De vaardigheden van de toekomst binnen het onderwijs
|
|
- Adam Smet
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 in het onderwijs 1
2 Yopples en educatie Yopples is naast leuk ook educatief. Door het spelen met Yopples ontwikkelen kinderen diverse vaardigheden die ook worden gevraagd in het onderwijs van nu en van de toekomst. Spelen is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Uit verschillende onderzoeken blijkt telkens weer dat kinderen leren en groeien door te spelen (Gerdes, 2003; Ness & Farenga, 2007). Uit deze onderzoeken blijkt zelfs dat bepaalde vaardigheden of vermogens bij mensen zich in de eerste plaats ontwikkelen door te spelen en niet door overdracht. Yopples speelgoed is daarom uitermate geschikt om in te zetten zowel binnen de voorschoolse opvang als binnen het primair onderwijs. Wat een heerlijk materiaal om mee te werken! De kinderen uit mijn groep (leeftijd 4 tm 6 jaar) zijn razend enthousiast. Gisteren hebben een aantal groep 8 leerlingen het materiaal verkend met de kleintjes. Vandaag gingen de kinderen er zelfstandig mee aan de slag. Het materiaal is makkelijk te hanteren, ook voor kinderen met motorisch problemen. (bron: Moniek Kuipers, Leerkracht observatiegroep Sbo De Wissel). 2 3
3 De vaardigheden van de toekomst binnen het onderwijs Skills Complex Problem Solving 2. Coordinating with others 3. People Management 4. Critical Thinking 5. Negotiation 6. Quality Control 7. Service Orientation 8. Judgment and Decision Making 9. Active Listening 10. Creativity Onze samenleving verandert snel. Sommigen spreken al van de Fourth Industrial Revolution (Schwab, 2016). De toenemende hoeveelheid mobiele apparaten, opslagcapaciteit, onbeperkte toegang tot kennis/informatie en snelle doorontwikkeling van technologie maakt dat de samenleving in hoog tempo aan het veranderen is. Met deze ontwikkeling verdwijnen specifieke beroepen en komen er nieuwe voor in de plaats. De nieuwe beroepen vragen deels andere vaardigheden. Op het World Economic Forum maakt Alex Gray (2016) onderstaande vergelijking tussen de huidige en toekomstige vaardigheden waar de samenleving behoefte aan heeft: Skills Complex Problem Solving 2. Critical Thinking Gray benadrukt dat het belang van onderwijs in deze vaardigheden. Gray s conclusies sluiten nauw aan bij het eindadvies Platform Onderwijs Hierin staat dat scholen in de toekomst hun leerlingen behalve kennis ook vakoverstijgende vaardigheden bij moeten brengen. Het gaat om leervaardigheden, creëren, kritisch denken, probleemoplossend vermogen en samenwerken (Schnabel et al., 2016). Toekomstgericht onderwijs stimuleert de creativiteit van leerlingen. Het moedigt ze aan hun verbeeldingskracht te gebruiken om nieuwe ideeën en producten te bedenken en te ontwerpen (Schnabel et al., 2016). kritisch denken, probleemoplossingsvaardigheden, communiceren, samenwerken, digitale geletterdheid, sociale- en culturele vaardigheden en zelfregulering. Yopples kan uitstekend ingezet worden als additioneel leermiddel door pedagogisch medewerkers van de voorschoolse opvang of leerkrachten in het basisonderwijs om kinderen spelenderwijs deze vaardigheden te laten ontwikkelen. Door het spelen met Yopples ontwikkelen kinderen de vaardigheden: creativiteit, probleemoplossingsvaardigheden, communiceren, samenwerken en zelfregulering. 3. Creativity 4. People Management 5. Coordinating with others 6. Emotional Intelligence 7. Judgment and Decision Making 8. Service Orientation 9. Negotiation 10. Cognitive Flexibility Binnen Nederland worden deze vaardigheden meestal samengevat onder de noemer 21 e eeuwse vaardigheden (Thijs, Fisser & Van der Hoeven, 2014). Het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO) heeft op verzoek van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) onderzocht wat deze vaardigheden precies inhouden en hoe deze een plek kunnen krijgen in het primair en voortgezet onderwijs. In haar rapportage komt SLO tot de volgende acht vaardigheden: creativiteit, In de peuterspeelzaal waren er direct een aantal kinderen nieuwsgierig, en niet alleen de peuters zelf. Ook oudere broertjes gingen met dit uitdagende speelgoed aan de slag om iets te bouwen. Van eenvoudige vormen zoals kubussen en pyramides tot aan huisjes en doolhoven. (bron: mamaliefde.nl) 4 5
4 Vaardigheden: communiceren en samenwerken Yopples is geschikt om alleen of samen mee te spelen. Door kinderen gezamenlijk met Yopples te laten spelen, leren ze om samen te werken, te delen, te overleggen en elkaar te helpen om samen iets voor elkaar te krijgen. Interacties tussen kinderen kan verschillende vormen aannemen. Op het hoogste niveau kunnen kinderen participeren in twee vormen van sociale interactie: associatief spel of coöperatief spel. Bij associatief spel zijn kinderen betrokken bij afzonderlijke activiteiten, maar interacteren zij door spelmateriaal uit te wisselen en commentaar te geven op het gedrag van de ander. Coöperatief spel is een meer gevorderd type interactie waarbij kinderen georiënteerd zijn op een gezamenlijk doel, zoals het uitvoeren van een symbolisch thema of het toewerken naar eenzelfde resultaat (Berk, 2000). Yopples lokt deze vorm van spel uit. Coöperatief spel is een