Woordenschat - Vreemde invloeden h3. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 August 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs Maken van Kennisnet. Wikiwijs Maken is een onderdeel van Wikiwijsleermiddelenplein, hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, vergelijkt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Woordenschat - Vreemde invloeden Vooraf Stap 1 Stap 2 Stap 3 Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Woordenschat - Vreemde invloeden Vooraf Leerdoel Vanaf de zestiende eeuw zijn wij kolonisator geweest van een groot aantal gebieden in de wereld. Dat verleden laat ook sporen na in onze taal. We behandelen in dit onderdeel van woordenschat de invloed van de talen uit onze vroegere koloniën Suriname en Indonesië op het Nederlands. Aan het eind van deze opdracht weet je dat wat wat meer over de invloed van het Surinaams en het Maleis op het Nederlands. Eindproduct Je maakt samen met een klasgenoot een eindproduct met als titel Ons verleden en de invloed daarvan op het Nederlands. Jullie kiezen zelf een manier die jullie het best bij deze opdracht vinden passen. Beoordeling Het eindproduct wordt beoordeeld door je docent. Bij de beoordeling let de docent op het volgende: Heeft het eindproduct als titel 'Ons verleden en de invloed daarvan op het Nederlands'? Gaat het eindproduct over de invloed van het Surinaams en het Maleisisch op het Nederlands? Is het eindproduct origineel en ziet het er verzorg uit? Tijd Voor deze opdracht heb je ongeveer 2 lesuren nodig. Stap 1 Pagina 2

4 Surinaams Het Nederlands is de officiële taal van Suriname sinds de onafhankelijkheid in 1975 en heeft steeds meer aan populariteit gewonnen. Het Nederlands is nu van meer dan 60% van de bevolking de moedertaal. Een andere belangrijke taal is het Surinaams (eigenlijk Sranantongo) dat samen met het Nederlands het communicatiemiddel is tussen de verschillende bevolkingsgroepen. Deze groepen (Indianen, Hindoestanen, Creolen, Javanen en Chinezen e.a.) spreken ook allemaal nog hun eigen taal. Het Surinaams heeft in Nederland vooral invloed op de jongerentaal. In het gebruik van krachtige woorden, die vaak ook nog in een gewijzigde betekenis worden gebruikt, herken je de invloed. De eenvoudige structuur zorgt ervoor dat Surinaamse woorden goed klinken en makkelijk geleerd kunnen worden. Surinamers in Nederland hebben vaak moeite met het gebruik van het Surinaams binnen de Nederlandse jongerentaal. Het zijn vooral de grove woorden die in de Nederlandse jongerentaal worden overgenomen. Men is bang dat de buitenwacht een verkeerd beeld krijgt van Surinamers. Maak nu de oefening. Surinaams kn.nu/96vzc 1 van 18 kweekje Pagina 3

5 a. soort banaan b. aangenomen kind c. gympen d. vreemdgaan 2 van 18 bacove a. soort banaan b. sieraad c. ellendeling d. tandenborstel 3 van 18 dozeren a. (in elkaar) slaan b. gelijkmaken c. uitbrander d. vreemdgaan 4 van 18 patta a. tandenborstel b. ellendeling c. gympen d. sieraad 5 van 18 kroi Pagina 4

6 a. goudzoeker b. uitbrander c. magisch middel, kruidendrank d. sieraad 6 van 18 makaperi a. goudzoeker b. uitbrander c. gympen d. sieraad 7 van 18 uitlopen a. vreemdgaan b. (in elkaar) slaan c. gierig d. gedoe, drukte 8 van 18 ellendelaar a. ellendeling b. knoeiboel c. gierig d. gedoe, drukte 9 van 18 dat ding Pagina 5

7 a. alles wat ongemakkelijk is (buurvrouw, collega..) b. tandenborstel c. uitbrander d. gedoe, drukte 10 van 18 rammelen a. (in elkaar) slaan b. stuk maken c. vreemdgaan d. goudzoeker 11 van 18 morserij a. knoeiboel b. stuk maken c. is daar iemand? d. gierig 12 van 18 porknokker a. zelfstandig goudzoeker b. gedoe, drukte c. is daar iemand? d. gierig 13 van 18 schuier Pagina 6

8 a. tandenborstel b. uitbrander c. knoeiboel d. gierig 14 van 18 sluit a. gedoe, drukte b. uitbrander c. knoeiboel d. gierig 15 van 18 rampaneren a. is daar iemand b. vreemdgaan c. gedoe, drukte d. stuk maken 16 van 18 klop klop? a. is daar iemand? b. vreemdgaan c. gedoe, drukte d. stuk maken 17 van 18 djoegoedjoegoe Pagina 7

