Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt : Europeese KaderRichtlijn Water maatregelen voor de gemeente Drimmelen

Transcriptie

1 Aan de Raad Made, Aan de commissie: Datum vergadering: Agendapunt : Raadsvergadering: Nummer raadsnota: 8 Onderwerp: Europeese KaderRichtlijn Water maatregelen voor de gemeente Drimmelen Portefeuillehouder: Bijlagen: Ter inzage: 1. Raadsbesluit Ambtelijke coördinatie: afdeling Openbare Werken Steller: C. Welten SAMENVATTING Om de Europeese KaderRichtlijn Water maatregelen te verankeren is een principe-akkoord nodig van de raad. De maatregelen zijn grotendeels beschreven en begroot in het vigerende waterbeleid. Na het uitvoeren van onderzoeken kunnen de resultaten worden opgenomen tijdens het actualiseren van het waterbeleidsplan in 2009 (in plaats van 2010) VOORGESCHIEDENIS In 2000 is de Europese KaderRichtlijn Water [KRW] aangenomen als uitbreiding op de nitraatrichtlijn, de zwemwaterrichtlijn, etc om zo tot een integrale aanpak van water te komen. De KRW stelt doelen voor een goede ecologische en chemische toestand van het oppervlakte- en grondwater in 2015 met een uitloop (mits onderbouwd) tot Die doelstelling is verplicht, maar de weg ernaartoe wordt niet centraal gestuurd. De EU kan boetes opleggen wanneer de afgesproken doelen niet gehaald worden. In 2015 moet het oppervlaktewater voldoen aan: Normen voor chemische stoffen (waaronder de zogeheten prioritaire stoffen 1 ) Ecologische doelstellingen: een gevarieerde planten- en dierenwereld en een natuurlijke inrichting. 1 Prioritaire stoffen zijn stoffen die zo belastend zijn voor het milieu dat zij in een aparte lijst zijn opgenomen in de KRW (art. 16, lid 2) De doelstelling is dat de prioritaire stoffen op termijn in heel europa verboden worden.

2 De Eu stelt de normen voor prioritaire stoffen vast die gelden voor alle lidstaten. Ecologische doelstellingen voor het oppervlaktewater mogen de lidstaten en de regio s afzonderlijk vaststellen. De KRW gaat uit van een aanpak op het niveau van Internationalestroomgebieden. De Nederlandse wateren behoren tot de stroomgebieden van de Eems, de Rijn, de Maas en de Schelde. Alle wateren worden in hun geheel bekeken. Zo voorkomen we dat een bovenstrooms gelegen partij beslissingen neemt die negatief uitpakken voor het benedenstroomsgebied. Deze stroomgebieden worden op regionaal niveau weer onderverdeeld in waterlichamen. De Gemeenten krijgen te maken met waterlichamen in de directe omgeving van hun grondgebied. Dit sluit echter de overige waterlopen, meren, beken, sloten niet uit voor de doelstelling. Het waterschap heeft de waterlichamen omschreven. De gemeente Drimmelen valt onder det waterlichamen Gat van de Ham en Mark en Vliet in het stroomgebied van de Maas. In 2009 moet Nederland de stroomgebiedbeheersplannen klaar hebben. Daar moet onder meer in staan welke waterlichamen definitief worden onderscheiden, wat de normen voor de goede toestand zijn en welke maatregelen moeten worden getroffen om die toestand te bereiken. Om zo ver te komen zijn er diverse actiepunten reeds afgewikkeld, in regioverband, onder begeleiding van het waterschap: basisinventarisatie voor Brussel globale verkenning per deelgebied Uitwerken doelen, knelpunten, maatregelen per waterlichaam WAT IS ER AAN DE HAND? Echter door het ontbreken van enig wettelijk kader dient het college van burgemeester en wethouders alsmede de gemeenteraad de maatregelen welke noodzakelijk zijn per gemeente vast te stellen zodat vaststaat wat wij gaan doen. Voor de KRW geldt wat je zegt moet je doen. WAT WILLEN WE BEREIKEN? In 2015 moet het oppervlaktewater voldoen aan: Normen voor chemische stoffen (waaronder de zogeheten prioritaire stoffen 2 ) 2 Prioritaire stoffen zijn stoffen die zo belastend zijn voor het milieu dat zij in een aparte lijst zijn opgenomen in de KRW (art. 16, lid 2) De doelstelling is dat de prioritaire stoffen op termijn in heel europa verboden worden. 2

