Transmissie M.Bovis op de boerderij

Transcriptie

1 Transmissie M.Bovis op de boerderij C.J. (Kees) van der Loo Met medewerking van: R. van Altena G. de Vries A. van der Zanden

2 Volkskrant 13 maart 2013

3

4

5 Zoönosen Ziekten die kunnen overgaan van dier mens Tuberculose Tularemia De pest Psittacosis (papegaaienziekte) Salmonella Rabiës (hondsdolheid) Bilharzia en vele anderen

6

7 TBC bij dieren in Nederland Runder tbc Diagnostiek: koe is vaak niet ziek Bij verdenking: THT- test (Mantoux) Uitsluiten fout-positief: na 6-8 weken bovis tbc avium tbc para tbc Cave fout-negatief Positieve dieren worden geruimd Geen plaats voor therapie!

8 Eigenschappen Mycobacteriën Deling 1 x 24 uur groeit goed bij 37 Celsius Kan niet tegen zonlicht Bijzondere celwand Zuurvast (Ziehl - Nielsen kleuring)

9 Verspreiding van tuberkelbacteriën: Aerogeen - Druppelinfectie - Aerosolvorming Hoesten Niezen Urineren Enteraal Melk

10

11 Caverneuze longtuberculose op Thoraxfoto

12

13 TUBERCULOSE Tuberculose ziekte Ontstaat direct, na maanden of jaren Bevorderende omstandigheden: Verminderde weerstand - HIV/AIDS Medicijngebruik - Cytostatica / TNF α blokkers - Corticosteroïden Ziekten - Diabetes - Drugs & alcohol - Psychisch Andere factoren - Zwangerschap

14 Huidig flow schema voor diagnostiek mycobacteriën M. tuberculosis M. africanum M. bovis M. bovis caprae M. bovis BCG M. microti M. canetti m. pinnepidii RFLP DST Isolaat MTB strip (AMDS) + - Mycobacteria INNO-LiPA strip Atypische Mycobact. M. kansasii M. gordonae M. genavense M. simiae M. marinum/m. ulcerans M.celatum M. avium M. intracellulare M. scrofulaceum M. malmoense M. haemophilum M. chelonae complex M. chelonae abscessus M. fortuitum M. peregrinum M. smegmatis Alleen op verzoek: - Resistentie - Nadere determinatie

15 M. tuberculosis complex M tuberculosis M bovis M bovis BCG M africanum M microti M canettii M caprae M pinnepidii 1901 (Smith & Koch) bovine bacillus, rund 1969 (Castets), humaan, Afrika 1937 (Wells and Oxen), woelmuizen; 1997 (Van Soolingen), humaan, Somalië 1999 (Aranaz), geiten in Europa 2003 (Cousins), vinpotigen

16 De vatbaarheid van mens en dier voor M. tuberculosis complex bacteriën M. bovis M. tuberculosis Mens, primaten en cavia s susceptible susceptible Vee, konijnen en katten susceptible quite resistant Wilde hoefdieren susceptible soms Varkens en honden susceptible susceptible

17 30 Humane M. bovis tuberculose: per jaar

18 Determinatie van alle kweek positieve patiënten Jaar diagnose Totaal % Kweek positief, typering onbekend ,1% M.tuberculosis ,0% M.bovis ,7% M.tb complex: M.africanum, M.microti, M.canetti, etc ,3% M. tb complex, geen nadere specificatie ,9% Totaal ,0%

19 De Casus 18 okt 2012: Melding TBC verdenking bij koe, geslacht in A dam nabericht: Koe heeft M.Bovis tuberculose Alle andere koeien (11) THT positief Alle koeien afgevoerd van de boerderij Gevraagd onderzoek aan GGD TBC: Contactonderzoek De vraag is: Alleen Contactonderzoek of ook Bronopsporingsonderzoek?

20 Maatregelen boerenbedrijf 1. Export van dieren stop 2. Screening overige koeien 3. Screening omringende dieren koeien, konijnen, kippen, paarden, hond 4. Contactonderzoek GGD TBC

21 Contact onderzoek (1 of 2 x onderzoek) THT = Tuberculine Huid Test (Mantoux) IGRA TB test (bloedonderzoek) Thoraxfoto Bronopsporing (1 x onderzoek) THT Thoraxfoto evt. sputum, urine, biopt voor bacteriologie

22 24 mei 2011 RIVM Infectiebulletin In dit artikel beschrijven we voor de eerste keer het gebruik van de IGRA (de Quantiferon-Gold in tube (QFT-GIT)) voor contactonderzoek in Nederland bij een jonge vrouw met TB, veroorzaakt door M. bovis.

23 Besmettingsroutes met Mycobacterium bovis Van dier naar dier Aerogeen > hoesten / loeien van een koe met long TBC > urinedampen in de stal? (nier tuberculose) Van dier naar mens Aerogeen > via aanhoesten in de stal > urinedampen? > via slachthuis Enteraal > via ongepasteuriseerde melk / producten Van mens naar dier Aerogeen of andere wijze? Van mens naar mens Aerogeen

24 De Casus 18 okt 2012: de melding van NVWA Voorgeschiedenis: 19 dec 2011: De 12 koeien vanuit België op de boerderij aangekomen. Op stal en in de zomer van 2012 in de wei tot aan okt 2012 De vraag is: Waren de koeien vanuit België al besmet met M.Bovis? De koe besmettelijk voor de mens? Bron elders? Dier of mens?

