10/5/2009. Inleiding. Dit hoorcollege wordt iets anders dan u gewoon bent
|
|
- Mirthe Smit
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Seniorenuniversiteit Hasselt Hart- en Vaatziekten; Wat Elke Senior Dient te Weten Prof. Dr. Wilfried Mullens 5 Oktober 2009 Ziekenhuis Oost Limburg Genk Transnationale Universiteit Limburg Inleiding Dit hoorcollege wordt iets anders dan u gewoon bent We zullen de hart-en vaatziektes ontrafelen van Jan - een echte patient - vanaf zijn kinderjaren op (hopelijk) begrijpbare manier U mag (MOET) meedenken interactief (10 vragen )! U mag voor 1 keer ook dokter spelen Want basiskennis van hart- en vaatziekten is onmisbaar in uw verdere beroepscarriere als levensgenieter En heeft als doel.. Only American Citizen with the name Teun 1
2 SENIOREN Het normale hart: 4 kamers Het normale Hart en Bloedvaten systeem Belang van Hart- en Vaatziekten 4 Kamers RA: rechteratrium (Re voorkamer) RV: rechterventrikel (Re kamer) LA: linkeratrium (Li voorkamer) LV: linkerventrikel (Li kamer) Jan Het normale hart: 4 kleppen 2 atrioventriculaire kleppen = Kleppen tussen voorkamers en kamers Het normale hart: kleppen 2 semilumaire kleppen = Kleppen tussen kamers en grote slagaders 2
3 Functie van het normale hart Het normale hart Volume Pomp Twee grote circuits Long (pulmonaal) circuit Vervoeren van bloed van hart naar longen en terug Gas uitwisseling: verlies van CO 2, opname O 2 Rechter zijde vh hart Systeem circuit Vervoeren van bloed van hart naar lichaam en terug Gas uitwisseling: verlies O 2, opname CO 2 Linker zijde vh hart Hart is elektrisch gestuurde pomp Elektrisch weefsel Spier Kleppen Slagaders: bloed van hart naar organen Aders: bloed van organen naar hart Bloedvaten organen De bloedvaten = buizensysteem IN ELK ORGAAN AANWEZIG SLAGADERS ARTERIE Stevig Dikke wand Hoge druk : x hoger dan in de aders NIET ZICHTBAAR VOELBAAR ADERS VENE Minder stevig Dunne wand Lage druk Zichtbaar (Niet) voelbaar Slagader Weinig spier veel bindweefsel Slagader en ader 100X Veel spier Weinig bindweefsel Ader 3
4 *Slagader 400X * Ader 400X tunica externa tunica media tunica externa tunica media tunica interna tunica interna ADERS HART SLAGADERS Spier 1. Verdikte spier 2. Uitzetting spier Hartverzwakking Elektrisch weefsel 1. Te traag hartritme 2. Te snel hartritme Kleppen 1. Lekkage 2. Vernauwing Kransslagaders Aderverkalking ORGAAN EEN ZIEKTE VAN SLAGADERS KAN ELK ORGAAN AANTASTEN 1. Flebitis 2. Spataders HART 1. ADERVERKALKING 2. ANEURYSMA 3. ONTSTEKINGSZIEKTE HART HERSENEN DARMEN NIEREN BENEN ADERS ORGAAN SLAGADERS Het normale Hart en Bloedvaten systeem Belang van Hart- en Vaatziekten Jan 4
5 Autopsie van de jonge mens Oorlog in Korea en Vietnam Verkeersdoden Kentucky (USA) Leeftijd : jaar % van de jongeren had aderverkalking Morbidity Number of adults with heart disease: 25.1 million Percent of adults with heart disease: 11% Mortality Number of deaths: 631,636 Deaths per 100,000 population: Cause of death rank: 1 Doodsoorzaken Westen Dood door CV aandoeningen Coronary Heart Disease Hart en vaat Kanker Andere Long Accidenteel Infectie 5% 6% 0% 4% 18% 13% 53% Stroke Congestive Heart Failure High Blood Pressure Diseases of the Arteries Rheumatic Fever/Rheumatic Heart Disease Congenital Cardiovascular Defects Other Het belang van hart en vaatziekte Het normale Hart en Bloedvaten systeem 1. Doodsoorzaak 1 in Amerika en Europa 2. Veel mensen lijden aan de ziekte: hoge kostprijs voor de maatschappij Belang van Hart- en Vaatziekten Jan 3. Het begint op jonge leeftijd 5
6 I. Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Anamnese (ondervraging) Klinisch onderzoek Inspectie (kijken) Palpatie (voelen) Percussie (kloppen) Auscultatie (luisteren) Technische onderzoeken Diagnose Behandeling I. Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Klachten: geen Familiale voorgeschiedenis: Moeder: obesitas, hyperlipidemie, hypertensie, diabetes mellitus Vader: roker, hartinfarct op 38-jarige leeftijd, hypertensie Grootouders gestorven op hoge leeftijd Oom met CVA 45 j, tante met CABG 50 j = Familiale voorbeschiktheid voor hart- en vaat lijden!!! Vraag 1: Is Jan student of patient? Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Klinisch onderzoek: Obese patient, gewicht 105 kg, lengte 173 cm (BMI 35 = gewicht / lengte²) Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Klinisch onderzoek: Klinische tekenen vd roker... Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Student Jan 18 jaar Medisch Onderzoek Klinisch onderzoek: Bloeddruk 140/91 mmhg (beide armen) Klinisch onderzoek: Hart: HR 75/min, RR, normale tonen, geen geruisen, CVP 5 Longen: normaal vesiculair ademgeruis Ledematen: normaal, geen vochtophoping Bloedvaten: geruisje over rechter liesslagader Labo: Glucose nuchter 180 mg/dl HbA1c: 7.8% Chol 243 mg/dl, LDL: 176 mg/dl, HDL: 23 mg/dl Triglyceriden: 290 mg/dl Vraag 2: primaire of secundaire preventie? primair = voorkomen van ziekte secundair = voorkomen van herval 6
7 Cardiovasculaire risicofactoren = Risico op ATHEROSCLEROSE Leeftijd Roken Hypertensie (hoge bloeddruk) Hyperlipidemie (Lipiden / vet stoornissen) Fysieke inactiviteit Obesitas (overgewicht) Diabetes mellitus (suikerziekte) Familiaal Dieet Metabool syndroom Jan loopt rond met tijdbom! Atherosclerose Atherosclerosis komt van Griekse woorden Athero: pasta Sclerosis: hardheid Depositie van vetten, cholesterol, cellen, calcium en andere zaken in de bloedvatwand. Dit stapelt zich op onder vorm van plaques of abcessen in de grote en middelgrote arteries. Plaques kunnen op 3 manieren klachten veroorzaken Door hun grootte kunnen ze bloedstroom verhinderen Door instabiel te worden kunnen ze ruptureren en de bloedstroom geheel of partieel afsluiten Locale klontervorming kan emboliseren WAT IS ADERVERKALKING? ADERVERKALKING Plaques: samenstelling NORMAAL ADERVERKALKING = ONTSTAAN VAN PLAQUES = ATHEROSCLEROSE Opstapeling van 1. Vet (cholesterol) 2. Witte bloedcellen 3. Kalk Pathogenese - Atherosclerosis Atherosclerotic artery 40X plaque within tunica media 7
8 ADERVERKALKING NORMAAL VERNAUWING VERSTOPPING Aderverkalking: symptomen Vernauwingen CHRONISCH Bepaalde organen werken niet meer zo goed. Typische voorbeelden 1. Pijn in de benen bij lopen. 2. Pijn op de borstkas bij inspanning. 3. Nieren werken minder tot dialyse-nood. Verstopping ACUUT Een deel van een orgaan sterft af (uitval) Typische voorbeelden 1. Hartinfarct 2. Herseninfarct (CVA) met verlammingsverschijnselen. 3. Koud been Bloedvaten met hoog debiet zijn gevoeliger: hart, hersenen, nieren, benen. VERNAUWINGEN STENOSE VERSTOPPING OCCLUSIE RISICOFACTOREN Risicofactoren Johannes Paulus II Paus 84 jaar Geen hartziekte Guy Verhofstadt Ex-Eerste Minister 56 jaar Hartinfarct 1. Familiale belasting Eerste lijn mannelijk verwant < 55 jaar Eerste lijn vrouwelijk verwant < 65 jaar 8
