VAN OUD NAAR NIEUW HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER WORDT VANAF BEGIN 2017 INGEVOERD JULI 2016

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "VAN OUD NAAR NIEUW HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER WORDT VANAF BEGIN 2017 INGEVOERD JULI 2016"

Transcriptie

1 JULI 2016 EEN UITGAVE VOOR KETENPARTNERS EN EXTERNE RELATIES VAN BEVOLKINGSONDERZOEK IN DIT NUMMER: HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Pagina 4 VAN OUD NAAR NIEUW HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER WORDT VANAF BEGIN 2017 INGEVOERD Pagina 1 INTERVIEW MET DOKTERSASSISTENT FEMKE KLINKENBERG Pagina 8 UITSTRIJKJE EN ZELFAFNAMESET Pagina 11 HUISARTSENPORTAAL Pagina 14

2 Als je iets nieuws begint, kun je onbevangen aan de overgang van huidig naar vernieuwd bevolkings slag: je begint vanaf nul en bouwt naar inzicht van niets onderzoek soepel te laten verlopen. Colofon Deze Screen is een gezamenlijke productie van de vijf regionale screeningsorganisaties en wordt verspreid onder ketenpartners en externe relaties. Tekst: Gea Geers, Karlijn Scheffers en Sandra Pinkster. Eindredactie: Team Communicatie vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Vormgeving: Bureau Circuit, Zwolle Druk: SMG Groep WOORD VOORAF HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER: WAT VERANDERT ER? OVER HPV INTERVIEW MET DOKTERSASSISTENT FEMKE KLINKENBERG HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK, ACHTER DE SCHERMEN UITSTRIJKJE EN ZELFAFNAMESET VAN OUD NAAR NIEUW SCHOLING CERVIXSCREENING HUISARTSENPORTAAL tot iets. Iets dat al bestaat veranderen klinkt minder ingrijpend, want de basis is er al? Binnen het bevolkingsonderzoek hebben we binnen een tijdspanne van een paar jaar te maken met beide situaties: in 2014 een geheel nieuw bevolkings onderzoek darmkanker en in 2017 een vernieuwd bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker. We zitten nu volop in de voorbereidingen voor dat laatste en dat kunnen we rustig constateren het is net zo intensief als bouwen aan een nieuw bevolkingsonderzoek. Dit doen we niet alleen. Met het RIVM als regisseur werken we nauw samen met professionals uit de betrokken beroepsgroepen, waar onder huisartsen, dokters assistenten, pathologen, gynaecologen en anderen. De op het oog relatief eenvoudige wijzigingen brengen vergaande consequenties met zich mee. Voor de beoordeling van de bevolkingsonderzoek-uitstrijkjes gaan we bijvoorbeeld van meer dan 40 regionale laboratoria naar vijf landelijke laboratoria. Dit betekent voor de laboratoria waar we afscheid van nemen het verlies van een deel van de werkzaamheden en dus voor zaken als inkomsten en werk gelegenheid. We willen onze waardering uitspreken naar de laboratoria voor het werk dat ze voor het bevolkingsonderzoek hebben verzet. Ook danken we hen voor hun flexibiliteit om de Ook voor u als huisarts en doktersassistent brengt het vernieuwde bevolkingsonderzoek veranderingen met zich mee. U blijft de uitstrijkjes maken in uw praktijk, maar krijgt wel andere vragen. We gaan testen op het hoogrisico type van het humaan papillomavirus, dat wordt overgedragen door seksueel contact. Het kan zijn dat u hierdoor meer en intiemere vragen krijgt. Ook praktisch verandert er het één en ander. We gaan werken met uitnodigingsbrieven met daarop stickers met barcodes. De laboratorium formulieren zijn veranderd en daarnaast wordt landelijk met één set uitstrijkmaterialen gewerkt. Alle laboratoria gaan werken met dezelfde uitstrijkmaterialen. In deze Screen Special praten we u bij over de komende vernieuwing: wat verandert er en wat betekent dit in uw praktijk? Hiermee willen wij u optimaal voorbereiden op het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker dat vanaf begin 2017 gaat starten. Evelien Bongers Bestuurder Bevolkingsonderzoek Midden-West Pagina 2 Pagina 3

3 HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER: WAT VERANDERT ER? We hebben een goed bevolkingsonderzoek baarmoeder set bij de screeningsorganisatie aanvragen als ze de halskanker, maar het kan nog beter. Dat was de bood herinneringsbrief hebben ontvangen (ca. vier maanden schap van minister Edith Schippers van VWS, toen zij eind na de eerste uitnodiging) het besluit nam om het bevolkingsonderzoek te vernieuwen. Belangrijkste verandering: primair screenen De zelfafnameset test alleen op hrhpv. Het materiaal op hrhpv. dat met de zelfafnameset is afgenomen is niet geschikt voor cytologische beoordeling. Heeft de vrouw hrhpv, Vanaf begin 2017 wordt het vernieuwde bevolkings onder dan is alsnog een uitstrijkje bij de huisarts nodig om te zoek ingevoerd. De belangrijkste veranderingen voor u op een rijtje. Screening op hrhpv In het bestaande bevolkingsonderzoek beoordelen we het uitstrijkje op afwijkende cellen. In het vernieuwde bevolkings onderzoek gaan we het uitstrijkje eerst testen op de aanwezigheid van hoogrisicotype van het Humaan Papilloma virus (hrhpv), de veroorzaker van baarmoederhalskanker. Als hrhpv aanwezig is, gaan we hetzelfde uitstrijkje cytologisch beoordelen. kijken of er ook afwijkende cellen zijn. De uitslag van de zelf afnameset wordt niet doorgegeven aan de huisarts De verwachting is dat de inzet van de zelfafnameset nog eens 33 gevallen van baarmoederhalskanker en 12 sterf gevallen per jaar extra kan voorkomen. Uitslag en vervolgonderzoek Het uitstrijkje onderzoekt men in het laboratorium op hrhpv. De uitslag van de hrhpv-test kan zijn hrhpvnegatief of hrhpv-positief. Als de uitslag van de test hrhpv-negatief is, dan is er geen verder onderzoek KRIJGEN VROUWEN DIE ZICH EERDER HEBBEN AFGEMELD EEN UITNODIGING VOOR HET BEVOLKINGSONDERZOEK? De cliënt kan een heraanmeldings formulier aanvragen via de informatielijn, dan ontvangt zij opnieuw een uitnodiging. Bij de herinneringsbrief krijgt zij de mogelijkheid om een zelfafnameset aan te vragen. Door deze nieuwe manier van screenen kunnen we bij nog nodig. Is de vrouw hrhpv-positief bevonden? Dan wordt meer vrouwen ontdekken of er risico is op baarmoederhalskanker. De verwachting is dat er jaarlijks ongeveer 75 gevallen van baarmoederhalskanker en 18 sterfgevallen door deze ziekte extra kunnen worden voorkomen. Zelfafnameset In het vernieuwde bevolkingsonderzoek krijgen vrouwen nog steeds een uitnodiging om een uitstrijkje te laten maken bij de huisarts. Vrouwen die het erg vervelend of moeilijk vinden om een uitstrijkje te laten maken en daarom niet meedoen met het bevolkingsonderzoek kunnen een zelfafnameset aanvragen. Zij kunnen de dat zelfde uitstrijkje in het laboratorium beoordeeld op af wijkende cellen. Controle-uitstrijkje Vrouwen die hrhpv-positief en cytologie negatief zijn, ontvangen 6 maanden na het eerste uitstrijkje een uitnodiging voor een controle-uitstrijkje bij de huisarts. Dit uitstrijkje bestaat uit een cytologische beoordeling en is onderdeel van het bevolkingsonderzoek en gratis voor de vrouw. In het bestaande bevolkingsonderzoek moest de vrouw wel zelf betalen voor dit controleuitstrijkje. Verwijzing cynaegoloog Vrouwen met hrhpv en afwijkende cellen worden in het vernieuwde bevolkingsonderzoek altijd doorverwezen naar de gynaecoloog. Dus ook vrouwen met hrhpv en lichte tot matige afwijkingen. Het onderzoek bij de gynaecoloog maakt geen deel uit van het bevolkingsonderzoek. De kosten hiervoor betaalt de zorgverzekeraar. Afhankelijk van het eigen risico kan dit betekenen dat de vrouw (een deel van) de kosten zelf moet betalen. Minder uitnodigingsronden Vrouwen ontvangen nog steeds een uitnoding vanaf hun 30 e jaar. Tot en met je 60 e jaar ontvang je om de 5 jaar een uitnodiging. Er is een uitzondering. Vrouwen van 40 en 50 jaar die geen hrhpv hebben, krijgen een uitnodiging op de mat na 10 jaar. De nieuwe manier van testen op hrhpv is daarvoor veilig genoeg. De kans dat er binnen 10 jaar baarmoederhalskanker ontstaat is namelijk heel klein. Een andere verandering: vrouwen van 60 jaar die hrhpv hebben, krijgen ook nog een uitnodiging op hun 65 e jaar. Pagina 4 Pagina 5