vorm van coöperatief leren. Coöperatief leren houdt in dat leerlingen samenwerken om gezamenlijke doelen te bereiken, die voor alle groepsleden van belang zijn (Slavin, 1991). Het belangrijkste uitgangspunt bij coöperatief leren is dat leerlingen inzien dat ieder 6 groepslid verantwoordelijk is voor het bijdragen van diens aandeel voor het bereiken van het gezamenlijke doel (Johnson, Johnson & Smith, 1998). Onderzoek wijst uit dat coöperatief leren positief bijdraagt aan leerresultaten, sociale vaardigheden en het zelfbeeld van leerlingen (Manning & Lucking, 1991). Yopples biedt vele mogelijkheden tot coöperatief spelen. Yopples draagt bovendien bij aan de communicatievaardigheid van kinderen. Hoe los je een bepaald bouwkundig probleem samen op. In dat kader is bewezen dat Yopples uitstekend geschikt is om kinderen van diverse leeftijden groepsgewijs samen te laten spelen. De oudere kinderen stimuleren hierbij de jongere kinderen. Het geeft de oudere kinderen ook de kans te leren hoe ze anderen op een positieve manier instructies kunnen geven. Dit draagt bij aan zowel de sociale vaardigheden als het zelfvertrouwen van het kind. Sinds een half jaar gebruik ik de YOPPLES in mijn groep. De kinderen reageerden vanaf het eerste begin enthousiast op de mooie, stevige, kleurige platen. Na een korte instructie over het verbinden konden mijn leerlingen er meteen mee aan slag. Er ontstonden al snel prachtige bouwwerken, van torens en tunnels tot dierenhokken en hinkelbanen, er zijn zoveel mogelijkheden. Jonge kinderen kunnen al snel samen of alleen een groot bouwwerk maken met de YOPPLES. Het is een vaak gekozen activiteit in de klas! (bron: Jantine Franken, Leerkracht en onderbouwcoördinator Basisschool De Twee Wieken) 7
5 8 9
6 Yopples en rekenen Yopples en de kerndoelen van de vakken rekenen/ wiskunde en techniek. Naast vaardigheden stimuleert het spelen met Yopples ook het leren van kennis. Yopples draagt concreet bij aan de kerndoelen van rekenen/ wiskunde en techniek. Het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO) heeft kerndoelen voor het onderwijs opgesteld met behulp van het project TULE (tussendoelen en leerlijnen). De kerndoelen zijn streefdoelen die aangeven waarop basisscholen zich moeten richten bij de ontwikkeling van hun leerlingen (Greven & Letschert, 2006). In de loop van het primair onderwijs verwerven kinderen zich in de context van voor hen betekenisvolle situaties geleidelijk vertrouwdheid met getallen, maten, vormen, structuren en de daarbij passende relaties en bewerkingen. Ze leren wiskundetaal gebruiken en worden wiskundig geletterd en gecijferd. De wiskundetaal betreft onder andere rekenwiskundige en meetkundige zegswijzen, formele en informele notaties, schematische voorstellingen, tabellen en grafieken en opdrachten voor de rekenmachine. Wiskundig geletterd en gecijferd betreft onder andere samenhangend inzicht in getallen, maatinzicht en ruimtelijk inzicht, een repertoire van parate kennis, belangrijke referentiegetallen en maten, karakteristieke voorbeelden en toepassingen en routine in rekenen, meten en meetkunde (Greven & Letschert, 2006). Spelen met Yopples helpt kinderen bij het verwerven van wiskundetaal in een betekenisvolle situatie. In het boek Knowledge under construction: The importance of play in developing children s spatial and geometric thinking tonen Ness en Farenga aan dat het vermogen van mensen om ruimtelijke vormen te onderscheiden niet wordt ontwikkeld door overdracht (ouder/ leerkracht naar kind) maar door het actief spelen. Dit sluit aan bij het onderzoek van (Gerdes, 2003). Hij stelt dat ruimtelijke oriëntatie en het vermogen om wiskundige vormen te herkennen, te verdelen en te rangschikken vooral wordt ontwikkeld door te spelen. Yopples speelt hierop in. Ness en Farenga stellen in hun boek: Playing with blocks and other objects are extremely important for small children to learn to grasp that space in wich the child lives, breathes and moves. The space that children must learn to know, explore, conquer, in order to live, breathe and move better in it. Door kinderen te laten experimenteren, eigen bouwwerken construeren, symmetrie en balans ontdekken, patronen ontwikkelen enzovoort wordt een essentiële basis gelegd voor wiskundige educatie in de toekomst. Deze basis is dus niet aan te brengen door educatie, maar vooral door te spelen (Ness & Farenga, 2007). Dit vormt dan ook de kern van het spelen met Yopples. Door te spelen met Yopples worden aspecten van de volgende kerndoelen gestimuleerd: 23) De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken. 24) De leerlingen leren praktische en formele rekenwiskundige problemen op te lossen en redeneringen helder weer te geven. 25) De leerlingen leren aanpakken bij het oplossen van reken/wiskunde te onderbouwen en leren oplossingen te beoordelen. 32) De leerlingen leren eenvoudige meetkundige problemen op te lossen. 33) De leerlingen leren meten en leren te rekenen met eenheden en maten, zoals bij tijd, geld, lengte, omtrek, oppervlakte, inhoud, gewicht, snelheid en temperatuur
