werkingsverslag erov 2010 Economische Raad voor Oost-Vlaanderen vzw

Transcriptie

1 werkingsverslag erov 2010 Economische Raad voor Oost-Vlaanderen vzw

2 inhoudsopgave 3 Ten geleide 4 Vorming en begeleiding voor de Oost-Vlaamse kmo 4 Langlopend vormings- en begeleidingsprogramma 5 Kortlopende vormings- en begeleidingsprogramma s 6 Netwerking werking van de Vereniging van Alumni van de vormings- en begeleidingsprogramma s 7 Strategisch-commercieel plan voor de Oost-Vlaamse gemeenten met ontwikkeling van actieprogramma s voor de distributie- en detailhandelsector 7 Jaarlijks rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen, editie Actualisering aanbod- en vraagzijde detailhandel in Oost-Vlaanderen 8 Overlegplatform met steden en gemeenten 8 Centrummanagement 9 Bijstand en begeleiding van kleine en jonge bedrijven & ontwikkeling van een preventieve actie. Begeleiding van bedrijfsoverdracht 9 Bijstand en begeleiding kleine en jonge bedrijven 9 BEBEO: Begeleiding van Bedrijfsoverdracht van kmo s en zelfstandige ondernemers in Oost-Vlaanderen 12 Samenwerking met Participatiefonds 12 Integrale kwaliteitszorg, arbeid- en productveiligheid en geïntegreerd personeelsbeheer in de kmo - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij kmo s 12 Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen 13 ICT: Informatie en Communicatie Technologie 13 Vorming en begeleiding 15 Managementondersteuning en -vorming in de socialprofitsector en de nonprofitsector 16 Vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofitsector 17 Ervaringsuitwisseling en netwerking 18 Studie en onderzoek 18 School voor Social Profit Management 19 Organisatie van en deelname aan promotie-acties voor Oost-Vlaamse producten in de sector voeding en drank 19 Groot Vleeshuis, Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten 20 Ontwikkeling van promotieacties en imagovorming 22 Ondersteuning van externe initiatieven 22 Begeleiding van en samenwerking tussen ondernemingen in de sector van de Oost-Vlaamse graanjenever 23 Ondersteunen van het ondernemerschap en ondersteuning van het imago in de sierteeltsector 23 Ondersteunen van het imago van de sierteeltsector 26 Ondersteunen van het ondernemerschap 27 Organisatie van en deelname aan promotieacties voor Oost-Vlaamse producten in textiel & kleding en in bouw 27 Textiel en kleding 28 Bouw 29 Aanmoediging en kanaliseren van het ondernemerschap 29 Sensibilisatieproject Eureka, ik onderneem! 30 Medewerking aan project Mini-ondernemingen 30 Medewerking aan DREAM Day 31 Ontwerpen en implementeren van managementprogramma s en netwerking met een economisch doel, met Oost-Vlaamse ondernemingen en met instellingen en/of organisaties in het buitenland 31 Projecten Regtour en Regtour-Poz 32 Samenwerking met de Franse regio Limousin 32 Wereldexpo Shanghai Samenwerking met de provincie Pistoia 33 Economische Raad voor Oost-Vlaanderen. 55 jaar de stuwende kracht 35 Raad van bestuur, algemene vergadering, directeur en verificateurs 35 Personeel

3 Ten geleide Met het rijk geïllustreerde lustrumboek Economische Raad voor Oost- Vlaanderen. 55 jaar de stuwende kracht blikte EROV vorig jaar terug op zijn inspanningen en resultaten voor de sociaal-economische ontwikkeling van de provincie Oost-Vlaanderen. De geschiedenis heeft haar rechten. Zij verschaft ons inzicht in de noden, behoeften en opportuniteiten van de maatschappij, en gaf richting aan initiatieven en actieprogramma s voor de versterking van de economische structuur. Zij verklaart daarmee in grote mate het pad dat EROV tot vandaag bewandelt en geeft vertrouwen voor een verdere uitbouw van de EROVmissie voor de toekomst. De EROV-werking berust anno 2010 op vier grote pijlers: vorming en begeleiding in kmo-management, promotie en imago-ondersteuning van sectoren, ondernemerschap en centrummanagement. Het zijn stuk voor stuk thema s waarin EROV actiegericht werkt in overleg met een waaier van bedrijven, instellingen en besturen. Ook naar de toekomst toe neemt de Raad zich voor om, geschraagd door toegepast onderzoek en in overleg, meerwaarden te zoeken voor een grotere sociaal-economische welvaart en welzijn. Efficiëntie en effectiviteit zijn bepalend voor het duurzaamheidseffect en de maatschappelijke bijdrage. Het voorliggende werkingsverslag 2010 is opnieuw bijzonder goed gevuld. Als bevoegd gedeputeerde voor o.m. Middenstand, KMO & EROV verheugt mij dit zeer. Mijn dank gaat naar velen die hieraan hebben meegewerkt: de deputatie en de provincieraad voor het vertrouwen en de kansen, de algemene vergadering en de raad van bestuur, het personeel van EROV; inclusief dit van het Promotiecentrum voor Oost- Vlaamse streekproducten: het Groot Vleeshuis kondigt zich bijzonder beloftevol aan met o.m. het internationaal congres Confenis-ICT toegepast wetenschappelijk onderzoek en implementatie - dat in september 2012 in samenwerking met de UGent te Gent doorgaat. Namens de raad van bestuur, De voorzitter, Jozef Dauwe, gedeputeerde

4 werkingsverslag EROV 2010 Vorming en begeleiding voor de Oost- Vlaamse kmo Het zeer competitieve ondernemingsklimaat vraagt van bedrijfsleiders een voortdurende actualisering, bijsturing en versterking van hun professioneel beleid. De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen steunt dit door het uitwerken van persoons- en bedrijfsgerichte begeleiding van bedrijven en organisaties op het gebied van managementontwikkeling en ondernemerschap. Langlopend vormings- en begeleidingsprogramma Het langlopende vormings- en begeleidingsprogramma richt zich specifiek tot bedrijfsleiders van Oost-Vlaamse kmo s uit diverse sectoren. De uitgebalanceerde combinatie van professionele gastsprekers zowel uit het bedrijfsleven als uit de academische wereld, de uitwisseling van ervaringen tussen de zaakvoerders onderling en de individuele EROV-begeleiding op maat van de deelnemende bedrijven, zorgen voor op de praktijk toepasbare kennisoverdracht. Dit beproefde concept van het langlopende vormings- en begeleidingsprogramma laat toe om resultaatgericht te werken, in de diepte, op maat en gepersonaliseerd. 28ste vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo Aan het 28ste Vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo (25 september maart 2010) namen bedrijfsleiders en hun naaste medewerkers van vijftien bedrijven deel. In 2010 vonden de modules aankoopbeheer, procesmanagement, kostprijscalculatie, personeelsbeleid, de workshop strategisch management en de slotsessie plaats. EROV voerde de individuele begeleidingen uit bij de deelnemende bedrijven. De behandelde thema s van deze begeleidingen variëren van bedrijf tot bedrijf, gaande van SWOT-analyses over financiële analyse naar kostprijscalculatie tot het optimaliseren van het marketingbeleid. De deelnemers evalueerden het vormings- en begeleidingsprogramma in groep op 23 maart Het programma werd globaal positief geëvalueerd, met als uitblinkers het teambuildingsweekend. De groepsevaluatie werd voorafgegaan door een interactieve praktijkgetuigenis van Koen Bogaert, gedelegeerd bestuurder van Publiganda. De groep koos Stefan Demeestere, zaakvoerder D-Box uit Eke om hen als VAKMO-kernlid te vertegenwoordigen in de VAKMO-kern. EROV sloot het 28ste Vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo af op 27 maart 2010 in het Groot Vleeshuis, Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten. Gastspreker van de avond, hoofdeconoom bij Delta Lloyd Bank, Christofer Govaerts, bracht een stand van zaken over de economische en financiële crisis. De deelnemers die het 28ste vormings- en begeleidingsprogramma succesvol afsloten, ontvingen het getuigschrift. De avond telde 26 deelnemers. 29ste vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo In totaal negentien deelnemers uit vijftien bedrijven schreven zich in voor het 29ste Vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo. Het managementprogramma startte op 24 september 2010 met een introductiedag in Gent. In 2010 kwamen de modules strategisch management, financieel management, verkoopbeheer, marketing management, ICT management, kwaliteitsbeheer en voorraad- en aankoopbeheer aan bod. Het programma loopt nog door in 2011 en wordt op 12 mei 2011 afgerond met een studiedag annex slotsessie. Hierop zullen de deelnemers, die het programma met succes beëindigden, hun getuigschrift ontvangen en zullen ze toetreden tot de Vereniging van Alumni van de vormings- en begeleidingsprogramma s (VAKMO). 6

