Plantijn-Hogeschool van de provincie Antwerpen Bachelor in de integrale veiligheid (professioneel gerichte bachelor)

Transcriptie

1 Plantijn-Hogeschool van de provincie Antwerpen Bachelor in de integrale veiligheid (professioneel gerichte bachelor) 19 februari 2012 NVAO Toets Nieuwe Opleiding Adviesrapport

2 Inhoud 1 Samenvattende conclusie 3 2 Inleiding en verantwoording Inleiding en verantwoording Samenstelling commissie Werkwijze commissie Totstandkoming domeinspecifiek leerresultatenkader 8 3 Beschrijving van de opleiding Algemeen Profiel instelling Profiel opleiding 9 4 Beoordeling per onderwerp en facet Doelstellingen opleiding Programma Inzet personeel Voorzieningen Interne kwaliteitszorg Continuïteit 30 5 Overzicht oordelen 32 Bijlage 1: Samenstelling commissie 33 Bijlage 2: Werkwijze, werkverdeling en oordeelsvorming 35 Bijlage 3: Programma vraaggesprekken en locatiebezoek 36 Bijlage 4: Overzicht van gebruikte of geraadpleegde documenten 38 Bijlage 5: Geheimhoudingsclausule 39 Bijlage 6: Lijst met afkortingen 40 Bijlage 7: Toetsing leerresultatenkader aan Vlaamse regelgeving 41 pagina 2

3 1 Samenvattende conclusie In deze samenvattende conclusie geeft de commissie de overwegingen en oordelen die hebben geleid tot haar eindoordeel. De opleiding heeft in de opleidingsdoelstellingen de algemene, beroepsgerichte en beroepsspecifieke competenties van het NVAO-kader op een juiste wijze verantwoord. Deze competenties komen in de opleidingsdoelstellingen tot hun recht en beantwoorden aan het gevraagde niveau en de gevraagde oriëntatie van een professionele bacheloropleiding. De descriptoren van het niveau 6 uit de Vlaamse Kwalificatiestructuur worden door de leerresultaten afgedekt. Als gevolg daarvan kan de nieuwe opleiding volgens de commissie terecht als een professioneel gerichte bacheloropleiding getypeerd worden. De commissie adviseert de NVAO evenwel om het domeinspecifiek referentiekader niet te valideren. Dit niet vanwege de kwaliteit ervan maar vanwege de sterk technische profilering van de opleiding. De commissie vindt deze profilering voldoende gelegitimeerd maar stelt wel vast dat deze afwijkt van wat bijvoorbeeld vergelijkbare opleidingen in Nederland beogen. Om deze reden zou de commissie niet willen dat eventueel toekomstige opleidingen integrale veiligheid gebonden zijn aan deze invulling. Het panel vindt aansluitend hieraan dan ook dat in de naamgeving van de opleiding de oriëntatie van de opleiding beter tot uitdrukking gebracht kan worden. De opleiding heeft de aansluiting van de doelstellingen op de eisen van het werkveld en de vakgenoten verzekerd door hen bij het concipiëren en vaststellen van de doelstellingen te betrekken. Het overleg met en de betrokkenheid van het werkveld bij het tot stand brengen van de doelstellingen zijn voldoende. De opleiding beschikt overigens over goede relaties met het beroepenveld. De opleiding is volgens de commissie voldoende vergeleken met andere opleidingen. Ook heeft zij zich ingespannen om kennis te nemen van het profiel en de doelstellingen van andere opleidingen, ook en vooral in het buitenland. Op deze wijze is de internationale afstemming van de doelstellingen gewaarborgd. De commissie acht de functies waarvoor de opleiding opleidt, relevant. De vraag naar afgestudeerden lijkt ook voldoende. De aanvragen tot erkenning van de opleiding als leidende tot het verwerven van de wettelijke certificaten voor Preventieadviseur niveau II, Milieucoördinator niveau B en Coördinator tijdelijke en mobiele bouwplaatsen niveau B hebben in de ogen van de commissie een kans, ook al ontbreekt de zekerheid daarover en zal het daadwerkelijk verwerven van deze erkenningen niet eenvoudig zijn. Tot dat moment kan de opleiding deze certificaten niet als eindkwalificatie opnemen. De studenten komen naar het oordeel van de commissie in de cases binnen de modules, in de stage en in de bachelorproef in voldoende mate in aanraking met de beroepspraktijk. De commissie is te spreken over het persoonlijk ontwikkelingsplan waaraan de studenten in de studie moeten werken. Wel vraagt de commissie aandacht voor de arbeidsintensiteit ervan, omdat veel uren voor de begeleiding nodig lijken. De literatuur die de opleiding voornemens is voor te schrijven, is eerder zwak dan sterk maar niet onvoldoende. De commissie bepleit wel een versterking van de voorgeschreven literatuur. Naast de Nederlandse literatuur is ook Vlaamse literatuur gewenst, om aan te sluiten bij de concrete wettelijke situatie op de plaatsen waar de afgestudeerden werkzaam zullen zijn. Het toegepast onderzoek in het programma is voldoende, ook al oogt dit niet bijzonder krachtig. De commissie pleit wel voor blijvende aandacht van de opleiding voor het incorporeren van het toegepast onderzoek in het programma. Het ontwikkelen van een onderzoekende houding bij de studenten is in de pagina 3