3 Ecologische doelstellingen: een gevarieerde planten- en dierenwereld en een natuurlijke inrichting. HOE PAST DIT BINNEN BELEID EN WETGEVING? Door het strategisch opstellen van het waterbeleidsplan gemeente Drimmelen waarin opgenomen het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2007 t/m 2010 (vastgesteld in de raadsvergadering van 24 mei 2007) met daarbij duurzaamheid hoog in het vaandel zijn een aantal maatregelen reeds opgenomen in ons vigerende beleid. Zodoende zijn sommige maatregelen al ingepland of zelfs (gedeeltelijk) in uitvoering. HOE GAAN WE DIT DOEN? In samenspraak met het waterschap zijn de volgende maatregelen bepaald op basis van haalbaarheid, betaalbaarheid en grootste positieve bijdrage voor een goede ecologische en chemische toestand van het oppervlakte- en grondwater voor de gemeente Drimmelen. Gezamenlijke voorlichting en educatie waterthema s Beperken gebruik van uitlogende bouwstoffen Voorkomen van nieuwe onomkeerbare ingrepen Maatregelen voortkomend uit de gemeentelijke wateropgave Afkoppelen verhard oppervlak Duurzaam terreinbeheer Opsporen en herstellen foutieve aansluitingen riolering Aanleg ecologische verbindingszones Aanpak riooloverstorten / verminderen overstortfrequentie Saneren verontreinigde waterbodem Door het strategisch opstellen van het waterbeleidsplan gemeente Drimmelen waarin opgenomen het verbreed gemeentelijk rioleringsplan 2007 t/m 2010 (vastgesteld in de raadsvergadering van 24 mei 2007) met daarbij duurzaamheid hoog in het vaandel zijn een aantal maatregelen reeds opgenomen in ons vigerende beleid. Zodoende zijn sommige maatregelen al ingepland of zelfs (gedeeltelijk) in uitvoering. Gezamenlijke voorlichting en educatie waterthema s Overheid, burgers en bedrijven hebben allemaal belang bij een goede waterkwaliteit. Vaak is men zich niet voldoende bewust van de invloed die men uitoefent op de waterkwaliteit. De gemeente Drimmelen streeft ernaar om een grotere bewustwording bij burgers en bedrijven op dit gebied te bereiken. In samenwerking met provincie, waterschap, andere gemeenten en maatschappelijke organisaties zal een voorlichtings- en educatieprogramma uitgevoerd worden. Educatieprogramma opstarten in 2010 lopend tot 2015 als onderdeel van de communicatie zoals is opgenomen in het waterbeleidsplan. 3