5 De vier pijlers Kennisoverdracht, ervaringsuitwisseling, individuele bedrijfsbegeleiding en netwerking vormen de vier hoekstenen van dit vormings- en begeleidingsprogramma. 1 Kennisoverdracht en vorming Het programma besteedt aandacht aan de cruciale aspecten van bedrijfsbeheer via duidelijke, interactieve uiteenzettingen over zowel concepten als hun toepassing in de praktijk. Het traject bestaat uit 21 sessies, gegroepeerd in tien modules rond de thema s strategisch management, financieel management, kostenmanagement, sales en marketing management, ICT management, procesmanagement, voorraad- en aankoopbeheer, kwaliteitsbeheer en personeelsbeheer. 2 Uitwisselen van ervaringen Iedere module voorziet in een praktijkstudie die volgt op de uiteenzettingen van de gastdocent. Daarin wisselen de deelnemers ervaringen uit, onder begeleiding van de bedrijfskundig consulent kmo van EROV en de gastspreker. Op deze wijze worden de aangereikte beheerstechnieken verduidelijkt en concreet vertaald naar situaties in de eigen kmo. De workshop fungeert als gespreksforum dat nuttige en interessante visies oplevert over herkenbare praktijksituaties. De ondernemers leren van andere ondernemers én bouwen hun netwerk uit. 3 Individuele bedrijfsbegeleiding Het uiteenzetten van concepten heeft pas zin indien deze geprojecteerd worden op de eigen bedrijfssituatie. Aan de hand van zorgvuldig uitgewerkte checklisten analyseert de bedrijfskundig consulent kmo van EROV met iedere deelnemer afzonderlijk mogelijke probleemgebieden en opportuniteiten per module. De bedrijfskundig consulent kmo vormt doorheen het programma een deskundig en vertrouwelijk klankbord en inspiratieplatform. Tijdens de vormingssessies en begeleidingen duiken nieuwe opportuniteiten op, komen knelpunten aan het licht en kan de bedrijfsleider zijn managementconcepten bijstellen. kortlopende vormings- en begeleidingsprogramma s De kortlopende vormings- en begeleidingsprogramma s die EROV samen met de alumnivereniging VAKMO inricht, bieden de deelnemers aan de langlopende vormingsen begeleidingsprogramma s de kans om op een continue wijze hun managementvaardigheden verder aan te scherpen. Daarenboven stimuleren ze de netwerking tussen de ondernemers. De keuze van de thema s van deze infoavonden verloopt in samenspraak met de VAKMO-kernleden. Op 18 maart organiseerde EROV-VAKMO in samenwerking met Securex in het Huis van de economie een infoavond Sociale Actualiteit, wat is nieuw in 2010? Meer dan 70 deelnemers volgden dit seminarie over de nieuwigheden op het gebied van sociale maatregelen (anticrisispremie, wijzigingen problematiek bedrijfswagens, CAO 100 rond drugs- en alcoholbeleid, ouderschapsverlof, ) In samenwerking met Securex en Delta Lloyd Bank organiseerde EROV-VAKMO op 1 december een sensibilisatieseminarie over BEBEO Bedrijfsopvolging en overdracht. Meer dan 120 personen schreven zich in. U leest hierover meer onder het hoofdstuk Bijstand en begeleiding van kleine en jonge bedrijven & ontwikkeling van een preventieve actie. Begeleiding van bedrijfsoverdracht. 4 Actief netwerken Ook de netwerkvorming tussen Oost-Vlaamse kmo s krijgt de volle aandacht. De deelnemers die actief aan het vormings- en begeleidingsprogramma hebben deelgenomen, ontvangen na afloop van het programma een getuigschrift en worden opgenomen in VAKMO, de Vereniging van Alumni van de vormings- en begeleidingsprogramma s. Dit netwerk staat garant voor permanente bijscholing en continue netwerking, via onder meer seminaries en bedrijfsbezoeken. De gestaag groeiende VAKMO telde einde leden, van wie 120 uit de socialprofitsector. Het gebundelde aanbod van inspiratie, vorming, individuele begeleiding en netwerking staat garant voor het unieke karakter en de hoogstaande kwaliteit van het programma. Om de kwaliteit van het programma optimaal te houden is er, naast de permanente evaluatie van de sprekers na iedere sessie, een tussentijdse beoordeling én een globale eindevaluatie. De deelnemers geven hun beoordeling zowel in groep als individueel. EROV houdt sterk rekening met de bemerkingen, voorstellen en aanbevelingen van de deelnemers bij de uitwerking van de volgende programma s. Dit permanent toetsen en bijsturen in relatie tot de actualiteit laat EROV toe om steeds kort op de bal te spelen via de introductie van waardevolle nieuwe ideeën en technieken. Het 29ste vormings- en begeleidingsprogramma voor de Oost-Vlaamse kmo startte op vrijdag 24 september Op de introductiedag stonden teambuilding en groepscohesie centraal. Hier zien we Jared Ruymaekers (Seifar bvba, Lokeren) ondersteund door Sander Mollet (SMO bvba, Eeklo) tijdens een groepsopdracht muur beklimmen. Op de foto herkent u verder Karolien Meersman, directieadviseur EROV (l) en Alexandra Vanderroost van Prindal-Hout, Denderwindeke. 7

6 Netwerking werking van de Vereniging van Alumni van de vormings- en begeleidingsprogramma s VAKMO, de vereniging van alumni van zowel het vormings- en begeleidingsprogramma voor de kmo als het vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofit, is een platform en klankbord voor de Oost-Vlaamse kmo, waar de leden informele én zakelijke contacten leggen. VAKMO is tevens een bron van ideeën en voorstellen voor nieuwe activiteiten die via EROV gestalte krijgen. Via VAKMO creëert EROV d.m.v. bedrijfsbezoeken en kortlopende programma s een platform voor ruime netwerking en continue vorming. In 2010 vergaderde de stuurgroep van VAKMO, de VAKMOkern, op 1 februari, 4 maart, 30 maart, 8 juni, 7 september en 25 november. Deze VAKMO-kern fungeert als klankbord en inspireert de kmo-werking van EROV. De mandaten van de voorzitter van de VAKMO-kern Dirk Van Wiemeersch, zaakvoerder van BVBA Carrosserie Van Wiemeersch, en de ondervoorzitter Paul De Ruyck, gedelegeerd bestuurder van De Ruyck Paul NV, liepen af op 29 maart Dirk Van Wiemeersch werd met unanimiteit van stemmen verkozen tot voorzitter VAKMO en Paul De Ruyck eveneens met unanimiteit tot ondervoorzitter profit VAKMO. Tot ondervoorzitters socialprofit VAKMO werden Yvan De Bie, algemeen directeur van Ryhove vzw, en Arnold Pauwels, algemeen directeur van Steevliet vzw, unaniem verkozen. De mandaten gingen in op 30 maart 2010 en lopen tot 29 maart Onderstaande activiteiten, waarop alle VAKMO-leden werden uitgenodigd, kaderden in de netwerking. Op 18 april organiseerde de deputatie van de provincie Oost- Vlaanderen een bezoek aan de Gentse Floraliën waarop VAKMO via EROV kon aansluiten. 48 deelnemers schreven in op dit arrangement en namen deel aan de rondleiding op de Gentse Floraliën gevolgd door een verzorgd wandelbuffet. VAKMO-dag Op 8 oktober 2010 organiseerden EROV en VAKMO de VAKMO-dag in Aalter met als thema Efficiënt en bewust energiegebruik in kmo s. Het bezoek aan Buurtslagers gaf een krachtig voorbeeld van hoe een Aalterse ondernemer vanuit een klassiek ambacht een succesvol industrieel project kan ontwikkelen. De officiële ontvangst op het gemeentehuis van Aalter, voorafgegaan door de toespraak van gedeputeerde Jozef Dauwe, voorzitter van EROV, ging gepaard met een geanimeerde discussie tussen Patrick Hoste, plaatsvervangend burgemeester van Aalter, en Jeroen Reijnen, marketing manager van Eneco, branch office Belgium - Mechelen. Hun discussie over hernieuwbare energie was verhelderend en de interactie met de 60 aanwezigen heel boeiend. De netwerkingsdag werd afgesloten in restaurant Bacchus met een diner geïnspireerd op Oost-Vlaamse streekproducten. VAKMO contact Via VAKMO contact maakt EROV de activiteiten bekend, die EROV en VAKMO ontwikkelen. In het februarinummer van 2010 kwamen in de rubriek bedrijf in de kijker boomkwekerij Sylva uit Waarschoot en socialprofitorganisatie De Kiem uit Gavere aan het woord. In de rubriek Wist je dat kunnen de VAKMO-leden baedrijfsnieuws kwijt, zoals het behalen van kwaliteitslabels, de lancering van een nieuw product of nieuwe investeringen. De initiëring en ondersteuning van VAKMO contact, alsook de keuze van bedrijven in de kijker, gebeurt door de redactieraad, samengesteld uit vertegenwoordigers uit de VAKMO-kern en EROV. De redactieraad beslist over de inhoudelijke invulling en waakt over de strikte timing. De redactieraad kwam samen in november 2009 voor het eerste nummer van 2010, VAKMO contact 17, verschenen in februari. Tijdens de VAKMO-kernvergadering van 8 juni werd de voorbereiding van het septembernummer, VAKMO contact 18, geïnitieerd. Dit nummer stond in het teken van het project Social profit meets profit. Verder werden het communicatiebureau Magelaan uit Gent voorgesteld, dat zijn 25ste verjaardag vierde, en het Vlaams uitzendplatform voor experten Ex-Change uit Wommelgem. Erov-vakmo nieuwjaarsreceptie EROV-VAKMO luidde 2010 in met een druk bijgewoonde nieuwjaarsreceptie in het Groot Vleeshuis, Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten. EROV verwelkomde 120 genodigden met nieuwjaarswensen, gaf een overzicht van de EROV-werking en de acties in het afgelopen jaar en blikte vooruit op het komende jaar. Op 27 april brachten 44 VAKMO-leden een bedrijfsbezoek aan Breydel, Vleeswaren Antonio (Gavere). Op 30 mei ging de tienjaarlijkse Dendermondse Ros Beiaardommegang door 40 VAKMO-genodigden woonden dit door de Unesco erkend Meesterwerk van het Orale en Immateriële Erfgoed van de Mensheid bij. Op 12 september ontving EROV 117 genodigden op zijn netwerkevenement voor de sociaaleconomische kringen. Deze receptie vond plaats op de EROV-groepsstand voor de promotie van Oost-Vlaamse streekproducten op Accenta (Flanders Expo, Gent). De contacten in een informele omgeving in aanwezigheid van gedeputeerden en de gouverneur werden sterk geapprecieerd. Het programma levert een stevige basis van managementpraktijken. Door de casestudies en praktijkopdrachten voel je snel de link met de eigen werkomgeving. Carine De Clercq, algemeen directeur Fytolab cvba (Zwijnaarde) 8