4 ogen van de commissie belangrijk. De consultaties van de opleiding bij het werkveld over de inhoud van het programma waren stevig. De raad van advies uit het werkveld die de opleiding zal bijstaan, wekt vertrouwen in de blijvende betrokkenheid van het werkveld. De doelstellingen van de opleiding zijn in beginsel naar behoren in het programma verwerkt. Er is een matrix die de doelstellingen en opleidingsonderdelen met elkaar verbindt. Ook de opzet van de studiefiches is degelijk. De kruistabellen die moeten garanderen dat de opleiding ook leidt tot het behalen van de wettelijke erkenningen die in Vlaanderen nodig zijn om op dit gebied het beroep te kunnen uitoefenen, zijn nog niet op alle punten sluitend. De commissie vindt de cases die de leerstof binnen de modules dienen te integreren, niet voldoende uitgewerkt. De samenhang tussen de cases en de theorie en de opdrachten is niet optimaal en de cases lijken te weinig sturend voor de leerinhouden en het leerproces. In de uitwerking van het programma ziet de commissie wel veel praktijkelementen voor de sector elektromechanica waar de Plantijn Hogeschool traditioneel sterk in is. Elementen uit andere sectoren die wenselijk zijn om het vakgebied van de veiligheidskunde te bestrijken, zijn minder sterk vertegenwoordigd. Dit is een aandachtspunt voor de opleiding. Het didactisch concept en de verschuivingen die daarin waarneembaar zijn, vindt de commissie doordacht. Dat geldt bijvoorbeeld voor de verschuiving van lectorgestuurd naar studentgestuurd gedurende de looptijd van het programma. De werkvormen sluiten goed aan op het didactisch concept. De opleiding heeft naar behoren stilgestaan bij de wijze van toetsing en de toetsvormen. Deze sluiten aan op de leerstof die in de opleidingsonderdelen aangeboden wordt. Wel acht de commissie de criteria voor de toetsing en beoordeling van de examens en opdrachten, bijvoorbeeld in het persoonlijk ontwikkelingsplan, te weinig uitgewerkt. De door de opleiding gekozen structuur met de leerlijnen acht de commissie waardevol. De opleiding heeft binnen de modules gezorgd voor een goede samenhang door de verbinding van de opleidingsonderdelen rond één thema en door de opgedane kennis in cases toe te passen. De commissie is in deze opvatting gesterkt door de positieve opmerkingen van de studenten van de bestaande opleiding Elektromechanica. De oplopende moeilijkheidsgraad van het programma is ook positief. De ontwikkeling van theorie naar toepassing en vandaar naar integratie is begrijpelijk en stimuleert de studenten om steeds verder in de leerstof te komen. De studielast voldoet aan de decretale norm. De studielast is op evenwichtige wijze over het programma verdeeld waarbij perioden van piekbelasting grotendeels worden vermeden. De commissie waardeert de intentie van de opleiding om studietijdmetingen uit te voeren en heeft vertrouwen in de eventuele bijsturing als gevolg daarvan. De opleiding voldoet aan de decretale eisen voor de toelating van studenten. De toelating van studenten met mogelijk een gelijkwaardige vooropleiding, gebeurt zorgvuldig. Deze zorgvuldigheid geldt ook voor de toekenning van vrijstellingen. De commissie is te spreken over de mogelijkheden voor de studenten om deficiënties in hun vooropleiding in het eerste jaar te repareren en prijst de inspanningen van de opleiding om flexibele studietrajecten in te richten. De studieomvang van het programma voldoet. Naar het oordeel van de commissie hebben de beoogde lectoren voldoende ervaring in de beroepspraktijk van de elektromechanica. In de andere sectoren die deel uitmaken van het pagina 4

5 vakgebied van het veiligheidsmanagement is deze ervaring reeds voorhanden en zal deze nog verder worden aangevuld door nieuw aan te trekken lectoren. Deze hebben onder meer ervaring in de sector van de bouw en in de sector van het milieu. De ervaring in de beroepspraktijk bij de gastlectoren is voldoende voorhanden. De begrote personeelsformatie met de lector-studentratio van 1 : 18,5 is aanvaardbaar. De opleiding kondigt 70 % interne lectoren en 30 % gastlectoren aan als degenen die les zullen geven in het programma. De voorliggende curricula vitae van de interne lectoren garanderen voldoende kennis op het gebied van onder meer de elektromechanica, de bouw en het milieu. Ten aanzien van de inzet van gastlectoren streeft de opleiding naar lectoren die aan de juiste kwalificaties voldoen. De materiële voorzieningen voor de studenten zijn voldoende, hoewel de behuizing tamelijk krap lijkt. Een nieuwe behuizing is voorzien. De leslokalen en laboratoria zijn goed uitgerust. Dat geldt ook de bibliotheekvoorzieningen en de automatisering. De studenten krijgen informatie over de opleiding in de vorm van de studiegids, die zowel digitaal als op papier beschikbaar is. Daarin staan onder meer de lessentabellen en het onderwijs- en examenreglement. In de studiefiches staan de bijzonderheden van de opleidingsonderdelen genoemd. De opleiding beoogt een studiebegeleiding die op de wensen van de individuele studenten aansluit. Het aanspreekpunt voor de studiebegeleiding is de studentenbegeleider. De drempel tot de begeleiders is laag. In voorkomende gevallen zal deze de student doorverwijzen naar andere, gespecialiseerde functionarissen. De studenten hebben recht op inzage in de door hen gemaakte examens. In het geval van klachten, bijvoorbeeld over de examens, kunnen de studenten zich tot de ombuds wenden. De studenten van de zusteropleiding Elektromechanica vinden de relatie tussen de lectoren en de studenten goed en waarderen de kwaliteit van de studiebegeleiding. Het hogeschoolbrede systeem voor kwaliteitszorg is stevig doordacht en is op het niveau van het departement goed ingebed. De evaluaties zorgen voor een goede en voortdurende monitoring van de kwaliteit van de opleiding. De streefdoelen zijn zinvol en realistisch. De studenten van de opleiding Elektromechanica oordelen positief over de maatregelen die ter verbetering worden genomen. De opleiding betrekt de studenten, lectoren, alumni en werkveld op een afdoende wijze bij de kwaliteitszorg van de opleiding. De opleiding gebruikt daarvoor effectieve mechanismen, zoals evaluaties en vertegenwoordigende organen. De opleiding heeft een afstudeergarantie gegeven en heeft de benodigde investeringen realistisch begroot. De extra middelen van de Plantijn Hogeschool zijn in de ogen van de commissie voldoende om de opleiding te starten. pagina 5

6 De commissie geeft een positief advies voor de toets nieuwe opleiding van de opleiding Bachelor in de integrale veiligheid (professioneel gerichte bachelor) van de Plantijn Hogeschool van de provincie Antwerpen. Den Haag, 19 februari 2012 Namens de commissie ter beoordeling van de toets nieuwe opleiding voor de opleiding Bachelor in de integrale veiligheid (professioneel gerichte bachelor) van de Plantijn- Hogeschool van de provincie Antwerpen, Prof.dr. M.Junger (voorzitter) drs. W.J.J.C. Vercouteren RC (secretaris) pagina 6