25 De Casus Bevindingen onderzoek: 1. Alle koeien hadden pathologische afwijkingen bij de slacht TBC M.Bovis 2. Contactonderzoek humaan: 18 mensen THT IGRA Longfoto - boer en zijn vrouw pos pos normaal - kinderen en kleinkinderen neg - buren neg - veehandelaar en chauffeur neg - dierenartsen neg 3. Contactonderzoek slachthuis Amsterdam: 14 mensen - Alle medewerkers neg

26 De Casus Conclusie: Besmettelijkheid gering 2 mensen geïnfecteerd De boer de BRON Longfoto normaal, urine schoon Niet mogelijk! De koeien de BRON aerogeen of via urine Dier naar Dier & Dier naar Mens Zeer aannemelijk! Speelt de stal of de wei nog een rol in transmissie?

27 De Stal Reinigen met Roloxid 50 met veel aerosol vorming! Roloxid werkt tegen: M.Tuberculosis, M. Avium, Streptococcus faecalis, etc. Het ontsmettingsmiddel bevat: - quaternaire ammoniumverbindingen - formaldehyde, aldehyden, inhibitoren etc.

28 WIP mei 2005: Desinfectiemiddelen Quaternaire ammoniumverbindingen: Microbicide activiteit: mycobacteriën en sporen zijn ongevoelig. Glutaaraldehyde (of formaldehyde): Microbicide activiteit: De tuberculocide activiteit blijkt sterk tijds - en temperatuurafhankelijk. Worden alleen gebruikt in gesloten systemen of desinfectiemachines, endoscopen, transducers en beademingsapparatuur. Extra voorzorgmaatregel in stal Chloor en chloorverbindingen: Microbicide activiteit: Chloorpreparaten zijn zeer wijdverbreide desinfectiemiddelen. Ze hebben een breed spectrum, zijn goedkoop, en werken snel. Het gebruik wordt beperkt door de corrosieve eigenschappen; chloorpreparaten hebben geen reinigende werking. Voor een betrouwbare mycobactericide activiteit zijn hogere concentraties nodig (1000 ppm = 0,1%)

29 WIP mei 2005: Desinfectiemiddelen Alcoholen: Microbicide activiteit: Tuberkelbacillen worden in sputum binnen 1 minuut gedood door ethanol 70%. Chloorhexidine: Microbicide activiteit: Mycobacteriën worden wel geremd maar niet gedood Chloorhexidine is een waardevol huiddesinfectans Jodium en jodiumverbindingen: Microbicide activiteit: Jodiumhoudende preparaten zijn traditioneel veel gebruikte huiddesinfectiemiddelen. Jodium werkt snel op alle vegetatieve bacteriën, virussen, en schimmels en is tevens, zij het trager, sporicide. Geen opmerking over werking op mycobacteriën Evenals chloor werkt het corrosief op metalen.

30 Hoe staat het nu met het wild in de wei? Is er een probleem?

31 Mycobacterium Bovis?

32

33 Groot-Brittannië

34 Groot-Brittannië Doden van de dassen gaf een afname v/d incidentie van tbc bij het vee Na terugkeer dassenpopulatie: > incidentie van TB bij t vee Hoe transmissie tussen beide diersoorten? Ook de vos, mol, rat (ea knaagdieren) en reeën zijn besmet met bovine tbc

35 Persistence of M. bovis in the environment was significantly shorter in the spring/summer season, characterized by the highest average daily temperatures over the 12-month period. M. bovis persisted up to 88 days in soil, 58 days in water and hay, and 43 days on corn. These studies demonstrate that M. bovis bacteria persist long enough to represent a risk of exposure for cattle and/or wildlife

36

37

38

39

40

41 Volgen wij in de TBC bestrijding nog het juiste spoor? ( tav. Preventieve maatregelen )

42 PROTECTIE I II B.C.G. vaccinatie III Preventieve behandeling LTBI IV Overige maatregelen - ventilatie, U.V. licht, Desinfectiemiddelen.

43

44 BCG vaccinatie Huidige opvattingen over de effecten bij baby & kinderen: Geen bescherming tegen het ontwikkelen van tuberculose Wel 40-80% reductie van miliaire tuberculose meningitis tuberculosa Bij volwassenen zijn onvoldoende studies gedaan om iets over een effect te kunnen zeggen Geen bescherming tegen het ontwikkelen van tuberculose.

45 Regelmatige röntgencontrole voor 2 jaar Preventieve Behandeling INH profylaxe gedurende 6 maanden INH/Rifampicine gedurende 3 maanden Rifampicine gedurende 4 maanden Bij resistentie: - meerdere geneesmiddelen - geen therapie! Indien geen chemoprofylaxe is gewenst

46 RIFAMPICINE (R) ISONIAZIDE (H) vit B6 PYRAZINAMIDE (Z) ETHAMBUTOL (E)

47 Conclusies Koe was mogelijke bron voor andere koeien en mens Aerogeen of middels urinedamp? Transmissie M. Bovis naar mensen waarschijnlijk, Contactonderzoek: 2 infecties IGRA TB test toont ook infectie aan op M.Bovis De stal reinigen van belang bij transmissie? M.Bovis overleeft langer in de natuur dan gedacht! Maatregelen tav van vee en omgeving toch zinvol Wat te doen met wild? Dieren met BCG vaccineren effectief? Hygiëne maatregelen aanscherpen in thuissituatie? Goede communicatie met de boer essentieel gezien emotionele effect van alle acties.

48 NVWA Kees van der Loo Marcel Spierenburg GGD TBC