Research & development

Transcriptie

1 Research & development Jaarverslag

2 Dit is het tweede jaarverslag van de afdeling research & development van Heliomare. Sinds de start in 2003 heeft de afdeling zich in rap tempo ontwikkeld. Ten opzichte van het jaarverslag is er een forse toename in research- en developmentprojecten. Daarmee is eveneens het aantal publicaties en congresbijdragen gestegen. Met meer samenwerkingspartners is een relatie aangegaan. Heliomare research & development wordt steeds meer gezocht, zowel door interne als externe partners. De pioniersfase is afgesloten, een nieuw tijdperk breekt aan. Voorwoord De uitdaging blijft voor research & development: hoe kunnen we de dienstverlening voor de patiënten verbeteren in samenhang met het strategische beleid van Heliomare? Zo is Niet- Aangeboren Hersenletsel benoemd als belangrijk expertisegebied dat de komende jaren centraal komt te staan binnen research & development. De komende jaren is hiervoor een groot budget vrijgemaakt. Daarnaast wordt er binnen het revalidatiecentrum van Heliomare gewerkt aan een programma van uitkomstindicatoren. Bij alle patiëntengroepen zal een set van metingen op het niveau van fysieke capaciteit en vaardigheden worden ingevoerd die de voortgang van het revalidatieproces van deze patiënt beschrijven. De inhoudelijke en logistieke randvoorwaarden voor deze metingen zullen het komende jaar worden gerealiseerd. Het verspreiden van innovatie en ontwikkeling over de andere bedrijfsonderdelen naast revalidatie is een ander belangrijk aandachtspunt. Een wetenschappelijke afdeling kan niet zonder zelf geïnitieerd wetenschappelijk onderzoek. In 2006 is aanzet gegeven tot de start van twee promotieprojecten. Niet-aangeboren hersenletsel en arbeidsintegratie en loopvaardigheid bij beenprothesegebruikers zijn benoemd als aandachtsgebieden voor promotieonderzoek in de komende jaren. Niet onvermeld mag blijven dat Heliomare research & development zich zo heeft kunnen ontwikkelen dankzij de ambitieuze inzet van onze collega s. En last but not least de financiers die hun vertrouwen aan ons hebben geschonken en veel projecten financieel mogelijk hebben gemaakt. Dus genoeg nieuwe uitdagingen voor de komende jaren voor medewerkers met een ondernemende, onderzoekende en creatieve geest. Cees Raaijmakers Algemeen directeur Heliomare

3 Voorwoord Inhoud Visie en missie Organisatie/financiering Visie op de positie van Heliomare R&D binnen Heliomare Proces van aanvragen wetenschappelijk onderzoek/developmentprojecten en expertises Personeel Financiering Resultaten Research- en developmentprojecten Afgesloten projecten Lopende projecten Aangevraagde projectsubsidies Onderzoekstages en scripties Samenwerkingsverbanden Presentaties in Heliomare Publicaties Toekomst Nieuw bewegingslab Promotieonderzoeken Onderzoekslijnen Arbeidsre-integratie Beenamputatie en prothesiologie Niet-Aangeboren Hersenletsel Meten van zorg Developmentprojecten Bijlage l : Projectoverzicht Bijlage ll: Publicatie en presentaties Heliomare research & development jaarverslag

4 Heliomare streeft ernaar een topinstelling te zijn met een hoogwaardig dienstenpakket op de zes levensgebieden revalidatie, wonen, dagbesteding, arbeid, onderwijs en sport. Research & development speelt een belangrijke rol bij de realisatie hiervan door ontwikkeling en ondersteuning van deze specialistische diensten. R&D ontwikkelt kennis en kunde ten behoeve van het primaire proces. Daarnaast ontwikkelt R&D nieuwe producten en diensten voor de cliënten en patiënten van Heliomare. Visie en missie 1 De missie van Heliomare research & development is: Heliomare research & development heeft als doel wetenschappelijk en toegepast onderzoek te doen op het gebied van revalidatie, onderwijs, sport, arbeid, wonen en dagbesteding. Door de onderzoeksresultaten te implementeren in de dienstverleningsprocessen van Heliomare wordt een bijdrage geleverd aan het optimaliseren van de kwaliteit van leven van mensen met een handicap. Daarnaast wordt de opgebouwde expertise aangeboden aan cliënten en zorgverleners van buiten Heliomare. Om de missie van Heliomare research & development te realiseren zijn de volgende doelstellingen geformuleerd: 1. Het stimuleren, koesteren en uitstralen van een open, innovatieve, onderzoeksgerichte en wetenschappelijke cultuur. 2. Het doen van toegepast wetenschappelijk onderzoek naar de vraagstelling van mensen met een handicap. 3. Het aangaan van samenwerkingsverbanden met andere op wetenschap en onderzoek gerichte organisaties. 4. Het onderhouden van een relatienetwerk met organisaties die van belang zijn in het kader van kennisontwikkeling en additionele financiering. 5. Het bieden van een werk-/stageplek voor studenten van onderwijsinstellingen. 6. Het zorgdragen voor het verspreiden van de verkregen kennis wordt verspreid en het ten dienste stellen van deze kennis aan patiënten en zorgverleners. 7. Het optimaal implementeren van de verkregen kennis binnen de eigen organisatie en behandelprotocollen. 8. Het adviseren van cliënten op het gebied van revalidatietechnische aanpassingen aan de hand van diagnostisch onderzoek en het begeleiden van deze adviezen. 9. Het ondersteunen van de behandelingen door het uitvoeren van metingen in de diagnosefase en gedurende de revalidatie. Heliomare research & development jaarverslag

5 2 Organisatie/ financiering Visie op de positie van Heliomare R&D binnen Heliomare De verhouding met de corporate Heliomare is weergegeven in onderstaand organigram: RVT HMT beleid R&D uitbesteden primair proces antwoord Essentie van dit model is dat de processen die buiten de dagelijkse productie vallen en die incidenteel om aandacht vragen, uitbesteed worden (buiten het primaire proces) aan speciale teams. Deze teams krijgen een heldere vraag voorgelegd waarop een even helder antwoord komt dat teruggekoppeld kan worden naar het primaire proces. Organogram Raad van Bestuur WeCo Heliomare research & development Bedrijfsonderdelen Revalidatie Heliomare & Sport Arbeidsintegratie Onderwijs Dagbesteding Wonen Heliomare research & development jaarverslag

