Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning en Jeugdhulp

Transcriptie

1 Beleidsregels maatschappelijke ondersteuning en Jeugdhulp 2015 Vastgesteld door het college van burgemeester en wethouders op 17 december 2014

2

3 Inhoudsopgave Inhoudsopgave 1 Inleiding Context Uitgangspunten nieuwe werkwijze Inwerkingtreding en intrekking oude beleidsregels Leeswijzer Afwegingskader en kwaliteitseisen Afwegingskader Algemene afwegingscriteria: Bijzondere criteria maatwerkvoorziening algemene dagelijkse levensverrichtingen: Bijzondere criteria maatwerkvoorziening begeleiding, beschermd wonen en opvang Specifiek voor Jeugdhulp: Bijzondere criteria bij toewijzen van een voorziening voor een jeugdige via een rechter of (jeugd)arts Bijzondere criteria bij het verstrekken van een pgb Kwaliteitseisen Pgb ZiN Financiën Budget pgb De wijze van betaling van het pgb Eigen bijdrage Algemene voorzieningen Individuele voorzieningen Overige bepalingen Afschrijvingstermijnen Afschrijvingsschema meerwaarde na woningaanpassing Afschrijvingstermijnen hulpmiddelen Vertrouwenspersoon Beëindigingsgronden Terugvordering pgb in geval van fraude, onjuiste of onvolledige informatieverstrekking Klachtenregeling Bijlage Bijlage 1. Gebruikelijke zorg en algemeen gebruikelijke voorzieningen Gebruikelijke zorg Algemene en gebruikelijke voorzieningen... 17

4

5 1 Inleiding 1.1 Context Vanaf 2015 is de gemeente vanuit de Jeugdwet, de Wmo 2015 en de Participatiewet verantwoordelijk voor nieuwe taken op het gebied van de jeugdzorg, maatschappelijke ondersteuning en werk en inkomen. De gemeenteraad heeft op 22 oktober 2014 de verordeningen van de Jeugdwet, de Wmo 2015 en de Participatiewet vastgesteld. Beleidsregels zijn een verlengstuk van verordeningen. De beleidsregels bieden handvatten voor uitvoering van de verordeningen. Hoewel de gemeente verantwoordelijk wordt voor de nieuwe taken voor deze drie wetten, zijn deze beleidsregels alleen opgesteld voor de uitvoering van de Jeugdwet en de Wmo. De Participatiewet heeft een ander karakter. Daarom is voor de uitvoering van de (verordeningen) Participatiewet een parallel traject gekozen. Hoewel maatwerk de basis is bieden deze beleidsregels de richtlijnen ter ondersteuning van een zorgvuldige afweging en procedure. Op deze manier wordt geborgd dat er sprake is van een zorgvuldige toegangsprocedure waarbij willekeur wordt voorkomen. Dit zou steeds tot de juiste beslissing moeten leiden: ondersteuning waar ondersteuning nodig is. Er zijn een aantal grote verschillen met de oude wetten. De belangrijkste is dat in de oude wetten een compensatie- of zorgplicht was opgenomen. Deze is in de nieuwe Jeugdwet en Wmo getransformeerd naar een verplichting om maatwerk te leveren. Daarbij hoort ook een nieuwe werkwijze, die ook bekend is geworden onder de naam De kanteling. Hierbij wordt gewerkt volgens de volgende uitgangspunten. 1.2 Uitgangspunten nieuwe werkwijze Er dient een zorgvuldige toegangsprocedure doorlopen te worden om de hulpvraag van de belanghebbende, zijn behoeften en de gewenste resultaten helder te krijgen. Hierbij wordt een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de belanghebbende. Daarbij wordt achterhaald wat de belanghebbende op eigen kracht, met gebruikelijke zorg 2, mantelzorg of met hulp van zijn sociaal netwerk dan wel door het verrichten van maatschappelijk nuttige activiteiten kan doen om zijn zelfredzaamheid en participatie te handhaven of verbeteren, dan wel het zorgend en probleemoplossend vermogen van het gezin te versterken. Als dit geen oplossing biedt voor de behoefte van de belanghebbende wordt beoordeeld of zo nodig met gebruikmaking van een algemene voorziening kan worden volstaan, of een maatwerkvoorziening nodig is. En er wordt beoordeeld of sprake is van een voorliggende of andere voorziening die niet onder de reikwijdte van de Wmo 2015 of Jeugdwet valt. In de verordeningen Jeugdhulp en Maatschappelijke ondersteuning is de procedure vastgelegd. Een maatwerkvoorziening voor noodzakelijke zorg- of ondersteuningsvragen kan bestaan uit diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen, opvoedondersteuning, specialistische jeugdhulp en andere maatregelen die eraan kunnen bijdragen dat mensen zelfstandig kunnen functioneren in / deelnemen aan de samenleving. Ook datgene dat nodig is om de mantelzorger van de belanghebbende te ondersteunen bij het verlenen van mantelzorg of om deze (tijdelijk) te ontlasten in een situatie van (dreigende) overbelasting, kan onderdeel uitmaken van een maatwerkvoorziening. De belanghebbende kan (samen met de cliëntondersteuner 3 ) een voorzieningenarrangement samenstellen om te bereiken dat mensen goed kunnen leven op Texel. 2 Zie bijlage 1 voor voorbeelden van gebruikelijke zorg. 3 De Clientondersteuner geeft informatie, advies en laagdrempelige cliëntondersteuning aan iedereen met een lichamelijke beperking, een verstandelijke beperking, een chronische ziekte, een vorm van autisme, niet-aangeboren hersenletsel, en voor mantelzorgers, familie of andere betrokkenen. Clientondersteuning wordt op Texel door MEE geleverd. 5/19

