Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse haven

Transcriptie

1 Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse haven 14/02/2015 Johan Baetens, NP WAL

2 De Schelde en haar polders, bron van leven

3 Historisch waterrijk gebied ( n.chr.)

4 Waaslandpolders ( ) Vanaf 800 toename invloed van de mens: inpoldering door aanleg dijken

5 De Schelde: brakke getijdennatuur silicium kiezelwiertjes plankton vis vogels Slikken en schorren: kraamkamers voor vissen + voedselgebied voor vogels Waterplassen met eilanden: broedplaatsen voor vogels

6 De Schelde: beschermde brakke getijdennatuur Belangrijke trekroute voor vogels Europees Vogelrichtlijn gebied sinds 1988

7 Haven en natuur, een turbulente geschiedenis

8 Havenontwikkeling LSO Gewestplan Sint- Niklaas Lokeren (1978): Industrie tot tegen dorpskernen (Kallo, Verrebroek, Kieldrecht), behoud van Doel Baalhoekkanaal Reservestrook voor buffering Geen natuur

9 Havenontwikkeling: Deurganckdok Deurganckdok Confrontatie met actiegroepen: Juridische stappen (rechtbank Dendermonde, RvS, EC) - vogeltellingen WNLW (= nu NP WAL) Nietigverklaring gewestplanwijziging, werf stilgelegd ( ), ingebrekestelling EC December Nooddecreet: natuurcompensatieplan voor DGD + historisch passief via tijdelijke en permanente natuur

10 Compensatiematrix Deurg Havenontwikkeling: Nooddecreet De streefoppervlaktes DGD betreffen de totaliteit - aan geraamde oppervlaktes noodzakelijk ter realisatie van de compensatiedoelstellingen ten gevolge de aanleg (en de exploitatie) van het Deurganckdok. compensatieplan Als principe van gelijktijdigheid geldt dat per habitattype of leefgebiedtype w aarvoor verlies w ordt vastgesteld tengevolge de w erken, met minstens één van de Compenserend natuurcompenserende habitattype maatregelen vervat in het Zoekzone natuurcompensatieplan (Bestemming) (zie Streefoppervlakte Oppervlakte zoek Aard van de compensatiezo ne Gedempt deel Doeldok (Z2) 74,0 tijdelijk Strand & Plasvlakten Opgespoten MIDA (Z2) 200 ha 77,0 tijdelijk Vlakte Zwijndrecht (Z2) 53,0 tijdelijk Riet & water Zoetwaterkreek in ecologisch deel Buffer ZW- B (Reservatiestrook buffer) Watergangen en -randen(z2) Steenlandpolder 25 ha 17,8 permanent 10,0 tijdelijk Slik-schor-ondiep water Aanleg kreek in ecologisch deel buffer N (reservatiestrook buffer) Afgraven Paardenschor (Natuurgebied) Doelpolder-Noord (valleigebied) 25 ha 36,0 permanent 14,5 permanent 71,0 permanent Weidevogelgebied Putten West (ZTA-gebied) 250 ha 52,0 minstens tot 2007 Plas & oevers Ecologisch waardevolle polder KBR ontwikkeling natte weilanden Drydijck (natuurgebied) en Ecologisch deel Buffer-ZW-A Kunstmatige waterplassen in Z2-gebied Verrebroekse plassen Percelen in eigendom van de Vlaamse overheid in ZTA- 35 ha 45 ha nt.bep 150,0 permanent 36,7 permanent 80,0 tijdelijk minstens tot 2007

11 Havenontwikkeling : Deurganckdok Maart de ingebrekestelling EC : nog steeds geen instandhoudingsmaatregel en genomen eindeloze herhaling van uitzonderingsprocedure (compensatie) is geen good practice Verandering aanpak: van conflict naar samenwerking Werken Deurganckdok

12 Beheercommissie Linkerscheldeoever, overleg en samenwerking als nieuw model

13 Havenontwikkeling en natuur BC LSO: Natuursector Havenontwikkelaars Gemeentes en Vlaamse administratie Belangenorganisaties (landbouw, erfgoed) Ontwikkeling en opvolging van robuuste natuur: grote cluster natuurgebieden buiten de haven, gebonden aan estuarium Van compensatie naar instandhouding: definitieve vastlegging doelstellingen (IHD)

14 Havenontwikkeling en natuur 2013: GRUP-afbakening zeehavengebied Antwerpen Afbakening rest robuuste natuur Verdwijnen Verrebroekse plassen en andere tijdelijke natuur Verdere havenontwikkeling: verdwijnen Doel, Ouden Doel, Rapenburg en Saftinge, Saftinghedok Definitieve grens havengebied, nadien enkel inbreiding, geen uitbreiding 2014: schorsing GRUP, met uitzondering van natuur eerst natuurontwikkeling, dan pas havenuitbreiding mogelijk