7 werkingsverslag EROV 2010 Strategischcommercieel plan voor de Oost- Vlaamse gemeenten met ontwikkeling van actieprogramma s voor de distributie- en detailhandelsector Op basis van de studie Strategischcommercieel Plan voor Oost-Vlaamse Steden en Gemeenten, werkt EROV acties uit voor de distributie en de detailhandel en begeleidt ze. Dit omvat studiewerk, het organiseren van het overlegplatform met de gemeentebesturen, het inrichten van vormings- en begeleidingsprogramma s voor en het ondersteunen van de detailhandel, het verstevigen van de netwerking bij de detailhandel met de alumnivereniging Crescendo, het toelichten van het concept centrummanagement en het begeleiden van het centrummanagement bij gemeentebesturen. Stuurgroep distributie en detailhandel De EROV-stuurgroep distributie en detailhandel heeft tot doel activiteiten met betrekking tot de detailhandel uit te werken en te evalueren. De stuurgroep telt 12 leden met naast medewerkers van EROV ook afgevaardigden van UNIZO, de gemeenten en de provinciale diensten. In 2010 kwam de stuurgroep samen op 23 februari, 25 mei en 12 oktober. Jaarlijks rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen, editie 2010 Het rapport is een gezamenlijke uitgave van de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen en de studiedienst van het Huis van de economie. De studiedienst nam het kwantitatieve deel voor zijn rekening en EROV vulde het thematische luik in, met onder meer praktijkgetuigenissen van bedrijfsleiders. Op 16 september 2010 werd tijdens Accenta de derde editie van het rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost- Vlaanderen voorgesteld. Onder het motto meten is weten schetst de kwantitatieve analyse jaar na jaar een helder beeld van de turbulentie in het Oost-Vlaamse ondernemerslandschap oprichtingen, stopzettingen, nettoaangroei maar ook financiële kengetallen. Dit laat toe vergelijkende conclusies te trekken met het verleden en met Vlaanderen en de Vlaamse provincies. Het realiseren van het jaarlijks rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen is een van de geplande activiteiten in 18 acties voor de Oost-Vlaamse economie, dat voortvloeit uit het strategisch plan Project , het referentiekader voor de inhoudelijke prioriteiten van het economisch beleid voor de provincie Oost-Vlaanderen. Met deze studie wil EROV het belang en de omvang van de kmo s en het zelfstandig ondernemen in de provincie Oost-Vlaanderen zo scherp mogelijk duiden. Dit jaarlijks rapport richt zich echter niet uitsluitend tot het beleid, maar ook tot de Oost-Vlaamse ondernemers zelf, zowel van kmo s, detailhandelszaken als potentiële starters. Naast het detecteren van knelpunten en tendensen, wil het onderzoeksrapport het ondernemerschap stimuleren en aanzetten tot verdere professionalisering van de (handels)onderneming. Paneldebat Ondernemers: jong geleerd, oud gedaan? tijdens de voorstelling van het rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen. Editie 2010 met v.l.n.r. Bernard De Potter, administrateur-generaal Agentschap Ondernemen, Cathy Willem, zaakvoerder Magelaan cvba (Gent), moderator Pascal Vranckx, journalist VRT en nieuwsanker AVS, prof. dr. Johan Lambrecht, directeur Studiecentrum voor Ondernemerschap, Tim Van Hulle, zaakvoerder Sylva (Waarschoot), Luc Van Laere, projectmanager Overnamemarkt, UNIZO (16 september 2010, Accenta - Flanders Expo, Gent). 9

8 Het thematische luik bestaat uit twee delen. Het eerste deel behandelt de mogelijkheden voor aspirant ondernemers om een bestaande onderneming over te nemen, eerder dan een onderneming uit het niets te starten. Het overnemen van een bestaande onderneming biedt heel wat voordelen in vergelijking met een verse opstart, onder meer door de hogere overlevingskansen en het creëren van meer werkgelegenheid. Dergelijke overname door een starter zorgt bijgevolg in één beweging voor een dubbele win-win voor overnemer én overlater. In het tweede deel laat EROV een aantal bedrijfsleiders aan het woord om hun boeiende verhaal van overdracht en overname te delen. Experts in de materie reflecteren over hun ervaringen en schetsen mogelijkheden en denkpistes in situaties die herkenbaar zijn voor vele bedrijfsleiders. Actualisering aanbod- en vraagzijde detailhandel in oost-vlaanderen Tot de inhoudelijke prioriteiten van het economisch beleid behoort zowel het actualiseren van het onderzoek over aanbod- en vraagzijde, als het ontwikkelen van een visie. In 2010 verrichtte EROV voorbereidend studiewerk, met onder meer een vergelijking van het huidig aanbod aan cijfermateriaal binnen de Vlaamse provincies, om tot een actualisering van bovenstaande onderzoeken te komen. Overlegplatform met steden en gemeenten In het kader van het strategisch commercieel plan voor steden en gemeenten brengt de Economische Raad voor Oost-Vlaanderen de gemeentelijke verantwoordelijken in Oost-Vlaanderen samen in het Adviesplatform Detailhandel om gemeenten te ondersteunen en te begeleiden in hun distributie- en detailhandelbeleid. EROV nodigde de gemeentelijke verantwoordelijken lokale economie uit op 16 september 2010 op de voorstelling van het derde rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen, tijdens Accenta. Na de voorstelling van het rapport brachten de deelnemers achtereenvolgens een bezoek aan het Dorp voor Jonge ondernemers, aan de Stad in de kijker, met name Oudenaarde, en aan het netwerkevenement van EROV op zijn stand met streekproducten. Voorbereidingen werden reeds getroffen voor een volgend overleg met de gemeentelijke verantwoordelijken lokale economie op maandag 21 maart 2011 te Beveren met focus op het thema Innovatie in de detailhandel. Centrummanagement Het provinciebestuur wenst het lokale handelsapparaat in de Oost- Vlaamse gemeenten en steden samen met gemeentebesturen en betrokken lokale ondernemersorganisaties te versterken via het verspreiden van kennis en het begeleiden van centrummanagement. EROV overlegt met en adviseert aan gemeentebesturen in verband met lokale economie en begeleidt hierbij de formulering van acties voor de distributie en detailhandel, waaronder het uitwerken van thema s als centrummanagement, bovenwinkelwonen, beleid betreffende buurtwinkels e.a. Voor de kleinere gemeenten, met in omvang beperkte handelskernen, maakt EROV een aangepast centrummanagement mogelijk via advies en begeleiding. EROV begeleidt de opmaak van strategisch commerciële plannen. In 2010 gaf de stad Deinze aan dat ze haar beleid verder wenste te professionaliseren, via de uitbouw van een Lokaal Economische Adviesraad (LEA), via de verdere uitbouw van de dienst lokale economie en via de opmaak van een strategisch-commercieel plan. Het betreft een opdracht van de stad Deinze aan de Universiteit Gent, die mee begeleid werd door EROV. Dit strategisch-commercieel plan was het onderwerp van een masterproef, met als promotor prof. dr. Aimé Heene, vakgroep Management, Innovatie en Ondernemerschap, Faculteit Economie en Bedrijfskunde. Op 30 november 2010 stelde de stad Deinze dit strategisch commercieel plan voor aan de pers. EROV blijft verder ter beschikking voor ondersteuning en advies. EROV werd in 2010 aangezocht door organisaties en gemeentebesturen voor presentaties, toelichting en advies. In Zulte en Maldegem werden de resultaten van het onderzoek naar de grensoverschrijdende bezoekersstromen voorgesteld. Bij deze gelegenheid formuleerde EROV aanbevelingen. Met RESOC Gent en rondom Gent en stad Sint-Niklaas organiseerde EROV overlegvergaderingen in het kader van het centrummanagement. EROV werd door de gemeente Wetteren geconsulteerd bij de voorbereiding van de herziening van het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Wetteren. Het stadsbestuur van Gent vroeg EROV om advies bij de langetermijnvisie voor de handel in de stad. Medewerking aan externe initiatieven EROV verleende zijn medewerking aan het Dorp voor Jonge Ondernemingen, een initiatief van UNIZO, de Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen en EROV. Via dit initiatief krijgen jonge ondernemingen de kans om een eerste beurservaring op te doen tijdens Accenta te Gent. In 2010 vond de derde editie plaats van het Dorp voor Jonge Ondernemingen. Op de jaarbeurs Accenta te Gent verleent EROV ook medewerking aan de Stad in de Kijker, een initiatief van de Internationale Jaarbeurs van Vlaanderen, waarbij elk jaar één Oost-Vlaamse stad centraal in de kijker komt te staan. In 2010 was dit de stad Oudenaarde. Als officieel startschot van de Dag van de Klant in Oost-Vlaanderen op zaterdag 25 september, werden Oost-Vlaamse detailhandelaars uitgenodigd voor het ontbijt in het Groot Vleeshuis, Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten. Het betreft een initiatief van UNIZO in samenwerking met EROV. 10

9 werkingsverslag EROV 2010 Bijstand en begeleiding van kleine en jonge bedrijven & ontwikkeling van een preventieve actie. Begeleiding van bedrijfsoverdracht Een gestage instroom van jonge startende bedrijven is erg belangrijk voor het behoud van een gezond Oost-Vlaams economisch weefsel. Ook het behoud van gezonde bestaande bedrijven verdient de nodige aandacht. Naast het begeleiden en bijstaan van kleine en jonge bedrijven, het optreden als erkend steunpunt voor en de samenwerking met het Participatiefonds, startte EROV in 2009 een nieuw initiatief op, BEBEO, wat staat voor Begeleiding van Bedrijfsoverdracht van KMO s en zelfstandige ondernemers in Oost-Vlaanderen. Bijstand en begeleiding kleine en jonge bedrijven Dossiers over bijstand en begeleiding van kleine en jonge bedrijven vragen om een in diepte begeleiding. Deze begeleiding heeft betrekking op het aftoetsen van het businessplan (bijvoorbeeld in het kader van expansie van de onderneming), het doorlichten van de financiële en commerciële positie, het maken van een investeringsanalyse, alsook het onderzoek naar de optimale financieringswijze. Elf kleine en jonge ondernemers deden een beroep op de dienstverlening van EROV. Bij vragen over groeifinanciering, informeerde EROV de bedrijven ook over de Oost-Vlaamse expansiepremie. Naast de in diepte begeleiding werden veertien (aspirant-)ondernemers geadviseerd. De vragen situeerden zich voornamelijk in volgende domeinen: stappen en formaliteiten bij het oprichten van een onderneming, specifieke vergunningen om zich te kunnen vestigen en om zijn activiteit te kunnen uitoefenen, subsidiemogelijkheden, financiering, waarborgen en het statuut zelfstandig helper. Waar nodig werden de ondernemers ook doorverwezen naar het bedrijvenloket van het Huis van de economie en het Agentschap Ondernemen. BEBEO: begeleiding van bedrijfsoverdracht van kmo s en zelfstandige ondernemers in Oost-Vlaanderen De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen vzw ondersteunt en begeleidt de Oost-Vlaamse ondernemer in de oriënterende en voorbereidende fase van bedrijfsoverdracht en opvolging. In opdracht van het provinciebestuur startte EROV in januari 2009 met de begeleiding van overdracht en opvolging bij de Oost-Vlaamse kmo en zelfstandige ondernemer. EROV voert in dit kader het tweejarig project BEBEO uit, een acroniem dat staat voor Begeleiding van Bedrijfsoverdracht van KMO s en zelfstandige ondernemers in Oost-Vlaanderen. Dit project heeft de steun van de Vlaamse overheid en van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO) én loopt in samenwerking met UNIZO Oost-Vlaanderen. Het project werd goedgekeurd op 17 september 2008 en startte officieel op 1 maart De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen informeert met het project BEBEO overlaters en overnemers op een neutrale, correcte en objectieve wijze over de noodzaak van een grondige en tijdige voorbereiding. Dit om de continuïteit van de ondernemingen te verzekeren en om het sociaaleconomische weefsel te versterken. EROV realiseert deze doelstellingen, die kaderen in het ontwikkelen van een preventieve actie, door het organiseren van sensibilisatieseminaries en via het organiseren van een vormings- en begeleidingsprogramma met unieke individuele begeleiding van de deelnemers. 11

