De gouden schijnbeweging

Transcriptie

1 De gouden schijnbeweging Deze nieuwsbrief gaat niet over de befaamde nummer 14, El Flaco oftewel het orakel van het Nederlandse voetbal. Natuurlijk was mijn voetbalgod Johan Cruijff gezegend met een gouden schijnbeweging waarmee hij menig tegenstander op het verkeerde been zette. Nee, deze nieuwsbrief gaat over de schijnbeweging van het edelmetaal goud. De door ons getipte belegging voor het jaar 2016 verliest rap haar glans. Voor de Kerst van 2015 noemden wij goud de grote kanshebber. Onze timing had niet beter kunnen zijn, want vanaf 1 januari 2016 hebben de goudbeleggers een feestje te vieren. Waar de Nederlandse aandelenbelegger vrijwel het hele jaar beweegt op of rond de slotkoers van 2015, is de goudprijs vanaf begin dit jaar fors gestegen. De grafiek van de Gold Bullion Securities ETF, fysiek goud in euro s, toonde vrijwel vanaf de start een opgaande beweging. De eerste schaarbeweging gaf goud begin maart. De rasoptimisten werden even op het verkeerde been gezet om vervolgens vanaf begin juni met een splijtende versnelling te excelleren. Een Cruijffiaanse beweging die extra werd geapprecieerd door de Brexit. Na het bekend maken van de uitkomst van het Britse referendum was de onrust op de financiële markten maximaal, waardoor goud en de overige edelmetalen ten volle konden profiteren. Echter, vanaf begin juli is de klad in de koers gekomen. Goud begon eerst gestaag aan een daling, maar deze lijkt zich steeds meer te versnellen. Nadat in november de koers al meer dan 3 aaneengesloten beursdagen onder de rode lijn zakte, is sinds deze week de dead cross definitief. Goud zit weer officieel in een lange termijn dalende trend, althans volgens onze risicoindicator. Onze risico-indicator is niets anders dan een visualisering van de lange termijn trend. Koersen die dagelijks worden gevormd door vraag en aanbod van beleggers. In deze specifieke situatie de goudbelegger. Deze goudbelegger is waarschijnlijk een heel ander persoon dan de gemiddelde belegger op de beurs. De meeste particuliere beleggers hebben enkel interesse in aandelen, sommigen volgen daarnaast ook de obligatie- en vastgoedkoersen. Het beleggen in grondstoffen, en zeker specifiek het beleggen in edelmetalen, heeft nog relatief weinig aandacht van de gemiddelde belegger gekregen. Dit laatste is ook niet zo vreemd omdat de meeste financiële partijen hun klanten nauwelijks adviseren om in grondstoffen te beleggen. Daarbij heeft de toezichthouder, in Nederland de AFM, ook een belangrijke rol. De AFM dient samen met De Nederlandsche Bank het Nederlandse belang te dienen en dan vooral het belang van een stabiel geldsysteem. Samen met de ECB, de Europese Centrale Bank, dienen zij het vertrouwen in de euro te waarborgen. Daarbij is er een inflatiedoelstelling geformuleerd van circa 2% en dient bij voorkeur de toenemende inflatie stabiel te verlopen. Ook de externe wisselkoers van de euro dient bij voorkeur in het belang van de eurolidstaten een stabiele economische kracht te zijn. w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 1