9 a. uitbrander b. knoeiboel c. gedoe, drukte d. stuk maken 18 van 18 bok a. uitbrander b. knoeiboel c. gedoe, drukte d. ellendeling Stap 2 Pagina 8

10 Maleisisch Het Nederlands is eeuwenlang de officiële taal van de machthebbers in Indonesië geweest toen dat door de Nederlanders was gekoloniseerd. Sinds 1963 is het echter geen officiële taal meer. Volledige beheersing van het Nederlands komt nu alleen nog voor bij oudere mensen, die de taal nog op school geleerd hebben en haar nog wel onderling of met toeristen spreken. Het wordt ook nog gebruikt op onder meer op het gebied van geschiedenis, taalkunde, landbouw en rechtspraak. Omgekeerd kent het Nederlands woorden uit het Indonesisch/Maleis. Veel hebben daarvan hebben met gerechten te maken: nasi, bami, saté, sambal, pi(e)sang e.a. Andere voorbeelden van Maleisische invloed zijn bijvoorbeeld: piekeren (Maleis pikir, "denken"), pienter (Maleis- pintar), amok, klamboe, karbouw. Bekijk het filmpje en maak daarna de oefening. Maleisisch kn.nu/z867u 1 van 17 Maleisische woorden. baboe Pagina 9

11 a. kort, breed zwaard b. dienstbode, kindermeid c. banaan d. lef,bluf 2 van 17 Maleisische woorden. senang a. slim b. lekker, behaaglijk c. krachtig flink d. lef,bluf 3 van 17 Maleisische woorden. pienter a. slim b. lekker, behaaglijk c. krachtig flink d. lef,bluf 4 van 17 Maleisische woorden. amper a. maar net b. ruziën, vechten c. drukte d. vleiend vragen 5 van 17 Maleisische woorden. soebatten a. drukte b. ruziën, vechten c. tobben, ingespannen denken d. vleiend vragen Pagina 10

12 6 van 17 Maleisische woorden. bakkeleien a. drukte b. ruziën, vechten c. tobben, ingespannen denken d. daar heb ik niets mee 7 van 17 Maleisische woorden. piekeren a. drukte b. kort, breed zwaard c. tobben, ingespannen denken d. daar heb ik niets mee 8 van 17 Maleisische woorden. klewang a. drukte b. kort, breed zwaard c. (Chinese) winkel d. lef,bluf 9 van 17 Maleisische woorden. kras a. drukte b. krachtig flink c. (Chinese) winkel d. lef,bluf 10 van 17 Maleisische woorden. branie Pagina 11

13 a. drukte b. ruziën, vechten c. (Chinese) winkel d. lef,bluf 11 van 17 Maleisische woorden. sarong a. banaan b. wijde kokerrok van gebatikte stof c. (Chinese) winkel d. drukte 12 van 17 Maleisische woorden. amokmaker a. banaan b. ruziemaker c. (Chinese) winkel d. zaadpluis gebruikt voor bedvulling 13 van 17 Maleisische woorden. toko a. banaan b. drukte c. (Chinese) winkel d. zaadpluis gebruikt voor bedvulling 14 van 17 Maleisische woorden. soesa a. banaan b. drukte c. daar heb ik niets mee d. zaadpluis gebruikt voor bedvulling Pagina 12

14 15 van 17 Maleisische woorden. pisang a. banaan b. drukte c. daar heb ik niets mee d. zaadpluis gebruikt voor bedvulling 16 van 17 Maleisische woorden. kapok a. slim b. drukte c. daar heb ik niets mee d. zaadpluis gebruikt voor bedvulling 17 van 17 Maleisische woorden. dat is niet mijn pakkie-an a. slim b. drukte c. daar heb ik niets mee d. tobben, ingespannen denken Stap 3 Pagina 13

15 Eindproduct Jullie gaan aan de slag met het eindproduct. Kies zelf een eindproduct waarmee jullie kunnen laten zien welke invloed ons koloniale verleden heeft op het Nederlands. Nog geen idee wat voor eindproduct jullie willen maken? Kijk dan eens in de gereedschapskist (Flash) van StudioVO. Klaar? Het eindproduct laat je beoordelen door de docent. Bij het beoordelen gebruikt hij/zij de volgende vragen: Heeft het eindproduct als titel 'Ons verleden en de invloed daarvan op het Nederlands'? Gaat het eindproduct over de invloed van het Surinaams en het Maleisisch op het Nederlands? Is het eindproduct origineel en ziet het er verzorg uit? Pagina 14

16 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 22 August 2016 om 16:04 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau HAVO 3; Leerinhoud en Schrijven; Nederlands; Schrijfvaardigheid; Woordgebruik en woordenschat doelen (Nederlands); Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 2 uur en 0 minuten Pagina 15