7 Yopples en techniek Het kerndoel Natuur en Techniek is een onderdeel van het leergebied: Oriëntatie op jezelf en de wereld. In dit leergebied oriënteren leerlingen zich op zichzelf, op hoe mensen met elkaar omgaan, hoe ze problemen oplossen. Bovendien oriënteren leerlingen zich op de natuurlijke omgeving en op verschijnselen die zich daarin voordoen (Greven & Letschert, 2006). Yopples draagt bij aan de volgende kerndoelen van Natuur en Techniek: 44) De leerlingen leren oplossingen voor technische problemen te ontwerpen, deze uit te voeren en te evalueren. 45) De leerlingen leren bij producten uit hun eigen omgeving relaties te leggen tussen de werking, de vorm en het materiaalgebruik. Yopples stimuleert aspecten van deze kerndoelen. Zo worden kinderen gestimuleerd om eisen te formuleren waar het product aan moet voldoen om vervolgens te overleggen en te bedenken met elkaar wat mogelijke producten kunnen zijn. Daarnaast kunnen kinderen samen oplossingen bedanken voor eventuele (technische) problemen waar zij tegen aanlopen. Bij het spelen met 12 Yopples maken kinderen gebruik van de materialen om constructies en verbindingen toe te passen en om het geheel vorm en stevigheid te geven. Daarbij doen zij ervaring op met draagkracht en zwaartekracht. Voorschrijvingen en keuringseisen Yopples heeft kwaliteit hoog in het vaandel staan. Niet alleen op het gebied van spelen maar ook zeker met betrekking tot het product. De materialen zijn met zorg gekozen en het product heeft verschillende tests ondergaan zodat het aan de NEN-EN71 normering voor kinderspeelgoed voldoet. De NEN-EN71 normering is een Nederlandse norm die als aanvulling op de Europese richtlijn 2009/48/EC Veiligheid van speelgoed wordt ingezet. Aan deze Europese richtlijn moet iedere fabrikant of importeur zich houden. De Nederlandse serie bestaat uit een aantal verschillende normen. Enkele daarvan gaan in op de verschillende eigenschappen van speelgoed, zoals fysische en mechanische. Andere delen uit de serie gaan in op de chemische eigenschappen en de brandbaarheid (Nederlands Normalisatie-Instituut, 2015). Vaardigheden: creativiteit en probleemoplossend vermogen Spelen met Yopples stimuleert het ruimtelijk inzicht van kinderen. Onderzoek toont aan dat het spelen met bouwkundig speelgoed een positief effect heeft op visueelruimtelijke intelligentie (Caldera, Mc Culp, O Brien, Truglio, Alvarez, & Huston, 1999). Deze vorm van intelligentie verwijst naar het vermogen om van de wereld van de ruimte een innerlijke voorstelling te maken. Vaardigheden die hierop aansluiten zijn: zich kunnen oriënteren in de ruimte, oplossingen voor problemen zien, denken in plaatjes en beelden (beelddenkers) en oog voor details ( onderwijsvanmorgen.nl/mi-8- visueel-ruimtelijke-intelligentie). Yopples is speelgoed dat eigenlijk nooit af is. Elk bouwwerk is weer anders en op die manier is het mogelijk om van elke dag weer iets bijzonders te maken. Yopples staat dus voor variatie en afwisseling. 13
8 Literatuur Berk, L. E. (2000). Child development. Massachusetts: Allyn & Bacon, A Pearson Education Company. Caldera, Y. M., Mc Culp, A., O Brien, M., Truglio, R. T., Alvarez, M., & Huston, A. C. (1999). Children s play preferences, construction play with blocks, and visual-spatial skills: Are they related? International Journal of Behavioral Development, 23, doi: / Gerdes, P. (2003). Awakening of geometrical thought in early culture. Minnesota: Mep Publications. Verkregen van: conservancy.umn.edu/bitstream/ handle/11299/ /gerdes.pdf?sequence=1&isAllowed=y college what evidence is there that it works? Change: the magazine of higher learning, 30, Verkregen van: web.a.ebscohost.com.proxy.library.uu.nl/ ehost/detail/detail?sid=f8e571fc-e cba96fde e5%40sessionmgr4004&vid =1&hid=4212&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3Qt bgl2zq%3d%3d#an=869070&db=aph Lee Manning, M., & Lucking, R. (1991). The what, why, and how of cooperative learning. The Clearing House, 64, Verkregen van: library.uu.nl/ehost/detail/ detail?sid=a012760a-3d a008ccbe6 a482879%40sessionmgr4004&vid=0&hid=4 212&bdata=JnNpdGU9ZWhvc3QtbGl2ZQ% 3d%3d&preview=false#AN= & db=aph Pdf Ness, D., & Farenga, S. J. (2007). Knowledge under construction: the importance of play in developing children s spatial and geometric thinking. Rowman & Littlefield Publishers. Schnabel, P., Ten Dam, G., Douma, T., Van Eijk, R., Tabarki, F., Van der Touw A., Verweij, J., & Visser, M. (2016). Eindadvies Platform Onderwijs2032. Den Haag: Ministerie Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Schwab, K. (2016). The fourth industrial revolution: what it means how to respond. World Economic Forum. Verkregen van: weforum.org/agenda/2016/01/the-fourthindustrial-revolution-what-it-means-and-how-torespond Thijs, A., Fisser, P., & Hoeven, M. van der. (2014). 21e Eeuwse vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs. Eschede: SLO. Greven, J., & Letschert, J. (2006). Kerndoelen Primair Onderwijs. Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Den Haag: DeltaHage. Johnson, D. W., Johnson, R. T., & Smith, K. A. (1998). Cooperative learning returns to Nederlands Normalisatie-Instituut (2012). Verkregen van: file:///c:/users/ / AppData/Local/Google/Chrome/Downloads/ Interview%20 Veiligspeelgoed%20met%20 NEN. Slavin, R. E. (1991). Cooperative learning and group contingencies. Journal of Behavioral Education, 1, doi: / BF