6 Proces van aanvragen wetenschappelijk onderzoek/developmentprojecten en expertises Wetenschappelijk onderzoek: Hoe komt een aanvraag voor wetenschappelijk onderzoek tot stand en welke stappen moeten worden ondernomen om het onderzoek door R&D uit te laten voeren? We onderscheiden twee manieren: 1. Wetenschappelijk onderzoek door andere instellingen: Vaak wordt Heliomare benaderd om medewerking te verlenen aan wetenschappelijk onderzoek dat uitgevoerd wordt door andere instellingen. De procedure hiervan is reeds vastgesteld door de Raad van Bestuur en loopt via de wetenschappelijke commissie en onderzoekscoördinator. 2. Wetenschappelijk onderzoek vanuit Heliomare: a. Voorstellen voor wetenschappelijk onderzoek worden ingediend door managers van de bedrijfsonderdelen bij de Raad van Bestuur. b. Raad van Bestuur toetst deze onderzoeksaanvraag aan het strategische beleid Heliomare. c. Raad van Bestuur geeft opdracht aan manager R&D om in overleg met de onderzoekscoördinator en de manager (of namens de manager door een medewerker) van het bedrijfsonderdeel de onderzoeksaanvraag verder uit te werken op inhoudelijk en bedrijfsmatig gebied (personeel, financiën en organisatie) en voor te bereiden voor indiening bij WeCo en, zo nodig, de METC (erkende medisch-ethische toetsingscommissie)/het CCMO (centrale commissie medisch onderzoek). d. Raad van Bestuur dient onderzoeksaanvraag in bij WeCo en, zo nodig, de METC/het CCMO. e. WeCo geeft advies met betrekking tot wetenschappelijk deugdelijkheid, toelaatbaarheid, wenselijkheid en haalbaarheid van het voorgestelde onderzoek. f. METC/CCMO geeft oordeel (indien vereist) over het voorgestelde onderzoek. g. Raad van Bestuur neemt besluit over van het onderzoek en geeft na positief besluit aan manager opdracht om onderzoek uit te besteden aan research & development. Development Development wordt gevoed door de verschillende bedrijfsonderdelen van Heliomare. Vanuit hun vraag en expertise worden nieuwe producten en diensten ontwikkeld. Het management van de bedrijfsonderdelen is verantwoordelijk voor de ontwikkeling en de interne afstemming van de developmentprojecten. De manager kan de projecten uitbesteden aan Heliomare R&D, of ondersteuning bij een dergelijk project aan Heliomare R&D vragen. Expertises Expertises zijn diensten die een duidelijke meerwaarde hebben ten opzichte van de primaire dienstverlening van de bedrijfsonderdelen van Heliomare. Deze expertises worden intern en extern (bijvoorbeeld andere revalidatieinstellingen, poliklinisch werkzame revalidatieartsen, verzekeraars, particulieren, Heliomare research & development jaarverslag

7 etc.) aangeboden. De expertteams kunnen bestaan uit medewerkers van diverse bedrijfsonderdelen. Een dergelijke samenstelling waarborgt de relatie tussen de bedrijfsonderdelen en de experts. Het draagt tevens zorg voor een sterke betrokkenheid en een gegarandeerde voeding vanuit het primaire proces. Van deze teams gaat een sterke innoverende werking uit. R&D vormt hiervoor een front office en verleent dan ook marketing-, PR- en facilitaire ondersteuning. Personeel Staf: Manager R&D (C. Vente 0,4 fte) Onderzoekscoördinator R&D (dr. C. van Bennekom 0,2 fte) Research medewerker R&D (dr. H. Houdijk 0,5 fte) Research assistent R&D (mw. drs J. van Velzen 1,0 fte). Overig: Aandachtsfunctionaris Onderwijs (mw. drs C. Hendriks) Aandachtsfunctionaris Arbeidsintegratie (drs M. Edelaar) Promovendus (mw. drs L. Valent, op projectbasis aangesteld 0,6 fte) Projectleiders en medewerkers developmentprojecten (op projectbasis aangesteld). Financiering Heliomare R&D wordt gefinancierd uit een basisfinanciering en een projectfinanciering. Met de basisfinanciering wordt de staf jaarlijks bekostigd. Met de projectfinanciering worden de onderzoeken en projecten gefinancierd. Deze inkomstenbron kan afkomstig zijn van een van de bedrijfsonderdelen of van externe financiers (subsidiegevers, zorgverzekeraars, fondsen, commerciële partners). 3 Resultaten Research- en developmentprojecten De projecten van Heliomare R&D zijn onder te verdelen in research- en developmentprojecten. Ook stelt R&D expertises ter beschikking aan belangstellenden binnen en buiten de eigen organisatie. Verschillende multicenter studies die buiten Heliomare zijn geïnitieerd, krijgen ondersteuning van R&D. Ook intern werden verschillende onderzoeksinitiatieven ontplooid, door de opleiding van revalidatieartsen, opleiding van paramedici in postdoctorale masteropleidingen en door samenwerking met de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de VU. Developmentprojecten worden op de werkvloer van Heliomare uitgevoerd en ook zoveel mogelijk vanaf de werkvloer geïnitieerd. Veel developmentprojecten konden worden opgezet en uitgevoerd met de financiële middelen van de ziektekostenverzekeringen (vanuit de beleidsregel lokale productiegebonden toeslag). Bijlage I bevat het projectoverzicht van met de afgesloten en lopende onderzoeken. Heliomare research & development jaarverslag

8 Afgesloten projecten Onderstaand overzicht geeft de output van de in afgesloten projecten weer. Onderscheiden worden publicaties, congresbijdragen, implementatie in therapie of meetmethoden. Voor nadere details wordt verwezen naar bijlage I. Afgesloten researchprojecten Titel code coördinerende instelling output Functionele Prognose CVA R001 RC de Hoogstraat, Utrecht proefschrift Belasting/belastbaarheid dwarslaesie R003 FBW, VU, Amsterdam proefschrift RAP als kwaliteitssysteem R005 Revalidatie, VUmc, Amsterdam publicatie Revalidatie en sport R006 EMGO instituut, Amsterdam proefschrift Prognose loopfunctie bij CP R008 Revalidatie, VUmc, Amsterdam voordracht Heupluxatie en pijn bij tetraparese R009 EMGO, VU, Amsterdam publicatie Prisma adaptatie bij neglect R010 Fac. Sociale Wet., UU, Utrecht scripties/publicatie Training aspecifieke rugklachten R011 Heliomare r&d congresbijdrage/publicatie Mantelzorg, kinderen van CVA R012 RC de Hoogstraat, Utrecht proefschrift Validering van de MPOC R013 Alg. Pedagogiek en Orthoped. UU publicatie Scoliose-onderzoek R016 RC de Trappenberg, Huizen congresbijdrage Speedicath R021 KUN, Nijmegen publicatie Impact of chronic low back pain R022 Heliomare r&d scriptie Bewegingstiming kinderen R029 FBW, VU, Amsterdam proefschrift Bovenste extremiteit dwarslaesie R031 FBW, VU, Amsterdam proefschrift 3-D analyse bovenste extremiteit CP R032 Plastische handchirurgie AMC, Amsterdam proefschrift Gebruik Handmaster na 1 jaar R035 RC Tolbrug, Den Bosch congresbijdrage Balansonderzoek NAH R037 Heliomare r&d scriptie/publicatie Haptische waarneming CVA R038 Soc.Wet.Psychonomie, UU, Utrecht scriptie Loopbandtraining met bodysupport R039 Heliomare r&d congresbijdrage Osteogenesis imperfecta R042 UMC, Utrecht publicatie Energieverbruik tijdens lopen met een beenprothese R043 Heliomare r&d Scriptie/publicatie Belasting en tevredenheid ouders R045 Orthopedagogie, Universiteit Leiden scriptie Cognitie bij slaap-apneu behandeling R048 Heliomare r&d scriptie/publicatie Evaluatie blaastherapie bij NMA R052 Heliomare r&d congresbijdrage Heliomare research & development jaarverslag

