Waarom Talentgericht Coachen?

Transcriptie

1 Waarom Talentgericht Coachen? Geschreven door Femke Sipkes Steeds meer loopbaancoaches, HR-adviseurs en docenten richten zich op talentontwikkeling. Er is een verschuiving gaande van competenties naar inzicht en inzet van talenten. De eerste golfbeweging startte in 2009 en nu anno 2016 is de tweede golfbeweging volop gaande. Logisch, want steeds meer mensen willen werken vanuit hun kracht. Maar wat is een talent eigenlijk precies? En hoe ontdek jij samen met je coachee dat talent? Hoe coach je medewerkers om zicht te krijgen op hoe zij hun talent inzetten? En waarom is dat zo belangrijk? In dit eerste artikel van 4 neem ik je mee naar de basis van talentontwikkeling met een korte schets over de achtergrond ervan. Je komt meer te weten over wat talent is, waarom een groei-mindset belangrijk is en ik geef je een eerste oefening die je kunt inzetten bij talentgerichte coaching. Maar nu eerst...waarom is focussen op talent nu eigenlijk zo belangrijk? Laten we daar mee beginnen. Talent als belangrijke energiebron: Ieder mens heeft een unieke bron van energie waaruit onbeperkt geput kan worden. Deze bron in jezelf wordt steeds weer aangevuld als je doet waar jij het beste in bent en wat jij het leukste vindt om te doen. Dit geeft een gevoel van bezieling, een gevoel dat je ertoe doet, dat je een bijdrage levert aan het grote geheel. (volgens G. Bouwen 2011) Stel je voor dat jij in jouw coaching deze, soms verborgen, bron aan energie samen met je coachee ontdekt en dat hij/zij dit kan inzetten in het leven, wat zal er dan gebeuren? Wat is talent? Veel mensen bedoelen met talent iemand met bijzondere kwaliteiten zoals creatief, muzikaal, sociaal of sportief. Wat mij is opgevallen is dat het woord talent regelmatig op twee manieren gebruikt wordt. De eerste is dat talent iets unieks is met als onderliggende overtuiging dat talent iets is dat je wel of niet hebt, deze zienswijze is in veel organisaties terug te vinden. De talentvollen zijn meestal degenen die ergens in uitblinken en hierdoor opvallen. in flow.com 1

2 Er is ook een andere stroming. De tweede zienswijze gaat ervan uit dat ieder mens talenten heeft en dat deze talenten ontwikkelbaar zijn. Carol Dweck, hoogleraar psychologie aan de Standford University, heeft de afgelopen 25 jaar onderzocht wat de overtuigingen van mensen zijn als het om hun talenten gaat. Zij onderscheidt twee soorten mindsets: 1. mensen met een Fixed mindset zien talenten en capaciteiten als iets vaststaands en onveranderbaar 2. mensen met een groeimindset ervaren hun talenten en capaciteiten als iets dat gestimuleerd en ontwikkeld kan worden. Hierbij spelen de overtuigingen die je coachee heeft over talent en mogelijkheden een belangrijke rol. In steeds meer onderzoeken wordt vastgesteld dat het niet de vraag is of iemand wel of geen talent heeft (individu met bijzondere kwaliteiten), maar dat juist iedereen verschillende talenten heeft. Dit heeft te maken met dat iedereen zijn of haar eigen unieke energie heeft, waarmee je iets in de wereld kan zetten. Talenten zijn in dit geval natuurlijke patronen in denken, voelen en doen. Je bent bijvoorbeeld strategisch, actiegericht, gericht op harmonie, sociaal verbindend of je bent gericht op het beste uit mensen en de situatie te halen. Buckingham en Clifton (2002) beschrijven een talent als: Elk zich herhalend patroon van denken, voelen of zich gedragen dat op een productieve, effectieve manier kan worden ingezet. Luk Dewulf (2009) voegt hier aan toe : Dat het handelen vanuit je talent te herkennen is aan het feit dat het je geen moeite kost en dat je talent ook zichtbaar is en herkend wordt door de mensen om je heen. Veel wetenschappers hebben de afgelopen jaren het werken vanuit talent weten te relateren aan begrippen als geluk, welbevinden, flow, bevlogenheid, passie en taakprestaties. Ook vanuit verschillende onderzoeken naar de effecten van de positieve psychologie en de op groeigerichte mindset geven aan dat het richten op talent zorgt voor flow en welbevinden. Hierdoor wordt de productiviteit en het gedrag effectiever en het actiegerichte handelen toeneemt in flow.com 2