7 2 Inleiding en verantwoording 2.1 Inleiding en verantwoording Bij brief van 3 juni 2011 heeft de heer E. Samsom, algemeen directeur van Plantijn Hogeschool, bij de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie een aanvraag Toets nieuwe opleidingen als bedoeld in titel I, hoofdstuk 3, afdeling 2, onderafdeling 3 van het Decreet van 4 april 2003 betreffende de herstructurering van het hoger onderwijs in Vlaanderen (hierna structuurdecreet) (B.S ), voor de opleiding Bachelor in de integrale veiligheid (professioneel gerichte bachelor) ingediend. Bij deze aanvraag werd een uitgebreid informatiedossier gevoegd. 2.2 Samenstelling commissie prof.dr. M. Junger, hoogleraar social safety studies aan de Universiteit Twente (voorzitter); drs. H. van Houten, hogeschooldocent integrale veiligheid aan de Hogeschool Utrecht; prof. E. De Pauw, coördinator Expertisecentrum Maatschappelijke Veiligheid aan de Katholieke Hogeschool Zuid-West-Vlaanderen; prof.ir. P. Godelie, algemeen directeur van Vekmo en hoogleraar veiligheidstechnieken aan de Vrije Universiteit Brussel; A. Peeters, student intercultureel management aan de Lessius Hogeschool (studentlid). Extern secretaris: drs. W.J.J.C. Vercouteren RC. Vanuit de NVAO is de commissie ondersteund door J. Siebenga MSc., beleidsmedewerker. Door de aanstelling van deze personen zijn volgende deskundigheden in de schoot van de commissie verenigd: Domeindeskundigheid in vakdiscipline en afnemend veld: mevrouw Junger, mevrouw Van Houten, mevrouw De Pauw en de heer Godelie. Onderwijsdeskundigheid en deskundigheid in de didactiek; mevrouw Junger, mevrouw Van Houten, mevrouw De Pauw en de heer Godelie. Evaluatiedeskundigheid: mevrouw Junger, mevrouw Van Houten, mevrouw De Pauw en de heer Godelie. 2.3 Werkwijze commissie De beoordeling werd verricht aan de hand van het Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen, zoals vastgesteld door het bestuur van de NVAO op 14 februari 2005 en bekrachtigd door de Vlaamse regering. De commissie heeft tijdig voorafgaande aan de installatievergadering het informatiedossier ontvangen van de opleiding. De commissie heeft op 12 oktober 2011 de installatievergadering belegd met als doel het aanvraagdossier te bespreken, het locatiebezoek voor te bereiden en het programma voor het bezoek vast te leggen. Tijdens deze vergadering heeft de commissie een lijst van mondeling te stellen vragen opgesteld. Deze vragen hebben als leidraad gediend voor de pagina 7

8 gesprekken van de commissie met het opleidingsmanagement en bij de opleiding betrokkenen tijdens het locatiebezoek. De commissie heeft ook de werkwijze afgesproken. Op 13 oktober 2011 heeft de commissie het locatiebezoek afgelegd. Dat bezoek is verlopen zoals het gepland was. De commissie heeft met alle bedoelde geledingen van de opleiding kunnen spreken. Op 13 oktober 2011 heeft de commissie in de afsluitende bespreking de oordelen over de facetten en onderwerpen van het Toetsingskader nieuwe opleidingen hoger onderwijs Vlaanderen van de NVAO opgesteld. De commissie heeft alle verkregen informatie besproken en kritisch beoordeeld. Per facet is een oordeel gegeven. Op basis van de beoordelingen per facet werd per onderwerp een globale beoordeling gegeven. Omdat enkele zaken niet helder waren, heeft de commissie aanvullende vragen aan de opleiding gesteld. De opleiding heeft deze vragen op 19 december 2011 schriftelijk beantwoord. Op 27 januari 2012 heeft de commissie in een tweede locatiebezoek met vertegenwoordigers van de opleiding over de vragen en de beantwoording gesproken. De commissieleden Godelie en Peeters konden om persoonlijke redenen niet bij het bezoek aanwezig zijn. Zij hebben wel het oordeel van de commissie onderschreven. Het totaal aan beschikbare gegevens werd verwerkt tot een ontwerp van een adviesrapport. Dat werd ter beoordeling gestuurd naar alle commissieleden op 9 februari De feedback werd nadien verwerkt. Het resultaat is, na goedkeuring van de voorzitter, toegezonden aan de NVAO op 19 februari De commissie heeft deze conclusies in volledige onafhankelijkheid gevormd. 2.4 Totstandkoming domeinspecifiek leerresultatenkader De opleiding heeft het domeinspecifieke leerresultatenkader opgesteld. De opleiding heeft dat gedaan in het kader van het project Verbonden in Veiligheid. Dit project is een samenwerking tussen partners in Vlaanderen en Nederland, in het bijzonder in de provincies Antwerpen en Noord-Brabant en heeft als doel na te gaan hoe het onderwijs functionarissen op het gebied van veiligheid op bachelor- en masterniveau kan opleiden. In het kader van dit project heeft de opleiding samen met andere opleidingen het werkveld gevraagd naar de eisen die het werkveld stelt aan afgestudeerden in de veiligheid op bachelorniveau. Op grond van deze consultaties heeft de opleiding het domeinspecifieke leerresultatenkader opgesteld en dat vervolgens aan vertegenwoordigers van het werkveld voorgelegd. Zij hebben dit kader gevalideerd. Voor een volledige beschrijving van het domeinspecifieke leerresultatenkader wordt hier verwezen naar paragraaf 3.3 van dit rapport. De commissie heeft tijdens de installatievergadering overlegd over dit domeinspecifieke leerresultatenkader en heeft het kader gewogen. De commissie heeft vastgesteld dat het kader ontleend is aan de eisen van de actuele beroepspraktijk. Als gevolg daarvan kan het kader gelden als een valide representatie van de eisen die aan de bachelor op dit gebied gesteld moeten worden. Op grond daarvan heeft de commissie het door de opleiding opgezette domeinspecifieke leerresultatenkader aanvaard. pagina 8