6 1.3 Inwerkingtreding en intrekking oude beleidsregels De beleidsregels maatschappelijke ondersteuning en jeugdhulp treden in werking op 1 januari Op dat moment worden de beleidsregels maatschappelijke ondersteuning 2012 ingetrokken. 1.4 Leeswijzer De Wmo 2015, de Jeugdwet en de verordeningen leggen veel bevoegdheden bij het college. De uitvoering hiervan zal echter in de regel namens het college gedaan worden (in mandaat) door het sociaal team. Waar in de verordeningen en in de wet het college staat, kan het college deze bevoegdheid namelijk mandateren aan ondergeschikten dan wel niet-ondergeschikten op grond van de algemene regels van de Algemene wet bestuursrecht. Daar waar in deze beleidsregels het college is genoemd zal dit in de regel gelezen kunnen worden als het sociaal team. Zij behandelen de zorg- en ondersteuningsvragen namens het college van burgemeester en wethouders. Deze beleidsregels zijn opgesteld voor zorg- en ondersteuningsvragen op het gebied van de Wet maatschappelijke ondersteuning en de Jeugdwet. In sommige gevallen kennen deze twee wetten belangrijke verschillen. Bijvoorbeeld als het gaat om de voorwaarden en kwaliteitseisen. In deze gevallen is daarom nadrukkelijk onderscheid gemaakt tussen deze twee wetten. Daar waar dat niet het geval is gelden de beleidsregels voor alle zorg- en ondersteuningsvragen op het gebied van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning. Toelichting op enkele begrippen: Beschikking een formele bevestiging van het college voor de inzet van individuele of maatwerk voorziening(en). Individuele voorziening een voorziening vanuit de Jeugdwet waarvoor een beschikking van het college nodig is. Goedkoopst adequate voorziening adequaat gaat over een kwalitatief goede en het best bij de ondersteuningsbehoefte passende voorziening. Wanneer er meerdere adequate voorzieningen beschikbaar zijn, wordt vervolgens naar de prijzen van deze voorziening gekeken en wordt de goedkoopste van deze adequate voorzieningen gekozen. Maatwerkvoorziening een Wmo voorziening of combinatie van voorzieningen die gebaseerd is / zijn op de specifieke behoeften en mogelijkheden van de belanghebbende. Persoonlijk plan in het geval van jeugdhulp kan ook gesproken worden van een familie plan. In dit plan kunnen de eigen behoeften en mogelijkheden door de cliënt worden beschreven. Voor dit plan kan gebruik worden gemaakt van de onderwerpen die in het gesprek aan de orde komen (zie daarvoor artikel 7 van de verordening Jeugdhulp, of artikel 5 van verordening maatschappelijke ondersteuning 2015). Wanneer sprake is van een pgb bevat dit een plan van de belanghebbende over de manier waarop hij zijn pgb wil inzetten. Wettelijk vertegenwoordiger een wettelijk vertegenwoordiger handelt uit naam van een ander omdat die ander daar zelf niet toe in staat is. In het geval van jongeren onder de 18 zijn dit vaak de ouders of voogd. Als een volwassene zelf zijn belangen niet kan behartigen, bijvoorbeeld door een verstandelijke beperking of een psychische aandoening, kan er ook een wettelijk vertegenwoordiger zijn, bijvoorbeeld familieleden, een bewindvoerder, mentor of curator. 6/19

7 Beleidsregels Jeugd en Wmo 2 Afwegingskader en kwaliteitseisen 2.1 Afwegingskader Wanneer een belanghebbende een ondersteuningsvraag meldt bij het college onderzoekt het college samen met de belanghebbende - en waar nodig en mogelijk met zijn ouder(s), mantelzorger of wettelijk vertegenwoordiger - op welke manier de belanghebbende geholpen kan worden. Daarbij wordt een zorgvuldige afweging gemaakt met behulp van de volgende kaders Algemene afwegingscriteria: 1. De hulp of ondersteuningsvraag valt binnen de reikwijdte van de Jeugdwet of Wet maatschappelijke ondersteuning De belanghebbende staat ingeschreven in het GBA van Texel en woont het grootste deel van het jaar op Texel. 3. Allereerst beoordeelt het college in het gesprek en het onderzoek samen met de belanghebbende of een oplossing kan worden gevonden op eigen kracht, met ondersteuning van mantelzorg of hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk. 4. Vervolgens beoordeelt het college in het gesprek en het onderzoek of een oplossing kan worden gevonden door gebruikmaking van algemene of gebruikelijke voorzieningen. Zie voor een lijst met voorbeelden van gebruikelijke voorzieningen bijlage Daarna beoordeelt het college of er sprake is van gebruikelijke zorg. Zie voor een lijst met voorbeelden bijlage Het college beoordeelt of er sprake is van een voorliggende of andere voorziening die niet onder de reikwijdte van de Wmo 2015 of Jeugdwet valt. 7. Als al het voorafgaande niet geleid heeft tot een oplossing van het probleem, zal het college samen met de belanghebbende onderzoeken of een maatwerkvoorziening of individuele voorziening nodig is. 8. Het college houdt rekening met de belangen van mantelzorgers. In geval van dreigende overbelasting kan een voorziening aan de mantelzorger worden toegekend. 9. De hulp kan door het college worden toegekend in natura of in de vorm van een persoonsgebonden budget. 10. Wanneer er meerdere oplossingen mogelijk zijn wordt gekozen voor de goedkoopst adequate voorziening Bijzondere criteria maatwerkvoorziening algemene dagelijkse levensverrichtingen: 1. Voor het vaststellen van de mate van zelfredzaamheid beoordeelt het college, al dan niet na advies van (medisch) specialist, in hoeverre iemand in staat is tot: a. het uitvoeren van de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen; en/of b. het voeren van een gestructureerd huishouden. 2. Voor hulpmiddelen en woningaanpassing is het criterium dat de voorzieningen langdurig noodzakelijk zijn en passende ondersteuning bieden van de beperkingen van de belanghebbende. 3. Uitgangspunt is dat iedereen eerst zelf zorg dient te dragen voor een geschikte woning. Daarbij mag er van uit worden gegaan dat rekening wordt gehouden met bekende beperkingen, ook wat betreft de toekomst. 4. Het college beoordeelt of de beperkingen waardoor de belanghebbende niet in staat is de noodzakelijke algemene dagelijkse levensverrichtingen uit te voeren, ook gecompenseerd kunnen worden via een verhuizing. 5. Indien er sprake is van een plotseling optredende situatie en het noodzakelijk is om te verhuizen naar bijvoorbeeld een aangepaste woning, kan de gemeente een verhuiskostenvergoeding verstrekken. Als de verhuizing te verwachten of te voorspellen was, wordt in principe geen verhuiskostenvergoeding toegekend. 7/19