3 als hierop ook regelmatig gereflecteerd wordt. Dit is een interessant gegeven in loopbaancoaching en wordt dan ook steeds meer ingezet. Een talent kan ontdekt worden in: o Een manier van denken: bijvoorbeeld analystisch, stategisch, positief. o Een manier van handelen: zoals actiegericht, behoedzaam, saamhorig, stimuleren. o Een manier van gedragen: hierbij kun je denken aan zorgvuldig werken of gemakkelijk contacten leggen. o Een manier van interactie met anderen, zoals bruggenbouwer, ondersteuner of juist sturend. o Een manier van beweging creëren door je enthousiasme, aanmoediging. o Of juist hetgene wat je motiveert doordat je beter wilt worden in wat je doet en goed werk wilt afleveren. Aangesproken worden op je talenten geeft energie. Een voorbeeld: voor iemand die verbindend ingesteld is en graag mensen bij elkaar brengt, is het organiseren van een event een activiteit waar zij naar uitkijkt en waar zij van kan genieten, zonder dat ze er moe van wordt. Wanneer jouw coachee handelt vanuit zo n talent kost het misschien fysiek energie maar mentaal laadt zij weer op. Juist omdat het mensen zo natuurlijk af gaat, ervaart je coachee wat zij doet vaak zelf niet als bijzonder. Een combinatie van talenten, kennis, houding en vaardigheden kan tot één van je sterke punten leiden. Hoe is het talent van je coachee zichtbaar? Als we er vanuit gaan dat iedereen verschillende talenten heeft, betekent dat nog niet meteen dat dit ook zichtbaar is voor anderen. Volgens Luk Dewulf (2009) het dit met twee zaken te maken: gedrag en context. Stel; je bent ontzettend creatief in het bedenken van oplossingen voor lastige vraagstukken. Je mind werkt gewoon zo dat je bij een probleem wel tien alternatieven bedenkt, je ziet altijd nog andere mogelijkheden. Je hebt snel ideeen van wat nog niet geprobeerd is en een experiment waard is. Als dit betekent dat je tijdens een teamoverleg met collega s al die ideeën steeds op tafel legt, dan kunnen anderen dat wel eens als vervelend gaan ervaren. Je hebt in dit geval nog niet de juiste manier gevonden om je talent op zo n manier te laten zien (gedrag), dat anderen het in een specifieke situatie (context) als prettig en effectief ervaren. Op het moment dat anderen een talent (h)erkennen en als positief en effectief ervaren spreken we, volgens Luc De Wulf, van talent in actie. in flow.com 3

4 Wil je coachee zijn talenten effectief inzetten zodat anderen deze eigenschappen ook als positief ervaren, dan is het interessant om samen te verkennen in welke situaties je coachee echt in z n element is en dit ook als prettig ervaren wordt door anderen. Iedereen heeft talenten en hoe verken je deze samen? Talenten zijn al in de kinderjaren zichtbaar. Omdat onze talenten zo vanzelfsprekend voor ons zijn en geen energie kosten, zijn ze voor onszelf vaak minder zichtbaar. (Tjepkema en Verheijen, 2009). Door te onderzoeken waar je coachee vroeger graag mee speelde, waar zijn of haar interesses als kind naar uitgingen, geeft dat bruikbare aanwijzingen over zijn / haar talenten. Een eerste verkenning van de talenten om meteen mee aan de slag te gaan met je coachee: Denk bijvoorbeeld eens terug aan aan hoe je als kind graag je tijd doorbracht of hoe je je onderscheidde qua persoonlijkheid van je broertjes of zusjes, vriendjes en vriendinnetjes. Om meer herinneringen op te halen is het handig om 1 week lang elke dag te beschrijven welke antwoorden er in je opkomen op onderstaande vragen. Wat deed je vroeger het liefst als activiteit, bezigheid? Waar was je vroeger vooral mee bezig? Denk hierbij ook aan het soort speelgoed waar je vooral in geinteresseerd was. Welke dingen vond je echt interessant? Waar kon je toen uren zoet mee zijn? Kun je terughalen wat je precies zo leuk / prettig vond hieraan? Bekijk na een week: In welke activiteiten die je toen interessant vond herken je je het meeste? Welke werkzaamheden die je nu doet hebben een overeenkomst met wat je als kind al leuk vond om te doen? Als je hier 1 of 2 woorden aan zou geven, welke woorden zijn dit dan? In het tweede artikel Kracht en Talent, coachen vanuit veelzijdig perspectief neem ik je mee in de verschuiving die plaatsvindt in coachingsland, kom je meer te weten over de invloed van positieve psychologie en belicht ik talentgerichte coaching vanuit een neuro-wetenschappelijk perspectief. En geef ik je ook weer een vervolgoefening die je in je coaching kunt inzetten. in flow.com 4

5 Bronnen voor dit artikel: - G. Bouwen 2011, Leiden naar talent en bezieling - Buckingham en Clifton (2002) sterke punten benadering - Dweck, C. (2006). Mindset, the New Psychology of Success: How We Can Learn to Fulfill our Potential. - Fredrickson, B. L. (2002). Positive emotions. Handbook of positive psychology (pp ). Oxford - Seligman, M.E.P. (2002). Authentic Happiness: Using the New Positive Psychology to Realize Your Potential for Lasting Fulfilment. New York: Free Press. - Luc de Wulf; ik kies voor mijn talent - Tjepkema en Verheijen, 2009 Van Kiem Tot Kracht - Robert Dilts; verander je overtuigingen met NLP - Breinplein.nl en Jellejolles.nl in flow.com 5