2 Goud heeft al een lange tijd geen directe functie meer in het financiële systeem. Vroeger was de waarde van veel valuta gekoppeld aan de waarde van goud. Valuta konden worden ingewisseld tegen een vaste hoeveelheid goud. In een pure goudstandaard bewegen de verschillende wisselkoersen normaal gesproken vrij stabiel want iedere valuta is gekoppeld aan goud. Indirect betaalden wij dus vroeger met goud. Sinds de koppeling tussen goud en de waarde van een munt is losgelaten (lees dat valuta niet meer omwisselbaar zijn tegen een vaste hoeveelheid goud), is de goudprijs fors gestegen en zijn de verschillende valuta dus respectievelijk in waarde gedaald. Een simpele economische theorie is hoe meer er van iets is, des te lager de prijs wordt. Geld wordt de laatste jaren gecreëerd uit lucht en lijkt daarmee oneindig beschikbaar. Goud daarentegen kan echter enkel gedolven worden. Het is dus heel normaal dat door het monetaire beleid van de laatste jaren de goudprijs is gestegen. Volgens dezelfde theorie zou dit dus betekenen dat de goudprijs naar een oneindig prijspeil kan stijgen omdat goud beperkt aanwezig is en omdat de mondiale geldhoeveelheid enkel maar groter wordt. Toch gaat dit proces met horten en stoten zoals u kunt zien in de nevenstaande grafiek. De reden waarom de goudprijs niet geleidelijk meestijgt met de geldhoeveelheid heeft vooral te maken met het woord vertrouwen. Hoeveel vertrouwen hebben wij erin dat de geldhoeveelheid oneindig kan stijgen zonder dat dit problemen geeft? Op zich hebben wij hier nog best vertrouwen in. Het probleem is echter dat tegenover iedere valuta die gecreëerd wordt een schuld staat. Zo financiert de Amerikaanse overheid bijvoorbeeld zijn tekorten, door gewoon meer dollars te laten drukken door de FED. Volgens de economische wetten zijn het twee gescheiden instanties en dient de FED eigenlijk de centrale overheid terug te fluiten voor onverantwoord economisch gedrag. Structureel meer uitgeven dan dat er binnenkomt is voor bedrijven en particulieren niet mogelijk. De overheid kan dit wel. Echter dit resulteert in een opeenhoping van schulden bij delen van de economie. Niet overal, want er zijn altijd bedrijven en burgers die de simpele wetten van schuld kennen. Geen schuld hebben betekent normaal gesproken onafhankelijkheid. Een acceptabele hoeveelheid schuld ten opzichte van het inkomen en/of vermogen is verantwoord. Maar waar ligt de grens van verantwoord? Door economische golfbewegingen kan het tij ook keren. Wat vandaag een verantwoorde schuldpositie lijkt, kan morgen zomaar anders zijn. We verliezen onze baan, de omzet van een bedrijf loopt terug, de rente op schulden stijgt, je huis wordt minder waard etc. Deze golfbewegingen in de economie worden ook wel conjunctuurgolven genoemd. Bij iedere neergaande conjunctuurbeweging vallen er slachtoffers in het economische circuit. Te hoge schulden verergeren dan vaak de situatie. Het meest recente bewijs hiervan zijn de kredietcrisis en de crisis in Griekenland. Dit weekend wordt er wellicht een nieuw slachtoffer gevonden. De Italianen houden een referendum. Eigenlijk wordt de uitkomst van dit referendum grotendeels bepaald door de schulden van Italië. Door de enorme schuldenlast van de Italiaanse overheid hebben zij weinig ruimte om de overheidsuitgaven te verhogen om zo de economie te stimuleren. Door deze enorme schuldenberg kampen de Italiaanse banken met kwetsbare balansen. Er is teveel aan bedrijven en w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 2

3 burgers uitgeleend wat niet terugbetaald kan worden en zeker niet bij een stijgende rente. De enorme hoeveelheid schulden zorgt ervoor dat bij veel partijen het water tot aan de lippen staat. De enige oplossing lijkt dan van de overheid te moeten komen, maar de zittende regering lijkt de problemen niet op te kunnen lossen. Wanneer de schuldenpiramide aan het wankelen gaat, dan daalt het vertrouwen in ons geld. Mensen willen dan vluchten naar alternatieven. Eén van die alternatieven is goud, met in het kielzog het zilver. Als de schulden zich blijven accumuleren op dezelfde plaats, zonder dat daar een stijging van inkomsten of vermogen tegenover staat, dan is het onheil nabij. Ons inziens is dit voor grote delen van de economie en de wereld het geval. Om de schulden, en daarmee de vorderingen, te herverdelen zijn er 4 noodscenario s. Wij noemen het bewust noodscenario s omdat een scenario zonder pijn niet meer bestaat. Ook William J. Bernstein beschrijft in zijn boek Deep Risk de verschillende scenario s. Hij geeft hierin per scenario aan wat de beste beleggingsoplossing is, gecorrigeerd voor inflatie. Zijn gedachtegang vertoont veel overeenkomsten met hetgeen wij doen met onze beleggingsportefeuille waarin wij onze 4 visies hebben verwerkt (zie tabel boven). De 4 scenario s van William J. Bernstein zijn: 1. (hyper)inflatie 2. Deflatie 3. Confiscatie 4. Oorlog Scenario 1: (hyper)inflatie Door inflatie daalt de koopkracht van geld. Prijzen stijgen waardoor schulden relatief kleiner worden. Als de huizenprijzen stijgen blijft de schuld nominaal gelijk. Hierdoor wordt w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 3