9 3 Beschrijving van de opleiding 3.1 Algemeen Administratieve gegevens betreffende de instelling en de aangevraagde opleiding naam instelling: Plantijn Hogeschool van de Provincie Antwerpen adres instelling: Lange Nieuwstraat 101, 2000 Antwerpen, aard instelling: ambtshalve geregistreerd vestiging waar de opleiding wordt aangeboden: Campus Boom, Van Leriuslaan 227, 2850 Boom de naam van de voorgestelde opleiding: Bachelor in de integrale veiligheid in voorkomend geval de afstudeerrichtingen: geen de onderwijstaal gebruikt in de voorgestelde opleiding: Nederlands niveau en oriëntatie: professioneel gerichte bachelor het studiegebied of (delen van) studiegebieden: industriële wetenschappen en technologie nieuwe opleiding voor Vlaanderen: ja nieuwe opleiding enkel voor de instelling: ja de studieomvang van de voorgestelde opleiding uitgedrukt in studiepunten: 180 ECTS de graad waartoe de voorgestelde opleiding leidt, de kwalificatie van de graad en in voorkomend geval de specificatie van de graad: Bachelor in de integrale veiligheid het academiejaar waarin de opleiding in geval van erkenning voor het eerst zal worden aangeboden: 2012/2013 het positief advies van de associatie waarvan de instelling lid is: ja in voorkomend geval het oordeel over de macrodoelmatigheid: positief, op 27 mei Profiel instelling De opleiding wordt aangeboden door het departement Wetenschap en Techniek van Plantijn Hogeschool. Plantijn Hogeschool maakt deel uit van de Associatie Universiteit en Hogescholen Antwerpen. De hogeschool kent meerdere campussen waar de opleidingen worden aangeboden. Plantijn Hogeschool beoogt opleidingen van een hoog kwaliteitsniveau aan te bieden en stelt zich daarnaast tot doel de persoonlijke ontwikkeling van de studenten te bevorderen. De hogeschool biedt professionele bacheloropleidingen aan op het gebied van onder meer elektromechanica, chemie, rechtspraktijk, office management, journalistiek, voedings- en dieetkunde, communicatiemanagement en orthopedagogie. 3.3 Profiel opleiding De opleiding is bedoeld om studenten op bachelorniveau op te leiden tot medewerkers veiligheid en risicomanagement binnen organisaties. De afgestudeerden dienen goed op de hoogte te zijn van de risico s en maatregelen voor de veiligheid in de organisatie en dienen in deze als sparring partner van het managementteam te kunnen optreden. pagina 9

10 De domeinspecifieke leerresultaten van de opleiding luiden als volgt: 1. Deelnemen aan het ontwikkelen, plannen en uitvoeren van toegepast onderzoek met betrekking tot veiligheid, milieubeleid en technologie, vertrekkend van een afgebakende opdracht (risicosituatie) en hierover verslag uitbrengen aan vakgenoten en leken (conceptueel denken). 2. Autonoom een veiligheidsrisico formuleren en bestaand onderzoeksmateriaal analyseren en gebruiken om naar aanleiding van dat risico operationele beslissingen voor te stellen (analyse). 3. Zelfstandig een dynamisch risicobeheersysteem opstellen en implementeren op basis van onderzoeksresultaten. De implementatie omvat het uitwerken van een strategie en het efficiënt communiceren van de genomen beslissingen. De impact en de concrete uitvoering van het veiligheids- en preventiebeleid evalueren (veiligheidsmanagement). 4. Zich correct uitdrukken in gepast taalgebruik, zowel tegenover beleidsverantwoordelijken als tegenover operationele medewerkers. Vlot en efficiënt communiceren, zowel mondeling als schriftelijk (communicatie). 5. Veiligheids- en milieuprojecten efficiënt organiseren en uitwerken. Externe toeleveranciers en medewerkers correct informeren en aansturen. Veiligheids- en milieuprojecten accuraat en met de nodige zorg administratief en budgettair beheren (projectmanagement). 6. Professionele interne en externe contacten opbouwen en onderhouden (netwerking). 7. Efficiënt functioneren als lid van een dynamisch team en zicht hebben op de eigen rol binnen organisaties en in een brede maatschappelijke context (teamplayer). 8. Op vlak van veiligheid en milieu de basiskennis en technieken toepassen en de geschikte materialen aanwenden (operationaliseren). 9. Maatschappelijke en juridische implicaties van het gevoerde veiligheids- en milieubeleid interpreteren en uitdragen, en deontologisch en ethisch verantwoord handelen (voorbeeldfunctie). 10. De eigen leerbehoeften en de leerbehoeften van medewerkers analyseren en op basi daarvan initiatieven uitwerken om zichzelf en de medewerkers professioneel te ontwikkelen (levenslang leren). 11. Actief bijdragen aan de kwaliteitszorg van de organisatie door veiligheids- en milieuproblemen strikt en nauwkeurig volgens de geldende regels en met een kritische ingesteldheid op te lossen (kwaliteitszorg). 12. Het overzicht bewaren bij incidenten en in staat zijn om op stressgevoelige momenten volgens de vastgestelde procedures blijvend adequate beslissingen te nemen. Verantwoordelijkheid opnemen om het goede operationele verloop van de afhandeling te bewaken (stressbestendigheid). Het programma wordt in voltijd aangeboden, met een nominale studieduur van drie jaar. Het totaal van het programma bedraagt 180 ECTS en is verdeeld in drie jaren van elk 60 ECTS. Elk van de jaren is verdeeld in drie modules. Deze modules zijn op hun beurt opgedeeld in opleidingsonderdelen. De opbouw van het programma is als volgt: De eerste module in het eerste jaar is Brand/Veiligheidscultuur (20 ECTS). Deze module bestaat uit de opleidingsonderdelen Welzijn & Risico s (5 ECTS), Psychologie & Deontologie (3 ECTS), Brand & Explosie (5 ECTS), Brandbestrijding (4 ECTS) en Professional Skills (3 ECTS). De tweede module in het eerst jaar is Productie/Risicobeheersing (20 ECTS). De module heeft de opleidingsonderdelen Risicoanalyse en beheersing (4 ECTS), Machinerichtlijn pagina 10