4 IN HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALS KANKER WORDT GESCREEND OP DE AANWEZIGHEID VAN HOOG-RISICOTYPES ONGEVEER 8 OP DE 10 VROUWEN HEEFT EEN KEER HRHPV IN HAAR LEVEN. VAN HET HUMAAN PAPILLOMAVIRUS (HRHPV). BAARMOEDERHALSKANKER KOMT DOOR EEN LANGDURIGE BESMETTING MET DIT VIRUS. WAT IS HET VIRUS EIGENLIJK? Er zijn meer dan 80 verschillende typen HPV, 12 daarvan kunnen baarmoederhalskanker veroorzaken. Dit zijn de hoog-risicotypen. De hrhpv typen 16 en 18 zijn het meest gevaarlijk. Zij zijn verantwoordelijk voor 70% van de vrouwen die baarmoederhalskanker krijgen. De huidige vaccinatie beschermt jonge meisjes tegen de hrhpv typen 16 en 18. In het vernieuwde bevolkings onderzoek wordt getest op alle hrhpv typen. Het virus is erg besmettelijk en wordt doorgegeven bij seksueel contact. Ook door huid-op-huid contact bij de schaamstreek kan het virus worden overgedragen. Een hrhpv-besmetting komt veel voor. Bijna iedereen raakt wel een keer besmet met hrhpv. Ongeveer 8 op de 10 vrouwen heeft een keer hrhpv in haar leven. Je merkt het niet als je hrhpv hebt. Bijna altijd ruimt het lichaam hrhpv weer op binnen 2 jaar. Soms niet. Bij 80% van de vrouwen ruimt het lichaam het virus zelf weer op binnen 2 jaar hrhpv kan niet worden behandeld. Er zijn geen medicijnen voor. Meestal verdwijnt het virus vanzelf. hrhpv kan leiden tot afwijkende cellen die je wel kunt behandelen. Daardoor kun je voorkomen dat baar moederhalskanker of een voorstadium ontstaat. hrhpv is niet erfelijk. Bij een verminderde weerstand is er minder kans dat hrhpv wordt opgeruimd. Dit kan bijvoorbeeld komen door gebruik van bepaalde medicijnen en roken. Het duurt meestal minstens 15 jaar voordat hrhpv leidt tot baarmoederhalskanker. Pagina 6 Pagina 7

5 KRIJGT DE HUISARTS OOK DE UITSLAG VAN DE ZELFAFNAMESET? Nee, vanwege privacyredenen ontvangt alleen de cliënt van ons de uitslag INTERVIEW MET DOKTERSASSISTENT FEMKE KLINKENBERG BEGIN 2017 START HET VERNIEUWDE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDER- HALSKANKER. WAT VERANDERT ER VOOR hrhpv. Waarschijnlijk hebben de meeste vrouwe n nog niet van dit virus gehoord. Na invoering van het vernieuwde bevolkingsonderzoek gaat het type gesprekken waarschijnlijk anders zijn. Nieuw is ook de zelf afnameset. Femke Klinkenberg: Dat is echt een ver betering. Hierdoor kunnen vrouwen die nu geen uitstrijkje willen laten maken of het ver velend vinden toch meedoen aan het bevolkings onderzoek. Het uitstrijkje bij de huisartsenpraktijk heeft wel een meerwaarde ten opzichte van de zelf afnameset. Is een vrouw hrhpv positief? Dan kan het laboratorium ook meteen het microscopisch onderzoek op afwijkende cellen doen. Heeft ze de zelfafnameset gebruikt, en is de uitslag hrhpv-positief, dan moet ze alsnog naar de huisarts om een uitstrijkje te laten maken. is de opkomst bij het controle-uitstrijkje goed, ondanks dat de vrouw zelf moet betalen voor dit uitstrijkje. Ik denk dat dit in stedelijke gebieden weleens anders kan zijn. Het is goed dat dit uitstrijkje volgend jaar binnen het bevolkings onderzoek valt en voor de vrouw dus gratis is. Naar de gynaecoloog Heeft een vrouw afwijkende cellen, dan verwijzen wij haar in het vernieuwde bevolkingsonderzoek altijd door naar de gynaecoloog. Ook met de uitslag PAP2 ver wijzen wij haar al door, vertelt Femke. Het is goed dat we vrouwen door de combinatie van hrhpv en afwijkende cellen er bewust van maken dat zij een verhoogd risico op baarmoederhalskanker hebben. DE VROUW? EN WAT VERANDERT ER VOOR DE HUISARTSENPRAKTIJK? WE VRAGEN HET AAN FEMKE KLINKENBERG, DOKTERS ASSISTENT IN ZEVENAAR EN BESTUURSLID VAN DE NVDA. In het vernieuwde bevolkingsonderzoek blijven we een uitstrijkje maken in de huisartspraktijk. Het uitstrijkje wordt op een andere manier onderzocht: in het laboratorium wordt eerst getest op hrhpv. Vindt men hrhpv? Dan onderzoeken ze datzelfde uitstrijkje meteen op afwijkende cellen, vertelt Femke Klinkenberg. Het voordeel is dat je in een nog eerder kunt zien of er risico is op baarmoederhalskanker. Femke verwacht dat het contact met de vrouwen die komen voor een uitstrijkje, gaat veranderen: Op dit moment krijg ik nauwelijks vragen van patiënten over Uitslag zelfafnameset De huisarts ontvangt geen uitslag van de zelfafname set. Heeft de huisarts geen uitslag van een vrouw in het HIS staan, dan wil dat niet zeggen dat de vrouw niet mee heeft gedaan aan het bevolkingsonderzoek gaat Femke verder. De huisarts krijgt namelijk geen informatie over de uitslag van de zelfafnameset. Heeft een vrouw meegedaan met de zelfafnameset en is zij hrhpvpositief? Dan krijgt zij de uitslag van de screeningsorganisatie en ook ontvangt zij de uitnodiging om in de huisartsen praktijk een uitstrijkje op cytologie te laten maken. De vrouw neemt deze brief mee naar de praktijk, omdat wij de barcodesticker die op de brief zit nodig hebben voor het opsturen van het uitstrijkje naar het laboratorium. Gratis controle-uitstrijkje In het vernieuwde bevolkingsonderzoek is het controleuitstrijkje na 6 maanden bij de huisarts gratis voor de vrouw. In het huidige bevolkingsonderzoek vindt dit vervolgonderzoek op medische indicatie plaats, aldus Femke Klinkenberg: Op het platteland hier in Zevenaar Veilige interval Het bevolkingsonderzoek blijft voor vrouwen van 30 tot 60 jaar. Zij ontvangen nog steeds iedere vijf jaar een uitnodiging. Vrouwen van 40 en 50 jaar die geen hrhpv hebben, krijgen 10 jaar later weer een uit nodiging. Is dit interval van 10 jaar veilig genoeg? Femke Klinkenberg: Ja, de ontwikkeling van een hrhpv-infectie tot baar moederhalskanker duurt meestal minstens 15 jaar. Als men geen hrhpv vindt, is een termijn van 10 jaar dus veilig. Een PAP-uitslag om de 5 jaar staat gelijk aan een hrhpv-uitslag om de 10 jaar. Het huidige bevolkingsonderzoek stopt bij de leeftijd van 60 jaar. In het vernieuwde bevolkingsonderzoek krijgen vrouwen die op hun 60 e hrhpv-positief zijn ook nog een uitnodiging op hun 65 e. Voor meer informatie over de vernieuwing van het bevolkingsonderzoek kijk op bevolkingsonderzoekbaarmoederhalskanker.nl Pagina 8 Pagina 9