4 Beperken gebruik van uitlogende bouwstoffen Doordat afstromend regenwater in contact komt met bouwmaterialen zoals zink, koper en lood kunnen deze materialen in het milieu komen en zo het grond- en oppervlaktewater verontreinigen. De gemeente Drimmelen stimuleert daarom het gebruik van alternatieve materialen. Als leidraad wordt momnteel het Handboek bij uitvoering van werken gebruikt. Reeds een lopend proces. Uitlogende materialen worden zoveel als mogelijk geweerd en een alternatief wordt aangeboden. Wellicht aanscherpen in de toekomst middels convenanten. Voorkomen van nieuwe onomkeerbare ingrepen Bij ruimtelijke plannen is de gemeente vaak betrokken vanwege de verantwoordelijkheid voor de Ruimtelijke ordening en als beheerder van de openbare ruimte. Plannen waarbij oppervlaktewater betrokken is krijgen bijzondere aandacht bij de gemeente. Reeds in de initiatieffase en de ontwerpfase zal door de gemeente actief invloed uitgeoefend worden om daar waar mogelijk de ecologische kwaliteit van waterpartijen optimaal te bereiken Bij elke RO procedure wordt door de gemeente een waterparagraaf geschreven. Het waterschap brengt daar vervolgens advies over uit. In de waterparagrafen zal de gemeente Drimmelen aandacht besteden aan de KRW-doelen. Zo zal het risico ingeschat worden van een mogelijke verontreiniging van grond- en oppervlaktewater als gevolg van het realiseren van het plan. Ook zullen de kansen verkend worden ter verbetering van de ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater dat een relatie heeft met het plan. Reeds opgenomen in het vigerend beleid. De gemeente voldoet. Maatregelen voortkomend uit de gemeentelijke wateropgave In het kader van de afspraken over het waterbeheer in de 21 e eeuw (WB21) formuleert elke gemeente samen met het waterschap de gemeentelijkewateropgave. Belangrijk aspect daarin zijn de maatregelen ter voorkoming van de wateroverlast. Die maatregelen zullen in de loop van 2009 concreet worden. De gemeente Drimmelen zal bij de uitwerking van die maatregelen streven naar een optimaal resultaat met betrekking tot het bereiken van de KRW-doelen (chemische en ecologische kwaliteit). Door afkoppeling worden hier al vorderingen gemaakt. Het voorgenomen masterplan afkoppelen zal hierop aansluiten. Tevens zullen de uitkomsten van de lopende OAS (optimalisatie afvalwater studie) projecten hierop geënt zijn. Oas-studie loopt. Verder wordt reeds in het kader van de geen spijt maatregelen hier op ingespeeld door af te koppelen daar waar het riool aan vervanging toe is. Hierbij hebben de bestaande knelpunten hoge prioriteit. 4

5 Urenraming en budget voor de planvorming is opgenomen in het waterbeleidsplan. Wateropgave formuleren alvorens de actualisatie van het waterplan uit te voeren. Hierna resulterende wateropgave maatregelen opnemen in waterbeleidsplan Afkoppelen verhard oppervlak Relatief schoon regenwater dient zo weinig mogelijk afgevoerd te worden via (gemengde) riolering. Doordat het regenwater wordt vermengd met afvalwater wordt het verontreinigd.wanner de gelegenheid zich voordoet, bijvoorbeeld bij het uitvoeren van wegen rioolreconstructies en de aanleg van woongebieden en bedrijven terreinen worden er maatregelen genomen om het regenwater te infiltreren of af te voeren naar oppervlaktewater. Voort zal conform de maatregelen opgenomen in het waterbeleidsplan een masterplan afkoppelen opgesteld worden. In het kader van geen spijt maatregelen en met een doorkijk alvast naar de KRW zijn reeds gebieden afgekoppeld of zijn deze in voorbereiding (Fresiastraat, Groningenlaan, Grijze wijk, industrieterrein Stuivezand). Uren en budget voor het realiseren voor het masterplan afkoppelen zijn reeds opgenomen in het waterbeleidsplan. Na uitvoering, de conclusies van het masterplan koppelen aan de gemeentelijkewateropgave en deze verwerken in het te actualiseren waterbeleidsplan. Met het volgen van deze handelswijze voldoet de gemeente aan de KRW doelen. Duurzaam terreinbeheer De gemeente Drimmelen heeft reeds per raadsvergadering van 26 februari 2008 ingestemd met het overgaan op mechanische onkruidbestrijding volgens kwaliteitsniveau B (matig schoon/ intensief / basis/ aan esthetische kwaliteit wordt beperkte waarde toegekend) op deze manier zal verontreiniging van grond- en oppervlaktewater worden voorkomen. Helaas is dit opgeschort tot 2012 echter de huidige Dob-methode is een stap in de goede richting De gemeente voldoet. Wellicht in de toekomst bezien of een officiële certificering haalbaar is. Opsporen en herstellen foutieve aansluitingen riolering Bij de reeds uitgevoerde afkoppel projecten kunnen in het verleden fouten zijn gemaakt bij de aansluiting op de 2 verschillende rioolsystemen. Denkbaar is dat er vuilwaterafvoer is aangesloten op hemelwaterafvoerende riolen. Om deze vorm van verontreiniging van grondof oppervlaktewater tegen te gaan zullen bij ontdekking van verkeerde aansluitingen deze worden opgeheven. 5