11 & Veiligheidsonderdelen (6 ECTS), Productiesystemen & Lab (7 ECTS) en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (3 ECTS). De derde module in het eerste jaar is Mens/Welzijn (20 ECTS). De module is opgebouwd uit de opleidingsonderdelen Technologie (5 ECTS), Logistiek (3 ECTS), Welzijnsbeleid (6 ECTS), Statistiek, Economie & Kostprijs (3 ECTS) en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (3 ECTS). De eerste modules in het tweede jaar is Processen/Bijzondere Risico s (20 ECTS. De module heeft de opleidingsonderdelen Processen & Lab (8 ECTS), Milieutechnologie & Luchtprocessen (5 ECTS), Bijzondere Risico s (4 ECTS) en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (3 ECTS). De tweede module in het tweede jaar is Milieu/Verantwoord Ondernemen (20 ECTS). De module kent de opleidingsonderdelen Milieubeheer (5 ECTS), Milieucoördinatie (9 ECTS), Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (3 ECTS en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (3 ECTS). De derde module in het tweede jaar is Constructie/Beheersystemen (20 ECTS). Deze module bestaat uit de opleidingsonderdelen Bouwtechnologie (4 ECTS), Veiligheidscoördinatie & Events (3 ECTS), Energie (4 ECTS), Eindwerk milieucoördinatie B (3 ECTS), Vrije Ruimte (3 ECTS) en Persoonlijk Ontwikkelingsplan (3 ECTS). De eerste module in het derde jaar is Incidenten/Integrale Veiligheid (24 ECTS). Deze module is opgebouwd uit de opleidingsonderdelen Integrale Veiligheid & Crisismanagement (5 ECTS), Bedrijfsmanagement (3 ECTS) en Multiprojecten Veiligheid & Milieu (16 ECTS). De tweede module in het derde jaar kent de Internationale Projectweek (0 ECTS, punten worden toegekend in het kader van de Multiprojecten) en de Praktijkstage (18 ECTS). De derde module in het derde jaar omvat de Bachelorproef (15 ECTS) en de Minor (3 ECTS). pagina 11

12 4 Beoordeling per onderwerp en facet Beschrijving van de toetsing door de commissie van de ingediende aanvraag aan de hand van de 6 onderwerpen en de facetten uit het Toetsingskader. Per facet is telkens eerst en in cursief de letterlijke omschrijving daarvan uit het Toetsingskader opgenomen. 4.1 Doelstellingen opleiding Voor de beschrijving van de doelstellingen wordt verwezen naar het voorgaande hoofdstuk 3. In het rapport werden enkel de tekstuele elementen uit criteria en facetten behouden, die voor de desbetreffende opleiding (professioneel gerichte bachelor, academisch gerichte bachelor, master) van toepassing zijn Facet 1.1. Niveau en oriëntatie opleiding Professioneel gerichte bachelor: De opleidingsdoelstellingen zijn er op gericht de student te brengen tot: het beheersen van algemene competenties als denk- en redeneervaardigheid, het verwerven en verwerken van informatie, het vermogen tot kritische reflectie en projectmatig werken, creativiteit, het kunnen uitvoeren van eenvoudige leidinggevende taken, het vermogen tot communiceren van informatie, ideeën, problemen en oplossingen, zowel aan specialisten als aan leken en een ingesteldheid tot levenslang leren; het beheersen van algemene beroepsgerichte competenties als teamgericht kunnen werken, oplossingsgericht kunnen werken in de zin van het zelfstandig kunnen definiëren en analyseren van complexe probleemsituaties in de beroepspraktijk en het kunnen ontwikkelen en toepassen van zinvolle oplossingsstrategieën, en het besef van maatschappelijke verantwoordelijkheid samenhangend met de beroepspraktijk; het beheersen van beroepsspecifieke competenties op het niveau van een beginnend beroepsbeoefenaar. Bevindingen: De opleiding streeft een ruime technische basiskennis na om ervoor te zorgen dat de afgestudeerden in het werkveld werkzaam kunnen zijn. Daarnaast richt de opleiding zich op de sociale en communicatieve aspecten en de wettelijke kanten van het toekomstige beroep van de afgestudeerden. Tot slot beoogt de opleiding de vaardigheden en houdingsaspecten aan te brengen die voor de beginnende beroepsbeoefenaar noodzakelijk zijn. De opleiding heeft de opleidingsdoelstellingen neergelegd in het domeinspecifieke leerresultatenkader. In dat kader komen de verschillende aspecten van het toekomstige beroep van de afgestudeerden tot uitdrukking. De opleiding heeft de opleidingsdoelstellingen in de vorm van een overzicht vergeleken met de algemene competenties, beroepsgerichte competenties en beroepsspecifieke competenties die decretaal voor de professionele bachelor zijn voorgeschreven en die in het NVAO-kader zijn opgenomen. pagina 12

13 Uit dit overzicht blijkt de overeenstemming tussen de opleidingsdoelstellingen en de competenties die voor de professionele bachelor noodzakelijk zijn. Daarnaast heeft de opleiding de opleidingsdoelstellingen vergeleken met de descriptoren voor niveau 6 van de Vlaamse Kwalificatiestructuur. Deze vergelijking is uitgewerkt in bijlage 7 bij dit rapport. Overwegingen: De opleiding heeft in de opleidingsdoelstellingen de algemene competenties, de beroepsgerichte competenties en de beroepsspecifieke competenties van het NVAO-kader op een gewetensvolle en juiste wijze verantwoord. Deze competenties komen volgens de commissie volledig en op een evenwichtige wijze in de opleidingsdoelstellingen tot hun recht en beantwoorden aan het gevraagde niveau en de gevraagde oriëntatie van een professionele bacheloropleiding. Het domeinspecifieke leerresultatenkader van de opleiding kadert naar het oordeel van de commissie op een juiste en verantwoorde manier binnen de Vlaamse kwalificatiestructuur. De descriptoren van het niveau 6 uit de Vlaamse Kwalificatiestructuur worden door de geformuleerde leerresultaten afgedekt. Als gevolg daarvan kan de nieuwe opleiding volgens de commissie terecht als een professionele bachelor opleiding getypeerd worden. De commissie adviseert de NVAO evenwel om het domeinspecifiek leerresultatenkader niet te valideren. Dit niet vanwege de kwaliteit ervan maar vanwege de sterk technische profilering van de opleiding. De commissie vindt deze profilering voldoende gelegitimeerd maar stelt wel vast dat deze afwijkt van wat bijvoorbeeld vergelijkbare opleidingen in Nederland beogen. Om deze reden zou de commissie niet willen dat eventueel toekomstige opleidingen integrale veiligheid gebonden zijn aan deze invulling. Het panel vindt aansluitend hieraan dan ook dat in de naamgeving van de opleiding de oriëntatie van de opleiding beter tot uitdrukking gebracht kan worden. Oordeel: De commissie beoordeelt dit facet als voldoende Facet 1.2. Domeinspecifieke eisen De doelstellingen van de opleiding (uitgedrukt in eindkwalificaties) sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en het relevante beroepenveld gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk of kunstpraktijk). Ze zijn, ingeval van gereglementeerde beroepen, in overeenstemming met de reglementering of regelgeving ter zake; Voor professioneel gerichte bacheloropleidingen zijn de eindkwalificaties getoetst bij het relevante beroepenveld. Bevindingen: Voor deze opleiding zijn geen landelijk of regionaal gevalideerde opleidingsdoelstellingen beschikbaar. De opleiding heeft deze daarom zelf moeten opstellen. De opleiding heeft vanuit verschillende invalshoeken de opleidingsdoelstellingen getoetst. Zo heeft de opleiding als partner in het project Verbonden in Veiligheid in samenspraak met pagina 13