10 Stuurgroep en begeleidingscomité De stuurgroep is samengesteld uit onder meer vertegenwoordigers van de directie Economie, Landbouw & Platteland, Europese & Internationale samenwerking van de provincie Oost-Vlaanderen, van UNIZO, van de academische wereld UGent en het Studiecentrum voor Ondernemerschap aan Ehsal-K.U. Brussel en uit vertegenwoordigers van het bedrijfsleven. De stuurgroep vergaderde driemaal in 2010: op 29 januari, op 9 juli en op 8 september. Deze stuurgroepvergaderingen gaven onder meer vorm aan het thematische luik van het rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost- Vlaanderen, editie 2010 en de concrete uitwerking van het project BEBEO. EROV stelde ook een back-officeteam samen van experts in de materie van bedrijfsopvolging en -overdracht. Op 20 en 2 juni 2010 vergaderde het team experts en werd de problematiek die eigen is aan elk van de deelnemers besproken en geadviseerd. Ook bij de individuele begeleiding van de deelnemers aan het vormings- en begeleidingsprogramma BEBEO werd regelmatig een beroep gedaan op de expertise van de leden van de back-office. Op 29 maart 2010 vond het tweede begeleidingscomité voor het project BEBEO plaats met vertegenwoordigers van EROV en EFRO. De conclusie van dit comité luidde als volgt: Het project BEBEO kent een zeer gunstig verloop. Zowel inhoudelijk, administratief, financieel als communicatief. Het project zal in 2010 en begin 2011 verder, via concrete acties en activiteiten, de projectdoelstellingen verwezenlijken. Naar mogelijke verlenging van het project toe, zijn heel wat denkpistes open. Er is nog een enorm potentieel aan te begeleiden Oost- Vlaamse kmo s, zowel familiaal als niet-familiaal. Deze kunnen en moeten op verschillende manieren bereikt, gesensibiliseerd en begeleid worden. Op 30 juni 2010 werd een aanvraag ingediend (projectnummer 606) bij EFRO ter verlenging van het huidige project. EROV kreeg in het najaar van 2010 groen licht om het project BEBEO verder te zetten. De verlenging van het project werd goedgekeurd door het Comité van Toezicht van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling op 20 oktober Dit project zal lopen van 1 maart 2011 tot 28 februari Ook nadien zal de sensibilisatie en begeleiding van bedrijfsleiders bij bedrijfsopvolging of overdracht en -overname deel blijven uitmaken van de werking van EROV. Sensibilisatie en unieke individuele trajectbegeleiding Het project BEBEO bestaat uit twee luiken: naast het sensibiliseren van een ruim ondernemerspubliek, organiseert EROV er ook een individuele trajectbegeleiding. Deze laat ondernemers toe zich voor te bereiden op een cruciale, maar uitermate delicate periode in de levenscyclus van hun onderneming. Gedurende acht vormingsavonden worden alle facetten van de overdrachtsthematiek doorlopen, waarbij steeds neutraal advies gegeven wordt door experts in de materie. Zo wordt er dieper ingegaan op problemen van organisatorische, psychologische, fiscale, juridische, arbeidsrechtelijke en financiële aard, die komen kijken bij bedrijfsopvolging of -overdracht. Naast het theoretische denkkader worden ook waardevolle tips en oplossingen aangereikt. Daarbij aansluitend biedt EROV de ondernemer een professioneel en neutraal klankbord aan en staat de ondernemer bij met concrete en correcte informatie, zodat deze goed voorbereid is op een tijdige en succesvolle overdracht of verkoop van zijn onderneming. Het vormings- en begeleidingsprogramma BEBEO staat open voor alle Oost-Vlaamse kmo s die nadenken over hun overdracht of overname. Het eerste vormings- en begeleidingsprogramma BEBEO startte op 10 februari In totaal vijftien bedrijven en 21 deelnemers schreven zich in. De tweede editie ging van start op 13 oktober Vijftien Oost-Vlaamse bedrijven en negentien bedrijfsleiders werden intensief begeleid. De derde editie start op 31 maart Naast de individuele trajectbegeleiding, sensibiliseert EROV ook ondernemers op grotere schaal. De seminaries staan open voor alle geïnteresseerde Oost-Vlaamse kmo-bedrijfsleiders en zelfstandige ondernemers. De ervaring leert dat ook heel wat spelers uit het middenveld interesse hebben voor de boeiende en rijk gevulde seminaries. In 2010 organiseerde EROV vier sensibilisatieseminaries: twee in de maand juni en twee in de maand december. Hieronder volgt een kort overzicht. Op 1 juni organiseerde EROV het seminarie Denkt u aan overlaten of overnemen? Het financiële plaatje en de trukendoos van het vennootschapsrecht met een uiteenzetting over de speciale technieken die het vennootschapsrecht biedt om tegemoet te komen aan de wensen van overlater én overnemer. Er werd eveneens dieper ingegaan op de verschillende financieringstechnieken van een overname. De belichte thematiek was dus zowel voor overlaters als overnemers interessant. Er waren 70 aanwezigen. Ook op 29 juni 2010 volgden 30 geïnteresseerden een sensibilisatieseminarie van het project BEBEO. Het seminarie stond in het teken van het psychologische aspect van bedrijfsopvolging en overdracht, als extra dimensie in vergelijking met de economische en juridische eigendom. Op 1 december 2010 richtten EROV-VAKMO, Securex en Delta Lloyd Bank het seminarie Denkt u aan overlaten of overnemen? We zetten u op weg. Na een uiteenzetting over de arbeidsrechtelijke aspecten van een conventionele overdracht van een onderneming, het overlopen van een aantal vuistregels, die men in acht moet nemen bij het aanvragen van een overnamefinanciering bij de bank en het aangeven van de mogelijke rol van een bankier voor de overlater, getuigde Dirk Van Wiemeersch, voorzitter van VAKMO, over de verkoop van zijn bedrijf. Tot slot beantwoordde een panel van experts de vragen van deelnemers. Er waren 45 aanwezigen. 12

11 Op 20 december organiseerde EROV het vierde en laatste seminarie van 2010 Denkt u aan overlaten of overnemen? Wegwijs in de principes van waardebepaling en het belang van uw huwelijksstelsel. Veertig aanwezigen leerden dat de waardering van een onderneming veel meer is dan het maken van een rekensom. Ze kregen eveneens een duidelijke uitleg over de principes van waardebepaling en het recept voor een evenwichtige financiering mee. Nadien volgde een uiteenzetting over de impact van het gekozen huwelijksvermogensstelsel op de aandeelhouder. De talrijke EROV-activiteiten op het gebied van bedrijfsopvolging en -overdracht, en de netwerking die daarmee gepaard gaat, hebben gezorgd voor de uitbouw van een doelgroep, die interesse heeft in en geconfronteerd wordt met de problematiek. De uitnodigingen voor de seminaries (via elektronische mailings), worden verstuurd aan meer dan Oost-Vlaamse kmo-bedrijfsleiders en zelfstandige ondernemers. Naast deze seminaries werden ook andere kanalen benut om de kernboodschap van het BEBEO-project te verkondigen. Zo nam Radio 2 op 29 januari 2010 tijdens een rondetafelgesprek over de BEBEO-thematiek, een interview af. Naast gedeputeerde Jozef Dauwe, voorzitter van EROV, namen ook Leo Borms, gedelegeerd bestuurder van Vondelmolen uit Lebbeke en Tim Van Hulle, zaakvoerder van Sylva-Van Hulle, Waarschoot, het woord. Beide zijn vertrouwd met de overdrachtsproblematiek. Op 26 en 27 april 2010 zonden AVS en TV Oost een reportage uit van TV Provincie over het vormings- en begeleidingsprogramma BEBEO en over de thematiek van bedrijfsopvolging en -overdracht. Er verschenen ook artikels in tijdschriften en een uitgebreide literatuurstudie in het rapport in Oost-Vlaanderen, editie Een artikel over BEBEO verscheen in WAStrommel, nieuwsbrief van de Federatie van de Belgische Textielverzorging (jaargang 1 nr. 3 - januari 2010). Het driemaandelijkse vakblad Flanders Network publiceerde in de editie juli-augustus-september 2010 een interview met gedeputeerde Jozef Dauwe over het project BEBEO. Op 16 september 2010 organiseerde EROV de studienamiddag Kmo en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen in de hallen van Flanders Expo, waar de beurs Accenta een dynamische omkadering bood. Eerste gedeputeerde Alexander Vercamer, EROV, de studiedienst van het Huis van de economie, prof. Hans Crijns, Vlerick Leuven Gent Management School, en een panel van jonge ondernemers en ervaringsdeskundigen belichtten, elk vanuit een andere invalshoek, de uitdagingen die verband houden met ondernemerschap. Moderator Pascal Vranckx, journalist VRT, VTM en nieuwsanker AVS, laste het geheel vakkundig aaneen. Op de studienamiddag lichtte EROV het rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost-Vlaanderen, editie 2010 toe, dat een uitgebreide literatuurstudie en praktijkgetuigenissen over bedrijfsoverdracht bevat (zie ook onder hoofdstuk Strategisch-commercieel plan voor de Oost-Vlaamse gemeenten met ontwikkeling van actieprogramma s voor de distributie- en detailhandelsector). De vorige editie, voorgesteld tijdens het Oost-Vlaams economisch forum in juni 2009, stond in het teken van overdracht. Met de overdrachtsproblematiek in het achterhoofd verschoof EROV dit jaar de focus naar overname. In het kader van de ontwikkeling van een preventieve actie kaartte EROV de overname van een bedrijf aan als mogelijk alternatief voor het vers starten van een onderneming. Tijdens de voorstelling vond tevens een panelgesprek plaats tussen Tim Van Hulle van boomkwekerij Sylva, Cathy Willem van communicatiehuis Magelaan cvba, Bernard De Potter, administrateur-generaal van het Agentschap Ondernemen, prof. dr. Johan Lambrecht, directeur Studiecentrum voor Ondernemerschap en Luc Van Laere, projectmanager Overnamemarkt.be. Er waren een zeventigtal aanwezigen. TV Oost zond hierover een reportage uit op 16 en 17 september Naast een reportage over de studienamiddag, gaven eerste gedeputeerde Alexander Vercamer, directeur Daniël De Steur en directieadviseur Karolien Meersman, hun visie op de thematiek. Radio 2 interviewt voorzitter Jozef Dauwe (foto), Leo Borms, gedelegeerd bestuurder van Vondelmolen (Lebbeke) en Tim Van Hulle, zaakvoerder van Sylva (Waarschoot) over de problematiek van bedrijfsoverdracht (29 januari 2010). 13