9 Future: Genetic Screening and Engineering Risicofactor 2 = roken Alle vormen van tabak Rokers 3 x meer herseninfarct 4 x meer hartinfarct 5 x meer beeninfarct 5 jaar na stop: kans terug normaal Passief roken = verhoogde kans Roken Roken Prevalentie Roken in Westen Toename van atherosclerose ifv roken Risico op hartinfarct: x 6 vrouwen / x 3 mannen Risico halveert op 1-2 jaren bij rookstop Door minder instabiele plaques Minder progressie van plaques Mogelijks ook regressie van plaques N: niet actief / E: passief / C: actief Risicofactor 3 = hoge cholesterol Vetten VETTEN Slechte cholesterol CHOLESTEROL LDL Goede cholesterol HDL 9
10 Risicofactor 4 = Suikerziekte Diabetes Mellitus Indien niet goed verzorgd: duidelijk groter risico op aderverkalking; hartinfarcten, hersentromboses, niet genezende wondes Controle van glucose (suiker) in bloed Lichaam heeft suiker nodig als energie Overmaat aan suiker wordt in lever omgezet in glycogeen Dit wordt door 2 hormonen vrijgezet door de pancreas (alvleesklier) geregeld: Insuline Glucagon Glycogeen in lever Als er teveel suiker is zal insuline dat doen opnemen en omzetten in lever tot glycogeen Glycogeen in lever Als er te weinig suiker is zal glucagon dat glycogeen terug omzetten tot suiker Glucose in het bloed Glucose in het bloed Diabetes Mellitus = Suikerziekte Sommige mensen maken niet genoeg Insuline aan. Als ze eten zal suiker niet worden omgezet tot glycogeen en in bloed aanwezig blijven Suikergehalte in bloed + HbA1c stijgen Dit noemt DIABETES MELLITUS Daarom moeten patienten vaak insuline spuiten of medicatie nemen die insuline vrijzet in het lichaam alsook op hun dieet letten. Glucose Concentration Glucose levels rise after a meal. Meal eaten Insulin is produced and glucose levels fall to normal again. Normal Time 10
11 Glucose Concentration Glucose levels rise after a meal. Diabetic Insulin is not produced so glucose levels stay high Glycogen The But there glucose is no in the blood Glucose insulin increases. to convert concentration rises it into glycogen. to dangerous levels. Meal eaten Time Glucose in the blood Risicofactor 5 = Hoge bloeddruk Hypertensie Net zoals diabetes mellitus: duidelijk hogere kans op hart en vaatziekten Categorie Arteriele Hypertensie Systolisc (mmhg) Diastolisc (mmhg) Optimaal <120 <80 Normaal <130 <85 Hoog normaal Hypertensie Stadium Stadium Stadium Arteriele Hypertensie Risicofactor 6 = alcohol 1-2 drankjes per dag Verhoogd risico op cardiovasculaire events zelfs in pre-hypertensie stadia The French Paradox observation that the French suffer a relatively low incidence of coronary heart disease, despite having a diet relatively rich in saturated fats 11
12 Risicofactor 7 = voeding Wat is het meest Atherogeen voedsel? Risicofactor 8 = fysieke inactiviteit Minimum 3/week gedurende 30 minuten aan 60-70% van maximale inspanningscapaciteit Risicofactor 9 = Obesitas / Zwaarlijvigheid BMI Buikomtrek 88 cm > 88 cm 102 cm > 102 cm Magerzucht < 18,5 Normaal 18,5 24,9 Overgewicht 25,0 29,9 Verhoogd Hoog Obesitas (1) 30,0 34,9 Hoog Zeer hoog Obesitas (2) 35,0 39,9 Zeer hoog Zeer hoog Extreme 40,0 of meer Extreem hoog Extreem hoog obesitas BMI = Body Mass Index = gewicht (kg) / (lengte x lengte (m)) Obesitas BRFSS, 1985 BMI = Body Mass Index = gewicht (kg) / (lengte x lengte (m)) No Data <10% 10% 14% 12
13 BRFSS, 1986 BRFSS, 1987 No Data <10% 10% 14% No Data <10% 10% 14% BRFSS, 1988 BRFSS, 1989 No Data <10% 10% 14% No Data <10% 10% 14% BRFSS, 1990 BRFSS, 1991 No Data <10% 10% 14% No Data <10% 10% 14% 15% 19% 13
14 BRFSS, 1992 BRFSS, 1993 No Data <10% 10% 14% 15% 19% No Data <10% 10% 14% 15% 19% BRFSS, 1994 BRFSS, 1995 No Data <10% 10% 14% 15% 19% No Data <10% 10% 14% 15% 19% BRFSS, 1996 BRFSS, 1997 No Data <10% 10% 14% 15% 19% No Data <10% 10% 14% 15% 19% >20% 14
15 BRFSS, 1998 BRFSS, 1999 No Data <10% 10% 14% 15% 19% >20% No Data <10% 10% 14% 15% 19% >20% BRFSS, 2000 BRFSS, 2001 No Data 10% 10% 14% 15% 19% >20% No Data <10% 10% 14% 15% 19% 20% 24% >25% BRFSS, 2002 Obesity* Trends Among U.S. Adults BRFSS, 2003 (*BMI 30, or about 30 lbs overweight for 5 4 person) No Data <10% 10% 14% 15% 19% 20% 24% >25% No Data <10% 10% 14% 15% 19% 20%-24% 25% Source: Behavioral Risk Factor Surveillance System, CDC 15
16 Risicofactor 10 = Metabool Syndroom Risico inschatting Abdominale obesitas Lipidenstoornissen (hoog LDL + hoog TG + laag HDL) Hypertensie Insuline resistentie (glucose intolerantie) Prothrombotische staat (hoog fibrinogeen) Proinflammatoire staat (hoog hs-crp) = conglomeraat van metabole risicofactoren Aanwezig bij maar liefst amerikanen Systolische bloe ddruk (mmhg) VROUW MAN Niet-roker Roker Niet-roker Roker Leeftijd jr < jr 2004 ESC < jaars risico op 58 jr cardiovasculaire sterfte < % 5-9% % jr <2% < jr < < 48 jr < < < < < Totaal cholesterol (mg/dl) Beste geschenk voor onder Kerstboom? II. Jan jaar Where does our food come from? Michael Pollan The age of Nutritionism EAT FOOD NOT TOO MUCH MOSTLY PLANTS Klachten Krampen in rechter been tijdens snel stappen Kort van adem bij inspanningen zoals gras afrijden, trappen. Vraag 3: Zou er een medische oorzaak aan basis liggen? 1. Atherosclerose 2. Diastolische dysfunctie (stijver hart) Atherosclerose Diastolische Dysfunctie ( stijver hart ) Wat gebeurt er bij inspanning thv cardiovasculair stelsel? verhoogd hartdebiet (meer bloed rond pompen) Verhoogde voorbelasting (meer bloed naar hart toe) Verlaagde nabelasting (open gaan vd bloedvaten) Progressief silentieus proces dat nu tot vernauwing heeft geleid in slagader van Jan zijn rechter been Wat gebeurt er met de bloeddruk in het hart en longen? - gelijk / daalt - bij stijging kort van adem 16
17 Diastolische Dysfunctie III. Jan 45 j - bewustzijnsverlies en verlamming cular Pressure Left Ventric Decreased Diastolic Chamber Distensibility Left Ventricular Volume Jan heeft linker ventrikel hypertrofie (dikke hartspier) als gevolg van nietbehandelde hypertensie hetgeen vullingsprobleem vh hart en kortademighied bij inspanning zal veroorzaken Klinisch onderzoek: body mass index 38 Bloeddruk 149/93 mmhg Hart: 70/min, regelmatig, geen geruisen, CVD nml Abdomen: obees, normale levercontour Longen: normaal vesiculair ademgeruis Ledematen: normaal, geen vochtophoping Bloedvaten: normale arteriele pulsaties, geruisje over rechter liesslagader Neurologisch onderzoek: hemiparese (verlamming) rechter lichaamshelft III. Jan 45 j - bewustzijnsverlies en verlamming III. Jan 45 j - bewustzijnsverlies en verlamming CT vd hersenen: verwekingszone links parietaal Arteriografie van de halsbloedvaten: occlusie ACI links III. Jan 45 j - bewustzijnsverlies en verlamming Labo: Glucose nuchter 210 mg/dl (<110) HbA1c: 8.5% (<6) Creatinine: 1.6 mg/dl ( ) Tot Cholesterol: 263 mg/dl (<190), LDL: 180 mg/dl (<115), HDL: 20 mg/dl (35-80), Triglyceriden: 292 mg/dl (40-200) Vraag 4: Wat is oorzaak van het cerebro-vasculair accident? 1. Atherosclerose met locale plaque ulceratie en thrombose 2. Embolisatie van klonter in de a cerebri media Vraag 5: Behandelingsprincipes? III. Jan 45 j - bewustzijnsverlies en verlamming Acute behandeling CVA = bloedverdunner (zo geen bloeding) Chronische behandeling CVA Revalidatie Secundaire preventie atherosclerose Bloedverdunner: aspirine 80 mg/dag Anti-hypertensiva: ramipril 5 mg/dag, thiazide 2.5 mg/dag Anti-cholesterol: simvastatine 40 mg/dag Anti-diabetes: glucophage 500 mg 3/dag Vet-zoutarm dieet, rookstop, meer fysieke activiteit 17