6 Reeds 6 foute aansluitingen opgespoord. Opheffing vindt op korte termijn plaats. Werkwijze voortzetten in de toekomst. De gemeente voldoet. Aanleg ecologische verbindingszones Er is al een goede samenwerking tussen waterschap en de gemeente Drimmelen op het gebied van de aanleg van de natte ecologische verbindingszones in de gemeente. Er is een positief standpunt aan genomen (B&W 3 april 2008) met betrekking tot de aanleg hiervan. Het betreft de ecologische verbindingszone: EVZ Mark- Zwaluwese haven en de EVZ spoorzone. Voor de aanleg geldt 100% subsidie van de provincie voor het gemeentelijk deel (indien aangelegd voor 2013). Het waterschap draagt het restant bij. Met het huidige standpunt is de gemeente KRW proof. Bij besluit van B&W (d.d. 1 oktober 2008) is de samenwerkingsovereenkomst realisatie natte ecologische verbindingszones voor de gemeente Drimmelen inclusief het bijbehorende beheeren onderhoudsbudget een feit. De gemeente voldoet. Aanpak riooloverstorten / verminderen overstortfrequentie Maatregelen die moeten worden genomen in het kader van de basisinspanning maken onderdeel uit van het pakket basismaatregelen voor de kaderrichtlijn water. Daarnaast gelden aanvullende maatregelen in het kader van het waterkwaliteitsspoor (het proces rondom de waterkwaliteitstoets). Op basis van de resultaten van de OAS-studies en een toetsing in het kader van het waterkwaliteitsspoor maken gemeente en waterschappen een op een afspraken over de uitvoering en kostenverdeling voor deze maatregelen in een afvalwaterakkoord. De basisinspanning moet uiterlijk eind 2010 zijn gerealiseerd (op basis van de huidige gegevens voldoet Drimmelen daar al aan). Voor de aanvullende maatregelen geldt dat het waterschap en gemeente in onderling overleg bepalen op welke termijn deze haalbaar en betaalbaar kunnen worden uitgevoerd. Inzet is om deze aanvullende maatregelen tegen eind 2015 gerealiseerd te hebben. Maatregelen dienen te worden genomen aan de overstort van de Hofstad. Verder zijn er maatregelen denkbaar in aan of op verschillende bemalingsgebieden van Hooge en Lage Zwaluwe. Hofstad met zijn bijbehorende maatregelen wordt reeds voorbereid en zal in 2009 gerealiseerd zijn. Voor de toekomst zullen de resultaten uit de OAS meer inzicht verschaffen in overige maatregelen. Saneren verontreinigde waterbodem Zoals bekend is zijn er in de gemeente diverse waterlopen met verontreinigde waterbodems aanwezig. Reeds in de opgestelde adviesnota in 2002 is hiervan melding gemaakt. De 6