8 6. Woonsituaties die niet zijn gericht op een permanent zelfstandig hoofdverblijf zijn uitgesloten van woningaanpassing. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om tweede woningen, vakantiewoningen, recreatiewoningen en pensions. 7. Bij een aanvraag van een mantelzorgwoning zijn de betrokkenen in eerste instantie zelf (financieel) verantwoordelijk voor het hebben van een woning. Uitgangspunt is dat de woonkosten van de mantelzorger ook in een nieuwe situatie aan het wonen besteed kunnen worden. 8. Voordat overgegaan wordt tot een woninguitbouw, beoordeelt het college of ook in de behoefte kan worden voorzien door een inpandige woningaanpassing. 9. Uitgangspunt van een woninguitbouw is dat deze herbruikbaar is. 10. Specifiek op gehandicapten en ouderen gerichte woongebouwen zijn uitgesloten van woningaanpassingen in gemeenschappelijke ruimten. Gezien de aard van het soort gebouw mag verondersteld worden dat bepaalde voorzieningen standaard aanwezig zijn. 11. Wanneer de woningaanpassing tot waardestijging van de woning leidt, dient deze meerwaarde aan de gemeente worden terugbetaald indien de woning binnen 10 jaar na de woningaanpassing wordt verkocht. Zie paragraaf Voor hulpmiddelen worden afschrijvingstermijnen gehanteerd. Zie paragraaf Bijzondere criteria maatwerkvoorziening begeleiding, beschermd wonen en opvang 1. Bij beschermd wonen en opvang gaat het om het bieden van onderdak en begeleiding aan personen die (tijdelijk) niet in staat zijn zich op eigen kracht te handhaven in de samenleving. 2. Wanneer wordt vastgesteld dat iemand (blijvend of tijdelijk) niet in staat is zich op eigen kracht in de samenleving te handhaven, is er aanleiding voor de gemeente om die persoon te ondersteunen Specifiek voor Jeugdhulp: Bijzondere criteria bij toewijzen van een voorziening voor een jeugdige via een rechter of (jeugd)arts 1. Het college kent een individuele voorziening toe voor de jeugdige wanneer daarvoor een verwijzing is afgegeven via de rechter of (jeugd)arts Bijzondere criteria bij het verstrekken van een pgb 1. Het college beoordeelt of de belanghebbende, jeugdige of zijn ouders overtuigend kunnen motiveren waarom zij gebruik willen maken van een pgb. 2. Voor Jeugdhulp geldt daarbij specifiek dat gemotiveerd moet worden waarom de individuele voorziening die door een aanbieder wordt geleverd, niet passend wordt geacht. 3. Het college moet ervan overtuigd zijn dat de belanghebbende of diens wettelijke vertegenwoordiger met het pgb om kan gaan. Afwijzing van het pgb kan bijvoorbeeld plaatsvinden wanneer: a. Het een kortdurende indicatie betreft; b. de belanghebbende handelingsonbekwaam is; c. de belanghebbende als gevolg van dementie, een verstandelijke handicap of ernstige psychische problemen onvoldoende inzicht heeft in de eigen situatie; d. er sprake is van verslavingsproblematiek; e. er sprake is van schuldenproblematiek; f. er in het verleden misbruik is gemaakt van het PGB; 4. Het college beoordeelt of de ondersteuning in redelijkheid geschikt is voor het doel waarvoor het pgb is verstrekt. 5. Specifiek voor het pgb bij jeugdhulp geldt daarnaast dat minderjarigen die een kinderbeschermingsmaatregel of jeugdreclassering hebben gekregen, of jeugdigen die zijn opgenomen in een gesloten accommodatie met een machtiging, niet in aanmerking komen voor een pgb. 6. het college moet ervan overtuigd zijn dat de hulp of ondersteuning die met het pgb wordt ingekocht van goede kwaliteit is. 8/19