9 Afgesloten developmentprojecten Titel code output Vraagbaak hersenletsel D019 implementatie in behandelprogramma Fysieke parameters amputatiepatiënten D020 implementatie/artikel Geneesmiddelenformularium D021 formularium in gebruik Casemanagement bij NAH D022 implementatie in behandelprogramma Dikke kinderen in een rolstoel D023 nieuw behandelprogramma Ketenzorg CVA D025 voortgezet als project D042 Informatiestroom D026 geïmplementeerd Decubituszorg D027 implementatie in behandelprogramma Vrij baan D028 geïmplementeerd Interactief handelen D029 geïmplementeerd Inspanning in balans D030 nieuw zorgproduct Revisie COCP D035 implementatie in behandelprogramma/artikel/dvd Lopende projecten Onderstaand overzicht laat de projecten zien die in december 2006 liepen. Lopende researchprojecten Titel code coördinerende instelling multicenter Handbike dwarslaesie R007 Heliomare r&d X L. Valent contactpersoon binnen Heliomare BOLIEN R015 Revalidatie VUmc, Amsterdam X C. van Bennekom Perrin-CP 9-15 jr R020 Revalidatie VUmc, Amsterdam X C. van Bennekom Effectonderzoek CR/PCMC R023 Heliomare r&d E. Groet CVA-apraxie R026 IRV, Hoensbroek X R. Zondervan Chronische rugpijn R030 Heliomare r&d H. Vossen Auditieve perceptie bij afasie R033 voor Linguïstiek, UU, Utrecht X J. ter Borg Behandeling dysexecutief syndroom R034 AZG, afdeling neurologie, Groningen X E. Groet Gedragsmodificatie bij chronische pijn R036 Heliomare r&d E. Groet Herkenning van woorden bij afasie R041 voor Linguïstiek, UU, Utrecht X J. ter Borg Taalgebruik verworven agrammatisme R046 Letteren, VU, Amsterdam X J. ter Borg Beginnende geletterdheid bij CP R047 Orthopedagogiek, KUN, Nijmegen C. Hendriks Validering gaittest R049 Heliomare r&d H. Houdijk Balansmeting bij amputatie R050 Heliomare r&d H. Houdijk Fitnessmeting CP R051 Kinderfysiotherapie UMC, Utrecht L. Bosma Timepressure management R053 IRV, Hoensbroek X E. Groet Activiteiten monitor BTX/CVA R054 Heliomare r&d N. Jelsma AMPS R055 Heliomare r&d K. van Dijk Taal bij witte stofschade R056 Revalidatie VUmc, Amsterdam C. Hendriks Heliomare research & development jaarverslag

10 Lopende developmentprojecten Titel Prestatie-indicatoren ICT-geheugenmiddelen Waarnemingsstoornissen NAH Nabehandeling multi-leveloperatie Uitlijning evo/schoen bij cp Gangbeeldanalyse beenprothesedragers Trainingsmodule ICT-middelen Virtuele speelkamer Intramusculaire stimulatie CRPS-1 Skillslab Respi Care team Transmurale decubitus CVA-zorgketens Valpreventie code D017 D018 D024 D031 D032 D033 D034 D036 D037 D038 D039 D040 D041 D042 D043 contactpersoon binnen Heliomare C. van Bennekom M. de Jong W. Kylstra A. Burger/E. Tempelaars H. Houdijk J. van Velzen M. van Dungen/R. Appel R. van der Wal H. Houdijk R. Kan Vacant T. van Bezeij H. Smits E. Nossent S. Robben Expertises Titel code contactpersoon binnen Heliomare Computeradviesteam E001 C. Vente Zitadviesteam E002 H. Slootman Ontwikkeling communicatie-advies E003 V. Jonker Gangbeeldanalyse E004 H. Houdijk Bekkenbodemadviesteam E005 H. Slootman Aangevraagde projectsubsidies Veel van de bovenstaande projecten konden worden uitgevoerd dankzij subsidie van derden. Een groot aantal developmentprojecten werd gefinancierd vanuit de beleidsregel locale productiegebonden toeslag van het College Tarieven Gezondheidszorg, uitgevoerd door de zorgverzekeraars Univé en Achmea/Zilveren Kruis (2005: ; 2006: ). Onderzoekstages en scripties Heliomare biedt een interessant werkveld voor studenten van wetenschappelijke en hogere beroepsopleidingen. Hier bestaat alle gelegenheid om een afstudeeronderzoek te doen. De afgelopen jaren heeft een aantal studenten in Heliomare een wetenschappelijk onderzoek of literatuur onderzoek uitgevoerd. Zij kregen daarbij begeleiding van medewerkers van Heliomare. De uitgevoerde opdrachten zijn leerzaam voor de studenten en waardevol voor de kennisontwikkeling en -verspreiding in Heliomare. Heliomare research & development jaarverslag