14 onder meer Avans Hogeschool Breda, de Universiteit Antwerpen en Antwerp Management School gewerkt aan de doelstellingen van de beoogde opleiding. In het kader van voornoemd project heeft de opleiding met haar partners het werkveld en de arbeidsmarkt gevraagd naar de eisen die zij aan een afgestudeerde bachelor op het vakgebied stellen. Dat is uitgebreid in persoonlijke gesprekken en tijdens vergaderingen gebeurd. Uit de bevraging zijn de technische kennis, sociale en communicatieve vaardigheden, kennis van de wetgeving en persoonlijkheid als belangrijke competenties voor de afgestudeerden naar voren gekomen. De opleiding heeft deze competenties in de opleidingsdoelstellingen opgenomen. Het resultaat daarvan is aan de vertegenwoordigers van het werkveld voorgelegd en is door hen aanvaard als zijnde een waarheidsgetrouwe afspiegeling van de eisen voor de afgestudeerden. De opleiding heeft de eigen doelstellingen vergeleken met die van Avans Hogeschool Breda, die een hbo-bacheloropleiding Integrale Veiligheid aanbiedt. Ook heeft de opleiding een vergelijking uitgevoerd met de opleiding Safety Engineering van de Technical University in Ostrava (Tsjechië). Daarnaast participeert de opleiding in een internationaal project van hogescholen en universiteiten rond maatschappelijk verantwoord ondernemen. De opleiding neemt zich voor toe te treden tot het Conris-netwerk van hogescholen in België, Denemarken, Duitsland, Hongarije, Nederland en Oostenrijk rond veiligheidsvraagstukken. De beroepen waarvoor de opleiding opleidt, zijn onder meer assistent veiligheidsdienst, assistent preventiedienst, assistent milieudienst, safety officer en onderofficier brandweer. De vertegenwoordigers van het werkveld waarmee de commissie heeft gesproken, nemen in Vlaanderen om en nabij 150 vacatures op dit gebied waar. De opleiding wenst een drietal bestaande opleidingen, te weten Preventieadviseur niveau II, Milieucoördinator niveau B en Coördinator tijdelijke en mobiele bouwplaatsen niveau B te integreren. Deze opleidingen zijn wettelijk verankerd. De aan deze opleidingen verbonden certificaten zijn noodzakelijk om bepaalde functies op het gebied van risicobeheersing en veiligheid te kunnen uitoefenen. De opleiding heeft bij de verantwoordelijke overheden aanvragen ingediend voor de erkenning van de opleiding als leidende tot het verwerven van deze certificaten. De commissie heeft de aanvragen gezien en ook de voorlopige reactie van sommige van de overheden daarop. Overwegingen: De opleiding heeft de aansluiting van de doelstellingen op de eisen van het werkveld en de vakgenoten verzekerd door hen bij het concipiëren en vaststellen van de doelstellingen te betrekken. Het overleg met en de betrokkenheid van het werkveld bij het tot stand brengen van de doelstellingen zijn in de ogen van de commissie voldoende. De opleiding is naar de mening van de commissie ook voldoende vergeleken met andere opleidingen. De opleiding heeft zich ingespannen om kennis te nemen van het profiel en de doelstellingen van andere opleidingen, ook en vooral in het buitenland. Op deze wijze is de internationale afstemming van de doelstellingen gewaarborgd. De commissie acht de functies waarvoor de opleiding opleidt, op zich relevant. De vraag naar afgestudeerden lijkt ook voldoende. pagina 14

15 De aanvragen tot erkenning van de opleiding als leidende tot het verwerven van de wettelijk gereglementeerde certificaten voor Preventieadviseur niveau II, Milieucoördinator niveau B en Coördinator tijdelijke en mobiele bouwplaatsen niveau B hebben in de ogen van de commissie een kans, ook al ontbreekt de zekerheid daarover en zal het daadwerkelijk verwerven van deze erkenningen niet eenvoudig zijn. Tot dat moment kan de opleiding deze certificaten niet als eindkwalificatie opnemen. Oordeel: De commissie beoordeelt dit facet als voldoende Samenvattend oordeel onderwerp 1: Doelstellingen opleiding Omdat alle facetten van het onderwerp Doelstellingen opleiding door de commissie als voldoende zijn beoordeeld, is het samenvattende oordeel van dit onderwerp voldoende. pagina 15

16 4.2 Programma Voor de beschrijving van het programma wordt verwezen naar voorgaande paragraaf Facet 2.1. Eisen professionele gerichtheid Het programma sluit aan bij de volgende criteria voor professionele gerichtheid: Professioneel gerichte bachelorsopleiding: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroeps- of kunstpraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk, de kunstpraktijk en/of (toegepast) onderzoek; Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied/de discipline; Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroeps- of artistieke vaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Bevindingen: Elk van de modules van het programma is opgebouwd rond één of twee cases die uit de beroepspraktijk afkomstig zijn. De commissie heeft een aantal van deze cases kunnen bestuderen. Het opleidingsonderdeel Multiprojecten Veiligheid & Milieu is in het bijzonder bedoeld om studenten aan multidisciplinaire cases te laten werken. Ook deze cases zullen aan de beroepspraktijk ontleend zijn. Tijdens de Internationale Projectweek dienen de studenten een vraagstuk uit de beroepspraktijk te behandelen. Bij de aanvang van deze projectweek komen zij in de organisatie waar het vraagstuk zich voordoet om zich daar een beeld van te vormen. De studenten lopen tijdens de tweede module van het derde jaar een praktijkstage van in totaal 58 dagen. In de laatste module werken de studenten aan hun bachelorproef. Zowel de stage als de bachelorproef voltrekt zich in een reële arbeidsorganisatie waardoor ze nauw aansluiten op de beroepspraktijk. De studenten stellen een persoonlijk ontwikkelingsplan op en werken tijdens de modules aan hun persoonlijke ontwikkeling als beginnend beroepsbeoefenaar. In het persoonlijke ontwikkelingsplan voeren de studenten opdrachten uit, voeren ze persoonlijke gesprekken over hun vorderingen (drie per module) en houden ze met de medestudenten peer reviews. De opleiding heeft literatuur voorgeschreven voor elk van de opleidingsonderdelen. Deze literatuur omvat boeken maar ook naslagwerken en artikelen waartoe de studenten via een login toegang verkrijgen. Daarnaast zal materiaal uit het werkveld deel uitmaken van het studiemateriaal. De opleiding heeft toegang tot financiële middelen van Plantijn Hogeschool om toegepast onderzoek uit te voeren. De vragen die de opleiding in het kader van het project Verbonden in Veiligheid aan de vertegenwoordigers van het werkveld heeft gesteld, betroffen niet alleen de doelstellingen van de opleiding maar ook de inhoud van het programma. pagina 16