18 IV. Jan 45 j plotse kortademigheid IV. Jan 45 j plotse kortademigheid Hemiparese recupereert over verloop van verscheidene weken gradueel Jan zit 20/24 uren stil in zetel / bed tussen revalidatiesessies 4 weken later staat hij op met een gezwollen rechter been Enkele uren later wordt hij plots zeer kort van adem Klinisch onderzoek: body mass index 38, zwetend Bloeddruk 84/43 mmhg, Hart: 140/min, regelmatig, geen geruisen CVD +12 cmh20 Abdomen: obees, normale levercontour Longen: normaal vesiculair ademgeruis, RR 30/min Ledematen: harde pijnlijke rode zwelling van rechter been, pijn bij dorsieflexie van de rechter voet in kuit Bloedvaten: normale arteriele pulsaties, geruisje over rechter liesslagader Neurologisch onderzoek: hemiparese rechter lichaamshelft in recuperatie Vraag 6: Wat zou er aan de hand zijn? IV. Jan 45 j plotse kortademigheid IV. Jan 45 j plotse kortademigheid Diepe veneuze thrombose rechter been (echo) 1. Stase bloed 2. Thrombofilie (verhoogde klonterneiging) 3. Endotheel beschadiging g = Virchow Triade Spiraal CT thorax: massieve longembolisatie IV. Jan 45 j plotse kortademigheid IV. Jan 45 j plotse kortademigheid Transthoracale echocardiografie: RV overbelasting + Klonters in pulmonaal arterie LEVENSBEDREIGENDE SITUATIE Vraag 7: Hou zou u behandelen? Behandelingsprincipes: Zuurstof Hemodynamische stabilisatie Vocht? Inotropica? Vasopressors? Bloedverdunners Anti-thrombotica (aspirine)? Bloedplaatjesremmer (clopidogrel)? Thrombolytica? Heparine? Heelkunde (Trendelburg operatie) Catheter gebaseerd 18
19 IV. Jan 45 j plotse kortademigheid V. Jan j Operatiespecimen: Initieel schrik en goede compliance Nadien herval in slechte gewoonten Medicatie inname niet nauwkeurig Slechte voedingsgewoonten Geen fysieke activiteit.na accidentje tijdens revalidatie VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Jan begint tijdens een auto-rit plots te zweten en heeft hevige pijn achter het borstbeen uitstralend naar zijn tanden en linker arm. Neemt naar goede gewoonte een pilletje tegen het zuur en rijdt verder. Na 45 minuten ebt de pijn langzaam weg en Jan rijdt verder. De daaropvolgende dagen heeft hij regelmatig korte pijnaanvallen die hij tracht te couperen met maagtabletten. Zes dagen later tijdens het roken van een sigaret komt de pijn in alle hevigheid opzetten, zweet hij profuus, wordt progressief kortademiger en in allerijl naar het ziekenhuis gebracht door zijn collega. VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Klinisch onderzoek: Obese patient, gewicht 115 kg, lengte 175 cm (body mass index 38) Kletsnat van zweet, zeer onrustig Tachypnea: 25/min Bloeddruk 80/46 mmhg Hart: hartritme 104/min, regelmatig, normale tonen, systolisch luid geruis vooral aan apex hart, centraal veneuze druk +14 cm H20 Abdomen: obees, normaal Longen: luide crepitaties tijdens in- en expiratie over beide longen Ledematen: lichte vochtophoping in beide onderbenen Bloedvaten: zwakke arteriele pulsaties, geruis over rechter liesslagader en linker halsslagader Vraag 8: Wat is er aan de hand en is er dringende behandeling noodzakelijk? VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Met grote mate van waarschijnlijk instabiel coronair syndroom Dagen voorafgaand instabiele angor (instabiele plaque) Met reeds myocardnecrose (TIME = MUSCLE) Nu acuut myocardinfarct (pijn die niet meer verdwijnt) Verwikkeld met acuut longoedeem en shock Electrocardiogram: acuut voorwand infarct Opnieuw een levensbedreigende situatie als gevolg van atherosclerose 19
20 Incidentie AMI / year Incidentie d Recurrent Attacks New and 500, , , , , , , ,000 88,000 34,000 10, Ages Men Women JACC 2001 JACC 2001 Cardiovasculaire mortaliteit Mortaliteit STEMI - NSTEMI Circulation 2000 JACC 2001 In hospitaal mortaliteit myocardinfarct Dood door CV aandoeningen Coronary Heart Disease 5% 0% 4% 13% 6% 53% Stroke Congestive Heart Failure High Blood Pressure Diseases of the Arteries 18% Rheumatic Fever/Rheumatic Heart Disease Congenital Cardiovascular Defects Other JACC 2000 NHS
21 Pathogenese - Atherosclerosis NSTEMI Hoe diagnose stellen? Het Electrocardiogram Meet electrische signalen van het hart in verschillende assen STEMI Chronology of the interface between the patient and the clinician through the progression of plaque formation and the onset of complications of STEMI. Circulation 2001; The Lancet Electrocardiogram NSTEMI ST depressie Electrocardiogram STEMI ST elevatie Kritische hoofdstam stenose Voorwand (LAD) infarct Instabiele Plaque Instabiele Plaque Large necrotic lipid core Thin fibrous cap Dense Macrophage infiltration Progressive matrix degeneration Paucity of Smooth Muscle Cells Inflammation Intra-plaque hemorraghe Angiographically non-significant Positive remodelling < 50% 50-70% >70% Thrombose meestal thv niet significante vernauwing Circulation
22 Different amount and shapes of Necrotic Cores Insignificant Plaque Burden In Vitro Histology vs VH with automatic calibration Fibrous NC Fibrolipidic Large eccentric necrotic core NC Calcified, lipid necrotic core Dense Calcium Lipid core Large concentric necrotic core Fibrotic cap about 400 µm NC 93 VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom RX thorax: acuut longoedeem Labo: CRP 9 (<0.5 mg/dl) Leucocytose ( /ml) Hemoglobine 15.4 ( g/dl) HbA1c: 9 (<6) Creatinine 2.2 ( mg/dl) Troponine 200 (<0.03 ng/l) 1. Inflammatie 2. Diabetes ontregeling 3. Acute nierinsufficientie 4. Myocardnecrose 5. Respiratoire en metabole acidose Bloedgas: ph 7.1, po2: 80 mmhg, pco2: 55 mmhg, HCO3: 15 mmol/l VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Vraag 9: hou kan u Jan het beste helpen nu? BLIJF KALM + CONTACTEER ARTS / MUG TIME = MUSCLE TIME = DEATH Behandeling moet altijd gericht zijn op pathophysiologische basis van het medisch probleem VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Pathophysiologische behandeling zou kunnen zijn Morfine subcutaan Zuurstof Bloedverdunners: asa, glycoproteine IIbIIIa antagonisten, heparine Diuretica: lasix Insuline drip Positief inotropica Vasodilatantia: zeer voorzichtig nitraten IV? Afhankelijk van geografische positie..zo snel mogelijk recanalisatie van coronair arterie 22
23 Terminologie!!! Coronarografie 1. Locale verdoving thv slagader in lies (arm) 2. Aanprikken van slagader en plaatsen van sheat (plastieken buisje) 3. Via sheat opschuiven van catheter tot in de kroonslagaders die hart van bloed voorzien 4. Kleurstof (=contrast) inspuiten via catheter 5. ENKEL VOOR DIAGNOSE = GEEN BEHANDELING Terminologie!!! PTCA = Percutane Coronaire Angioplastie = PCI 1. Locale verdoving thv slagader in lies (arm) 2. Aanprikken van slagader en plaatsen van sheat (plastieken buisje) 3. Via sheat opschuiven van catheter tot in de kroonslagaders die hart van bloed voorzien 4. Kleurstof (=contrast) inspuiten via catheter 5. Via catheter heel fijn draadje inbrengen in de coronair arterie waar een afgelaten ballonnetje opzit 6. Ballonnetje opblazen (=water in ballon) thv de vernauwing (=stenose) al dan niet met stent op = BEHANDELING VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Coronarografie: occlusie linker anterior descendens Percutane Coronaire Angioplasty = Ballon Dilatatie +/- Stenting Percutane Coronaire Angioplasty Thrombotische occlusie LAD 23