6 UITSTRIJKJE EN ZELF - AFNAMESET HET UITSTRIJKJE BLIJFT Mieke Janssen Regionaal projectleider Midden-West De voorbereidingen voor het nieuwe bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker zijn in volle gang. Een groot aantal project- en werk groepen stelt, onder regie van het RIVM, nieuwe processen en werkwijzen vast. Wat niet verandert, is dat de huisartsenpraktijk een centrale rol speelt in het bevolkingsonderzoek. Het contact met de vrouw speelt zich hier af: de doktersassistent of huisarts maakt het uitstrijkje en de huisarts begeleidt een eventuele ver wijzing. Praktische werkwijzen veranderen wel, en de inhoud van de gesprekken met uw patiënt wellicht ook. Regionaal projectleider vernieuwing bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek Midden- West: Het uitstrijkje blijft dé onderzoeks methode, maar de werkwijze er om heen verandert. Ook zijn er een aantal praktische zaken die wijzigen. Vrouwen ontvangen straks een uitnodiging met daarop twee stickers met barcodes. Het laboratoriumformulier ligt in de huis artsen praktijk. Daar wordt een sticker met barcode op het laboratoriumformulier en een sticker met barcode op het uitstrijkpotje geplakt. Makkelijk en betrouwbaar met een heel laag fout-risico. Voor de beoordeling van de uit strijkjes gaan we landelijk gebruik maken van vijf laboratoria, die we speciaal hiervoor hebben geselecteerd. We verwachten dat de beoordeling hierdoor snel en efficiënt kan gaan verlopen. Omdat we in het vernieuwde bevolkingsonderzoek primair screenen op hrhpv, kunnen de gesprekken tijdens het maken van het uitstrijkje een andere inhoud krijgen. Er kunnen vragen op tafel komen als wat betekent een besmetting en door wie ben ik besmet geraakt. Gespreksonderwerpen kunnen daardoor intiemer en persoonlijker zijn. In de scholingen voor dokters De vrouw kan na ontvangst van de herinneringsbrief een zelfafnameset aanvragen assistenten besteden we hier ook aandacht aan. Naast de basisscholing gaan we in het najaar ook vervolgscholingen verzorgen voor ervaren dokters assistenten, waarin we specifiek op de vernieuwing ingaan. Het NHG ontwikkelt voor huisartsen een e-pin (digitaal Programma Individuele Nascholing) over de vernieuwing van het bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker. Deze scholingen zijn tot stand gekomen in een samenwerking van het RIVM, de screeningsorganisaties en de beroeps organisaties. Op die manier hopen we u mee te nemen in de vernieuwing, zodat we net als tot nu toe het geval was samen een goed lopend, effectief bevolkings onderzoek kunnen neerzetten, dat jaarlijks ruim 100 gevallen van baarmoederhalskanker extra kan voorkomen. In het vernieuwde bevolkingsonderzoek ontvangt de vrouw nog steeds primair een uitnodiging voor een uitstrijkje bij de huisartsenpraktijk. Nieuw is de zelfafnameset. Deze is bedoeld voor vrouwen die het erg vervelend of moeilijk vinden om een uit strijkje te laten maken en daarom niet meedoen aan het bevolkingsonderzoek. Met de zelfafnameset maken we het bevolkingsonderzoek ook voor deze vrouwen toegankelijk. Een zelfafname set kan de vrouw aanvragen als zij de herinneringsbrief ontvangt. Zij doet dit dan online of via de informatie lijn van de screeningsorganisatie. De zelfafnameset test alleen op hrhpv. Het materiaal dat de vrouw afneemt bij de zelfafnameset bevat geen cellen om een cytologische beoordeling te kunnen doen. Is de vrouw hrhpv-positief? Dit komt bij ongeveer 7 van de 100 vrouwen voor. Dan ontvangt zij alsnog een uit nodiging voor een uitstrijkje bij de huisarts om te kijken of er ook afwijkende cellen zijn. Pagina 10 Pagina 11

7 VAN OUD NAAR NIEUW In 2017 start de invoering van het vernieuwde bevolkingsonderzoek. Dit wordt gefaseerd per regio ingevoerd. Het huidige bevolkingsonderzoek stopt per 1 december Alle vrouwen die in 2016 in aan merking komen voor het bevolkingsonderzoek, krijgen nog dit jaar hun uitnodiging. Voor een soepele overgang van oud naar nieuw heeft het RIVM een aantal sluitingsdata vastgesteld. U ziet de belangrijkste data hiernaast. 1 SEPTEMBER 2016 De laatste uitnodigingen voor het huidige bevolkingsonderzoek worden verzonden. Omdat wij alle vrouwen vóór 1 september uit moeten nodigen, versturen wij tot september veel meer uitnodigingen dan normaal. Dit betekent ook dat meer vrouwen dan normaal een uitstrijkje laten maken. 1 DECEMBER 2016 Huisartsen stoppen met het maken van uitstrijkjes in het kader van het huidige bevolkingsonderzoek baarmoederhals kanker. Na invoering maken zij in 2017 uitstrijkjes in het kader van het vernieuwde bevolkingsonderzoek 1 NOVEMBER 2016 De laatste herinneringsuitnodigingen worden verzonden. In de herinneringsuitnodiging staat vermeld dat het maken van een uitstrijkje mogelijk is tot 1 december DECEMBER 2016 De regionale laboratoria voeren de laatste beoordelingen in. Doorlooptijden uitslagen Omdat wij door de aanpassing van het uitnodigingsschema in korte tijd meer vrouwen uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek, krijgen de regionale laboratoria meer uitstrijkjes tegelijk te verwerken. De doorlooptijden van de beoordeling (en dus de uitslag) kunnen mogelijk daardoor toenemen. De laboratoria houden u over de stijging van de doorlooptijden op de hoogte, zodat u uw patiënten hierover kunt informeren. VANAF 2017 Start invoering van het vernieuwde bevolkings onderzoek. De invoering vindt gefaseerd plaats. U ontvangt tijdig informatie over de datum van invoering in uw regio van ons. BELANGRIJK! Als u ná 1 december nog een uitstrijkje maakt met het laboratoriumformulier van het huidige bevolkings - onderzoek, dan behandelt het laboratorium dit als een uitstrijkje op indicatie. De laboratoria zetten zich volop in om de doorloop - tijden zoveel mogelijk te beperken. Wij zijn hen daar zeer erkentelijk voor. Het uitstrijkje is dan niet gratis. Dit kan voor uw patiënt betekenen dat zij afhankelijk van het eigen risico de kosten (deels) zelf moet betalen. Pagina 12 Pagina 13