9 16
Alles telt tweede editie. Kerndoelanalyse SLO
Alles telt tweede editie Kerndoelanalyse SLO Maart 2012 2012 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder
Nadere informatieRekenwonders. Kerndoelanalyse SLO
Rekenwonders Kerndoelanalyse SLO November 2014 Verantwoording 2014 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieHet Grote Rekenboek. Kerndoelanalyse SLO
Het Grote Rekenboek Kerndoelanalyse SLO Mei 2014 Verantwoording 2014 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande toestemming
Nadere informatieMaatwerk rekenen. Kerndoelanalyse SLO
Maatwerk rekenen Kerndoelanalyse SLO November 2011 2011 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om zonder
Nadere informatieWis en reken. Kerndoelanalyse SLO
Wis en reken Kerndoelanalyse SLO April 2011 Verantwoording 2011 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Alle rechten voorbehouden. Mits de bron wordt vermeld is het toegestaan om
Nadere informatieLeren met je hart, je hoofd en je handen. Play Learn Change is partner van LEGO Education
Leren met je hart, je hoofd en je handen Play Learn Change is partner van LEGO Education Wat is ook weer het doel van leren? Jouw wereld ontdekken en begrijpen Jouw eigen plek ontdekken Jezelf staande
Nadere informatieTheoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden
Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen
Nadere informatieGamification , Berry Kersten
Gamification 16-02-2017, Berry Kersten Agenda Level 1: Waarom Level 2: Wat Level 3: Hoe Level 4: Toekomst Gamification - TestNet 16-02-2017 2 Kennismanagement Testen Agile / DevOps KM Quest Gamification
Nadere informatieKerndoelen primair onderwijs
Kerndoelen primair onderwijs Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Tekst: Productie: Ontwerp: Druk: Projectnr.: 36027/8000 Uitgave: April 2006 Jan Greven & Jos Letschert SLO
Nadere informatieDigitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan
Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid
Nadere informatieschool HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur
school HKU College afstudeerrichting Thera Jonker, directeur Cross over HKU Master Crossover Creativity Hoe komen we hiertoe als kunsthogeschool? Er was eens Kunstonderwijs 30 jaar geleden Creërend vermogen
Nadere informatieProbleemoplossen, ook in het speciaal basisonderwijs
Probleemoplossen, ook in het speciaal basisonderwijs Marjolijn Peltenburg, Marnix Academie Nog te weinig aandacht voor 21e eeuwse vaardigheden 21e eeuwse vaardigheden: wie heeft er niet van gehoord? Vaak
Nadere informatieVaardigheden in VO. 15 december Gecijferdheid
beelden Vaardigheden in het VO 15 december 2004 Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de
Nadere informatieHet creatief vermogen vergroten
Projectmatig werken binnen wereldoriëntatie Het creatief vermogen vergroten In mijn klas zie ik leerlingen die mee willen gaan met hun tijd. Ze vinden het belangrijk om mee te denken over maatschappelijke
Nadere informatieLerarendag RUG 21 december Gecijferdheid
beelden 21 december 2004 Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de wereld om je heen. Brede
Nadere informatieWaarom Wetenschap en Techniek W&T2015
Waarom Wetenschap en Techniek W&T2015 In het leven van alle dag speelt Wetenschap en Techniek (W&T) een grote rol. We staan er vaak maar weinig bij stil, maar zonder de vele uitvindingen in de wereld van
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieOnderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden Marja van Graft Leerplan(kader) Wetenschap & technologie e Conferentie
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal
Nadere informatieOnderwijsbehoeften: - Korte instructie - Afhankelijk van de resultaten Test jezelf toevoegen Toepassing en Verdieping
Verdiepend Basisarrange ment Naam leerlingen Groep BBL 1 Wiskunde Leertijd; 5 keer per week 45 minuten werken aan de basisdoelen. - 5 keer per week 45 minuten basisdoelen toepassen in verdiepende contexten.
Nadere informatieWerken aan 21 e eeuwse vaardigheden met NPDL
Werken aan 21 e eeuwse vaardigheden met NPDL Door: Fréderieke van Eersel (Eigenaar Eduet www.eduet.nl /adviseur eigentijds onderwijs) Op veel onderwijssites en in veel beleidsstukken kom je de term 21st
Nadere informatieAgenda onderwijsavond bovenbouw
Agenda onderwijsavond bovenbouw Kerndoelen PO Referentieniveaus Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 6-7-8 Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen en kunnen
Nadere informatiekansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs Martin Klein Tank Leerplan(kader) Techniekpact jaarconferentie Wetenschap & 19 technologie mei 2014 Waarom?
Nadere informatieTalen in het curriculum van de toekomst
Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,
Nadere informatieKadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015
Kadernotitie Platform #Onderwijs 2032 SLO, versie 13 januari 2015 Doel en beoogde opbrengst van de dialoog De opdracht van het platform is te komen tot een integrale, maatschappelijk breed gedragen en
Nadere informatie25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?