24 Percutane Coronaire Angioplasty Percutane Coronaire Angioplasty Ballon dilatatie LAD Na ballon dilatatie LAD Percutane Coronaire Angioplasty Percutane Coronaire Angioplasty Ballon dilatatie + stenting Na stenting LAD Percutane Coronaire Angioplasty Percutane Coronaire Angioplasty Linker ventriculogram uitgebreide anteroapicale akinesie Bare metal stent Drug eluting stent 24
25 Coronaire by-pass chirugie = Overbruggingen Coronaire by-pass chirugie Coronaire by-pass chirugie VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Slechte LV functie met eind-orgaan dysfuncties.. Plaatsing van IMPELLA - LVAD Jan heeft Acuut Hartfalen VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom ACUUT HARTFALEN Reperfusie bloedvat openen Oxygenatie O2 geven Herstel hemodynamica Intra-aortische aortische ballon pomp 25
26 IABP VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom ACUUT HARTFALEN IABP + Impella VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Verdere Evolutie: De retrosternale pijn verdwijnt Jan heeft een hevige diurese met partieel herstel van nierfunctie Kortademigheid verdwijnt over verloop van uren Impella wordt 2 dagen later verwijderd Jan ontwikkelt echter een groot hematoom in zijn rechter lies thv de punctieplaats in de rechter liesslagader. Dit moet heelkundig worden gesloten. Jan verblijft nog 24 uren op intensieve zorgen en revalideert nog een 5-tal dagen in ziekenhuis alvorens ontslagen te worden. Post-Infarct Behandeling I. Medicatie!! 1. Medicatie: stabilisatie / genezing 2. Multi-discipl. cardiale revalidatie 3. Risicofactoren aanpakken 4. Ballondilatatie met of zonder stenting 5. Operatie: bypass, kunstaders Bloedverdunners Beta-blokkers Cholesterol remmers Statines ACE-inhibitoren 26
27 II. Multidisciplinaire cardiale revalidatie Fysiotherapist Patienten met hart - vaatziekten Multidisciplinair trainen 3/week 45 sessies Sociaal Assistente Dietiste Cardioloog / Cardiochirurg III. RISICOFACTOREN AANPAKKEN 1 = LICHAAMSBEWEGING Bloeddruk daalt HDL stijgt Lichaamsgewicht kan dalen Duursporten = vet verbranden : max effect na 4 maanden Intensieve sport = suiker verbranden Idealiter * 5 x 30 min per week OF * 3 x 60 min per week * Duursporten : lopen, zwemmen, fietsen * % vd max pols Is Fysieke Activiteit Zinvol? Circulation 2000;102: = Obesitas bestrijden BMI = body mass index < 18 = te mager 18-25= normaal 25-30= overgewicht > 30= obesitas Buikomtrek Man > 102 cm Vrouw > 90 cm Niet enkel het gewicht is belangrijk maar ook de plaats van het vet. Obesitas Aanpak = vermageren 3 = Gezonde Voeding De voedingspiramide Calorie-inname Calorieverbruik De Rest : snoep, alcohol Bereidingsvet : 1 soeplepel Gevarieerde voeding Vermageren Lichaamsbeweging Eiwit + Calcium + IJzer + mineralen + vit : 20-40gr kaas, 500 ml melkproducten, 100 gr vlees of vis Vezels en Vit: 300 gram groenten en 2-4 stukken fruit Complexe Koolhydraten: 3-5 aardappelen, 5-12 sneden brood, 130 gram pasta Wilskracht Geduld TRAAG VERMAGEREN Vocht: 1 L in vast voeding; 1,5 L drinken 27
28 Gezonde voeding De Omega 3 vetten Minder plotse dood na hartinfarct Doet de vetten in bloed dalen Doet de bloeddruk licht dalen Bij de Eskimo s zelden hart en vaatziekte Gezonde voeding Omega 3 vetten Plantaardige olieën Lijnzaad Zonnebloem Soja Walnoot Canola Om te bakken of braden GEBRUIK OLIJFOLIE (enkelvoudig onverzadigd) Gezonde voeding: omega 3 vetten Welke vissen consumeren? Preventief 2-3 vis per week of 25 gram per dag Na hartinfarct Inname : zie tabel (1 gram omega 3 per dag) Zuivere omega 3 in pil OMEGA 3 EN VISSEN 700 GRAM PER DAG zeewolf st-jacob kabeljouw tonijn en garnalen makreel gekweekte oesters en krab tong zalm en heilbot forel sardien pacific oesters haring VISSEN Goede controle HB A1C < 6.1 NGlyc < 110 mg/dl BD < 120/80 TC < 175 mg/dl LDL < 90 mg/dl 4 = Diabetes 5 = Perfecte bloeddruk nastreven De perfecte bloeddruk Thuis = 120/80 mmhg Bij de dokter = 140/90 mmhg Hoe doen? Sport Voeding Medicatie 28
29 6 = ROOKSTOP IV Future: Stem Cells? Kauwgom Pleisters Zyban Acupunctuur Rookstopraadpleging.. WILSKRACHT VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom VI. Jan 60 j thoracaal pijnsyndroom Transthoracale echocardiografie bij ontslag Gedilateerd hart, ejectiefractie 20%, uitgebreide akinesie, MI 3+ Behandelingsprincipes - Cardiale revalidatie - Vet-zout-kalorierarm dieet - Beta blocker (Bisoprolol 5 mg/dag) - Angiotensinogeen converting enzyme inhibitor (Ramipril 5 mg/dag) - Aldosterone antagonist (Aldactone 12.5 mg/dag) - Anti-cholesterol (Rovustatine 20 mg/dag) - Bloedverdunner (Clopidogrel 75 mg/dag en Aspirine 80 mg/dag) - Anti diabetes medicatie (Glucophage 850 mg 3/dag, Insuline subcutaan) VII. Jan 66 j hartfalen VII. Jan 66 j hartfalen Verdere evolutie: - Jan blijft kortademig tijdens minste inspanning ondanks dat hij al de voorgeschreven richtlijnen strikt volgt. - Echocardiogram toont geen recuperatie vd ventrikelfunctie Vraag 10: Waarom is Jan kortademig bij de minste inspanning? Mitral regurgitation, progressive LV volume overload. (chicken or egg?) Ventricular dilatation causes progressive LV remodeling 29
30 VII. Jan 66 j hartfalen Probleem van Remodeling Behandeling Hartfalen: Pathofysiologie Irreversiebel??? Neurohormonale blokkers Verbeterde hemodynamiek Cardiale resynchronisatie therapie 60 LV Ejectie Fractie (%) 20 Asymptomatisch Tijd (jaren) SymptomatiSch Neurohormonale modulatie Vochtafdrijvers Vasodilatantia Behandeling Hartfalen Interventional Cardiology De Pacemaker Indicatie = TE TRAAG Hartritme Surgery Cardiac Resynchronization Therapy and AICD De Defibrillator Cardiale Resynchronizatie Therapie - Doel; terug synchrone contractie vh hart - Onder locale verdoving drie electrische draadjes in het hart plaatsen Right Atrial Lead Left Ventricular Lead Right Ventricular Lead Indicatie = TE SNEL Hartritme = levensbedreigende snelle ritmestoornissen zoals VT / VF (=ventrikel tachycardie / fibrillatie) Indicatie = TE ZWAKKE en ASYNCHRONE hartcontractie 30
31 Cardiale Resynchronizatie Therapie Cardiale Resynchronizatie Therapie Asynchronie Resynchronizatie CRT AAN CRT UIT Indicatie = TE ZWAKKE en ASYNCHRONE hartcontractie Spierziekte : hartverzwakking VOOR en NA CRT TELEMEDICINE VIA PM Hemodynamica FU via internet is mogelijk en zinvol 184 VII. Jan 66 j hartfalen Evolutie = slecht Meerdere heropnames voor acute decompensaties Wachtlijst harttransplantatie Implantatie van LVAD (kunsthart) Linker Ventrikel Assist Devices Heart Mate II 31
32 Linker Ventrikel Assist Devices LVAD Linker Ventrikel Assist Devices Heart Mate II Linker Ventrikel Assist Devices Heart Mate II Linker Ventrikel Assist Devices Patient VII. Jan 67 j Transplantatie vh Hart
33 Transport van Donor Hart Conclusie -Hart- en vaatziekten zijn belangrijkste doodsoorzaak - Kunnen vermeden worden door gezonde levensstijl - Behandeling is revolutionair (+ kostelijk) - Ethisch probleem. 33
Kent u de cijfers van uw hart?