8 Wilt u op de hoogte zijn van alle veranderingen rond het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker? Of wilt u leren uitstrijken? Volg dan één van onze scholingen cervixscreening, speciaal ontwikkeld voor doktersassistenten. Voor huisartsen ontwikkelt het NHG een PIN en een nieuwe praktijkwijzer. Naar verwachting gaat het NHG deze in september aan alle huisartsen aanbieden. Voor meer informatie hierover verwijzen wij u naar het NHG: Basisscholing Cervixscreening De Basisscholing Cervixscreening voor doktersassistenten biedt handvatten voor het maken van uitstrijkjes. Krijgt u dit binnenkort in uw takenpakket of bent u daar onlangs mee begonnen? De scholing bestaat uit een e-learning gevolgd door twee praktijk avonden. In deze scholing vertellen we ook alles over de vernieuwing van het bevolkingsonderzoek. Vervolgscholing Cervixscreening Bent u ervaren in het maken van uitstrijkjes voor het bevolkingsonderzoek en wilt u de kennis over de ver nieuwing vergroten? Dan is er de Vervolgscholing Cervixscreening. De scholing bestaat uit een e-learning en een praktijkavond, waarin de vernieuwing van het bevolkings onderzoek en communicatie rondom hrhpv aan bod komt. E-learning vernieuwing Wilt u vooral weten wat er nu verandert? Dan bieden we dit najaar een e-learning aan over de vernieuwing van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Houd onze nieuwsbrief of website in de gaten voor deze nascholing. Aanmelden Ga voor meer informatie en aanmelden naar de website van de regionale screeningsorganisatie: Bevolkingsonderzoek Noord (Groningen, Friesland en Drenthe) Bevolkingsonderzoek Oost (Gelderland en Overijssel) Bevolkingsonderzoek Midden-West (Noord-Holland, Flevoland en Utrecht) Bevolkingsonderzoek Zuid-West (Zuid-Holland en Zeeland) Bevolkingsonderzoek Zuid (Noord-Brabant en Limburg) HUIS ARTSEN PORTAAL In onze digitale nieuwsbrief hebben we u al laten weten dat we druk bezig zijn met de bouw van het huisartsenportaal. En daarbij hebben we aangegeven wat er zoal mogelijk is in dit portaal. Het doel van dit huisartsenportaal is een correcte registratie van het (praktijk)adres, de facturatiegegevens en het zorgmailadres. Het is aan u om deze gegevens te registreren en u heeft zelf de regie over uw eigen gegevens. Na de zomer ontvangt u van ons een brief met uitleg over het huisartsenportaal. Daarna volgt nog een brief met daarin een registratiecode waarmee u zich kunt registreren in het portaal. Wat heeft het huisartsenportaal u te bieden? in het portaal registreert u zelf het (praktijk)adres en de facturatiegegevens in het portaal vraagt u de laboratoriumformulieren voor het bevolkingsonderzoek aan en zorgen de screenings organisaties dat deze op het juiste adres worden bezorgd in het portaal registreert u het klantnummer van de zorgmail, zodat wij de uitslagen naar het juiste zorgmailadres kunnen sturen in het portaal kunt u uw financiële gegevens met betrekking tot uw verrichtingen inzien. het laboratorium gebruikt het opgegeven praktijkadres Pagina 14 Pagina 15

9 Meer informatie over het vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker? Ga naar bevolkingsonderzoekbaarmoederhalskanker.nl Elke maand ontvangt u van Bevolkingsonderzoek Midden-West een digitale nieuwsbrief met onder andere informatie over het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Ontvangt u deze nieuwsbrief nog niet? Schrijf u dan in via Meer informatie over de scholing cervixscreening vindt u op onze website. Bevolkingsonderzoek Midden-West Hoogoorddreef 54e 1101 BE Amsterdam

Vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Wat zijn de veranderingen?

Vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Wat zijn de veranderingen? Vernieuwd bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Wat zijn de veranderingen? Wat zijn de veranderingen? Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker gaat veranderen. Wat verandert er precies? Testen op

Nadere informatie

OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR LABORATORIA

OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR LABORATORIA OVERGANGSFASE 2016 2017 BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR LABORATORIA 2016 HUIDIG BEVOLKINGSONDERZOEK: BELANGRIJKE WIJZIGINGEN 1 SEPTEMBER 2016 De laatste uitnodigingen

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder

Nadere informatie

Uitstrijkjes worden gemaakt om (voorstadia van) baarmoederhalskanker op te sporen.

Uitstrijkjes worden gemaakt om (voorstadia van) baarmoederhalskanker op te sporen. Uitstrijkje Inleiding Uitstrijkjes worden gemaakt om (voorstadia van) baarmoederhalskanker op te sporen. Uitstrijkjes worden gemaakt om de volgende redenen: Bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitnodiging Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitnodiging Waarom dit bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Jaarlijks overlijden 200 vrouwen aan deze ziekte. Baarmoeder

Nadere informatie

Basisscholing. HPV: hoe zit het eigenlijk? Cervixscreening. december 2013

Basisscholing. HPV: hoe zit het eigenlijk? Cervixscreening. december 2013 december 2013 Nederland heeft een goed bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker, schreef de Gezondheidsraad in 2011. Maar er zijn kansen om de preventie van baarmoederhalskanker verder te verbeteren. Zo

Nadere informatie

OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR HUISARTSENPRAKTIJKEN

OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR HUISARTSENPRAKTIJKEN OVERGANGSFASE 2016 2017 BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER EN INDICATIE INFORMATIE VOOR HUISARTSENPRAKTIJKEN 2016 SEPTEMBER 2016 De laatste uitnodigingen voor het huidige bevolkings onderzoek zijn

Nadere informatie

Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker

Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker Nieuwe bevolkings onderzoek baarmoederhalskanker 13-april-2016 Dorry Boll, gynaecoloog Lizette Nollen, patholoog Rob Beumer, huisarts In samenwerking met: Els Bovy, Bevolkingsonderzoek Zuid Programma Baarmoederhalskanker

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitslag

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitslag Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Uitslag Uitslagen In deze folder staat informatie over verschillende uitslagen van het onderzoek en HPV. Lees de informatie die hoort bij uw uitslag. Heeft u na

Nadere informatie

Advies Gezondheidsraad

Advies Gezondheidsraad Advies Gezondheidsraad Baarmoederhalskanker geplaatst op dinsdag 24 mei 2011 Advies Gezondheidsraad bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Het advies van de Gezondheidsraad De Gezondheidsraad heeft op

Nadere informatie

Onderzoek baarmoederhalskanker

Onderzoek baarmoederhalskanker Onderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek Waarom is er een bevolkingsonderzoek? Elk jaar krijgen ongeveer 700 vrouwen baarmoederhalskanker. Baarmoederhalskanker komt het meest voor bij vrouwen

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoeken. baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker

Bevolkingsonderzoeken. baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker Bevolkingsonderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker naar kanker In deze algemene folder leest u over de bevolkings onderzoeken baarmoederhalskanker, borstkanker en darmkanker. Wat is

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitslag.