11 Overzicht onderzoekstages Heliomare 2005/2006 Student(en) Opleiding Onderwerp Periode Begeleider J. Elenbaas D. Spit M. Maerten M. Groenewold, E. Pollmann F.M. Appelman J. Jacobs E. van Loon, B. de Graaf Faculteit der Bewegingswetenschappen, VU Faculteit der Bewegingswetenschappen, VU Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool Faculteit der Bewegingswetenschappen, VU Faculteit der Geneeskunde, VU Vakgroep Psychonomie, Universiteit van Amsterdam Bewegingstechnologie, Haagse Hogeschool Effecten van prothese-uitlijning op het looppatroon. Een database voor behandeluitkomsten van patiënten met chronische pijn Betrouwbaarheid van het meten van spierkracht met een meetframe voor de microfet Biomechanical modelling and analysis of the energy expenditure in below knee amputee walking Validiteit van de accelerometer bij het maken van een schrede analyse van mensen met een beenprothese De invloed van het slaapapneusyndroom op het cognitief functioneren bij CVA patiënten Het meten van hoofdbewegingen met behulp van 3D accelerometrie feb 2004 feb 2005 jan-maart 2005 sept-nov 2005 sept 2005-juli 2006 mei-juni 2006 maart-dec 2006 sept-nov 2006 H. Houdijk E. Groet, H. Houdijk H. Houdijk, J.M. van Velzen H. Houdijk, W. Polomski H. Houdijk, J.M. van Velzen E. Groet, B. Schmand H. Houdijk, J.M. van Velzen Overzicht literatuuronderzoek Heliomare 2005/2006 Naam Opleiding Onderwerp Periode Begeleider How to assess gait stability S. Tamminga Faculteit der in people with a lower limb april-nov Bewegingswetenschappen, VU prosthesis 2006 H. Houdijk L. van Dijk Faculteit der Bewegingswetenschappen, VU Sprinting with a below-knee prosthesis april-sept 2006 H. Houdijk R. Divendal Faculteit der Bewegingswetenschappen, VU Arbeidsre-integratie na een CVA mei-okt 2006 J.M. van Velzen Samenwerkingsverbanden Om voor alle levensgebieden van Heliomare kennis te kunnen ontwikkelen is een breed netwerk nodig waarbinnen die kennis kan worden gegenereerd en uitgewisseld. Heliomare R&D heeft in de afgelopen jaren haar kennisnetwerk uitgebouwd. 10 Heliomare research & development jaarverslag

12 Overzicht samenwerkingspartners Heliomare R&D Organisatie American College of Sports Medicine (ACSM) European Platform for Rehabilitation (EPR) Haagse Hogeschool Bewegingstechnologie Hogeschool van Amsterdam, Fysiotherapie Hogeschool van Amsterdam, Ergotherapie Hogeschool Amsterdam, Informatica Hogeschool in Holland, School of social work Kohnstaminstituut, Amsterdam Society for Movement Analysis Laboratories in the Low Lands (SMALLL) Stichting MEE Universiteit van Amsterdam Faculteit psychonomie/klinische neuropsychologie Universiteit van Utrecht, Faculteit functieleer Universiteit van Groningen, Faculteit neuropsychologie Vrije Universiteit Medisch Centrum, Amsterdam Afdeling revalidatie geneeskunde, Vrije Universiteit, Amsterdam Faculteit der Bewegingswetenschappen, Vrije Universiteit, Amsterdam Faculteit neuropsychologie Windesheim, Academie Lichamelijke Opvoeding Gebied van samenwerking Inspanning in Balans project, licentieverwerving Europese samenwerking Stagiaires, studieopdrachten Wetenschappelijke afstudeerscripties Wetenschappelijke afstudeerscripties Afstudeerprojecten Project sociale netwerken kinderen COCP-project Landelijke samenwerking/afstemming Project sociale netwerken kinderen Stagiairewetenschappelijke onderzoeksscripties; gastcolleges verzorgen Wetenschappelijke onderzoeksscripties; gastcolleges verzorgen Wetenschappelijk onderzoek (ZON-MW) Academiseringsovereenkomst Samenwerkingsovereenkomst, gezamenlijke aanstelling research medewerker Stagiaires, wetenschappelijke onderzoeksscripties Inspanning in Balans-project Presentaties in Heliomare Een van de taken van R&D Heliomare is om kennis die uit wetenschappelijk onderzoek en praktische ontwikkelingen voort komt, uit te dragen binnen de eigen organisatie. R&D organiseert daartoe iedere twee maanden een presentatie van de resultaten van één van de projecten die door R&D worden uitgevoerd of ondersteund. Daarnaast organiseren we jaarlijks een symposium waarin verschillende projecten worden uitgelicht. Overzicht wetenschappelijke bijeenkomsten spreker affiliatie onderwerp datum J. Voorman VUmc, revalidatie Perrin 9-15 febr 2005 A. Visser Meily, V. Schepers De Hoogstraat, revalidatie Functionele prognose en mantelzorg na CVA mei 2005 V. Scholtes VUmc, Revalidatie Bolien onderzoek juni 2005 C. van Bennekom Heliomare Onderzoek bij Heliomare r&d sept 2005 Heliomare research & development jaarverslag

13 F. Le Fèvre Heliomare Het belang van meten vanuit een patiënten-, professioneel, organisatie- en sept 2005 maatschappelijk perspectief R. Ettema Heliomare Tevredenheidsmetingen binnen Heliomare sept 2005 F. Bosveld VIR e-care Solutions Het Ecaris informatiesysteem sept 2005 S. de Groot FBW-VU, RCA Ïmplementatie van meetinstrumenten en database van het landelijk dwarslaesieonderzoek sept 2005 L. Bosma Heliomare De doorzettersclub sept 2005 H. Houdijk Heliomare, FBW-VU T. van Bezeij Heliomare W. Faber, A. Bruinsma Prof B. Bruckner Heliomare School of medicine, University of Miami, USA De fysieke capaciteit en loopvaardigheid van mensen met een beenprothese Slaapapneu onderzoek bij patiënten met dwarslaesie en CVA Loopbandtraining met partiële gewichtsondersteuning bij patiënten in de vroege fase na een cerebrovasculair accident Biofeedback bij centraal neurologische aandoeningen sept 2005 febr 2006 april 2006 mei 2006 Prof J. van Dieën FBW, VU Veranderingen in de motoriek bij aandoeningen van het bewegingsapparaat, pathologie of adaptatie? juni 2006 Publicaties en presentaties In de jaren 2005 en 2006 is opnieuw kennis verspreid middels presentaties en publicaties. Door medewerkers van Heliomare is op dit gebied het volgende gepresteerd: 7 publicaties in internationale peer reviewed tijdschriften; 27 publicaties in vaktijdschriften; 4 boeken/boekhoofdstukken; 17 interne/externe rapporten; 35 congres/symposiumbijdragen. Voor de overzichtslijst publicaties en presentaties van medewerkers van Heliomare verwijzen we naar bijlage II. 4 Toekomst Nieuw bewegingslab Research & development is zodanig gegroeid, in bezetting en materiaal, dat de huidige ruimte te klein geworden is. Er wordt gestreefd naar het betrekken van een nieuwe ruimte met een geïntegreerd kenniscentrum en werkplekken voor de onderzoekers. Promotieonderzoeken In 2008 zal Linda Valent promoveren op het onderzoek naar Effecten van handbiken op de fysieke capaciteit bekeken bij mensen met een dwarslaesie tijdens en na de revalidatie. Zij zal daarmee de eerste promovendus zijn bij research & development. In 2007 starten twee nieuwe promotieonderzoeken. 12 Heliomare research & development jaarverslag