Kent u de cijfers van uw hart? CHOLESTEROL? GEWICHT/ BUIKOMTREK? UW? BLOEDDRUK? SUIKERGEHALTE? V.U.: Dr Freddy Van de Casseye - Elyzeese-Veldenstraat 63-1050 Brussel Belgische Cardiologische Liga www.cardiologischeliga.be
Nadere informatieNieuwe guidelines voor preventie. Cardio 2013 Johan Vaes
Nieuwe guidelines voor preventie Cardio 2013 Johan Vaes Waarom is preventie nodig? CV ziekten blijven belangrijkste doodsoorzaak Zowel mannen als vrouwen Overlijden voor 75 j is ten gevolge van CV ziekten
Nadere informatie24 september 2015. Van harte welkom!
24 september 2015 Van harte welkom! Programma 20.00: Welkom Wendy de Valk, verpleegkundig specialist cardiologie 20.10: Het vrouwenhart. Is er verschil tussen mannen en vrouwen? Mw. A. Lubbert-Verberkmoes,
Nadere informatieLipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan
Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
Nadere informatieWat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst
Wat is mijn cardiovasculair risicoprofiel? 27 september 2016 Herbert De Raedt Dienst cardiologie Onze Lieve Vrouw Ziekenhuis Aalst Waarover Epidemiologie Pathofysiologie Risicofactoren Take home message
Nadere informatieHartkatheterisatie, dotter of omleidingen
Van harte welkom! Hartkatheterisatie, dotter of omleidingen 20.00 Opening door Wendy de Valk 20.05 Harteraad en Hartezorg 20.15 Presentie Leo Gerhards, arts ass cardiologie 20.40 Henk Drent, ervaringsdeskundige
Nadere informatieDia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement. Dia 2. Dia 3. Vet in Historisch Perspectief. simpele vetopstapelingsziekte
Dia 1 Lipiden, Diabetes en Cardiovasculair Risicomanagement 17 januari 2013, Utrecht Dr. Janneke Wittekoek, Cardioloog Stichting Actief Preventie Plan Dia 2 Vet in Historisch Perspectief simpele vetopstapelingsziekte
Nadere informatieGender differences in heart disease. Dr Danny Schoors
Gender differences in heart disease Dr Danny Schoors Women are meant to be loved, not to be understood Oscar Wilde (1854-1900) 2 05/01/16 Inleiding Cardiovasculaire ziekte 7 tot 10 jaar later dan bij mannen
Nadere informatieDIABETISCHE NEFROPATHIE
DIABETISCHE NEFROPATHIE Onderdeel van de micro-angiopathie bij diabetes mellitus. Insuline-afhankelijke DM 30% vd ptn krijgt nefropathie Niet-insuline-dependente DM 5% vd ptn Pathogenese: Meerdere factoren
Nadere informatieHart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van:
Hart- en vaataandoeningen zijn de belangrijkste doodsoorzaak bij vrouwen in de Westerse wereld. Daarom moeten we werk maken van: 1 CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE BIJ VROUWEN. 2 SENSIBILISATIE van de vrouw
Nadere informatieRisicofactoren die een rol spelen in het proces van atherosclerose zijn:
Arterieel vaatlijden Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieDokter op Dinsdag. Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis
Dokter op Dinsdag Jawed Polad Interventiecardioloog Jeroen Bosch Ziekenhuis Het hart is voornamelijk gemaakt van speciale spier. Het hart pompt bloed in de slagaders (bloedvaten) die het bloed naar alle
Nadere informatieSeniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018
Seniorenraad Son en Breugel 22 juni 2018 1 1 Houd je hart gezond Programma Leefstijl Risicofactoren Meest voorkomende hart- en vaatziekten Gezond bewegen 2 2 Werking van het hart 3 3 Werking van het hart
Nadere informatieKorte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015. Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart. 12/3/14 pag.
Korte casus II Prof. dr. S. Droogmans EBM II 2014-2015 Julia Schwarze & Nathan Bormans Tutor: Chelsey Plas Prof. dr. N. Pouliart 12/3/14 pag. 2 Inhoudstafel Casus Probleemlijst Differentiaaldiagnoses Acuut
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE PTA PERCUTANE TRANSLUMINELE ANGIOPLASTIE
INFORMATIEBROCHURE PTA PERCUTANE TRANSLUMINELE ANGIOPLASTIE Dienst Vaat en Thoraxheelkunde: Dr. L. Janssen Dr. P. Bernaerts Dr. Ph. Reyntjens Telefoon: 03 650 50 52 Geachte heer/mevrouw U zult binnenkort
Nadere informatieHart: ischemie en kleppen. Prof. Paul Herijgers
Hart: ischemie en kleppen Prof. Paul Herijgers Coronary artery disease Pathofysiologie Maximaal onttrekken zuurstof aan coronair bloed Toename enkel via coronaire vasodilatatie en vooral door openen van
Nadere informatieHart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog
Van harte welkom! Hart en Vaataandoeningen, Leefstijlziektes? of! Leo Schrijvers Cardioloog CONFUCIUS: Chinees wijsgeer circa 500 voor Christus Het is niet moeilijk om het goede te herkennen, maar wel
Nadere informatieCHOLESTEROL EN OVERGEWICHT WAT DOEN ZE MET JE HART?
CHOLESTEROL EN OVERGEWICHT WAT DOEN ZE MET JE HART? Nr. 073 Overgewicht Overgewicht is in de westerse wereld een groeiend probleem met ernstige gevolgen voor de volksgezondheid. Vanuit die wetenschap is
Nadere informatieInhoud. Verpleegkunde Cardiologie. Symptomen. Diagnose. Verpleegkunde Cardiologie 1. Indeling New York Heart Association (NYHA)
Inhoud Verpleegkunde Cardiologie Han van der Borgh Verpleegkundige aspecten bij: Angina Pectoris Acuut coronair syndroom Prinz Metal Decompensatie cordis Cardiogene shock P.C.I./STENT/ spoed CABG in perifeer
Nadere informatieACUTE CORONAIRE SYNDROMEN
ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN Definitie, pathofysiologie, symptomatologie en diagnostiek Dr. Marcel Daniëls Jeroen Bosch Ziekenhuis s-hertogenbosch ACUTE CORONAIRE SYNDROMEN pathofysiologie Definitie symptomatologie
Nadere informatieCardiologie De nieuwste ontwikkelingen. Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG
Cardiologie De nieuwste ontwikkelingen Dr. S.A.J. van den Broek Thoraxcentrum/Afdeling Cardiologie UMCG Dhr. A, 48 jaar taxichauffeur s ochtends 06.20 uur acuut pijn op de borst met een zwaar gevoel in
Nadere informatieThoracale pijn:het acute coronaire syndroom. Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog
Thoracale pijn:het acute coronaire syndroom Marielle Eefting-Koper Interventiecardioloog Indeling Cardiale oorzaken thoracale pijn Stabiele AP IAP/Acuut coronair syndroom (ACS) Pericarditis Small-vessel
Nadere informatieACUUT CORONAIR SYNDROOM
ACUUT CORONAIR SYNDROOM Doelen ACS pathofysiologie begrijpen Risicofactoren voor ACS kunnen herkennen Diagnostische stappen kunnen volgen 12 februari 2015 Esther de Haan, verpleegkundig specialist cardiologie
Nadere informatieArterieel vaatlijden. Chirurgie. Beter voor elkaar
Arterieel vaatlijden Chirurgie Beter voor elkaar Arterieel vaatlijden Er is bij u een afwijking in één van de slagaders vastgesteld. Deze afwijking is het gevolg van de afzetting van vet in de wand en
Nadere informatieGEEN TIJD TE VERSPELEN VOOR MIJN HART CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE : IK BEGIN ERAAN ÉN IK HOU VOL!