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitslag. Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Uitslag. 1 Uitslagen. In deze folder staat informatie over verschillende uitslagen van het onderzoek en HPV. Lees de informatie die hoort bij uw uitslag. Heeft

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Welkom. Vervolgscholing. Colofon. Programma. Vervolgscholing Cervixscreening - Versie Cervixscreening

Welkom. Vervolgscholing. Colofon. Programma. Vervolgscholing Cervixscreening - Versie Cervixscreening Welkom Vervolgscholing Cervixscreening Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties VAP Bilthoven, 2018. De Vervolgscholing Cervixscreening mag worden gebruikt door iedereen die beroepsmatig

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 07 december 2016 Zelf beslissen: voordelen en nadelen Baarmoederhalskanker HPV Postcodezoeker Het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Hoe meedoen? Later of

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Factsheet bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2018

Factsheet bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2018 2018 Wat houdt het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker in? Het bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker is gericht op vrouwen tussen de 30 en 60 jaar. Elke vijf jaar worden vrouwen in deze leeftijd

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2015 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Subsidieregeling publieke gezondheid wordt gewijzigd als volgt:

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds De Subsidieregeling publieke gezondheid wordt gewijzigd als volgt: STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 51397 30 september 2016 Regeling van de Minister van Volksgezondheid, Welzijn en Sport van 20 september 2016, kenmerk

Nadere informatie

In deze speciale uitgave van Screen. het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Highlights:

In deze speciale uitgave van Screen. het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker. Highlights: SPECIAL BMHK Screenmaart 2012 In deze speciale uitgave van Screen staat het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker (BMHK) centraal. Highlights: praktijkondersteuners BMHK stellen zich aan u voor > 2

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3

Inhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3 JAARBERICHT 2016 Inhoudsopgave 1. Introductie pagina 3 2. Organisatie pagina 4 I. Personeel en verzuim pagina 4 II. Financieel resultaat pagina 4 III. Kwaliteit pagina 5 3. Bevolkingsonderzoek borstkanker

Nadere informatie

Overgang van het bestaande naar het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Overgang van het bestaande naar het vernieuwde bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Overgang van het bestaande naar het vernieuwde bevolkingsonderzoek Inleiding In opdracht van minister Schippers van VWS wordt het bevolkingsonderzoek in 2016 vernieuwd. Het Centrum voor Bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

IMPROVE. Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken?

IMPROVE. Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken? Kan de zelfafnameset het uitstrijkje vervangen? IMPROVE Helpt u mee het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker vrouwvriendelijker te maken? Uitnodiging voor deelname aan wetenschappelijk onderzoek. www.hpvzelfafname.nl

Nadere informatie

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes. Rijksvaccinatieprogramma Vaccinatie tegen HPV voor meisjes Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen ongeveer

Nadere informatie

Samenvatting Jaarverslag 2013

Samenvatting Jaarverslag 2013 Samenvatting Jaarverslag 2013 Samenvatting Jaarverslag 2013 Voor Bevolkingsonderzoek Zuid was 2013 een jaar waarin een aantal belangrijke ontwikkelingen hebben plaatsgevonden: de implementatie van het

Nadere informatie

Welkom. Basisscholing. Colofon. Programma. Presentatie dag 2 BSC Hand-out - V Cervixscreening. Tweede bijeenkomst

Welkom. Basisscholing. Colofon. Programma. Presentatie dag 2 BSC Hand-out - V Cervixscreening. Tweede bijeenkomst Welkom Basisscholing Cervixscreening Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties VAP Bilthoven, 2017. De Basisscholing Cervixscreening mag worden gebruikt door iedereen die beroepsmatig

Nadere informatie

Samenvatting. De ziekte en het bevolkingsonderzoek

Samenvatting. De ziekte en het bevolkingsonderzoek Samenvatting Nederland heeft een goed bevolkingsonderzoek naar baarmoederhalskanker ( het uitstrijkje ). Er zijn echter kansen om de preventie van baarmoederhalskanker verder te verbeteren. Zo is er een

Nadere informatie

Welkom. Basisscholing. Colofon. Programma. Praktijkavond 2 BSC Hand-out - V Cervixscreening. Tweede bijeenkomst

Welkom. Basisscholing. Colofon. Programma. Praktijkavond 2 BSC Hand-out - V Cervixscreening. Tweede bijeenkomst Welkom Basisscholing Cervixscreening Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties VAP Bilthoven, 2016. De Basisscholing Cervixscreening mag worden gebruikt door iedereen die beroepsmatig

Nadere informatie

Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Presentatie voor professionals April 2016 1 Disclaimer Hoewel deze presentatie met de grootst mogelijke zorgvuldigheid is opgesteld en wordt onderhouden,

Nadere informatie

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten Vervolgscholing Cervixscreening voor doktersassistenten Handleiding voor de cursist Samenwerkende organisaties Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2017 1 Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties

Nadere informatie

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten Vervolgscholing Cervixscreening voor doktersassistenten Handleiding voor de cursist Samenwerkende organisaties Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2018-2019 1 Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM

Nadere informatie

Een afwijkend uitstrijkje: wat nu?

Een afwijkend uitstrijkje: wat nu? Een afwijkend uitstrijkje: wat nu? U heeft gehoord dat er in uw uitstrijkje afwijkende cellen gevonden zijn. Dit betekent in de meeste gevallen niet dat u kanker heeft. Vaak gaat het om een goedaardige

Nadere informatie

Tweede bijeenkomst. Basisscholing. Colofon. Programma. Presentatie dag 2 BSC - Versie Cervixscreening. Tweede bijeenkomst

Tweede bijeenkomst. Basisscholing. Colofon. Programma. Presentatie dag 2 BSC - Versie Cervixscreening. Tweede bijeenkomst Tweede bijeenkomst Basisscholing Cervixscreening Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties VAP Bilthoven, 2018. De Basisscholing Cervixscreening mag worden gebruikt door iedereen die

Nadere informatie

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM

CERVIXCARCINOOM. Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM CERVIXCARCINOOM Nascholingsavond voor assistenten en poh ers DINSDAG 13 NOVEMBER ROTTERDAM Nascholing Diagnostiek en behandeling van het Cervixcarcinoom Programma 1. Ontvangst en Welkom 2. Cytologische

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker. NHG-Praktijkhandleiding. Bevolkingsonderzoek en diagnostiek. Utrecht, augustus 2016

Baarmoederhalskanker. NHG-Praktijkhandleiding. Bevolkingsonderzoek en diagnostiek. Utrecht, augustus 2016 NHG-Praktijkhandleiding Baarmoederhalskanker Bevolkingsonderzoek en diagnostiek Utrecht, augustus 2016 2016 Nederlands Huisartsen Genootschap Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar

