodel noopten. Deze noodzaak was al in 2006 onderkend. Het nalaten maatregelen te treffen om tijdig tot een nieuw verdienmodel te komen, is een belangrijke oorzaak van het faillissement.

4 De vijfde constatering van Curatoren is dat de kredietrelatie en verwevenheid tussen DSB Bank en DSB Beheer geheel uit de hand zijn gelopen. Inclusief de vordering ter zake van belasting was de vordering op DSB Beheer uiteindelijk veel hoger dan een kwart van het eigen vermogen van de bank. Bij DSB Beheer ontstonden ernstige liquiditeitsproblemen toen zij van DSB Bank geen dividend of lening meer kon krijgen. Dit is voor de accountant van DSB Bank in de allerlaatste fase voor het faillissement, reden geweest bij DNB een melding te doen van een gevaarlijke ontwikkeling bij DSB Bank. De kredietrelatie met DSB Beheer is zo ook een belangrijke oorzaak van het faillissement van DSB Bank. DNB heeft niet adequaat gereageerd toen zij kennis nam van de opgelopen vordering van DSB Bank op DSB Beheer. De zesde constatering van Curatoren is dat hoewel wellicht ieder van de in het oorzaken onderzoek beschreven verwerkingen in de jaarrekening op zich toegelaten was, betwijfeld moet worden of de jaarrekening 2008 als geheel wel een getrouw beeld gaf. Dit is op zich niet een belangrijke oorzaak van het faillissement, maar roept wel vragen op over de handelwijze van de RvB (Raad van Bestuur), de RvC (Raad van Commissarissen) en de AvA (Algemene vergadering van aandeelhouders). De positie van Ernst & Young als de controlerend accountant behoeft in dat verband nadere analyse en afweging. De zevende constatering van Curatoren is dat DSB Bank wat betreft de solvabiliteit te scherp aan de wind heeft gezeild, door zoveel mogelijk winst te presenteren en niet alles op alles te zetten om de door DNB gestelde streefgrens van 12% te halen, maar al het vermogen boven 10,5% uit te keren aan DSB Beheer. Daardoor zijn onverantwoorde risico's genomen. De lening aan DSB Beheer en de kwaliteit van het toetsingsvermogen maakten de solvabiliteit nog zwakker. De zwakke solvabiliteit is een belangrijke oorzaak voor het faillissement. DNB is hier onvoldoende alert op geweest. De liquiditeit leek ruim, maar ook die positie is in 2009 onder druk komen te staan. De achtste constatering van Curatoren is dat de kredietcrisis positieve en negatieve invloeden had voor DSB Bank. Niet gezegd kan worden dat deze crisis een belangrijke oorzaak van het faillissement is geweest. Wel maakte de kredietcrisis een toch al zwakke bank als DSB Bank extra kwetsbaar. De negende constatering van Curatoren is dat de negatieve publiciteit en de run op DSB Bank niet een oorzaak van het faillissement zijn geweest, maar werden veroorzaakt door gebrek aan vertrouwen in DSB Bank vanwege zorgplichtschendingen, die structureel van aard waren, terwijl klachten daarover niet adequaat werden opgelost.

5 De tiende constatering van Curatoren is dat de haircut door DNB op 5 oktober 2009 nog steeds vragen oproept. DSB Bank was op 5 oktober 2009 echter als bedrijf uitgespeeld. Het had niet meer het vermogen om zelf de zorgplichtproblematiek op te lossen en de omschakeling naar een nieuw verdienmodel tot stand te brengen. Op zijn best was er nog een run off mogelijk geweest, maar daar was een liquiditeitsvangnet voor nodig. De 'haircut' betekende wel dat het vangnet aanzienlijk groter moest worden en dus moeilijker te realiseren was. De dagen na 5 oktober 2009 bleek het niet mogelijk met de grote Nederlandse banken en de Staat over een dergelijk omvangrijk vangnet overeenstemming te bereiken. De 'haircut' is echter niet een oorzaak van het faillissement, maar een gevolg van de onzekere situatie waarin DSB Bank zich inmiddels bevond. De elfde constatering van Curatoren is dat met name de onduidelijkheid over de financiële situatie van DSB Beheer, de onduidelijkheid over de (financiële) omvang van de zorgplichtrisico's, tegen de achtergrond van de tijdsdruk die was ontstaan door de publiciteit en de run op DSB Bank, het vinden van een alternatief voor een faillissement in zeer ernstige mate hebben bemoeilijkt.