12 werkingsverslag EROV 2010 Samenwerking met Participatiefonds Het Participatiefonds is een federale openbare instelling onder de auspiciën van de minister van Werk, de minister van Middenstand en de minister van Financiën. Het Participatiefonds heeft o.a. als opdracht de bevordering van het zelfstandig ondernemerschap en de strijd tegen werkloosheid door de creatie van een eigen baan te vergemakkelijken. Het kent achtergestelde leningen toe aan zelfstandigen voor de start, de ontwikkeling of de overdracht van hun activiteit. Deze zijn: de Startlening, de Solidaire lening, het Plan Jonge Zelfstandigen, Starteo, Optimeo, Business Angel+, Initio en Casheo. De eerste drie financieringsmiddelen zijn een vorm van microfinanciering, een microkrediet met professionele steun om de creatie van een eigen baan te financieren. Het is bij deze microfinanciering dat EROV fungeert als Erkend Steunpunt voor startende ondernemingen. EROV is hierbij de tussenpersoon om kredietaanvragen in te dienen bij het Participatiefonds. Deze leningen richten zich tot de uitkeringsgerechtigde volledige werklozen, de niet-werkende werkzoekenden ingeschreven sinds tenminste 3 maanden en de begunstigden van een wachtuitkering of een leefloon. De voordelen van deze steun zijn legio, in het bijzonder een lage interestvoet (4% en verlaagd naar 3% gedurende twee jaar indien begeleiding gebeurt door het steunpunt), achtergesteld t.o.v. andere schuldeisers bij eventuele faling en een uitgestelde kapitaalaflossing van 1 tot 3 jaar. Er is geen waarborg vereist. Naast de hulp bij het opstellen van deze kredietaanvraag voorziet EROV ook in een begeleiding van 18 maanden na de toekenning van het krediet. In 2010 onderzocht en/of behandelde EROV zes aanvragen. Integrale kwaliteitszorg, arbeids- en productveiligheid en geïntegreerd personeelsbeheer in de kmo - Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij kmo s Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (MVO) is vandaag de standaardaanpak voor kmo s en detailhandel. Daarom wil EROV zoveel mogelijk bedrijven en detailhandels aansporen en aanzetten tot maatschappelijk verantwoord ondernemen. MVO is een proces waarbij een bedrijf streeft naar een evenwicht tussen financieel-economische resultaten, sociale belangen en het milieu. Dit zijn de drie P s: Profit, People, Planet. Een belangrijk element bij MVO is het overleg en de dialoog met belanghebbenden, zoals personeel, klanten, leveranciers, de buurt, overheid, enz. De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen startte daarom op 1 mei 2008 het project Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij KMO s dat liep tot 30 juni In die periode begeleidde EROV 40 kmo s in Oost-Vlaanderen bij de integratie van MVO in de bedrijfsvoering. Aan de hand van gesprekken en MVO-scans maakte EROV een bedrijfsanalyse. Deze scan geeft aan waar de bedrijfsvoering zou kunnen verbeteren op vlak van MVO. Dit resulteert in een overzicht van sterke en zwakke punten van de bedrijfsvoering vanuit duurzaam perspectief en een rapport met suggesties en opmerkingen. In totaal werden 40 MVO-scans afgenomen. Op basis van de resultaten van de MVO-scan werkte de EROV een actieplan uit. In dit actieplan worden initiatieven aangegeven om (meer) maatschappelijk verantwoord te ondernemen. Voor de uitvoering van de MVO-acties konden kmo s 50% subsidies bekomen met een maximum van euro. Daarmee kon het bedrijf eigen personeel betalen of kon men zich laten begeleiden door een MVO-expert. Gedurende de projectperiode werden 29 MVO-acties uitgewerkt. 14

13 In de dagelijkse praktijk van het bedrijfsbeleid zijn kwaliteitsbeleid, veiligheidspolitiek en professioneel human resources management essentieel. EROV besteedt hieraan bijzondere aandacht en heeft in de loop van de jaren gerichte programma s gerealiseerd. EROV wil de bedrijfsleiders op permanente basis sensibiliseren voor nieuwe beheerstechnieken die de kwaliteit van het ondernemerschap versterken, alsook de veiligheid en de gezondheid van management en personeel verhogen en verbeteren. Daarbij heeft EROV bijzondere aandacht voor het globale thema maatschappelijk verantwoord ondernemen, vandaag een standaardvereiste binnen het ondernemerschap. Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen bij KMO s, in het kader van de oproep Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen, oproepronde 2008 met oproepnummer 47 - prioriteit 3 van het Europees Sociaal Fonds (ESF) wordt mee gefinancierd door het Europees Sociaal Fonds, de Vlaamse Gemeenschap en het provinciebestuur van Oost-Vlaanderen. Tot de doelgroep van dit project behoorden de kleine en middelgrote ondernemingen met minder dan 250 werknemers en waarvan de omzet niet groter was dan 50 miljoen euro of waarvan het jaarlijkse balanstotaal niet meer dan 43 miljoen euro bedroeg. ICT: Informatie en Communicatie Technologie ICT is een wezenlijk aspect binnen de werking van een bedrijf, instelling of organisatie. De snelle en voortdurende groei van Internet heeft dit proces alleen maar versneld. Voor kmo s, socialprofitorganisaties en handelszaken is het niet eenvoudig om deze pijlsnelle evolutie te volgen, laat staan om daarin het kaf van het koren te scheiden. EROV levert daarom sinds 2003 een volgehouden inspanning om ICT-thema s op de agenda van de Oost-Vlaamse kmo, socialprofitorganisatie en handelszaak te zetten, in de vorm van onderzoeken, seminaries, vorming en begeleiding. Scherp: strategisch ict-beleid en erp in de kmo De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen startte op 16 december 2008 het project SCHERP, dat staat voor Strategisch ondernemerschap, Centrale bedrijfsprocessen, Hedendaags beleid door middel van ERP-implementatie. Het is een project in het kader van EFRO-doelstelling 2 Regionaal Concurrentievermogen en Werkgelegenheid. Via SCHERP, met oproepnummer 69, wil EROV de Oost-Vlaamse bedrijfsleiders van kmo s en verantwoordelijken van organisaties sensibiliseren en ondersteunt hen op het domein van Enterprise Resource Planning (ERP) en strategisch ICT-beleid. Het project SCHERP richt zich tot Oost-Vlaamse kmo s uit diverse sectoren, in het bijzonder tot de bedrijfsleiders en directe medewerkers, die alert willen inspelen op de toekomst en de meerwaarde inzien van een goede ICT-omgeving. Het project liep tot 15 december 2010, met de steun van het Agentschap Ondernemen, het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling en de provincie Oost-Vlaanderen. Op 28 januari 2010 vond het tweede begeleidingscomité voor het project SCHERP plaats met vertegenwoordigers van EROV en EFRO. De conclusie van dit comité luidde als volgt: Het project SCHERP kent een gunstig verloop. Zowel inhoudelijk, administratief, financieel als communicatief. Op 30 juni 2010 diende EROV een aanvraag in tot verlenging van het huidige EFRO-project SCHERP, projectnummer 616. Het Comité van Toezicht besliste op 20 oktober 2010 tot verlenging van het project SCHERP tot 15 december vorming en begeleiding De stuurgroep SCHERP vergaderde op 11 maart en 7 oktober In deze EROV-stuurgroep zetelen afgevaardigden van de provincie Oost-Vlaanderen, van het Agentschap Ondernemen en van KMO-IT, ICT-experten, academici van de UGent en de Hogeschool West-Vlaanderen en bedrijfsleiders. EROV verspreidde in het voorjaar 2010 een sensibilisatiefolder op exemplaren naar Oost-Vlaamse kmo s uit diverse sectoren (5-100 werknemers, vennootschapsvorm NV en bvba). Deze folder verschafte inzicht in de begrippen ERP en CRM (Customer Relationship Management) en nodigde de kmo s uit voor seminaries over deze concepten. De dynamische website, stelt relevante informatie over het project, de werking en de mogelijkheden ervan ter beschikking van kmo s. 15