14 Onderzoekslijnen In de voorgaande jaren heeft R&D de research- en developmentprojecten zoveel mogelijk ondergebracht in twee onderzoekslijnen: 1. evaluatie van behandelprogramma s/interventies. 2. toepassingen ontwikkelen van gangbeeldanalyse in de klinische praktijk. Inmiddels zijn een aantal speerpunten uitgekristalliseerd. Deze worden gezien als pilaren waarop de afdeling zich ontwikkeld: Arbeidsre-integratie Beenamputatie NAH Meten van zorg Development projecten en prothesiologie Start implementatie arbeidsgerelateerde revalidatie Promotieonderzoek i.s.m. Coronelinstituut/ UvA Verder ontwikkelen expertise gangbeeldanalyse Start promotieonderzoek i.s.m FBW/VU Faciliteren en inhoudelijk ondersteunen van NAH projecten Ontwikkelen prestatieindicatoren RC en sport. Inrichten skillslab Uitrol prestatieindicatoren andere BO s Verder ontwikkelen developmentprojecten Uitrol development projecten andere leefgebieden met eigen budget development projecten andere leefgebieden met eigen budget Arbeidsre-integratie Terugkeer naar arbeid bij een chronische aandoening is een belangrijk maatschappelijk streven. De aanwezigheid van bedrijfsonderdelen revalidatie en arbeid bieden een unieke mogelijkheid om deze re-integratie in een vroeg stadium op te pakken en een volledig integratietraject te bieden. Deze zogeheten arbeidsgerelateerde revalidatie wordt momenteel samen het IRV- Hoensbroek ontwikkeld voor NAH-populatie. In samenwerking met het Coronel instituut te Amsterdam is een promotie-onderzoek gestart naar de prognostische factoren en de effectiviteit van deze aanpak. Opzet is bij gebleken succes deze aanpak ook bij andere diagnosegroepen toe te passen. Beenamputatie en prothesiologie Research en development is succesvol gebleken bij het doen van onderzoek naar de loopvaardigheid van amputatiepatiënten. Diverse projecten hebben geleid tot peer reviewed publicaties. Tevens bleek dit onderwerp goed aan te sluiten bij de samenwerking met de FBW-VU. Middels een gezamenlijke financiering wordt in 2007 een promovendus aangetrokken om het onderzoek op dit gebied te intensiveren en zo meer kennis binnen Heliomare op te bouwen. Het instrumentarium van het bewegingslab speelt hier een onmisbare rol in. Heliomare research & development jaarverslag

15 Niet-Aangeboren Hersenletsel In het strategische beleid van Heliomare is gekozen voor de ontwikkeling tot een expertisecentrum NAH. Doel is te komen tot een bundeling en uitbouw van de expertise op NAH-gebied en binnen alle bedrijfsonderdelen aan te bieden. Research en development heeft de opdracht deze ontwikkeling te faciliteren en onderzoek op NAH-gebied te starten. Dit komt tot uiting in het promotieonderzoek naar arbeidsre-integratie na NAH en de diverse developmentprojecten (o.a. op gebied van waarneming, geheugenhulpmiddelen en nazorg). Momenteel wordt gewerkt aan een patiëntvolgsysteem. Meten van zorg Uit de samenleving (politiek, zorgverzekeraars en cliënten) komt steeds meer de vraag om verbetering van de kwaliteit van zorg en het transparant maken hiervan. In 2004 is een start gemaakt met het project uitkomstindicatoren. Binnen dit project is begonnen met het formuleren van de indicatoren binnen het primaire proces van het revalidatiecentrum en sport. De verzamelde gegevens worden vastgelegd in E-caris (informatiesysteem voor de revalidatiesector) met als doel het proces van zorg te monitoren en in de toekomst als database te fungeren voor (wetenschappelijk) onderzoek. is om de komende jaren dit ook tot ontwikkeling te brengen voor de andere leefgebieden. Developmentprojecten Veel developmentprojecten zijn in het verleden gefinancierd door de zorgverzekeraars en fondsen. Veelal gaat het om projecten die direct uit de praktijk naar voren komen. Dus een breed scala van activiteiten. Ondanks het gevaar op versnippering stelt Heliomare research & development zich ten doel hiermee voort te gaan. Deze projecten hebben een grote meerwaarde voor het primaire proces in de ontwikkeling van kwaliteit, effectiviteit en efficiëntie van de aangeboden dienstverlening. Onderwerpen voor de projecten worden aangeleverd door de behandelaars zelf en middels een projectstructuur ook uitgewerkt door de behandelaars. Research en development faciliteert slechts. Een belangrijke focus wordt om dit ook te realiseren voor de leefgebieden wonen, onderwijs en dagbesteding. Hiervoor moeten nieuwe financieringsbronnen intern dan wel extern gevonden worden. 14 Heliomare research & development jaarverslag

16 Bijlage l: Projectoverzicht Researchprojecten Code/Titel R001 Klinimetrische evaluatie en determinanten van functionele prognose bij CVA-patiënten RC De Hoogstraat, Utrecht. Multi-centre studie Onderzoeker V. Schepers Contactpersoon R. Zondervan Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Welke uitkomstmaten op het gebied van beperkingen, handicap en kwaliteit van leven zijn het meest responsief t.a.v. het verloop van functioneel herstel van CVA-patiënten verwezen voor revalidatiebehandeling? Wat zijn de prognostische determinanten van beperkingen, handicap en kwaliteit van leven bij CVA-patienten verwezen voor revalidatiebehandeling met de volgende CVA-subtypen: corticaal ischemisch infarct, subcorticaal infarct (incl. lacunair infarct), intracerebrale bloeding en subarachnoidale bloeding? Wat zijn de verschillen in eindtoestand en herstelverloop van stoornissen, beperkingen, handicap en kwaliteit van leven tussen deze CVA-subtypen? Output Promotie-onderzoeken: Clinimetrics & determinants of outcome after stroke, Vera Schepers. ISBN en Predicting outcome in patients with chronic stroke: findings of a 3-year follow-up study, Ingrid van de Port. ISBN Code/Titel R003 Functionele belasting, belastbaarheid en mechanismen van herstel van mobiliteit in de revalidatie van personen met een dwarslaesie. Koepelproject. Fac. Bewegingswetenschappen VU, Amsterdam. Multi-centre studie. Onderzoeker L. v/d Woude Contactpersoon L. Valent, H. Slootman Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Wat zijn de veranderingen in uitkomstmaten op stoornis, beperking en handicapniveau tijdens de revalidatieperiode en in het eerste jaar daarna? Wat zijn de verschillen in deze variabelen op basis van laesieniveau? Wat is de onderlinge relatie tussen uitkomstmaten op stoornis, beperking en handicapniveau? Welke factoren (determinanten) zijn van invloed op(veranderingen in) de uitkomst-maten tijdens de revalidatie en 1 jaar na ontslag? Output Promotie-onderzoeken afgerond. Heliomare research & development jaarverslag