17 Aldus is het programma ook het resultaat van consultaties met vertegenwoordigers van het werkveld. De opleiding zal de beschikking hebben over een raad van advies met personen uit het werkveld. Deze raad zal ook gelden voor de Master in de veiligheidswetenschappen van de Universiteit Antwerpen. Overwegingen: De studenten komen naar het oordeel van de commissie in de cases binnen de modules, in de stage en in de bachelorproef in voldoende mate in aanraking met de beroepspraktijk. Een aantal van de concrete cases die zouden moeten fungeren als draagconstructie van de modules is uitgewerkt. Zij weerspiegelen de beroepspraktijk. De commissie is te spreken over het persoonlijk ontwikkelingsplan waaraan de studenten tijdens de studie moeten werken. Dit is een goed middel om de persoonlijke vorming van de studenten gestalte te geven. Wel vraagt de commissie aandacht van de opleiding voor de arbeidsintensiteit ervan, omdat het veel uren voor de begeleiding door lectoren meebrengt. De commissie acht de literatuur die de opleiding voornemens is voor te schrijven, eerder zwak dan sterk maar niet onvoldoende. De commissie bepleit wel een versterking van de voorgeschreven literatuur. Naast de Nederlandse literatuur is ook Vlaamse literatuur gewenst, om aan te sluiten bij de concrete wettelijke situatie op de plaatsen waar de afgestudeerden werkzaam zullen zijn. Het toegepast onderzoek in het programma is voldoende, ook al oogt dit niet bijzonder krachtig. De commissie pleit voor blijvende aandacht van de opleiding voor de plaats en het belang van het toegepast onderzoek in het programma. Het ontwikkelen van een onderzoekende houding bij de studenten is volgens de commissie belangrijk. De consultaties van de opleiding bij het werkveld over de inhoud van het programma waren stevig. De raad van advies uit het werkveld die de opleiding zal bijstaan, wekt vertrouwen in de blijvende betrokkenheid van het werkveld. Oordeel: De commissie beoordeelt dit facet als voldoende Facet 2.2. Relatie tussen doelstelling en programma Het programma, het didactisch concept, de werkvormen en de wijze van toetsing weerspiegelen de te bereiken eindkwalificaties van de opleiding; De te bereiken eindkwalificaties zijn aantoonbaar vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. Bevindingen: De opleiding heeft een opleidingsmatrix opgesteld. Daarin zijn alle programmaonderdelen in verband gebracht met de opleidingsdoelstellingen. Alle doelstellingen zijn, zo blijkt uit het overzicht, volledig en evenwichtig in het programma opgenomen. De opleidingsonderdelen zelf sluiten bij de doelstellingen aan, zo blijkt uit de beschrijvingen c.q. de studiefiches. De opleiding heeft in kruistabellen duidelijk gemaakt in welke opleidingsonderdelen zij de leerstof voor de wettelijke certificaten Preventieadviseur niveau II, Milieucoördinator niveau B en Coördinator tijdelijke en mobiele bouwplaatsen niveau B, zal behandelen. pagina 17

18 Zoals gezegd bij facet 2.1, heeft de opleiding een uitwerking getoond van een aantal van de cases die als dragende elementen voor de modules moeten fungeren. De commissie heeft deze cases bestudeerd. Het didactisch concept van de opleiding ondersteunt drie ontwikkelingen in het programma. Als eerste beoogt de didactiek de zelfwerkzaamheid van de studenten te bevorderen. Zo verschuift de didactiek van lectorgestuurd naar studentgestuurd. Als tweede verschuift de nadruk in het programma van kennis naar toepassing. In het eerste jaar van het programma gaat het vooral om het aanbrengen van theoretische kennis. In de latere jaren verschuift de nadruk naar de toepassing van de kennis in cases en opdrachten. Ook maken de studenten zich gaandeweg de competenties van beginnend beroepsbeoefenaar eigen. Als derde drijft het programma steeds verder weg van de school en komt steeds dichter bij het werkveld. Dit blijkt bijvoorbeeld in de stage en de bachelorproef die geheel in de beroepspraktijk tot stand komen. De werkvormen sluiten op deze verschuivingen aan. De opleiding gebruikt werkvormen als hoorcolleges en werkcolleges (grotere groepen studenten), monitoraaturen (kleine groepen studenten om stof extra uitgelegd of toegelicht te krijgen), cases/projecten (kleine groepen studenten werken aan opdrachten), persoonlijk ontwikkelingsplan (opdrachten en individuele rapportage over voortgang) en stage en bachelorproef (individuele opdrachten). Na afloop van elke module organiseert de opleiding een examenperiode van twee weken. Daarin leggen de studenten de examens van die module af. De studenten hebben de mogelijkheid van een herkansing. De toetsvormen zijn schriftelijke examens (voor de klassieke, theoretische vakken), permanente toetsing (voor laboratoria en practica binnen de vakken), opdrachten en presentaties (voor de cases), mondeling en schriftelijke verslaglegging (bij persoonlijk ontwikkelingsplan) en uitwerking en verdediging (bij de Multiprojecten Veiligheid & Milieu en bij de bachelorproef). Bij de toetsing zijn de criteria, de toetsvorm en de examentijd op de studiefiches aangeduid. De beoordeling van het persoonlijk ontwikkelingsplan gebeurt door de lector/coach met een beoordelingsmatrix met criteria. De beoordeling van de Multiprojecten Veiligheid & Milieu is in handen van een jury van vaklectoren die dat doen op basis van een beoordelingsmatrix. Individuele afwijkingen binnen de groep worden berekend op basis van een peer assessment score-instrument. Tijdens de stage dienen de studenten elke tien dagen een rapport in te leveren, dat door de begeleider wordt beoordeeld. Overwegingen: De doelstellingen van de opleiding zijn in beginsel naar behoren in het programma verwerkt. Er is een matrix die de doelstellingen en opleidingsonderdelen met elkaar verbindt. Ook de opzet van de studiefiches is degelijk. Wel acht de commissie de stage en de bachelorproef nog mager uitgewerkt. De wijze waarop en de mate waarin deze beide specifieke doelstellingen van de opleiding weerspiegelen, blijft enigszins onduidelijk. De kruistabellen die moeten garanderen dat de opleiding ook leidt tot het behalen van de wettelijke erkenningen die in Vlaanderen nodig zijn om op dit gebied het beroep te kunnen uitoefenen, zijn in de ogen van de commissie nog niet op alle punten volledig sluitend. pagina 18

