Tussen de regels. Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling

Transcriptie

1 Tussen de regels door Over leesvaardigheid LOB-avond RSG Rineke van Teeseling

2 Denken aan leesvaardigheid O Als u denkt aan leesvaardigheid, dan denkt u aan?

3 Belangrijk O Lezen is wellicht de belangrijkste van de op school te leren taalvaardigheden. Het is een vaardigheid die je moeilijk kunt verwerven zonder hulp van buitenaf. Bonset, e.a., Nederlands in de onderbouw, hoofdstuk 2, p.51

4 Lezen is belangrijk, maar ook moeilijk!

5 Weetjes 15-jarigen in Nederland presteren: O beter bij het zoeken en vinden van informatie in teksten, O minder bij het integreren en interpreteren van informatie (leesdoelen). O In de onderzochte landen (incl. Nederland) scoren minder goed. PISA-onderzoek (2009) / CPS-onderzoek (2013) periode

6 Het huis Het huis De twee bleven rennen totdat ze bij de oprit kwamen. Zie je wel, ik zei toch dat vandaag een perfecte dag zou zijn om te spijbelen, zei Mark. Mijn moeder is nooit thuis op donderdag, zei hij erachteraan. Het huis lag verborgen achter een hoge heg zodat je het vanaf de straat nauwelijks kon zien. De jongens liepen door de keurig verzorgde tuin. Ik had geen idee dat jullie huis zo groot was, zei Peter. Nou, het is nu wel veel mooier dan het was omdat mijn vader de gevel heeft vernieuwd en we een open haard hebben gekregen. Er was een voordeur, een achterdeur en een deur die het huis met de garage verbond. De garage was leeg, op drie mooie mountainbikes na. Ze gingen door de deur van de garage het huis binnen en Mark vertelde dat die altijd open was voor het geval zijn zusje eerder thuiskwam dan zijn moeder. Peter wilde het huis zien, dus Mark nam hem mee naar de woonkamer. Net als de rest van de begane grond was de woonkamer net geverfd. Mark zette de tv aan en Peter maakte zich zorgen om het geluidsvolume. Maak je niet druk, want het dichtstbijzijnde huis staat 400 meter verderop, riep Mark. Peter was gerustgesteld toen hij door het raam keek en geen enkel huis kon zien, alleen de grote tuin. De woonkamer met al het porselein, zilver en antiek was geen geschikte plek om te spelen, dus de jongens gingen naar de keuken waar ze een paar boterhammen voor zichzelf smeerden. Mark zei dat ze maar beter niet naar de kelder konden gaan, want die was muf en vochtig sinds het loodgieterswerk was vernieuwd. Dit is waar mijn vader als zijn dure schilderijen heeft hangen en waar hij zijn muntenverzameling heeft liggen, vertelde Mark toen ze even de zijkamer inkeken waar een bureau van zijn vader stond. Mark zei vol trots dat hij altijd aan geld kon komen omdat hij had ontdekt dat zijn vader veel geld in de la van zijn bureau had. Er waren drie slaapkamers op de eerste verdieping. Mark liet Peter de kledingkast van zijn moeder zien die volhing met bontjassen en waar ook haar sieradenkistje stond dat op slot zat. De kamer van zijn zussen vond Mark niet bijzonder behalve de flatscreen tv die hij meenam naar zijn eigen kamer. Mark schepte op over de badkamer in de gang die alleen van hem was omdat zijn zussen de andere moesten delen die dichter bij hun kamer lag. Het hoogtepunt van zijn kamer was echter een lek in het plafond waar het oude verrotte dak was doorgezakt.

7 Lezen valt niet mee O Lezen = actief denkproces O Waarom moet ik dit lezen? O Leesvaardigheid verbeteren O Geschikt voor alle vakken

8 Lezen op de RSG-Enkhuizen O Leesvaardigheid (en woordenschat) tijdens de lessen Nederlands (onder- en bovenbouw) O Keuzelessen O Taallessen O Andere schoolvakken

9 Voorwaarden? 1.Technische leesvaardigheid = letters, woorden, zinnen, alinea s, teksten 1a. Leesstrategieën - Sturingsstrategieën 1b. Leesstrategieën Strategieën tijdens het lezen O Het sturen van het eigen leesproces. O (Tekst niet meer begrijpen: teruglezen, langzamer lezen, enz.) O Verbinden O Afleiden O Voorspellen O Vragen stellen O Samenvatten O Visualiseren

10 Voorwaarden? 2. Achtergrondkennis: Leerlingen met weinig kennis van de wereld (voorkennis) en een beperkte woordenschat meer moeite met het begrijpen van teksten.

11

12

13 Voorwaarden? O 1. Technisch lezen O 2. Achtergrondkennis (en woordenschat) en: O 3.Metacognitie

14 Voorwaarden? 3. Metacognitie Metacognitie= denken over je eigen cognitieve processen. Sturen, nadenken en controleren sturen van het eigen leesproces belangrijkste vaardigheid Tekst niet begrepen? Lees terug Lees aandachtiger Zet bewust een specifieke leesstrategie in.

15 Samenvattend motivatie Achtergrondkennis en woordenschat Effectief gebruik van leesstrategieën Begrijpend lezen Goed technisch kunnen lezen

16 En lezen doe je op school bij Biologie Wiskunde Duits CKV Engels Kunst Frans Aardrijkskunde

17 en daarbuiten...

18 Hoe werken aan leesvaardigheid op school? O Modeling O Scaffolding O Sorteertaken O Samenwerken (hardop denken) O Verwerken van de inhoud van de tekst. O Integreren met schrijfvaardigheid. O Concreet leesdoel bepalen met aandacht voor de inhoud van de tekst. O Tijdens alle momenten waarop wordt gelezen ook in de vaklessen.

19 Modelen O De beste manier = het hardop-denkendvoordoen(modeling). O De tekst staat centraal. O Het toepassen van strategieën is een middel. O Doel: inhoud van de tekst (leren) kennen + nieuwe informatie integreren in bestaande kennis.

20 Voorbeeld

21 Hulplijn: thuis je kind helpen Lezen: kilometers maken! -krant -opinieblad (Elsevier, Vrij Nederland, HP/De Tijd, Groene Amsterdammer) -boek

22 Hulplijn: thuis Oefenen: Samen lezen +modelen Denk er ook aan te noteren: voorkennis, vraag, opsomming, voorbeeld Mindmap maken

23 Hulplijn: thuis Websites: lezen, schrijven, spreken lezen theorie oefenen lezen leesvaardigheid (o.a. filmpjes met uitleg)

24 Denken aan leesvaardigheid O Als u denkt aan leesvaardigheid, dan denkt u aan?

25 Vragen?