17 Code/Titel R005 De waarde van het Revalidatie Activiteiten Profiel (RAP) als kwaliteitsdeelsysteem voor het multidisciplinair revalidatieteam Vakgroep Revalidatie, VUMC. Multi-centre studie Onderzoeker H. Beckerman Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Wat is het effect van het kwaliteitsdeelsteem RAP, gebruikt door de multidisciplinaire revalidatie-teams, op de uitkomsten functionele status en ervaren gezondheid van revalidanten? Wat is de invloed van structuur- en proceskenmerken op deze revalidatie-uitkomsten? Output Beckerman H, Roelofsen E, Knol D, Lankhorst G. The value of the Rehabilitation Activities Profile (RAP) as a quality sub-system in rehabilitation medicine. Disability and Rehabilitation 2004 Apr 8;26(7): Code/Titel R006 Een studie naar de effecten van een sport- en lichamelijk actieve leefstijl stimuleringsprogramma tijdens en na reguliere revalidatiebehandeling op de mate van sportbeoefening, dagelijkse lichamelijke activiteit en gezondheid. EMGO-instituut, VU, Amsterdam. Multi-centre studie Onderzoeker H. van der Ploeg Contactpersoon T. de Smale Onderzoeksopzet Quasi-experimenteel/randomised controlled trial Looptijd Onderzoeksvraag Wat is het effect van het gestructureerd stimuleren van sportbeoefening tijdens en na een reguliere revalidatiebehandeling op (1) de mate van sportbeoefening (2) de mate van dagelijks lichamelijk actief zijn en (3) de gezondheidstoestand. Wat is het aanvullende effect van het gestructureerd stimuleren van een lichamelijk actieve leefstijl op deze variabelen? Output Promotieonderzoek: Promoting physical activity in the rehabilitation setting, Hidde P. van der Ploeg. ISBN Code/Titel R007 Trainingseffecten van handbike-gebruik bij personen met een dwarslaesie tijdens de revalidatie Heliomare Revalidatie. Multi-centre studie Onderzoeker L. Valent (promotietraject) Contactpersoon H. Slootman Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Het doel van dit onderzoek is om de effecten van handbiketraining tijdens en na de revalidatie in kaart te brengen en te vergelijken met reguliere rolstoeltraining. Het effect van handbiketraining op de fysieke belastbaarheid, het dagelijks functioneren, de gezondheid en de kwaliteit van leven zal worden onderzocht. In het onderzoek zal antwoord worden gegeven op de volgende vragen: wat is de invloed van handbikegebruik op de fysieke belastbaarheid, dagelijks functioneren, gezondheid en kwaliteit van leven tijdens (en na) de revalidatie van mensen met een dwarslaesie? Wat is het effect van handbiketraining met een gematigde en hoge intensiteit bij mensen met een tetraplegie? wat is het effect van handbiketraining tijdens de vroege revalidatie? 16 Heliomare research & development jaarverslag

18 Stand van zaken Inclusieperiode loopt nog. Data-analyse en publicatie gaande. Congresbijdrage: - Valent LJM, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman J, Janssen TWJ, Hollander AP, van der Woude LHV. The individual relationship between heart rate and oxygen uptake in people with a tetraplegia. ACSM congress, Denver USA, juni Abstract in: Medicine and Science in Sports and Exercise 37, 5 suppl, 2005, pp S365 - Valent LJM, Dallmeijer AJ, Houdijk H, Slootman J, Janssen TWJ, Hollander AP, van der Woude LHV. The individual relationship between heart rate and oxygen uptake in people with a tetraplegia. International Spinal Cord Society (ISCOS), Munchen, 5-8 oktober 2005 Code/Titel R008 Prognose loopfunctie bij CP Afdeling revalidatie VUmc, Amsterdam Onderzoeker L. van Dijk (AGIO) Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Retrospectief statusonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Wat zijn (mogelijke) determinanten in het behoud of het verlies van staan en/ of lopen bij kinderen met een quadriplegie of diplegie? Welke van deze determinanten zijn mogelijk beïnvloedbaar? Output Congresvoordracht Code/Titel R009 Heupluxatie bij mensen met een ernstige spastische tetraparese. Klachten in relatie tot luxatie EMGO-instituut, VU-Amsterdam Onderzoeker E. Boldingh Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Observationeel onderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Is er bij volwassenen met een ernstige spastische tetraparese een relatie aanwezig tussen de mate van heupluxatie en klachten in de zin van pijn aangegeven door betrokkenen resp. geinterpreteerd door anderen -, verzorgingsproblemen, zitproblemen, decubitus en fracturen? Is er verband tussen het resultaat van operatieve interventie en klachten? Output Boldingh EJ, Jacobs-van der Bruggen MA, Lankhorst GJ, Bouter LM. Assessing pain in patients with severe cerebral palsy: development, reliability, and validity of a pain assessment instrument for cerbral palsy. Archives of Physical Medicine and Rehabilitation 2004;85(5): Code/Titel R010 Het effect van prisma-adaptatie op de motorische en somatosensorische stoornissen van neglect Fac. Sociale Wetenschappen, Universiteit Utrecht Onderzoeker M. Webeling, J. ter Wal (stud. psychologie) Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Descriptief onderzoek met baselinemeting Looptijd Onderzoeksvraag Heeft prisma-adaptatie een positief effect op de motorische stoornissen van patiënten met linkszijdig neglect? Heeft prisma-adaptatie een positief effect op de somatosensorische stoornissen van patiënten met linkszijdig neglect? Output Afgerond middels twee scripties en een publicatie. Heliomare research & development jaarverslag

19 Code/Titel R011 Evaluatie van een multiprofessioneel behandelprogramma van patiënten met chronische rugklachten Heliomare Revalidatie ism NPI Amersfoort Onderzoeker H. Vossen Contactpersoon H. Vossen Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag In hoeverre treden er veranderingen op in het domein van activiteitenniveau en pijnbeheersing gemeten met de Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire en de Multi Pain Inventory (MPI-DLV) In hoeverre de patiëntentypologieën (Disfunctional, Interpersonal Dystressed en Adaptive Coper) veranderen na deelname aan het Rugrevalidatieprogramma gemeten met de MPI-DLV. Output Dataverzameling afgerond. Data-analyse en publicatie in gang. Congresbijdrage: - Vossen HPLM, Elvers JHW, Oostendorp RAB. Evaluatie van een multi-professioneel revalidatieprogramma voor patiënten met chronische rugklachten, op het domein van activiteitenniveau en pijnbeheersing, in een revalidatie-setting. Jaarcongres NVMT, Veldhoven, maart Vossen HPLM. Evaluatie van een multi-professioneel revalidatieprogramma voor patiënten met chronische rugklachten in een revalidatie-setting. Jaarcongres KNGF (dagprogramma NVMT), Den Haag, 29 october Code/Titel R012 Mantelzorg, partners en kinderen van CVA-patiënten RC de Hoogstraat, Utrecht. Multi-centre studie. Onderzoeker J. Visser-Meilly Contactpersoon R. Zondervan Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Welke kenmerken van de partner en van de patiënt gemeten vlak na het CVA, voorspellen de kwaliteit van leven en de stemming van de partner na ontslag van de patiënt uit het revalidatiecentrum en 1 jaar na het CVA? Welke van de geselecteerde meetinstrumenten, te gebruiken binnen de alledaagse revalidatiegeneeskundige praktijk, zijn geschikt om vroegtijdig problemen, zoals depressie en te zware zorglast, te voorspellen dan wel op te sporen bij de partner? inventariseren wat de ondersteuningsbehoefte is bij partners en een voorstel doen voor verbetering Wat is het beloop van de prognostische determinanten en van de kwaliteit van leven en de stemming van de partner? Output Promotieonderzoek: Caregivers, partners in stroke rehabilitation, Anne Visser-Meily. ISBN Code/Titel R013 Validering van de Vragenlijst Ervaringen van ouders met Zorgverlening Universiteit Utrecht, capaciteitsgroep Algemene Pedagogiek en Orthopedagogiek. Multi-centre studie Onderzoeker P.E.M. van Schie Contactpersoon C.van Bennekom Onderzoeksopzet enquête Looptijd Heliomare research & development jaarverslag