9 Beleidsregels Jeugd en Wmo 7. Het staat de belanghebbende vrij een duurdere voorziening in te kopen dan de goedkoopst adequate voorziening. De meerkosten ten opzichte van de goedkoopst adequate voorziening komen voor rekening van de belanghebbende. 8. Voor ondersteuning door mensen uit het sociaal netwerk van de belanghebbende gelden aparte tarieven. Zie voor de tarieven ook hoofdstuk 3: financiën. 2.2 Kwaliteitseisen Pgb Bijzondere kwaliteiteseisen voor Jeugdhulp Er geldt een zelfstandig kwaliteitsregime voor alle aanbieders van jeugdhulp. De reden hiervoor is dat het begrip jeugdhulp het brede spectrum omvat van lichtere vormen van jeugdhulp tot aan zware vormen van geestelijke gezondheidszorg en jeugdhulp die ingezet wordt in het kader van kinderbeschermingsmaatregelen en jeugdreclassering. De wetgever acht een aantal kwaliteitseisen zo fundamenteel dat deze in de Jeugdwet uniform zijn vastgelegd. De volgende kwaliteitseisen gelden voor alle professionele jeugdhulpaanbieders: de norm van verantwoorde hulp, inclusief de verplichting om geregistreerde professionals in te zetten; gebruik van een hulpverleningsplan of plan van aanpak als onderdeel van verantwoorde hulp; systematische kwaliteitsbewaking door de jeugdhulpaanbieder; verklaring omtrent het gedrag (VOG) voor alle medewerkers van een jeugdhulpaanbieder, uitvoerders van kinderbeschermingsmaatregelen of jeugdreclassering; de verplichte meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling; de meldplicht calamiteiten en geweld; verplichting om de vertrouwenspersoon 4 in de gelegenheid te stellen zijn taak uit te oefenen Bijzondere kwaliteitseisen voor ondersteuning vanuit de Wmo De kwaliteitseisen die gelden voor de ingekochte ondersteuning in natura kunnen niet 1 op 1 worden toegepast op het pgb. Bij het beoordelen van de kwaliteit weegt de gemeente mee of de diensten, hulpmiddelen, woningaanpassingen en andere maatregelen in redelijkheid geschikt zijn voor het doel waarvoor het persoonsgebonden budget wordt verstrekt. Dit kan door van de aanvrager te vragen deze inzichtelijk te maken. Bijvoorbeeld in een persoonlijk plan, waar hij zijn ondersteuning zal inkopen, op welke manier deze ondersteuning bijdraagt aan zijn participatie en zelfredzaamheid en hoe de veiligheid, doeltreffendheid en cliëntgerichtheid van de ondersteuning is gewaarborgd. De gemeente is vrij in de manier waarop zij hier invulling aan geeft. Zo kan een gemeente periodiek in gesprek gaan met de budgethouder over de behaalde resultaten met het pgb of (steekproefsgewijs) toezicht houden op de daaraan verbonden voorwaarden, waaronder de vraag of de ingekochte ondersteuning aan de kwaliteitseisen voldoet Aanvullende voorwaarden bij inzet van iemand uit het sociaal netwerk De belanghebbende kan de wens uitspreken om zijn sociale netwerk of mantelzorger(s) in te zetten. In navolging van de regering is de gemeente van mening dat de beloning van het sociale netwerk in elk geval beperkt moet blijven tot die gevallen waarin het de gebruikelijke hulp overstijgt en dit aantoonbaar tot betere en effectievere ondersteuning leidt. Zie voor voorbeelden van gebruikelijke hulp bijlage 1. Tot het sociale netwerk worden personen gerekend uit de huiselijke kring en andere personen met wie iemand een sociale relatie onderhoudt. Bij deze laatste groep kan gedacht worden aan familieleden die niet in hetzelfde huis wonen, buren, vrienden, kennissen, etc Controle Periodiek zal het college toetsen of de gegeven ondersteuning of jeugdhulp (nog steeds) goed aansluit bij de behoefte van de belanghebbende, en of deze ondersteuning efficiënt is. 4 Zie paragraaf 4.2 9/19

10 In het persoonlijk plan of familiegroepsplan zullen afspraken worden gemaakt over de verantwoording van het pgb ZiN De kwaliteitseisen voor ZiN zijn opgenomen in de raamovereenkomsten die met de aanbieders van Zorg in Natura zijn afgesloten. 10/19

11 3 Financiën 3.1 Budget pgb 1. Het budget voor een pgb is: a. gebaseerd op een door de belanghebbende (of bij minderjarigen de ouders) opgesteld plan over hoe hij het pgb gaat besteden; b. toereikend om (een) effectieve en kwalitatief goede individuele voorziening(en) in te kopen; c. Bij de inzet van het pgb voor zorg of ondersteuning door professionals 80% van de kostprijs van de goedkoopste maatwerkvoorziening in natura. Het college beoordeelt iemand als professional als deze beschikt over de benodigde diploma s. d. Bij de inzet van het pgb door anderen (bijvoorbeeld door studenten, ZZP ers zonder diploma) of door iemand uit de familie of het sociaal netwerk is dit bedrag maximaal 80% van de kostprijs van de maatwerkvoorziening in natura. e. Wanneer de ondersteuning wordt geleverd door een professional uit het sociaal netwerk van de belanghebbende geldt lid c boven d. Op basis van tussentijdse verantwoording en/of contact met de budgethouder, kan het pgb-budget tussentijds worden aangepast De wijze van betaling van het pgb Gemeenten maken het pgb niet meer rechtstreeks over op de rekening van de belanghebbende, maar op de rekening van de Sociale Verzekeringsbank (SVB). De SVB betaalt uit dit budget de rekeningen die de belanghebbende indient voor de geleverde ondersteuning. De niet bestede bedragen worden door de SVB na afloop van het kalenderjaar of de ondersteuningsperiode terugbetaald aan de gemeente. Alleen wanneer het om een eenmalige betaling gaat voor een (vervoers)hulpmiddel of woningaanpassing, kan de gemeente het pgb nog direct aan de dienstverlener betalen 5. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) is de uitvoerder van volksverzekeringen in Nederland. In opdracht van de overheid verzorgt de SVB de uitbetaling van de kinderbijslag, het AOW-pensioen en de nabestaandenuitkering Anw en geeft burgers informatie over sociale regelingen. Het Servicecentrum PGB is een apart kantoor van de SVB dat ondersteuning en advies biedt aan mensen met een persoonsgebonden budget (pgb). In de Wmo 2015 en in de Jeugdwet is voor pgb s het trekkingsrecht via de Sociale Verzekeringsbank Bank (SVB) als verplichting vastgelegd. Pgb-houders kunnen bij het Servicecentrum PGB terecht voor onder andere hulp bij de salarisadministratie, vergoeding van loondoorbetaling wanneer een zorgverlener ziek wordt, hulp bij schade en conflict en het verantwoorden van hun budget via Mijn PGB. 3.2 Eigen bijdrage Algemene voorzieningen Aanbieders van algemene voorzieningen kunnen een kleine eigen bijdrage vragen. Deze zal in ieder geval nooit hoger zijn dan de kostprijs van de voorziening Individuele voorzieningen Specifiek voor de eigen bijdrage van jongeren tot 18 jaar geldt In de meeste gevallen is er voor voorzieningen voor jongeren vanuit de Jeugdwet geen eigen bijdrage. 5 Dit kan in ieder geval nog in 2015, of dat daarna ook nog mogelijk blijft is op dit moment nog onbekend. 11/19