14 Op maandag 29 maart 2010 vond het seminarie CRM in de kmo plaats in het Huis van de economie te Gent. EROV stelde het project SCHERP voor. Verder waren er twee CRM-gerelateerde uiteenzettingen, namelijk over de weg naar CRM in de kmo en over hoe de klant centraal komt te staan. Daarna brachten de zaakvoerders van Upgrade Estate een praktijkgetuigenis over de CRM-ervaringen in hun Gentse kmo. Dit seminarie telde 33 aanwezigen. Op 27 april 2010 was het project SCHERP aanwezig op de KMO-IT dag 2010 in de Metropolis te Antwerpen. SCHERP gaf de aanwezige kmo s tips bij het succesvol aanvatten van hun ICT-project. Op 3 mei 2010 organiseerde EROV het seminarie ERP in de kmo. De sprekers gaven uitleg over de weg die men moet afleggen bij het toepassen van ERP in de kmo en hoe ICT als investering naar de toekomst gezien moet worden. Op 23 juni 2010 vond een sessie Uw kmo optimaliseren met ICT plaats, waarop dieper werd ingegaan op hoe de ICT-strategie afstemmen op de bedrijfsstrategie. Het Agentschap Ondernemen lichtte voor de 12 aanwezigen de mogelijkheden van de KMO-portefeuille en het project Strategisch Ondernemen toe. Op 8 juli 2010 informeerde EROV kmo s over e-commerce op de sessie Verhoog uw omzet via onlineverkoop. Negentien aanwezigen volgden deze uiteenzetting. Op 9 september 2010 volgden 28 aanwezigen de sessie Cloud computing: stroomlijn informatie en communicatie in uw kmo. Deze sessie ging in op de mogelijkheden van online kennis delen en online samenwerken. Op 22 september 2010 gaf EROV een uiteenzetting op het evenement Luisteren naar de KMO markt, bestemd voor de ICT-sector en georganiseerd door KMO-IT. In de uiteenzetting Kmo en geïntegreerd werken gaf EROV tips en advies aan ICT-leveranciers over hoe de kmo-markt reageert op geïntegreerde oplossingen. Het evenement lokte meer dan 150 aanwezigen. Op 14 oktober 2010 richtte EROV een vormingssessie in over het de juridische aspecten bij ICT: ICT en verbintenissen. 22 deelnemers volgden deze sessie. Op 21 oktober 2010 organiseerde EROV voor 28 aanwezigen de vormingssessie Klanten vinden, boeien en binden met een demonstratie van de kracht van onlinetechnieken om klanten aan te trekken en met de uitdaging om relaties met klanten op te bouwen en verder te ontwikkelen. Op 28 oktober 2010 behandelde EROV open source ERP tijdens de vormingssessie Integreren van bedrijfsinformatie: open source ERP, een goed alternatief? De sprekers namen de 21 aanwezigen mee in de wereld van open source ERP en bespraken de voordelen voor kmo s. Op 7 en 9 december 2010 werkte EROV mee aan de KMO-IT Inspiratiedagen te Gent en te Edegem. Deze KMO-IT Inspiratiedagen vormden een passend overgangsmoment na twee jaar SCHERP-werking en kondigden de verlenging aan van het EROV-initiatief SCHERP. 188 deelnemers volgende de inspiratiedagen. EROV werkte mee aan deze inspiratiedagen (programma, beurs en communicatie), waarop een kmo inspiratie kon opdoen om meer rendement te halen uit ICT. EROV verzorgde in de track ERP de workshop Geïntegreerd werken in de kmo: 10 praktische tips. Deze tips werden ook neergeschreven in de paper Strategisch ICTbeleid en ERP in de kmo: 10 tips uit de praktijk. Naast de seminaries, vormingssessies en andere activiteiten voorzag EROV met het project SCHERP ook in persoonlijke begeleiding. De begeleiding van de deelnemers van het vormings- en begeleidingsprogramma SCHERP 2009 liep verder in februari-maart 2010 met een maatgerichte toepassingsmodule ter plaatse in het bedrijf, om zo verder de opgedane kennis en informatie te implementeren in de eigen organisatie. De begeleiding werd zeer positief onthaald. Iedere kmo heeft een eigen werking, specifieke kenmerken en een bepaalde maturiteit op het vlak van ICT en bedrijfssoftware. De flexibele EROV-begeleiding speelde hierop in. Oost-Vlaamse kmo s met de intentie om te investeren in ICT kregen persoonlijke begeleiding, zodat ze hun ICT-project goed voorbereid konden aanvatten. In de projectperiode, van 16 december 2008 tot 15 december 2010, werden in totaal 30 kmo s persoonlijk begeleid. Het driemaandelijkse vakblad Flanders Network publiceerde in de editie april-juni 2010 een artikel over het EROV-project SCHERP en de mogelijkheden ervan voor Oost-Vlaamse kmo s. Tijdens de SCHERP-sessie CRM in de kmo kregen de 33 aanwezigen uitleg over de weg naar een CRM in de kmo en over hoe de klant centraal komt te staan (29 maart 2010, Huis van de economie). 16

15 werkingsverslag EROV 2010 Managementondersteuning en -vorming in de socialprofitsector en de nonprofitsector De ondersteuning van het ondernemerschap in de Oost-Vlaamse kmo zit vervat in de missie van EROV. Deze opdracht is niet beperkt tot de ondernemers in de profitsector. Ook directeurs en leidinggevenden uit de socialprofitsector zijn immers ondernemers. Deze sociale ondernemers wensen weliswaar eerst en vooral maatschappelijke meerwaarde te creëren, maar daarnaast werken ze eveneens aan een financieel gezonde organisatie. Een efficiënt management van hun organisatie is daarom ook voor hen onontbeerlijk. Via studie, vorming en begeleiding en netwerking - ook met ondernemers uit de profitsector - ondersteunt en stimuleert EROV dit sociaal ondernemerschap. Een verdere professionalisering moet leiden tot een blijvende groei in de sector en een kwalitatief hoogstaande dienstverlening. De socialprofitwerking van EROV in 2010 kaderde volledig in het project Social profit meets profit. Het doel van dit project is samenwerking en interactie tussen de socialprofitsector, de profitsector en de academische wereld stimuleren en faciliteren. Dit zorgt voor een win-win op vlak van management, eco-efficiëntie, ICT, maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO), creativiteit en innovatie. Om dit te bereiken, werden twee kennisplatformen opgericht: één rond innovatie en één rond eco-efficiëntie. Daarnaast werd een inspiratieplatform opgestart waarbij ondernemers uit de bedrijfswereld samenkomen met directie- of kaderleden uit de socialprofitsector. Ook de vormings- en begeleidingsprogramma s, met de kennisoverdracht van concepten uit het bedrijfsmanagement naar de socialprofitsector en vice versa, passen in dit kader. In 2010 werden met andere woorden heel wat activiteiten ingericht die deze win-win tussen profit en social profit faciliteren. EROV realiseert dit project met de steun van het provinciebestuur Oost- Vlaanderen en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO). Het project Social profit meets profit (met referentienummer 54) kadert in de EFRO - Doelstelling 2 Regionaal concurrentievermogen en werkgelegenheid. Het gaat om een project dat valt onder prioriteit 1 Kenniseconomie en Innovatie - oproep 3 Kennisdiffusie via samenwerking. Het project loopt van 1 april 2009 tot 31 maart Op een aangename manier heel wat informatie verkregen. De combinatie tussen theorie en uitwisseling is goud waard. Luc Bulckaert, commercieel verantwoordelijke Nevelland vzw, Drongen Stuurgroep en begeleidingscomité Voor het project Social profit meets profit installeerde EROV een stuurgroep. Op 1 oktober 2010 kwam deze stuurgroep voor de derde maal bijeen. De stuurgroep heeft een sterk adviserende rol die zorgt voor een stevige ondersteuning van de te nemen initiatieven. De stuurgroep, onder leiding van EROV, bevat vertegenwoordigers uit volgende belangengroepen: kmo-bedrijfsleiders, socialprofitorganisaties, het provinciebestuur Oost-Vlaanderen, de Vlaamse overheid (onder meer vertegenwoordigers van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling), experten uit relevante kenniscentra en academici. De expertise van de aanwezige stakeholders wordt ingezet om dit project tot een succes uit te bouwen. Op 29 maart 2010 vond het tweede begeleidingscomité voor het project Social profit meets profit plaats met vertegenwoordigers van EROV en EFRO. De conclusie van dit comité luidde als volgt: Het project Social profit meets profit kent een gunstig verloop. ( ) Het project Social profit meets profit zal in verder, via concrete acties en activiteiten, bijdragen tot de toenadering tussen de bedrijfswereld en de socialprofitsector. Naar mogelijke verlenging van het project toe, zijn heel wat denkpistes open. De grote interesse en aanwezigheid van bedrijven en socialprofitorganisaties op de activiteiten in het project opent perspectieven voor een verderzetting van de huidige activiteiten, gekoppeld aan nieuwe initiatieven. Om de resultaten uit dit project verder te kunnen verspreiden werd de domeinnaam aangekocht. 17

16 Verlenging van het EFRO-project Social profit meets profit EROV diende een aanvraag in bij EFRO ter verlenging van het project Social profit meets profit. Het Comité van Toezicht van EFRO keurde dit project op 20 oktober 2010 goed. Het project 608 Social profit meets profit (verlenging) zal lopen van 1 april 2011 tot 31 maart 2013 binnen de Doelstelling 2 Vlaanderen Prioriteit 1 Kenniseconomie & Innovatie. Doorheen dit project stimuleert EROV de samenwerking en ervaringsuitwisseling op vlak van management tussen de socialprofitsector, de bedrijfswereld en de academici en kenniscentra. Het project ondersteunt de verdere succesvolle EROV-werking met als thema social profit meets profit. Vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofitsector In 2010 werd het negende vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofitsector afgewerkt en startte het tiende programma. Telkens namen 16 directie- en kaderleden uit 15 socialprofitorganisaties deel aan het programma, uitgebouwd volgens het succesvol EROV-concept, steunend op kennisoverdracht en vorming, uitwisseling van ervaringen, individuele begeleiding en netwerking. De deelnemende organisaties krijgen vorming gebundeld in zes modules, verspreid over acht volledige dagen, waarin relevante managementonderwerpen behandeld worden. In de voormiddag gaat de groep dieper in op theoretische concepten. In de namiddag volgt dan een workshop over wat in de voormiddag als theorie is aangereikt. De deelnemers behandelen een praktijkvoorbeeld en wisselen onderling ervaringen uit. De bedrijfskundig consulent van EROV begeleidt de deelnemers aan het programma individueel, eventueel in samenspraak met de peters. Deze laatste zijn bedrijfsleiders uit de profitsector en managers van grote sociale bedrijven, die een specifieke kennis en expertise opbouwden rond de materie die in de modules aan bod komt. De deelnemers wisselen voortdurend ervaringen uit onderling en met de lesgevers binnen de modules van het programma, maar ook met academici en de bedrijfswereld (onder meer via de VAKMO-werking), waardoor dit programma een meerwaarde creëert. Gedeputeerde Jozef Dauwe, voorzitter EROV, benadrukt het belang van de socialprofitsector tijdens de officiële opening van het tiende vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofitsector (19 oktober 2010). NEGENDE VORMINGS- EN BEGELEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE SOCIALPROFITSECTOR In de eerste helft van 2010 werd het negende vormings- en begeleidingsprogramma afgewerkt en vonden de laatste vier sessies plaats: personeelsmanagement (12 januari 2010), ICT en business process management (11 februari 2010), commercieel denken en marketing (2 maart 2010) en op 25 maart 2010 de slotsessie met een workshop strategisch denken en een boeiend betoog over omgaan met verandering. Aanvullend op deze vormingssessies voerde EROV elf begeleidingen uit bij de deelnemende organisaties. Deze begeleidingen hadden betrekking op zeer diverse thema s zoals: financiële analyse, werken aan klantentevredenheid, organisatiestructuur, strategisch management, human resources management, motiveren van personeel en kostprijscalculatie. tiende VORMINGS- EN BEGELEIDINGSPROGRAMMA VOOR DE SOCIALPROFITSECTOR Het tiende vormings- en begeleidingsprogramma startte op 19 oktober Dit programma startte op 19 oktober 2010 met een studienamiddag rond kennismanagement, gevolgd door een debat, die 46 aanwezigen telde, waarna er ruimte was voor debat. Na deze openingssessie richtte EROV in 2010 de volgende modules in: strategisch denken (28 oktober 2010), financiële analyse en rapportering (17 november 2010) en kostprijsberekening (10 december 2010). Yvan De Bie, directeur Ryhove (Gent), ontving de deelnemers voor de voorstelling van zijn praktijkverhaal. De overige modules vinden plaats in