GEEN TIJD TE VERSPELEN VOOR MIJN HART CARDIOVASCULAIRE PREVENTIE : IK BEGIN ERAAN ÉN IK HOU VOL! HART- EN VAATAANDOENINGEN IN BELGIË: VASTSTELLINGEN BELANGRIJKSTE DOODSOORZAAK IN EUROPA EN IN BELGIË 11.200.000
Nadere informatieBevolkingsonderzoek Familiaire Hypercholesterolemie
Bevolkingsonderzoek Familiaire Hypercholesterolemie Casuïstiek Mw. K, slanke en sportieve 30 jarige vrouw wordt verwezen voor behandeling van haar verhoogde cholesterol. Haar vader kreeg op 57 jarige leeftijd
Nadere informatieArteriosclerose. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Arteriosclerose Ziekenhuis Gelderse Vallei U hebt een folder in handen met daarin uitleg over de klachten en de behandeling van arteriosclerose. Het is goed u te realiseren dat de situatie voor u anders
Nadere informatieArterieel vaatlijden. Wat is er aan de hand? Atherosclerose. Risicofactoren. Roken. Hoge bloeddruk. Diabetes mellitus
Arterieel vaatlijden Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieDe behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt. Loes Klieverik WES 11-03-2010
De behandeling van hartfalen bij de oudere patiënt Loes Klieverik WES 11-03-2010 Wat is oud?? Definitie Hartfalen Tekortschieten van de pompwerking van het hart en veranderingen in de neurohumorale activatie
Nadere informatieHARTKATHETERISATIE CORONAROGRAFIE
HARTKATHETERISATIE CORONAROGRAFIE AZ Monica vzw - Florent Pauwelslei 1 - BE-2100 Deurne - T +32 3 320 50 00 - F +32 3 320 56 00 info@azmonica.be - www.azmonica.be 12 Inleiding Uw cardioloog heeft u aangeraden
Nadere informatieVaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten)
Vaatrisico-polikliniek (behandeling van vaatziekten) Inleiding U bent door uw behandelend arts verwezen naar de vaatrisicopolikliniek omdat u een vaatziekte heeft en/of vanwege risicofactoren voor het
Nadere informatieCARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE
CARDIOVASCULAIR RISICO MANAGEMENT BIJ DEMENTIE PROF DR MAJON MULLER INTERNIST OUDERENGENEESKUNDE DISCLOSURE POTENTIAL CONFLICTS OF INTEREST GEEN POTENTIËLE BELANGENVERSTRENGELING 1 Myocard Infarct Hart
Nadere informatieARTERIELE HYPERTENSIE
ARTERIELE HYPERTENSIE Wat u moet weten - Patiëntinformatie - Hypertensie is de medische term voor hoge bloeddruk. Dat is de druk waaraan de arteriële bloedvaten of slagaders in het lichaam blootgesteld
Nadere informatieVermoeidheid & hartziekten
Vermoeidheid & hartziekten Menno Baars, cardioloog HartKliniek Nederland april 2014 Cardioloog van de nieuwe HartKliniek Nieuwe organisatie van eerstelijnscardiologiecentra Polikliniek & dagbehandeling
Nadere informatieCardio-oncologie. Hartfalen en chemotherapie. dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC. Geen disclosures
Cardio-oncologie Hartfalen en chemotherapie dr. M.L. (Louisa) Antoni aios cardiologie LUMC Geen disclosures Introducing a new subspecialty of Cardiology.. Doel Preventie, diagnosticering en behandeling
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn. Daarna vertellen
Nadere informatieArterieel vaatlijden
Arterieel vaatlijden Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer (slagaderlijk) arterieel vaatlijden. Het is goed u te realiseren dat voor u persoonlijk
Nadere informatieLaten we samen zorg dragen voor ons hart en ONZE slagaders. Cardio-cerebrovasculaire aandoeningen BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA
BELGISCHE CARDIOLOGISCHE LIGA Cardio-cerebrovasculaire aandoeningen Laten we samen zorg dragen voor ons hart en ONZE slagaders 2018-159_LC_SC_Brochure_SemaineCoeur_NLBAT.indd 1 20/08/2018 14:40 De jongste
Nadere informatieTIA en dan. Transient ischemisch attack
TIA en dan Transient ischemisch attack Een TIA (transient ischemisch attack) is een plotseling optredende neurologische uitval (voorbijgaande beroerte). Dit komt door een tijdelijke afsluiting van een
Nadere informatieDiabetes Mellitus en Beweging
Diabetes Mellitus en Beweging Doelen 0Refresher 0Patient Education 0Exercise and DM Wat betekent het? 0 Diabetes: Door(heen) gaan 0 Mellitus: Honing/Zoet Wat is het? 0 Groep van stoornissen met hyperglycemieën
Nadere informatieHartfalen. in een notendop. Dr. Riet Dierckx 22/05/2018
Hartfalen in een notendop Dr. Riet Dierckx 22/05/2018 Hartfalen definitie en classificatie Hartfalen is een klinisch syndroom gekarakteriseerd door symptomen en/of tekenen van congestie objectieve vaststelling
Nadere informatieHartkatetherisatie. Ballondilatatie
Hartkatetherisatie Ballondilatatie Het hart is een spier Het hart is ongeveer zo groot als een vuist. Het ligt in de borstkas, iets aan de linkerzijde, tussen de longen. Het hart is een holle spier en
Nadere informatieCardiologie. Verder na het hartinfarct.
Cardiologie Verder na het hartinfarct. Machiel van de Wetering Sylvia de Waal 18-3-2014 presentatie 1 inleiding 2 Richtlijn/protocol aan de hand van voorbeelden 3 samenvatting / discussie inleiding - Informatieoverdracht
Nadere informatieVaatrisico-polikliniek. screening/behandeling en begeleiding vaatziekten
Vaatrisico-polikliniek screening/behandeling en begeleiding vaatziekten Inleiding Het Ommelander Ziekenhuis Groningen heeft een speciale vaatrisicopolikliniek voor patiënten met een vaatziekte en/of vanwege
Nadere informatiePTA Percutane Transluminele Angioplastie. Informatiebrochure
PTA Percutane Transluminele Angioplastie Informatiebrochure Inhoud Inleiding 3 1 Waarom behandelen? 4 2 De ingreep 5 3 Mogelijke complicaties 7 4 De hospitalisatie 8 4.1 Opname 8 4.2 Ontslag 8 5 Verdere
Nadere informatieACUUT CORONAIR SYNDROOM. 12 februari 2015 Esther de Haan Verpleegkundig specialist cardiolgie St Antonius Ziekenhuis
ACUUT CORONAIR SYNDROOM 12 februari 2015 Esther de Haan Verpleegkundig specialist cardiolgie St Antonius Ziekenhuis Doelen Behandeling van ACS - Medicamenteus - Invasief Complicaties Prognose 2 Behandeling:
Nadere informatieAtherotrombose. Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque. Fig. 2: Dilatatie. Fig. 3: Stenting. Fig.
Atherotrombose Fig. 1: Vorming van de trombus op de plaque Fig. 2: Dilatatie Fig. 3: Stenting Fig. 4: Endoprothese SABE.ENO.17.06.0273 Fig. 5: Bypass Atherotrombose Hebt u een hartaanval gehad? Heeft uw
Nadere informatieZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT
ZORG OP MAAT DOOR DE KINESITHERAPEUT Bellemans Dirk Lic. Motorische revalidatie en kinesitherapie Bestuurslid Leuvense kinesitherapeuten Kring CASUS 1 - man 52 jaar - - 1,78 m - - 90 kg - - buikomtrek
Nadere informatieSessie Electrofysiologie
Multidisciplinaire aanpak van de cardiale patie nt Sessie Electrofysiologie Dr Vanhuffel Christian Situatie Man, 68j Sociaal: Gepensioneerd Sportief, loopt nog frequent Geen ethyl abusus, occasioneel roker
Nadere informatieObesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar
Obesitas bij ortopedische ingrepen: challenge of contra-indicatie? Co-assistent: Philippe Leire Promotor: Dr. A. Kumar Kaart toenemende demografie obesitas The influence of obesity on total joint arthroplasty.