Nadere informatie

Inhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3

Inhoudsopgave. 1. Introductie pagina 3 JAARBERICHT 2015 Inhoudsopgave 1. Introductie pagina 3 2. Organisatie pagina 4 I. Personeel en verzuim pagina 4 II. Financieel resultaat pagina 4 III. Kwaliteit pagina 5 3. Bevolkingsonderzoek borstkanker

Nadere informatie

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

Vaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma Vaccinatie tegen HPV voor meisjes van 12 jaar Rijksvaccinatieprogramma Waarom vaccineren tegen HPV? Als je je laat vaccineren tegen HPV, ben je goed beschermd tegen baarmoederhalskanker. Elk jaar krijgen

Nadere informatie

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2014

Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2014 Draaiboek bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker voor zelfuitnodigende huisartsen 2014 Pagina 2 Algemeen Dit draaiboek biedt huisartsen die zelf vrouwen in de praktijk uitnodigen voor het bevolkingsonderzoek

Nadere informatie

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen

Spreker Functie. Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen Spreker Functie Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Vlaanderen Inhoud De baarmoederhals en baarmoederhalskanker Preventie en vroege opsporing Bevolkingsonderzoek Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker

Nadere informatie

Baarmoederhalskanker screening

Baarmoederhalskanker screening Baarmoederhalskanker screening Wat gaat er veranderen? Lex Makkus, Patholoog PAL Geschiedenis BVO-BMHK Huidige BVO - hrhpv Triage Sterfte cervix carcinoom absolute aantallen/cohort 45 40 35 30 25 20 15

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER. Monitor 2017 EERSTE RESULTATEN VAN HET VERNIEUWDE a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

Informatiestromen screeningslaboratoria

Informatiestromen screeningslaboratoria Informatiestromen screeningslaboratoria Het RIVM en de FSB hebben de informatiestromen voor het vernieuwde bevolkingsonderzoek binnen de screeningslaboratoria in beeld gebracht. Deze informatiestromen

Nadere informatie

Jaarbericht. 2013: op de drempel van verandering Nieuw onderzoekscentrum borstkankerscreening. Groningen. Bevolkings onderzoek darmkanker krijgt vorm

Jaarbericht. 2013: op de drempel van verandering Nieuw onderzoekscentrum borstkankerscreening. Groningen. Bevolkings onderzoek darmkanker krijgt vorm Jaarbericht 2013 Bevolkings onderzoek darmkanker krijgt vorm 2013: op de drempel van verandering Nieuw onderzoekscentrum borstkankerscreening in Groningen Basisscholing cervixscreening: leren uitstrijkjes

Nadere informatie

Uitstrijkje. Inleiding. Wat is een uitstrijkje? Het onderzoek. Onderzoek van de cellen

Uitstrijkje. Inleiding. Wat is een uitstrijkje? Het onderzoek. Onderzoek van de cellen Uitstrijkje H06.018-05 Inleiding In deze folder vindt u informatie over het uitstrijkje. Dit is een eenvoudig onderzoek om veranderingen in de cellen van de baarmoedermond en baarmoederhals op te sporen.

Nadere informatie

Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie

Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie Humaan Papillomavirus (HPV) Polikliniek Gynaecologie Humaan Papilloma Virus (HPV) Inleiding Als u nog nooit van het HPV (Humaan Papilloma Virus) gehoord heeft, is dat niet raar: want ondanks dat het virus

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging Wat is het bevolkingsonderzoek borstkanker? Het bevolkingsonderzoek borstkanker is een onderzoek naar borstkanker. Alle vrouwen in Nederland van 50 tot en met

Nadere informatie

Het uitstrijkje. Gynaecologie

Het uitstrijkje. Gynaecologie Het uitstrijkje Gynaecologie U bezoekt het spreekuur Gynaecologie voor het maken van een uitstrijkje. Uitstrijkjes worden gemaakt om afwijkingen aan de baarmoederhals op te sporen. Uitstrijkjes dienen

Nadere informatie

Alle info over baarmoederhalskanker. een rijtje? Ladies, doe mee! Je hebt niets te verliezen. Het is een geweldige vorm van bescherming!

Alle info over baarmoederhalskanker. een rijtje? Ladies, doe mee! Je hebt niets te verliezen. Het is een geweldige vorm van bescherming! Alle info over baarmoederhalskanker op een rijtje? Maak je afweging! Jeannette roept haar leeftijdgenoten op: Ladies, doe mee! Je hebt niets te verliezen Gynaecoloog Leon Massuger: Het is een geweldige

Nadere informatie

Jaarbericht. Jaar van de communicatie: loop eens mee. 2012: in teken van voorbereiding op verandering. Cervix-team: vast aanspreekpunt

Jaarbericht. Jaar van de communicatie: loop eens mee. 2012: in teken van voorbereiding op verandering. Cervix-team: vast aanspreekpunt Jaarbericht 2012 Jaar van de communicatie: loop eens mee 2012: in teken van voorbereiding op verandering Cervix-team: vast aanspreekpunt Mammo XL: snelle en eenvoudige uitwisseling van beelden In dit jaarbericht

Nadere informatie

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00

Veel onwetendheid over baarmoederhalskanker op Curaçao zaterdag, 24 mei 2014 00:00 Het grootste onderzoek naar baarmoederhalskanker en HPV-genotype in het Caribisch gebied tot nu toe vindt plaats op Curaçao. Bij 57.000 vrouwen op Curaçao zit een oproep in de bus om een PAP-test te doen.

Nadere informatie

Het nieuwe BVO baarmoederhalskanker primair screenen op hoog risico HPV.

Het nieuwe BVO baarmoederhalskanker primair screenen op hoog risico HPV. Het nieuwe BVO baarmoederhalskanker primair screenen op hoog risico HPV. Baarmoederhalskanker irradicatie?? Ruud Bekkers, MD, PhD Gynaecologisch oncoloog Catharina kanker instituut Eindhoven Patiente 50

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging Bevolkingsonderzoek borstkanker Uitnodiging Wat is het bevolkingsonderzoek borstkanker? Het bevolkingsonderzoek borstkanker is een onderzoek naar borstkanker. Alle vrouwen in Nederland van 50 tot en met

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek. borstkanker 15 feiten

Bevolkingsonderzoek. borstkanker 15 feiten Bevolkingsonderzoek borstkanker 15 feiten Vrouwen van 50 tot en met 75 jaar krijgen elke twee jaar een uitnodiging om zich gratis te laten onderzoeken op borstkanker. Er worden dan röntgenfoto s gemaakt

Nadere informatie

Samenvatting Jaarbericht 2012

Samenvatting Jaarbericht 2012 Hierbij presenteren wij een overzicht van de belangrijkste productiecijfers van 2012. Verder treft u een overzicht aan van een aantal van onze activiteiten. Aanvullende informatie vindt u op onze website

Nadere informatie

Jaarbericht. Endometriumcarcinoom

Jaarbericht. Endometriumcarcinoom 2014 Endometriumcarcinoom Jaarbericht In dit jaarbericht vindt u een overzicht van de belangrijkste activiteiten en cijfers over 2014. Een volledig overzicht vindt u in ons jaarverslag en onze jaarrekening

Nadere informatie

Nieuwe Richtlijn Cervixcytologie (2016)

Nieuwe Richtlijn Cervixcytologie (2016) (2016) Inleiding, praktisch gebruik Herhalingsadviezen & HPV-test Stand van zaken na 1 jaar BVO Hans Bulten 13 April 2018, Veenendaal Symposium VAP/NVVP Disclosure Hans Bulten (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