12 Daarop is een uitzondering. Als een kind buiten het eigen gezin wordt verzorgd en opgevoed, of als het kind voor een dagdeel buitenshuis verblijft, dan wordt er een ouderbijdrage geheven. Ouders maken namelijk minder kosten omdat het kind een deel van de dag of een etmaal niet meer thuis woont. En ouders hebben een wettelijke onderhoudsplicht voor hun kind. Een ouderbijdrage is verschuldigd voor alle jeugdhulp waarbij sprake is van verblijf buiten het gezin (gedurende een etmaal of een dagdeel). Bij voogdij en crisisplaatsing wordt geen ouderbijdrage geheven. De hulpmiddelen en rolstoelen voor jongeren blijven onder de Wmo vallen. Gemeenten mogen daarvoor geen eigen bijdrage vragen aan jongeren tot 18 jaar. Voor cliënten vanaf 18 jaar vervalt deze vrijstelling. Woningaanpassingen voor jeugdigen onder de 18 die thuis wonen, blijven eveneens onder de Wmo. Voor woningaanpassingen mag wel een eigen bijdrage worden gevraagd De hoogte van de eigen bijdrage In het uitvoeringsbesluit Wmo 2015 en het uitvoeringsbesluit Jeugdwet die door het rijk zijn vastgesteld, zijn de maximale eigen bijdragen vastgesteld. Het college sluit aan bij de daarin genoemde eigen bijdragen. Voor Texelaars met een laag inkomen geldt dat ze gebruik kunnen maken van de zogenaamde minimaregelingen uit het minimabeleid. 12/19

13 4 Overige bepalingen 4.1 Afschrijvingstermijnen Afschrijvingsschema meerwaarde na woningaanpassing Woningaanpassingen worden binnen 10 jaar afgeschreven. Wanneer de woning meer waard wordt door de woningaanpassing en de woning binnen 10 jaar wordt verkocht dient (een deel van deze) meerwaarde terug te worden betaald. De meerwaarde van de woning, die door woningaanpassing is veroorzaakt, dient volgens het volgende afschrijvingsschema te worden terugbetaald: a. Voor het 1e jaar 100% van de meerwaarde b. Voor het 2e jaar 90% van de meerwaarde c. Voor het 3e jaar 80% van de meerwaarde d. Voor het 4e jaar 70% van de meerwaarde e. Voor het 5e jaar 60% van de meerwaarde f. Voor het 6e jaar 50% van de meerwaarde g. Voor het 7e jaar 40% van de meerwaarde h. Voor het 8e jaar 30% van de meerwaarde i. Voor het 9e jaar 20% van de meerwaarde j. Voor het 10e jaar 10% van de meerwaarde Hierbij wordt gemeten vanaf het moment dat de woningaanpassing gereed is Afschrijvingstermijnen hulpmiddelen. De afschrijvingstermijn voor hulpmiddelen is 7 jaar. 4.2 Vertrouwenspersoon Alle jongeren, (pleeg)kinderen, (pleeg- en groot)ouders en verzorgers die contact hebben met een instelling voor jeugdzorg kunnen een beroep op een onafhankelijke vertrouwenspersonen. Het Advies- en Klachtenbureau Jeugdzorg (AKJ) is een onafhankelijke organisatie van vertrouwenswerk. Zij voert in opdracht van alle gemeenten onder regie van de VNG de landelijke functie van vertrouwenspersoon uit. De vertrouwenspersonen staan naast de cliënten. Het uitgangspunt is dat de betrokkenen er samen uitkomen op het moment dat er sprake is van vragen over (rechts)positie, en/of problemen en klachten over het functioneren van jeugdzorgorganisaties (rechtsopvolgers van Bureaus Jeugdzorg, jeugdhulp, Veilig Thuis, Raad voor de Kinderbescherming of wijkteams). Op het moment dat er niet gezamenlijk een oplossing wordt bereikt kan er door cliënt een officiële klacht worden ingediend bij de betrokken organisatie of gemeente. 4.3 Beëindigingsgronden De voorziening wordt beëindigd op verzoek van de belanghebbende, of wanneer: belanghebbende/ de budgethouder verhuist naar een andere gemeente; belanghebbende/ de budgethouder overlijdt; de indicatieperiode of geldigheidsduur is verstreken; de belanghebbende/ de budgethouder aangeeft dat zijn situatie is veranderd en (de gemeente) vaststelt dat de voorziening niet meer voldoet; de budgethouder geen verantwoording aflegt; de budgethouder zijn PGB laat omzetten in ZIN of andersom. 4.4 Terugvordering pgb in geval van fraude, onjuiste of onvolledige informatieverstrekking Er kunnen zich situaties voordoen waarbij een belanghebbende met opzet onjuiste of onvolledige gegevens 13/19