17 Ervaringsuitwisseling en netwerking INSPIRATIEPLATFORM SOCIAL PROFIT MEETS PROFIT In het inspiratieplatform Social profit meets profit, komen bedrijfsleiders en socialprofitmanagers samen om over gerichte managementthema s ervaringen uit te wisselen. Op 14 januari 2010 organiseerde EROV, als activiteit in dit inspiratieplatform, een bedrijfsbezoek aan NTGent. Gedeputeerde Jozef Dauwe, voorzitter van EROV, verwelkomde de aanwezigen. Daarna legde zakelijk directeur Kurt Melens uit hoe hij bij NTGent socio-culturele en economische doelstellingen probeert te verzoenen. Hierbij waren 29 bedrijfsleiders, socialprofitmanagers en provincieraadsleden aanwezig. In de interactiegroep met als thema Projectmanagement op 11 maart 2010 kwamen volgende items aan bod: waarom projectmatig werken, inzicht in de projectlevenscyclus en de verschillende projectfasen, valkuilen en beste praktijken, hoe beheers ik tijd, budget en kwaliteit en werken met een projectteam: mogelijkheden en beperkingen. Hier waren 25 personen aanwezig, allen bedrijfsleiders of socialprofitmanagers. In het Waasland vonden bedrijfsbezoeken plaats op 8 juni Er werden twee bedrijven bezocht, één uit de reguliere economie Qinetiq Space (Kruibeke) en één uit de socialprofitsector: de Wase Werkplaats (Temse). Qinetiq Space bouwt satellieten en wetenschappelijke instrumenten voor de ruimtevaart, zoals de Proba-2 satelliet die momenteel rond de aarde cirkelt en de zon observeert. Zeventig medewerkers leveren er grensverleggend werk op topniveau. Daarna bezochten de deelnemers de Wase Werkplaats, een Oost- Vlaamse beschutte werkplaats die mensen met een handicap tewerkstelt. Zo n 500 mensen zetten zich iedere dag in om kwalitatief hoogstaand werk af te leveren, onder andere in het verwerken van gekoelde voeding zoals pralines. Ook voor montagewerk, verpakken van goederen en groenonderhoud kunnen bedrijven er terecht. Op deze namiddag waren 28 personen aanwezig, zowel bedrijfsleiders en socialprofitmanagers, als provincieraadsleden. PLATFORM MANAGEMENT EN (ECO-)EFFICIËNTIE Het platform Management en (eco-)efficiëntie startte op 30 maart 2010 met de sessie Optimale, betaalbare dienstverlening. Meer doen met minder? Prof. dr. Marc De Vos, directeur van het Itinera Institute en professor aan de faculteit Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Gent, analyseerde de uitdagingen voor de socialprofitsector in België. Daarna gaf prof. dr. Paul Gemmel, professor aan de Vlerick Leuven Gent Management School, aan hoe men hoge kwaliteit en kostenefficiëntie kan verzoenen. Hier waren 23 bedrijven op vertegenwoordigd. Op donderdag 22 april 2010 vond de tweede sessie in dit platform plaats: Lean Healthcare? Structureel op zoek naar verbeteringen. Sneller, beter, slimmer en efficiënter werken!?, waarbij de basisprincipes en -technieken van LEANmanagement werden aangereikt. LEAN is een managementstroming die vertrekt vanuit de behoeften van de klant en probeert om een uitmuntende klantentevredenheid te bereiken. Hiervoor moeten organisaties de beschikbare middelen zo optimaal mogelijk inzetten. Twintig bedrijven volgden deze uiteenzetting. Op 27 april 2010 werd een bedrijfsbezoek ingericht bij vleesproducent Breydel (Gavere). Na de verwelkoming werd in de bedrijfsfilm zowel het productieproces als het product zelf toegelicht. Vervolgens leidde zaakvoerder Ivan De Keyser de 40 aanwezige bedrijven rond in de bedrijfsproductieruimten, waarbij hij aandacht besteedde aan de milieuvriendelijke ingrepen en ecologische systemen. PLATFORM MANAGEMENT EN CREATIVITEIT Het platform Management en creativiteit startte in Op woensdag 8 december schetste de spreker voor 23 bedrijfsleiders en socialprofitmanagers de steeds complexer wordende omgeving en gaf hij aan hoe je hier als manager succesvol mee om kan gaan. Hij had het over de rol die leidinggevenden moeten opnemen om tot een lerende organisatie te komen. Het uitgebalanceerde programma zorgt ervoor dat je stilstaat en nadenkt over de eigen organisatie. De gedreven en grondige aanpak van diverse managementtopics is sterk verrijkend. Hilde Debusseré, administratief directeur Familiehulp, Gent Ervaringsuitwisseling en netwerking tijdens de interactiegroep Optimale, betaalbare dienstverlening. Meer doen met minder (30 maart 2010). 19

18 STUDIENAMIDDAG SOCIAL PROFIT: ACTUELE MANAGEMENTUITDAGINGEN Op 24 juni 2010 organiseerde EROV de studienamiddag Social profit: actuele managementuitdagingen. Eerste gedeputeerde Alexander Vercamer verwelkomde de 55 directie- en kaderleden uit de socialprofitsector. In een plenaire sessie werd het belang aan van interne communicatie bij het beïnvloeden van de relatie tussen vertrouwen en leiderschap behandeld. Daarna kregen de aanwezigen de keuze tussen verschillende workshops met als onderwerpen: > hoe kan men als leidinggevende in de eigen organisatie op zoek kan gaan naar eco-efficiënte ingrepen. Hoe beïnvloedt men het energieverbruik in de infrastructuur, of het afvalbeheer? Welke subsidies zijn hiervoor beschikbaar? > het managen van teams en wat men kan leren van de team-spirit bij straatkinderen in de derde wereld. > praktische tips rond externe communicatie. Het opbouwen van een goed imago wordt namelijk steeds belangrijker in de socialprofitsector. > de mogelijke synergie uit samenwerking, schaalvergroting als uitdaging en met oog voor de valkuilen. Tijdens het slotwoord door Daniël De Steur, directeur EROV, werden ook de getuigschriften uitgereikt aan de deelnemers die het negende vormings- en begeleidingsprogramma voor de socialprofitsector met succes hebben afgerond. VAKMO-WERKING De deelnemers die het socialprofitprogramma succesvol beëindigd hebben, worden opgenomen in VAKMO, de alumni-vereniging van EROV voor kmo en social profit. Deze sociale ondernemers worden dan ook uitgenodigd op de - in samenwerking met VAKMO - georganiseerde netwerkactiviteiten, zoals de nieuwjaarsreceptie en thematische seminaries. De jaarlijkse VAKMO-dag, dit jaar op 8 oktober, stond in het teken van het thema Social profit meets profit. Eerst bezocht de groep van 42 bedrijfsleiders en socialprofitmanagers Buurtslagers. Geert Ally, bedrijfsleider Buurtslagers (Aalter), had het over ondernemerschap, sociale doelstellingen en ecologie. Daarna ontving het gemeentebestuur van Aalter VAKMO, waarna ook Eneco zijn activiteiten voorstelde. Eneco realiseert samen met het gemeentebestuur een biogascentrale die groene stroom opwekt. Gedeputeerde Jozef Dauwe verzorgde hier het welkomstwoord. Studie en onderzoek Er werd een bijdrage geleverd aan het boek Economische Raad voor Oost-Vlaanderen. 55 jaar de stuwende kracht dat naar aanleiding van 55 jaar EROV werd uitgegeven. Hiervoor werkte EROV samen met prof. dr. Aimé Heene, vakgroep Management, Innovatie en Ondernemerschap, Faculteit Economie en Bedrijfskunde van de Universiteit Gent, en prof. dr. Alex Vanderstraeten, docent aan de Hogeschool Gent en eveneens verbonden aan de vakgroep Management, Innovatie en Ondernemerschap. Daarnaast werden ook gesprekken gevoerd met diverse mensen uit het praktijkveld. Deze bijdrage beschrijft een aantal belangrijke tendensen in de socialprofitsector en kreeg als titel Ontwikkelingen van en in de socialprofitsector. Een vooruitblik. Daarnaast werd de Engelstalige paper Management Development in Social Profit Organisations and SMEs: Bridging the Gap ingediend en aanvaard voor de ISBE-conference ISBE XXXIII - Looking to the Future: Economic and Social Regeneration through Entrepreneurial Activity, London November 3-4, Dit studiewerk bouwt voort op de bevindingen uit het project Social profit meets profit en op de studie Social Entrepreneurship: Management Development and Good Governance in East-Flanders, Belgium. Overview and Challenges die in 2009 werd voorgesteld. De paper werd op 4 november 2010 voorgesteld aan een ruim internationaal publiek op de conferentie te Londen. School voor Social Profit Management Binnen de werking van de School voor Social Profit Management, ondernemen de Hogeschool Gent, de Universiteit Gent en EROV acties die de verdere ontwikkeling van de socialprofitsector stimuleren. De jarenlange ervaring en contacten met de Oost-Vlaamse socialprofitsector worden aangewend om de School voor Social Profit Management actief te ondersteunen. EROV zal hierbij mee vorm geven aan de wisselwerking tussen de deelnemers, studenten en het praktijkveld. De School voor Social Profit Management werd opgericht in partnerschap tussen EROV en de Hogeschool Gent op 13 december In 2008 trad ook de Universiteit Gent toe. Boeiend programma met een zeer brede kijk op management en toch met de mogelijkheid om concreet met managementitems aan de slag te gaan. Dirk Remy, algemeen directeur Centrum voor Algemeen Welzijnswerk Visserij, Gent 20