Afwijkend uitstrijkje, kolposcopie en lisexcisie

Afwijkend uitstrijkje, kolposcopie en lisexcisie Afwijkend uitstrijkje, kolposcopie en lisexcisie U heeft een afspraak bij een gynaecoloog van het ZGT omdat u een afwijkend uitstrijkje heeft. Wij willen u graag voorbereiden op uw bezoek. Wij sturen u

Nadere informatie

Vaccinatie baarmoederhalskanker. Gynaecologie

Vaccinatie baarmoederhalskanker. Gynaecologie Vaccinatie baarmoederhalskanker Gynaecologie Inleiding Als u nog nooit van het Humaan Papillomavirus (hierna te noemen: HPV) en baarmoederhalskanker heeft gehoord, dan bent u niet de enige. Ondanks het

Nadere informatie

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/

baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ https://www.isala.nl/patientenfolders/7210- baarmoederhalskanker-pid-h2-baarmoederhalskanker-enonderzoeken/ Baarmoederhalskanker (PID): H2 Baarmoederhalskanker en onderzoeken Kanker is een verzamelnaam

Nadere informatie

Colposcopie. bekijken van de baarmoedermond met een microscoop

Colposcopie. bekijken van de baarmoedermond met een microscoop Colposcopie bekijken van de baarmoedermond met een microscoop U heeft gehoord dat er in uw uitstrijkje afwijkende (niet normale) cellen gevonden zijn. Dit betekent meestal niet dat u kanker heeft. Meestal

Nadere informatie

Colofon Spiegelgesprek 2016 in beeld Bezoek uit Wit-Rusland Opening nieuwe mobiele unit

Colofon Spiegelgesprek 2016 in beeld Bezoek uit Wit-Rusland Opening nieuwe mobiele unit jaarbericht Voorwoord Zuid-West kijkt positief terug op 2016 Zuid-West kan terugkijken op een goed 2016. De medewerkers hebben met veel inzet aan de bevolkingsonderzoeken gewerkt. De organisatie kan trots

Nadere informatie

Afwijkend uitstrijkje

Afwijkend uitstrijkje Afwijkend uitstrijkje Colposcopie en lisexcisie Inleiding Er is bij u een uitstrijkje gemaakt om het ontstaan van baarmoederhalskanker vroegtijdig op te sporen. Een afwijkend uitstrijkje betekent meestal

Nadere informatie

NHG-Praktijkhandleiding. Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

NHG-Praktijkhandleiding. Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker NHG-Praktijkhandleiding Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker De organisatie en uitvoering van het bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker in de huisartsenpraktijk Utrecht, november 2013 2013 Nederlands

Nadere informatie

Afwijkend uitstrijkje - colposcopie

Afwijkend uitstrijkje - colposcopie Afwijkend uitstrijkje - colposcopie Wat is een afwijkend uitstrijkje? Een baarmoederhalsuitstrijkje (ook PAP- test genoemd) heeft als doel veranderingen op te sporen die, over lange tijd, zouden kunnen

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging

Bevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging Bevolkingsonderzoek darmkanker Uitnodiging Wat houdt het bevolkingsonderzoek in? Met het bevolkingsonderzoek darmkanker onderzoeken we of er bloed in uw ontlasting (poep) zit. Bloed in uw ontlasting kan

Nadere informatie

HPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma

HPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar. Rijksvaccinatieprogramma HPV-vaccinatie voor meisjes van 12 jaar Rijksvaccinatieprogramma HPV-vaccinatie HPV is de afkorting van humaan papillomavirus. Ongeveer 8 op de 10 vrouwen die seksueel actief zijn, krijgen ooit een HPV-infectie

Nadere informatie

aangetoond dat er een onomstotelijk verband bestaat tussen roken, blijvende aanwezigheid van bepaalde HPV stammen en een hogere kans op baarmoederhals

aangetoond dat er een onomstotelijk verband bestaat tussen roken, blijvende aanwezigheid van bepaalde HPV stammen en een hogere kans op baarmoederhals Wat is een afwijkend uitstrijkje eigenlijk? Een baarmoederhalsuitstrijkje (ook PAP- test genoemd) heeft als doel veranderingen op te sporen die, over lange tijd, zouden kunnen leiden tot baarmoederhalskanker.

Nadere informatie

Uitstrijkjesspreekuur Bernhoven: afwijkend uitstrijkje, colposcopie en lisexcisie

Uitstrijkjesspreekuur Bernhoven: afwijkend uitstrijkje, colposcopie en lisexcisie Uitstrijkjesspreekuur Bernhoven: afwijkend uitstrijkje, colposcopie en lisexcisie U heeft een verwijzing gekregen naar het uitstrijkjespreekuur omdat u een afwijkende uitslag heeft van het uitstrijkje

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Dokter op Dinsdag Bevolkingsonderzoek darmkanker Dr. Anneke De Schryver, MDL arts 25 maart 2014 Het slijmvlies van de dikke darm Het ontstaan van poliepen Poliepen + Goedaardig + Maar: kunnen kwaadaardig

Nadere informatie

man, vrouw en kind info voor patiënten Afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje

man, vrouw en kind info voor patiënten Afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje man, vrouw en kind info voor patiënten Afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje Afwijkend baarmoederhalsuitstrijkje Mijn baarmoederhalsuitstrijkje vertoont afwijkingen. Antwoorden op veelgestelde vragen. Wat

Nadere informatie

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost

8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker. preventie Oost 8 e Symposium Stichting Baarmoederhalskanker preventie Oost Diagnostiek en etiologie van endocervicale afwijkingen Donderdag 9 november 2006 Nationaal Sportcentrum Papendal, Arnhem Mede onder auspiciën

Nadere informatie

Wij gaan verhuizen! 2012 Druk met voorbereidingen darmkankerscreening. Highlights:

Wij gaan verhuizen! 2012 Druk met voorbereidingen darmkankerscreening. Highlights: Wij gaan verhuizen! Het hoofdkantoor van Bevolkingsonderzoek Zuid in Den Bosch, het informatiepunt baarmoederhalskanker, het informatiepunt borstkanker en het onderzoekscentrum in Eindhoven gaan verhuizen

Nadere informatie

Uitvoeringskader Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker

Uitvoeringskader Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Uitvoeringskader Bevolkingsonderzoek Baarmoederhalskanker Versie 3.0 (april 2019) Uitvoeringskader bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Pag 1 van 105 Colofon RIVM 2019 Delen uit dit kader mogen worden

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2014 2015 32 793 Preventief gezondheidsbeleid Nr. 192 BRIEF VAN DE MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der

Nadere informatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk. Algemene conclusies Evaluatie

Programma. Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk. Algemene conclusies Evaluatie Programma Inleiding Aanpak in de huisartspraktijk Oplossen casuïstiek in kleine groepen Bespreken casuïstiek in plenum en toetsing aan de richtlijn Algemene conclusies Evaluatie Inleiding Jaarlijks sterfte

Nadere informatie

Diathermische Lis Excisie (DLE)

Diathermische Lis Excisie (DLE) Diathermische Lis Excisie (DLE) Polikliniek Gynaecologie gemini-ziekenhuis.nl Inhoud Wat is een uitstrijkje 3 Waarom wordt een uitstrijkje gemaakt 3 Een afwijkende uitslag 4 Hoe ontstaan de de afwijkingen