25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser
Nadere informatieAgenda onderwijsavond middenbouw
Agenda onderwijsavond middenbouw Kerndoelen PO Wat komt er aan bod in groep 3-4-5 Leren lezen nader bekeken Onderwijsinhoud op de Bron Leren in de echte wereld Kerndoelen PO: Wat moeten kinderen kennen
Nadere informatieReferentieniveaus uitgelegd. 1S - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1S rekenen. 1F - rekenen Vaardigheden referentieniveau 1F rekenen
Referentieniveaus uitgelegd De beschrijvingen zijn gebaseerd op het Referentiekader taal en rekenen'. In 'Referentieniveaus uitgelegd' zijn de niveaus voor de verschillende sectoren goed zichtbaar. Door
Nadere informatieBIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE
BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):
Nadere informatieLater = Nu Introductie op onderwijs voor de toekomst Jan Hendrickx
Later = Nu Introductie op onderwijs voor de toekomst Jan Hendrickx Nijverdal 1 april 2015 Jan Hendrickx Leraar/directeur basisonderwijs 1965-2005 Leonardo Onderwijs Oprichter Leonardo Onderwijs 2006-2010
Nadere informatieStimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen!
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen! Marja van Graft en Nora Steenbergen-Penterman Workshop Lunteren 5 april 2016 Inhoud Inventariseren
Nadere informatieWelke reken-wiskundige bagage heb je nodig om volwaardig te kunnen participeren in de maatschappij?
Welke reken-wiskundige bagage heb je nodig om volwaardig te kunnen participeren in de maatschappij? Deze korte notitie is opgesteld vanuit de Werkgroep Wiskunde voor Morgen (WvM) op verzoek van de besturen
Nadere informatieHet flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.
Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders
Nadere informatieBenodigdheden: Smartboard Observatieformulier samenwerken Filmpjes You Tube: What is an Escape Room? + vb grammatical Escape Room
Titel van deze les: Ontwerp Escape Room - Reizen Uitdaging: Samenwerken Denkwolk onderwerp: Samenwerken Vakgebied(en): Taal, Rekenen, Oriëntatie op Jezelf en de Wereld (OJW) Doelgroep (OB/MB/BB): BB groep
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieWetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.
VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieWaar het om kinderen draait!
Waar het om kinderen draait! Beleidsplan rekenonderwijs O.B.S. De Zoeker Versie 2 Februari 2013 Inhoudsopgave 1. Uitgangspunten van dit beleid blz. 1.1 Doel van het beleidsplan 3 1.2 Inhoud van het beleidsplan
Nadere informatieWerkplan SOT rekenen in de onderbouw. Milou Visser Basisschool de Kolkstede, Beek Groep 1-2
2011-2012 Werkplan SOT rekenen in de onderbouw Milou Visser Basisschool de Kolkstede, Beek Groep 1-2 1 Algemene gegevens basisschool Basisschool de Kolkstede Schoolstraat 29 7037 AS Beek Groep: 1 2 B Directeur:
Nadere informatieWillibrordus: cultuur in ons hart
1. Willibrordus: cultuur in ons hart De huidige maatschappij vraagt om creatieve burgers die nieuwe ideeën kunnen bedenken en uitwerken. Daarom mag je op de Willibrordus door spelen wijs(er) worden! Kom
Nadere informatiePresentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel
Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk
Nadere informatieCreatief denken. 11 maart 2016
11 maart 2016 Rekenen-wiskunde en creatief denken SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling NRCD 11 maart 2016 Marc van Zanten, SLO & UU http://curriculumvandetoekomst.slo.nl/21e-eeuwse-vaardigheden/
Nadere informatieIn gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst
In gesprek over de inhoud van het onderwijs van de toekomst Leraar Schoolleider Bestuurder Doe mee en praat mee! Antwoord of reactie op deze vraag? Dé landelijke dialoog over ons onderwijs en de toekomst.
Nadere informatieIPC en de kerndoelen
1 IPC en de kerndoelen 2 IPC en de kerndoelen Doel: Ik weet in hoeverre het IPC kerndoelendekkend is. (of zelfs meer?) IPC en de kerndoelen Ouders: Mijn kinderen doen maar wat. Ze leren niet alles wat
Nadere informatieNieuws in de klas Postbus 12040 1100 AA Amsterdam t: 020-4309190 f: 020-4309199 e: info@nieuwsindeklas.nl w: www.nieuwsindeklas.nl
Aansluiting Nieuwsservice bij curriculum Bijlage bij Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs is een uitgave van Nieuws in de klas. Deze bijlage hoort bij de Handleiding Nieuwsservice Primair Onderwijs
Nadere informatieBruggen. elsmarlon smithuis. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/60956
Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres elsmarlon smithuis 30 april 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/60956 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.
Nadere informatieMeten: essenties en leerlijn. OE 1.4.2 Bijeenkomst 3: hoorcollege Mariëlle van der Borgh Ortwin Hutten
Meten: essenties en leerlijn OE 1.4.2 Bijeenkomst 3: hoorcollege Mariëlle van der Borgh Ortwin Hutten Opzet van de bijeenkomsten 1. Hoorcollege meetkunde 2. Werkcollege meetkunde 3. Hoorcollege meten 4.