19 werkingsverslag EROV 2010 Organisatie van en deelname aan promotieacties voor Oost-Vlaamse producten in de sector voeding en drank Sinds 1994 organiseert EROV diverse initiatieven waarbij de Oost-Vlaamse streekproducten gepromoot worden met tal van acties. Het betreft initiatieven die in het kader van de imagovorming en ondersteuning van sectoren worden uitgewerkt. Groot Vleeshuis, Promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten In 2010 werkte EROV verder aan de promotie van Oost-Vlaamse streekproducten en het Groot Vleeshuis als promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten, via publicaties en marketingacties voor het grote publiek, verenigingen en bedrijven. Dit verliep via diverse kanalen zoals brochures in hotels en toeristische diensten, aanwezigheid op evenementen, persoonlijke prospectie... Het Groot Vleeshuis vormde ook het kader voor verschillende gratis toegankelijke tentoonstellingen. Publicaties. Via adrem realiseerde EROV een folder over het Groot Vleeshuis met een oplage van 3000 stuks, die bij de eindejaarspakketten werden gevoegd. Het Groot Vleeshuis is tevens opgenomen in de toeristische brochures van de stad Gent en van Toerisme Oost-Vlaanderen. hal. De combinatie van kleuren, geuren en smaken zorgden voor een zintuigelijke totaalbeleving. Gedurende de Floraliën was het Groot Vleeshuis dagelijks open van 10 tot 18 uur (14 tot 30 april). In de periode van de Gentse Feesten (17-26 juli), bleef het Groot Vleeshuis extra (lang) open om de vele bezoekers kennis te laten maken met Oost-Vlaamse streekproducten. Er was eveneens een kraam met Gandaham- en kaaskroketten. Vanzelfsprekend stond ook de Gentse waterzooi op de menukaart. Gedurende het weekend en op 21 juli was het Groot Vleeshuis open van 11 tot 3 uur en op de weekdagen van 13 tot 2 uur. Op 19, 20, 22 en 23 juli zorgde een jazzband voor live-muziek tussen 14 en 18 uur. Marketingacties. Marketingacties brachten de Oost-Vlaamse streekproducten het hele jaar door onder de aandacht van bedrijven en consumenten. Zo lanceerde het Groot Vleeshuis speciale pakketten als eindejaarscadeau en voor Secretaressedag. Het Groot Vleeshuis organiseerde in 2010 speciale acties ter gelegenheid van feesten en evenementen. In de periode van Valentijn, op Moederdag en op Vaderdag werden arrangementen samengesteld. Vanaf Valentijn tot eind februari kon de bezoeker kiezen voor een Valentijnsmenu of voor een groot ontbijt voor de prijs van een klein. Met Moederdag (9 mei) was er het Moederdagmenu en het Moederdagpakket. Op Vaderdag (13 juni) was er een combinatie van een Vaderdagbrunch met een gratis ticket voor een boottocht op de Gentse binnenwateren voor alle ingeschrevenen. Op 28 maart organiseerde het Groot Vleeshuis de Lentemarkt. Elf kramen met Oost-Vlaamse streekproducten presenteerden proevertjes aan de bezoekers. Wie die dag een ontbijt nam in het Groot Vleeshuis of het speciale Lentemenu koos, kreeg een aperitief van het huis aangeboden. Tijdens de Gentse Floraliën was het Groot Vleeshuis versierd met zeven bloemenzuilen met Gentse Azalea s, wat in het middeleeuwse kader een feeërieke sfeer creëerde; een waterval van kleuren midden de overvloed aan overheerlijke Oost-Vlaamse streekproducten. Ook hortensia s versierden de Het Groot Vleeshuis, promotiecentrum voor Oost-Vlaamse streekproducten, attractiever dan ooit. Ook voor kinderen (Sinterklaas bezoekt Groot Vleeshuis op 20 november 2010). 21

20 Op 25 september gaf UNIZO samen met EROV het officiële startschot van de Dag van de Klant in het Groot Vleeshuis. De aanwezige Oost-Vlaamse detailhandelaars kregen ook een stevig Oost-Vlaams ontbijt aangeboden. In de Week van de Smaak, organiseerde het Groot Vleeshuis op 19 november gratis kooksessies met Oost-Vlaamse streekproducten. Ook de intrede van de Sint in Gent op 20 november werd gevierd in het Groot Vleeshuis samen met 195 kinderen die een tekening hadden ingekleurd en ingezonden. Na afloop kregen ze een zakje met Oost-Vlaams lekkers mee. Tentoonstellingen. Door de centrale ligging en het prachtig middeleeuws kader biedt het Groot Vleeshuis een uniek platform voor culturele programma s. De locatie is gratis ter beschikking. In 2010 werden een hele reeks tentoonstellingen ingericht: Karen De Rycke, fototentoonstelling (7-21 maart); het Gents Openluchtatelier met tekeningen, schilderijen en beeldhouwwerken (24 april tot 2 mei); Martin Vanden Hende, fototentoonstelling met portretten uit Bulgarije en de dierenwereld (4 juni tot 11 juli), Kunst in de Vallei, groepering uit Merelbeke, tentoonstelling van schilderijen met verschillende thema s (24 augustus tot 12 september), Artevelde Hogeschool, studenten uit de grafische vormgeving met zeefdrukken mens en gebouw (19 november tot einde 2010). Ontwikkeling van promotieacties en imagovorming OOST-VLAAMSE STREEKPRODUCTEN OP ACCENTA De Economische Raad voor Oost-Vlaanderen nam voor de zeventiende maal deel met een groepsstand met Oost- Vlaamse streekproducten op Accenta 2010 in Flanders Expo van 11 tot 19 september. Op de groepsstand van 270 m² was er 100 m² voorbehouden voor het verbruikersterras. De toog met Oost-Vlaamse streekbieren en frisdranken werd aangevuld met een O de Flander druppelkot. Elke dag was er een jeneverstokerij die het druppelkot uitbaatte waar bezoekers Oost-Vlaamse graanjenevers konden proeven voor slechts 1 euro. Men kon niet alleen Oost-Vlaamse streekproducten kopen, maar ze ook eerst proeven met het gebruikelijke bonnetjessysteem. Op zondag 12 september nodigde EROV alle leden van zijn netwerk uit voor een receptie met Oost-Vlaamse streekproducten. Tijdens deze editie maakte EROV ook promotie voor de Gentse Azalea, eveneens een Oost-Vlaams streekproduct. Een megavogelkooi met een reuzenpot vol bloeiende Gentse mini-azalea s Belfleurkens van het bedrijf Kris Floré fleurde de stand op. Op 16 september ging ook het netwerkevenement van het EROV-seminarie voor het Adviesplatform Detailhandel door. Op dit evenement presenteerde EROV de derde editie van het jaarlijks rapport KMO en zelfstandig ondernemen in Oost- Vlaanderen. SUBSIDIËRING VAN PROMOTIEACTIVITEITEN VOOR OOST-VLAAMSE STREEKPRODUCTEN Met het provinciaal reglement Subsidiëring promotieactiviteiten streekproducten worden initiatieven ondersteund, die Oost-Vlaamse streekproducten promoten. Tot deze subsidieerbare producten behoren streekproducten uit tuinbouw, voedingsproductie, fabricatie van meubelen of textiel- en kledingnijverheid. In het budgetjaar 2010 werden 25 aanvraagdossiers positief geadviseerd voor een betoelaging. In overeenstemming met het reglement kan per dossier 50% worden betoelaagd met een maximum van per dossier. Voor een initiatief waarbij meerdere sectoren elkaar promotioneel versterken, ligt het maximum percentage hoger, namelijk op 60% (met een maximum van per dossier). Die 25 dossiers samen konden voor maximaal betoelaagd worden. De totale subsidie voor 2010 was echter geplafonneerd op euro. Dit betekent dat voor elk aanvraagdossier een pro rata vermindering van zestien procent werd toegepast. DAG VAN DE ECHTE SMAAK Op 16 september 2010 organiseerde EROV in een volledige zijhal van Flanders Expo te Gent de Dag van de echte Smaak: een innovatieve streekproducten-smaakbeurs binnen de jaarbeurs Accenta. Op één dag was een staalkaart te zien van de Vlaamse en Nederlandse top 50 van de hoeve- en streekproducten. Regionaal karakter, kleinschalige verspreiding, geringe marktbekendheid, innovatief element en een product hebben waar een verhaal achter steekt, waren de beslissende selectiecriteria voor deelname aan deze Dag van de echte Smaak. De smaakbeurs richtte zich zowel tot de professionele keukens als tot andere geïnteresseerden die op zoek waren naar nieuwe en interessante producten. In de voormiddag was er een B2B evenement (producenten en horeca) en vanaf 12 uur kon het grote publiek kennismaken met het aanbod van innovatieve streekproducten en kookdemonstraties volgen op basis van de aanwezige streekproducten. Deze dag werd ondersteund door Accenta, met o.m. een promotionele inlassing in het Accenta-plan, verspreid op exemplaren. De eerste aankondiging van de Dag van de echte Smaak verscheen in het magazine Smaak (editie april), dat eveneens deelnam aan de beurs met een infostand. De 50 aanwezige standhouders kwamen uit verschillende provincies: 25 uit Oost-Vlaanderen, elf uit West-Vlaanderen, acht uit Limburg, drie uit Vlaams-Brabant en drie uit Maastricht. EROV richtte deze Dag van de echte Smaak in binnen het project Groeikans Grensoverschrijdend ruraal ondernemerschap economische impulsen geven is kansrijk voor het platteland dat werd ingediend binnen Interreg IV a grensregio Vlaanderen-Nederland door coördinator Centrale van Landelijke gilden vzw. Het project startte op 1 april 2009 en gaat door tot 31 maart Het project is een grensregiobreed samenwerkingsverband waarin 25 partners, waaronder EROV, participeren. EROV spitst zich vooral toe op de bijdragen tot de verbetering van afzet- en distributiesystemen. 22