14 heeft verstrekt. Bij heroverweging kan dan blijken dat de juiste gegevens tot een andere beslissing zou hebben geleid. In deze situatie kan het college van de belanghebbende en van degene die daaraan opzettelijk zijn medewerking heeft verleend, geheel of gedeeltelijk het ten onrechte ontvangen pgb opeisen. 4.5 Klachtenregeling In de verordening en raamovereenkomsten is geborgd dat de aanbieders de eerste aanspreekpunten zijn voor klachten over de zorg en ondersteuning. Komen de belanghebbende en aanbieder er samen niet uit dan kan de belanghebbende samen met het college (en de cliëntondersteuner) kijken welke stappen het best gezet kunnen worden. Heeft de belanghebbende een klacht over de gemeente, dan kan een klacht worden ingediend conform de gemeentelijke klachtenregeling. Is de belanghebbende het niet eens met de beschikking, dan kan hij daartegen bezwaar maken. 14/19

15 Bijlage Bijlage 1. Gebruikelijke zorg en algemeen gebruikelijke voorzieningen Protocollen zoals het protocol gebruikelijke zorg worden al jaren door gemeenten toegepast bij de verstrekking van huishoudelijke hulp. Voor een beschrijving van gebruikelijke zorg sluiten we aan bij de door het CIZ ontwikkelde protocol gebruikelijke zorg. Dit protocol wordt reeds binnen de huidige AWBZ gehanteerd en door veel gemeenten ook voor de hulp bij het huishouden in de Wmo. Zie daarvoor ook Hierna worden een vrij uitgebreide beschrijving en richtlijnen gegeven van gebruikelijke zorg en gebruikelijke voorzieningen. Dit laat onverlet dat - zoals in de inleiding reeds is geformuleerd maatwerk steeds leidend is. Gebruikelijke zorg Bij gebruikelijke zorg gaat het om de normale, dagelijkse zorg die partners, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten geacht worden elkaar onderling te bieden. Wanneer sprake is van gebruikelijke zorg wordt in principe geen maatwerkvoorziening of individuele voorziening voor zorg of ondersteuning gegeven. Ook mensen uit het sociaal netwerk van de belanghebbende kunnen ondersteuning bieden als er (even) ondersteuning nodig is. Het hangt af van de sociale relatie welke zorg mensen elkaar bieden. Hoe intiemer de relatie, des te meer zorg mensen elkaar geven. Als het gebruikelijk is dat mensen in een bepaalde relatie elkaar zorg bieden, bijvoorbeeld ouders aan hun kinderen, dan wordt daar rekening mee gehouden bij de zorg- of ondersteuningsvraag. Belangrijke uitgangspunten Deze uitgangspunten en de paragrafen gebruikelijke zorg voor volwassenen en gebruikelijke zorg voor kinderen zijn afkomstig van het CIZ protocol gebruikelijke zorg en worden reeds enkele jaren gebruikt. Bij gebruikelijke zorg wordt een onderscheid gemaakt in kortdurende en langdurige situaties. Kortdurend: er is uitzicht op herstel. Het gaat hierbij over het algemeen over een periode van maximaal drie maanden. Langdurig: het gaat om chronische situaties waarbij naar verwachting de zorg langer dan drie maanden nodig zal zijn. Algemeen aanvaarde maatstaven: In kortdurende situaties (maximaal 3 maanden) wordt alle persoonlijke verzorging, begeleiding en verpleging aan kinderen door de gebruikelijke zorger geboden. In langdurige situaties is de zorg waarvan kan worden gezegd dat deze op basis van algemeen aanvaarde maatstaven door de sociale omgeving (ouders, partners, volwassen inwonende kinderen en andere volwassen huisgenoten) aan de belanghebbende moet worden geboden gebruikelijke zorg. Het bieden van een beschermende woonomgeving van ouders aan kinderen is tot een leeftijd van 17 jaar gebruikelijke zorg, zowel in kortdurende als langdurige situaties. Voor zover een partner, ouder, volwassen kind en/of andere volwassen huisgenoot overbelast is of dreigt te raken, wordt van hem geen gebruikelijke persoonlijke verzorging, verpleging en/of begeleiding verwacht, totdat deze dreigende overbelasting is opgeheven. Een kind is aangewezen op Jeugdhulp als het gaat om een chronische situatie, waarbij de gebruikelijke begeleiding in vergelijking tot gezonde kinderen van dezelfde leeftijdscategorie substantieel wordt overschreden. 15/19