Nadere informatieHart- en vaatziekten. voor Marokkaanse Nederlanders. Zorg goed voor uw hart
Hart- en vaatziekten voor Marokkaanse Nederlanders Zorg goed voor uw hart Zorg goed voor uw hart Deze folder gaat over gezondheid en hart- en vaatziekten. Eerst vertellen we wat hart- en vaatziekten zijn.
Nadere informatieRapport Gezondheids-APK
Rapport Gezondheids-APK Glucose Cholesterol Bloeddruk BMI Uw Gezondheids-APK We zijn steeds meer bezig met onze gezondheid, maar wat is het effect van onze leefstijl? Door bewust om te gaan met ons lichaam
Nadere informatieTIA en dan. Transient ischemic attack
TIA en dan Transient ischemic attack Een TIA (transient ischemic attack) is een plotseling optredende neurologische uitval (voorbijgaande beroerte). Dit komt door een tijdelijke afsluiting van een bloedvat
Nadere informatieChirurgie. Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van liesof beenslagaderen
Chirurgie Operatie wegens een afsluiting of vernauwing van liesof beenslagaderen Inleiding Deze folder geeft u een globaal overzicht van de klachten en de behandeling van het perifeer arterieel (slagaderlijk)
Nadere informatieHart & Vaten. Hóe houdt u ze gezond? E. Olde Bijvank, cardioloog 24 mei 2016
Hart & Vaten Hóe houdt u ze gezond? E. Olde Bijvank, cardioloog 24 mei 2016 S Bholasing Moons Olde Bijvank Horsthuis Veerbeek de Groot Speleman Cardiologen MC Slotervaart ism De Hart- en Vaatgroep Kennemerland
Nadere informatieHet Acuut Coronair Syndroom
Het Acuut Coronair Syndroom Voorwoord U heeft onlangs een hartaanval gehad. Deze is al dan niet vooraf gegaan aan voortekenen, maar de kans dat u panikeerde is groot. Om u bewust te maken over de pathologie
Nadere informatieKen je cardiovasculair risico!
UGP-FOLDER Ken je cardiovasculair risico! Wat zijn risicofactoren voor hart- en vaatziekten en welke risicofactoren zijn er? Risicofactoren voor hart- en vaatziekten zijn factoren die de kans op ziekten
Nadere informatieArterieel vaatlijden. Chirurgie
Arterieel vaatlijden Chirurgie Inhoudsopgave Inleiding 5 Wat is er aan de hand? 5 Atherosclerose 5 Risicofactoren 6 Roken 6 Hoge bloeddruk 6 Diabetes mellitus 6 Cholesterol 7 Overgewicht en te weinig
Nadere informatieBehandeling type 2 diabetes in 2011
mul$disciplinair symposium 1/10/2011 Behandeling type 2 diabetes in 2011 Dr. Katrin Mortelmans Casus man 54 jaar Ø Medische voorgeschiedenis: diabetes type 2 sinds 2006, arteriële hypertensie, maagulcera
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE ABDOMINAAL ANEURYSMA MET ENDOPROTHESE
INFORMATIEBROCHURE ABDOMINAAL ANEURYSMA MET ENDOPROTHESE Dienst Vaat en Thoraxheelkunde: Dr. L. Janssen Dr. P. Bernaerts Dr. Ph. Reyntjens Telefoon: 03 650 50 52 Geachte heer/mevrouw U ondergaat binnenkort
Nadere informatieProblemen met de slagaders
Arterieel vaatlijden Problemen met de slagaders U heeft een afwijking in de slagaders. In deze informatie wordt hier uitleg over gegeven. Bedenk dat voor u persoonlijk de situatie anders kan zijn dan beschreven.
Nadere informatieBack to lipids lange termijn effecten van sta6nes
Back to lipids lange termijn effecten van sta6nes Prof Dr Johan De Su.er Universiteit Gent AZ Maria Middelares Gent Sta:ne gebruikers in België : 2005-2015 CM rapport 2015 ZIV uitgaven voor sta:nes: 2005-2015
Nadere informatieJaarverslag Hartcentrum Gent 2013
1 jaarverslag 2013 Jaarverslag Hartcentrum Gent 2013 1 INLEIDING We willen u met dit document inzicht geven in de activiteiten van het Maria Middelares Hartcentrum Gent in 2013. Volgende onderwerpen komen
Nadere informatieBASISSTOF 1 HET BLOED OM TE ONTHOUDEN
BASISSTOF 1 HET BLOED Bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen en bloedplaatjes. 55% is bloedplasma. 45% bloedcellen en bloedplaatjes. Er zijn twee soort bloedcellen: rode bloedcellen en witte bloedcellen.
Nadere informatie35% 15% N 1 doodsoorzaak in Vlaanderen 50% Cardiale Revalidatie. Een overzicht Hart & Vaatziekten? 30% 4 HARPA PSinnaeve - 25 februari 2019
Cardiale Revalidatie Een overzicht Hart & Vaatziekten? Peter R Sinnaeve MD PhD FESC UZ Leuven, Campus Gasthuisberg 1 2 30% Hart- en vaatziekten Nog steeds erg belangrijke doodsoorzaak in Vlaanderen 1 Op
Nadere informatieMijn patiënt heeft THORACALE PIJN. Dr. Tom Mulleners SZF Heusden-Zolder
Mijn patiënt heeft THORACALE PIJN Dr. Tom Mulleners SZF Heusden-Zolder Epidemiologie 1/20 patiënten op de spoedgevallen klaagt van thoracale pijn Tot 20% van de MUG oproepen 3% tot 5% van de infarcten
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieEen gezonder leven met een lager cholesterol. Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol
Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve van patiënten met een verhoogd cholesterol Een gezonder leven met een lager cholesterol Voorlichtingsmateriaal ten behoeve
Nadere informatieEEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN
EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Eet gezond en gevarieerd Vermijd overgewicht Beweeg voldoende Stop met roken en beperk alcoholgebruik www.diabetescoach.be EEN GEZONDE LEVENSSTIJL AANNEMEN Een gezonde
Nadere informatieDoel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties. Haffner, NEJM 1998 UKPDS. T2DM, HbA1c, en HVZ 12-7-2011
Doel behandeling bij DM: verhinderen/vertragen complicaties Haffner, NEJM 998 microvasculaire afwijkingen nefropathie retinopathie neuropathie macrovasculaire afwijkingen coronaire hartziekten cerebrovasculaire
Nadere informatieCholesterol. Alles wat je ooit wilde weten
Cholesterol Alles wat je ooit wilde weten Waar komt cholesterol vandaan? Het overgrote deel van de cholesterol in ons lichaam maakt ons lichaam zélf aan. Eén derde nemen we op via onze voeding. Cholesterol
Nadere informatieHoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?)
Hoe word je 100? (en willen we dat eigenlijk wel?) Gezond zijn levert dus niet alleen meer Als voorbeeld vergelijken we twee jaren op, vijftigjarigen zonder en met diabetes maar ook veel betere en vitalere
Nadere informatiePerifeer vaatlijden en aneurysma. Wat is het en wat kun je eraan doen?