4 er een overwaarde gecreëerd. Woningeigenaren hebben dan geen restschuld mocht zij hun huis moeten verlaten. In de jaren 70 liep de inflatie in de VS hard op. Goud bleek in die periode een prima bescherming tegen inflatie. Scenario 2: Deflatie De meest bekende deflatieperiode is die van de jaren 30, de depressiejaren. Een voorbeeld uit het recente verleden is de Japanse deflatieperiode na het uiteenspatten van hun schuldenzeepbel. Vooral de kredietcrisis laat zien dat deflatie gepaard ging met sterk stijgende goudprijzen. Scenario 3: Confiscatie Met confiscatie bedoelen wij dat de overheid onze bezittingen (deels) afneemt. Dit kan door (eenmalige) belastingverhogingen zoals een crisistax. Maar het kan ook anders, iets meer geraffineerd, door bijvoorbeeld cash geld af te schaffen. Wanneer papiergeld en munten worden afgeschaft, kunnen wij in de toekomst enkel nog betalen met giraal geld (bankpassen). Al het zwarte geld in het economisch systeem wordt hierdoor waardeloos. Uiteraard kan contant geld, wat te goeder trouw is, nog op de rekening worden gestort. Hierdoor stijgt de geldhoeveelheid op rekeningen, wat de belastinggrondslag zal verhogen. Wanneer er geen cash geld meer bestaat, dan is het ook makkelijk om burgers negatieve rente te heffen (een soort belastingheffing). Een negatieve rente in combinatie met chartaal geld betekent tenslotte dat burgers juist cash geld gaan opnemen en wegstoppen in de spreekwoordelijke oude sok. Als u denkt dat confiscatie niet plaats zal gaan vinden, lees dan de geschiedenis van geld nog maar eens goed. De afgelopen weken hebben wij in de wereld hiervan weer verschillende voorbeelden gezien. In India werden de 2 meest courante bankbiljetten als donderslag bij heldere hemel ongeldig verklaard. De bevolking dient deze biljetten nu verplicht in te ruilen bij een bank. Ook in Italië is er momenteel sprake van strenger toezicht op cash geld. Wanneer er meer dan EUR in 1x wordt gepind of meer dan EUR in één maand dan gaat er een melding naar de belastingdienst. In Spanje wordt de limiet verlaagd voor cash geld betalingen. In plaats van EUR mag er nu nog slechts EUR per transactie cash worden betaald. In Griekenland wordt overwogen om een belasting in te voeren op het pinnen van contant geld. Allemaal stappen om het gebruik van chartaal geld successievelijk uit te bannen. In India is er een vlucht ontstaan op fysiek goud. Zwartspaarders willen hun geld blijkbaar liever buiten de ogen van de overheid houden. Goud wordt in de wereld nog steeds overal geaccepteerd en vertegenwoordigt overal dezelfde waarde. In India wil men nu zelfs zo graag hun oude roepies omzetten dat men bereid is om USD per troy ounce (31,1 gram) te betalen, terwijl op de wereldmarkt de goudprijs onder de USD noteert. Zeker in periodes van confiscatie is goud vaak één van de toegepaste vluchtwegen. Bij voorkeur verstopt in het buitenland, uit het zicht van de eigen fiscus. Zo was vorige week nog te lezen in de media dat Italianen naar Zwitserland geld overboeken of cash geld meenemen om o.a. daarvan in w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 4