16 Gebruikelijke zorg voor volwassenen Van partners wordt verwacht dat zij elkaar persoonlijke verzorging en / of begeleiding bieden als er sprake is van een kortdurende zorgsituatie (hierbij gaat het over het algemeen over een periode van maximaal drie maanden) met uitzicht op een dusdanig herstel van het gezondheidsprobleem en de daarmee samenhangende zelfredzaamheid van de belanghebbende, dat zorg of ondersteuning daarna niet langer nodig is. Als vanaf de start van de zorgsituatie duidelijk is dat de zorgsituatie een langdurig karakter heeft, is er geen sprake van gebruikelijke zorg. Als het gaat om een chronische situatie is de begeleiding van een volwassen belanghebbende gebruikelijke zorg wanneer die begeleiding naar algemeen aanvaarde maatstaven door partner, ouder, inwonend kind en/of andere huisgenoot in de persoonlijke levenssfeer onderling aan elkaar moet worden geboden. Het gaat hierbij in ieder geval om de volgende vormen van begeleiding aan een belanghebbende: Het geven van begeleiding aan een belanghebbende op het terrein van de maatschappelijke participatie. Het begeleiden van belanghebbende bij het normaal maatschappelijk verkeer binnen de persoonlijke levenssfeer zoals het bezoeken van familie/vrienden, huisarts, enzovoort. Het bieden van hulp bij of het overnemen van taken die bij een gezamenlijk huishouden horen, zoals het doen van de administratie. Dit kan worden overgenomen door een niet-beperkte huisgenoot wanneer die taak altijd door de nu beperkte belanghebbende werd uitgevoerd. Het leren omgaan van derden (familie/vrienden) met de belanghebbende is gebruikelijke zorg. Gebruikelijke zorg voor kinderen Voor kinderen geldt dat er een bandbreedte is in het normale ontwikkelingsprofiel. Ook tussen kinderen van dezelfde leeftijd zonder zorg-grondslag kan de omvang van de zorg (per dag) verschillen. Het ene kind is nu eenmaal gemakkelijker dan het andere kind. Gebruikelijke zorg bij kinderen kan activiteiten omvatten die niet standaard bij alle kinderen voorkomen. Van bovengebruikelijke zorg bij kinderen in chronische situaties is pas sprake wanneer de omvang van de zorg substantieel meer is dan bij een kind zonder zorg-grondslag van dezelfde leeftijd gemiddeld nodig heeft. Met substantieel wordt bij de functies Persoonlijke Verzorging, Verpleging en Begeleiding bedoeld een omvang van gemiddeld meer dan een uur per etmaal. Dit uur per etmaal is geen bovengebruikelijke zorg, maar hoort nog tot de gebruikelijke zorg. Bij de functie Verblijf gaat het om het bieden van een beschermende woonomgeving, die gezien de levensfase van het kind als gebruikelijke zorg van ouders aan kinderen moet worden aangemerkt. Bovengebruikelijke Begeleiding bij kinderen tot 3 jaar komt in de praktijk niet vaak voor (kinderen in deze leeftijd hebben volledige verzorging en begeleiding van een ouder nodig). Voor kinderen van 12 jaar of ouder geldt nog in het bijzonder dat geen gebruikelijke zorg van de ouder wordt verwacht wanneer het kind geen intieme Persoonlijke Verzorging of Verpleging wil ontvangen van de ouder. Kinderen vanaf 12 jaar hebben eigen beslisbevoegdheid wat betreft de lichamelijke integriteit. Richtlijnen ten aanzien van gebruikelijke zorg van ouders voor kinderen met een normaal ontwikkelingsprofiel in verschillende levensfasen van het kind: Kinderen van 0 tot 3 jaar Hebben bij alle activiteiten zorg van een ouder nodig; Ouderlijk toezicht is zeer nabij nodig; Zijn in toenemende mate zelfstandig in bewegen en verplaatsen; Hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling; Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en een passend pedagogisch klimaat wordt geboden. 16/19

17 Kinderen van 3 tot 5 jaar Kunnen niet zonder toezicht van volwassenen. Dit toezicht kan binnenshuis korte tijd op gehoorafstand (bijvoorbeeld de ouder kan de was ophangen in een andere kamer); Hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling; Kunnen zelf zitten, en op gelijkvloerse plaatsen zelf staan en lopen; Ontvangen zindelijkheidstraining van ouders/verzorgers; Hebben gedeeltelijk hulp en volledig stimulans en toezicht nodig bij aan- en uitkleden, eten en wassen, in en uit bed komen, dag- en nachtritme en dagindeling bepalen; Hebben begeleiding nodig bij hun spel en vrijetijdsbesteding; Zijn niet in staat zich zonder begeleiding in het verkeer te begeven; Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en een passend pedagogisch klimaat wordt geboden. Kinderen van 5 tot 12 jaar Kinderen vanaf 5 jaar hebben een reguliere dagbesteding op school, oplopend van 22 tot 25 uur per week; Kunnen niet zonder toezicht van volwassenen. Dit toezicht kan op enige afstand (bijvoorbeeld het kind kan buitenspelen in de directe omgeving van de woning als de ouder thuis is); Hebben toezicht nodig en nog maar weinig hulp bij hun persoonlijke verzorging; Hebben begeleiding en stimulans nodig bij hun psychomotorische ontwikkeling; Zijn overdag zindelijk, en s nachts merendeels ook; ontvangen zo nodig zindelijkheidstraining van de ouders/verzorgers; Hebben begeleiding van een volwassene nodig in het verkeer wanneer zij van en naar school, activiteiten ter vervanging van school of vrijetijdsbesteding gaan; Hebben een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en een passend pedagogisch klimaat wordt geboden. Kinderen van 12 tot 18 jaar Hebben geen voortdurend toezicht nodig van volwassenen; Kunnen vanaf 12 jaar enkele uren alleen gelaten worden; Kunnen vanaf 16 jaar dag en nacht alleen gelaten worden; Kunnen vanaf 18 jaar zelfstandig wonen; Hebben bij hun persoonlijke verzorging geen hulp en maar weinig toezicht nodig; Hebben tot 18 jaar een reguliere dagbesteding op school/opleiding; Hebben begeleiding en stimulans nodig bij ontplooiing en ontwikkeling (bijvoorbeeld huiswerk of het zelfstandig gaan wonen); Hebben tot 17 jaar een beschermende woonomgeving nodig waarin de fysieke en sociale veiligheid is gewaarborgd en een passend pedagogisch klimaat wordt geboden. Een verdere toelichting op gebruikelijke zorg kan gevonden worden in het protocol gebruikelijke zorg van het CIZ. Algemene en gebruikelijke voorzieningen In paragraaf 1.2 zijn de volgende uitgangspunten opgenomen voor de toegangsprocedure voor hulp en ondersteuning. Er dient een zorgvuldige toegangsprocedure doorlopen te worden om de hulpvraag van de belanghebbende, zijn behoeften en de gewenste resultaten helder te krijgen. Hierbij wordt een beroep gedaan op de eigen verantwoordelijkheid van de belanghebbende. Daarbij wordt achterhaald wat de belanghebbende op eigen kracht, met gebruikelijke zorg, mantelzorg of met hulp van zijn sociaal netwerk dan wel door het verrichten van maatschappelijk nuttige activiteiten kan doen om zijn zelfredzaamheid en participatie te handhaven of verbeteren, dan wel het zorgend en probleemoplossend vermogen van het gezin te versterken. Als dit geen oplossing biedt voor de behoefte van de belanghebbende wordt beoordeeld of zo nodig met gebruikmaking 17/19