15 Antwerpse Haven natuurlijker (AHN), een netwerk van Ecologische Infrastructuur

16 Antwerpse Haven natuurlijker (AHN) Samenwerking met Gemeentelijk Havenbedrijf sinds 2001, met Maatschappij LSO sinds 2009 Realisatie van netwerk van Ecologische Infrastructuur (EI) in de Antwerpse Haven met als doel natuur en haven met elkaar te verzoenen

17 Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse haven MB 23/05/2014 in werking sinds 1 juni maatregelen, gespreid over 5 jaar Budget: 1.5 miljoen Netwerk EI: Permanent: 689 ha Tijdelijk: 163 ha Buiten haven: dijken en leidingstroken

18 Soortenbeschermingsprogramma Antwerpse haven 14 paraplusoorten 76 meelifters

19 Oeverzwaluw RL-status: achteruitgaand Havengebied: 10-15% van Vlaamse populatie

20 Oeverzwaluw Jaarlijks conflicten met aannemers Strategie: (semi)-permanente broedplaatsen in nieuwe infrastructuur Tijdelijke broedplaatsen in werfzones Voorkomen van kolonisatie op locaties waar het onwenselijk is

21 Oeverzwaluw SBP doelstelling: 1000 bp in FEE FEE = havengebied LSO & RSO + natuurkerngebiede n LSO Min. 600 bp in VRG Slikken en schorren van de Benedenschelde

22 Oeverzwaluw

23 Oeverzwaluw Actieprogramma SBP ID CODE OEVER GEBIEDSNAAM MAATREGEL GEPLAND_VAN GEPLAND_TOT JAAR_UITVOERING Inrichtingsmaatregelen & (niet regulier) beheer 99 EIN057 RSO Wachtboezems Verlegde Schijns en Fortengordel Alternatieve nestgelegenheid voorzien SBP_2 SBP_3 100 EIN208 LSO Steenlandpolder Noord Alternatieve nestgelegenheid voorzien SBP_2 SBP_3 Overige maatregelen - onderzoek & communicatie LSO/RSO Heruitgave brochure Oeverzwaluw SBP_1 SBP_1 LSO/RSO Inschrijven richtlijnen zandstocks in bestekken GHA en MLSO SBP_1 SBP_5 doorlopend LSO/RSO Opvolgen tijdelijke locaties op bouwwerven voor_sbp SBP_5 doorlopend LSO/RSO Tegengaan verstoring - plaatsen van infoborden/ tijdelijke afsluiting voor_sbp SBP_5 doorlopend 2015: heruitgave/herverdeling brochure + opvolging kolonies zoals gewoonlijk : experimenten met kasten

24 Rugstreeppad habitatrichtlijnsoort (bijlage IV), pioniersoort gebonden aan zandgrond

25 Rugstreeppad gewenste situatie SBP doelstelling: 800 adulten 4 kerngebieden (2 in EI, 2 buiten haven) FEE: havengebied, + belangrijke leefgebieden in rand havengebied corridors: bermen met poelen connectiviteit

26 Rugstreeppad - maatregelen

27 Rugstreeppad - maatregelen

28 Rugstreeppad Actieprogramma SBP Optimalisatie poelen o 2014: Stapsteen Spaans Fort, Stapsteen Drijdijck Aanleg poelen: o 2014: Haasop (West), rondpunt Haandorp o 2015: 27 poelen in netwerk Rugstreeppad Aanleg ecotunnels en geleiding: o : rondpunt Haandorp o : resterende knelpunten connectiviteit Plaatsing begrazingsraster voor schapenbegrazing: o 2015: Haasop, R2-vlakte,

29 Bruin blauwtje RL-status: kwetsbaar -> momenteel niet bedreigd Toch geselecteerd aaibaarheid t.o.v. loopkever belangrijk voor meeliftende soorten (bv. Bijenorchis, Hondskruid, )

30 Bruin blauwtje SBP doelstelling: aaneensluitend, functioneel kwaliteitsvol basisnetwerk droge, schrale graslanden (224 ha in haven + 11 ha buiten haven) FEE: haven LSO + RSO + connectie Beveren- Zwijndrecht corridors: m uitbreiding van basisnetwerk

31 Bruin blauwtje - maatregelen Huidig beheer: o meestal gazonbeheer of klepelen steeds zonder afvoer maaisel o o o soms bemesting soms (illegaal) inzaaien met gewas op leidingstroken geen rekening met orchideeën Beheer vanaf nu: o o o o gefaseerd maaibeheer met afvoer maaisel schapenbegrazing waar mogelijk ontwikkeling structuurvariatie waar mogelijk (ruigtekruiden, struweel, ) werken aan leidingen: groeiplaatsen orchideeën sparen