20 Onderzoeksvraag Output Het hoofddoel van het onderzoek is het toepasbaar maken van de MPOC voor de Nederlandse situatie door deze te vertalen en de validiteit en betrouwbaarheid te onderzoeken. Subdoel: omdat de rol van de vader in de zorg voor kinderen in Nederland in het algemeen groter lijkt te zijn dan elders in de wereld, wordt ook gekeken naar mogelijke verschillen tussen vaders en moeders. Siebes RC, Ketelaar M, Wijnroks L, van Schie PE, Nijhuis BJ, Vermeer A, Gorter JW. Family-centred services in The Netherlands: validating a self-report measure for paediatric service providers. Clin Rehabil Jun;20(6): Code/Titel R015 Onderzoek naar de invloed van multi-level botulinetoxine behandeling en intensieve revalidatie op de loopvaardigheid van kinderen met een spastische hemi- of diplegie Afdeling revalidatiegeneeskunde, VUMC. Multi-centre studie. Onderzoeker V. Scholtes Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Interventiestudie Looptijd Onderzoeksvraag Onderzoek naar de invloed van multi-level botulinetoxine behandeling en intensieve revalidatie op de loopvaardigheid van kinderen met een spastische hemi- of diplegie Stand van zaken Inclusieperiode beëindigd. Analyse en publicatie gaande. Code/Titel R016 Onderzoek naar variatie tussen scoliosehoeken gemeten op röntgenfoto's van kinderen met een cerebrale parese in liggende en zittende positie RC de Trappenberg Onderzoeker M. Arts (AGIO) Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Vergelijkend instrumenteel onderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Wat is variatie in de hoek van Cobb bij 20 niet-lopende kinderen met CP op 2 zittende röntgenopnames Wat is variatie in de hoek van Cobb bij 20 niet-lopende kinderen met CP op 2 liggende röntgenopnames Output Wetenschappelijke voordracht Code/Titel R020 Longitudinale studie naar het beloop van de functionele status en de factoren die samenhangen met de prognose van de functionele status bij kinderen (9-15 jaar) met cerebrale parese (PERRIN-CP 9-15 jaar) Afdeling revalidatie, VUMC. Multi-centre studie Onderzoeker J. Voorman Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag wat is het beloop van de ontwikkeling van de functionele status en de kwaliteiten van leven van kinderen met een cerebrale parese over een periode van twee jaar bij kinderen tussen 9-15 jaar? Wat zijn de factoren die samenhangen met de prognose van de functionele status van deze kinderen? Stand van zaken Inclusie gestopt. Follow-up loopt nog. Publicatie gaande. Heliomare research & development jaarverslag

21 Code/Titel R021 SpeediCath (Vergelijkend gerandomiseerde cross-over evaluatie van de SpeediCath vs conventionele catheters Lofric en EasiCath) Katholieke Universiteit Nijmegen. Multi centre studie Onderzoeker v. Kuppevelt Contactpersoon H. Slootman Onderzoeksopzet Gerandomiseerd cross-over onderzoek Looptijd 2002 Onderzoeksvraag Evaluatie of het ready-to-use concept van SpeediCath vergeleken met (EasyCath en Lofric) voordelen heeft voor poliklinische revalidatie patiënten met betrekking tot: gebruiksvriendelijkheidcomfort en sociaal maatschappelijke aanvaardbaarheid Output Afgerond met publicatie Code/Titel R022 The impact of chronic low backpain on the daily life of clients Heliomare Revalidatie ism Hogeschool van Amsterdam (studie-opdracht) Onderzoeker T. Satink Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Kwalitatief descriptief onderzoek Looptijd Onderzoeksvraag What is the lived experience of the impact of chronic low backpain of clients on their occupational life? Output Afgerond met scriptie Code/Titel R023 Effectonderzoek Cognitieve Revalidatiegroep PCMC Heliomare Revalidatie ism klinische psychologie VU, Amsterdam Onderzoeker E. Groet, M. Dijkman, M. Buiten Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Observationeel prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Heeft de CR-groep een meerwaarde boven alleen individuele behandelingen bij het PCMC, bij patiënten met ogenschijnlijk lichte cognitieve, emotionele en gedragsmatige stoornissen t.g.v. NAH? Stand van zaken Betreft diverse deelonderzoek uitgevoerd door studenten neuropsychologie. Inclusieperiode loopt nog. Inmiddels enkele scripties tot stand gekomen. Code/Titel R026 Strategietraining bij CVA-patiënten met apraxie: generalisatie van behandelresultaten IRV Hoensbroek. Multi-centre studie Onderzoeker C. Geusgens Contactpersoon R. Zondervan Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag treedt op korte termijn (na 8 weken) generalisatie op van de resultaten van de strategietraining voor linkszijdige CVA patiënten met apraxie? blijft in de thuissituatie op lange termijn (na 20 weken) generalisatie zichtbaar van de strategietraining voor linkszijdige CVA patiënten met apraxie? Stand van zaken Inclusie loopt. 20 Heliomare research & development jaarverslag