5 Zwitserland goud te kopen. Scenario 4: Oorlog Hoge schuldenniveaus in de wereld hebben een destabiliserende werking in de samenleving en tussen landen onderling. De schuldeiser gaat min of meer hardhandig zijn vordering opeisen. De 1 ste en 2 de Wereldoorlog zijn mede ontstaan na tijden van economische voorspoed en extreme geldcreatie. Oneindig en extreem veel geld drukken in korte tijd is nooit een gezonde voedingsbodem geweest voor lange termijn economische voorspoed. Vaak zorgt het voor grote inkomens- en vermogensverschillen, waarbij grote delen van de bevolking niet profiteren. Dit is een extra voedingsbodem voor populisme, wat een gevaarlijk begin kan zijn voor sociale onrust etc. Ook tijdens oorlogen lijkt het beleggen in goud een relatief veilige bestemming. William J. Bernstein geeft in zijn boek Deep Risk aan dat dit beter in het buitenland aangehouden kan worden, buiten het oorlogsgebied. Resumerend: Fundamenteel gezien zijn er veel redenen om een beperkt deel van het vermogen te beleggen in goud. De geschiedenis leert dat in noodscenario s vaak gevlucht wordt in goud. Iedere belegger zou in zijn beleggingsportefeuille met zogenoemde zwarte zwanen rekening moeten houden. Gebeurtenissen die vaak negatief van karakter zijn en de financiële markten vaak plots overvallen. Beleggen is spreiden over verschillende beleggingsvisies, ook visies die u liever niet wenst. Wij althans niet. Een belegging in goud en/of zilver kan gezien worden als een verbandtrommel of een brandverzekering. Het liefst maak je er geen gebruik van, maar je moet het wel hebben. De huidige dead cross in goud en zilver waarschuwt ons dat wij dit soort beleggingen niet moeten overdrijven. Tenslotte legt u uw huis ook niet vol met verbandtrommels. Het is goed om risico s af te dekken. Maar wanneer u al uw geld uitgeeft aan verzekeringen die mogelijk niet plaatsvinden dan is het leven ook maar zuur. Desalniettemin kan de goudprijs op ieder moment, ook tijdens een dead cross-fase, er weer een schijnbeweging uitgooien. Onrust op financiële markten ontstaat vaak onverwachts. Sommige Italianen lijken over voorkennis te beschikken. Zij trappen niet in de schijnbeweging. Bekend om het wereldberoemde catenaccio spel zorgen zij voor een goed georganiseerde en effectieve verdediging. Daar worden ze wel wereldkampioen mee! w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 5

6 Disclaimer Golden Crosses B.V.: Op deze publicatie is de disclaimer van Golden Crosses B.V. van toepassing. Verkorte disclaimer: Alle aanbevelingen inzake de aantrekkelijkheid van bepaalde effecten dienen niet gezien te worden als aanbod om effecten en/of andere zakelijke waarden te kopen of te verkopen, noch als een uitnodiging of aansporing tot het doen van enige investering. Alle communicatie is generiek van aard en houdt geen rekening met de specifieke beleggingsdoelstellingen, de persoonlijke financiële situatie, kennis en ervaring en beleggingshorizon van de betreffende lezer. Alle informatie mag dan ook niet worden aangemerkt als een persoonlijk advies. De waarde van beleggingen kan fluctueren. In het verleden behaalde resultaten bieden geen garantie voor de toekomst. Opinies, feiten en meningen kunnen zonder nadere aankondiging worden gewijzigd. De verspreiding van alle uitingen van Golden Crosses in andere jurisdicties dan in Nederland is mogelijk aan restricties onderhevig en de lezer dient zelf de restricties te achterhalen. Golden Crosses verbiedt het geheel of gedeeltelijk verspreiden van alle uitingen van Golden Crosses en aanvaart geen enkele aansprakelijkheid voor de acties van derden op grond van inzichten van Golden Crosses. Het intellectueel eigendom van alle publicaties van Golden Crosses behoort toe aan Golden Crosses. De gehele disclaimer kunt u lezen op de website w w w. g o l d e n c r o s s e s. n l i n f g o l d e n c r o s s e s. n l Pagina 6