Nadere informatieDe sleutel tot KBO College Sleutelbos
De sleutel tot KBO College Sleutelbos Het klein College Is een centrumschool. Heel lang geleden begonnen als secundaire school (vakschool) Nadien een lagere school en nog later is de kleuterschool erbij
Nadere informatie21 e -eeuwse vaardigheden
Scholen maken werk van 21 e -eeuwse vaardigheden NOT 2019, 22 januari Kirsten Krebbekx, Yvonne van Ravenstein, Nick Leeuwenburg, Maaike Rodenboog, Sigrid Loenen, Stéfanie van Tuinen Opzet bijeenkomst 21
Nadere informatieVoorstellen voor kerndoelen rekenen-wiskunde. 2 Gedachtewisseling
Voorstellen voor kerndoelen rekenen-wiskunde J.H.F.M. Klep SLO, Enschede Begin dit jaar deed de Commissie Herziening Kerndoelen voorstellen voor vernieuwing van de Kerndoelen voor het basisonderwijs. Deze
Nadere informatieOntwikkelingsgericht onderwijs
Ontwikkelingsgericht onderwijs Leren op de John F. Kennedyschool De basisschool van onze zoon, de John F. Kennedyschool te Zutphen, is dit schooljaar begonnen met een nieuwe manier van werken. Ze zijn
Nadere informatieBijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1
Bijlage 1: het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs 1 Bijlage 1: Het wetenschappelijk denk- en handelingsproces in het basisonderwijs: Stadium van het instructie model Oriëntatiefase
Nadere informatieHet onderwijs op de Bron: de onderbouw (groep 1-2)
Het onderwijs op de Bron: de onderbouw (groep 1-2) Het onderwijs op de Bron De opdracht van de basisschool Het onderwijs op de Bron per bouw Onderwijsinhoud op de Bron Wat komt er aan bod in groep 1-2
Nadere informatieNovum, wiskunde LTP leerjaar 1. Wiskunde, LTP leerjaar 1. Vak: Wiskunde Leerjaar: 1 Onderwerp: In de Ruimte H1 Kerndoel(en):
Wiskunde, LTP leerjaar 1 Onderwerp: In de Ruimte H1 26 De leerling leert te werken met platte en ruimtelijke vormen en structuren, leert daarvan afbeeldingen te maken en deze te interpreteren, en leert
Nadere informatieRekenen en wiskunde ( bb kb gl/tl )
Tussendoelen Rekenen en wiskunde Rekenen en wiskunde ( bb kb gl/tl ) vmbo = Basis Inzicht en handelen Vaktaal wiskunde Vaktaal wiskunde gebruiken voor het ordenen van het eigen denken en voor uitleg aan
Nadere informatieWaar wacht je op?! Zwaartekracht! COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK
Waar wacht je op?! Zwaartekracht! COSMODROME POORT NATIONAAL PARK HOGE KEMPEN GENK Inhoud 5 8 Introductie Eindtermen/ ontwikkelingsdoelen Hoe verloopt het bezoek 8 9 10 Het programma Praktische tips Siteplan
Nadere informatieWerkdocument resultaatafspraken vroegscholen (basisschool groep 1-2)
Werkdocument resultaatafspraken vroegscholen (basisschool groep 1-2) Geadviseerd wordt om elk jaar het formulier verantwoording te downloaden zodat de meest recente versie wordt gebruikt. Omdat er met
Nadere informatieSTEM. Visietekst van het GO! onderwijs van de. 28 november Vlaamse Gemeenschap
STEM Visietekst van het GO! 28 november 2016 onderwijs van de Vlaamse Gemeenschap 2 Samenvatting In de beleidsnota 2014-2019 stelt Vlaams minister van Onderwijs de ambitie om leerlingen warmer te maken
Nadere informatieBLAADJE #4. mei 2018
BLAADJE #4 mei 2018 School voor KEES GROEP 1/2 breinvriendelijk onderwijs OBS met engelse les vanaf groep 1 De Koningslinde is een jonge openbare basisschool (obs ) in Vught. In het stadhouderspark, in
Nadere informatieRegionaal verslag. Landelijk debat Ons Onderwijs Den Haag, 28 mei 2015
Regionaal verslag Landelijk debat Ons Onderwijs 2032 Den Haag, 28 mei 2015 1. Een korte impressie van de dialoog De debatavond in Den Haag bij het HCO is bezocht door circa 35 deelnemers. Van de aanwezige
Nadere informatieTerugblik masterclasses HAN Pabo
Terugblik masterclasses HAN Pabo Het afgelopen jaar 2017 hebben studenten van de HAN Pabo de mogelijkheid gehad zich via masterclasses te verdiepen in W&T. Alle hieronder beschreven masterclasses zijn
Nadere informatieTalenten Ontwikkelen!