19 De commissie vindt de cases die de leerstof binnen de modules dienen te integreren, niet voldoende uitgewerkt op één na. Deze cases zijn weliswaar een kapstok voor de leerstof van de modules maar de samenhang tussen de cases en de theorie en de opdrachten is niet optimaal. De cases lijken te weinig sturend voor de leerinhouden en het leerproces. De commissie acht de cases op dit belangrijke punt nog te weinig doordacht. In de uitwerking van het programma ziet de commissie wel veel praktijkelementen voor de sector elektromechanica waar Plantijn Hogeschool traditioneel sterk in is. Elementen uit andere sectoren die wenselijk zijn om het vakgebied van de veiligheidskunde te bestrijken, zijn minder sterk vertegenwoordigd. Er zijn wel gesprekken geweest met Hogeschool Artesis hierover maar concrete afspraken of toezeggingen zijn er niet. De commissie acht dit een aandachtspunt voor de opleiding. Het didactisch concept en de verschuivingen die daarin waarneembaar zijn, vindt de commissie doordacht. Dat geldt bijvoorbeeld de verschuiving van lectorgestuurd naar studentgestuurd gedurende de looptijd van het programma. De werkvormen sluiten goed aan op het didactisch concept. De opleiding heeft naar behoren stilgestaan bij de wijze van toetsing en de toetsvormen. Deze sluiten aan op de leerstof die in de opleidingsonderdelen aangeboden wordt. Wel acht de commissie de criteria voor de toetsing en beoordeling van de examens en opdrachten, bijvoorbeeld in het persoonlijk ontwikkelingsplan, te weinig uitgewerkt. Oordeel: De commissie beoordeelt dit facet als onvoldoende Facet 2.3. Samenhang programma Het beoogde programma is inhoudelijk samenhangend. Bevindingen: Het programma kent drie leerlijnen. Dat is als eerste de leerlijn van de fundering waarin de studenten leren wat de essentie van veiligheid is en wat van een veiligheidsdeskundige wordt verwacht. In de modules wordt de fundering gekoppeld aan de tweede leerlijn, die van de bouwstenen, zijnde de concrete thema s waarin de fundering wordt toegepast en die gevoed worden vanuit de techniek, het risicomanagement en de wetenschap. Daarbovenop leren de studenten in de derde leerlijn, de leerlijn van de katalysator de bouwstenen op een geïntegreerde manier toe te passen in aan de beroepspraktijk ontleende cases, de stage en de bachelorproef. Binnen de modules is de samenhang van de opleidingsonderdelen gewaarborgd doordat de studenten aan één thema werken, dat ook neerslaat in op dat thema gebaseerde cases. De studenten van de zusteropleiding Elektromechanica hebben tegenover de commissie de goede samenhang tussen theorie en praktijk bevestigd. De complexiteit van de aangeboden leerstof en opdrachten neemt in de loop van het programma toe. In het eerste jaar gaat de aandacht vooral uit naar het aanbrengen van theoretische kennis. In het tweede jaar speelt de praktische toepassing van de kennis de voornaamste rol. In het derde en afsluitende jaar ligt de nadruk op de integratie. Dat gebeurt bijvoorbeeld in de Multiprojecten Veiligheid en Milieu en in de bachelorproef. pagina 19

20 Overwegingen: De door de opleiding gekozen structuur met de leerlijnen acht de commissie waardevol. De opleidingsonderdelen worden zo op een logische wijze met elkaar verbonden. De opleiding heeft binnen de modules gezorgd voor een goede samenhang door de verbinding van de opleidingsonderdelen rond één thema en door de opgedane kennis in cases toe te passen. De commissie is in deze opvatting gesterkt door de positieve opmerkingen van de studenten Elektromechanica. De oplopende moeilijkheidsgraad van het programma vindt de commissie ook positief. De ontwikkeling van theorie naar toepassing en vandaar naar integratie is begrijpelijk en stimuleert de studenten om steeds verder in de leerstof te komen. Oordeel van de commissie: De commissie beoordeelt dit facet als voldoende Facet 2.4. Studielast De studietijd sluit aan bij de norm zoals vastgesteld bij decreet. Bevindingen: De totale studielast van het programma bedraagt per jaar uur. Dat getal is gebaseerd op een studiezwaartebepaling van 1 ECTS = 26 uur. De studielast van de jaren is bepaald op grond van 40 uren per week gedurende 39 weken. Elke module neemt 13 weken in beslag. De studietijd is verdeeld over de werkvormen die hierboven onder facet 2.2 zijn genoemd. De opleiding heeft perioden van examineren na afloop van elk van de modulen ingelast met als doel de piekbelasting bij de studenten te verminderen en op deze wijze bij te dragen aan de evenwichtige verdeling van de studielast. De opleiding neemt zich voor studietijdmetingen te laten uitvoeren door studenten om zo de werkelijke studielast te kunnen bepalen en in de studielast te kunnen bijsturen. Volgens de studenten van de zusteropleiding Elektromechanica worden bij deze opleiding inderdaad studietijdmetingen gehouden. Overwegingen: De studielast voldoet naar het oordeel van de commissie aan de decretale norm. De commissie acht de studielast evenwichtig over de verschillende perioden van het programma verdeeld en prijst de inspanningen van de opleiding om perioden van piekbelasting voor de studenten te vermijden. De commissie waardeert de intentie van de opleiding om studietijdmetingen uit te voeren en heeft vertrouwen in de eventuele bijsturing als gevolg daarvan. Oordeel: De commissie beoordeelt dit facet als voldoende. pagina 20