Van harte welkom! Perifeer vaatlijden en aneurysma. Wat is het en wat kun je eraan doen? 19.30 uur Zaal open 20.00 uur Opening van het programma door Wendy de Valk, gastvrouw Martini ziekenhuis 20.10 Presentatie
Nadere informatieOBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID. Dr. Marly Oosterhof
OBESITAS STAPPEN NAAR GEZONDHEID Dr. Marly Oosterhof STAPPEN NAAR GEZONDHEID Wat is obesitas? Definitie Classificatie Contribuerende factoren Complicaties Behandeling OBESITAS Wat is obesitas? Obesitas
Nadere informatieBALLONDILLATATIE EN STENTING (PTA)
BALLONDILLATATIE EN STENTING (PTA) Vernauwde of verstopte slagaders INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1 WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN EEN VERNAUWING?...5 2 WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN EEN VERNAUWING?...5
Nadere informatieBALLONDILATATIE EN STENTING (PTRA) Vernauwde nierslagaders
BALLONDILATATIE EN STENTING (PTRA) Vernauwde nierslagaders INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INHOUD 1 WAT ZIJN DE OORZAKEN VAN EEN VERNAUWING?...5 2 WAT ZIJN DE GEVOLGEN VAN EEN VERNAUWING?...5 3 DE OPERATIE
Nadere informatieLipidenbilan en cardiovasculair risico
Lipidenbilan en cardiovasculair risico OLV Ziekenhuis, Aalst-Asse-Ninove Laboratorium: 053 724281 (Dr. P. Couck, Dr. F. Beckers, Apr. L. Van Hoovels) Endocrinologie: 053 724488 (Dr. F. Nobels, Dr. P. Van
Nadere informatieDiabetes of suikerziekte
Diabetes of suikerziekte (bron: Weet je voldoende over diabetes - Vlaamse Diabetes Vereniging) SUIKER EN HET MENSELIJK LICHAAM In onze dagelijke voeding zijn tal van koolhydraten (=suikers) aanwezig. Deze
Nadere informatieBeroerte en een TIA zijn spoedeisende ziekten. Rob Bernsen en Marian van Zagten Neurologen JBZ
Beroerte en een TIA zijn spoedeisende ziekten Rob Bernsen en Marian van Zagten Neurologen JBZ TIA CVA: inhoud + TIA: Rob Bernsen + CVA: Marian van Zagten + Rijbewijs : Rob Bernsen Voorlichting Hartstichting
Nadere informatie8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage
8 van de 10 meest terugbetaalde geneesmiddelen houden verband met onze levensstijl Bijlage 1. De tien soorten geneesmiddelen met het hoogste terugbetalingsbedrag door het RIZIV in 2016 (CM-cijfers geëxtrapoleerd
Nadere informatiePre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over.
Pre-diabetes Pre-diabetes, wat is het en wat kan ik er zelf aan doen? In deze folder krijgt u hier meer informatie over. Wat is pre-diabetes Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het
Nadere informatieH.367500.0715. Dotterbehandeling Stent plaatsing (bloedvaten bekken/been)
H.367500.0715 Dotterbehandeling Stent plaatsing (bloedvaten bekken/been) Inleiding In overleg met uw specialist is besloten dat er binnenkort een dotterbehandeling van (één van) uw bloedvaten in het bekken/been
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE BYPASSOPERATIE
INFORMATIEBROCHURE BYPASSOPERATIE Dienst Vaat en Thoraxheelkunde: Dr. L. Janssen Dr. P. Bernaerts Dr. Ph. Reyntjens Telefoon: 03 650 50 52 Geachte heer / mevrouw U zult binnenkort een operatie ondergaan
Nadere informatiePreventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! Inleiding Chronische complicaties Samen sterk: hoe?
Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! Inleiding Chronische complicaties Samen sterk: hoe? Preventie van chronische complicaties bij type 2 diabetes: samen sterk! DM type
Nadere informatieHyperglycemie Keto-acidose
Hyperglycemie Keto-acidose Klinische les Marco van Meer SJG 20 06 2007 (acute) ontregeling van diabetes Doel Op het einde van mijn presentatie is jullie kennis over glucose huishouding en ketoacidose weer
Nadere informatiePre-diabetes. Vasculair Preventie Centrum
Pre-diabetes Vasculair Preventie Centrum Wat is pre-diabetes? Pre-diabetes is het stadium vóór diabetes (suikerziekte). Het glucosegehalte in uw bloed (bloedsuiker) is, vooral s ochtends voordat u gegeten
Nadere informatieTopics in Chronic Disease. Chronische Nierschade en de huisarts
Topics in Chronic Disease Chronische Nierschade en de huisarts Toets Nierinsufficiëntie Casus Metabole stoornissen Vervolg casus Nabespreking toets Nierinsufficiëntie komt bij ruim 10% van de Nederlandse
Nadere informatiecasus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015
Ventrikel septum ruptuur casus presentatie Rob Roudijk, Keuzecoschap intensive care 12-1-2015 Casus 70 jarige man RVO: post operatief na VSR correctie en triscuspidalisplastiek Dyspneu verdenking pneumonie,
Nadere informatieINSTELLEN VAN EEN BEHANDELING MET BETABLOKKERS 5
WAT IS HARTFALEN? 3 WAT VOELT U ALS U AAN HARTFALEN LIJDT? 3 WAT DOET UW ARTS OM UW ZIEKTE TE BEHANDELEN? 4 Controle van de symptomen4 De verdere evolutie van de ziekte voorkomen 4 INSTELLEN VAN EEN BEHANDELING
Nadere informatiePeer Review. Hartrevalidatie
Peer Review Hartrevalidatie Inhoudstafel Inleiding Inleidende kennistest Toelichting Intercollegiaal overleg INLEIDENDE KENNISTEST 1. Welke van onderstaande eigenschappen is geen cardiovasculaire risicofactor?
Nadere informatieNaam: BLOEDSOMLOOP. Vraag 1. Waaruit bestaat bloed?
Naam: BLOEDSOMLOOP Bloed Een volwassen persoon heeft 5 á 6 liter bloed. Dat bloed bestaat uit bloedplasma, bloedcellen (rode en witte) en bloedplaatjes. Als bloed een paar dagen heeft gestaan, zakken de
Nadere informatie17/12/2013. Inhoudsweergave. Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes?
Hoe kunnen zorgverleners dagdagelijks meehelpen bij de preventiestrijd tegen T2DM en zwangerschapsdiabetes? prof dr C. De Block Endocrinologie-diabetologie UZA & UA Secretaris Vlaamse Diabetes Vereniging
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING In de Westerse wereld vormen hart- en vaatziekten de belangrijkste oorzaken van ziekte en overlijden. Bij het ontstaan van hart- en vaatziekten speelt atherosclerose (slagaderverkalking)
Nadere informatieLange termijn follow up van coarctatio aorta
Diagnostiek en chirurgie in de levensloop van een patiënt met een aangeboren hart-afwijking. Coarctatio Aortae Lange termijn follow up van coarctatio aorta Toon (A.L.) Duijnhouwer, cardioloog Take home
Nadere informatieINFORMATIEBROCHURE CAROTIS STENTING
INFORMATIEBROCHURE CAROTIS STENTING Dienst Vaat en Thoraxheelkunde: Dr. L. Janssen Dr. P. Bernaerts Dr. Ph. Reyntjens Telefoon: 03 650 50 52 Geachte heer/mevrouw U ondergaat binnenkort een ingreep omwille
Nadere informatieDe cardiovasculaire risico polikliniek Bloed moet stromen
De cardiovasculaire risico polikliniek Bloed moet stromen Naam Geboortedatum :... : - - Uw specialist of huisarts heeft u doorverwezen naar de cardiovasculaire risicopolikliniek omdat u een hart- en vaatziekte
Nadere informatieCardiale medicatie. Dr Selleslagh Nov 2014 INFORMATIE VOOR PROFESSIONELEN. DEHARTKLINIEK preventie diagnose & persoonlijke opvolging
Cardiale medicatie Dr Selleslagh Nov 2014 Anti arritmica Cordarone Tambocor/Apocard (niet bij hartfalen) Sotalex, b-blokkade, digitalis Gebruik bij VKF, VT, SVT B-blokkers Bisoprolol: Emconcor Carvedilol:
Nadere informatieBiomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese. Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2)
Biomedische Wetenschappen Ontstaan van Ziekten - Pathogenese Hart- en Vaatziekten Prof. T. Gillebert (Deel 2) 1 Samenvatting 1. De belangrijkste doodsoorzaken in de Westerse wereld 2. De pathogenese van
Nadere informatieEvidence-based Lifestyle Advies
Evidence-based Lifestyle Advies Focus op dieet Willem Bax*, Internist-nefroloog-vasculair geneeskundige Vaatcentrum Alkmaar *,Conflict of interest m.b.t. onderwerp: geen 1 Vrouw, 48 jaar, VG: RA, zus DM-2,
Nadere informatieSymposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose. prof dr Danny Schoors
Symposium 2015 Geïsoleerde systolische hypertensie bij jonge volwassenen: betekenis en prognose prof dr Danny Schoors Arteriële hypertensie Epidemiologische studies Duidelijke relatie tussen bloeddruk
Nadere informatie