7 voorgenomen actie van het herzien van deze baggerrapportage, zoals opgenomen in het goedgekeurde waterbeleidsplan, zal in 2009 worden uitgevoerd. Actualisatie baggerplan is opgenomen in waterbeleidsplan. Reeds een (klein) krediet aanwezig voor baggeren in De uit te voeren werken zullen bekend zijn na de actualisatie van het baggerplan. Al met al een uitgebreid pakket aan maatregen maar voor onze gemeente niets vreemd. Sterker nog reeds het merendeel is in het verleden al benoemd, begroot en sommige maatregelen worden zelfs al uitgevoerd. Om deze maatregelen te verankeren in de KRW dit uw raad een principe-akkoord te geven op voorgestelde maatregelen WIE ZIJN DE BETROKKEN PARTIJEN? Zoals uit voorgaande tekst blijkt is een andere betrokken partij het waterschap Brabantse Delta maar ook provincie en rijk. Wat echter niet vergeten mag worden is dat de KRW een stroomgebiedsbenadering is en het dus ook alle andere (omliggende) gemeenten tot betrokken partijen maakt. Zelfs bij de landsgrenzen stopt deze Europeese wet niet. Intern heeft de KaderRichtlijn Water raakvlakken met ruimtelijke ordening, milieu en groen. WAAR MOETEN WE OP LETTEN? Bij de strategische plannen (gemeentelijk wateropgave, masterplan afkoppelen en enquette) die opgesteld dienen te worden als uitgangspunt voor het geactualiseerde waterbeleidsplan zal versnippering leiden tot een groter tijdsbeslag en een stijging in de kosten. B&W zal worden verzocht af te wijken van het aanbestedingsbeleid voor deze strategische plannen. WAT HEBBEN WE HIERVOOR NODIG? Buiten de extra uren noodzakelijk voor onderzoek op haalbaarheid van convenanten in het kader van het bouwstoffenbesluit zijn alle voorbereidingen op de maatregelen gedekt in het waterbeleidsplan. Kosten met betrekking tot uitvoering van de maatregelen zijn op dit moment niet in te schatten (een en ander afhankelijk van uitkomsten lopende / op te starten onderzoeken.?eventuele kosten van de maatregelen worden opgenomen in het nieuwe waterbeleidsplan (incl GRP) en bij de tariefstelling rioolrecht worden betrokken. HOE GAAN WE COMMUNICEREN? Communicatie is onderdeel van de vast te stellen maatregelen en borduurd voort op de communicatie zoals is vastgesteld in het waterbeleidsplan. 7

8 WAT IS DE VERVOLGPROCEDURE? Voorgesteld wordt een principe-akkoord te geven op de voorgestelde maatregelen in het kader van de Europese kaderrichtlijnwater. Deze maatregelen verankeren in het te actualiseren waterbeleidsplan en daarmee de kosten inzichtelijk maken om zo het bijbehorende (verbreed)rioolrecht vast te stellen. Door eerst parallel de onderzoeken: haalbaarheid van convenanten in het kader van uitlogend bouwmateriaal gemeentelijke wateropgave afkoppelen baggeren uit te voeren, kan al in 2009 (in plaats van 2010) het waterplan worden geactualiseerd zodat deze goed aansluit op de uitvoeringsjaren van de KRW. De opgenomen waterenquete in het vigerende beleidsplan dient als uitgangpunt voor de beleidsactualisatie en is tevens de eerste stap naar een digitaal waterloket. Burgemeester en wethouders van Drimmelen, drs. C. Smits Secretaris drs. G.L.C.M. de Kok Burgemeester 8

9 De raad van de gemeente Drimmelen; gezien het voorstel van burgemeester en wethouders d.d ; B e s l u i t : Een principe-akkoord af te geven op de maatregelen noodzakelijk in het kader van de Europeese KaderRichtlijn water om zo in 2015 te voldoen aan een goede grondwaterkwaliteit en oppervlaktewaterkwaliteit. De maatregelen worden uitgewerkt in de actualisatie van het waterbeleidsplan gemeente Drimmelen met daarin opgenomen het GRP in Made, De raad voornoemd, Griffier, Voorzitter, mr. M.J.N. Schetters-Schuurbiers drs. G.L.C.M. de Kok