22 Code/Titel R029 Bewegingstiming door kinderen met hemiplegie: veiligheid in het verkeer FBW, VU, Amsterdam Onderzoeker A. te Velde Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Experimenteel onderzoek Looptijd 2003 pilotstudie Onderzoeksvraag Vertonen kinderen met linkshemiplegie minder goed oversteekgedrag van kinderen met rechtshemiplegie? Wat zijn de factoren die dit verschil kunnen verklaren? Output Promotieonderzoek: Collision avoidance in road crossing. Behaviour of children with and without hemiparesis. Arenda F. te Velde. ISBN Artikel: Te Velde AF, van der Kamp J, Becher JG, van Bennekom C, Savelsbergh GJP Planning and control in a manual collision avoidance task by children with hemiparesis. Motor Control 9, nr 4, 2005, pp Code/Titel R030 De bruikbaarheid van de MPI-DLV in een mono- en multidisciplinaire behandelsetting voor het meten van activiteitenniveau, pijnbeheersing en arbeidsparticipatie van patiënten met chronische rugklachten Heliomare Revalidatie ism NPI Amersfoort Onderzoeker H. Vossen Contactpersoon H. Vossen Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Het doel van dit onderzoek is om de bruikbaarheid van de Multi Pain Inventory DLV (meetinstrument voor chronische pijnpatiënten) te toetsen op bruikbaarheid, bij het meten van chronische rugpatiënten (in mono- en multidisciplinaire setting) met de vraagstellingen: 1. is de MPI-DLV bruikbaar voor het meten van veranderingen op activiteitenniveau, pijnbeheersing en arbeidsparticipatie, bij patiënten met chronische rugklachten, in een mono- en multidisciplinaire behandelsetting? 2. is het noodzakelijk bij het evalueren van multidisciplinaire behandelingen van chronische rugpatiënten om de Oswestry Low Back Pain Disability Questionnaire (OLBPQ) te combineren met de MPI-DLV of dat bij de evaluatie alleen de MPI-DLV voldoende is? 3. is er verschil in de mate van herstel van de verschillende typologieën patiënten na behandeling met een mono- en multidisciplinair behandelprogramma? 4. in hoeverre ervaren patiënten het gebruik van de MPI-DLV (getoetst met een vragenlijst over hanteerbaarheid van vragenlijsten)? Stand van zaken Inclusie loopt nog Heliomare research & development jaarverslag

23 Code/Titel R031 Mechanische belasting op de bovenste extremiteit tijdens rolstoelrijden en rolstoel gerelateerde ADL bij patiënten met een dwarslaesie: relaties met letselniveau en revalidatietraject FBW, VU, Amsterdam Onderzoeker S. van Drongelen Contactpersoon H. Slootman Looptijd Onderzoeksvraag Het kwantificeren van de mechanische belasting op de bovenste extremiteit bij hoog mechanisch belastende handelingen bij patiënten met een dwarslaesie. Het betreft dan zowel rolstoelrijden als ADL handelingen gekoppeld aan rolstoelgebruik (bijv. transfers). Centraal hierin staat de relatie met het letselniveau en de voortgang in het revalidatietraject Vast stellen of via een trainingsinterventie de belasting op de schouder zowel in absolute als in relatieve zin verlaagd kan worden Stand van zaken Promotiestudie: Upper extremity load during wheelchair related tasks in subjects with a spinal cord injury, Stefan van Drongelen. ISBN Code/Titel R032 3-D analyse van bewegingspatronen van de bovenste extremiteit bij kinderen/ adolescenten met cerebrale parese Afdeling plastische, reconstructieve en handchirurgie AMC, Amsterdam Onderzoeker M. Kreulen, DJ Veeger Contactpersoon R. Margry Looptijd 2003 Onderzoeksvraag Zijn er compensatoire bewegingspatronen herkenbaar die typerend zijn voor de beperkingen van de bovenste extremiteit bij CP-patiënten ten opzichte van gezonde controles? In welke mate wordt de beschikbare ROM van de bovenste extremiteit ook daadwerkelijk ingezet tijdens uitoefening van functionele taken ten opzichte van gezonde controles? Output Promotie-onderzoek afgerond: On tendon transfer surgery of the upper extremity in cerebral palsy Code/Titel R033 Auditieve perceptie bij gezonde sprekers en bij sprekers met verworven taalstoornissen Utrechts instituut voor Linguistiek, Universteit van Utrecht. Multi-centre studie Onderzoeker E. Janse Contactpersoon J. ter Borg Looptijd Onderzoeksopzet Descriptief onderzoek Onderzoeksvraag hoe verloopt de auditieve spraakverwerking bij patiënten met een afasie? Stand van zaken Inclusieperiode loopt nog. Code/Titel R034 Behandeling van dysexecutief syndroom AZG, afdeling neurologie, werkgroep neuropsychologie. Multi-centre studie Onderzoeker J. Spikman Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Prospectief gerandomiseerd gecontroleerd onderzoek. Looptijd Heliomare research & development jaarverslag

24 Onderzoeksvraag Stand van zaken Does multi-faceted executive function training lead to substantially improved planning and problem solving abilities as measured in A. specific tests and tasks of planning and problem solving; B. other testes of cognitive function (memory, intelligence) which allow for the application of learned strategies? Does multi-faceted executive function training lead to substantially improved daily life functioning and quality of life as measured in A. standardized observation scales and questionnaires filled in by relatives and caregivers. B. questionnaires filled in by the patient? are the training effects different immediately after training and six months later? What patient characteristics (etiology, severity) are correlated with training succes? Inclusie loopt. Code/Titel R035 Gebruik Handmaster na 1 jaar na voorschrijven, evaluatie WCN protocol RC Tolbrug. Multi-centre studie Onderzoeker K. Santegoets (AGIO) Contactpersoon R. Zondervan Onderzoeksopzet Descriptief retrospectief onderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Wordt de Handmaster 1 jaar na voorschrijven nog door patiënt gebruikt? Output Congresbijdrage Code/Titel R036 Effectonderzoek multidisciplinaire gedragsmodificatie behandeling bij chronische pijnpatiënten in kliniek Heliomare Revalidatie Onderzoeker E. Groet, M. Dijkman Contactpersoon E. Groet Onderzoeksopzet Prospectief cohortonderzoek Looptijd Onderzoeksvraag Evalueren van de effectiviteit van een multidisciplinaire gedragsmodificatiebehandeling bij uitbehandelde chronische pijnpatiënten. Blijft het bereikte behandeleffect bestaan voor langere tijd? Kunnen voorspellende factoren voor succes/falen geidentificeerd worden, waardoor selectie vooraf verbeterd kan worden? Stand van zaken Protocol wordt geschreven Code/Titel R037 Balansonderzoek NAH Heliomare Revalidatie ism UvA afd. klinische epidemiologie Onderzoeker M. Rodgers Contactpersoon C. van Bennekom Onderzoeksopzet Instrumentontwikkeling, betrouwbaarheid/validiteitsbepaling Looptijd 2004 Onderzoeksvraag Bepalen van de betrouwbaarheid van een kwantitatief balans-meetinstrument voor zelfstandig ambulante patiënten met verworven hersenletsel in de klinische en poliklinische revalidatiefase Bepalen of het instrument voldoende meetbereik heeft voor veranderingen in de motorische progressie van zelfstandig ambulante patiënten met verworven hersenletsel Heliomare research & development jaarverslag