Onderzoekend en creatief onderwijs begint bij onderzoekende en creatieve leerkrachten Talenten Ontwikkelen! EWT Conferentie! 25-03-2015! Prof. dr. Juliette Walma van der Molen! Universiteit Twente Onderwijzen
Nadere informatieEindtermen wiskunde. 1. Getallen. Nr. Eindterm B MB NB Opm. B = behaald MB = meer behaald NB = niet behaald Opm. = opmerking
Eindtermen wiskunde B = behaald MB = meer behaald NB = niet behaald Opm. = opmerking 1. Getallen 1.1 Tellen en terugtellen met eenheden, tweetallen, vijftallen en machten van tien 1.2 Functies van natuurlijke
Nadere informatieWISKUNDIGE TAALVAARDIGHEDEN
WISKUNDIGE TLVRDIGHEDEN Derde graad 1 Het begrijpen van wiskundige uitdrukkingen in eenvoudige situaties (zowel mondeling als 1V4 2V3 3V3 (a-b-c) schriftelijk) 2 het begrijpen van figuren, tekeningen,
Nadere informatieMISSIE - VISIE - MOTTO
MISSIE - VISIE - MOTTO Mei 2015 Versie 4.0 Inhoudsopgave INLEIDING 3 WAAR KOMT DIT VANDAAN? 3 MISSIE: WAAR STAAN WE VOOR? 4 VISIE: WAT DOEN WE EN WAAROM? 4 MOTTO, KORT EN KRACHTIG 5 2 INLEIDING Elke organisatie,
Nadere informatieToetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom
Toetsen en evalueren in het rekenonderwijs op de basisschool? Miniconferentie,26 maart 2013 Wilmad Kuiper Anneke Noteboom Inhoud Toetsen en evalueren Rekenonderwijs anno 2013 Evaluatiemiddelen binnen rekenonderwijs
Nadere informatieOpbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw
Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt
Nadere informatieCitizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs. Reina Kuiper - SME Advies
Citizen science Waterkwaliteit en de aansluiting bij het onderwijs Reina Kuiper - SME Advies Inhoud Onderwijsontwikkeling Relevante vakken Kerndoelen Begrippen en concepten Waarde voor het onderwijs Onderwijsontwikkeling
Nadere informatieEffectieve maatregelen
Effectieve maatregelen In het taal- en rekenonderwijs Pieter Danes 27 maart 2012 Bijeenkomst Taal in mbo 01-11-2011 Presentatie toen: Van Anja Schaafsma (ROC Mondriaan) Over effectief onderwijs Presentatie
Nadere informatiebewegingsonderwijs Kennisbasis bewegingsonderwijs op de Pabo
bewegingsonderwijs Belang van het vak Het bewegingsonderwijs aan de Pabo is exclusief gericht op de bevoegdheid voor groep 1 en 2, voorts op bewegen in brede context: bewegingsactiviteiten die op de basisschool
Nadere informatie612671 Speelkaarten.indd 1 12-06-2006 16:14:06
NEDERLANDS > Mondeling taalonderwijs De leerlingen leren informatie te verwerven uit gesproken taal. Ze leren tevens die informatie, mondeling of schriftelijk, gestructureerd weer te geven. 1 612671 Speelkaarten.indd
Nadere informatieBestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs
Bestuurlijk kader Cultuur en Onderwijs Cultuuruitingen spelen een belangrijke rol in de samenleving en in het leven van mensen. Cultuur vertegenwoordigt daarbij zowel een maatschappelijke, een artistieke
Nadere informatieSTUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND
STUDIEDAG SAMENWERKINGSVERBAND ZUID-KENNEMERLAND VANDAAG: WAAR VOEDEN WE VOOR OP? PREVENTIE ONTWIKKELING VAN HET BREIN SOCIAAL EMOTIONEEL LEREN METACOGNITIEVE VAARDIGHEDEN ESSENTIE VAN OVERDRACHT PROBLEEM
Nadere informatieVOORSTEL HERZIENE KERNDOELEN BASISONDERWIJS
VOORSTEL HERZIENE KERNDOELEN BASISONDERWIJS Inhoud Preambule 3 Nederlands 4 Engels 7 Friese taal 8 Rekenen/wiskunde 10 Oriëntatie op jezelf en de wereld 12 Kunstzinnige oriëntatie 15 Bewegingsonderwijs
Nadere informatie21ste-eeuwse vaardigheden:
INLEIDING 21ste-eeuwse vaardigheden Het helpen ontwikkelen van 21ste-eeuwse vaardigheden bij studenten vraagt het nodige van docenten. Zowel qua werkvormen als begeleiding. In hoeverre neem je een voorbeeldrol
Nadere informatiePlattegrond van de school Groep 5 rekenen 1
Plattegrond van de school Groep 5 rekenen 1 In de eerste les gaan de leerlingen de school opmeten om gegevens te verzamelen voor het maken van een plattegrond. In de tweede les gaan de leerlingen de plattegrond
Nadere informatieUit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003
Uit De Ophaalbrug, werkmateriaal bij de overstap basisonderwijs voortgezet onderwijs, sept. 2003 REKENEN-WISKUNDE VERSLAG Samenstelling De BOVO-kwaliteitsgroep rekenen-wiskunde bestond uit: Sira Kamermans,
Nadere informatie20 De leerling leert alleen en in samenwerking met anderen in praktische situaties wiskunde te herkennen en te gebruiken om problemen op te lossen
Onderwerp: Kwadraten en Wortels H1 19 De leerling leert passende wiskundetaal te gebruiken voor het ordenen van het eigen denken en voor uitleg aan anderen, en leert de wiskundetaal van anderen te begrijpen.
Nadere informatieTestdatum 17 maart 2015 Naam deelnemer. Johanna Aartsen Geboortedatum 28 juni 2003 Deelnemersnummer
PO AMN Testdatum 17 maart 2015 Naam deelnemer Johanna Aartsen Geboortedatum 28 juni 2003 Deelnemersnummer 00348567 Zie het productinformatieblad voor een algemene uitleg van de factoren en scores. pagina
Nadere informatie21 e eeuw vaardigheden
21 e eeuw vaardigheden Filmpje: Tweepraat Wat vind je hiervan? Even sparren met je buurman/buurvrouw Nog wat quotes: We kunnen problemen niet oplossen door op dezelfde manier te denken als toen we ze
Nadere informatieAnalyse rekenalgebraïsche. vaardigheden in de onderbouw van het havo/vwo. ReAL Leerlijnen van rekenen naar algebra
Analyse rekenalgebraïsche vaardigheden in de onderbouw van het havo/vwo. ReAL Leerlijnen van rekenen naar algebra SLO nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling Wiskunde in de onderbouw van het
Nadere informatieFabel of feit: Ga mee met de tijd, weg met dat krijt? The eye, Martijn Sondorp, Evelien Kotte, Nicole Siers
Fabel of feit: Ga mee met de tijd, weg met dat krijt? The eye, Martijn Sondorp, Evelien Kotte, Nicole Siers Fabel of feit: Ga mee met de tijd, weg met dat krijt? The eye, Martijn Sondorp, Evelien Kotte,
Nadere informatieDomein A: Inzicht en handelen
Tussendoelen wiskunde onderbouw vo vmbo Preambule Domein A is een overkoepeld domein dat altijd in combinatie met de andere domeinen wordt toegepast (of getoetst). In domein A wordt benoemd: Vaktaal: het
Nadere informatieGeschiedenis/erfgoed
Geschiedenis/erfgoed Kerndoel: Oriëntatie op jezelf en de wereld Tijd Kerndoel 51 De leerlingen leren gebruik te maken van eenvoudige historische bronnen en ze leren aanduidingen van tijd en tijdsindeling
Nadere informatieOntwerpend leren. de ruimte in. Drs. ing. H. (Henk) Averesch
Ontwerpend leren de ruimte in Drs. ing. H. (Henk) Averesch Kennismaking Wie ben ik? Henk Averesch - Docent natuur/w&t/ict/onderzoek/ppo - Projectleider W&T-in-de-pabo - Coördinator en docent MLI Wat gaan
Nadere informatieZuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen!
Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen! Ondersteuning vanuit het Expertisecentrum Wetenschap & Technologie Zuid-Holland Zuid-Holland in onderzoeken, ontwerpen en ondernemen! In 2020 moeten
Nadere informatieTALENTEN VOEDEN Een geïntegreerd model
TALENTEN VOEDEN Een geïntegreerd model Prof.dr. Juliette Walma van der Molen 14 februari 2017 j.h.walmavandermolen@utwente.nl Onderwijzen voor de 21e eeuw? Talentontwikkeling? Wetenschappelijke en informatie
Nadere informatieEducatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing
Educatief pakket duurzame energie Didactische onderbouwing Inhoud Welkom Doelen Profielschetsen Materialen Bijlagen Met het Solly Systeem worden kinderen al op jonge leeftijd geïntroduceerd in de wereld
Nadere informatieNationale Wiskunde Dagen februari 2005 kf. Gecijferdheid
4 + 5 februari 2005 kf Gecijferdheid Werkdefinitie: Kennis, vaardigheden en persoonlijke kwaliteiten, nodig om adequaat en autonoom om te gaan met de kwantitatieve kant van de wereld om je heen. Nationale
Nadere informatieModulaire magie voor een slimme toekomst
Basisschool Modulaire magie voor een slimme toekomst Is uw school klaar voor de 21e eeuw? De wereld verandert snel en technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Het gaat zelfs zo snel
Nadere informatieFACTSHEET MEDIA-EDUCATIE
FACTSHEET MEDIA-EDUCATIE 2 FACTSHEET MEDIA-EDUCATIE De komst van het internet, e-mail en social media hebben er voor gezorgd dat de moderne mens overspoeld wordt met informatie. Daarnaast kan iedereen
Nadere informatieLeerkrachtenhandleiding Peperduur
Leerkrachtenhandleiding Peperduur Geachte mevrouw/meneer, Voor u ligt de leerkrachtenhandleiding bij het onderwijsprogramma Peperduur. In deze handleiding vindt u informatie over het museumbezoek. Het
Nadere informatievaardigheden - 21st century skills
vaardigheden - 21st century skills 21st century skills waarom? De Hoeksteen bereidt leerlingen voor op betekenisvolle deelname aan de wereld van vandaag en de toekomst. Deze wereld vraagt kinderen met
Nadere informatieEducation is not the learning of facts, but the training of the mind to think
Education is not the learning of facts, but the training of the mind to think Leren in de 21 e eeuw! Effectief leren Denken in het curriculum! Je hebt een beeld van de impact die het concept Thinking
Nadere informatieOntwerpprincipes. Figuur 1: 21 e -eeuwse vaardigheden
Ontwerpprincipes In dit onderzoek staat het probleemoplossend vermogen van basisschoolleerlingen bij natuur- en technieklessen centraal. Daarbij komen in dit onderzoek de volgende ontwerpprincipes aan
Nadere informatieUniversiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.)
- - - Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) 1000+ 100+ 50+ 300+ 300+ 35 100+ 100+ 200+ 150+ 400+ Politiek, Bedrijfsleven,
Nadere informatieLeerdoelen en kerndoelen
Leerdoelen en kerndoelen De leerdoelen in de leerlijn vallen in het leerdomein Oriëntatie op jezelf en de wereld. Naast de gebruikelijke natuur en milieukerndoelen (kerndoelen 39, 40 en 41) zijn ook de
Nadere informatieKERNDOELEN PRIMAIR ONDERWIJS
KERNDOELEN PRIMAIR ONDERWIJS VOORAF De samenleving is volop in verandering. Het onderwijs wil zo goed mogelijk inspelen op deze veranderingen. De leerling, de leerkracht én de school staan immers middenin
Nadere informatieBijlage bij aflevering 3 van de serie Formatief evalueren bij wiskunde
Niveaumodellen Bijlage bij aflevering van de serie Formatief evalueren bij wiskunde Inleiding Niveaucriteria kun je gebruiken om groei van leerlingen in kaart te brengen en horen bij een leerdoel, een
Nadere informatieTitel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1
Titel: Creatief met (kilo) gram Groep 5 rekenen 1 De leerlingen gaan in deze les op een speelse en kritische manier een verdieping leggen in de begrippen kilogram en gram aangezien de meeste leerlingen
Nadere informatie