Nadere informatie

Inhoudsopgave. Balanceren op het slappe koord 4. Stand van zaken m.b.t. ontwikkelingen 5 bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Inhoudsopgave. Balanceren op het slappe koord 4. Stand van zaken m.b.t. ontwikkelingen 5 bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Inhoudsopgave Balanceren op het slappe koord 4 Mw. Drs. G.A. Bentvelsen-Prins Raad van Bestuur Bevolkingsonderzoek Oost, Deventer Stand van zaken m.b.t. ontwikkelingen 5 bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker

Nadere informatie

Informatie voor patiënten gynaecologie Afwijkend uitstrijkje

Informatie voor patiënten gynaecologie Afwijkend uitstrijkje Informatie voor patiënten gynaecologie Afwijkend uitstrijkje Nederrij 133 2200 Herentals t 014 24 61 11 f 014 24 61 26 www.azherentals.be Mijn baarmoederhalsuitstrijkje vertoont afwijkingen Antwoorden

Nadere informatie

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015

BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor 2015 a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a a BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER Monitor

Nadere informatie

De baarmoedermond. Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie

De baarmoedermond. Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie De baarmoedermond Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie Naar het ziekenhuis? Lees eerst de informatie op www.asz.nl/brmo. Inleiding Er zijn verschillende onderzoeken van de baarmoedermond:

Nadere informatie

Het afwijkende uitstrijkje. Polikliniek Gynaecologie (TZA)

Het afwijkende uitstrijkje. Polikliniek Gynaecologie (TZA) Het afwijkende uitstrijkje Polikliniek Gynaecologie (TZA) In het kader van het bevolkingsonderzoek of omdat u klachten heeft, is er bij u een uitstrijkje gemaakt. De uitslag van dit uitstrijkje blijkt

Nadere informatie

Gynaecologie. Het uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie

Gynaecologie. Het uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie Gynaecologie Het uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie Algemeen Bij een uitstrijkje neemt de arts met een borstel of spatel cellen van de baarmoedermond af. Aan het uitstrijkje is te zien

Nadere informatie

HPV-vaccinatie. Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker

HPV-vaccinatie. Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker HPV-vaccinatie Informatie over inenten tegen baarmoederhalskanker De HPV-vaccinatie in het kort HPV is de afkorting voor humaan papilloma-virus. Het virus dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken. De kans

Nadere informatie

Afwijkend uitstrijkje

Afwijkend uitstrijkje Afwijkend uitstrijkje Gynaecologie Inleiding U heeft een afspraak gekregen bij een gynaecoloog van Medisch Spectrum Twente omdat u een afwijkend uitstrijkje heeft. Wij willen u graag voorbereiden op uw

Nadere informatie

DRAAIBOEK OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER 2016 > 2017

DRAAIBOEK OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER 2016 > 2017 DRAAIBOEK OVERGANGSFASE BEVOLKINGSONDERZOEK BAARMOEDERHALSKANKER 2016 > 2017 Inrichting overgangsfase van het oude naar het nieuwe bevolkingsonderzoek Arjan Mulder in opdracht van de Werkgroep Organisatie,

Nadere informatie

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten. Handleiding voor de cursist

Vervolgscholing Cervixscreening. voor doktersassistenten. Handleiding voor de cursist Vervolgscholing Cervixscreening voor doktersassistenten Handleiding voor de cursist Samenwerkende organisaties Bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker 2016 1 Colofon Uitgave NHG NVDA NVOG NVVP RIVM Screeningsorganisaties

Nadere informatie

De baarmoedermond Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie

De baarmoedermond Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie De baarmoedermond Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie Albert Schweitzer ziekenhuis Januari 2012 pavo 0597 Inhoudsopgave Inleiding 2 Algemeen 2 1. Het uitstrijkje 3 1a. Hoe wordt een uitstrijkje

Nadere informatie

Uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie Gynaecologie

Uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie Gynaecologie Uitstrijkje, colposcopie, lisexcisie en conisatie Gynaecologie Beter voor elkaar 2 Inhoudsopgave Algemeen 4 Een uitstrijkje 4 Wanneer wordt een uitstrijkje gemaakt? 6 De uitslag 7 Colposcopie 9 Biopsie

Nadere informatie

Jaarbericht Voorwoord

Jaarbericht Voorwoord Jaarbericht 2010 Jaarbericht 2010 Voorwoord Bevolkingsonderzoek Noord is ontstaan uit de fusie van de noordelijke screeningsorganisaties voor baarmoederhalskanker (SBPGF, SPGG, BCNN) en borstkanker (BBNN).

Nadere informatie

Onderzoek en behandeling afwijkend uitstrijkje

Onderzoek en behandeling afwijkend uitstrijkje Onderzoek en behandeling afwijkend uitstrijkje Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie Inhoud Uitstrijkje, colposcopie, lis-excisie en conisatie...1 Uitstrijkje... 2 Colposcopie... 4 Lis-excisie

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2018 Waarom deze folder? In deze folder vindt u informatie over het bevolkingsonderzoek darmkanker. De folder is bedoeld om u informatie te geven over het onderzoek, zodat

Nadere informatie

Bevolkingsonderzoek darmkanker

Bevolkingsonderzoek darmkanker Bevolkingsonderzoek darmkanker 2014 Bevolkingsonderzoek darmkanker In deze folder leest u meer over het bevolkingsonderzoek darmkanker en wat dit voor u kan betekenen. Waarom een bevolkingsonderzoek? Darmkanker

Nadere informatie

Inhoudsopgave: Voorwoord... 2. Programma... 3. Abstracts... 5 t/m 10

Inhoudsopgave: Voorwoord... 2. Programma... 3. Abstracts... 5 t/m 10 Inhoudsopgave: Voorwoord... 2 Programma... 3 Abstracts... 5 t/m 10 VOORWOORD Dit is het 13 e Papendalsymposium dat zoals gebruikelijk in samenwerking met de 7 laboratoria uit regio Oost en mede onder auspiciën

Nadere informatie

Lab top hoe effectief en doelmatig laboratoriumbepalingen aan te vragen bij nieuwe cliënten

Lab top hoe effectief en doelmatig laboratoriumbepalingen aan te vragen bij nieuwe cliënten Kwaliteitsproject Lab top hoe effectief en doelmatig laboratoriumbepalingen aan te vragen bij nieuwe cliënten Hetty Spijker november 2015 Inleiding Net als in andere onderdelen van de samenleving, zoals

Nadere informatie

Vanaf 2013 invoering screening darmkanker. Samenvatting Jaarbericht 2011. Beelduitwisseling via digitale snelweg: Highlights: Juni 2012

Vanaf 2013 invoering screening darmkanker. Samenvatting Jaarbericht 2011. Beelduitwisseling via digitale snelweg: Highlights: Juni 2012 Folders Voor beide bevolkingsonderzoeken worden folders gebruikt om cliënten te informeren. Deze folders worden meegestuurd met de uitnodigingen en herinneringen en ze staan in onze folderrekken in de

Nadere informatie

Preventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker,

Preventie van. Wat u moet weten over. baarmoederhalskanker. Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker, Preventie van baarmoederhalskanker Wat u moet weten over baarmoederhalskanker Deze brochure bevat informatie over baarmoederhalskanker, een ziekte die kan voorkomen worden. Spreek er over met uw arts,

Nadere informatie