18 van een algemene voorziening kan worden volstaan, of een maatwerkvoorziening nodig is. En er wordt beoordeeld of sprake is van een voorliggende of andere voorziening die niet onder de reikwijdte van de Wmo 2015 of Jeugdwet valt. Onder de algemeen gebruikelijke voorzieningen wordt het volgende verstaan. Een algemeen gebruikelijke voorziening is een voorziening die voldoet aan de volgende criteria: Het is niet speciaal bedoeld voor personen met een beperking; Het is verkrijgbaar in de reguliere handel; Het kan voor een persoon zonder beperkingen in een financieel vergelijkbare positie worden gerekend tot het normale aanschaffingspatroon. Een voorziening kan derhalve bestaan uit compensatie van noemenswaardige meerkosten ten opzichte van de algemeen gebruikelijke kosten die iemand voor de noodzakelijke voorziening moet maken. Zie voor de eigen bijdragen voor algemene en gebruikelijke voorzieningen paragraaf Enkele voorbeelden van algemeen gebruikelijke voorzieningen Een fiets met lage instap of met elektrische trapondersteuning is een goed voorbeeld van een algemeen gebruikelijke voorziening. Een dergelijke fiets wordt ook gebruikt door mensen zonder beperkingen (bijvoorbeeld door mensen die een lange afstand naar hun werk of school moeten fietsen), is gewoon bij de fietsenwinkel te koop is, duurder dan een gewone fiets maar is wel betaalbaar voor de meeste mensen. Algemene voorzieningen rond huis Boodschappenservice en/of bezorgdienst. Maaltijdvoorziening en/of Kant- en klaar maaltijden. Was- en strijkservice. Voor-, tussen- en naschoolse opvang. kinderopvang, opvang door grootouders De inzet van een glazenwasser. Hondenuitlaatservice. Diensten van vrijwilligers/vrijwilligersorganisaties. Kook- of andere cursussen. (Senioren)cafés of open eettafels. Gastouderopvang, kinderopvang, peuterspeelzalen. Gebruikelijke voorzieningen in huis Verstrekking voor de eerste zes maanden via de tijdelijke uitleen van zorgwinkels. Verhoogde toiletpotten Thermostaat kranen/ mengkranen (Elektrische) zonwering Losse airco units Keramische/inductie kookplaat Inrichten en stofferen van een nieuw te betrekken woning Aanleg centrale verwarming Losse douchestoelen en/of krukken Douchescherm, douchestang en/of douchegordijn Drempelhulp Automatische deuropeners voor garagedeuren Ophogen bestrating na verzakking Gebruikelijke vervoersvoorzieningen Verstrekking voor de eerste zes maanden via de tijdelijke uitleen van zorgwinkels Openbaar vervoer Stalling scootmobiel 18/19

19 Aanbrengen licht en/of elektriciteit in stalling voor de scootmobiel Aankoppelfiets voor kinderen Tandem (ook met hulpmotor) voor volwassenen Elektrische fiets/spartamet/fiets met lage instap Algemene uitleen bij pretparken, warenhuizen, etc. Auto (ook automaat of met cruise control) Criterium voorzienbaarheid Een bijzondere vorm van algemeen gebruikelijke voorzieningen gaat over de zogenaamde voorzienbaarheid. Een oudere die een aantal jaren ingeschreven staat voor een appartement of serviceflat en op het moment van verhuizing een verhuiskostenvergoeding op grond van de Wmo aanvraagt, had deze verhuizing kunnen zien aankomen en daarvoor kunnen reserveren. Dit criterium kan ook gelden bij aanvragen voor huishoudelijke hulp en bepaalde woningaanpassingen. Bij het ouder worden mag van mensen gevraagd worden dat zij anticiperen op beperkingen die te maken hebben met ouderdom en daarvoor geld reserveren. In sommige situaties is het echter zo dat de belanghebbende daartoe niet in staat is, bijvoorbeeld vanwege de hoogte van het inkomen of omdat er sprake is van een plotselinge ontstane situatie. In deze situaties kan de belanghebbende in aanmerking komen voor een vergoeding van de meerkosten voor de verhuizing. Het leveren van maatwerk is hierbij leidend. 19/19